Het woord is aan... Het Belangrijkste. 48e Jaargang No. 14689 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 16 Mei 1931 HAARLEM S DAGBLAD ^OBE™BZ UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofd»daet«wr! ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN:per week ƒ0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32 Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3.5754. Franco per post door Nederland f 3^754* Losse nummers 0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden f 0-5754. franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiteo*paarne 12 Telefoon Noe.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ175. elke regel meer /0-35. Reclame* 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels /0.64X elke regel meer /0-15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Ome Groentje* (iederen dag) 13 regels 030, elke regel meer f 0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering vnor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden (600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1400.-, Duim f250,-, Wijsvinger f150.-. Elke andere vinger f50.-, Arm- of Beenbreuk 1100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN. EERSTE BLAD HAARLEM, 16 Mei. Oorlogs- en Vredeslegers. De revue van ons oorlogsleger gaat niet door. Het antwoord van de regeering op de vra gen van het Kamerlid Ir. Albarda bevat deze verheugende mededeeling. Maar het ant woord zegt meer. Wij, de heele reeks dagbla den die tegen dit allerzonderlingste plan ge protesteerd hebben, blijken Den Haag's be doelingen niet te hebben doorzien. Den Haag bedoelde deze parade, dit sabelgekletter en uniformengepraal, als een herdenking van honderd jaar vrede! Hoe is het mogelijk dat wij daaraan niet gedacht hebben! De regeering antwoordt: „dat ter herdenking van de in 1930- 1931 gevallenen en ter opwekking tot dankbaarheid voor het feit, dat geduren de een eeuw de vrede in het Rijk van Europa heeft mogen heerschen, een plan heeft bestaan, als hier bedoeld, zij het dan ook in soberder vorm dan in de vra gen omschreven. Alleen reeds om de tijdsomstandigheden zal de uitvoering echter achterwege blijven. Wat voor het plan in de plaats zal tre den, maakt bij de regeering nog een punt van overweging uit." Het is werkelijk kostelijk. Wie het oor spronkelijke plan bedacht heeft doet er nu weinig meer toe. Veel aardiger zou het zijn te woten, in wiens brein dit geniaal-gevon- den antwoord ontstaan is. Het Rijk heeft in Europa honderd jaar vrede beleefd in In- dië helaas niet en hoe kon men dit nu beter vieren dan met kanonnen en geweren, met verheerlijking van god Mars. Het was een aardig plan, een lief plan. De Belgen zou den het ook, zoo vlak bij hun grens, hartelijk gewaardeerd hebben. Die zouden zeker ge zegd hebben: Nu, we zien dat jullie die eeuw vrede prettig hebben gevonden, en gereed zijn voor de volgende. Daar staat het appa raat des vredes klaar. Wil het vechten? Wei neen, het wil veel liever niet vechten. Dus is het een instrument des vredes. Duidelijk of niet? Een kind begrijpt het. Wat doet men, als men vijfentwintig jaar in vrede met zijn buurman geleefd heeft? Men gaat hem opzoeken en schudt hem den gebalden vuist voor de knipperende oogen heen en weer. Waarop hij natuurlijk zegt: „Kerel, wat vind ik dat aardig van je, wat een hartelijke gedachte, ga zitten, steek een sigaar op, wat zal het verder zijn? Charmant ideetje. Gelukkig gevonden, psychologisch-zuiver