DE SLACHTOFFERS VAN DEN ZEEOORLOG.
ADRESSEN VOOR HET
PETITIONNEMENT.
VICTORIA-WATER
HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 15 JULI 1931
TWEEDE BLAD
Een fragment uit „Keizers koelies" van Theodor Plivier.
Zr. Ms. Seydlitz schut door de sluis en
brengt de vracht van den slag bij Doggers-
bank in de haven.
„Vijfde compagnie aangetreden voor cor-
véedienst".
Een afdeeling werfarbeiders is reeds in de
sluis aan boord gekomen met rookmaskers,
handschoenen en zuurstofapparaten. De
toegangen tot de doodentorens en de zij
poorten van het pantserdek worden ge
opend.
Driehonderd man van de compagnie en
de duizend overlevenden der equipage gaan
aan den arbeid. Met lange electrische kabels
dringen zij in de torens en in het pantser-
dek.
Voor den toren Caesar staat een troep
arbeiders van de werf. Het mangat, waar
door men van onderen in den toren komt,
is zoo nauw, dat slechts één man tegelijk
kan binnengaan. De eerste is er in; men rijkt
hem de looplaimp aan. Nog eer de tweede,
die eerst de gummihandschoenen aantrekt,
achter hem kan opklimmen, komt de lamp
weer door het luik terug en valt op het dek
neer. De gloeilampen springen met zwakke
knallen uit elkander. Dan komt ook de man
zelf weer naar beneden; hij klautert niet, hij
laat zich naar beneden vallen met vaal
bleek gelaat.
„Wat is er toch?"
„Niets, het is weer beter
Maar op zijn voorhoofd parelt zweet en hij
haalt diep adem.
Een luitenant: „Die werfsinjeurs! Ze kun
nen niet eens zoo'n toren leeghalen.Nu heeft
de kerel de lamp kapot geslagen!"
„Luitenant1"
„Ja, kolonel!"
„Vraag den secretaris den mannen jene
ver te doen verstrekken.Ook de manschappen
in het pantserdek!"
„Tot uw orders, kolonel"*
Een nieuwe lamp wordt gebracht. Een an
dere werkman kruipt in den toren. Wat er
ook gaande is, hij weet, dat hier dooden zijn,
die eruit gebracht moeten worden. Maar als
hij de lamp opheft, ziet hij in den witten
schijn der 250 kaarsen een tooneel zóó on
verwacht en fantastisch, dat de torenwan
den om hem heen schijnen rond te
draaien en hij zich moet vasthouden.
Daar is nummer éen van de geschutbe-
manning; hij staat nog precies als op het
oogenblik van het gevecht: het oog aan den
richtkij'ker, de eene hand aan het raderwerk
geklemd, waarmede hij het tweelingpaar
zware vuurmonden gericht heeft, de andere
hand aan den afvuurknop. Nummer twee
heeft de handen aan den afstandsmeter.
Nummer twee en de anderen staan allen
als leefden zij, als bij het geschutexercee-
ren, wanneer de torencommandant geroe
pen heeft: „Halt Batterij, halt!"
Maar toch is het heel anders. Het is de
stijfheid van figuren uit een rariteitenka
binet. Hunne gelaatstrekken hebben gegn
kleur, meer, ook niet de matte, phosforblau-
we huidskleur van dooden. Waar de oogen
waren, zijn nu slechts verkoolde, diepe ga
ten.
De arbeider beweegt zich niet van zijn
plaats. Hij staat alsof hij op het hoofd ge
slagen is en wacht totdat de andere bij hem
gekomen is. Dan eerst hangt hij de lamp
op.
Als indringers in een gezelschap, waarbij
zij niet genoodigd zijn, voelen die twee zich
in den stommen kring.
Zij naderen den richter. Dit griezelige
spook moet men op de een of andere plaats
breken! Die lijken hier bij de kanonnen, die
weggebracht moeten worden zijn niet
zooals vernield ijzer, dat men wegsleept om
gesloopt te worden. Neen. zoo zijn zij niet.
Als ze daar maar niet zoo stonden, als ze
maar lagen languit of in elkander gekrom
pen, zooals dooden liggen.
De eerste werkman staart in het grauwe,
oogenlooze gezicht. Zij hand weifelt nog. Hij
begint, met onzekere stem stamelt een
verklaring, een verontschuldiging:
„Laat dat rad. dat kanon, nu maar. Je
hebt je plicht gedaan!"
