Stemming.
Is koning Achmed
Zogoe vermoord?
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14715
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 17 Juni 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week ƒ0.2734, met Geïllustr. Zondagsblad 0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J4- Franco per post door Nederland 3.8734. Losse nummers
0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0.57J4, franco per post.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14325 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(lederen dag) 13 regels f 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-, Wijsvinger f150.-, Elke andere vinger f50.-, Arm- of Beenbreuk f100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
HAARLEM, 17 Juni
Eenheid
In de laatste week is de actie tot steun van
Genève's Ontwapeningsconferentie in ons
land weer zeer sterk toegenomen. De dagbla
den getuigen ervan. Voortdurend verschij
nen, in bladen van allerlei richting, artike
len die het nieuwe besef tot uiting brengen
dat een volk, dat de wereldontwapening voor
staat, die eendrachtige meening in daden om
moet zetten en zich krachtig doen hooren.
Genève heeft om uiting van den volkswil ge
vraagd: laten wij Nederlanders dan ook de
eersten zijn die daarop unaniem antwoor
den. Dwaasheid is het te zeggen: Wij zijn
er toch allemaal voor. We doen dus maar
niets. Logisch is het te concludeerenWij
zijn het erover eens, laten wij dat dus be
wijzen.
Van drie zijden zijn reeds nieuwe voorne
mens tot het houden van petitionnementen
gepubliceerd. De S. D- A. P. koestert zulk een
plan, de R.K. hebben het eveneens en de
Wereldbond der Kerken, afdeeling Neder
land, heeft zich ook doen hooren. Het beste
zou naar mijn meening, in de laatste jaren
al herhaaldelijk in deze rubriek tot uiting ge
bracht, de coördinatie van al die krachten in
een eendrachtig petitionnement van het gan
sche Nederlandsche volk zijn, waarbij de ge-
heele Nederlandsche dagbladpers de uitvoe
rende taak zou kunnen vervullen, omdat zij
over de organisatie beschikt en met haar
propaganda voor de zaak, door beroepsschrij
vers gevoerd, verreweg het beste resultaat zou
kunnen bereiken.
De „gemeenschappelijke formule", voor alle
richtingen aanvaardbaar, is niet moeilijk te
vinden. Genève heeft om een specifiek ant
woord op een specifiek voorstel: maatregelen
tot internationale ontwapening gevraagd.
Onze eigen gedelegeerde, jhr. mr. J. Loudon,
is de leider van het werk der Voorbereidende
Commissie geweest, en heeft tot de gansche
(wereld, ook tot ons, zijn waarschuwend
(woord gericht: „Een mislukking van de con
ferentie van Februari '32 zou een ramp voor
Europa zijn." Is het dan niet de aangewezen
(weg voor ons om onze afgevaardigden naar
Genève de eendrachtige wilsuiting van het
gansche volk mee te geven?
Wat wij doen in deze omstandigheden moet
ïets bijzonders zijn, iets „noch nie Dagewese-
nes". Ik kan mij dat niet beter voorstellen
tian een uiting, over de geheele linie, van on
een eendraehtigen wil. Het zou een ongekend
schouwspel zijn, een volkomen novum, de Ne-
'derlandsche pers van alle richtingen een ac
tie in volmaakte eenheid te zien voeren. Het
'denkbeeld is van een buitengewone bekoring.
IMaar vooral zou de verwezenlijking op de
meest treffende wijze toonen hoezeer de die
pe ernst van den toestand in Nederland be
seft wordt. Er zou uit blijken, dat onze di
verse partijen bereid waren geweest eigen
propaganda in deze speciale actie onderge
schikt te maken aan het veel grooter indruk
makende effect van het geheel: van een
(Eenheidsfront.
Wat Genève zoekt is eenheid tusschen de
naties. Willen de naties haar volkswil ten
aanzien van de wereldontwapening demon
streer en op de meest indrukwekkende wijze,
dan dienen zij haar eigen eendraehtigen wil
te toonen. In Genève zitten geen vertegen
woordigers van politieke of kerkelijke rich
tingen, maar van naties. Wij kunnen onze
Nederlandsche afgevaardigden ter Ontwape
ningsconferentie dus geen beter steun mee
geven dan de eendrachtig uitgesproken wil
yan het gansche Nederlandsche volk.