gevoeld. De ware ma nier om buurman in de prettige stemming te houden. De Avondpost heeft de verrassing verra den, de lieve bedoeling niet doorgrond en een heele verzameling journalisten heeft naar de pen gegrepen en Den Haag's plannetje ge hekeld en verguisd. Nu is het uit, en nu moet de regeering wat anders bedenken. Wat zal het zijn? Wij wachten in spanning, en niet zonder eenige onrust. Al is Den Haag, zoo als blijkt, tegenwoordig erg vindingrijk. Intusschen welgemeende dank aan de Avondpost, die ons bijtijds gewaarschuwd heeft. Met meer vreugde dan dit geniale antwoord der regeering mij deed smaken lees ik een hoofdartikel van prof. mr. J. P. A. Frangois in de vandaag verschenen Groene Amster dammer. Prof. Francois, die nu ook weer in Genève vertoeft, heeft ons land daar al vele malen vertegenwoordigd. Hij schrijft met enthousiasme en volkomen instemming over het bekende initiatief der 65 doktoren, die een beroep op de Maatschappij tot Bevorde ring der Geneeskunst hebben gedaan om de internationale medische wetenschap te mo biliseer en in het vredesleger, in den strijd te gen den oorlog. Prof. Francois acht het niet twijfelachtig dat de algemeene vergadering der Ned. Maatschappij het voorstel der 65 leden, waarop het hoofdbestuur gunstig geprae- adviseerd heeft, zal aannemen. Hij noemt dit een voortreffelijk initiatief. Hij zegt o.a.: ,.De internationale politiek geeft het tragische beeld te zien van een aantal leiders van de buitenlandsche politiek, worstelende tegen het nationalisme in eigen land, dat hen dreigt weg te vagen, indien zij hun eigen heilzame inzichten op internationaal gebied zouden volgen. De groote veranderingen, die zich in de structuur der staten-maatschappij aan het voltrekken zijn, dringen eerst lang zaam tot de volksmassa's door. De oude instincten, stammende uit een tijd, toen de statengemeenschap een vrijwel chao tisch beeld vertoonde, en men voor- rechtshandhaving uitsluitend op het ge weld was aangewezen, zijn niet met een slag uit te bannen. De zich steeds uit breidende rechtspraak, het voortdurend nauwer wordende contact tusschen de leidende staatslieden, dat door den Vol kenbond is mogelijk gemaakt, de bemid delende werkzaamheid van den Raad van den Bond. de ingevolge de ontwik keling der techniek ongekende toene ming van de interdependentie tusschen de volken, die een internationale orga nisatie onmisbaar maakt, het feit, dat dientengevolge de oorlog een volkomen ondeugdelijk middel wordt ter bevredi ging van nationale aspiraties, aangezien zelfs tie overwinning geen voordeelsn afwerpt, die tegen de ontzaggelijke offers, welke de moderne oorlog eischt. opwegen het zijn even zoovele vredes- factoren, welker beteeker^s aan de groote massa voorloopig nog ontgaat. Slechts langzaam zal de volkspsyche hiervan doordrongen worden. Tot het versnellen van dit proces doen pacifisti sche vereenigingen als in Nederland „Voor Volkenbond en Vrede" voortreffe lijk werk; maar zij bereiken helaas nog altijd slechts een klein percentage en dan nog in hoofdzaak diegenen, voor wie deze propaganda het minst noodig is. Verheugend is. dat meer en meer de Ker ken zich ook van het groote belang van het probleem bewust gaan worden. Maar daarnaast is van zeer veel gewicht, dat de organisaties van de beroepen en be drijven. die vrijwel op elk gebied bestaan, internationaal contact gaan zoeken, ten einde aldus het internationale organisme te verstevigen, en ook op deze wijze den oorlog te bestrijden". Daarna