Hel woord is aan...
Tandartscongres.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14752
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 30 Juli 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.273-3, per maand ƒ1.20, per 3 maanden
f 3.57%, franco per post 3.87J4, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.723-3.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer 0.35. Reclame»
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend contant-
Gratis Ongevallenverzekering vooi Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Duim f250— Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f150-. Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000— Overlijden f600— Verlies van Hand, Voet of Oog f400— Verlies Duim f75— Verlies Wijsvinger f75— Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
HAARLEM, 30 Juli.
Een Grootsch Resultaat
Het is nu wel zeker dat wij met het peti
tionnement van de Nederlandsche Dagblad
pers een grootsch resultaat zullen bereiken.
Wij zijn nu ver over de tv/ee millioen hand-
teekeningen, en van het eindtotaal kan nog
feitelijk niets gezegd worden, omdat de for
mulieren bij de bladen blijven binnenstroo
men in geweldig aantal, ofschoon zij sinds
Maandag niet meer zijn gepubliceerd.
Op dien dag is aan de bladen medegedeeld
dat hun allen vrijheid werd gelaten om het
formulier nog tweemaal te plaatsen, name
lijk op Donderdag 30 Juli en op Maandag 3
Augustus. Wij zullen dat in Haarlems Dag
blad nog doen, evenals het in vele andere
bladen nog gebeuren zal. Vandaag vindt u
dus het formulier weer in dit nummer af
gedrukt, op de eerste pagina van het tweede
blad, en het zal voor het allerlaatst verschij
nen op Maandag a.s.
Nu wij eenmaal zeker zijn van een grootsch
resultaat, van een 'eindtotaal waarmee wij
met trots voor den dag kunnen komen en er
bij zeggen: Ziet welk een uitkomst gij op
deze wijze bereiken kunt zal natuurlijk
onzerzijds in 't buitenland propaganda voor
de zaak worden gemaakt. Wij hopen op na
volging, als die mogelijk is Zekerheid daar
van hebben wij natuurlijk volstrekt niet.
Maar er zijn eenige'zeer belangrijke punten
waarop wij kunnen wijzen, eenige feiten die
wij bewezen hebben, en die ook over de gren
zen diepen indruk zullen maken. Dat hebben
verscheidene buitenlandsche persuitlatingen
reeds bewezen Het is aan ons dien indruk te
versterken. Zelfs al zou er geen directe na
volging van ons petitionnement komen, dan
toch zal het moreele effect ervan zich sterk
doen voelen. In deze évenals in zoovele an
dere zaken des levens spelentrouwens de
„imponderabilia" een groote rol Dit Holland-
sche voorbeeld zal een aanmerkelijk effect
doen gelden, dat nog eens tot versterking-
zal worden gebracht als ons petitionnement
aan Genève zal- worden- aangeboden. En voor
ons zelf hebben wij de zekerheid, dat wij dit
niet hadden mogen nalaten.
De punten waar' vlij'Op' kuriïieh' Wijzen, de
■•'feiten die wij bewezen- hebben, zijn in het
(kort deze:
Ie. Het is mogelijk gebleken de gansche
Dagbladpers va n' eéri land, verdeeld in alle
mogelijke politieke-richtingen,-in een aan
eengesloten campagne .te. yereenigen, waarbij
al deze richtingen met overtuiging en en
thousiasme voor de gemeenschappelijke zaak
hebben gestreden. Daarmee is getoond, hoe
diep de ernst van dezen tijd beseft wordt,
hoe inderdaad algemeene mobilisatie in den
strijd tegen den oorlog thans mogelijk is.
2e. Wij hebben bewezen, al bleek in vele
deelem des lands „een lange aanloop" noo-
dig om tot succes te komen, dat met een
petitionnement ini dezen vorm een grootsch
resultaat bereikt kan worden, al worden
hierbij de menschen niet door propagandis
ten thuis opgezocht en overreed. In- sommige
kleine plaatsen is dergelijke arbeid wel door
de vredesvereenigingen ondernomen, en wij
zijn dankbaar voor de vrijwillig aangeboden
hulp. Maar het leeuwendeel van het resul
taat is bereikt zonder „huisbezoek"
3e. Onze actie heeft een uitwerking, die
veraer reikt dan het alleen verzamelen van
handteekeningen. Niet voor niets hebben wij
weken achtereen in 84 dagbladen het publiek
„bestookt" met artikelen, aanbevelingen,
citaten van allerlei aard. Daar blijft meer
van hangen dan van een enkel kort bezoek
van een propagandist. Wij hebben bij het
gansche volk een stemming gewekt niet al
leen, maar een besef doen ontwaken. Het
besef dat het vraagstuk van Oorlog en Vrede
in de hand der volken zelf is, dat men er
niet onverschillig tegenover mag staan, dat
men zich niet alleen moet voelen maar ook
moet handelen als onderdeel van het geheel,
dat door deze rampen bedreigd wordt.
