Ongewenschte import. Het woord is aan... Het Belangrijkste. 48e Jaargang No. 14708 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 9 Juni 1931 HAARLEM S DAGBLAD Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Directie: P. W. PEEREBOOM ABONNEMENTEN :per week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad f 0-32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3.57ZA. Franco per post door Nederland f 3.87J4. Losse nummers f 0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden f 0-57JA. franco per post. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 1060® Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810 en ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN: 1—5 regels /l-75, elke regel meer ƒ035. Reclsmes ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement- Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.601 elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje» (iederen dag) 13 regels f 030, elke regel meer f 0.10, uitsluitend contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. levenslange ongeschiktlieid en Overlijden 1600.-, Verlies van Hand, Voet ot Oog 1400.-, Duim '250.-, Wijsvinger tl50.-. Elke andere vinger 150.-, Arm- ol Beenbreuk 1100.- DIT NUMMER BESTAAT HIT TWAALF BLADZIJDEN EERSTE BLAD HAARLEM, 9 Juni Tonny Fokker's boek, In zijn Amerikaan- Sche editie bij Henry Holt Co. te New-York verschenen, zal naar ik hoor binnenkort een uitgave in onze taal beleven. Die zal zeker veel belangstelling genieten; temeer omdat wij van de oorspronkelijke uitgarve tot dus ver in onze boekwinkels niet veel gemerkt hebben. Ik zelfs niets, en ik dank de moge lijkheid om het te lezen en er over te schrij ven aan mevrouw Fokker, die zoo vriende lijk is geweest mij haar exemplaar voor dit doel af te staan. Amerikaansche zakengeest schijnt in deze gefaald te hebben; des te wonderlijker omdat Fokker zelf zooveel over zijn „home town" en zijn vaderland, in dit boek geschreven heeft. Het best is het te verdeelen in vijf phasen: 1. jeugd, 2. de jonge uitvinder, 3. de lucht acrobaat, 4. het werk in oorlogstijd voor Duitschland, 5. de groot-industrieel. Over 1 en 2 en ook over de „epiloog", als ik haar zoo noemen mag, heb ik het al ge had. Fokker's levensboek is trouwens buiten dit werk hopelijk nog lang niet voltooid; hij is nu pas 41 jaar oud, en het is verwonder lijk welk een ontzaglijke hoeveelheid arbeid en welk een verscheidenheid van avonturen In die weinige jaren zijn opeengepakt. De derde phase begint feitelijk met zijn aankomst te Johannisthal, het bekende vlie gers-centrum bij Berlijn, waar hij en zijn eigengemaakte vliegtuigje met onmisken bare spot door de „Lebemanner" der Duit sche aviatiek ontvangen werden. Hij was tweeëntwintig, had zich nooit om zdjn uiter lijk bekommerd, liep rond in „overalls" en wekte de algemeene verwachting dat zijn eerste vlucht wel meteen het einde zou zijn. Het resultaat wekte groote verbazing, en de stemming was meteen gekeerd. Hij bewees dat zijn toestel waarde had voor het Duit- sche leger, maar faalde bij een poging in Holland, dat liever Farmans kocht. Daarop kwam de eerste poging tot „looping the loop" de kopjesduikelarij die nu een algemeen toegepaste truc van vliegers is, en die de Franschman Charles Pégoud toen pas had uitgevonden. Fokker was de eerste die boven Duitschland duikelde, en hij vertelt onom wonden hoe verschrikkelijk hij er die eerste maal voor in angst zat, en er