weidt hij uit over de roeping der doktoren, die hun actie ten deze zoo volko men wettigt. Wat zou ik hieraan toe hebben te voegen? De argumenten van prof. Frangois moeten de lezers van dit blad wel zeer bekend in de oor en klinken. Jarenlang heb ik in dezen zin betoogd, en ik heb nog de brieven van de sceptici, die mij vroegen: „Wat ter wereld denk je langs dezen weg ooit te bereikenhet is alle maal onbegonnen werkhet is altijd zoo geweest Maar ook de tallooze brieven, in aantal steeds toenemend, van de anderen die schre ven: Ga door! De brieven van sceptici zijn tegenwoordig opgehouden. Er komen er geen meer. La vérité est en marche. Er zal nog ontzaglijk veel gedaan moeten worden, overal in de wereld. Prof. Frangois heeft volkomen gelijk als hij zegt c!at het nieuwe besef slechts langzaam doordringt tot de volken. Maar de geest, de stemming, de sfeer zijn in twee jaar tijds reeds totaal ver anderd. Het getij tegen den oorlog is snel rijzende. Daarvan getuigt een artikel als dat van prof. Francois en met vreugde kunnen wij er nota van nemen. Het Nederlandsche volk in al zijn geledingen is op weg om het aan deel in den anti-oorlogs-strijd te gaan ver vullen dat het zoo prachtig, en met succes, voor zijn rekening kan nemen. De taak van het wakker-schudden der volksmassaas, van het wekken van het in ternationale besef van de groote drijvende kracht, die Genève noodig heeft om te kunnen slagen. r. p. DEMONSTRATIES OP EEN TENTOONSTELLINGSSTAND. GEEN ARBEID IN DEN ZIN DER ARBEIDSWET. Kantonrechter mr. De Vries Feyens te Am sterdam heft schriftelijk vonnis gewezen in de zaak van den standhouder, die Zondags op een tentoonstelling had laten werken. Hij sprak den standhouder vrij van overtreding der Arbeidswet. Hij overwoog, dat verdachte een expositie had ingericht om aan zijn ar tikel meer bekendheid te geven en dat zijn personeel op verzoek in het publiek gratis voorwerpen waschte, het wasschen geschied de incidenteel, bij wijze van demonstratie, van een waschbedrijf kan niet worden ge sproken. Evenmin kan gesproken worden van een werkplaats, doel was de expositie en niet het wasschen van sjaals ed. van het publiek. Ook werd van tijd tot tijd iets verkocht, doch van een winkel in den zin der wet, kan niet wor den gesproken. DIVIDEND PHILIPS GLOEI LAMPEN. VAN 21 OP 6% GEKOMEN. In de Vrijdag gehouden vergadering van Commissarissen in de N.V. Philips Gloeilam penfabrieken werd besloten aan de jaarlijk- sche algemeene vergadering van aandeelhou ders voor te stellen over het boekjaar 1930 uit te keeren op de preferente aandeelen een dividend van 6 pet., en op de gewone aan deelen een dividend van 6 pet. (vorig jaar 21 pet.) De datum voor de jaarlijksche algemeene vergadering zal nader worden bekend ge maakt. Gemeenschappelijk bezit. De Raad van Beheer der N.V. Gemeen schappelijk Bezit van aandeelen Philips Gloei lampenfabrieken zal aan de jaarlijksche al gemeene vergadering van aandeelhouders voorstellen over het boekjaar 1930 uit te kee ren op de preferente aandeelen 6 pet. en op de gewone aandeelen 6 pet. UIT DE STAATSCOURANT BURGEMEESTERS. Benoemd is tot burgemeester der gemeente Diessen, A. J. L. Voete; tot burgemeester der gemeente Waalre F. T. H. Uyen, lid van de Tweede Kamer. NEDERLANDSCHE STAATSCOURANT. Met ingang van 16 Mei is bevorderd tot hoofdcommies bij den dienst van de Ned. Staatscourant de handelingen der Staton- Generaal en het Staatsblad J. B. van der Veen, thans commies bij dien dienst. RIJKSVERZEKERINGSBANK. Te rekenen van 1 Mei j.l. af bevorderd tot adj.