BUITENLAND.
HENDERSON'S VOORSTEL DOOR DEN RAAD
AANGENOMEN.
DE VOLKENBONDSRAAD EN
DE VERHOEDING VAN OORLOG.
HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 20 MEI 1931
TWEEDE BLAD
Het Permanente Hof van Intern. Justitie zal de Tolunie onderzoeken.
Op juridische gronden.
Een incident tusschen Curtius en
Ma rinkowi tsj.
Ter Europeesche commissie.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
De aanvankelijk bereikte overeenkomst te
Genève inzake de Tolunie is bevestigd ge
worden door de definitieve aanvaarding van
Henderson's voorstel om de discussies te ver
wijzen naar het Hof in den Haag, voor een
juridisch onderzoek. Gisteren, toen reeds of
ficieus gemeld kon worden dat zulks het ge
val zou zijn, waren Benesj en Marinkowitsj
nog niet aan het woord geweest. De Tsjech
en de Yoegoslaaf hebben zich zooals te
verwachten was beiden fel tegen het
Duitsch-Oostenrijksche plan verklaard. Wij
zullen hun redevoeringen niet uitvoerig
weergeven omdat de argumenten van de te
genstanders in den stijl Briand, reeds uit
den treure zijn herhaald.
Toch leverden de beide redevoeringen een
zeer geprikkelde stemming op, vooral die
van MarinkoWitsj, die insinuaties over de
oorzaak van den wereldoorlog aan het Duit-
sche adres richtte. Curtius ontstak hierover
in woede en zeide dat hij weigerde zich voor
het internationale forum van Genève als ver
stoorder van den wereldvrede te kijk te la
ten stellen.
Een geestige rede van Briand en de grap
pige opmerking van Henderson, die voorstel
de het Hof in Den Haag ook advies te vra
gen over de juridisch juiste interpretatie van
„zeker historisch feit" (een zinspeling op de
schuldvraag) redde de stemming en ontlaad
de, den sfeer, zoodat Henderson's voorstel
tenslotte door den Raad met algemeene
stemmen werd aangenomen Thans zal dus in
ons land door het Permanente Hof van In
ternationale Justitie, onderzocht worden of
de Tolunie in strijd is met artikel 88 van het
Verdrag van Saint Germain en het protocol
van Genève van '22.
L. A.
Genève.
Henderson spreekt in de
Europeesche Commissie.
GEnèVE, 19 Mei (V.D.) In de zitting
welke de Europeesche Commissie Dinsdag
middag gehouden heeft, werd door den Brit-
schen minister van Buitenlandsche Zaken,
Henderson, het woord gevoerd over de oor
zaak en de mogelijke bestrijding van de eco
nomische wereldcrisis. Spreker gaf allereerst
een overzicht van den economischen nood in
de verschillende Europeesche staten. De eer
ste vereischte voor een economischen opbloei,
aldus spr., is een atmosfeer van internationa
le vrijheid.
De Ontwapeningsconferentie zal om die
reden kunnen bijdragen tot de beëindiging
der economische wereldcrisis.
Ondanks alle teleurstellingen moet men
vasthouden aan de absolute noodzaak van
gemeenschappelijke economische acties. Een
groot deel van Europa heeft dringend behoef
te aan hulp.
Van groote beteekenis is voorts het pro
bleem der tarievenpolitiek.
De voortdurende opdrijving der douane
rechten heeft, aldus Henderson, de economi
sche wereldcrisis verscherpt. Deze tarieven
beteekenen juist de rem voor den wederop
bloei van het'bedrijfsleven.