Hij moet de woorden uit de keel persen:
„Je hebt je taak volbracht, kameraad, tot
het einde, het is nu goed zoo!"
„Aan den anderen kant, Kumpel," roept
hij zijn metgezel toe. Zij willen nummer
één neerleggen, eerst dezen, dan de ande
ren en hen door het luik naar het dek aan
reiken. Maar als zij de handen uitstrekken
en hem aanraken, gebeurt het onverwach
te.
De werkman ziet vonken voor zijn oogen
dansen. Als iemand, die in de zon gekeken
heeft en het beeld wilde wegwisschen,
strijkt hij zich over het voorhoofd. De an
dere kijkt verwezen naar zijn ledige handen,
op de guimimihandschoenen, die plotseling
bedekt zijn met grijs stof. Zij hebben een
licht gekraak gehoord slechts stof is er
nog, aan hunne handen, en hunne broeken
en schoenen; de doode is verdwenen.
Stof en stukken witte beenderen blijven
óver.
De hitte en daarna- het Lichtdicht afgeslo
ten zijn van de ruimte hebben dit verschijn
sel veroorzaakt. De toren is een crematorium
geweest bij het uitbranden van de kruit
kamer. De dooden zijn tot asch verkoold,
alleen de tot lompen verbrande en op de
huid geplakte kleeding, houdt de lichamen
nog te zamen.
Ook nummer twee kraakt en vergaat tot
stof bij de aanraking. Hij had den afstands
meter tot 19.000 meter opgedraaid. Dat was
zijn laatste daad.
Ook hij heeft gedaan wat hij kon.
Allen hebben zij gedaan wat zij konden.
Maar zij hadden met hetzelfde resultaat in
de haven kunnen blijven. De Engelsche
schepen openden het vuur op 21.000 nieter,
tweeduizend meter verschil. Tweeduizend
meter vóór de vijandelijke schepen hadden
de Duitsche granaten de grens bereikt en
vielen in het. water.
Een duel met ongelijke wapenen!
Het water loopt slechts in dezelfde mate
weg, als 't achter 't steeds nog diep liggende
schip rijst en de poort lager komt te liggenè
En men ziet de dingen aandrijven: einden
hout. kisten, kleedingstukken. Daartusschen
de lichamen van verdronken mannen!
Meer dan honderd man zijn bezig met
het opruimingswerk.
De afgeschoten brokken ijzer, gevallen
kasten, brokken kleedingstukken, uit het
vernielde victualieruïm door elkander ge
slingerde, vaten, kisten en conservenblikken,
de lijken, alles wordt naar veren gesleept en
door de zijpoort over loopplanken aan den
Wal gedragen.
Het wemelt als van een troep watertorren
in de stukgeschoten ingewanden van het
schip, mannen van de Seydlitz, van corvée-
ploegen der lie marinedivisie, van in de ha
ven liggende schepen.
De laatsten dringen in de duisternis en
onder de bescherming van de algemeene
verwarring, in de ruimten van den pantser
kruiser. Zenuwachtig en met onzekre schre
den komen zij als bezoekers in een lijken
huis, werpen een blik op dit oord van ver
woesting en op de gezichten der dooden.
Het doorweekende zeewater heeft de
ontsteltenis, het afgrijzen en de starheid uit
de gelaatstrekken gewischt; vreemd en ake
lig zijn deze gezwollen hoofden met de uit
puilende oogappels, de opgeblazen buiken,
de doorweekte, slappe huid.
Lijkengif! Niemand bekommert zich er om.
Het commando heeft ook niet genoeg hand
schoenen meer om de geheele equipage daar
van te kunnen voorzien. De mannen laten
zich jenever inschenken, telkens weer. Bij
de luitenant aan de zijpoort staat een bot
telier, die ononderbroken de glazen vult.
Na iedere vracht wordt weer gedronken.
„Pak aan! Vooruit, schiet op!"
„Wat is die zwaar!"
„Neem dan het voeteneind, papzak!"
Honderdzestig dooden, 250 centenaars
vleeschDaarbij het ijzer, de vernielde
kastjes, de uitgebrande kardoeshulzen, de
voorraden uit de proviandbergplaats.
