DE BILT
VOOR
IN DEN TUIN
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 29 JULI 1931
HERINGA WUTHRICH
PHILIPS'
RADIO TOESTELLEN
(Adv. Ingez. Med.)
EEN ONDERHOUD MET
DR. BENDIEN TE ZEIST.
In Nederland weinig mede
werking ondervonden.
P. --»
r
I DOCH IN ENGELAND DE KANKER-
I ONDERZOEKINGEN GESTEUND,
k
t
Uit Engeland werd dezer dagen gemeld,
dat de British Empire Cancer Campaign
officieel heeft verklaard, dat zij de proeven
van den Nederlandschen geneesheer dr. S.
G. T. Bendien te Zeist van de grootste betee-
kenis acht voor het kankeronderzoek en een
definitieven stap vooruit op het gebied der
kankerbestrij ding.
Hoewel af en toe wel eens ergens een
enkele mededeling was verschenen over het
werk van Dr, Bendien, is er noch in de Ne
derlands^® pers, noch in medische kringen
in Nederland bijzondere aandacht aan het
werk van dezen medicus gewijd, zoodat de
groot opgemaakte en uitvoerige artikelen in
de Engelsche pers van Zondag en Maandag
j.l. hiermede wel een groot contrast vorm
den. Op gezag van de British Empire Can
cer Campaigne, het Britsche Kankerinsti-
tuut, hecht men aan de proeven van dr.
Bendien de grootste beteekenis. Deze organi
satie de grootste op dit gebied ter wereld,
die haar vertakkingen heeft in het geheele
Britsche Rijk, werd in 1923 op initiatief van
het Britsche Roods Kruis opgericht en staat
onder bescherming van den Engelschen Ko
ning. Voorzitter is de oud-Onderkoning van
Indië, Lord Reading. Tot de wetenschap
pelijke leiding van het Instituut behooren
de bekende Britsche medici Lord Dawson
of Benn, Sir John Bland Sutton, Sir Thomas
Horner, Lord Moynihan Sir Bernard Spils-
bury en Sir Humphry Rolleston.
Op ons verzoek was Dr. Bendien, die reeds
bijna 30 jaar te Zeist zijn practijk uitoefent
hij is daar o.a. reeds 18 jaar lid van den
gemeenteraad, terwijl hij tevens arts van de
militaire luchtvaartafdeeling te Soester-
berg is bereid ons te zijnen huize te ont
vangen, om ons nog eenige nadere inlichtin
gen te verstrekken.
Allereerst vroegen wij den medicus, hoe hij
het verklaarde, dat zijn werk plotseling in
Engeland zoo'h erkenning vond, terwijl men
er in Nederland zoo goed als niets van hoor
de. Was men er in Nederlandsche medische
kringen niet van op de hoogte?
Ja zeker, ook in medische kringen in Ne
derland wist men er wel iets van, doch veel
kon dr. Bendien ons hieromtrent niet mede-
deelen. De noodige steun en belangstelling
voor zijn werk had in Nederland ontbroken,
zoodat niemand er zich mee bezig had ge
houden en er weinig van naar buiten uitlek
te. Op deze manier was het voortzetten van
de proefnemingen niet bemoedigend. Het
moest geschieden tijdens een drukke prac
tijk, zonder instemming, zonder moreelen en
fhiahcieelen steun, zoodat Dr. Bendien over
woog, het verder werken aan zijn methode
te staken. Bijna twaalf jaar had hij er aan
gewerkt, en de resultaten legde hij neer in
een boekje, dat na 'lang uitstel in Mei 1930
bii het Gustav Fischer Verlag te Jena ver
scheen: „Spezifische Veranderungen des
Blutserums", ein Beitrag zur sereologischen
Diagnose von Krebs und Tuberkulose". Het
boekje werd ook aan de Nederlandsche pers
gezonden. Slechts een enkel dagblad en
een enkel tijdschrift wijdden er eenige
aandacht aan. Het werd. op meest onweten
schappelijke wijze „afgemaakt", aldus dr.