Voorts moet geconstateerd worden dat de
voornaamste crediteurstaten wel is waar
stonden op de betaling der internationale
schulden, doch anderzijds weigerden waren
te betrekken van debiteurstaten. Den debi-
teurstaten moet de mogelijkheid worden ge
schapen hun producten te verkoopen. In
plaats hiervan drongen de crediteurstaten
aan op betaling der schulden in goud. De
daardoor ontstane opeenhooping van goud
is een der hoofdoorzaken van den huidigen
crisis. Deze hebben de basis van het huidige
economische systeem ondergraven. Europa
kan op den duur evenwel niet de last van
nog meer werkloozen dragen. Om die reden
richtte Henderson een dringend verzoek tot
alle Europeesche staten om onverwijld, met
prijsgeving van alle bizondere belangen de
handen ineen te slaan om den uitweg te vin
den uit de huidige economische en politieke
erisis.
Aangezien ter conferentie nog geen oplos
sing te vinden zal zijn, stelt Henderson voor
afzonderlijke commissies te benoemen, welke
de vraagstukken zullen hebben te bestudee-
ren.
Ten slotte behandelde Henderson nog het
Duitsch-Oostenrijksche Tolverdrag, waarbij
hij de vraag ter sprake bracht of het niet mo
gelijk zou zijn een gemeenschappelijk plan op
te stellen, dat aller instemming zou kunnen
vinden.
Vorming van bijzondere
commissies.
GENèVE, 19 Mei (V. D.) De Europeesche
Commissie heeft met het oog op de talrijke
ingekomen economisch-politieke voorstellen
besloten een z.g. commissie voor nauwere
relaties in te stellen, die reeds in de zitting
van Woensdag of Donderdag een omvangrijk
werkplan voor de toekomst zal overleggen.
Blijkens de tot dusverre ingekomen voorstel
len van Engelsche. Fransche. Belgische. Ne-
derlandsche en Noorsche zijde, moet voorts
gerekend worden op de instelling van een
reeks bijzondere commissies, die zich zullen
bezighouden met urgente economische vraag
stukken, zooals economische hulpverleening
aan Oostenrijk, de kwestie van industrieele
kartelvorming, een nieuwe economische con
ferentie etc.
Polen en de Duitsche minder-
heid in Opper-Silezië.
GENèVE. 19 Mei «V. D.) Uit kringen van de
Duitsche delegatie wordt officieel medege
deeld:
Het rapport van de Poolsche regeering in
zake haar maatregelen nopens de aanvallen
tegen de Duitsche minderheden in Opper-
Silezië in den herfst van het afgeloopen jaar,
werd heden aan den Raad van den Volken
bond overhandigd.
Het rapport zal door de Duitsche delegatie
aan een nauwgezet onderzoek worden onder
worpen. Inzonderheid zal zij tot taak hebben
na te gaan of de in het Raadsbesluit van 24
Januari jl. gegeven aanwijzingen door de
Poolsche regeering zijn opgevolgd.
Henderson voorzitter van de
Ontwapeningsconferentie.
GENèVE, 19 Mei (V. D.) De Volkenbonds
raad heeft hedenavond tijdens een korte,
streng geheime zitting, met eenparigheid van
stemmen den Engelschen minister van bui
tenlandsche zaken, Henderson, verzocht het
voorzitterschap van de ontwapeningsconfe
rentie op zich te willen nemen. Henderson
heeft principieel daarin toegestemd, doch
een bedenktijd van cenige uren-verzocht ten
einde overleg te kunnen plegen met zijn re
geering.
De ofifcieele verkiezing van Henderson tot
voorzitter der ontwapeningsconferentie zal
tijdens de raadszitting plaats vinden. Ver
wacht wordt, dat de ontwapeningsconferen
ties te Genève bijeen zal komen, aangezien
in Februari 1932 te Londen de Indische con
ferentie plaats vindt.
Oostenrijk.
Schober zoo spoedig mogelijk
naar Weenen terug.
WEENEN, 19 Mei (V.D.) Op voorstel van
de Groot Duitschers heeft de bondskanselier
n.a.v. de moeilijke politieke situatie Schober
verzocht zoo spoedig mogelijk uit Genève
terug te keeren.
Puitscfaland
Pantserkruiser A liep te vroeg
van stapel.