-commies bij de Rijksverzekeringsbank de klerk mej. E J. Nijdam. Prof. Mr. J. P. A. Frangois Het is van zeer veel gewicht dat de organi saties van de beroepen en bedrijven, die vrij wel op elk gebied bestaan, internationaal contact gaan zoeken, teneinde aldus het in ternationale organisme te verstevigen, en ook op deze wijze den oorlog te bestrijden. (Hoofdartikel in „De Groene" van heden). DE LEGERREVUE GAAT NIET DOOR. Zij was bedoeld als vredes- manifestatie. WAT KOMT ER VOOR IN DE PLAATS? In antwoord op de schriftelijke vragen van het Tweede Samerlid Albarda over het plan tot het houden van een legerrevue in Augus tus deelt minister Ruys de Beerenbrouck het volgende mee: Ter herdenking van de in 1830-1831 geval lenen en ter opwekking tot dankbaarheid voor het feit, dat gedurende een eeuw de vrede in het Rijk van Europa heeft mogen heerschen, heeft een plan bestaan, als in de vraag bedoeld, zij het dan ook in soberder vorm, dan aldaar omschreven. Alleen reeds om de tijdsomstandigheden zal de uitvoering achterwege blijven. Wat voor het plan in de plaats zal treden, maakt bij de Regeering nog een punt van overweging uit. EEN NIEUWE SOLOVLUCHT NAAR INDIë. DE HEER A- E. LECLAIR VERTROKKEN. Van het vliegveld Schiphol is Vrijdagmor gen in een sportvliegtuig vertrokken de heer A. E. Leclair,. die voornemens is in 9 dagen naar Medan te vliegen. De heer Leclair zou trachten heden Genua te bereiken. DE EERSTE WEGEN IN DE WIERINGER- MEER. De directeur-generaal der Zuiderzeewerken heeft aanbesteed: 1. Het bestraten, onder bijlevering van de benoodigde straatklinkers van den weg Me- demblikAartswoud in de Wieringermeer. Het laagst was ingeschreven door P. Daal ders Aann. Bedrijf te Alkmaar voor 122.723. 2. Den aanleg van een gedeelte van den weg NieuwesluisSluit I, binnen de Wierin germeer; van grondwerken nabij Nieuwersluis en van bijkomende werken. Laagste inschrijver H. M. Muskens te Arn hem, voor 77.830. GEVAARLIJK KNIKKEREN. OP DEN VERKEERSWEG. Donderdagmiddag is op den Rijksweg tusschen het kruispunt Hilversumscheweg en de Vredeiaan te Laren een tien-jarige knaap Machielsen geheeten, die ondanks herhaalde waarschuwing op den drukken rijweg bleef knikkeren, door een passeerende auto aange reden, meldt het Hbld. Met een zware sche delfractuur werd hij naar het R.K. zieken huis vervoerd. JUBILEUM J. KRAMER. Heden herdacht de heer J. Kramer onder groote belangstelling het feit, dat hij 25 jaar geleden aan den havendienst dezer gemeente verbonden werd. Namens het ge meentebestuur bood de heer C. Maarschalk, burgemeester, een gouden horloge met inscriptie aan. Maandag komen wij uitvoeriger op dit ju bileum terug. ZESHONDERD HUIZEN DOOR BRAND VERNIELD. TOKIO, 16 Mei (Reuter) Naar uit Akita in Noord-Japan gemeld wordt, zijn bij een hevigen brand die door een krachtigen wind werd aangewakkerd en welke verscheidene uren duurde, meer dan 600 huizen in de asch gelegd. Men vreest, dat er talrijke slacht offers zijn. Nadere bijzonderheden ontbreken nog. Dit is de vierde groote brand, die in Japan in een tijdsbestek van iets meer dan één week heeft gewoed. HEILGYMNASTIEK EN MASSAGE. Op Hemelvaartsdag vergaderde het Neder- landsch Genootschap van Heilgymnastiek en Massage te Utrecht. Besloten werd evenals verleden jaar een cursus te organiseeren in November voor le den en niet-leden. Des middags hield dr. Mol, van Haarlem, een belangwekkende voordracht over de massage (gelotropsie) van prof. Lauge. die bijzondere resultaten verkreeg, zelfs bij ge wrichtspijnen, welke tot heden als ongenees lijk werden, beschouwd. HET PALACE THEATER. PLANNEN VOOR LATERE UITBREIDING. Naar wij vernemen zullen de perceelen Groote Houtstraat 101—103, waarin gevestigd de N.V. ..Damiate" v.h. P. van Thiel. in eigen dom overgaan aan de N.V. Utrechtsche Mij. tot exploitatie van Bioscooptheaters, directie de heeren Hamburger en Adam, die reeds eigenaresse is van het Rembrandt Theater en Palace, alhier. Voorloopig blijft de toestand ongewijzigd; genoemde combinatie heeft de hand willen leggen op het perceel in quaestie, om later eventueel tot een uitbreiding van het Palace Theater over te kunnen gaan. Een voorloopig koopcontract is reeds getee- kend. VERDEDIGER IN DE HAAGSCHE MOORDZAAK. Als verdediger van den verdachte K.. die den moord op den heer Eschauzier te 's-Gra- venhage gepleegd heeft, zal optreden mr. F. J. M. Nederveen, advocaat en procureur te Roermond. POOLEXPEDITIES. WEGENER VERLOREN? KOPENHAGEN, 15 Mei (V.D.) Door het station „Eismitte" op Groenland wordt ge meld. dat men de slede, die Prof. Wegener en zijn Eskimobegeleider Rasmus met zich medevoerden, evenals de sneeuwschoenen van den onderzoeker teruggevonden heeft. Andere sporen ontbreken nog steeds. Men is er bijna zeker van dat Wegener verloren is. ERNSTIG ONGELUK OP DE FRANKFURTER VOORJAARS- MARKT. FRANKFURT. 15 Mei (VD.) Op de voor- jaarsmarkt te Frankfurth heeft een ernstig ongeluk plaats gehad. De vrouw van een rond reizend marktkoopman goot spiritus in een brander. Plotseling explodeerde de flesch, met het gevolg, dat negen voor den stand staande personen verwondingen opliepen. Vier perso nen werden zwaargewond. GROOTE BRAND TE SANTA Fé MEER DAN TWEE MILLIOEN PIASTER SCHADE. BUENOS AIRES, 15 Mei (V.D.) Te Santa Fé brak een geweldige brand uit in eenige graansilo's, die geheel met graanvoorraaden gevuld waren. Zoowel de silo's als de inhoud werden geheel door het vuur vernield. De schade wordt geschat op meer dan twee mil- lioen piaster. EEN RADIOREDE VAN MR. DUYS VERBODEN. MR. DUYS DAGVAARDT DEN STAAT. Vrijdagavond zou mr. Je E. W. Duijs voor de V.A.R.A.-microfoon spreken over „15 Mei in den Nederlandschen Radio-omroep". De radio-censuur heeft deze rede verboden, omdat er onderwerpen in worden behandeld, die verband houden met ae radio-politiek. Tegelijkertijd is een satiriek tooneelspel van Beversluis om dezelfde reden verboden, meldt Het Volk. Mr. J. E. W. Duijs heeft namens de V.A.R.A. den Staat der Nederlanden in kort geding voor den rechter gedaagd en doorla ting van deze uitzendingen geëlscht. De V.A.R.A. stelt zich nl. op het standpunt, dat de normen van de radio-censuur zijn: veilig heid. openbare orde en goede zeden. Met de radio-politiek heeft de censuur niets te mn- ken.De zaak zal in het begin van de volgende week voor den rechter komen. HAARLEMSCHE GEMEENTE RAAD. EEN VACANTIE VAN 4 WEKEN. Naar wij vernemen ligt het in de bedoeling de eerstvolgende vergaderng van den Haar- lemschen gemeenteraad op Woensdag 3 Juni te houden. De raad kwam het laatst bijeen op 6 Mei. zoodat er weer een vacantie van 4 weken tusschen valt. ERNSTIG MIJNONGELUK IN NIEUW SCHOTLAND. VIJF DOODEN, TIEN GEWONDEN- OTTAWA. 