Bendien. De vakpers zweeg er over. Het ver
schijnen van deze studie was echter aanlei
ding voor de British Empire Cancer Cam
paign om zich met dr. Bendien in verbin
ding te stellen. Er werden nadere mededee-
linen uitgewisseld en het resultaat was, dat
uit Engeland het verzoek kwam, of men
de methode vvn dr. Bendien aan een proef
zou mogen onderwerpen, door hem een
twintigtal bloedmonsters te zenden, waarvan
hij de diagnose zou stellen. Op verzoek van
Dr. Bendien werd de proef eenigszins ver
zwaard» en kwam, op het einde der vorige
week. de secretaris van de wetenschappelijke
afdeeling van de Cancer Campaign, de En
gelsche patholoog dr. Alfred Piney, naar
Zeist met 38 buisjes met bloed. De inhoud
der buisjes was ook dr. Piney onbekend, doch
hij was in 't bezit van een gezegelden brief
die nadere gegevens bevatte omtrent de pa
tiënten, wier bloedmonsters naar Holland
waren gezonden. In 48 uur tijds stelde Dr.
Bendien de diagnose van de 38 patiënten. In
aanwezigheid van een vertegenwoordiger der
Cancer Campaign, den heer Douglas, werd
de verzegelde brief geopend en de diagno
sen bleken voor 100 percent juist. Er waren
niet alleen serums bij geweest van kanker
patiënten, maar ook van t.b.c.-lijders, geval
len van kanker-achtigen aard, van genezen
kanker-patiënten en van volkomen gezon
den. Dr. Bendien had alle gevallen juist aan
gewezen, door toepassing van zijn methode
van spectro-photometrische analyse, waar
door hij uit serum de diagnose vaststelt en
hoopt, bij verdere uitwerking van zijn
methode, door het veroorzaken van veran
deringen in het serum de ziekte ook daadwer
kelijk te kunnen bestrijden.
Na de verschillende bijzonderheden, die
haar reeds bekend waren, was het slagen
van deze proeven en het wetenschappelijk
rapport hierover aanleiding voor de British
Empire Campaign en haar wetenschappe
lijke en onderzoeksafdeeling' tot het doen
van haar uitspraak, die in de Engelsche pers
zooveel sensatie verwekte.
Van vele kanten ontvangt dr. Bendien in
de laatste dagen gelukwenschen, voorname
lijk van Engelsche zijde, maar ook uit
Duitschland, uit Scandinavië en uit Neder
land zelf, waar men echter algemeen zijn
verwondering uitsprak over het feit, dat men
een dergelijke mededeeling uit het buiten
land moest vernemen.
De British Empire Cancer Campaign heeft
dr. Bendien thans steun toegezegd voor de
voortzetting van zijn werk. Welken vorm de
ze steun zal hebben, staat nog niet vast. Dr.
Bendien heeft eenige uitnoodigingen gekre
gen om ten spoedigste naar Engeland over
te komen, teneinde de verschillende plannen
te bespreken. Een kliniek met laboratorium
waarin een aantal patiënten, die volgens
zijn methode behandeld worden, kunnen
worden opgenomen' en geobserveerd behoort
tot de wenschen, die dr. Bendien koestert.
Maandag ontving hij telefonisch een drin
gende uitnoodiging van eenige biochemists-
physicists van een aantal Londensche zie
kenhuizen, om naar Londen te komen wer
ken teneinde zijn methode in deze zieken
huizen geheel toe te passen.
Zoo spoedig mogelijk, wanneer zijn drukke
practijk en zijn patiënten te Zeist het even
toelaten, zal Dr. Bendien zich voor eenige
dagen naar Londen begeven tot het voeren
van besprekingen en het vaststellen van
definitieve plannen in overleg met de Bri
tish Empire Cancer Campaign.
MELLON TE PARIJS AAN-
GEKOMEN.
PARIJS, 29 Juli (N. T. A.) Mellon kwam
gisteravond laat alhier aan het station du
Nord aan, komende van Londen.
VERDUISTERINGEN BIJ EEN
ELEKTRICITEITSBEDRIJF.
DANTZIG, 29 Juli (V. D.) Bij de elec-
triciteitswerken te Zoppot hebben de com-
merciale leider en de kassier zich aan ver
duistering op groote schaal schuldig ge
maakt. Het tekort bedraagt 15000 gulden.