Voor het schip, naast den stapel lijken,
torent de hoop afval steeds hooger, staal,
hout, gescheurd en versplinterd, zakken ge
weekte rijst, blikken consexwen; corned beef,
filets van haring, leverworst.
Naast de lijken een stapeltje kruit met
witte splinters; onder den invloed der lucht
en de vochtigheid wordt het grijs en ziet er
uit als carbidslakken.
Sjouwen en jenever drinken!
„Keizers koelies", van Theodor Plivier.
Uitgave van W. de Haan te Utrecht.
LETTEREN EN KUNST
EXPOSITIE VAN SCHILDERIJEN
DOOR C. J. A. KRUYT.
KUNSTZAAL REEKER.
Wij hebben er al vaker op gewezen: daar
bestaat verschil tusschen artist-zijn en -het
vervaardiger wezen van meer of minder ge
compliceerde schilderstukken, die meer of
minder beantwoorden aan de verwachtingen,
door ernstige teekenstudie en actief picturaal
memorie opgewekt.
De heer Kruyt behoort tot de tweede cate
gorie en verdient zelfs vak waardeering door
de zekere trouwhartigheid, waarmee hij de
tot nu bereikte grenzen zijner inspanning
bloot legt. Daar is voor geen cent aanstellerij
in dit werk, en daarentegen een groote dosis
oprechte genegenheid voor het werken als
zoodanig; een in activiteit zich uitende
kunstliefde, die een der eigenschappen is van
een respectabel dilettantisme en van tijd tot
tijd daar zelfs boven-uitkomt.
Het is een der typische eigenaardigheden
van den serieusen dilettant dat hij bijna
altijd van het een of ander een te-veel geeft.
Men ziet het dan een werk aan: hij heeft er
niet van kunnen uitscheiden, heefthet tot in
de allerlaatste puntjes in orde willen heb
ben, en het is dan ook inderdaad in orde,
maar ondertusschen zoo dood als een pier
geworden. Keurig netjes maar niets zeggends.
Dat is een kenmerkend verschil met wat
kunst is; in kunst moet je bidden of vloeken
hooren. en kanterige grofheid zoowel als ge
slepen finesse is er gepermitteerd; alleen de
conversatietoon van „pardon, mag ik U even
lastig vallen" is er uit den booze, en voert
naar kunstconfectie. Voor dien toon zal de
heer Kruyt zich hebben te hoeden, als zijn
innerlijke artisticiteit groot genoeg mocht
blijken, hem daarover heen te helpen. Want
er zijn aanwijzingen genoeg dat hij over
een zekere artisticiteit beschikt; men behoeft
daarvoor maar naar de beide zelfportretjes
te kijken, waarvan vooral dat in de groote
zaal buitengemeen aaraig is. Het is misschien
zelfs een beetje een puzzle hoe iemand dat
maken kan en tegelijk zoo oprecht dilettan
tisch te werk kan gaan als in het Chineesche
doekje onder het beeldje op nr. 15. Een gebo
ren schilder zal dat nimmer zóó behandelen,
daarnaast vindt ge op de muui-bloemen (17)
en Cacteeën (19) heel mooie stukken kleur
zoowel als schildei-ing. In de stillevens met
samengestelde composities valt het telkens
op hoezeer elk voorwerp afzondei-lijk met
minutieuse zorg behandeld is en stuk voor
stuk keurig is afgemaakt terwijl de athmos-
pherische samenhang verloren ging. Zoo op
dat met den waterketel welk een uitvoe
righeid werd daaraan geschonken, hoe aar
dig op zich zelf waar echter de sfeer van
den achtergrond met de schilderij aan den
wand, een geheel andere is. In het groote
stilleven (nr. 18) is elk voorwei-p van even
groote belangrijkheid terwijl het ensemble
daai-door een pointe mist.
In een aantal buitendingen is de heer
Kruyt heel gelukkig. Een klein werkje, waar
op een Duiventil, heeft fijne qualiteitjes, een
Bollenveldje (nr. 24) eveneens. De boven
helft van „Beikenrode" (nr. 9) is geheel te
aanvaarden, het benedenstuk is er niet geheel
mee in contact. En hoe aardige teekeningen
weet deze exposant van zijn studiereizen mee
te brengen. Van Texel, bijvooi-beeld die nr. 10.