Te 10.54 uur precies arriveerde de extra-
trein met Rijkspresident Von Hindenburg aan
het hoofdstation te Kiel.
Von Hindenburg begaf zich naar de vroe
gere keizerlijke wachtkamer.
Te half twaalf begaf Von Hindenburg zich
met zijn gezelschap door de straten, waar
langs rijen schoolkinderen geschaard, ston
den naar de werf, stormachtig toegejuicht
door de bevolking.
De geheele werf was versierd.
Op de werf wordt Von Hindenburg ontvan
gen door den Rijksweenninister Groener en
door den chef van den Marinestaf.
Toen de Rijkspresident zijn plaats had in
genomen, nam Rijkskanselier dr. Bruening
het woord voor het uitspreken van de doop-
rede.
„Het is een trotsch werk dat hier voltooid
is, aldus den Rijkskanselier. Door feilen strijd
is het lang in gevaar geweest, Des te meer is
het ons daarom op dit plechtige uur gebo
den, ons te bezinnen welke beteekenis dit
trotsche schip voor ons heeft en uit hoofde
van welke gezindheid wij het geschapen
hebben. Na onzer nederlaag is voor ons het
elementaire recht van zelfverdediging op
eenzijdige wijze zoodanig beperkt, dat velen
geloofd zullen hebben, dat het voor het Duit
sche volk geen doel had. voor het beetje
recht dat men ons had overgelaten, nog of
fers te brengen. Door deze plechtigheid toont
"net Duitsche volk thans openlijk aan de ge
heele wereld, dat het ook onder de hem op
gelegde beperkingen en in den allergrootsten
economischen nood nog middelen kan vin
den om den vrede te verzekeren en zijn eer
te handhaven."
..Wat onze trotsche vloot eens beteekend
heeft voor ons als rijk en vrij volk, is onver
getelijk. Thans zijn wij arm. maar wij weten,
dat- wij dezelfde plichtsgetrouwheid en dap
perheid en denzelfden roem ook binnen het
kader der verdragen en met de loyale uitvoe
ring daarvan kunnen handhaven met de ge
ringe middelen, die ons verarmd volk kan
opbrengen."
„Ik geloof niet, dat welke ware vriend
van den vrede dan ook er door verstoord kan
zijn. dat wij deze tewaterlating door de aan
wezigheid van onzen beminden Rijkspresi
dent Von Hindenburg luister bijzetten, ter
wijl in Genève de Duitsche minister van Bui
tenlandsche Zaken als voorzitter van den
Volkenbondsraad het hooge streven naar
wereldvrede en Europeesche overeenstem
ming dient. Duitschland kan met volkomen
recht en met de diepste ernst van zich bewe
ren, dat het een nauwgezette vervulling van
zijn ontwapeningsverplichtingen, die de
vredesverdragen hem opleggen, nooit heeft
verzuimd".
Waarschijnlijk tengevolge van een misver
stand zette het schip zich te 11,35. toen de
rede van den Rijkskanselier nog niet geheel
geëindigd was. in beweging. Onder geweldig
gejubel der menigte gleed het schip sneller
èn sneller van de helling en voordat de kolos
nog geheel in het water was gegleden, sprak
Rijkspresident Von Hindenburg, de vol
gende dooprede uit:
..En nu, glijdt in uw element en vaar uit
over de wijde zee. Doe daar uw plicht en leg
een standvastige getuigenis af van Duit-
INGEZONDEN MEDEDEELDiGEN
a 60 Cts. per regel.
Stofzuigerhuis MAERTENS
Barteljorisstr. 16 - Tel. No. 10756
Aile merken Stofzuigers
LANGS DE STRAAT.
De Hoed.