De commercieele leider heeft zelfmoord
gepleegd, de kassier heeft een bekentenis
afgelegd.
MACDONALD UIT BERLIJN
VERTROKKEN.
BERLIJN, 29 Juli (WolffbureauV He-
denochtend te 10 uur is de Engelsche mi
nister Mac Donald van het vliegveld Tem
pelhof vertrokken. Ter zijner eere was het
vliegveld rijk versierd met vlaggen en
loopers.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
DE U.S. STEEL DOET ZICH GELDEN.
Het bericht van de dividend-verlaging der
U. S. Steel kwam in WalJstreet na het slot,
zoodat in de slotkoerscn de ongunstige in
druk. die deze dividend-declaratie maakt, niet
tot uitdrukking kon komen.
De Amsterdamsche beurs echter verdiscon
teerde deze echter wel en de S'teel-shares
reageerden dan ook tot 88 1/4. Anaconda's
golden eveneens lager.
De locale markt bood goed weerstand. Al
leen Koninklijke moesten enkele punten af
staan, doch de Philips' aandee'len en Uni
levers waren maar weinig veranderd. Ook de
Young-leening gaf slechts een geringe variatie
te aanschouwen.
ARBEID IN DE FRANSCHE
TEXTIELINDUSTRIE HERVAT.
PARIJS, 29 Juli (N.T.A.) Gisteren is in het
Noord-Fransche textiel gebied de arbeid her
vat. Zelfs de communistische arbeidersbonden
hebben hun leden aangespoord wederom aan
het werk te gaan.
Hiermede is de wekenlange strijd in deze
industrie beëindigd.
NIEUWE AARDSCHOK IN
NIEUW-ZEELAND.
WELLINGTON (Nieuw Zeeland) 29 Juli.
(Reuter)Wederom is de omgeving van Haw-
kerbay opgeschrikt door een krachtige aard
schok, die de bewoners in allerijl naar buiten
deed snellen. Er werd echter alleen geringe
schade aangericht te Waipukurau en te Po-
rangahau.
VOETGANGERS MET EEN
MACHINEGEWEER BESCHOTEN
NEW-YORK, 28 Juli. (Reuter). Inzittenden
van een voorbij rij denden auto schoten in een
Italiaansche wijk met een machinegeweer op
voetgangers, waarbij 5 kinderen en 2 man
nen worden gewond.
VOOR EEN MILLIOEN GULDEN
MUNITIE GESTOLEN.
TOULON, 29 Juli. (N.T.A.) De politie heeft
drie personen gearresteerd, die van het ar
tilleriepark ter waarde van elf millioen franc
aan materiaal hebben gestolen en dit te Mar
seille hebben verkocht.
M.U.L.O.-EXAMENS.
Bij de te Amsterdam gehouden M.U.L.O.-
examens slaagden:
Voor Diploma B: A. Bekkers, A. J. A.
Geurtz, W. F. de Leeuw, A. Nicolaï, A. J.
Poestkoke, V. Schuytvlot, J. Smit (Vogelen
zang) en A. van Zanen.
Voor Diploma A: Margarteha W. Erdtsiock,
Margaretha Hagens, Julina L. de Jong,
Mario G. Wijnands, Johanna H. Giltay,
Marie C. Miezerus, Wilhelm,ina Polderman,
Nora C. Reiding, Cornelia Schlötz, Alida M.
Wensing, C. C. Maardlveld, C. W. van Brus
sel, J. M. W. Noordhof, G. M, Oord, Th. J. van
Zutphen, G. J. Reimerink, J. W, G. Kuyten,
J. G. Jansen Hendriks, a. Blik, i-i. Beck, a!
Beck, C. J. Mink en E. J. Vogelenzang', Lillen
te Haarlem.
KANTONGERECHT.
Dronken autobestuurder.
Voor den kantonrechter verscheen Woens
dag een aannemer die terecht stond wegens
het besturen van een vierwielig motorrijtuig
in beschonken toestand, waardoor hij op de
Amsterdamsche Vaart het verkeer ernstig in
gevaar gebracht had. Hij was al eens eer
der voor een dergelijk feit veroordeeld, en
wel tot een geldboete van f 50. De ambte
naar vond in de recidive aanleiding een
principale hechtenisstraf van 7 dagen te
eisohen benevens intrekking van het rijbe
wijs voor den tijd van twee jaar.