Zuiver organisatorisch geredeneerd, ten
opzichte van het werk der Ontwapenings
conferentie, is dit je reinste logica. Ik kan
mij niet anders voorstellen dan dat het een
krachtige steun voor Nederland's woordvoer
der moet zijn als hij in Genève kan zeggen
tot Arthur Henderson, den voorzitter: „Gij
hebt om de krachtige uiting van den wil
der volken gevraagdik verschijn hier
met de eendrachtig uitgesproken wil van ons
gansche volk, tot uiting gebracht door de
gemeenschappelijke actie van onze geheele
dagbladpers".
Er zijn ook materieele redenen die sterk
ten voordeele van dit petitionnement, mocht
het tot verwezenlijking kunnen komen, plei
ten. Het kost heel weinig geld en het is zeer
eenvoudig van opzet. Het zijn overwegingen
die vooral in een tijd als deze van niet ge
ringe beteekenis zijn. Overigens blijft de
groote hoofdzaak hetgeen hierboven is uit
eengezet. Ons doel met dit petitionnement
moet zijn, in het buitenland grooten indruk
te maken. Als natie kunnen wij alleen groo
ten indruk maken als wij Genève's streven
naar eendracht steunen door onze eigen een
heid.
R. P.
DE FRAUDE BIJ DE HANDELS-
EN LANDBOUWBANK.
TEGEN EX-DIRECTEUR 2)éJAAR
GEëlSCHT.
De officier van justitie bij de Rechtbank te
's-Gravenhage heeft Dinsdag twee en een
half jaar gevangenisstraf geëischt tegen den
gewezen directeur van de Handels- en Land-
bouwbank, wegens de fraude, welke onze
lezers elders in dit nummer omschreven
vinden. Verdachte bekende zich aan het ten
laste gelegde te hebben schuldig gemaakt, hij
heeft zich aan de gelden der Vereeniging
voor Chr. Onderwijs vergrepen ten behoeve
yan zijn bank.
Uitspraak 25 Junh
't Zijn weer stemmingsvolle dagen
Voor ons dierbaar vaderland,
't Toekomstlot van de gemeenten
Rust in onze kiezershand.
We zijn allen opgetogen,
Als we weer uit kiezen gaan,
Zelfs het vroolijkst potverteren,
Wordt niet met zoo'n lust gedaan.
Tevens zijn we diep doordrongen
Van de ernst en het gewicht
Van die hooge menschenroeping:
Onze dierbre stembusplicht.
Wie zou in dez' hoogtijdagen
Met vacantie willen gaan?
Niemand wil dit heerlijks missen,
Het verkiezingsfeest breekt aan.
Iedereen wil goed bij stem zijn
Bij de nooble kiezersdaad,
Voor de vroede edellieden,
D'eedle vrouwen van den raad
Maar de reden, dat we stemmen
Ondanks allen schoonen schijn,
Is dan toch maar, moet ik zeggen
Enkel dat wij.... raadloos zijn.
P. GASUS.
DE POLITIEK IN DEN AETHER.
EEN VERZOEK DER VRIJZINNIG
DEMOCRATEN.
Door de afdeeling Haarlem van den Vrijz.
Dem. Bond is het onderstaand telegram aan
den Minister van Waterstaat gezonden:
„Op 6 Juni heeft voor de V.A.RA. de heer
Reinalda gesproken over de Haarlemsche
Gemeentepolitiek,, een heftigen aanval gericht
op het beleid van den Haarlemschen Wet
houder van Financiën Mr. Slingenberg. Waar
de aanval geheel ongemotiveerd en de critiek
geheel ongerechtvaardigd is, verzoekt de af
deeling Haarlem Vrijz. Dem. Bond Uwe
Excellentie haar vóór 24 Juni een half uur
zendtijd te willen toestaan teneinde Mr.
Slingenberg gelegenheid te geven zich tegen
deze ongemotiveerde critiek te verdedigen.
Hóewei wij politiek in den aether in liet
algemeen ongewenscht achten, meenen wij
toch thans gelegenheid te moeten vragen,
om ons tegen dezen aanval te verdedigen".
