Een geboorte. Het Belangrijkste. 48e Jaargans No. 14720 Verschijnt dagelijks, Kehalve öp Zon- èn Feestdagen Dinsdag 23 Juni 1931 HAARLEM S DAGBLAD p- w. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER ROBERT PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week f0.2714, met Gelllustr. Zondagsblad ƒ0.32 Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agesit gevestigd is (kom der gemeente) 337^4. Franco per post door Nederland f3.S73i. Losse nummers 0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57^$, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600 Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713+ Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje® (iederen dag) 13 regels ƒ030, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-, Wijsvinger f150.-, Elke andere vinger f50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD PUBLICATIE DER VERKIEZINGSUITSLAGEN. EEN VERKIEZINGSBUREAU DER DRIE HAARLEMSCHE DAGBLADEN. Voor het opmaken van den uitslag der ge meenteraadsverkiezingen hebben de drie Haarlemsche dagbladen wederom een ver kiezingsbureau gevormd. De publicaties geschieden op de borden voor ons bureau Groote Houtstraat 93. Het is de bedoeling, naarmate de resulta ten der verschillende stembureaux binnen komen, ook de partieele uitslagen te publi- ceeren. Het bureau zal trachten de belangstelling gaande te houden door, behalve den stand der partijen, telkens ook aan te geven over hoeveel zetels elk van de partijen op dat oogenblik reeds kan beschikken, om dan ten slotte de definitieve uitslagen bekerid te maken. Vermoed wordt, dat de eerste publicatie tusschen 7 en 730 uur kan worden tegemoet gezien. Hoewel het moeilijk is, bij voorbaat te zeggen wanneer de uitslag van het laatste stembureau binnen zal zijn, wordt veronder steld dat de totale uitslag tusschen half 10 en 10 uur kan worden bekend gemaakt. DR. C J. K. VAN AALST OVER HET MORATORIUM. Het persbureau Vaz Dias had een onderhoud met Dr. C. J. K. van Aalst, president van de Nederlamdsche Han del Maatschappij De heer Van Aalst sprak als zijn mee ning uit, dat de stappen, die door de Vereenigde Sta ten zijn gedaan, als een zeer gunstig verschijnsel moeten worden beschouwd. Hieruit blijkt toch dat Amerika thans gaat inzien, dat het zich van Europa niet geheel afzijdig kan hou den en moet meewerken aan maatregelen, die eventueel een economisch herstel kun nen veroorzaken. In de omstandigheid, dat Amerika thans het initiatief neemt inzake een wijziging van de betaling der oorlogsschulden, moet niet worden gezien een verandering van de Amerikaansche mentaliteit. Amerika meent door zijn optreden zijn eigen belang het best te dienen, doch tegelijkertijd wordt ook het algemeen belang gediend. Dr. Van Aalst gaf voorts te kennen, dat men nu eensklaps den toestand niet te opti mistisch moet gaan beoordeelen, want de crisis is door de geste van de Vereenigde Staten nog niet opgelost. Wanneer het wer kelijk tot een uitstel van betaling der oor logsschulden mocht komen, dan zal men reeds spoedig kunnen vaststellen, welk ef fect dit heeft op de geheele wereld. Wanneer een tijdelijke ontlasting van de landen, die thans zulke groote betalingen moeten bewerkstelligen, een zeer gunstig effect op de algeheele financieel-economi- sche situatie mocht hebben, dan is het niet onmogelijk, dat men misschien het tijdstip, waarop die betalingen moeten worden her vat, verder kan verschuiven. Indien alsdan mocht blijken, dat de toestand blijvend zou verbeteren, zou men misschien kunnen ko men tot maatregelen, die zouden kunnen leiden tot een definitieve opheffing van de oorlogsschulden. Natuurlijk is het op het oogenblik nog lang zoo ver niet, doch in ieder geval moet het worden toegejuicht, dat thans een begin is gemaakt. Het voorstel van de Vereenigde Staten is ee neerste stap op den weg, die moet leiden tot een herstel. Nogmaals zeide Dr. van Aalst, dat men op het oogenblik