Voor den niet verschenen verdachte trad
een verdediger op. die bepleitte dat er nog
geen aanrijding was ontstaan, en dat de man
zijn wagen voor de zaak noodig had.
De kantonrechter was het echter met den
ambtenaar eens en veroordeelde verdachte
conform den eisch, A
meldt:
Hoogste barometerstand 787.5 m.M. te
Toulouse.
Laagste Barometerstand 749.5 m.M. te
Thorshavn.
(Waarnemingen verricht in den morgen van
29 Juli. Medegedeeld door het Kon. Ned. Met.
Inst. te De Bilt).
en voorspelt:
zwakken tot matigen Westelijken to't Zuidelij
ken wind, aanvangeiijk meest licht tot half
bewolkt, later toenemende bewolking, aan
vankelijk weinig of geen, later toenemende
regenkans, iets warmer.
Barometer
Vorige stand 758 m.M.
Stand van heden 762 m.M.
Neiging: Vooruit.
Opgave FA. KEEP, Opticien
Groote Houtstraat 137
Thermometer
HAARLEM, 29 Juli 1931
Hoogste gisteren 67 F.
Laagste heden nacht 59 F.
Hoogste heden tot 12 uur 66 F.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
GOUD-DOUBLÉ PEX-BRILLEN met lichten en
DONKEREN RAND F. 2.-
Alleen Zijlstraat 97
- OPTICIENS -
BURGERLIJKE STAND
Haarlem, 29 Juli.
Ondertrouwd: 28 Jul&: C. v. d. Giessen en
C. S. Weenink.
Bevallen; 24 Juli: J. BungeHanf d. 25
Juli: B. C. JohaiVerwaijen z. 26 Juli: W.
VermeulenHoogervorst z. J. de LugtBeu
kenkamp d. 27 Juli: F. DucroDijkstra z. J.
W. C. van SonsbeekHendriks d. M. J. G.
Roelofsv. d. Wijngaard z. J. M. Strijder
Bastiaan d. 28 Juli; M. C. van Straaten
Geeven z.
Overleden: 26 Juli: M. de LugtSerné, 78
j., Nieuwe Kerksplein. 27' Juli: M. Hofman
v. Heulen, 90 j., Schermerstraat. C. Koehof
Rutz, 71 j-, Schotersingel.
DE „ZEPP" MOEST SNEL
OPSTIJGEN.
IJSSCHOTSEN DRONGEN TEGEN DEN
GONDEL.
MOSKOU, 28 Juli (Wolffbureau). Prof.
Wiese verklaarde aan den correspondent van
het Russische Telegraaf Agentschap, dat de
Graf Zeppelin tot grooten spijt van Dr. Ec-
kener tengevolge van fie buitengewoon on
gunstige omstandigheden door het. drijfijs
sneller zou moeten'vertrekken dan men eerst
voornemens was. De Graf Zeppelin is nl. ge
daald op een plaats waar krachtige zeestroo-
mingen heerschen. Eenige ijsschotsen dron
gen tegen de gondel, zoodat het luchtschip
snel moest opsteigen. Het was 1 uur, toen de
Graf Zeppelin Frans Josefsland verliet en de
richting insloeg van Nordland.
GROOTE BOSCHBRAND BIJ NICE
EEN DORP BEDREIGD.
PARIJS, 29 Juli. (V. D.) In de nabijheid
van Nice is gisteren een groote bosehbrand
uitgebroken, die een reusachtigen omvang
heeft aangenomen en het dorp Thorens be
dreigt. De brandweer uit de geheele omge-
vng, driehonderd soldaten en een bataljon
jagers trachten tevergeefs het vuur tegen te
houden. Tegen middernacht was de toestand
zoo, dat het vuur over een front van zes K.M.
lengte, langzaam voortkroop. Uit Nice wordt
dringend hulp verzocht.
ONGEKENDE HITTE IN
CALIFORNIA
REEDS 70 SLACHTOFFERS.