Je hebt menschen, die denken, dat ieder
een naar hen kijkt. Die meenen, dat zij d:-
attentie van elk trekken, hetzij door keurige
kleedij, hetzij door een fraaie auto. waarin ze
zijn weggedoken. Het streelt hun ijdeiheid zich
het middelpunt te weten-
Je hebt echter ook andere lieden, die zich
verbeelden dat men hen aanziet. Doch dezen
vinden dat verre van prettig. Zij wenschen
niets liever dan onopgemerkt te blijven. Zij
voelen de belangstelling als een bewijs dat er
iets niet in den haak is met hun uiterlijk.
Zooals dat in de bedriegelijke nachtmerries
zoo dikwerf plaats heeft.
Tot dezulken behoorde de heel gewone man.
die met een doodgewone regenjas en uiterst
gewonen hoed volkomen opging in de door de
straat wandelende menigte. Toevalligerwijs
viel mijn oog op hem en onmiddellijk consta
teerde ik. dat deze man zich bespied waande.
En wel om z'n hoed. Dit viel op te maken uit
de schuwe wijze, waarop hij af en toe een
blik in een spiegelruit wierp en dan met een
angstig en schielijk gebaar aan den rand van
zijn hoofddeksel plukte.
Toch had zijn vrees geen enkelen grond.
Want de hoed, zooals gezegd, was uiterst ge
woon. Ik geef toe, dat hij nieuw was. Maar
hij viel volstrekt niet op. Vermoedelijk had
hij het voorwerp juist gekocht. Althans, hij
droeg een papieren zak, dien hij kennelijk als
tijdelijke verblijfplaats voor zijn ouden hoed
bestemd had. ik voelde, dat er iets ging ge
beuren en ik volgde den man.
Hij werd hoe langer hoe zenuwachtiger. In
z'n verbeelding was de hoed gegroeid tot een
schreeuwend-groot gevaarte, dat iedereen
toegilde: „Ik ben nieuw! Nieuw! Nieuw!
Met wrangen humor moet hij het apparaat
vergeleken hebben met de manden, die de
visschersvrouwen op het hoofd balanceeren,
of met de waterkruiken van schoone Marok-
kaanschen.
Zijn hoed werd hem een obsessie. Hij liep
niet meer, hij slóóp langs de huizen, gebogen
als een oud. afgeleefd man. En keek tersluiks
en schichtig naar de voorbijgangers die
hem toch allen negeerden. Maar hij had zich
nu eenmaal ingeprent, dat hij ten spot was
van een iegelijk.
En toen deed hij iets verstandigs. Misschien
achtte hij het zelf een wanhoopsdaad. Mis
schien zijn er menschen. die het kinderach
tig vinden. Het mag zoo zijn. Volgens mij had
hij echter niets beters kunnen doen.
Hij schoof eensklaps een steegje in. En toen
hij daar luttele oogenblikken later weer uit
kwam, had zich een algeheele metamorfose
aan hem voltrokken, een verjongingskuur, die
Steinach jaloersch gemaakt zou hebben. Hij
droeg weliswaar nog dezelfde gewone regen
jas, en dezelfde eenigszins afgetrapte schoe
nen. Maar fier en recht, met veerkrachtigen
tred, schreed hij langs de menschen. Zijn
oogen stonden weer helder, en een glimlach
krulde zijn lippen. In zijn hand hield hij nog
steeds denzelfden papieren zak. Doch de in
houd was veranderd. Want op 's mans hoofd
troonde een versleten, grijze, vrijwel vorm-
looze hoed, waarop het weer zijn duidelijke
sporen had achtergelaten. Die hem echter zijn
rust hergeven had.
schen arbeid en Duitsch kunnen. Wees een
bescherming voor het vaderland. Houdt uw
vlag rein en hoog in eere. Dan zult gij den
naam immer waardig blijven, dien ik u
thans geeft. Gij zult „Deutschland" heeten."
Daarop bracht de directeur van de werf
Loefflund een hoch uit, waarna de marine
kapel de presidentsmarsch speelde, die ein
digde met het door alle aanwezige staande
en met ontbloot hoofd meegezongen
Deutschlandlied.