12 Mei 'V.D.) Te River Herbery in Nieuw Schotland vond in een mijn een ernstige kolenstof-ontploffing plaats. Vijf mijnwerkers werden op slag gedood en tien gewond, waarvan eenigen ernstig. Engeland: Succes voor Lloyd George:. D« samenwerking tusschen dc Engelschc ar- beidersregecring en dc Liberalen, besten- digd. (2c blad, le pag.) Italië: Dc nieuwe encycliek van Paus Pius XI. (2e blad, le pag.) Het Gencefschc vertrouwen in Briand. (2e blad. le pag.) Dc legerrevue gaat niet door. (le blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ.: R. P.; Oorlogs- en Vredeslegers. (le blad. le pag.) A. Heeroma: (oud-commissaris van politie te Amsterdam)Uit. den strijd tegen de mis daad. Bij Tante Pos". (5e blad. le pag.) Henry A. Th. Lesturgeon: Dc schedel van Victor Noir. (5e blad, le pag.) E. W. Venema: Drie maanden in Indië. Werkers in Deli. (5e blad. 2e pag.) Henry A. Th. Lesturgeon: Dc verkiezing van dén Franschen president. (5e blad, 2e pag.) Biographieën .in een notedop. Frans van Mieris. (5e blad, 2e pag.) W. T.Als de Lente in het land is. (5e blad. 3c pag.) (Laatste berichten 2e pag. le blad.) VOOR DE RUBRIEK „LETTEREN EN KUNST" ZIE MEN DE DERDE PAGINA VAN HET VIJFDE BLAD. CONFLICT MET TOSCANINI. IN HET GELAAT GESLAGEN. ROME. 15 Mei (N.T.A.) In een schouw burg te Bologna is bij een concert dat door Toscanlni geleid werd, tot onregelmatigheden gekomen. Van officieele zijde wordt hieromtrent be richt, dat Toscanlni door een troep fascisten in het gelaat geslagen is omdat hij weiger de de Koningsmarsch te spelen, toen de Italiaansche minister van het verkeerswezen de schouwburg binnenkwam. Van andere zijde wordt medegedeeld dat Toscanini mishandeld is. Men brengt in herinnering dat Toscanini het vorige jaar bij een concert te Rome niet het volkslied liet spelen, ofschoon een ver tegenwoordiger van den koning aanwezig was. WORSTELING MET EEN INBREKER. AGENT SCHIET ZICHZELF IN HET BEEN. Donderdagnacht te ongeveer half drie hoorden bewoners van de Zocherstraat te Amsterdam een alarmsignaal der politie ge volgd door een schot. Een inspecteur, die hiervan kennis had gekregen, verliet met eenige agenten onmid dellijk het bureau Overtoom. Aan den achterkant der hulzen welke uit komen op het Vondelpark, zagen zij in het park een agent liggen wiens uniform tame lijk gehavend was, terwijl hij ook een schot door het rechterbeen bleek te hebben. Hij vertelde dat hij op surveillance zijnde iemand had aangetroffen die aan do achterzijde van een der woningen in de Zocherstraat tracht te in te breken. Hij wilde den man arresteeren, waarbij een worsteling ontstond. De agent had daarop zijn revolver getrok ken en een schot, gelost dat hem ongelukki gerwijze zelf in het been trof. De onbekende dader wist in het duister te ontkomen. De agent is in het Wilhelminagasthuis op genomen ,waar men den kogel heeft verwij derd. WAARSCHUWING De hoofdcommissaris van politie te Am sterdam raadt in het algemeen belang iedere vrouw of meisje aan. alvorens in dienst of in opleiding te gaan, hetzij als dienstbode, huis houdster, kapster, model, leerlingkapster of welke andere functie ook, bij J. J. M. Ncurei- ter, zich noemende José di Torrero. kapper, en wonende en zaakdrijvende aan de Wete ringschans 195, te Amsterdam, eerst inlich tingen omtrent dezen man te vragen aan het bureau Zedenpolitie, Reguliersgracht 111. DISCONTOVERLAGING NEDERLANDSCHE BANK. Het wisseldisconto van de Nederlandsche Bank Ls Vrijdag van 2 12 pet. verlaagd tot 2 procent. Het promessendisconto, het disconto op de beleening van effecten, het disconto op dé beleening van goederen en op voorschotten in Rekening-Courant werd verlaagd tot 2 1/2 procent.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1