Het roept de mooie bladen uit de schets
boeken van Bosboom voor den geest die niet
altijd kerken schilderde maar ook, met zoo'n
enkel bruinrood kleurtje in houtskoolkrabbel
zulke stemmig-sobere-maar eigenlijk heel
rijke landschaps notities kon maken.
Deze exposant, die, naar ik vernam, vroe
ger officier was en eerst later tot de kunst
kwam, is, ondanks de opmerkingen die ik
meende te mogen maken, om velerlei te
waardeei-en. Zijn geixegenheid is echt en zijn
studiezin groot. Daardoor krijgen zelfs de
zwakke producten toch nog iets sympathieks
en doen de beter geslaagden hopen voor den
schilder op dien „goddelijken opdonder"
waarvan Weissenbruch zoo graag sprak en
die een schildei-werk van een manefact tot
een kunstwerk maken.
31 Juli '31.
J. H. DE BOIS.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
Stofzuigerhuis MAERTENS
Barteljorisstr. 16 - Tel. No. 10756
Alle merken Stofzuigers
ARROND. RECHTBANK.
UITSPRAKEN.
J. A. V., koopman, zonder vast woon- of
verblijfplaats, thans gedetineerd. Vrijge
sproken met last tot invrijheidstelling.
W. A., bloemistknecht, wonende te Haar
lem, thans gedetineerd, „diefstal door middel
van valsche sleutels" een jaar en zes
maanden gevangenisstraf, met aftrek pre
ventieve hechtenis o.v.
H. S., bankwerker, wonende te Haarlem,
gedetineerd. .Heling", een jaar en zes maan
den gevangenisstraf met aftrek preventieve
hechtenis, o.v.
M. J. Z., timmerman, wonende te Haarlem,
thans gedetineerd, „Heling", een jaar en zes
maanden gevangenisstraf, met aftrek prev.
hechtenis o.v.
G. R., los werkman, wonende te Haiarlem,
thans gedetineerd „heling", een jaar en ne
gen maanden gevangenisstraf met aftrek
prev. hechtenis o.v.
I. G. R., los werkmaix. wonende te Haar
lem, thans gedetineerd; 2. M. J. Z., timmer
man, wonende te Haarlem, thans gedeti-
neei-d. .Diefstal door twee of meer vereenig-
de personen", acht maanden gevangenis
straf o.v. ieder.
B. J. S., los werkman, wonende te Haar
lem, „Heling", een maand gevangenisstraf,
o.v.
A. W. G.. los werkman, zonder vaste woon-
of verblijfplaats, thans gedetineerd „land-
loopei'ij" twaalf dagen hechtenis o.v.
V. H., tuinman, wonende te Noordvnjker-
hout, thans gedetineerd „diefstal", drie
maaixden gevangenisstraf met aftrek prev.
hechtenis, o.v.
E.N.S., chauffeurf, wonende te Haarlem,
thans gedetineerd, „verduistei-ing, tweemaal
gepleegd," vier maanden gevangenisstraf
met aftrek prev. hechtenis, o.v.
A. A. M„ boerenknecht, wonende te
Santpoort, thans gedetineerd, (art. 247 W.
van Strafrecht", acht maanden gevange
nisstraf met aftrek prev. hechtenis o.v.
FAILLISSEMENTEN.
Door de Arrondissements-Rechtbank te
Haarlem werden failliet verklaard: J. Graaf
Jr., manufacturenhandelaar wonende te
Haarlem. Gasthuisstraat 46; Curator Mr. J.
A. P. C. ten Bokkel alhier;
S. van der Velden Jr., winkelier in huis
houdelijke artikelen, wonende te Purmerend,
Westerstraat 75; curator mr. H. H. Riepma,
te Edam:
H. Schol te, Bloembollenkweeker, wonende
te Nieuw Vennep; curator mr. B. W. Stomps.
Opgeheven wegens gebrek aan actief het
faillissement van de nalatenschap van wij
len A. Adriaans in leven schoenmaker, ge
woond hebbende to Haarlem; curator mr. F.
A. Davidson alhier.
Geëindigd door het verbindend worden der
uitdeelingslijst de faillissementen van:
Jan Reek, to Velsen-Noord; curator mr. P.
Tideman alhier;
De N. V. Filmfabriek Hollandia, geves
tigd to Haarlem; curator mr. F. van der
Goot, alhier.