tenslotte alleen toe overging omdat hij aan „de mécaniciens beneden" had gezegd dat hij het doen zou. Aanbiedingen voor exhibitie-vluchten stroom den toen binnen, en na zijn tweede looping vond Fokker het een eenvoudig kunstje. Een lange reeks opwindende ervaringen volgde. Het is boeiend te lezen hoeveel malen en op welke diverse manieren de jonge aviateur op het randje aan den dood ontsnapte. „Wat mij het meest verbaasde was de verscheiden heid van middelen, die een vliegtuig in dien tijd bezat om zijn piloot naar een betere wereld te helpen. Dat ik ze overleefde is stom geluk, en anders niet". Intusschen schrijft hij telkens over zijn financieele moeilijkheden, en uit zijn dank baarheid aan het adres van zijn vader, die hem er ettelijke malen door hielp, en zijn oom. Dan komt de oorlog, die hem plotseling als uitvinder en constructeur op een leidende plaats in Duitschland brengt. Een groot deel van het boek is natuurlijk aan die vier jaren gewijd. Fokker, die het Duitsche leger van telkens verbeterde jachtvliegtuigen voorzag, vond ook (in 48 uur tijds) den „gesynchroni- seerden vliegtuig-mitrailleur" uit die op den motor correspondeerde, tusschen de bladen van de rondsnorrende schroef doorschoot en eenige maanden lang in den luchtoorlog alles overheerschte. Hij getuigt niettemin dat hij een vredelievend man is, en dat altijd is ge weest. De verklaring klinkt wonderlijk, voor al nu. Hij was oorlogsindustrieel, hij bouw de werktuigen der vernietiging. Zijn boek wekt nergens den indruk dat dit als zoodanig tot hem doordrong. Hij aanvaardde het, even als millioenen anderen den oorlog aanvaard den in die jaren. Hij was niet eens Duitsch chauvinist, hield (ondanks vele moeilijkhe den te dien opzichte) krampachtig vast aan zajn Hollandsche nationaliteit, maakte nieu we ontwerpen en bouwde verbeterde vlieg tuigen, voerde strijd met zijn concurrenten, maar weigerde toen hem verzocht was zijn nieuwe machinegeweer zelf te beproeven aan het front, en hij een niets-vermoedenden Franschen vlieger onder schot kreeg. Hij liet hem gaan en keerde terug. Dat was de zaak van de Duitschers, niet de zijne. Voor het overige had het Lot hem tot oorlogsindus trieel benoemd, het Lot had hem ook be stemd om voor de Duitschers vliegtuigen te bouwen, dit was èen door de overgroote meer derheid van het menschdom als wettig en zelfs zeer respectabel erkende loopbaan, en hij aanvaardde het Lot. Zoo zegt Fokker het niet woordelijk in zijn boek, maar zoo lees ik het er uit. In het te genwoordig gelukkig ontwakende besef van de menschheid ten aanzien van den oorlog, die de schuld der gansche massa en niet die van bepaalde individuen is, laken wij derge lijke mentaliteit. Maar hoe was 1914 hoe was de massa-psychose van 1914 wie zou in Fokker's plaats, met zijn gaven en zijn energie, op den leeftijd van 24 jaar, toen an ders gehandeld hebben? Zouden u of ik in zijn plaats hebben geweigerd? Ik blijf "het antwoord liever schuldig. Met geestdrift schetst F®kker de persoon lijke qualiteiten en vooral de vliegers-eigen schappen van de Duitsche „aces": Bcelcke, tmmelmann en vooral Van Richthofen, die allen den dodd in den strijd vonden. Dan komt tenslotte voor hem volkomen on verwacht, omdat hij zich alleen met zijn uit vindingen en zijn vliegtuigbouw bezig hield het einde van den oorlog, daarna de revo lutie en een eindelooze reeks moeilijkheden, waarbij hem belet werd Duitschland te ver laten, tot hij ten slotte niet