Eleelro'l*
Doorzitten
UIT DE OMSTREKEN
Model
PUROL
tot 8 uur geopend
HAARLEM'S
DAGBLAD
VIERDE
MAANDAG
BLAD
18 MEI 1931
IJMUIDEN
DE SCHIPBREUK VAN DE
„PENDEEN".
VOOR DEN RAAD VOOR DE SCHEEPVAART
De Raad voor de Scheepvaart heeft een on
derzoek ingesteld naar het ongeval op 21 Ja
nuari j.l. overkomen aan het Engelsche
stoomschip „Pendeen", voorgaats bij IJmui-
den. De loods, die op dat schip toen dienst
deed, werd als getuige gehoord. Deze ver-
verklaarde o.m-, dat hij dien dag 's morgens
om acht uur iets bezuiden de brulboei aan
boord was gekomen. Het weer was mooi. De
lichten van de beide vuurtorens waren goed
te zien, maar niet die van de opstanden op de
havenhoofden. Ook werd het mistsein van de
Zuidpolder gehoord. De bedoeling van get.
was voor den mond van de haven in de lich-
tenlijn te komen. Get. had de overtuiging dat
een dauwmist over het land hing, maar latei-
bleek dat een dichte mist te zijn, want na tien
minuten stoomen zat het schip in den mist.
De haveningang was niet meer te zien. De
machine werd gestopt. Toen stootte het schip
op de Zuidpier. Ter voorkoming van strem
ming van het verkeer, want het schip was lek
gestooten, is het schip aan den binnenkant
van de Noordpier aan den grond gezet. De
Raad zal beraadslagen en daarna uitspraak
doen.
De „TJMUIDER VOLKSSTEM"
De gemengde arbeiderszangvereeniging
„IJmuider Volksstem'' heeft besloten dezen
zomer mee te doen aan het concours te
Heemstede, uitgeschreven door den Bond
van Koordirigenten. Dit concours wordt in
het laatst van Juli of begin Augustus op het
prachtige landgoed „Groenendaal"' te Heem
stede gehouden. De „IJmuider Volksstem"
komt uit met als vrij nummer ..Vespers" van
Ludwig van Beethoven en als verplicht num
mer „Wiegeliedje" van Piet van Sloot. Het
is de eerste maal, dat de „IJmuider Volks
stem" aan een dergelijk concours meedoet.
Zij heeft hier alleen de bedoeling mee den
onderlingen band in het koor te versterken
en de muzikale prestaties te verhoogen.
SCHEEPVAARTNIEUWS.
- Het Engelsche stoomschip Marsden is Za
terdagmorgen met een lading steenkolen van
New-Castle aan het Hoogovenbedrijf te
IJmuiden aangekomen. Onmiddellijk na aan
komst werd met de lossing van dit stoom
schip begonnen.
Het Nederlandsche passagiersstoomschip
„Prins der Nederlanden" is Zaterdagmorgen
met passagiers en stukgoederen van Ned.-
Oost-Indië te IJmuiden aangekomen en op
gevaren naar Amsterdam.
i Naar wij vernemen heeft de Stoomvaart
Mij. „Noordzee" te Amsterdam, haar schepen
Ruurlo en Groenlo in time-charter aan de
sovjet afgestaan. Dit zou de eenige Neder
landsche reederij zijn, die tot op heden zich
op deze wijze met de Sovjets heeft ingelaten.
Het stoomschip Groenlo, hetwelk eenigen tijd
in de Amsterdamsche haven opgelegd was, is
Vrijdagavond in ballast naar Archangel ver
trokken.
De sleepboot Beverwijk 21 met de sleepboot
Beverwijk 23 op sleeptouw, beiden toebehoo-
rende aan de N.V. M. J. van Hattum's Ha
venwerken te Beverwijk, zijn Zaterdag van
Duinkerken te IJmuiden aangekomen en
doorgevaren naar Spaarndam, waar ze lig
plaats zullen nemen aan de werf van de fir
ma van Hattum.