NEW-YORK, 29 Juli V. D.) Op eenige plaat
sen in Californië heerscht op het oogenblik
een hitte, zooals men zelfs in de Vereenigde
Staten niet gewend is. Alleen in Californië
vielen gisteren zeventig menschen als slacht
offer van de hitte. De gemiddelde tempera
tuur in Imperial Valley bedroeg gisterenmid
dag 41.5 graden Celcius.
Vereenigings-Drukwerk
Handels-Drukwerk
Familie-Drukwerk
Massa-oplagen
Periodieken
DRUKKERIJ
LOURENS COSTER
HAARLEM
Uitsluitend goed verzorgd drukwerk
Op den tijd dien wij beloven
Tegen billijke prijzen
Het Jubileum van de Universiteit
te Stellenbosch.
Eeredoctoraat aan Dr. N. Nansvelt.
(Van een bijzonderen correspondent)
Zooals men weet, heeft 24 Juni de Univer
siteit van Stellenbosch haar 50-jarig bestaan
gevierd. Deze geestdriftige viering begon
des morgens om half tien en eindigde eerst
laat in den avond. Duizenden studenten,
oud-studenten, geleerden en regeeringsper-
sonen waren uit alle deelen der Unie samen
gestroomd in het landelijke Stellenbosch,
dat voor huisvesting van een zoo groote
schare bijzondere maatregelen had ge
troffen.
Het feest begon met een plechtigen dienst
in de Hervormde kerk onder leiding van
den vice-Kanselier prof. dr. A. Moorrees.
Vandaar trokken de ambtsdragers, verte
genwoordigers van andere universiteiten en
studenten van alle faculteiten met hun
vaandels in kleurrijken optocht, allen in
ambtsgewaad naar de recreatiezaal, waar de
toekenning van graden en eeregraden plaats
had.
De minister van onderwijs dr. D. F. Malen
sprak daar een bezielende rede uit en maak
te gewag va nde belangstelling van het bui
tenland, allereerst van Nederland. De mi
nister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen in den Haag had telegrafisch zijn
gelukwenschen aangeboden, hetgeen een
buiengewonen indruk maakte. De belang
stelling uit Nederland bleek wel uit de ge
lukwenschen welke waren ontvangen van
de universiteiten van Leiden, Groningen,
Amsterdam, Delft, het Algemeen Neder -
landsch Verbond, den Dietschen Bond, His
torisch Genootschap, Maatschappij der Ne
derlandsche Letterkunde, redactie van het
woordenboek der Ned. Taal, Herman Coster-
fonds, Koninklijke Academie van Weten
schappen, Ned. Zuid-Afrik. Vereeniging,
Holl. Maatschappij van Wetenschappen te
Haarlem, Kon. Ned. Aardr. Genootschap enz.
Na de rede van den minister werden de
eeredoctoraten uitgereikt, o.m. aan dr. N.
Mansvelt.
Promotor van dr. N. Mansvelt was prof.
dr. H. P. Cruse, die daarbij het volgende
zeide: „Dr. Mansvelt het in 1874 sy groot
werk op Stellenbosch begin. Sy degelike ken
nis van Frans, Duits en Hollands het daar
toe gelei, dat hy reeds in 1880 benoem is tot
professor in hierdie tale aan die Kollege.
Hy was besiel met 'n geesdrif yir Nederlands
en daardoe feit alleen regverdig die toeken
ning van die eregraad deur 'n universiteit
wat nog altyd in noue voeling met die Ne
derlandse taal en letterkunde bly. Toe dr.
Mansvelt in 1891 van Stellenbosch vertrek
het, was sy woorde: „Ek het baie rede tot
dankbaarheid vir wat die Kollege gedurende
die afgelope vewentien jaar aan my gedoen
het". Dieselfde woorde wil Stellenbosch dr.
Mansvelt vandag toevoeg. In 1891 het dr.
Mansvelt Superintendent-generaal van on
derwijs in Transvaal geworden en daar
baanbrekerswerk gedoen. PLy het vir die
ontstaan en ontwikkeling van 'n nasionale
stelsel van onderwijs in ons land baanbre
kerswerk gedaen. Aan sy werk is dit te dan-
ke dat die gedagte postgevat het dat die
Afrikaner onderwys moet ontvang deur mid
del van sy eie taal. Hy het ook baie gedoen
om die kulturele vriendskapsbande tussen
Nederland en Suid-Afrika nouer aan te trek
en was tewens een van die eerste geleerdes
in die land, wat gx-oot belangstelling in die
oorsprong van Afrikaans getoon het.