alleen honder den vliegtuigen over de" Hollandsche grens wist te smokkelen maar ook nog een kwart van zijn vermogen uit den ondergang redde en over de grens kreeg, na zijn belasting schuld te hebben voldaan. Die ontsnapping zou stof genoeg voor een avonturen-roman op zichzelf leveren. Dan de stichting van de vliegtuigenfabriek te Amsterdam, later gevolgd door de groote onderneming in Amerika en de overeen komst met de General Motors, en de glorie rijke periode waarin de Fokkers geweldige wereldvluchten gingen volbrengen. Lind bergh, Balchen, Kingsford-Smith volgens Fokker thans de beste vlieger ter wereld en anderen krijgen een ruim deel van zijn bewondering in dit laatste deel van het boek ook Byrd, al spaart hij hem zijn critiek niet. Tenslotte constateert hij triomfantelijk dat zijn vliegtuigen nu op veertig verschil lende luchtlijnen ter wereld dienst doen, en zegt: „Als ik terug zie schijnt het dat ik wel heel wat bereikt heb, maar als ik vooruit kijk lijkt het nog maar een klein begin, in verhouding tot de enorme toekomst-moge lijkheden van de aviatiek. Het is een merkwaardig boek, beschrijving van een merkwaardig levenvan den ar beid van een genialen geest der moderne techniek. R. P. HAARLEMSCHE BLOEMEN NAAR PARIJS. TIENDUIZEND IRISSEN OP DE KOLONIALE TENTOONSTELLING. Bij de opening van het Hollandsche ge bouw te Vincennes hadden de Aalsmeersche kweekers een groote zending prachtige witte seringen gezonden ter versiering van de groote hall. Een hulde van de Nederlandsche kweekers, welke zeer op prijs werd gesteld. Thans is het de bedoeling van1 de Vereeni- ging „De Iris" te Haarlem, om, ter gelegen heid van het bezoek van de Koningin aan de Koloniale tentoonstelling te Parijs een 10.000 afgesneden Irissen (per K1.M.) ter beschikking te stellen. Gedurende de Hollandsche week, welke eind Augustus te Parijs wordt gehouden, zorgt de Nederlandsche Gladiolus Vereeniginig voor 10.000 gladiolusbloemen. Door het uitvoerend-comité van de Neder landsche deelneming is aan het lid der Al gemeene Commissie, den tuinarchitect J. R. Koning, die ook de terreinen om het Neder landsche Paviljoen heeft aangelegd, de zorg opgedragen over deze zoo zeer gewaardeerde bloemenzendingen van de Nederlandsche kweekers. KIND DOOR AUTOMOBILIST MEEGEVOERD. VOOR HET HUIS VAN DEN VELDWACHTER AFGEZET. Zondagmorgen te 11 uur is te Vleuten, het 6-jarig dochtertje van den heer W., toen zij met. eenige vriendinnetjes aan het wandelen was, door een onbekend persoon opgepakt en meegenomen in diens auto. Een voorbijgangster mej. L., die zag wat er gebeurde, had de tegenwoordigheid van geest om het autonummer op te nemen. De auto reed snel door, waarop het kind hevig begon te gillen. Toen het schreeuwen aanhield heeft de man voor het huis van den gemeenteveld wachter gestopt en het kind weer op den v/eg gezet. Hij verklaarde het kind te heb ben meegenomen, omdat- het midden op den weg voor zijn auto aan 't spelen was. Mej L. heeft echter aan de politie medegedeeld, dat hiervan geen sprake was. Deze heeft thans een onderzoek ingesteld. Hé, wat zal ons daar gebeuren, Wat hangt nou aan onze fiets, Hab je 't ooit zoo zout gepeuzeld, Was dat wat, of was dat niets. Moeten we dat nou maar nemen? Mensch-nog-toe, je schrikt je lam, Dat 's iets, dat we niet gewend zijn, Het staat niet op ons program. Naast de vele andre zorgen Bleef die ons tot nu gespaard, Nederland was, door de eeuwen, Nimmer beverig van aard. 