zijn verwachtingen niet te hoog diende te spannen, ook al omdat afge wacht zal dienen te worden, hoedanig op de stappen van de Vereenigde Staten door de andere mogendheden zal worden gerea geerd. Maar het is een feit, dat de mentali teit van die menschen, welke hoegenaamd geen uitkomst meer zagen, door de daad van Amerika wordt veranderd. HAARLEMMERMEER VINGER AFGEZAAGD. De heer K. aan den Hoofdweg alhier, had Maandag terwijl hij achter zijn woning eenig timmerwerk verrichtte, het ongeluk zoodanig in z'n linkerhand te zagen, dat een der vingers nagenoeg geheel werd afgesneden. HET P. E. N.-CONGRES IN DEN HAAG GEOPEND. E*>n belangrijke rede van Dr. P. C. Boutens. GALSWORTHY PRIJST NEDERLAND. ,In de Ridderzaal op het Binnenhof te 's Gra- venhage is Maandag het internationale con gres der P. E. N.-clubs geopend. Onder de aanwezigen was o.a. mr. Terpstra, minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen en de burgemeester van 's Gravenhage. Een zangkoor van „Volkszang" luisterde de bijeenkomst op met liederen uit Valerius' Ge- denckklanck en andere volksliederen. De minister van binnenlandsche zaken, jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck heeft het congres met een rede geopend, waarin hij de beteekenis van Nederland, niet het minst op het gebied der kunst, in het licht stelde. Daarna hield dr. P. C- Boutens, president van de Nederlandsche P. E. N.-club een toe spraak. Hij zeide dat een Franschman zich tegen hem had laten ontvallen, dat de tijd van de P. E. N.-clubs eigenlijk voorbij was en die voor de zuivere vakvereenigingen geko men, die desnoods met de sanctie van alge- meene staking zijn eischen kan afdwingen. Dr. Boutens meende, dat men daarmee op den verkeerden weg is. De maatschappelijke positie van den kunstenaar is steeds meer een vereenzaamde geworden. Honderdduizenden medearbeiders op het gebied der schoonheid zijn hem ontvallen door de mechanisatie. Spr. vleit zich nog altijd'met de hoop, dat in de toekomst een oplossing onvoorwaardelijk moge gevonden worden want de menschheid kan zich nooit met het mindere tevreden stellen. Beperkte locale of nationale pogingen kunnen het kwaad slechts verergeren. Zelfs de politici beginnen er zich reken schap van te geven, dat de geheele mensch heid streeft naar iets ongekends. We willen niet meer aan een bepaalden oorlog een eind maken; wij willen niet meer een zoogenaam- den vrede voor eenige jaren politiek gewaar borgd zien; wij willen iets, dat op aarde nog nooit bestaan heeft, dan misschien in het Kerstlied der engelen. Wij willen bewust en zeker vrede op aarde eer wij daartoe door een intersideralen oorlog gedwongen worden. Hier begint voor de schrijvers, dichters, schep pers van schoonheid een bijna oneindige taak Juist als dienaren der eeuwe schoonheid zijn zij misschien de eenigen, die het onontbeerlijk uithoudingsvermogen bezitten. Waar de een valt zal de ander den arbeid overnemen. Geen beroep ter wereld is tegelijk zoo nationaal en zoo internationaal. „Onze vaste geestelijke saamgebondenheid geeft de wereld een voorbeeld als geen ander. Wij zijn voortdurend bezig, het internationale rijk des geestes en der schoonheid te stichten en te vormen, juist als de oude Hollanders dit ons land uit het slib der zee hebben opge bouwd en gevormd. Daarna hield de heer John Galsworthy, eere-president van de P. E. N.