VERKOOPING VAN TRAWLERS.
Ook de stoomtrawler „Geziena" IJM. 140
van den heer M. Boef wordt Vrijdag 29 Mei
in openbare veiling gebracht.
VELSEN
HAVENWERKEN.
Door den Rijkswaterstaat zal op Vrijdag
5 Juni aanbesteed worden: het maken van
een remstoel, een aanlegsteiger en zeven duk
dalven in de haven voor bijleggers alhier.
De raming bedraagt f 14.200.
TIENJARIG BESTAAN DER R.H.B.S.
Door de commissie van voorbereiding wel
ke in het leven geroepen werd om die feest-
plannen van het 10-jarig bestaan der R.H.
B.S. in elkander te zetten, werd onderstaand
schrijven aan de ouders van leerlingen der
RH.B.S. en de vrienden der H.B.S. verzon
den:
„Het is u waarschijnlijk reeds bekend, dat
onze instelling van M. O., in September 1931
haar 10-jarig bestaan hoopt te herdenken.
Ondergeteekenden, vertegenwoordigers
van ouders, docenten oud-leeringen en leer
lingen. meenen, dat er alle reden bestaat, dit
feestelijk te doen.
Onze H.B.S.aan welke sinds 1924 ook een
literair-economische afdeeling verbonden is,
groeide geleidelijk en haar resultaten, blij
kens de eindeamens en 't succes onzer leer
lingen ook elders, kunnen de vergelijking
met die van zuster-instellingen glansrijk
doorstaan. Voor Velsen en omstreken bleek
de R.H.B.S. een groote aanwinst. Wij wekken
u dus op ons te steunen bij de uitvoering on
zer veelzijdige feestplannen, waaraan betrek
kelijk grcote kosten verbonden zullen zijn;
hierom verzoeken wij u, spoedig het bijgaan
de inteekenbiljet goed ingevuld terug te wil
len zenden. Wij zullen u op de hoogte hou
den en u ook gaarne aan de feestelijkheden
zien deelnemen".
SANTPOORT
LEZING C. SIPKES.
Voor de Vereeniging van bewoners in de
Buurtschap Driehuis, houdt de heer C. Sip-
kes, morgen. Dinsdag, een lezing over: „Wel
ke planten in onzen tuin?"
BEEN GEBROKEN.
Een jeugdige toeschouwer bij den voetbal
wedstrijd T.Y.B.B.-Il.B.C.. die zich wat dicht
bij de out-lijn bevond, werd door een voet
baller onderstboven geloopen. Een en ander
kwam zoo ongelukkig aan. dat de jeugdige
voetbal-enthousiast een been brak. Per auto
gerd hij naar het ziekenhuis vervoerd.
BLOEMENDAAL
AFSTAAN VAN GROND.
B. en W. stellen, naar aanleiding van een
verzoek van B. en W. van Zandvoort, den
Raad voor hen te machtigen, eenige per-
ceelen grond aan de Langelaan en den
Bentveldweg om niet over te dragen aan de
gemeente Zandvoort. Bedoelde perceelen be-
hooren thans nog aan de gemeente Bloemen-
daal, maar zijn gelegen op Zandvoortsch
grondgebied.
GEMEENTE-ONTVANGER.
Omdat de „Vereeniging tot zekerheidstel
ling verplichte gemeente-ambtenaren" voor
den ontvanger van Bloemendaal, in verband
met de grootte der gemeente, geen hoogere
zekerheidstelling aanvaarden wil dan f 10.000
stellen B. en W. voor daarmede genoegen te
nemen. De raad heeft zich onlangs voor
ee nbedrag van f 25.000 uitgesproken. De ze
kerheidsstelling te Arnhem is ook f 10.000, te
Utrecht f 12.000 en 's-Gravenhage f 16.000.
