BUITENLAND.
BRUENING EN CURTIUS VANDAAG IN PARIJS
ONAANNEMELIJKE FRANSCHE EISCHEN
EEN GAT?
EEN VLEK?
J. LOTTGERING
A Handelscredieten
EEN OORLOCS-
SLACHTOFFER.
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 18 JULI 1931
TWEEDE BLAD
De spanning heeft haar hoogtepunt bereikt.
Verkwanseling van Duitschland's
soavereiniteit
Er zullen groote concessies van twee
kanten gedaan moeten worden.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Vandaag zal, in een conferentie waar om
streeks drie uren voor beschikbaar zijn,
waarschijnlijk principieel over het lot van
Duitschland beslist worden. Wanneer er tus-
schen Parijs en Berlijn overeenstemming be
reikt wordt, zal Europa kunnen herademen.
Wanneer Frankrijk niet bereid is tot conces
sies en Duitschland niet tot opofferingen zal
de naald van de Europeesche balans defini
tief naar den verkeerden kant overslaan.
Dit besef zal de afgevaardigden moeten
dwingen, een formule aan te nemen die voor
beide partijen bevredigend is. De Fransche
eischen zijn voor zoover zij tot nu toe of
ficieus bekend zijn echter zeer zwaar en
komen neer op het verkwanselen van de
Duitsch souvereiniteit. Zooals zij nu zijn,
zijn ze onaannemelijk, niet alleen voor
Duitschland, doch ook voor Engeland en
Amerika, welke landen geen politiek in de
besprekingen over het te verschaffen crediet
willen mengen.
De Fransche politieke eischen komen neer
op het handhaven gedurende 10 jaar van
den omvang der huidige militaire begrooting
en de waarborg dat er in de politieke con
stellatie gedurende 10 jaar geen verandering
gebracht zal worden (met het oog op de Tol-
unie). De zwaarste (en onaannemelijke)
eisch is echter, dat de douane-ontvangsten
in Duitschland, tot onderpand zouden moe
ten dienen voor de groote leening.
In dezen vorm kan Dr. Bruening niets
aanvaarden. Het groote risico van zijn reis
naar Parijs schuilt in de omstandigheid, dat
de Duitsche „Nationale Oppositie" er vast
op rekent dat de Parijsche Conferentie een
échec zal worden. Bruening's positie zou in
zoo'n geval zoo goed als onhoudbaar worden
en over den afloop van de financieele crisis
zou dan in ongunstigen zin beslist zijn.
(Tenzij Amerika en Engeland op het laatste
moment mochten ingrijpen! Deze kans is
laiig niet gering).
De nation aal-socialisten sturen het welbe
wust op vernietiging aan, omdat zij alleen,
wanneer dat streven geslaagd is, kans heb
ben om nog aan bod te komen.
In dat geval zou de ellende niet te over
zien zijn. De nerveuze spanning in Berlijn
heeft dus langzamerhand haar hoogtepunt
bereikt. Het spel is thans op het critieke
punt gekomen.
Dr. Bruening's positie staat en valt wel
licht met het al-of niet welslagen van de
Parijsche onderhandelingen. Welke berich
ten zal hij Zondag naar zijn vaderland kun
nen sturen?
Zal het spoor dat men deze week heeft we
ten te leggen, naar een goede uitkomst lei
den?
L. A.
500 millioen dollar crediet.
voor Duitschland?
EERLIJN, 17 Juli (V. D.) Ook de Berlijn-
sche „Vorwaerts' heeft uit Parijs vernomen,
dat Laval bereid zou zijn toe te stemmen in
een gezamenlijk crediet aan Duitschland van
500 millioen dollar, welk crediet naderhand
zou worden omgezet in een internationale
leening. Volgens het blad zou men gedacht
hebben aan de inkomsten van de Rijksspoor
wegen als garantie voor deze leening.
De duur der leening zou tien jaar zijn.
Frankrijk en Amerika verstrekken elk een
derde, Engeland, België, Italië, Nederland
en Zwitserland de rest. Onofhankelijk van
de leening zouden ruime credieten door de cir
culatiebanken worden toegezegd, aldus het
Hbld. De financieele controle zou waar
schijnlijk uitgeoefend worden door het Co
mité, bij het Youngplan in het leven ge
roepen en in nauw verband staande tot de
B. I. B.
De vooruitzichten der
conferentie.
