BgaaBHHMEHB
BUITENLAND.
Ernstig conflict tusschen Paus en fascisme.
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE
En de redenen
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Pius XI.
Een zeer ernstig conflict tusschen den fas-
cistischen staat en den Paus heeft zich
eindelijk geopenbaard in een reeks tamelijk
sensationeele maatregelen van Mussolini. Zoo
als men zich herinneren zal werd er door de
fascistische regeering en het orgaan van het
Vaticaan, de Osservatore Romano een scherpe
polemiek gevoerd, die de uitbarsting heeft
voorbereid.
De toon die door het blad Lavoro Fascista
den laatsten tijd werd aangeslagen, kenmerkte
zich door een (buitengewoon groote heftig
heid, die de veronderstelling, dat de regeering
spoedig zou overgaan tot strenge maatrege
len tegen de katholieke jeugd vereenigingen,
in ieder opzicht wettigde.
Zondag meldde B.T.A. dat de politie huiszoe
king heeft gedaan in alle gebouwen der katho
lieke jeugdorganisatie en deze heeft gesloten,
dat de missie van den pauselijken legaat te
Padua is geschorst en dat het eucharistisch
congres te Rome eveneens is geschorst.
Mussolini.
De Paus heeft alle?: leiders der katholieke
actie en den nuntius bij de Italiaansche re
geering bij zich geroepen.
De „Osservatore Romano" publiceert op
nieuw lange lijsten van incidenten on. te
Genua, Milaan en Venetië.
In een tweede telegram werd bericht, dat
Mussolini den minister van binnenlandsche
zaken en den prefecten van Italië opdracht
heeft gegeven, ten opzichte van de bonden
der katholieke actie, de wet op de Openbare
veiligheid toe te passen.
Artikel 215 van deze wet eischt, dat alle,
in het rijk of in de koloniën bestaande ver
eenigingen, maatschappijen, instituten enz.,
oprichtingsoorkonde, statuten, bestuurs- en
ledenlijsten en alle verdere inlichtingen over
doel en werkzaamheid binnen twee dagen
MAANDAG 1 JUNI 1931
BLAD
moeten inleveren, wanneer dit verlangd
wordt.
Verder hebben de prefecten het recht ver
eenigingen op te heffen, wanneer deze weige
ren inlichtingen te geven en wanneer het doel
niet in overeenstemming is met de nationale
strafwetgeving. Op een ontbindingsdecreetvan
den prefect bestaat beroep bij den minister
van binnenlandsche zaken, doch diens beslis
sing is definitief.
Het bovenomschreven artikel schijnt thans
in vollediger, omvang in werking te zijn ge
steld.
De Paus werd 31 Mei 1857 geboren. Hij
sprak ter gelegenheid van zijn verjaardag,
vertegenwoordigers van een Katholieken bond
toe en merkte op dat „deze dag droef was,
door de onaangename gebeurtenissen en de
haat en het ge we I'd, waarmede tegen de
katholieke actie wordt opgetreden.
Voorts zckle de Paus nog, dat hij als een
der eersten het fascisme geprezen had, toen
dit het godsdienstonderwijs op de scholen
weer invoerde. Wanneer het er op aan kwam
de verhouding tusscihen staat en curie te ver
beteren, was het steeds de Paus die de eerste
stap deed.
Desondanks heeft men geweld gebruikt
tegen de kerk en de studenten. Recht en
plicht staan thans roe, dat er een beroep
op het concordaat gedaan wordt. In dezen zin
zijn trouwens reeds diplomatieke stappen
door den Staat van het Vaticaan gedaan.
Ten slotte gaf de paus uiting aan de hoop,
dat diegenen, die de hand hebben opgeheven
tegen de kerk, door de goddelijke gerechtig
heid mogen worden gestraft en dat de god
delijke genade de afgedwaalden weer terug
moge voeren tot de banen van vreedzame
samenwerking.
En de redenen?