-club een rede, waarin hij zeide, dat er misschien in de we reld geen land is, dat door zijn geschiedenis en het karakter van zijn volk. per vierkanten centimeter zooveel eerbied afdwingt als Ne derland. De stoere individualiteit van Nederland is als een eiland in de wassende zee van cosmo- politisme. Het is zeer nadrukkelijk door nationalisme en liefde voor het vaderland, dat de leden van de P. E. N. het ideaal voor internationale saamhoorigheid zoeken te verwezenlijken. Door de liefde, die wij allen gevoelen voor ons eigen land begrijpen wij, trachten wij althans te begrijpen de liefde, die anderen voor het hunne moeten koesteren. Dat is de schakel tusschen ons allen. Spr. noemde de wereldberoemde stad 's Gra venhage de ideale vergaderplaats voor schrij vers, wien de vrede en het geluk der wereld ter harte gaan. In de middagvergadering heeft het Congres de groei van de federatie vastgesteld. Er be staan op het oogenblik 45 groepen. Verder werden de statuten vastgesteld, waarvan de redactie tot nog al wat verwar de discussie aanleiding gaf. Het Congres is vervolgens in den Dierentuin officieel ontvangen, waarbij de burgemeester, jhr. mr. Bosch ridder van Rosenthal een rede heeft uitgesproken. 's Avonds werd in Seinpost een voorstelling gegeven van „Op Hoop van Zegen De avond werd besloten met „De Bruiloft van Kloris en Roosje", waarbij Herman Roelvink. en Top van Rhijn Naeff den wensch van Thomasvaer en Pieternel uitspraken. De wensch was kun stig in drie en meer talen dooreen gevlochten vervaardigd door Melis Stoke. Raden Mas Jodjana heeft Javaansche dan sen uitgevoerd. VELSEN VERKEERD INLICHTEN VAN EEN CONTROLEUR? BAKKER VRIJGESPROKEN. men bakker uit Velsen kreeg op een Zon dagochtend bezoek van een controleur van den arbeid, die hem vroeg of een zijner knechten daar dien ochtend gewerkt had. Hierop antwoordde de bakkerspatroon ont kennend. Het bleek evenwel, dat de con troleur opzettelijk onjuist was ingelicht. De rechtbank te Haarlem veroordeelde den bak ker tot zeven dagen hechtenis. De Hooge Raad echter heeft naar het Hbld. meldt, Maandag het hier in 't geding ge brachte art. 79 der Arbeidswet niet toepasse lijk verklaard, het vonnis vernietigd en re- quirant ontslagen van alle rechtsvervolging. INGEZONDEN Voor den inhoud dezer rubriek stelt de Re dactle zich niet verantwoordelijk. Van Ingezonden stukken, geplaatst of niet geplaatst, wordt de kopij den inzender niet te ruggegeven. MIJN WEDERWOORD AAN DE S. D. A. P. De Federatie der S. D. A. P. heeft ge tracht eene weerlegging te geven van mijn open brief; howeel mij geen exemplaar van de Arbeid no. 4, is toegezonden, geeft het uit treksel in Uw courant voldoende aanknoo- pingspunten om het volgende kortelings te releveeren. 1. Men is niet goed te spreken over het feit, dat ik mij, in mijn open brief, bewogen heb buiten het terrein, door hen aangegeven. Eilieve, veroorloof mijzelf te bepalen, op welk terrein ik mij wil begeven, medege- dachtig hieraan, dat ook in de politiek de beste verdediging somtijds de aanval is. 2. Men zwijgt over het feit, dat de S. D. A. P. Wethouders evenredige opcenten op de Ge meentefonds belasting laten heffen in Am sterdam en Rotterdam. 3. Men heeft, een huismoeder gesproken, die geleend had voor het koopen van kleeren en meubelen, wat fout is; ik had het in mijn brief over een huisvader, die een huis ge kocht had, en daarvoor geld op hypotheek geleend had, hetgeen volkomen geoorloofd is. Ik sprak een andere huismoeder, die f 100. op een spaarbankboekje had. doch haar kin deren het meest noodzakelijke levensonder houd niet kon verschaffen omdat de in komsten van haar gezin tijdelijk gedaald wa ren. Zij vroeg mij wat te doen, haar kinderen te laten verkommeren, of haar spaarbank boekje aan te spreken. Ik antwoordde; „neem de helft van het spaarbankboekje en verzorg je kinderen." Iemand anders had haar geadviseerd: „Snoer de buikriemen aan, maar laat het spaarbankboekje onaange sproken." De theorie van economische wetenschap immers schrijft voor, geen spaargelden te gebruiken voor doeleinden van consumptie. 4. Men beweert, dat de bedrijfswinsten in 1926 bedroegen f779.110.en over 1929 f 1.388.005.hetgeen bijna een verdubbe ling zou zijn, doch inderdaad lang geen ver dubbeling is, m en verzwijgt daarbij, dat tus schen 1926 en 1929 een grenswijziging de be volking met 50 pet. vermeerderde en alle uit gaven en inkomsten deed stijgen in vrijwel de zelfde verhouding als de bedrijfswinsten. 