KIEL, 19 Mei. De oorzaak van het ontij
dig van stapel loopen van den pantserkruiser
„Deutschland" schijnt te moeten worden ge
zocht in een te sterken druk op een der stop-
blokken.
België.
Crisisstemming in
regeeringskringen.
In politieke klingen heerscht algemeen de
opvatting, dat spoedig het aftreden van het
geheele kabinet Jaspar is te verwachten, aan
gezien vooral onder de liberalen ontevreden
heid bestaat over de wijze, waarop de taal
kwestie wordt behandeld en over de vervan
ging van minister Vauthier door Petit-Jean.
aldus „De Tel." Vauthier's aftreden is gevolgd
door het uittreden van den minister van P.T.T.
Forthomme, die om persoonlijke redenen het
kabinet verlaat. Forthomme is liberaal afge
vaardigde voor Verviers en wil in het taalpro
bleem zijn volkomen persoonlijke vrijheid be
waren. Verder deed het gerucht de ronde, dat
ook de minister van Vervoerwezen, Lippens,
zou aftreden.
De liberale senatoren hebben de huidige
politieke situatie besproken en hoewel de re
geering feitelijk niet het vertrouwen werd
opgezegd, werd er toch felle critiek op het
regeeringsbeleid uitgeoefend.
Armand Huysmans protesteerde tegen de
door den premier gevolgde methode bij de
reconstructie van het ministerie, die niet al
leen het parlement niet in deze wijziging
heeft gekend, doch ook zijn collega's onkun
dig heeft gelaten, zoodat verscheidene minis
ters in de Kamer arriveerden zonder te weten,
dat Vauthier was afgetreden.
Voor den aanvang der Kamerzitting, waar
in drie interpellaties over de regeeringspoli-
tiek zouden worden behandeld, werd de poli
tieke toestand druk besproken. Vooral de ge
heimzinnigheid. die Jaspar betracht had,
maakte een minder aangenomen indruk, het
geen niet weerhield, dat er woordspelingen
werden gemaakt op den naam van den
nieuwen minister Petit-Jean en de Kamer
leden elkaar met een onschuldig gezicht vroe
gen, of de geachte collega misschien ook
plotseling minister was geworden.
De regeer ing heeft den toestand bespro
ken. die als gevolg van het aftreden van
Forthomme is ontstaan. Volgens de geruch
ten zou Forthomme opgevolgd worden door
Bovesse, liberaal afgevaardigde van Namen.
Een stap vooruit!
Genève. 16 Mei 1931.
Terwijl de „groote Vier" (Briand. Curtius,
Grandi en Henderson f gistermiddag in
streng-vertrouwelijke bespreking bijeen wa
ren, om zoo mogelijk reeds eenige moeilijk
heden te effenen, die in de komende week
bij de beraadslagingen in de Europeesche
Commissie en in den Volkenbondsraad t?
wachten staan, hield een kleine Volken
bondscommissie van 12 leden haar openbare
slotvergadering, waarin zij kon vaststellen
een niet onbelangrijke opdracht van den
Volkenbondsraad met succes te hebben ver
vuld. nadat vorige commissies van 1928 af.
telkens opnieuw dezelfde taak hadden in
handen genomen, doch haar telkens weder
als te zwaar hadden moeten neerleggen. Te
recht wees Lord Cecil aan wiens taktvol
bemiddelend optreden het eindelijk bereiken
van overeenstemming grootendeels te dan
ken is geweest, in zijn slotwoord erop. hoe.
afgezien van de innerlijke waarde van de
ontworpen conventie voor de verhoeding van
oorlog in tijden van crisis, reeds het feit van
het. eindelijk slagen in een drie jaren lang
vergeefs ondernomen poging een geluk-
wensch waard is!
De hoofdtaak van den Volkenbond is na
tuurlijk het verhoeden van oorlogen. De Vol
kenbondsraad is bij de vervulling van deze
taak ertoe bestemd een zeer belangrijke rol
te spelen.