Een van de oorzaken moet zonder twijfel
gezocht worden in het feit, dat de Fascis
tische uartij het Vaticaan verwijt, dat de
Katholieke vereenigingen zich niet beper
ken tot het geven van moreelen steun en
daarentegen indirect probeeren, de macht
van de fascistische vakverbonden te beknot
ten. Een andere reden wordt opgegeven door
de United Press, in een telegram aan de
Tel., volgens hetwelk de oorzaak van het
conflict gezocht moet worden in het ver
zoek van het Vaticaan aan de Italiaansche
regeering, alle protestantsche propaganda
te verbieden. De Italiaansche regeering is
niet bereid aan dit verzoek te voldoen, omdat
de gelijkheid van alle godsdiensten werd
gegarandeerd in artikel 1 van de grondwet,
dat in dien zin op 11 Februari 1929 werd ge
wijzigd. Voorts beschuldigt de Fascistische
pers de Katholieke actie van de bedoeling, de
economische wereldcrisis uit te buiten om
een Katholieke politiek te kunnen voeren,
die ten doel heeft het fascistische bewind
ten val te brengen.
Hoe dan ook, het lijdt geen twijfel of het
conflict is van zeer ernstigen aard en voor
Mussolini een zeer groote moeilijkheid
Het is de vraag of zijn politiek de juiste is.
De geschiedenis is rijk aan voorbeelden
van dezelfde soort. De strijd tusschen
staatsregeering en kerkelijke overheid is voor
Italië niet nieuw. In vele eeuwen zijn er
voorbeelden van te vinden.
Een uit politiek oogpunt interessante strijd
zal het daarom zeker worden. Voor de ver
dere ontwikkeling van de fascistische staat
kunde is de uitslag van de beslechting van
het geschil in ieder geval tevens van de
allergrootste beteekenis.
L. A.
Spanje.
Critieke dag in Madrid.
Op het congres van de radicaal-republi
keinen, dat te Madrid zitting houdt, werden
de president van de voorloopige regeering
en de minister van Binnenlandsche Zaken
heftig aangevallen door de aanhangers van
de ministers van Onderwijs en Openbare
Werken, aldus „De Crt-.".. Tegelijkertijd
eischten de syndicalisten het aftreden van
den minister van Arbeid, terwijl de minister
van Financiën openlijk erkende, dat hij ge
faald had en daarom wenschte af te treden.
Het kabinet weigerde de ontslagaanvrage
van den minister van Financiën, Prïeto, te
aanvaarden en zijn collega's verlangden van
hem. dat hij aan het bewind zou blijven tot
de bijeenroeping van de constitutioneerende
Cortes. De kabinetsraad besloot, dat de
voorloopige regeering geen verdere hervor
mingen zou invoeren, doch alle krachten zal
concentreeren op de voorbereiding van de
verkiezingen. Zamora en Maura deelden
hunnerzijds mede. dat zij voor het oogen-
blik al hun betrekkingen met den republi-
keinschen rechtervleugel zouden verbreken
en dat zij geheel vrij zouden staan. Tenslotte
werden op het radicaal-republikeinsche con
gres de tegenstanders van het kabinet ver
slagen en besloot de partij de alliantie met
de radicaal-socialisten bij de verkiezingen te
handhaven. Een directe crisis was hierdoor
overwonnen.
Frankrijk.
De staking in het Noord-
Fransche T extielgebied.
PARIJS 30 Mei VD i Uit Hutsel wordt
gemeld, dat de stakende textielarbeiders in
het Noord-Fransche textielgebied gisteren in
een groote vergadering, waaraan verschei
dene duizenden stakers deelnamen, besloten
hebben de stakers voort te zetten. De ge
meenteraad van Tourcoing besloot een be
drag van driehonderdduizend francs be
schikbaar te stellen als steun voor de sta
kers.
Genève.
De arbeidstijd in de mijnen.
Zooals verwacht werd, namen de discus
sies over de door de werkgevers opgeworpen
strijdvraag of de conventie op den arbeids
duur in de steenkolenmijnen universeel
moest worden of tot Europa beperkt moest
blijven het grootste deel der Zaterdagoch
tendzitting der desbetreffende commissie van
de internationale arbeidsconferentie in be
slag.