Omtrent de eischen en tegeneischen, welke
op de a.s. ministersconferentie zullen wor
den gesteld, vernemen de Londensche bla
den nog dat zal worden verlangd dat Duitsch
land de leening van twee milliard mark in
den loop van tien jaar zal moeten terugbe
talen, aldus het Hbld. Als garantie zullen de
Duitsche tariefopbrengsten dienen, terwijl de
rijksregeering moet beloven de betaling der
herstel-annuïteiten overeenkomstig het plan
Young over een jaar weer te zullen hervat
ten. De Duitsche douane-inkomsten zullen
ter beschikking worden gesteld van een com
missie, die deze bedragen en het aangaan
van verdere leeningen door Duitschland
moet controleeren.
De diplomatieke medewerker van de
Daily Herald", die zijn inlichtingen uit re-
geeringskringen zelf heeft, merkt hierbij op
dat het in onderpand geven der Duitsche
douane-tarieven Duitschland in dezelfde po
sitie brengt als China ten tijde der Mands-
joe's en Turkije ten tijde van Abdoel Hamid.
Duitschland kan dezen eisch niet aanvaar
den. Het blad acht het onmogelijk, dat
Duitschland accoord kan gaan met een bui
tenlandsche controle over zijn douaneregi
me. Engeland zelf kan hierbij niet over het
hoofd zien. dat een dergelijke bepaling voor
een groot aantal jaren een belemmering zou
zijn voor elke verlaging van douanetarieven,
zelfs zou een dergelijk plan een verlaging
volkomen onmogelijk kunnen maken. Het
geheele Fransche plan en ook de opzet van
hun besprekingen loopt er op uit de Duit-
scher te Parijs reeds op verschillende punten
vast te leggen voornamelijk voor zoover het
de politieke punten betreft. Indien de Fran-
schen hierin echter niet slagen, dan zijn de
vooruitzichten voor de Londensche confe
rentie zeer ongunstig.
Amerika kan de voorstellen
niet aanvaarden
LONDEN, 17 Juli (VD.) Het departe
ment van Staat te Washington deelt mede,
dat het Fransche voorstel een leening van
100 millioen door de .voornaamste mogend
heden aan Duitschland te verstrekken voor
de Vereenigde Staten onaannemelijk is.
De onderstaatssecretaris van Buitenland-
sche Zaken, Castle, verklaart dat de Ameri-
kaansche bankiers een eigen plan zullen op
stellen.
Het bezoek der Duitsche
ministers.
PARIJS, 17 Juli (B.T.A.) De Duitsche
ministers Brüning en Curtius zullen Zater
dag om 14.05 te Parijs aankomen. Volgens
het gebruik bij bezoeken van hoofden van
regeeringen aan Frankrijk zullen minister
president Laval, Briand en Francois Poncet
bij aankomst aanwezig zijn.
In den loop van den-middag brengt Brü
ning dan een officieel bezoek aan Laval en
Curtius begeeft zich met hetzelfde doel naar
Briand.
Om 4 1/2 uur begint op het minister-pre
sidentschap de Fransch-Duitsche conferen
tie.
Zondagmorgen 10 uur wordt de algemeene
conferentie gehouden, waaraan ook de En-
gelsche, Amerikaansche en. Italiaansche mi
nisters deelnemen.
Om 1 uur 's middags biedt minister-presi
dent Laval ter eere van de buitenlandsche
staatslieden een noenmaal aan en Zondag
avond geeft Briand een diner.
Communiqué der Commissie
van Deskundigen.
LONDEN, 17 Juli (VD.) De Confe-
rentie van deskundigen werd te ruim 12 uur
besloten en later werd het volgende com
muniqué gepubliceerd:
,De commissie van deskundigen, inge
steld om de noodige maatregelen te overwe
gen en aan te bevelen om uitvoering te ge
ven aan het voorstel van president Hoover
tot uitstel van de betalingen tusschen de re
geeringen, is hedenmorgen bijeengekomen.