OVERVEEN
OVER NEDERLAND EN INDIë.
De afdeeling Haarlem van de Vrije. Dem.
Jongere Organisatie had met het oog op het
zomersche seizoen Overvecn uitgekozen voor
haar laatste bijeenkomst.
Hier sprak Zaterdagavond in hotel Roozen-
daal Mr. Dr. A. M. Joekes, als lid der Tweede
Kamer en adviseur van het hoofdbestuur van
de V.D.J.O., over „Nederland en Indië".
Voor dit onderwerp bleek groote belangstel
ling te bestaan. De zaal was flink gevuld.
De heer Joekes behandelde de volgende on
derdeden
1. Onze verhouding tot Indië.
2. Voogdij of Zelfbestuur?
3. Het rassenvraagstuk.
4. Indië en nationale ontwapening.
Spr. begint met te wijzen hoe ingewikkeld
alle vraagstukken zijn, die Indië betreffen
met zijn groote uitgestrektheid, groote ver
scheidenheid, met zijn bevolking van 60 mil-
lioen, zijn groote verschillen in natuur, econo
mische gesteldheid, talen, volkeren.
Hoe moeten wij tegenover deze ingewik
kelde maatschappij staan?
Er zijn er die zeggen: wij moeten weg. Een
ander uiterste is, dat wij vinden het recht
te hebben te blijven, omdat wij voortreffelijk
werk hebben gedaan.
Spr. schetst dan de opeenvolgende inzich
ten, die wij alle in het licht van eigen tijd
moeten zien, tijdens de V. O. C., na 1795,
tijdens het Cultuurstelsel, om dan de ebhische
richting te bespreken, ingeleid door anannen
als Brooshoofd, Van Kol en Van Deventer.
Ons bestuur zij gericht op de belangen van
het land.
Daarvoor is noodig de inheemschen zelf
in 't bestuur te betrekken. Na 1913 zien we
een voortdurenden groei. De volksraad werd
in 27 een mede-wetgevend college; de nieuwe
volksnood zal 30 inheemschen tellen van de
61 leden.
De heer Joekes schetst nu hoe in Indië het
nationalisme is ontwaakt, belichaamd in de
P.N.I. Het communisme is lamgeslagen. De
P.N.I. predikt geen werzet.
Niet eens is spréker het met den (heer
Colijn, die ihen op één lijn stelt met de com
munisten en laakt de Indische en soms de
Hollandsohe Pers om de diepgrievende din
gen, die zij soms schrijven.
De taak van het Staatsbestuur is de In-
landsche beweging in goede banen te leiden,
land en volk tot ontwikkeling te brengen en
later hun bestemming aan lien zelf over te
laten.
Wat de militaire rusting aangaat, spr.
tracht aan te toonen, hoe onmogelijk het is
om een militair apparaat te hebben, dat aan
zijn doel beantwoordt en Nederlandsch-Lndië
kan verdedigen tegen een vijand.
In grooter toerusting ziet spr. groofcer oor
logsgevaar.
Bovendien worden honderden millioenen
onttrokken aan goede dingen, als volksont
wikkeling, hygiëne enz.
Spr. concludeert dan ook tot ontwapening
(applaus).
De avond werd verder gevuld met muziek
en een dansje.
ZANDVOORT
RAAD.
Er wordt een openbare vergadering ge
houden van den Raad der gemeente Zand
voort, op Dinsdag, 19 Mei 1931 des namid
dags 7.30 uur.
Agenda:
1. Ingekomen stukken.
2. Voorstel tot reorganisatie van het voor
bereidend lager onderwijs.
3. Vaststelling van het kohier tijdelijk ge
bruik van gemeente grond.
4. Voorstel tot verhooging van het crediet
toegestaan voor stichting van een consulta
tiebureau.
5. Voorstel tot aankop van grond voor weg-
verbreeding.