N. Laan te Nieuw-Vennep, curator mr. J.
C. IJ. Nieuwenhuys alhier.
C. G. Boetjes te Zaandam, curator mr.
Julius Hoog, alhier.
ORGELBESPELING
Programma der orgelbespeling in de
Groote of St. Bavokerk te Haarlem op Don
derdag 16 Juli des namiddags van 3—4 uur
door den heer George Robert:
1. Passacaglia d kl. t.
D. Buxtehude (1637—1707)
2. Concert F gr. t.
G. F. Handel (1685—1759)
Adagio Allegro koekoek en nachte
gaal) Allegretto con moto, Adagio,
Fuga.
3. Vision J. Rheinberger
4. a. Allegretto N. W. Gade
b. Moderato idem.
5. a. Was Gott thut. das ist
wolhgethan S. Karg-Elert
b. Nun danket alle Gott idem.
De bekendste Europeesche Staatslieden
en Geneefsche vertegenwoordigers,
hebben herhaaldelijk verklaard, dat
zij niet slagen kunnen, zonder den
moreelen steun van de naties.
Teekent dus het Petitionnement
voor Internationale Ontwapening.
AGENDA.
WOENSDAG 15 JULI
(Palace: Marine-Pronkstukken. Tooneel: Ka
rin Sosca. 2.30 en 8.15 uur.
Luxor Theater: „Beschermt Uw Dochters"
en „De moord in de Tiende Straat" 2.30 en
8.15 uur.
Op het Tooneel: The three Dania Sisters
Sensation luchtacrobatiek.
Rembrandt Theater: „Saltomortale". Too
neel: „De Derrington-Troep". 2.30, 7 en 9.15 u.
Café-Restaurant „Dreefzicht": lederen
avond concert Trio Stoffer.
DONDERDAG 16 JULI
Bioscoopvoorstellingen.
Café-Restaurant „Dreefzicht": lederen
avond concert Trio Stoffer.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
Bloemendaal: Vergadering van den
gemeenteraad, 2 uur.
APOTHEEKDIENSTEN
P. Th. A- van Rijn, Kl. Houtweg 15, tel. 10539
Fa. C. G. Loomeyer en Zn-, Zijlweg 34. tel.
12495.
Schoterbosch-Apotheekdienst, Rijksstraat
weg 19. tol. 12711.
Ter vergemakkelijking van de inzending der
formulieren van het petitionnement en ter be
sparing van portikosten, geven wij hieronder
een lijst van adressen, waar geteekende for
mulieren bezorgd kunnen worden.
Op de vetgedi-ukte adressen in deze lijst
liggen bovendien blanco formulieren ter
teekening.
HAARLEM.
BUREAU HAARLEMS DAGBLAD, Groote
Houtstraat 93.
Sigarenmagazijn H. J. VAN ESKERT, Hout
plein 17.
Sigarenmagazijn J. v. d. BROEK, Wagen
weg 106.
Sigarenmagazijn „DE INDUSTRIE", Spaarn-
wouderstraat 110-
Sigarenmagazijn O. VAN VEEN, Klever
laan 192.
Sigarenmagazijn B. PRIESMAN, Twijndcrs-
laan 33.
Kantoor Verg. v. Vreemdelingen Verkeer,
Vestibule uitgang Station.
VALBRACHT. De Clercqstraat 163.
N. J. VAN DER WERF, Nijlstraat 15.
H. VAN LOOY, Magdalenastraat 8.
L. H. v. d .PUTTEN. Boerensteeg 7.
W. HEYMEL, Z. B. Spaarne 150.
J. SMINK, Pladellastraat 4.
P. JANSEN, Leidschestraat 138.
J. ROUBOS, T. v. Berkhoutstraat 12.
T. J. BOEKAMP, Kenaustraat 8.
J. L. v. d. HAAK. Oostvest 70.
C. LENSELINK. Esschilderstraat 14 rood.
C. M. HOOGKAMER, Westorstraat 41.
J. VISSER. Tulpenstraat 24 rood.
J. SCHIPPERS. Westergracht 51.
J. J. v. d. BERG. Oranjeboomstraat 57.
B. v. ZANTEN. Harmenjansstraat 12.
W. v. d. EYKHOF, Kruistochtstraat 70.
TH. POORTEGIES, L. Bogaardstraat 20.