De commissie bestond uit vertegenwoordi
gers van België, Frankrijk, Duitschland,
Groot-Brittannië, Italië, Japan en de Ver
eenigde Staten. Met het oog op de bijeenroe
ping van de conferentie van ministers op
Maandag a.s. beperkte de commissie zich tot
het behandelen van de preliminaire vraag
stukken voor deze conferentie. Leithross
(Engeland) werd tot voorzitter benoemd en
Pinsent en Perowne werden als secretaris
sen aangewezen. Besloten werd een speciale
subcommissie in te stellen om een onderzoek
in te stellen naar en rapport uit te bren
gen over de meeningsverschillen inzake de
leveranties in natura.
Het vertrek naar Parijs.
BERLIJN, 17 Juli. (Part.) De rijkskanselier
en de rijksminister va nbuitenlandsche zaken
zijn hedenavond met de overige leden der
Duitsche delegatie naar Parijs vertrokken.
Op het station waren de ambassadeurs van
Engeland en Frankrijk en staatssecretaris dr.
Punder aanwezig.
Er waren veel nieuwsgierigen die de staats
lieden, toen zij gefotografeerd werden, har
telijk toejuichten.
BERLIJN. 17 Juli. (Wolff). Rijkskanselier
dr. Bruening, heeft kort voor zijn vertrek
naar Parijs aan den hoofdredacteur van
Wolffs telegraafagentschap de volgende ver
klaring afgegeven:
Sedert de rijksregeering de noodige maat
regelen getroffen heeft, om de gevaren het
hoofd te bieden, die uit de zware schokken
van het Duitsche geld- en credietstelsel drei
gen, is mij nu de mogelijkheid gegeven den
door mij in mijn laatste radiorede geuïten
wensch van een persoonlijke gedachtenwis-
seling met de Fransche staatslieden te ver
werkelijken. De minister van buitenlandsche
zaken en ik gaan naar Parijs met den vasten
wil, in een openlijke, wederzijdsche gedach-
tenwisseling te txeden, waarvan het resul
taat, naar ik hoop, den weg voor een ver
trouwelijke samenwerking zal openen.
De a.s. gedachtenwisseling kan des te
vruchtbaarder zijn, dat we tegelijkertijd ge
legenheid zullen hebben ook met den En-
gelschen en Amerikaanschen minister van
buitenlandsche zaken samen te komen. Van
Parijs zullen we op uitnoodiging van de En-
gelsche regeering naar Londen doorreizen
om de begonnen gedachtenwisseling daar
voort te zetten. Ik hoop, dat deze persoon
lijke aanraking tot opheldering van den toe
stand zal bijdragen en een vruchtbaar be
wijs van internationale solidariteit zal geven.
Geen bij eenroeping van den
Rijksdag.
BERLIJN, 17 Juli (W. B.) In het senioren-
convent van den Rijksdag werd tegen de
stemmen van de drie oppositiepartijen be
sloten af te zien van een bijeenroeping van
den Rijksdag.
De voorzitter van den Rijksdag las voor de
stemming een brief voor van den rijks
kanselier, waarin deze uit vaderlandslievende
overwegingen verzocht de voorstellen tot bij
eenroeping te verwerpen.
De drie oppositiepartijen stelden tenslotte
voor, om het seniorenconvent a.s. Donderdag
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
Gr. Houtstraat 5a
TELEFOON 10771
weer samen te roepen, opdat dan na terug
keer van den rijkskanselier beraadslaagd zou,
kunnen worden over een bijeenroeping. Dit
voorstel werd aangenomen.
België.
Ernstige communistische
incidenten
RIJSSEL, 17 yJuli. (B. T. A.) Gisteravond
deden zich te Wervicq, in België, ernstige
incidenten voor bij het voorbijrijden van een
automobiel, die textielarbeiders terugbracht.
Tweehonderd communisten, die bij den in
gang tot de gemeente barricaden hadden op
geworpen, bombardeerden de auto met fles-
schen en klinkbouten. De chauffeur zette
zijn weg voort. Verscheidene inzittenden
werden gewond. Gendarmes werden met
steenen ontvangen, doch bestormden vervol
gens met versterkingen de barricaden. Vele
gendarmes werden door projectielen geraakt.
Veertig personen werden gearresteerd, waar
van er zeven werden vastgehouden. Te tien
uur was de orde hersteld. Strenge maat
regelen worden genom enom soortgelijke
incidenten te voorkomen.