6. Voorstel tot huur en aankoop van grond
voor het maken van een parkeerterrein.
7. Voorstel tot het verleenen van een cre
diet voor inrichting van parkeerterreinen.
8. Voorstel tot verpachting van parkeer
terreinen.
9. Voorstel tot verpachting van plaatsen
voor consumptietenten op het kampeerter
rein.
10. Verzoek van de Zandvoortsche Feest
commissie om een medaille beschikbaar te
stellen voor een photowedstrljd.
11. Voorstel tot het sluiten van een con
tract met het P.E.N. betreffende stroomle-
vering voor hst rioleeringsgemaal.
12. Voorstel tot wijziging der Algemeens
Politieverordening.
13. Benoeming van een lid der commissie
van toezicht op het L. O.
14. Benoeming van een lid van stembureau
n (school A).
15. Verzoek van het bestuur van de afd.
Zandvoort van de S.D.A.P. betreffende de be
tere verbinding van Plan Noord.
16. Verzoek van de heeren Koning en Druyf
om herziening der jaarwedde v. d. doodgra
ver.
17. Verzoek van den heer Druyf om her
ziening der belooning van de badlieden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
De geruischloozel
de b^cteriënvanger/.
Haarlem: Kruisweg 70 c.
BURGERLIJKE STAND
BEVERWIJK.
Getrouwd:
J. van van Nieuwendijk en J, M. van der
Meijs.
Bevallen: P. PattesKos d., M. Langen-
dijkGieling d., M. C, C. Lauwersde Roeck
d.. C. A. M. de NijsDijkman 2 d., I, Kiewiet-
Dragstra d.
Overleden: W. G. Fè Reckleben 87 j. wed,
v. M. C. Troost gehuwd met C. F. van Vliet.
J. G. Dwars 80 jaar wed. v. A. Hansina, gew.
hebbende te Velsen; J. G. N. Schammeldt 51
j., geh. met N. Zondervan.
HILLEGOM.
Ondertrouwd: C. J. Lippus en C. M. Neder -
stigt; J. van der Meij en G. M. van der Lin
den.
Getrouwd: H. J. de Mon en M. A. Kieft, P.
H. Granneman en M. T. Kooij.
Bevallen: M. Noordermeer—Barnhoorn z.,
A. SchramaWesselman z., C. C. Bouma—
van der Wolf d., J. J. Rovers—van Dragt. W.
A. Henzen—Schreuder d., A. M. Steenvoorden
—van der Weijden z.
STADSNIEUWS
DE VREDESTENTOONSTELLING
IN HET GEMEENTELIJK
LYCEUM.
OORLOG, VREDE EN VOLKENBOND IN
WOORD EN BEELD.
In ons blad van Woensdag gaven wij een
inleiding op de vredestentoonstelling, die in
eenige lokalen van het Gemeentelijk Lyceum
is ingericht met het doel het vredes- en vol-
kenbondswerk onder de aandacht van het
opgroeiend geslacht te brengen. Wij laten
thans een bespreking van de expositie zelve
volgen.
Voor alles zij medegedeeld, dat het den
organisatoren onmogelijk was een volledig
overzicht te geven van alles, wat er in den
loop der jaren op dit gebied gepubliceerd is.
Daarvoor is de stof nu eenmaal te omvang
rijk. Er moest een greep worden gedaan uit
den overvloed van materiaal
Niettemin is het aantal inzendingen, wel
willend door vredesvereenigingen en parti
culieren afgestaan, toch zeer groot. De keuze
kunnen we niet anders dan uitnemend ge
slaagd noemen.
De tentoonstelling is verdeeld over drie lo
kalen, respectievelijk gewijd aan den oorlog,
den vrede en den volkenbond.