Nadat de werkgevers de zekerheid gekre
gen hadden dat het de bedoeling is met de
bijzondere toestanden in overzeesche staten
bij de samenstelling der conventie rekening
te houden, berustten zij tenslotte in de aan
vaarding van het ontwerp-conventie van het
bureau als basis van discussie. Op voorstel
van Shinwell zal de commissie beginnen met
de bestudeering der artikelen inzake den ar
beidsduur en de daarmee samenhangende
quaestie der overuren en eerst daarna beslis
sen of bruinkool eveneens onder conventie
zal vallen dan wel of hiervoor een afzonder
lijke conventie noodzakelijk zal zijn aldus
het Hbld.
De haast die Shinwell blijkbaar heeft om
tot een beslissing inzake den arbeidsduur te
komen, hangt samen met het besluit dat de
Engelsche regeering de volgende week moet
nemen over de regeling van den arbeidstijd
in de mijnen naar aanleiding van het verval
len der wet, waarbij de werkelijke arbeidstijd
7 1/2 uur bedraagt. Shinwell hoopt met de
Engelsche mijnwerkers tot een accoord te
komen op de basis van 7 1/4 uur werkelïjken
arbeidstijd en het zou hem veel waard zijn
als daaromtrent tevoren te Genève interna
tionale overeenstemming kon worden bereikt.
Duitschland
Ex-kroonprins onder de
Stahlhelmers.
Te Breslau werd Zaterdag een zeer druk
bezochte Stahlhelmdag gehouden. De stad
was met tallooze dundoeken versierd. Onder
de eeregasten bevonden zich ook de
ex-kroonprins, zijn echtgenoote en kinderen.
Het is tot een botsing gekomen, waarbij 33
personen gearresteerd zijn.
Schacht maakt propaganda
voor de dictatuur.
Volgens den „Dortmunder Generalanz"
moet de oud-president van de Rijksbank,
Dr. Hjalmar Schacht in een beslotên verga
dering van leidende persoonlijkheden uit 't
Rijnsch-Westfaalsche industriegebied een
rede hebben gehouden, waarin hij allereerst
sprak over het ondragelijk geworden plan-
Young. Vervolgens zette hij een plan uiteen
tot doorvoering van een revisie van het Nieu
we Plan en tevens wijziging van het verdrag
van Versailles.
Dr. Schacht betoogde o.a. dat de invoer
moest worden verminderd, dat Duitschland
meer dan tot dusver met de eigen producten
moest uitkomen en ook meer moest sparen.
Amerika zag wel degelijk in, dat verdragen
welke boven de kracht van een volk gaan,
veranderd moeten worden.
Een volksreferendum moet er over beslis
sen of een klein college van vertrouwens
mannen aan het hoofd van het rijk moet
treden. Deze binnenste hervorming moet te
gelijk met de staking der herstelbetalingen
geproclameerd worden. Met het parlement
was dat alles niet meer te bereiken. Een co
mité van actie met volmacht voor langen
termijn moest worden ingesteld.
Hjalmar Schacht stelt Duitschland dus
een soort ultimatum, constateert het „Berl.
Tag.": hij dictator om Duitschland te red
den of alles is verloren. Doch Duitschland
bal dan maar den moed hebben het risico te
aanvaarden: het heeft voorgoed genoeg van
den heer Schacht."
rMrr a nr\'r nr/^/^nnv
'Amerika.
De strijd tegen de misdaad.
De korten tijd geleden onder opzienbaren
de omstandigheden gearresteerde misdadi
ger Francis Crowley is wegens een groote
reeks misdaden o.a. moord op een politie
agent veroordeeld tot den dood op den elec-
trischen. stoel. De rechtszitting duurde nau
welijks een half uur. Toen de veroordeel
de buiten de rechtszaal werd geleid, trachtte
hij de revolver van een der poli
tiemannen uit diens gordel te bemachti
gen. Hij werd neergeslagen en door het be
wakingspersoneel zwaar mishandeld.
Engeland.
Onlusten te Cawnpoer.
LONDEN, 30 Mei (VXD Naar gemeld
wordt hebben heden te Cawnpoer ernstige
onlusten plaats gehad, tengevolge waarvan
de staat van beleg moest worden afgekondigd
De politie moest herhaaldelijk handelend
optreden, waarbij drie onruststokers gedood
werden. He: totaal aantal slachtoffers is nog
niet bekend. Samenscholingen van meer dan
vijf personen zijn verboden.
Uitstel van de tweede
Ronde Tafel Conferentie.