Italië.
Helsche machine in de
St. Pieter.
VATICAANSTAD. 17 Juli. Gisteravond
werd door twee gendarmen in de St. Pieter
een helsche machine ontdekt. Zij brachten
de bom onmiddellijk buiten de bebouwde
kom, waar geen gevaar meer voor de omwo
nenden bestond. Om. kwart voor twee van
nacht ontplofte de machine, zonder schade
aan te richten.
Omtrent de verhouding tusschen het Vati-
caan en den Duce verneemt het V.D.-bureau
nog uit Rome, dat de „Osservatore Romano"
het officieele orgaan van het Vaticaan tegen
het verschijnen van een tegen den paus ge
richt pamflet, dat aan verschillende kiosken
verkocht werd, protesteerde. Hierdoor werd
de aandacht der autoriteiten op het schot
schrift gericht en werden alle onverkochte
exemplaren in beslag genomen door de po
litie, die ook een onderzoek instelde naar de
schrijvers van het pamflet. Overeenkomstig
het concordaat met het Vaticaan zullen zij
gestraft worden wegens beleediging van den
paus op Italiaansch grondgebied en wel vol
gens dezelfde strafmaat waarmede ook belee
diging van den koning gestraft wordt. Vol
gens mededeeling van de zijde der Italiaan
sche autoriteiten zouden de vier schrijvers
geen fascisten zijn. In de kringen van het
Vaticaan heeft het snelle ingrijpen der re
geering een uitstekenden indruk gemaakt,
meldt de Tel. nog. Men ziet er een teeken in,
dat men ook in regeeringskringen een oplos
sing van het huidige conflict wenscht, en
omtrent de vooruitzichten daarop is men op
timistisch gestemd.
Spanje.
Ernstige toestand te Cartagena
CARTAGENA, 16 Juli. De arbeidersbe
volking alhier is ontevreden over het feit,
dat de burgemeester niet voldoende doet om
de werkloosheid te lenigen. Daarom trokken
4000 arbeiders naar het stadhuis. De burge
meester verklaarde niet in staat te zijn het
werkloosheidsprobleem op te lossen, waarop
de arbeiders het stadhuis gingen plunderen.
Men verwacht het aftreden van den burge
meester en vreest, dat morgen een algemeene
staking zal uitbreken.
Uit Madrid wordt gemeld, dat ondanks de
strenge bewaking steeds meer daden van sa
botage op de telefoonlijnen plaats hebben.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
^^^Kluisloketten van f 1.per maand af
NEDERL. MJDDENSTANDSBANK, N.V. I
Haarlem Telefoon 13098 Gierstraat 14 I
AGENDA
ZATERDAG 18 JULI
Palace: „De verkeerde echtgenoot". Tooneel:
Hassan Khadr. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Theater: „Vogelvrij" en „Tingel-
Tangel". Tooneel: Los Catalanos, 2.30 en 8.15
uur.
Rembrandt Theater: „Westfront 1918".
2.30, 7 en 9.15 uur.
ZONDAG 19 JULI
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Heemstede: Groot nationaal zangcon
cours van het Christ. Gemengd Koor „Sursum
Corda" te Heemstede, aan de Vrijheidsdreef
in Groenendaal.
MAANDAG 20 JULI
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
APOTHEEKDIENSTEN
Firma Grijseels en Van Hees, Lange Veer-
straat 14. Tel. 11000.
L. Schoorl, Fr. Halsplein 1. Tel. 11180.
Bosch en Vaart-Apotheek, Bosch en Vaart
straat 26. Tel. 13290.
Fragment uit „Martelaren" van
Georges Duhamel.
Wij hadden alle ramen doen openzetten.
Van uit hun bedden konden de gekwetsten
door de trillende warme lucht de heuvels
van Berru zien, Nogent l'Abesse, de torens
van de Cathedraal, die nog als een doodelijk
gewonde leeuw midden ln de vlakte van
Reims stond, en de krijtlijnen der loopgra
ven die de vlakte doorsneden.
Onze morgendienst was afgeloopen toen
een voertuig voor de deur ophield.
Dienstdoende dokter!