De bevoegdheden van den Volkenbonds
raad zijn echter voornamelijk van moreclcn
aard. Het recht, om den geschilhebbenden
partijen bepaalde maatregelen op te leggen,
opdat in tijden van internationale spanning
militaire verwikkelingen en grensincidenten
zullen vermeden worden en de partijen rus
tig de arbitrale beslissing van den rechter
of een bemiddelingsvoorstel van den Volken
bondsraad zelf afwachten, heeft de Raad
niet.
In 192S deed daarom de Duitsche regee
ring in het Volkenbondscomitë voor Arbi
trage en Veiligheid (een onderdeel der ont-
wapeningscommissie-Loudon i het voorstel
deze leemte aan te vullen door het sluiten
van een afzonderlijke conventie, waarin de
bevoegdheden van den Volkenbondsraad, om
ïn tijden van crisis het behoud van den
vrede te verzekeren, belangrijk zouden ver
sterkt worden. In October 1925 was tijdens
het Bulgaarsch-Grieksche geschil gebleken,
hoe nuttig het was geweest, dat de Bul-
gaarsche en Grïeksche troepen zich van hun
grenzen terugtrokken, onmiddellijk nadat de
Volkenbondsraad onder Briand's voorzitter
schap de regeeringen der geschilhebbende
landen daartoe had „uitgenoodigd". Bulga
rije en Griekenland hadden beide die „uit-
noodiging" onmiddellijk aangenomen en
nagevolgd en daaraan was het te danken ge
weest. dat geen verdere militaire verwikke
lingen waren uitgebroken, die wellicht den
oorlog zouden hebben tengevolge gehad.
De Duitsche regeering stelde nu in 1928
voor. dat in het belang van de versterking
der veiligheid een zoo groot mogelijk aantal
staten bij een conventie zich bij voorbaat,
ééns vooral, zouden verbinden datgene te
doen, dat Bulgarije en Griekenland in 1925
vrijwillig gedaan hadden: zich te gedragen
naar de aanbevelingen en uitnoodigingen
van den Volkenbondsraad, die ten doel had
den een bestaand geschil niet te verscherpen
en militaire botsingen en grensincidenten te
vermijden.
De gedachte vond in beginsel algemeene
waardeering, doch over de bijzonderheden
der regeling kon men het niet eens worden,
zoodat het comité voor Arbitrage en Veilig
heid in 1929 zijn onmacht verklaren moest
een conventie van deze strekking gereed te
maken. In September 1929 stelde Hender
son toen in de algemeene Volkenbondsverga
dering voor het nog eens te probeeren. 1-Iet
comité voor Arbitrage en Veiligheid ging met
frisschen moed opnieuw aan het. werk,
slaagde inderdaad erin eenige moeilijkheden
uit den weg te ruimen, doch kon de taak toch
niet heelemaal tot een goed einde bren
gen. Ook de derde commissie der Volken
bondsvergadering van 1930 kwam wel een
stapje nader tot het doel. doch geheel sla
gen gelukte ook haar niet. Zoo bepaalde de
Volkenbondsvergadering zich ertoe den Vol
kenbondsraad te verzoeken een speciale com
missie te benoemen, die nogmaals haar
krachten aan deze zaak zou wijden.
Deze speciale commissie, die Politis tot
voorzitter had en waarin Nederland door
prof. mr. V. H. Rutgers was vertegenwoor
digd. heeft thans eindelijk haar taak vol
bracht. Een ontwerp-conventie voor de ont
wikkeling van de middelen, om oorlog te ver
hoeden, is gisteren eenstemmig goedgekeurd.
Alleen de gedelegeerde van Japan heeft
zich van stemming onthouden, hetgeen van
weinig beteekenis is, aangezien de conventie
„MEER EN BERG".
DE BESLISSING OVER HET UITBREIDINGS
PLAN.