A. W. SCHRIKS. Pepijnstraat 39.
J. VERZIJLBERG, de Genestetstraat 19.
W. BURGGRAAF, Brouwersstraat 78-
J. VAN AKEN. Linschotonstraat 53.
D. WERF, v. Oosten de Bruynstraat 91.
A. ELSING, Oranjestraat 184.
J. STRIJDER, Zuid Brouwersstr. 19.
A. v. d- LANS. Kenaustraat 10 a.
J. POOL, Oostvest 44.
C. VAN GOGH, van Loostraat 6.
W. van WTCHEM, Viersterrenstraat 21.
G. COP, van Marumstraat 25.
C. VAN LEEN, Rollandstraat 2 c.
J. F. van der Mark, Kolkstraat 16 zwart.
Couranten-kiosk Tempeliersstraat, Haarlem
G. KOOT. Teslastraat 14.
Kantoorboekhandel B. DE GRAAF Az.,
Santpoorterstraat 49.
Sigarenmagazijn J. REINDERS, Zijlweg 137.
HAARLEM-NOORD.
Sigarenmagazijn P. J. PRENEN, Generaal
Cronjéstraat 164-
Sigaren magazijn F. C. HARTENDORP.
Preangerstraat 1.
Kruidenierszaak JAC. NIJSSEN, Rijks
straatweg 399.
G. G. TIJSTERMAN, Bloemfonteinstraat 12.
L. TIMMAN. Middenweg 115.
J. DE HAAN Jr.. Hoogerwoerdstraat 20.
G. J. v. 't VLIE, Gen. Joubertstraat 48.
B. RIJBROEK. Eikenstraat 38.
W. VAN VLIET, M. v. Heemskerkstraat 77.
J. v. d. MARK, Jan Steenstraat 3.
S. POSTEMA. Semarangstraat 2.
A. J. LAMAiTRE, Plataanstraat 75.
A. VAN WAGENINGEN. Hodsonstraat 43.
A. KLEINHOUT, Gen. Cronjéstraat 81 rood
Sigarenmagazijn „Insulinde", A. MULDER,
Hoogerwoerdstraat 66.
BEVERWIJK
Drogisterij W. v. d. WAGT. Breestraat 62.
Kruidenierszaak P. KASPERS, Groenelaan 54
BLOEMENDAAL
Sigarenmagazijn „HAVANNA HOUSE", Korte
Kleverlaan 14.
Sigarenmagazijn „VORSTENLANDEN"
Bloemcndaalschestraatweg 43.
HEEMSTEDE
Sigarenmagazijn „LA VUELTA", Bronstee-
weg 4.
Sigarenmagazijn JOS. LUITEN. Lombok-
straat 2.
J. CLAUS, Azalealaan 4.
TH. A. TERMEER, Binnenweg 177.
J. M, OPDAM, Binnenweg 20.
J. W. VAN WAGENINGEN, Borneostraat 6.
Sigarenmagazijn Fa. Wred. BLEI, A. v. Os-
tadeplein 4.
HEEMSTEDE-AERDENHOUT.
Sigarenmagazijn „ROEMER VISSCHER",
Zandvoorlsclielaan 142.
Sigarenmagazijn M. ADMIRAAL, Zand-
voortschelaan 157.
BENTVELD.
D. VERKF7 Veldlaan 20.
R. DE VRIES. Zandvoortschelaan 255, gem.
Zandvoort.
HILLECOM
J. SLAGBOOM, Brouwerslaan 7.
Kapperszaak: ERICH ZIEGLER, Hoofd
straat 125a.
Muziekwinkel L. v. d. SCHRIER, Hoofd
straat 87.
Sigarenmagazijn „De Hoop", Hoogewerf-
straat 1.
HALFWEG.
(Zwanenlburg).
S. TIENSTRA, Wilgenlaan 60.
De Kruidenierszaak KIKKER. Zwanenbur-
gerdijk.
WOLTERING. Olmenlaan 11.
HOOFDDORP.
G. TESSELAAR, Fortweg 34.
Sigarenmagazijn J. W. RUYGROK, Kruis
weg 1047.
Coiffeur JAC. WIJN.
LISSE
J. LANDKPOON, Ileerenweg 39a.
Dames- en Heerenkapper JOH. SOUVEREIN,
Hcerenwcg 228.
NIEUW-VENNEP.