Ik kom de stoeptreden af. De chauffeur
legt mij uit:
Er zijn drie lichtgewonden, die verder
gaan, en dan zijn er ook nog zwaar gewon
den
Hij had den auto van achteren geopend:
aan de eene zijde zaten drie soldaten te dom
melen, aan den anderen kant zag men de
brancards en de voeten van de liggende man
nen.
Teen klonk achter uit het voertuig een
stem, dof, ernstig en aarzelend:
Ik ben zwaar gewond, mijnheer.
Het was eer een jongeling dan een man,
een licht dons op de kin, een goedgevormden
gebogen neus. donkere oogen die door de
overgroote zwakte bovenmatig groot leken,
en de grauwe gelaatskleur van menschen die
veel bloed hebben verloren.
O, wat ben ik moe! zeide hij.
Terwijl men hem den trap opdroeg hield
de gewonde zich met beide handen aan de
brancard vast, lichtte het hoofd iets op en
wierp een blik vol verwondering, smart en
overgave op het groen, de schoone heuvels,
het gloeiende verschiet, het volgende oogen-
blik was hij reeds binnen de woning.
Hier vangt de geschiedenis aan van Gusta-
ve Léglise. Het is een eenvoudige, droevige
geschiedenis, maar zeg mij eens, zijn er op
dit oogenblik in de wereld geschiedenissen,
die niet droevig zijn?
Ik zal haar van dag tot dag verhalen, zoo
als wij haar beleefd hebben, zooals zij ge
grift is in mijn geheugen, en zooals zij ge
grift is in uw geheugen en uw lichaam, niet
waar Léglise, mijn vriend?
Léglise had slechts een droppel chloroform
ingeademd, toen hij reeds in dien slaap viel,
die zoo nauw grenst aan den dood.
Laten wij voortmaken zei de geneesheer
directeur die arme jongen blijft nog onder
onze handen.
Toen schudde hij het hoofd, er nog bijvoe
gende:
Aan beide knieën! beide knieën! Wat
een toekomst!
Het is een heel ding den last der ondervin
ding te moeten dragen, het is een heel ding
steeds je geheugen te hebben en daardoor de
toekomst te kunnen gissen.
Kleine stukjes granaatscherf maken aan
de beenen van een mensch slechts heel klei
ne wonden, maar achter die kleine wonden
kunnen groote verwoestingen zijn aangericht
en een knie is zulk een samengesteld en teer
wonderwerk!
Korporaal Léglise ligt. nu in bed, hij haalt
moeilijk adem en 't hokt telkens, als bij
iemand die pas gesnikt heeft. Langzaam laat
hij de oogen in het rond weiden en hij
schijnt nog niet besloten te blijven leven. Hij
kijkt naar het fleschje met serum, de buis
jes, de naalden, den heelen rommel, dien wij
gebruikt hebben om zijn telkens weigerend
hart weer nieuwe kracht te geven, en
schijnt veel verdriet te hebben. Hij zou wil
len drinken, maar dat is nog niet geoorloofd,
hij zou willen slapen, maar de slaap ont
vlucht hen. die er het meest behoefte aan
hebben, hij zou misschien willen sterven,
maar dat willen wij niet.
Hij ziet weer voor zich de luisterpost, waar
hij den nacht heeft doorgebracht, voor alle
andere soldaten uit. Hij ziet weer de kleine
deur tusschen zakken aarde, waardoor hij
in den vroegen morgen naar buiten is ge
gaan, om een beetje frissche lucht te hap
pen en den hemel te zien van uit de diepte
van den loopgraafgang.
Alles was stil de morgenstond was heer
lijk, zelfs op den bodem van den loopgraaf,
Toch waakte er iemand en loerde op het
bijna onmerkbare geluid zijner schreden.
Een onzichtbare hand wierp een granaat;
snel wilde hij terug door de deur, maar hij
had zijn ransel op den rug en bleef geklemd
in de deuropening als een rat in de val. De
lucht werd uiteengereten door den knal, en
zijn beenen werden verscheurd, evenals de
zuivere lucht, de zomermorgen, de schoone
stilte.
Wij zullen het monster een deel moeten
afstaan, wij zullen een van de beenen moe
ten opofferen. Er is een andere strijd be
gonnen, nu met den mensch. Verscheiden
keeren per dag kom ik naast zijn bed zitten.