't Was nog maar een heel klein beefje, Nog een jong onschuldig ding, Maar toch beefden er al velen, Toen die beving hen beving Maar afijn, 't is nou geleden En geen schade wordt betreurd, De regeering zal wel zorgen, Dat zooiets niet weer gebeurt. Dat het juist in deze dagen Moest gebeuren, dat is kwaad, Met het oog op de verkiezing Van de leden van den raad. Eén partij wordt propaganda Letterlijk zoo toegegooid, Want in Rusland beeft de aarde Nooit, maar dan beslist ook nooit. P. GASUS. AUTOBUS VAN EEN DIJK GESTORT. Van 23 inzittenden verschei dene gewond. EEN MAN ONDER DE BUS GEDOOD. Maandagmiddag te kwart over vier is op den Teersdijk, te Wychen (Geld.) de autobus van den heer De Rijdt,- uit Grave, welke den dienst Grave-Nijmegen v-v. onderhoudt, ten gevolge van een verzakking aan den rechter kant van de dijk omgeslagen en naar bene den gestort. De wagen, welke met een twintigtal passa giers op den terugweg naar Grave was, kwam aan den voet van de dijk in een bouwland te recht. De chauffeur zag het ongeluk aankomen en wist nog bijtijds uit het stuurhuis te sprin gen. Hij bleef ongedeerd. Een naast hem ge zeten passagier sprong eveneens uit den wa gen, doch aan den verkeerden kant, met het noodlottig gevolg, dat de man onder den val lenden wagen terecht kwam en op slag werd gedood. Het is de 60-jarige gehuwde schoen maker W. den Doop uit Grave. Van de ove rige inzittenden brak mej. Enren uit Ne der-Asselt beide armen. Zij is met een vier tal mede-passagiers, dat in hoofdzaak snij- wonden had opgeloopen, naar een dokter te Wychen vervoerd, waar de eerste hulp werd verleend. Nadien is zij naar haar woning overgebracht. Drie der andere passagiers kregen geen noemenswaardig letsel. De overi gen, waaronder een aantal schoolkinderen, zijn wonder boven wonder met den schrik vrijgekomen. Nader wordt gemeld, dat de heer J. La- mers uit Wychen een ribbenfractuur kreeg, terwijl de dames Loeven en Tonen uit Wy chen door glasscherven licht werden ge wond. In de bus zaten 23 passagiers. Dat het ongeluk nog betrekkelijk goed is afgeloopen is te danken aan de zeer sterke carrosserie, welke slechts aan een zijde werd vernield. Het chassis bleef onbeschadigd, en is later in den middag weggesleept. DE MOORD OP MEJ. MALIE PAARD TE ROTTERDAM. VERWERPING VAN HET CASSATIEBEROEP? De Procureur-Generaal bij den Hoogen Raad te 's Graven ha ge heeft thans gecon cludeerd tot verwerping van het cassatiebe roep van den drie en twintig-jarigen ar beider uit Oss, die in hooger beroep door het Haagsche Gerechtshof is veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf wegens doodslag onder verzwarende omstandigheden, gepleegd op zijn schoonzuster, mej. Maliepaard in do Willebrordusstraat to Rotterdam. Het arrest van den Hoogen Raad is bepaald op 22 Juni. DE H. O. V. HET NIEUWE DAGELIJKSCHE BESTUUR. In de Maandagavond gehouden bestuurs vergadering van de Haarlemsche orkest- vereeniging werd Mr. W. E. baron van Till tot voorzitter benoemd. Hij blijft tevens tij delijk met het penningmeesterschap belast, tot in deze functie nader voorzien zal zijn. Tot secretaris werd benoemd de heer G. Tideman te Bloemendaal. Het dagelijksch bestuur werd gecomple teerd door de aanwijzing van het bestuurslid Ir. B. F. van Nievelt als derde lid. De nieuwe dirigent de heer P. H. E. Schuur man was in deze vergadering aanwezig om met het bestuur kennis te maken. Hij uitte zijn vreugde over zijn benoeming, verklaarde, dat hij ten