5. Men beweert, dat in 1926, 1927 en 1928 de Inkomstenbelasting zoo lichtvaardig geraamd is, dat er een tekort was van 2 millioen of 25 pet. van de raming; men rukt hierbij één post uit het hoofdstuk der belastingen „XII" uit zijn verband, en memoreert zulks over de jaren vlak vóór de grenswijziging, het jaar van de grenswijziging en het jaar na de grenswijziging; jaren, met name 1927, en 1928 van groote onzekerheid. Men verzwijgt dat het. hoofdstuk XII (be lastingen) in zijn geheel goed geraamd was: men vermeldt niet, dat in 19291930 totaal geraamd is f 28.794.129.56 en ontvangen werd f 28.353.976,93 hetgeen een minimaal ver schil is. 6. Men is vertoorpd, dat ik de S D. A. P. de voorbeelden van Amsterdam en Rotterdam als leerrijk voorhoud, in de veronderstelling dat dit kwajongens antwoord is; ik meen ge rechtigd te zijn, de kiezers er op te wijzen, welke politiek is van verantwoordelijke S. D. A. P.'crs, als ze Wethouders van Financiën zijn; 7. Men laakt het in mij, dat ik bij de be grooting 1931 een optimistischen toon liet hooren, en thans waarschuw, dat de finan- cieele toestand van Haarlem, gelijk van iedere groote gemeente zich minder gunstig ontwikkelt; men verzwijgt dat ik bij de be grooting memoreerde, dat er een donkere schaduw in den vorm van de economische crisis over onze gemeentefinanciën werd ge worpen; men beseft niet. dat het in elk ge val minder erg is, destijds den toestand niet zoo ernstig te hebben ingezien, dan den toe stand ook nu nog niet goed in te zien. 8. Zij durven met trots te beweren, dat geen politieke partij zich meer verantwoor delijk gevoelt voor een veilig en goed finan cieel beheer, als juist de S. D. A. P.; ik meen dat weinigen deze stelling onderschrijven, en dat tot nu toe de practijk het tegendeel be wezen heeft. HAARLEM, 23 Juni, 1931. Mr. SLINGENBERG. ANTWOORD VAN DEN HEER M. A. REINALDA. Mijnheer de Hoofdredacteur, In de eerste plaats een woord van dank aan u voor de wel zeer sportieve wijze waarop u de gelegenheid biedt tot op het laatste oogenblik elkaar van antwoord te dienen. In de tweede plaats aan uw lezers het verzoek wel te willen goedvinden dat ik op dit wederwoord van den heer Slingenberg een kort persoonlijk antwoord geef, omdat de krant moet worden afgedrukt. De S.D.A.P. heeft zich in Haarlem sedert 1923 gekeerd tegen de financieele politiek van de meerderheid van den Raad. In de afgeloopen jaren, ook en vooral tengevolge van óc grenswijziging, stond Haarlem voor de noodzakelijkheid om groote uitga-ven van algemeen belang te voteeren. Van den aan vang af hebben wij nu betoogd dat deze groote uitgaven niet mogen worden gedekt door reserves uit de bedrijven te halen en maar steeds alles te Teenen, omdat de rente en aflossing dan zóó hoog zouden stijgen dat tengevolge aarvan talrijke sociale maatn regelen in de volgende jaren niet zouden kunnen worden getroffen, ook al zou de nood zakelijkheid dier maatregelen vaststaan. Ons standpunt was en is dat juist in die jaren door verhoogde belastingopbrengst de finan cieele toestand onzer gemeente beter zou zijn geweest. Ook in dit wederwoord onder 1, 3 en 4 be geeft de heer Slingenberg zich weer op een heel ander terrein dan daar, waar onze aan val ligt. In de geheele discussie wil de heer Slingenberg telkenmale weer andere dingen zeggen, dan die, waartegen ons bezwaar gaat. Ons standpunt ook in gemeenten als Amsterdam en Rotterdam is dat de fi nancieele lasten der gemeenten moeten wor den gedekt binnen het raam der wettelijke mogelijkheden naar draagkracht door de be volking en dat men geen gevormde reserves mag aanspreken, omdat in de volgende jaren nog tal van sociale maatregelen zullen moe ten worden getroffen, waarvoor opnieuw geld. beschikbaar moet zijn. En dat dit door ons ingenomen standpunt juist is mag wel eens blijken uit de rede, die Mr. Bomans als Gedeputeerde heeft ge houden in de Provinciale Staten van Noord- Holland. Daar stelde de Vrijheidsbond voor de provinciale belasting te verlagen, daar