Wat betreft het geëxposeerde in de afdee
ling „oorlog", willen we in de eerste plaats
de aandacht vestigen op de vele affiches en
illustraties, die in de oorlogsjaren van de
hand van bekende kunstenaars*zijn versche
nen. Wij zien er het hartstochtelijke en te
gelijkertijd opstandige werk van een Kcithe
Kolhvitz, de aangrijpende teekeningen van
een Albert Hahn en tal van producten van
Piet van der Hem, Jan Sluyters, Louis Rae-
maekers, Degouve de Nuncques e.a.
Van Sluyters is er o m. het wrang-humo
ristische „Oorlogen is jarig".
Eenige statistieken geven ons een inzicht
in de ontzettende vernieling, die de wereld
oorlog teweeg heeft gebracht. Bij een land
kaart, voorstellende Scandinavië en Dene
marken staat: ..13 millioen dooden in den
wereldoorlog, dat beteekent de vernietiging
der gezamenlijke bevolking van Noorwegen,
Zweden en Denemarken".
Treffend is de vergelijking, die ons gege
ven wordt bij afbeeldingen van de droogleg
ging der Zuiderzee, het Panamakanaal en
den oorlog van '14'13.
De kosten, aan de uitvoering van deze
„drie" beschavingswerken verbonden, ver
houden zich namelijk als 1 :27 1200! Een
statistiek toont ons de schrikbarende ge
boortecijfers van de jaren 19151918 in ver
gelijking met de daraaan voorafgaande pe
riode 1911—1914
Hoe het met de mentaliteit van het leger
in oorlogstijd gesteld is, ervaren we bij een
serie briefkaarten, afkomstig uit een Oos-
tenrijksche kantine, waar ze aan de soldaten
verkocht werden. Deze weerzinwekkende af
beeldingen zonden de manschappen aan hun
achtergebleven bloedverwanten en vrienden!
Commentaar overbodig!
Als een voortdurende herinnering en waar
schuwing heeft men in dit lokaal een schel
aangebracht, die om de vijf minuten alarm
maakt. Want in de groote massaslachting
van 1 Augustus 1914 tot 11 November 1918
vielen er iedere vijf minuten gemiddeld drie
en dertig dooden.
Het volgend lokaal, gewijd aan de vredes-
actie, bevat brochures en propagandamate
riaal van vredesorganisaties in Nederland
van de meest uiteenloop end e richtingen.
Verder treffen we er exemplaren aan van de
voornaamste anti-oorlogslectuur: „Die Waf-
fen nieder" van Bertha von Suttner, de eer
ste anti-oorlogsroman. „lm Westen nichts
Neues" en „Der Weg Zuriiek" van Remarque.
„Le feu" van Barbusse. „Journey's End" van
Sheriff, enz. Ook vindt men er een verta
ling van „Die blutige Internationale tier
Rüstungsindustrie", de opzienbarende ont
hullingen van Otto Lehmann-Russbuldt over
den wapenhandel. Natuurlijk is A. M. de
Jong's „Frank van Wezel" nier vergeten.
Dat ook de film reeds in dienst van den
vrede is gesteld, bewijzen ons de foto's uit de
beste der tot nog toe uitgekomen anti-oor
logsfilms „lm Westen nichts Neues".
Een kaart van Noord-Amerika. waarop dui
delijk de verschillende staten zijn aangege
ven .toont aan. dat een groot leger aller
minst een waarborg voor welvaart behoeft
te wezen. Tusschen al deze staten, die slechts
een geringe gewapende macht hebben,
heerscht een uitnemende verstandhouding.
De handelsvolumen zijn zeer groot. Canada
heeft het kleinste leger en hei hoogste han-
deisvolumc! Een scherp contrast vormt hier
mede de vergeijking, die met Rusland ge
maakt wordt.
Tenslotte de Volkenbond, het middel, dat
ons zal moeten brengen tot een bestendigen
vrede tusschen de naties onderling. Deze af
deeling brengt overzichten van de inrichting
en de werkzaamheden van den Volkenbond,
fotos van de leidende figuren in Genève, van
de Nederlandsche gedelegeerden, van de
Haagsche Conferentie in 1929.