volle begreep, dat hij voor een moeilijke taak stond om iemand op te volgen als den heer Ed. van Beinum, maar gaf .de verzekering dat hij zijn uiterste best zou doen. Zijn korte rede werd met applaus ont vangen. Prof. Th. K. L. SLUYTERMAN t Zondag j.l. te ongeveer kwart over acht des avonds is de driejarige Christina van H., wo nende aan den Slaperdijkweg, door een auto omvergereden. Aan de gevolgen hiervan is zij naderhand overleden. Het meisje stond aan den kant van den Slaperdijkweg en stak plotseling over, juist toen de auto kwam aanrijden. Door de bum pers werd de kleine omvergeworpen; de auto reed over haar heen, doch de wielen raakten het meisje niet. Na de aanrijding stopte de auto onmiddellijk en de bestuurder zag, dat het jeugdige slachtoffer een bloedende hoofd wonde had opgeloopen. De ouders van het meisje bleken niet thuis te zijn. Men vervoerde het daarom naar een dokter in Santpoort, die evenwel ook afwezig was. Daarna bracht men het kind over naar het Sint Antonius Ziekenhuis te Velsen, waar geconstateerd werd, dat het een schedelbreuk en een bloeduitstorting in de hersenen had gekregen. Nog dienzelfden nacht is het meisje in dit ziekenhuis overleden. WEER EEN CHAUFFEUR DOORGEREDEN. MEISJE ERNSTIG GEWOND. De dochter van een landbouwer H. D. te Terheijden is aangereden door een van Breda komenden vrachtauto, afkomstig uit Loosdui nen. Het meisje werd zóó gewond dat onmid dellijk .geestelijke en geneeskundige hulp moest worden ingeroepen, terwijl onver wijlde overbrenging naar het St. Ignatius- ziekenhuis te Breda noodzakelijk geacht was, meldt de Msb. De chauffeur die was doorgereden, werd te Moerdijk aangehouden en teruggebracht naar Terheijden, waar hem een verhoor af genomen werd. De auto is in beslag genomen. ONTSLAG BIJ VAN HOUTEN. ZESTIG PERSONEN GETROFFEN. De Tijd meldt: Reeds lang was het duidelijk, dat het bij de firma Van Houten te Weesp niet zoo florisant ging als velen hoopten. Had de directie aan vankelijk gedacht aan een loonsverlaging over de geheele linie, thans is zij overgegaan tot ontslag, op wachtgeldstelling en verplaat sing met vermindering van loon. Ruim zes tig personen zijn getroffen, van wie velen met meer dan vijftien dienstjaren. Het is niet uitgesloten, dat ook nog een werktijdverkorting in het vooruitzicht moet worden gesteld. NIEUWS UIT INDiE. ROEKELOOS CHAUFFEUR DOODT EEN WIELRIJDER. SEMARANG, 8 Juni (Aneta). Zaterdag avond is op het Wilhelminaplein ter hoogte van het gebouw van den Raad van Justitie de Europeesche wielrijder W. F. Barra com mies der 2e klasse van den dienst der in- en uitvoerrechten en accijnzen te Semarang door een roekeloos rijdende taxi aangere den en gedood. De taxi reed na het ongeluk door. De inlandsche chauffeur is Zondag middag aangehouden. HET HERSTEL VAN DE SUMATRA. BATAVIA, 8 Juni (Aneta). De duur van de reparatie van de Sumatra wordt op- 3 maanden geschat en de kosten op 220.000 gulden. Frederik Dan Eeden Wat de viensch noodtg heeft voor zijn leven is een sterk verlangen. Leven is iets loillen. DE REORGANISATIE VAN DE ECONOMISCHE VOORLICHTING. NIET VOOR 'T RECES IN BEHANDELING? Naar het Hbld. verneemt is het practisch gesproken uitgesloten, dat het voorstel van minister Verschuur inzake reorganisatie der afdeelingen Handel en Nijverheid van zijn departement (waaronder ook valt de inrich ting van een economischen voorlichtings dienst) nog vóór het zomerreces in openba re behandeling in de Tweede Kamer zal ko men. Men treft het betrekkelijke ontwerp dan ook niet aan onder de voorstellen die de af deelingen der Kamer a.s. Woensdag zullen onderzoeken. DE 10.000 K.M.