LONDEN, 30 Mei (B.D.) De bijeenkomst
van de constitutioneele commissie van de
tweede Engelsch.-Indische Ronde Tafel-Con
ferentie is, naar officieel wordt medegedeeld,
uitgesteld van 29 Juni as. tot een der eerste
dagen van September.
Het uitstel was om technische redenen nood
zakelijk, aangezien men met de voorbereiden
de werkzaamheden niet vóór 29 Juni gereed
kon zijn en omdat zoowel de afgevaardigden
in Indië als in Engeland moeilijk allen op dien
datum beschikbaar kunnen zijn.
TWEEDE OPSTIJGING VAN
PROF. PICCARD.
Professor Piccard deelde aan een verte
genwoordiger van de „Innsbrucker Nachr."
mede, dat hij slechts tot 16.000 M. hoogte
was gestegen, omdat hij voor zijn waarne
mingen geen grootere hoogte noodig had. Hij
had echter kunnen stijgen tot 18.000 M. als
hij zulks gewild had. Misschien dat hij dit
zou doen bij een hieuwen tocht, dien hij
hoopte te maken, waarschijnlijk in het na
jaar.
VREESELIJK ONGELUK TE
TETERINGEN.
Auto het fietspad opgereden.
TWEE MEISJES EN EEN MAN GEDOOD.
DE CHAUFFEUR WAS IN SLAAP GEVALLEN.
Op den Oosterhoutscheweg, ter hoogte van
den spoorweg-overgang Breda-Tilburg nabij
Teteringen is Zaterdagavond te omstreeks ze
ven uur een vreeselijk ongeluk gebeurd. Door
een vrachtauto uit Utrecht, geladen met
pluimvee, zijn drie personen, twee meisjes en
een man, op het fietspad naast den weg
overreden en op slag gedood.
Een der meisjes, Jansen genaamd, was en
kele meters van haar woning verwijderd. De
man werd zwaar verminkt.
De auto, op weg van Oosterhout naar
Utrecht, werd bestuurd door den 18-jarigen
Bos. die naast zijn vader gezeten was Hij
schijnt door vermoeidheid in slaap te zijn
gevallen of door benzinedampen te zijn be
dwelmd, waardoor hij plotseling het stuur
kwijt raakte en de auto het fietspad op deed
zwenken, waardoor de drie personen van
achteren werden aangereden. Namen van de
slachtoffers zijn: mej. A. Jansen, 19 jaar oud
en S. Metsers 15 jaar oud, beiden wonende te
Teteringen. Zij liepen gearmd naast hun
fietsen.
De 40-jaiige G. Swolfs, werkzaam bij de
Hollandsche Kunstzij de-industrie en even
eens wonende te Teteringen, was op zijn rij
wiel gezeten.
Het parket uit Breda, onder leiding van
den Officier van Justitie, Mr. Speyaard van
Woerden, is ter plaatse.
WEER EEN AUTO IN DE ACHTERBURGWAL
TE AMSTERDAM.
Zondag na middernacht is te Amsterdam
een Gele-Band-taxi in den Achterburgwal
tegenover de Monnikenstraat gereden.
De wagen stond reeds eenigen tijd te wach
ten. Vermoedelijk heeft een kwaadwillige de
rem losgemaakt.
Door den reddingswagen van de brandweer
is de wagen ten aanschouwe van een talrijk
publiek op den wal geheschen.
DOOPSGEZINDE SCHOOL IN DE
RIPPERDASTRAAT.
B, en W. stellen den raad voor 1542 be
schikbaar te stellen voor verbetering van
het gymnastieklokaal in de Doopsgezinde
school in de Ripperdastraat.
INGEZONDEN MEDEDEELÏNC.EN
a 60 Cts. per regel.
STOFZUICERHUIS MAERTENS
BARTELJOR IS STRAAT 16 - TEL. No. 10756
PHILIPS' RADIO TOESTELLEN
HEROPENING AUTOZAAK GEERT
IIOOGEVEEN.
Zaterdagmiddag had de heropening plaats
van de verbouwde autozaak van den heer
Geert Hoogeveen, hoofdagent voor de Nash-
fabrieken. aan de Meester Cornelisstraat.