betoogde de heer Bomans dat de overheid verplicht is reserves en fondsen te kweeken om juist daardoor in staat te zijn in tijden van economische crisis in tijden waarin de burgers de belastingen het allerslechtst kun nen opbrengen niet behoeven over te gaan tot verhooging. Eilieve. -bij deze gemeenteraadsverkiezing in Haarlem verdedigt de heer Bomans de financieele politiek van de raadsmeerderheid die precies andersom is. Ik vergeef den heer Slingenberg zijn aan val op ae SJD.AP. onder 8, omdat hij meent vergelijkingen te kunnen maken als onder 2 en 6, die met de Haarlemsche gemeente financiën niet te vergelijken zijn. Juist omdat wij nog tal van maatregelen wenschen te treffen die offers zullen vragen van de gemeenten, juist daarom willen wij een goede, gezonde financieele politiek. M. A. REENAIiDA. De glijvluchten over het Kanaal. Twee geslaagd, eén mislukt. Zooals reeds bericht werd hebben Vrijdag en Zaterdag geslaagde glijvluchten plaats gehad over het Kanaal door den Engelsch- man Beardmore en den Oostenrijker Kron- feld, welke laatste door zijn vlucht iheen en terug den daarvoor door den Daily Mail uitgeloofden prijs gewonnen heeft. Tegelijk met Kronfeld is zijn landgenoot Krause opgestegen. Deze daalde echter weer spoedig. Het vliegtuig, dat hem op de ver- eischte hoogte moest brengen, vloog in plaats van vóór hem, veel hooger, zoodat de neus van zijn toestel naar boven getrokken werd. Hij moest het sleeptouw derhalve losgooien op een hoogte van 2500 M., wat te laag was, dan dat hij zich daarvan naar Engeland kon laten glijden. Hij heeft zijn pogingen drie maal gedaan doch alle drie keeren mislukten ze. KTonfeld was intusschen zoo (hoog ge stegen dat hij met het bloote oog vrijwel niet meer te zien was. Eenige uren later ver nam men zijn aankomst op ihet vliegveld van Swingate, 3 K.M. van Dover. Om den prijs te bemachtigen moest hij ook nog terug- keeren. En om 10 uur 32 verscheen hij weer te Saint-Inglevert. Hij zeide onder gunstige omstandigheden den tocht volbracht te hebben. Koud heeft hij het niet gehad. Wel bezorgde de onder gaande zon hem onaangename oogenblikken ciaar hij hierdoor soms verblind werd. (In den Atlantischen Oceaan, ter hoogte van Brazilië, zijn twee nieuwe eilanden uit zee verrezen.) Kijk, waar eens slechts water golfde. Vele mijlen ver in 't rond, Liggen plotseling een tweetal Kale brokjes vasten grond. Onze goede moeder aarde Heeft er weer twee kleuters bij, Want twee eilandjes verrezen, Als twee landjes uit een ei. En Brazilië zond er haastig Een geduchte kruiser heen, Om de kleintjes te beduiden: Je hoort mij, en mij alleen 'tls een vriendelijk verschijnsel, Dat Brazilië ervoor waakt, Dat dit grut zoo spoedig moog'lijk Met kanonnen kennis maakt. Tevens wordt er naar traditie Officiëel een vlag geplant, Als symbool van nieuwe aanwinst Voor het Braziliaansche land. Strakjes komt er dan de fiscus, Een kazerne en een kroeg, 'n Bioscoop en radioomroep (Eén is voor die streek genoeg) Er komt gauw een schoonheidswedstrijd En een stukje crisis bij En dan zullen z' ingelijfd zijn In de menschenmaatschappij valt de kennismaking Aan cn eilandjes niet mee En dan duiken ze waarschijnlijk Weer en dan voorgoed, in zee. P. GASUS. Hoover's plan en dc reactie in Frankrijk. (2e blad, le pag.) Dc winst- cn verliesrekening der verkie zingen. (2e blad, 2e pag.) Dr. C. J. K. van Aalst over het Moratorium. (le blad, le pag.) Verkiezingsvergaderingen in de stad. (2e blad, 2e pag.) Jaarverslag van de Nederlandsche Bank. (4e blad, le pag.) Uit de omstreken: Verkiezingsvergaderingen. (3e blad, 2e pag.) ARTIKELEN, ENZ.: R. P. Hoover's daad. (le blad, le pag.) Henry A. Th. Lcsturgeon: De Koninklijke Familie in Parijs. (2e blad, le pag.) Viscount AUenby: De noodzakelijkheid van ontwapening. (4e blad, le pag.) (Laatste berichten 2e pag. le blad.) HAARLEM, 23 Juni Hoover's Daad. Het is niet onmogelijk de toekomst zal dat pas met zekerheid