PROTEST VAN DEN HEILIGEN
STOEL.
OVER DE UITWIJZING VAN SEGURA.
ROME, 16 Juni (V.D.) De „Osservatore
Romano" meldt, dat de Heilige Stoel den
pauselijtken nuntius te Madrid heeft opge
dragen bij de Spaansche regeering te pro
testeeren tegen de uitwijzing van kardinaal
Segura, primaat van Toledo, uit Spanje.
DE DELEGATIE VAN HET N.V.V.
EN HET WILHELMUS.
MEN IS, HOEWEL GAST, NIET
OPGESTAAN.
Aneta seint uit Batavia:
De meeste Europeesche dagbladen criti-
seeren op zeer scherpe wijze het feit dat de
leden van de N.V.V.-delegatie bleven zitten
bij 'het onder de tonen van het Wilhelmus
binnenkomen van den G. G. en bij diens
heengaan vóór en na de opening van den
Volksraad, terwijl de delegatie de openings
zitting bijwoonde op uitnoodiging van den
voorzitter van den Volksraad.
Het hoofdbestuur van de „Vaderlandsche
Club" sprak in een communiqué aan de
pers zijn „diepe verontwaardiging" uit dat-
de leden van de delegatie van het N.V.V. „zich
niet hebben ontzien om hun anti-gezags- en
anti-nationale gevoelens zoover uit te strek
ken".
AL CAPONE BEKENT SCHULD.
NEW-YORK 16 Juni (V.D.) Naar uit
Chicago gemeld wordt heeft Al Capone tegen
wien een proces is aanhangig gemaakt,
schuld bekend. Hierdoor worden de regeering
groote proceskosten bespaard en komen ver
zachtende omstandigheden in aanmerking.
Naar verluidt zou Al Capone met een straf
van 21/2 jaar hechtenis vrijkomen.
Zij, die zich voor aanvang
1 Juli 1931 als kwartaal-
abonné opgeven ontvangen de
in Juni nog te verschijnen num
mers gratis.
ADMINISTRATIE
HAARLEM'S DAGBLAD
DE KONINKLIJKE FAMILIE IN
FRANKRIJK.
Bezoeken aan schilders
ateliers.
PARIJS, 16 Juni (V. D.) Hedenmorgen heeft
de Koninklijke Familie de ateliers bezocht
van de schilders Rousseau en Milet te Bar-
bisson.
Z.K.H. de Prins bezocht de porceleinfabrie-
ken te Sevres.
Krans op het graf van
Onbek. Soldaat.
PARIJS, 16 Juni (V. D.) Naar wij verne
men zal, na het officieele bezoek aan de Ko
loniale Tentoonstelling, H. M. de Koningin
persoonlijk een krans leggen op het graf van
den Onbekenden Soldaat.
Bezoek aan koning Alfonso.
PARIJS, 16 Juni. (V. D.) Vrijdag a.s. brengt
Z.K.H. de Prins namens H. M. de Koningin
een bezoek aan koning Alfonso, van Spanje,
diè zich te Fontainebleau bevindt.
Thee van Gemeentebestuur.
PARIJS, 16 Juni (V. D.) Zaterdag zal het
Gemeentebestuur van Parijs H. M. een thee
aanbieden ten Stadhuize.
Het bezoek incognito.
PARIJS, 16 Juni (V. D.) Naar wij vernemen
heeft H. M. de Koningin op haar uitdrukke
lijk verlangen haar intrek genomen in „Les
Tilleuls" te Chevreuse, omdat zij oorspron
kelijk incognito de tentoonstelling wilde be
zoeken.
De aankomst te Chevreuse.
PARIJS, 16 Juni. (V. D.) De Koninklijke
Familie is hedenochtend te Chevreuse aan
gekomen na een korten tocht te hebben ge
maakt door de omgeving. Bij de villa Les Til
leuls was ter verwelkoming aanwezig de
burgemeester van Chevreuse, Dr. Rigal, die
tevens geneesheer is.
Een aantal inwoners van dit dorpje, dat
zeer landelijk gelegen is, en in de omgeving
waarvan zich verschillende groote villa's be
vinden, o.a. van den Noorschen Gezant te
Parijs, den heer Gaqe, was samengestroomd
bij Les Tilleuls om de aankomst van de Ko
ninklijke Familie bij te wonen.