Alle pogingen om een gesprek te beginnen
mislukken een voor een, we keeren altijd
weer terug tot zwijgen, tot denzelfden kom
mer. Vandaag zeide Leglise mij:
O, ik weet wel, waaraan u denkt.
En toen ik niet antwoordde, smeekte hij:
Misschien kunnen wij nog een poos
wachtenMisschien gaat het morgen iets
beter
Toen plotseling met groote verlegenheid:
Neemt u mij niet kwalijk, ik heb ver
trouwen in u. Ik weet, dat u doet, wat noodig
is, maar misschien is het over twee of drie
dagen toch niet te laat
Twee of drie dagen! Wij zullen morgen
zien
De nachten zijn vreeselijk warm. Zij doen
mij lijden, bij de gedachte van wat hij moet
doorstaan
Ik ga hem nog een laatsten keer opzoe
ken 's avonds en zeg heb dat hij trachten
moet te slapen. Maar zijn oogen zijn wijd
geopend in de duisternis, en ik voel, dat hij
angstig de mijne zoekt.
De koorts maakt, dat hij hijgend spreekt:
Hoe wil u. dat ik slaap met al die din
gen, waaraan ik denk?
Dan zachter:
Dus u wil het, u wil het bepaald?
De duisternis geeft mij moed en ik knik
van ja.
Terwijl ik de laatste hand aan zijn verband
leg, zeg ik hem met volle overtuiging.
Léglise, morgen zullen wij je weg ma
ken, dan zullen wij de zaak grondig onder
zoeken zonder dat je pijn voelt, en daarna
doen wat noodzakelijk is.
Ik weet wel, dat u het zal afzetten
We zullen alleen doen, wat noodzakelijk
is
Ik voel, dat zijn mondhoeken trekken en
beven; hij denkt hardop.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a GO Cts. per regel.
STOFZUIGERHUIS MAERTENS
BARTEL JORIS STRAAT 16 - TEL. 1075®
PREMIER-DUPLEX Stofzuigers f165-
Als het andere been ten minste maar
niet ziek was!
Ik dacht ook daaraan, maar doe net alsof
Ik het niet. gehoord heb. Is er voor vandaag
al niet verdriet genoeg?
Een deel van den namiddag breng ik door
met stukjes ondoordringbare stof aan elkaar
te naaien. Hij vraagt mij:
Wat doet u daar?
Ik maak een masker, om je te kunnen
bedwelmen met ether.
Dank u De lucht van chloroform is
mij zoo onaangenaam.
Ik antwoord ..dat Is het juist", maar de
waarheid is, dat hij in den toestand waarin
hij verkeert de sterkere inwerking van chlo
roform niet meer zou kunnen verdragen.
Van morgen Is het dijbeen van Léglise af
gezet. 1-Iij was nog bewusteloos, toen wij hem
naar de donkere kamer hebben gebracht,
om zijn andere been met Röntgenstralen te
onderzoeken.
Hij begon reeds te klagen, de oogen te
openen en de radiograaf maakte maar geen
haast. Ik heb al het mogelijke gedaan, om
de behandeling te bespoedigen en heb hem
zelf in zijn bed teruggebracht, zoodoende is
hij in hef. volle zonlicht weer tot zijn bewust
zijn gekomen.
Hij. die weer zoo dicht geweest is bij het
rijk der duisternis, wat zou hij gedacht heb
ben. wanneer hij wakker was geworden in
een donker vertrek vol schimmen, gefluister,
vonken en bliksemstralen?
Zoodra hij spreken kan, zegt hij:
Heeft u mijn been afgezet?
Ik knik van ja, zijn oogen vullen zich en
daar hij heel laag ligt mot zijn hoofd, loo-
pen dikke tranen in zijn ooren.
Vandaag is hij kalmer Den eersten keer
was het verbinden hoogst pijnlijk. Hij keek
naar dien rauwen, druipenden, bloedïgen
stomp, die door spiertrekkingen bewogen
werd en zeide:
Het is geen mooi gezicht, heelemaal niet
mooi!
Wij hebben zooveel voorzorgen genomen,
dat hij althans voor een paar uur opge-
kwikt is.
Men spreekt er van je de militaire me
daille te geven zegt de geneesheer-directeur.