kunnen bewijzen dat de daad van den president der Vereenig de Staten, die een moratorium van een jaar voor de herstelschulden heeft voorgesteld, het grootste historische moment in de ont wikkeling der internationale verhoudingen aanduidt, dat wij sinds het sluiten van den vrede te Versailles beleefd hebben. Er is zeker geen twijfel aan, zooals ik trouwens in mijn vorige artikel ook al betoogd heb en in de laatste maanden al herhaaldelijk in het licht gesteld, dat een nieuwe geest ont waakt en zich baan breekt, die de groote wereldvraagstukken als zoodanig beschouwt en als zoodanig wil oplossen. Klein direct eigenbelang, nationalistisch gedoe, diploma tiek geïntrigeer in den ouden stijl begint een steeds zieliger, armoediger indruk te maken bij den omvang van de problemen, waar voor dc menschheid gesteld wordt. Steeds duidelijker begint ook „the man in the streef' te beseffen dat dit een geweldige tijd is, dien wij beleven. De eeuwige tegenstelling tusschen nationalistisch streven en interna tionale samenwerkings-realiteit wordt voort durend duidelijker beseft. Met de kleine mid delen kunnen de groote daden niet volbracht worden, en de groote daden zijn onafwijs bare noodzaak geworden. President Hoover's bewind zal in de historie gekenmerkt blijven door den moedi gen stap dien deze leidsman der groote re publiek heeft durven ondernemen. Het is de eerste krachtige voortzetting van het werk van zijn grooten voorganger Woodrow Wil son. Het is er de eerste consequentie van, na jarenlange Amerikaansche afzijdigheid van den Europceschen warwinkel. Wilson was de schepper van den Volkenbond. Hij voerde een zwaren strijd in Parijs, hü moest veel prijsgeven, hij leed tenslotte de nederlaag in zijn eigen land, dat weigerde zich bij zijn schepping aan te sluiten. Het was de trage die van een groot man, en zij voerde tot zijn spoedigen dood. De jaren van hoogconjunc tuur, de periode van onmatigen voorspoed, vooral voor de Vereenigde Staten, volgde. Tot in October 1929 dc onvermijdelijke reactie optrad, de wereldcrisis begon, die meer nog door de politieke ontwrichting in Duitschland en door den groei van het Russische bolsjewisme dan door de finan- ciëele debacle toonde, dat geen internatio naal evenwicht te vinden is als men de za ken niet internationaal ziet en weigert te erkennen, dat de rampspoed van enkele landen de welvaart van alle met vernieti ging bedreigt. Zoo is het wereldbestel ge worden. Er is meer gegroeid dan de tech niek, dan de macht der machine. Er is, on danks het menschelijke begrip dat dit niet tijdig heeft beseft, een wereldcomplex ont staan dat geen landsgrenzen en eigen belangetjes van staten erkent, en dat mach tiger is dan de kleine diplomatie. Wij hebben dat machtige complex te aanvaarden, onze staatslieden moeten groot genoeg zijn om het te kunnen overzien en het te durven be sturen. De menschheid moet mee met haar eigen internationale schepping; moet tot het bewustzijn komen van hetgeen zij heeft doen ontstaan. De Russische revolutie heeft zonder twijfel mannen opgeleverd die dit voorzien en door grond hebben. In West-Europa hebben staatslieden als CoudenhoveKalergi, als Briand en vooral wijlen Stresemann, de ontwikkeling van zaken begrepen en den stoot, dien Rusland toebracht, trachten op te vangen. Het is een geluk dat Amerika, zelf in de wereldcrisis gestraft en wijzer gewor den, op dit oogenblik een president bezit die de teekenen der tijden verstaat en den durf tot de daad bezit. De wereld zag Woodrow Wilson in 1919 als een min of meer fantastischcn idealist, strevend naar Utopia Zij ziet Herbert Hoo ver in 1931, die op Wilson's werk voortbouwt en een moratorium voorstelt op een moment waarop de Amerikaansche begroofcing eep Zij, die zich voor aanvang 1 Juli 1931 als kwartaal- abonné opgeven ontvangen de in Juni nog te verschijnen num mers gratis. ADMINISTRATIE HAARLEM'S DAGBLAD

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1