Onze lezers weten, dat op het uitbreidings
plan dat door de gemeenteraad van Heem
stede verleden iaar vastgesteld is, het bui
ten „Meer en Berg" als groen is aangegeven
Dit plan is naar het college van Gedeputeerde
Staten ter goedkeuring gezonden. Dit college
heeft belanghebbenden, die verlangen den
grond voor villabouw te bestemmen, bezwaar
hebben tegen het plan. in de gelegenheid ge
steld hun standpunt mondeling toe te lichten.
Deze zitting is ongeveer een maand ge
leden gehouden. Tot heden hebben Ged.
Staten evenwel nog geen beslissing over het
uitbreidingsplan genomen.
BLOKZIJLSCHE VOETBALZAAK NOG NIET
TEN EINDE.
De Officier van justitie te Zwolle, mr. Van
Hasselt, is naar het Hbld. meldt, in beroep
gegaan tegen het vonnis van de rechtbank
aldaar, waarbij de verdachten in dc bekende
zaak inzake gemeenschappelijke geweldple
ging tegen den veldwachter Hoedemaker. te
Blokzijl, allen werden vrijgesproken. Eerlang
zal deze zaak dus wederom behandeld worden
voor het Hof te Arnhem, waar mr. Duys
eveneens als verdediger zal optreden.
toch voornamelijk voor Europa bestemd is.
In het aangenomen ontwerp-conventie
verbinden de regeeringen zich bij voorbaat
gevolg te geven aan alle aanbevelinen van
den Volkenbondsraad, voor zooverre deze van
niet-militalren aard zijn en ten doel hebben
het geschil niet tc verscherpen. De groote
moeilijkheid zat echter in de aanbevelingen
van militairen aard. en in het bijzonder de
uitnoodiging. cm de troepen terug te trek
ken. De commissie is het thans erover eens
geworden, dat de Volkenbondsraad het recht
zal hebben aan de regeeringen van de lan
den. die dc conventie zullen geratificeerd
hebben, vior te schrijven hun troepen on
middellijk uit het gebied van den anderen
staat terug te trekken, indien zij om de een
of andere reden de grenzen overschreden
hadden, zonder dat de oorlog verklaard was.
Een militaire bezetting van een eiland, om
daardoor een onderpand in handen te krij
gen. zooals Italië bijv. deed. toen hot Griek-
schc eiland Korfu bezette zonder Grieken
land den oorlog te willen aandoen, zal onder
de nicr.iwe conventie volstrekt onhoudbaar
zijn. Intusschen, het is eigenlijk iets vanzelf
sprekends, dat men niet vreemd grondge
bied. om welke reden, bezetten mag. al dacht
Mussolini in 1923 nog anders hierover! Van
grooter belang is daarom, dat de commissie
het ook hierover eens is geworden, dat dcVol-
ken'oondsraad het recht zal hebben aan de
geschilhebbende partijen voor te schrijven
hun troepen op het eigen gebied van de grens
terug te trekker., ten einde incidenten te
voorkomen. Hoe ver de troepen zullen moe
ten teruggaan, daarover zal echter In ieder
afzonderlijk geval overeenstemming tusschen
den Raad en de partijen verkregen moeten
worden.
Een van de moeilijkheden, die tot dusverre
overeenstemming hadden in den weg ge
staan. was de eisch van Frankrijk, dat de
conventie niet slechts op de legers, doch
ook op de vloten der verdragsluitende par
tijen betrekking zou moeten hebben. Voor
Engeland is echter de Vloot, het kruldje-
roer-mij-niet. en de Engelsche regeering htd
altijd zich ertegen verzet, dat de Volken
bondsraad aan de Britsche vloot voorschrif
ten zou kunnen geven, zich uit bepaalde
wateren te verwijderen! Frankrijk daarente
gen stond op gelijkheid van verplichtingen
voor land-en-zee-mogendhden. zooals Frank
rijk ook in de ontwapeningscommissie steeds
geëlscht heeft. De Engelsche regeering heeft
thans toegegeven. De conventie zal ook voor
de vloten gelden. Engeland heeft hier weder
blijk gegeven te beseffen, dat men in het al
gemeen belang ook wel eens van eigen stok
paardjes en gevoeligheden afstand behoort
te doen!