Door het toevoegen aan de zaak van een
naastgelegen terrein is de ruimte ongeveer
twee maal zoo groot geworden. Er kunnen nu
met gemak 60 wagens een goede plaats vin
den. Een waschgelegenheld met een speciale
sproei-inrichting voor het reinigen van auto's
is aanwezig terwijl een hydraulische bok ge
legenheid verschaft de te repareeren auto
mobielen van alle zijden ook van onderen
toegankelijk te maken.
De herstelplaats is door aparte brand
deuren van de overige ruimte afgesloten.
Als nieuwigheid heeft de heer Hoogeveen een
prachtig voornemen. Hij wil n.l. op het platte
dak ter zijner tijd een tennisbaan laten aan
leggen. Mocht aan dit plan gevolg gegeven
worden (het is nog slechts een idee) dan
zou dat aan de tennissport zeer ten goede
komen, gezien het beperkt aantal dichtbijge
legen banen. Er zou ook een terras met thee
huis komen
GEMEENTELIJK LYCEUM.
B. en W. bevelen aan ter benoeming van
vier leeraren aan het Gem. Lyceum.
a. voor wis- en natuurkunde:
le. de heer Dr. J. Spijkerboer te Bussum en
2e. de heer Ir. W. Zwaan tc Deventer.
b. voor den cursus 1931—1932 voor Neder-
landsche taal:
de heer M. B. Teipe te Laren;
c. voor de Fransohe taal:
le. de heer P, de Jong te Tiel, 2e. de heer
L. Kukenheim te Amsterdam, en 3e. de heer
F. H. Kokly te Utrecht: en
d. voor de Engelsohe taal:
le. de heer G. Comello te Haarlem: 2e de
heer M. J. C. Büchli te Breda.
STRAATBELASTING.
B. en W. bieden den raad ter vaststelling
aan het le gedeelte van het Kohier der
Straatbelasting 1931. met een opbrengst van
f 131.884.
TOCH DEMPING VAN HET LEVEND AAL TE
LEIDEN?
De directie van gemeentewerken te Leiden
heeft thans een plan tot demping van het
Levendaal bij B. en W. ingediend. Volgens
dit plan zou het Levendaal einde 1932 ge
dempt zijn.
HET AAN DEN GROND LOOPEN VAN DE
„STATENDAM".
Dinsdag 2 Juni des middags half drie zal
de Raad voor de Scheepvaart een onderzoek
instellen naar de oorzaak van het aan den
grond varen van het stoomschip Statendam
op 11 April 1931 nabij Southampton
jj i; ii:uii,ii.l;ii;;i, iilAll.U.II.L.::
Wie niet groen is,
maakt voor al zijn kleine Advertenties
gebruik van
„Onze Groentjesin Haarlem's
Dagblad.
AGENDA.
Heden:
MAANDAG 1 JUNI
Palace: „Het geheimzinnige eiland". Too-
neel: Norman Telma. 8.15 uur.
Luxor Theater: „Als Jantjes passaeieren"
en ..Geraldine". Tooneel: Foulon en Polenz.
815 uur.
Rembrandt Theater: „Das Land des
Lachelns". Tooneel: Schichtl's marionetten.
7 en 9.15 uur.
DINSDAG 2 JUNI
Schouwburg Jansweg: Uitvoering door het
Don Kozakkenkoor. 8.15 uur.
Groote Kerk: Orgelbespeling 8.15 uur.
Kenaupark 5: N. V. Van Wavercn's Graan
handel. verg. aandeelh. 11 uur v.m.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's "useum, Spaarnc 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
APOTHEEKDIENSTEN
Firma C. G. Loomeyer en Zn., Bartcljoris-
straat 11. tel. 10175.
Park Apotheek. Kleverparkweg 13, tel. 11793
Scherpe maatregelen tegen Katholieke organisaties.
Huiszoekingen. Jeugdorganisaties gesloten.
Van l n r - de ballon van Piccard op het ijs van den Gurgl radiofotoin het midden Piccard, cenige journalisten de plaats van zijn landing aanwijzende radiofotosn ten slotte de eerste origineele foto, ter plaatse,
opgenomen, van de Oostenrijksche Alpen- jagers, bezig den gondel te bergen.