Als we alleen zijn, vertrouwt Léglise mij
aarzelend toe:
Ze zullen mij misschien de medaille
niet willen geven
Waarom niet?
Ik heb eens straf gehad, er mankeerden
knoopen aan de kapotjas van een mijner
mannen.
O, beste vriend, nauwgezet kind, zou ik
ooit nog liefde kunnen voelen voor de man
nen in mijn land, als ze ook maar één oogen
blik dachten over die ongelukkige knoopen?
Hij zei zoo ernstig: ..mijn mannen" en dan
kijk ik naar ^ijn smalle borst, zijn mager
gezicht, zijn kinderlijk voorhoofd waarin een
ernstige rimpel gegroefd is. en dat de heele
verantwoordelijkheid op zich neemt en ik
weet. niet. hoe ik hem mijn vriendschap en
mijn eerbied zal betuigen.
Men heeft de medaille in een stukje netel
doek gewikkeld opdat de vliegen haar niet
zouden vuil maken en daarna tegen den
wand boven het bed bevestigd. Zij schijnt te
waken bij den gewonde, toe te zien op wat er
gebeurt. Ongelukkig is het heel treurig, wat
zij zien kan. Het rechterbeen, het eenige
been, is op zijn beurt heel ziek. De knie is
ontstoken, heelemaal ontstoken, en alles wat
men doet om het been te redden schijnt te
vergeefsch. Onder het zitvlak is eerst een
wond gekomen, en daarna twee. Eiken mor
gen moeten wij van de eene marteling tot de
andere overgaan en in vaste volgorde een
heele rozenkrans van pijnen afbidden.
Men sterft dus niet van pijn. want dan zou
Léglise stellig gestorven wezen. Ik zie hem
nog voor mij. zooals hij buiten zich zelf van
angst de oogen opensperde en plotseling op
hield met gillen. O, ik heb vaak gedacht, dat
hij zou sterven, maar zulk een lijden moet
in zijn ganschen omvang geleden worden,
het verdooft zelfs niet den man, dien het
verplettert.
Ik roep iedereen te hulp:
Genest, Barassin, Prévót, komt allen
hier.
Ja. laten wij desnoods met tien man Lé
glise opheffen, om hem beter op te houden,
meer te verlichten. Een enkele minuut van
zijn lijden is meer waard dan tien jaren in
spanning van ons allen
Helaas, al waren wij met honderd man,
toch moet hij alleen de zwaarste last torsen.
De heele menschheid gaat op dit uur ge
bogen onder een zeer wreede last elke mi
nuut verzwaart haar lijden, en zal dan nie
mand, niemand haar komen verlossen?
Met den chef hebben wij den toestand van
den gewonde onderzocht. Binnensmonds,
nauw verstaanbaar heeft deze gezegd:
Een nieuw offer is noodzakelijk.
Het is waar het offer is nog niet in zijn
ganschen omvang gebracht. Léglise heeft
het begrepen. Sedert, eenigen tijd schreit hij
niet meer: hij heeft het vermoeide eenigs-
zjns verbijsterde uiterlijk van den mensch,
die tegen een storm oproeit. Ik kijk hem van
terzijde aan en dadelijk zegt hij met hel
dere, kalme, besliste stem:
Ik wil liever sterven.
Drie lange dagen hebben wij gewacht en
eindelijk heeft Léglise toegegeven.
Nu doc u dan maar, wat moet! Doe, wat
u wil.
Den morgen van de operatie verlangt hij
langs den trap van het park naar de zaal
gebracht te worden. Ik vergezel hem en zie
hem naar alle voorwerpen kijken, als om ze
tot getuige te roepen.
Als het nu maar niet te laat is!
Nogmaals wordt hij op de tafel gelegd,
nogmaals worden spieren en beenderen door
gesneden, en het tweede dijbeen afgezet
Ik neem hem op, om hem op zijn bed to
leggen, en hij weegt zoo heel weinig
Hij wordt wakker zonder iets te vragen
ditmaal, maar ik zie zijn handen tasten, om
te voelen, waar zijn lichaam eindigt.
Fragment uit „Martelaren" van Georges
Duhamel.
LEEST NIET VERDER,
alvorens qe het formulier
op de EERSTE PAGINA
geteekend hebt.