J. VAN STAM. Dorpstraat 30.
VELSEN
Coiffeur W. BAKKER, Meervlictstraat 42.
VELSEN-NOORD.
Sigarenmagazijn v. d. AKKER, Wijkerstraat-
weg 129.
Kruidenierszaak J. J. WESSELIUS, Melk-
laan 62.
IJMUIDEN-OOST.
Manufacturenzaak J. J. GLAS, Kalverstraat
11—15.
Drogisterij „HET WITTE KRUIS", Tromp
straat 168.
Boekhandel J. P. KEUTER, Velscrduinplein
No. 5.
Sigarenmagazijn B. v- d. AKKERVERIIOEFF
Velscrduinweg 111, hoek Willemsbeekweg.
N. M. DE WOLFF, A'.b. Cuvpstraat 16.
J. J. WESSELIUS Jr.. Leeuwerikenlaan 6.
IJ MUI DEN
Bijkantoor HAARLEM'S DAGBLAD, Kcnne-
mcrlaan 42.
Sigarenmagazijn R. N'. BLOK. Kennemcr-
Iaan, hoek Snciliusstraat.
Sigarenmagazijn J. TELLIER, Kanaalstraat
No. 73.
Sigarenmagazijn D. W. G. DORKESTIJN,
Oranjestraat 26,
Coiffeur W. J. BRAAM, dc Rijpstraat 5.
H. BLOK. Jac. van H: nske.ksiraat 87.
SANTPOORT
Sigarenmagazijn II. ZONNEVELD. Hoofd
straat 444-
Coiffeur F. v. d. ENDEN, Bloemcnda.alsche-
weg.
OVERVEEN
Sigarenmagazijn „OVERVEEN". Zijlweg.
VIJFHUIZEN.
A. DE RUITER, Vijfhuizerdijk 136.
SPAARNDAM
B. W. KOELMAN.
ZANDVOORT
Boekhandel LORFNZ, Haltestraat.
Wildhandel A. PAAP, Schelpenplcin.
Banketbakkerij VAN DER MOLEN, Ten
Catestraat 2-
K. ZWEMMER, Verl. Koningsstraat 65.
NIEUWE UITVINDING.
Een bekende Zweedsch metaalkundige. J.
Harden, verbonden aan het Stockholmsche
Metaalkundig Instituut, is er dezer dagen in
geslaagd een nieuw aluminium-alliage saam
te stellen, dat hij „Cromal'' heeft genoemd.
Het metaal is van buitengewone kwaliteit
en vereenigt groote hardheid en spankracht
met het lichte gewicht van aluminium. De
uitvinder is door een speciaal gepatenteerd
proces in staat geweest het probleem op te
lossen van een samenstelling van aluminum
en chromium, een probleem, dat te voren
nooit voldoende kon worden opgelost, ten
gevolge van de moeilijkheid veroorzaakt door
de groote ongelijkheid in soortelijk gewicht
tusschen deze twee metalen. „Cromal" bevat
behalve aluminum. 2 tot 4 pCt. chromium
met kleine hoeveelheden nikkel en mangaan.
Het bezit een spankracht van 36 tot 43 K.G.
per vierkante millimeter en een merkwaardig
hoogen graad van hardheid, gelijk aan die
van zacht staal en biedt tevens grootexi
weerstand tegen uitbijten, zooals aangetoond
is door middel van uitgebreide proeven met
sodaoplossingen en zoutwater. Het metaal is
vooral geschikt voor gietwerk en heeft een
smeltpunt van 700 graden C. Door zijn
groote sterkte, klein gewicht en groote on
aantastbaarheid verwacht men, dat cromal
van groote betoekenis zal zijn voor verschil
lende takken der metaalnijverheid zooals
vliegmachines, kookketels. propellers, onder
deden van motorbooten en motorrijwielen,
lichte zuigers, enz.
BOUW VAN TWAALF TORPEDOBOOTEN
LONDEN, 14 Juli (V.D.) Het Amerikaan -
sche ministerie van marine zal op 15 Juli
den bouw van twaalf torpedobooten aanbe
steden. De aanbiedingen moeten voor 1 Oc
tober ingediend zijn.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
NATUURLIJK BRONWATER.
In literfl. voor huishoudelijk gebruik.
De nieuwe brug over de Crayenestervaart, die een sieraad voor de omgeving beloojt tc
wordennadert haar voltooiing.