Van dr. "Mansvelt, !de eenige Nederlander
die een onderscheiding ontving en op wie
wij Nederlanders trotsch mogen zijn voor
zijn arbeid onder onze stamgenooten, werd
een brief voorgelezen, waarin hij o.m.
schreef: „Het is xhij een groot genoegen u
mijn hartelijke gelukwenschen aan te bie
den met het 50-jarig jubileuxn, exx tevens
beschouw ik Let als een buitengewoon voor
recht, dat ik nog dit jubileum mag beleven,
zij het dan. helaas, neit in persooxi.
Het doorbladeren van uw Jaarboek van
1930 vervult mij steeds met verbazing en
bewondering, exi het valt mij moeilijk, mijn
eigen oogen te gelooven, als ik daarin de
lange lijsten zie van professox'en en lektoren,
die encyclopedische reeks van onderwezen
vakken en die getallen van in een cursus-
jaar geslaagde studenten en dan terugdenk
aan de bescheiden lijstjes die voor ongeveer
vijftig jaren te Stellexibosch door ons
werden gemaakt.
„Zeker heeft toen niemand kuxmen den
ken dat op het Stellenbossche Gymnasium,
de moeder van het Victoria college exi de
grootmoeder van de Universiteit van Stel
lenbosch, eenmaal en dat binnexi een
halve eeuw! op zulk een treffende wijze
toepasselijk zou worden de tekst, in die da
gen door den Anglikaanschen bisschop tot
onderwerp van zijxx preek gekozen: „Who
hath despised the day of small things?'. Die
woorden door mij ixi de eei'ste jaren van
mijn zijn te Stellenbosch ixi de Engelsche
kapel op De Braak vernomen, zijn mij bijge
bleven en doken nu als van zelf weer uit de
diepte van mijn geheugen op".
Het is mij een aangename gedachte, dat
door uw zeer gewaardeerde aanbieding van
het eex-e-doctox-aat uwer Universiteit, de ban
den, waardoor ik mij nog steeds aan Stel
lenbosch gebonden, voel, bijzonder versterkt
zijn geworden".
BEVERWIJK
DE TOESTAND IN DE METAALINDUSTRIE.
In een druk bezochte vergadering, welke in
het K.S.A.-gebouw werd gehouden heeft de
afdeeling Beverwijk en Omstreken van den
R.K. Metaalbewerkersbond St. Eloij een be
spreking gehouden over de nieuwe collectieve
arbeidsovereenkomst. Deze werd toegelicht
door den heer Steinmetz in Amsterdam, lid
varx het hoofdbestuur. Nadat verschillende
punten uitvoerig waren toegelicht besloot de
vergadering om het collectieve contract ter
wille van het algemeen belang te aanvaarden.
De overeenkomst zal gelden tot 1 April 1932.
Zij bepaalt o.a. een loonsvei'laging van 5
ingaaxxde op 3 Augustus a.s. voor die arbei
ders, die in een maand voor datum gemiddeld
meer dan 40 uren per week hebben gewerkt.
Voor de invoering van eeix tweede verlaging
per 1 Februari 1932 zijn bepaalde voorwaar
den gesteld.
Verder werd mededeeling gedaan van een
conferentie met de directie van de Hoogovens,
waarbij is bepaald, dat aan Mekog en Hoog
ovens voor September geen loonsverlaging is
te verwachten. Mocht dit echter op dat tijd
stip wel geschieden, dan zal deze loonsverla
ging 5% niet te boven gaan. Van de zijde van
het hoofdbestuur werd er namelijk op aange
drongen, dat de leden zich niet op een dwaal
spoor moeten laten brengen. In het bijzonder
vestigt het hoofdbestuur de aandacht op het
werk van het communisme, dat vooral deze
moeilijke tijden wil uitbuiten om een geest
van verdeeldheid onder de arbeiders
brengen.