AANDEELEN VAN DE „CONRAD"
WAARDELOOS.
FAILLISSEMENT DOOR STORK Co.
VOORKOMEN.
In de Dinsdag gehouden jaarvergadering-
van aandeelhouders van de Machinefabriek
Gebr. Stork Co. werd het jaarverslag, ba
lans, winst- en verliesrekening goedgekeurd,
waarbij 28 blanco stemmen werden uitge
bracht.
De heer Goedkoop vroeg naar wij in de
Msb. lezen inlichtingen omtrent de Werf
Conrad en de waarde der aandeelen daar
van. Spreker was bericht gedaan, dat deze
geheel waardeloos waren en de fabriek feite
lijk failliet was.
De voorzitter deelde hierop mede, dat de
aandeelen zoo goed als waardeloos waren,
doch van failliet niet mocht gesproken wor
den, doordat de machinefabriek Gebr. Stork
Co. een en een half millioen uit de reserve
heeft afgeboekt, ten voordeele van de Werf
Conrad en daar een bedrag van 11.000 in
de onderneming is gestort, heeft hij gegron
de hoop. dat bij eenig succes de onderneming
gered kan worden. Zoodra de toestand al
daar zulks toelaat, zal geleidelijk het afge
boekte bedrag ten voordeele van de Werf
Conrad weer aan de Machinefabriek terug
gestort worden.
STAKING TE HELMOND
WORDT GEPROCLAMEERD.
800 ARBEIDERS ER BIJ BETROKKEN.
Het conflict bij de N.V. van Vlissingen's
Katoenfabrieken te Helmond heeft tot ge
volg gehad dat de samenwerkende vakbon
den St. Lambertus, Unitas en de Eendracht
tegen 29 Juni op die fabrieken de staking
zullen proclameeren. Ongeveer 800 arbeiders
zijn bij dit conflict betrokken.
VERSCHIL VAN MEENING
ED. VERKADE—ED. POLAK.
VERKADE WENSCHT GEEN TOONEEL-
SOCIALISATIE.
Wij vernemen, dat de heer Eduard Ver
kade bedankt heeft als lid van de Commissie
van Advies, inzake schouwburgbouw te Am
sterdam.
De heer Verkade heeft als reden voor dit
uittreden genoemd het feit, dat de wethou
der voor de Kunstzaken, de heer Ed. Polak,
een voorstander is van gemeenschapskunst
in stede van kunst voor de gemeenschap.
Bovendien meent de heer Verkade in dit ge
val persoonlijk initiatief de voorkeur te moe
ten geven boven verdere socialisatie van hot
begrip tooneelkunst en officieel beheer van
haar werkplaatsen, zoodat hij het onder voor
zitterschap van don wethouder ontstane rap
port niet mede kan onderteekenen.
Het bericht wordt tegen 'gesproken.
WEENEN, 16 Juni (V.D.) Het Hongaar-
sche Telegraafagentschap meldt uit Belgrado
dat Koning Zogoe van Albanië vermoord is.
Een bevestiging van dit bericht is nog niet
ontvangen.
BELGRADO, 16 Juni (V.D.) Toen in Bel
grado uit Londen het bericht binnenkwam,
dat de koning van Albanië Achmed Zogoe zou
zijn vermoord, werd te meer opzien gebaard
daar Belgrado als plaats van herkomst van
het bericht werd opgegeven. Te Belgrado
weet echter niemand iets omtrent een aan
slag op Achmed Zogoe.
Reuter seinde ons uit Berlijn, dat de Alba-
neesche legatie aldaar het bericht ten stel
ligste tegenspreekt.
Nadere gegevens ontbreken nog.
Een concurrent van den Staat.
Doch niet ongestraft.