Merkwaardig is hier de „stand" met de
„schatkisten", die volgens hun omvang de
begrootingen in Nederland voor 1930 aange
ven.
Naast de begrooting voor defensie, die
g 100.228.503 bedroeg, staat een nietig kistje
opgesteld, voorstellende het bedrag, dat. cio
Volkenbond ons jaarlijks kost. Het is slechts
een kwestie van enkele tonnen, gemiddeld
4 cent per inwoner!
Een statistisch overzicht in den vorm van
eenige oorlogsschepen beeldt de vloten van dc
Vereenigde Staten, Engeland en Japan uit
tijdens den oorlog, in het jaar 1922 en na
1922 Bij do drie mogendheden constateert
men een sterke vermindering van liet aantal
oorlogsschepen na 1922. toen het verdrag van
Washington werd gesloten. Deze overeen
komst heeft namelijk ten gevolge gehad, dat
Groot-Brittannië 24, de Vereenigde Staten 30
en Japan 16 pantserschepen vernietigde. Een
behoorlijke stap, dus in de goede richting,
ofschoon van een algeheele afschaffing der
respectievelijke vloten natuurlijk nog geen
sprake is.
In het bijzonder willen wc nog de aandacht
vestigen op het standaardwerk van Hugo de
Groot „De jure belli ac pacio", waarvan hier
een waardevol exemplaar ter inzage ligt.
Resumeerend kunnen we vaststellen, dat
met het houden van deze expositie een be
langrijk paedagogisch werk verricht is. Den
organisatoren mag dan ook een woord van
lof niet worden onthouden voor de wijze,
waarop zij hun taak hebben opgevat.
Nog zij medegedeeld, dat de N.V.Damiate"
belangeloos de tapijten afstond.
HOLL. MIJ. DER WETEN
SCHAPPEN.
DE ALGEMEENE VERGADERING.
Onder leiding van haar voorzitter, Jhr. Mr.
Dr. A. Röell, hield Zaterdagmiddag de Holl.
Mij. der Wetenschappen haar 179e algemeene
vergadering in het gebouw dier Maatschappij
aan het Spaarne.
Rede Jhr. Mr. Dr. A. Röell.
In zijn openingsrede heette de voorzitter
leden en directeuren der Maatschappij har
telijk weikom en herdacht voorts dc leden
wetenschappelijke figuren, van den eersten
rang, die in het afgeloopen jaar door den
dood aan de Maatschappij zijn ontvallen:
Martinus Willem Beyerinc.k, een der grootste
biologen: Lodewijk Bolk, anatoom van univer-
seelen naam; Hendrik Zwaardemaker, even
eens een geleerde van eminente beteekenis;
Cornells Eykman, de ontdekker vkn de oor
zaak der gevreesde berri-berri-ziekte en de
grondlegger van de leer der vitaminen; voorts
de buitenlandsche leden: P. R. Blondlot, te
Nancy; K. Knlep, te Berlijn en A. A. Michelson
te Chicago.
Aan den kring van directeuren ontvielen:
Mr. Dr. W. F. van Leeuwen, vroeger voorzitter
der Maatschappij; J. M. D. graaf van Lynden,
J. Dudok van Heel en Ir. M. G. van Heel.
Het eenig vrouwelijke lid der Maatschappij.
Prof. Westerdijk, vierde in het afgeloopen
jaar een zilveren jubileum, waarmede spr.
haar van harte gelukwenschte.
Spreker deelde voorts mede, dat het 50 jaar
geleden was, dat Prof, Hugo de Vries met het
lidmaatschap der Maatschappij werd bekleed.
Namens directeuren stelde spr. voor, aan Prof.
de Vries de gouden medaille der Maatschappij
toe te kennen en den jubilaris daarvan mede-
deeling te doen in een telegram van geluk-
wensch. Aldus werd besloten.