Werkzaamheden in dezen tijd
De vele voorjaarswerkzaaixiheden in den
tuin zijrx alweer een heel tijdje achter den
rug. Die tijd, waarin men steeds handen te
kort kom,t, is voorbij, toch valt er ook nu nog
veel te doen.
Het schoonhouden van den tuin is alleen al
een heel werk want is het niet alsof het on-
kruid, terwijl je aan het wieden of schoffe
len bent, achter je rug weer boven den grond
komt? Maar behalve dat, is er nog werk ge
noeg.
Uitgebloeide bloemen moeten geregeld ver
wijderd worden, vormt zich zaad, dan is het
met den bloei gauw gedaan. Wie zorgde, dat
aan zijn Lupinen geen zaad rijpte, heeft thans
nog flink bloeiende planten terwijl de exem
plaren met zaad reeds weken lang zijn uit
gebloeid. Thans ziet men overal de Lathyrus
volop bloeien, hoe meer bloemen men ervaa
plukt, hoe meer bloeixien men krijgt; komea
eenmaal de peulvruchtjes dan is het gauw;
afgeloopen.
De eerste bloei van de rozen is nu zoowat
voorbij, de uitgebloeide bloemen moeten weg
gesneden worden tot op een goed ontwikkeld
blad; daar vormt zich de scheut met bloem
van den tweeden bloei.
Wil men zaad winnen van een of andere
plant dan merkt men tijdens den bloei het
mooiste exemplaar en laat dat zaadschieten.
Men bederft zoo niet een heele groep van
planten en krijgt zaad dat de best mogelijke
kansen oplevert.
Men doet er verstandig aan gedurexide deze
zomer maandexi de bloeiende gewassen van
tijd tot tijd wat mest te geven. Eexi zwakke
kunstmest-oplossing b.v., wekelijks gegeven,
doet wonderen.
40 Gram superphosphaat, 40 gram patent
kali en 30 gram chilisalpeter opgelost in een
emmer water, 20 Liter) kan men voor al
zijn plantexi gebruiken. Tegen den avond be
giet men hieimee de aarde om de planten
heen, zoo weinig mogelijk op de bladen mor
sen! De resultaten ervan zijn, vooral bij wat
armoedige planten, vaak verrassend, maar
ook het flinkste exemplaar is er heel dank
baar voor en zal veel langer dooi'bloeien.
Het gras vraagt ook steeds onze aandacht,
onkruid moet geregeld weggehouden worden,
vooral als het al bloeit moet het gauw uitge
trokken worden voordat er zaad gevormd
wordt, anders hebben we volgend jaar nóg
meer van dat goedje tusschen het gras.
In dezen tijd zaait men ook 2-jari£j2 bloem
planten, zooals stokrozen, (Althéa ï-osea;,
vingerhoedskruid (Digitalis), duizendschoon
(Dianthus barbatus) teunisbloemen, (Oeno
thera biennis), muurbloemen (Cbeiranthus
eheiri) enz. Ook verschillende 1 jarige bloe
men voor vroegen bloei kan men nu zaaien,
b.v. leeuwenbekken (Anthirrinum) ridder
sporen, (Delphinium ajacis) Godetia, Clar-
ki'a e.a. 't Beste is te zorgen dat de plantjes
gedurende den winter kunnen worden be
dekt door een glazerx ruit. In een kleinen tuin
is dat natuurlijk vaak onmogelijk. Men zoekt
dan maar een gunstig plekje voor hen uit en
beschermt ze 's winters tegen de vorst met
wat riet of blad en tegen den feilen wind met
dennentakken. Men moet er aan denken, dat
zaad van 2-jarige planten soms nogal lang
ligt vóór het ontkiemt, de grond moet dus
goed toebereid zijn. Tegen uitdi'ogen be
schermt men het.zaad met jute lappen of-
zakken die vochtig gehouden kunnen worden.
Is.de zaaiplaats te nat, daxi kan .men. een
klein greppeltje er omheen graven voor af
voer van het overtollige water.
Heel goed is het om den grond, waar men
gaat zaaien, te vermengen met wat turfmolm
exi scherp zand, (rivierzand).
Overwintert men de jonge plantjes toch
niet onder glas, dan kan men ze bij de laatste
maal verspenen, hetgeen eenige malen, voor
de winter invalt, moet gebeuren. Men kan ze
ook wel in eens op de plaats van bestemming
planten.