Het doek is gezakt, het publiek stroomt
weg. De bariton van de opera ontschminkt
zich en spoedt zich naar huis. Eenige'oogen-
blikken later verlaat hij; vermomd zijn wo
ning en begeeft zich naar een buitenwijk,
zijn hoed over zijn bogen getrokken, de
handen in zijn zakken. Zijn stappen klin
ken hol door de nachtelijke stilte. Bij een be
paald huis gekomen blijft hij staan, spiedt
scherp naar links en rechts, treedt dan bin
nen. In den kelder, waar een stuk of wat
persen en werktafels staan, wachten hem
eenige personen. Een korte groet en dan
Neen, dat is niet uit een detective-story
van Wallace of Ivans. Het is zuivere waar
heid. Het betreft hier een zanger van de
opera Marseille, Amedee Martini, ofdewel
„Martin". Hij is 55 jaar, getrouwd en vader
van een dochter, en hij bewoont bij Mar
seille een prachtige villa. Ofschoon hij goed
betaald wordt wil hij meer verdienen, veel
meer. En daarom heeft hij een huis inge
richt om met hulp van eenige anderen
bankbiljetten en andere waardepapieren nu
te maken.
Dit is hem gelukt tot een bedrag van bij
na twee millioen gulden. Doch het is spaak
geloopen. Zijn bedrijf is ontdekt en hij is ter
verantwoording geroepen. Twee handlangers
zijn vrijgesproken. Zes anderen werden
veroordeeld tot dwangarbeid, varieerende
tusschen 8 en 15 jaar. Zelf hoorde hij 20 jaar
dwangarbeid tegen zich uitspreken.
En nou heeft ie spijt die papieren gefabri
ceerd te hebben. Al leverden die hem dan
ook een paar millioen op.
Geen kabinetscrisis in Duitschland en Frank
rijk.
(2e blad, le pag.)
Motie van vertrouwen in de Fransche regce-
ring aangenomen.
(2e blad, le pag.)
Kabinetscrisis in Oostenrijk.
(2e blad, le pag.)
De scheepsramp aan Frankiïjk's westkust.
(le blad, le pag.)
Koning Achmed Zogoe vermoord? Het be
richt loordt tegengesproken
(le blad, le pag.)
Het Uitgebreid Lager Onderivijs te Haarlem.
Reorganisatie-problemen.
(2e blad, 2e pag.)
De Winst- en Verliesrekening der Raadsver
kiezingen.
(3e blad, 3e pag.)'
De uitslag van de raadsverkiezingen in Lisse.
(le blad, 2e pag.)
Uit VelsenVoorlichting bij Beroepskeuze.
Het eerste lustrum der vereeniging. Een
onderhoud met den directeur.
(3e blad, 2c pag.)
ARTIKELEN, ENZ.:
R. P.: Eenheid.
(le blad, le pag.)
Henry A. Th. Lesturgeon: De Koninklijke
familie te Parijs.
(le blad, 2e pag.)
Jhr. Mr. B. de Jong van Beek en Donk; De
15de Internationale arbeidsconferentic.
(3e blad, 3c pag.)
L. A.: Een dag van Internationale beteekenis.
De regeering Bruening blijft.
(2e blad, le pag.)
Laatste berichten 2e pag. le blad.)
VALSCHE VERKIEZINGS
UITSLAGEN BIJ „RIJNLAND".
STEM VOOR EEN OVERLEDEN KIEZER
UITGEBRACHT.
Naar de N.R.C. vernam, zouden bij de ver
kiezingen van een hoofdingeland voor het
12e district van het Hoogheemraadschap van
Rijnland ernstige knoeierijen zijn voorge
vallen.
Op 2 April 1931 werd de stemming ongeldig
verklaard omdat acht stemmen waren uit»
gebracht namens Iemand, die reeds een jaar
te voren was overleden. Dergelijke knoeierijen
gebeuren, omdat de mogelijkheid bestaat bij
volmacht te stemmen.
Bij de tweede verkiezing op 11 Juni schij
nen de aanhangers van een der Candida ten
geen middel ontzien te hebben om hun can-
didaat gekozen te krijgen. Er zou gestemd
zijn op grond van valsche en vervalschtc vol
machten.
Reeds zijn over de vervalsching der vol
machten klachten bij de justitie ingediend.
Inmiddels zullen thans de ingelanden wel
genoodzaakt zijn om voor de derde maal te
gaan stemmen, daar het te voorzien is dat
ook de tweede verkiezing ongeldig zal wor
den verklaard.
Het betreft candidaten te Waddinxveen en
te Benthuizen.