Rede Prof. Vening Meinesz.
Hierna hield Prof. Dr. F. A. Vening Meinesz
een rede over: „De Wetenschappelijke Be
teekenis der Reizen met Hr. Nis. K. n en K.
XIII".
Het nauwkeurig zwaartekrachtsonderzoek,
aldus spr., heeft in het algemeen een dubbele
doelstelling; oorspronkelijk was het doel al
leen de vormbepaling van de aarde, in den
laatsten tijd treedt daarnaast de bedoeling
om gegevens te verkrijgen omtrent de ver
deeling der massa's in de korst der aarde
Beide mogelijkheden volgen uit het karakter
der zwaartekracht die de aantrekking
is door alle massa's van de aarde
aan het aardoppelvlak uitgeoefend en daar
door van ligging en grootte dezer massa's af
hankelijk is.
Voor beide problemen is de uitvoering van
waarnemingen op zee van groote beteekenis
Eerst deze maken de bepaling van den vorm
der aarde volledig mogelijk. Doch ook voor
het onderzoek van de aardkorst zijn zij be
langrijk. Uit de op dc vastelanden gevonden
zwaartekrachtswaarden was gebleken dat in
het algemeen de aardkorst (dikte eenige
tientallen K.M.) in drijvend evenwicht ver
keert op de daaronder gelegen taai vloeibare
laag, op dezelfde wijze als een ijsveld met
ijsbergen drijft op water. De vraag was nu
of dit evenwicht ook voor de door oceanen
bedekte gedeelten van de korst zou opgaan.
Spreker vermeldde vervolgens hoe de Rijks
commissie voor Graadmeting hem de gelegen
heid gaf op groote schaal een nieuwe
methode toe te passen, die de zwaartekracht
op zee met de benoodigde nauwkeurigheid
kan geven, mits de waarnemingen uitge
voerd kunnen worden aan boord van onder
gedoken onderzeebooten. De medewerking
van de Marine was daarom voor ly?t onder
zoek noodig en het is van algemeene be
kendheid hoe onze Marine die op waarlijk
grootscheepsche cn ongeëvenaarde wijze heeft
willen verleenen. Achtereenvolgens heeft spr.
verschillende reizen met onderzeebooten
meegemaakt,
INGEZONDEN -VrEDEDEfLINGEN
a 60 C's. per regel.
Zonnebrand en Stukloopen
van Huid en Voeten
verzacht en geneest
Dooi 3M3. Tube W ft. 8 Apoth Droj.no
De hoofdbeteekenis van de reis met de
K. II was dat de nieuwe methode uitvoer
baar bleek en nauwkeurige resultaten op
leverde.
Het aomlneerende probleem, dat bij het
ontwerpen van de groote reis met de K XIII
voorzat, was de brandende quaestie betref
fende den vorm der aarde: Uit het op de
vastelanden gevonden materiaal scheen te
volgen dat de aarde niet alleen aan de polen
afgeplat was doch ook een weinig in het
aequatorvlak. Het belang hiervan was dat
dit op een verstoring van het evenwicht in den
opbouw der aarde zou wijzen.
Het resultaat van de expeditie was. dat geen
regelmatige afplatting van de aarde gevon
den werd. doch wel over zeer groote afstan
den afwijkingen van het evenwicht. Deze
maken den indruk verband te houden met
rie groote vormingen van de aardkorst, met
de verdeeling van continenten en oceanen enz.
In het bijzonder werden groote afwijkingen
gevonden in gebieden die aan jonge tectoni-
sche werkingen onderhevig zijn.
Een volledig zwaartekrachtsonderzoek van
den O.I. Archipel had plaats in 19291930 met
de K XIII.