De andere groote moeilijkheid, die over
wonnen moest worden, was deze. dat Frank
rijk en de andere landen der Frar.sche
„veilighcidsschool" (Polen en de Kleine En
tente» weigerden bepaalde militaire verbin
tenissen op zich te nemen, als zij niet de ze
kerheid hadden, dat de tegenpartij die ver
bintenissen eerlijk zou naleven. Het bekende
gezegde ..Wij willen niet de slachtoffers wor
den van onze eigen goede trouw", dat wij bij
zoo menig veiligheidsdebat in Volkenbonds
organen uitFranschen mond gehoord hebben,
weerklonk ook hier weder. Daarom eischte
Massigll telkens weder, dat de Volkenbonds
raad Volkenbondscommissarissen van toe
zicht naar de desbetreffende grensgebieden
zou zenden, om voor de loyale naleving van
de voorschriften van den Volkenboncisraad
door beide partijen te waken, terwijl op den
staat, die dc voorschriften van den Raad niet
zou nakomen, de militaire sanctiebepalin
gen van art. 16 van toepassing zouden moe
ten worden verklaard.
Hier is Lord Cecil de succesvolle bemidde
laar geweest. De conventie verleent den Vol
kenbondsraad het recht (zonder dit tot een
plicht te maken). Volkenbondscommissaris
sen naar dc grenzen te zenden: de Volken
bondsraad zal dit zelfs moeten doen. als één
partij, b.v. Frankrijk, daarom vraagt. Doch
die Volkenbondscommissarissen van toe
zicht zullen niets anders mogen doen dan
toezien, of de troepen zich inderdaad achter
de door den Raad vastgestelde lijn terug
trekken. zonder andere daden van inspectie
te mogen verrichten. Hierdoor is de Duitsche
vrees, dat dergelijke Volkenbondscommissa
rissen het geinterallieerde toezicht op de
militaire ontwapening van Duitschland zou
den kunnen doen herleven, opgeheven. Ten
aanzien van de sanctiebepalingcn bestaat
het compromis hierin, dat de staat, die den
voorschriften van den Volkenbondsraad on
gehoorzaam is geweest, daardoor het •.ver
moeden" op zich laadt de schuldige partij te
zijn, indien een, oorlog uitbreekt.
B. DE JONG VAN BEEK EN DONK.
DR. W. H. MANSHOLT.
Tc Groningen is. 59 iaar oud. overleden dr.
W. H. Mansholt. geneesheer-directeur van het
Algemeen Provinciaal Stads- en Academisch
Ziekenhuis daar ter stede.
AGENDA.
Heden:
WOENSDAG 20 MEI
Palace: „De strafzaak Mary Dugan". Too-
neel De Kaeths. 2.30 en 8 uur.
Luxor Theater: ..Gevaren van den verlo
vingstijd." Tooneel: 3 Vadeks. 2 30 en 8.15 uur
Rembrandt Theater: „City Lights". Too
neel: 9 Dickson girls 2.30, 7 en 9.15 uur.
DONDERDAG 21 MEI
Groote Kerk: Orgelbespeling 3—4 uur.
Concertgebouw: Propagandafeestavond van
de V. A. R. A- 8 uur.
Ged. Oude Gracht: N V. Drukkerij voorh.
De Ei-ven Loosjes. Aandeclhoudersverg. 2.30
en 3 uur nam.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
Zandvoort: Raadsvergadering, 2 uur
namiddag.
APOTHEEKDIENSTEN
Fa. Grijseels en Van Hees, L- Veerstraat
14. Tel. 11000.
L. Schoorl, Fr. Halsplcin 1, Tel. 11180.
Bosch en Vaart-Apotheek. Bosch- en
Vaartstraat 26, Tel. 13290.