Aerdenhout.
T. SCHELLING.
'4S7e STAATSLOTERIJ
Trekking van Woensdag 29 Juli I93fa
ïe Klasse. 3e Lijst.
Hooge prijzen;
No. 7106 2000.
No. 931 >000.
No. 1511 400.
Nos. 3111 ?09! 13510 'ƒ200.
Nos. 716 3528 SS79 11900 13603 15183
17548 19392 100.
Prijzen van ƒ20.—:
129 239 322 327 SRI 3« 6 so i
546 551 623 697
1120
1293
1555
2003
2199
2393
2706
3319
3598
3943
4444
4648
5072
5269
5811
6305
6514
6943
7128
7577
7720
843 864
1136
1376
1594
2036
2203
2433
2S60
3320
3610
4014
44 77
4655
5170
5293
5844
6337
6587
6947
7143
7585
1148
1385
1596
21)9
2211
2490
2963
3328
3614
4151
4482
4728
5139
5314
5929
6376
6600
6949
7146
7599
7S02
8124
8331
931
1229
1411
1700
2144
2212
2495
2991
3362
3634
4301
4484
4763
5227
5377
60)5.
6418
6670
6972
7196
7600
7S0Q
8130
981
1235
1422
1826
2156
2287
2536
3012
3492
3737
4352
4574
4803
5241
5467
6099
6427
6764
7033
7275
7618
7831
8147
725
1000
1241
1482
1912
2165
2303
2566
3020
3542
3775
4363
4580
49S7
5346
5576
6168
6435
6828
7035
7424
7624
7898
8178
8383
8734
9107
9320
9704
9873
!St I
te 1
8250 8292 8331 8363 8367
8462 8560 S655 8700 8707
8805 S808 8877 8980 QQ29
9236 9280 9287 9298 9290
9480 9542 9551 9573 9703
.9758 9755 9:51 9813 9849
10109 10127 10128 10219 10232 10252 10273
10418 10421 10593 10601 10614 10644 10821
10861 10907 10948 11037 11042 11140 11206
1129,1 11342 1137S 11494 11497 11524 1160S
11690 11800 11819 11868 11S75 11974 12069
12108 12125 12135 1216S 12192 12195. 12251
T22S3 12809 12312 12374 12382 12630 12659
12747 12S13 12906 12969 13041 13072 13090
13139 13141 13197 13219 13238 13255 13264
13281 13326 13363 13395 13421 13449 13476
1.3521 13525 13530 13569 1 3582 1 3601 13682
13702 13743 13753 13836 13S54 13S70 13875
13924 13992 14016 14034 14122 14219 14234
14299 14323 14333 14341 14361 143SO 14435
144S8 14496 14507 14561 14616 14694 14716
14779 14979 14991 15020 15047 15066 15081
15134 15161 15224 15359 15454 15514 1557S
15691 15702 15711 15712 15714 15772 1582S
16015 16067 16199 16363 16419 164L.' 16493
16554 16633 16639 16675 16684 16697 16722
16767 16808 16898 16900 16951 16982 16999
17138 17177 17270 17457 17461 17481 17571
17692 17748 17881 17896 17910 17926 IS092
1S200 18214 1S264 1S351 18392 18526 18561
18650 18696 1S717 1S787 18853 18916 189S0
19057 19058 19112 19155 19233 10285 19312
19647 19697 19707 1972.3 19728 19771 197S3
10865 19932 19959 19976 20067 20068 20162
20215 20231 20244 20261 20300 20428 20546
20602 20675 20763 20773 207S0 20S7S 20882
i ,V c r b _e^U r i n_gle kl. 2e lijst; 191S2 ro.z,
504
793
1081
1270
1503
1943
2193
2392
2682
3314
3586
3865
4391
4605
5047
5255
5689
6299
6496
6918
7110
7503
7703
7948
8197
8436
8798
9176
9476
9733
9964
3 0281
10838
11215
11662
12077
12274
12666
13134
13267
13510
13691'
13900
14239
14440
14773
15100
15590
158S7
16495
16739
17019
17581
18138
18593
1S997
19547
19824
20184
205S0