Er werden groote afwijkingen van 't drij
vend evenwicht der aardkorst gevonden cn
deze vertoonen een duidelijk verband met de
seismische activiteit, dat nieuw en verrassend
licht werpt op dc tec tonische processen
die hier plaats grijpen. Spr. vermeldde dc
hyot'hese die hij hieromtrent, mede in ver
band met de vermoedens der geologen dat
men hier te doen heeft met een plooiïngs-
gebergte in wording, heeft opgesteld. Hij
meent dat de aardkorst langs een door den
geheelcn Archipel heenloopende lijn tenge
volge van sterke zijdelingsche samendruk
king naar binnen inknikt. waarbij de opper
laag door opplooiïng en andere vervormingen
tot het ontstaan van eilandcnrijcn cn geberg
ten aanleiding geeft.
Naar spr.'s meening heeft men met deze
resultaten den sleutel in handen, die bij ver
der onderzoek tot verdere verheldering der
in de aardkorst optredende werkingen kan
leiden. Daarmede zal dan tevens het pro
bleem van den vorm der aarde een belang
rijke schrede dichter bij de oplossing zijn.
Het Langcrhuisfonds.
Prof. Holleman bracht het verslag van het
Pieter Langerhuisfonds Lambertuszoon uit.
Daaraan is het volgende ontleend:
De baten ad f 4500 moeten ditmaal aan de
dierkunde worden toegekend.
Ingekomen waren zes aanvragen, die alle
voldeden aan de door het reglement gestelde
voorwaarden. De commissie besloot voor te
stellen, het subsidie toe te kennen aan de
Ned. Dierkunde Vereeniging voor aanschaf
fing van een motorboot tot het verzamelen
van materiaal voor het Zoölogisch Station in
Den Helder.
Nieuwe leden.
Tot binnenlandsche leden werden benoemd
prof. dr. ir. A. J. Kluyver te Delft: prof. dr.
A. J. P. van der Broek te Utrecht; prof. dr.
W. A. Kuenen te Leiden; prof. dr. D. Brouwer
te Amsterdam cn dr. ir. G. W. Heukelom,
hoofdingenieur der Ned. Spoorwegen te
Utrecht; tot buitenlandsche leden prof, G.
Borger te Edinburg cn prof. Vita Volterra te
Rome.
Na de vergadering werd een gemeenschap
pelijke maaltijd gehouden.
NIEUWS UIT INDIE.
DE „ABEL TASMAN" VAN TIMOR
VERTROKKEN.
KOEPANG 14 Mei (Aneta). De „Abel
Tasman" is om 6 uur plaatselijken tijd van
hier vertrokken met bestemming naar
Wyndham.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
HUlZING's Schoenenmagazijn
Groote Houtstraat 42-44
is gedurende de Pinksterweek 's-avonds
AGENDA.
Heden;
MAANDAG 18 MEI
Restaurant Brinkmann: Ledenvergadering
H. O. V., 8 uur.
Jaarl. alg. verg. N.V. „De Slerkan", 3 uur.
Schouwtjeslaan 23 A: Jaarl. verg. N.V. „Po
lygraph", 8 uur.
Palace: „De strafzaak Mary Dugan". Too-
neei De Kaeths. 8 uur.
Luxor Theater: „Gevaren van den verlo
vingstijd." Tooneel: 3 vadeks, 8.15 uur.
Rembrandt Theater: „City Lights". Too
neel: 9 Dickson girls. 7 cn 9.15 uur.
DINSDAG 19 MEI
Timmer- en Meubelfabriek v.h. G. P. J,
Beccari: Aandeelhoudcrsvcrg. der N.V.
Groote Kerk: Orgelbespeling 8.15—9.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
APOTHEEKDIENSTEN
Fa. Grijsecis en Van Hees, L- Vccrstraat
14. Tel. 11000.
L. Schoorl, Fr. Halsplein 1. Tc!. 11180.
Bosch en Vaart-Apotheek, Bosch- cn
Vaartstraat 26, Tol. 13290.