-RIT. SUCCES VAN EEN LANDGENOOT. De 10.000 K.M.-rit, welke werd georgani seerd door de Automobiel Club van Duitsch land is afgeloopen. De uitslag, welke Maan dag is bekend gemaakt, heeft uitgewezen, dat van groep twee, waarin de zware wa gens en ook de deelnemende Ford-auto's wa ren ingedeeld, twaalf van de 42 deelnemers zijn uitgevallen. De negen Ford-deelnemers legden beslag op acht eerste prijzen en een derde prijs. Onder de winnaars van de eerste prijzen was ook onze landgenoot Jacques van der Meulen met „Ford". Van de twaalf deelnemende metken-teams waren er 8 uit vallers, terwijl van de vier aankomende teams waaronder Ford, Adler, Wanderer en Walther, Ford eveneens de eerste prijs be haalde. Het tweede Ford-team zag zich de kans om eveneens een eersten prijs te ont vangen, ontgaan, doordat de bestuurder van een der Ford's het ongeluk had tusschen Boedapest en Weenen met zijn wagen over den kop te slaan door het springen van een voorbond. De wagen werd hierdoor bescha digd met als gevolg strafpunten. Niettegen staande dezen tegenslag passeerde deze Ford nog tijdig de eindcontrole te Berlijn. De heer Van der Meulen zal Dinsdag naar ons land terugkeeren en te Eindhoven voor zijn prestaties gehuldigd worden. DIEFSTAL OP DE BOTERMARKT Een dame heeft Maandag bij de politie aangifte gedaan, dat uit haar mantelzak een portemonnaie is ontvreemd, inhouden de 2.—. NOG EEN GROOTE BRAND TE SCHIEDAM. Maandagavond 'te omstreeks elf uur is brand uitgebroken in het aan deKelelstraat te Schiedam gelegen pakhuis, waarin geves tigd is het wasfabriekje van P. van Noor denen. Bovendien zijn in het huis eenige onge regelde goederen opgeslagen. De brandweer rukte met groot materiaal uit en had het vuur spoedig bedwongen. De aangrenzende ge bouwen kregen waterschade. Het pand brandde geheel uit. De eigenaar, de heer J. de Lange, is verzekerd. Van Noor denen is niet verzekerd. Hij lijdt een schade van ongeveer 1500 gulden. DE AUTOMOBILIST, DIE DOORREED Omtrent het auto-ongeluk, dat Zaterdag avond to Heerenveen is gebeurd, waarbij iemand door een onbekend gebleven automo bilist werd overreden en gedood, kan thans worden gemeld, dat de politie te Sneek er in geslaagd is, den autorijder op te sporen. De politie stolt een nader onderzoek in om trent de schuldvraag. Op 68-jarigen leeftijd is te 's Gravenhage overleden prof. Th. K, L. Sluyterman, hoog leeraar aan de Technische Hoogeschool te Delft. Prof. Sluyterman is van 18S61888 en van 18911893 leeraar aan de school voor Kunstnijverheid te Haarlem geweest. DROEVIG ONGEVAL. DRIEJARIG MEISJE OVERREDEN EN GEDOOD. Hoe de aardbeving in Nederland loos. Vooral in het Westen waargenomen. (2e blad. 2e pag.) De Mij. van Nijverheid en de eco7iomischc voorlichting. (2e blad, 2e pag.) Het nieuwe dagelijksche bestuur van de H.O.V. (Ie blad, le pag.) Henderson naar Berlijn. In den herfst ver moedelijk een conferentie tot bespreking van de reorganisatie der schuldregeling. (2e blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ.: R. P.: „De Vliegende Hollander". (le blad, le pag.) L. A.: Gunstige symptomen. (De Londensche conferentie) (2e blad, le pag.) A. J. C. VI.: Langs de Straat. „Markt". (3e blad, 3e pag.) (Laatste berichten 2e pag. le blad.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1