4e. Wij kunnen tot de dagbladleiders der
groote naties zeggen: Als gij schrijft over dit
Hollandsche petitionnement, beseft dan wel
dat wij met een kleine natie te doen had
den, geneigd tot scepticisme omtrent haar
eigen invloed. Dat gevoel van „kleinheid",
van gebrek aan nationalen invloed bij de in
ternationale onderhandelingen, komt bij uw
volk niet voor, Gij mist de handicap die wij
te overwinnen hadden.
5e. Dit petitionnement heeft vrijwel geen
geld gekost en kon zonder eenige technische
voorbereiding worden uitgevoerd, omdat al
leen de dagbladen over de organisatie be
schikken die zulk een dagelijksche cam
pagne meteen mogelijk maakt. In een tijd
als deze is dit een materieele factor van
groot belang.
Dit zijn mijn hoofdpunten, in het kort
vermeld. Er zou natuurlijk nog veel breed
voeriger over uit te weiden zijn.
Het is mogelijk, dat een of meer landen
reeds voor de a.s. Internationale Ontwape
ningsconferentie onze actie zullen navolgen.
Ik hoop het van harte. Iedereen weet dat
deze conferentie niet tot directe algeheele
ontwapening der volken zal kunnen over
gaan. Haar welslagen zal beteekenen: er is
een eerste stap gedaan, een nieuwe weg
betreden. Meer niet. Maar dat is al ontzag
lijk veeL
Het is mogelijk 'dat pas dit eerste welsla
gen er verscheidene landen toe brengen zal,
den volkswil tegen den oorlog te mobilisee-
ren zooals wij dat in Holland gedaan heb
ben. Ik weet het niet. Wel weet ik hoe moei
lijk het is nieuwe ideeën en nieuwe midde
len aanvaard te krijgen, vooral als zij zoo
ontstellend eenvoudig zijn als dit.
Maar ik ben er absoluut van overtuigd
dat dit middel het machtigste aller wapens
Voorbereidende werkzaamheden.
tegen den oorlog is, en dat wij Nederlanders
niet de eenigen zullen blijven die het ter
hand namen in den geweldigen strijd tegen
het monster, tegen den grooten kanker der
Ménschheid: den massa-waanzin.
In groote vraagstukken zijn het veelal de
eenvoudigste middelen, die op den duur tot
de oplossing leiden. De tijd zal komen, mis
schien spoedig, misschien pas later, dat wij
ons in Holland trotsch zullen voelen dat wij
den weg hebben helpen wijzen.
Wat ons huidige resultaat betreft: laten
wij niet tevreden zijn met het overschrijden
van de twee millioen. Wij kunnen en zullen
een nog veel hooger eindtotaal bereiken. Dus
beveel ik de zaak nog maar weer eens aan:
voor de zooveelste maal. Hoe hooger ons
totaal, hoe meer indruk wij in het buiten
land zullen maken, en hoe meer kans op
spoedige navolging wij krijgen.
R. P.
De groote Internationale
Gladiolus-tentoonstelling.
Een zee van schoone kleuren en -
ZWARE STRAF VOOR EEN
AUTOMOBILIST.
NEDERLANDER IN DUITSCHLAND
VEROORDEELD.
Het gerecht te Munster heeft naar De
Tel. meldt, een Nederlander uit Enschedé
veroordeeld wegens onvoorzichtig auto-rij
den tot zeven maanden gevangenisstraf.
Hem werd ten laste gelegd, dat hij 14 Juli
te Ahaus, toen hij daar met een auto reed,
bij de onbewaakte spooroverweg in botsing-
kwam met twee motorrijders, die van de
veemarkt te Dortmund terugkeerden om var
kens te koopen. De botsing had tot gevolg,
dat beide motorrijders gedood werden. De
verdachte, die in voorarrest zit, bleef ge
vangen, niettegenstaande hij een cautie wil
de stellen. Het gerecht meende, dat in het
belang der verkeersveiligheid een strenge
straf tot waarschuwing moest worden op
gelegd.
SCHEEPSBOTSING BIJ KROON
STAD.
TWEE DOODEN.
MOSKOU (over Kowno), 29 Juli. (V. D.) In
de omgeving van Kropstadt is een Russisch
stoomschip, aan boord waarvan zich een
groep tooneelspelers bevond, in botsing ge
komen met een Duitsche stoomboot. 16 per
sonen werden over boord geworpen. De pri
madonna Wasiljwa en een matroos kwamen
in de golven om. Acht personen werden zwaar
gewond.
De oorzaak van de botsing is nog niet be
kend. Het onderzoek duurt voort.
Prof. August Forel, «Je wereldberoemde psychiater
en socioloog, die te Yvorne, aan het meer van
Genève, is overleden.
H. G. Wells:
Barnet kroop door de loopgraaf naar
hem toe. Zijn rechterhand was vermorzeld.
Kijk naar dit!", riep hij telkens, de bloe
dige stornp uitstekend. 'Verdoemde dwaas
heid! Verdoemde dwaasheid! Mijn rechter
hand, luitenant! Mijn rechterhand!"
Een tijdlang kon Barnet niets met hem
beginnen. De man was volkomen vervuld
door die martelende nieuwe zekerheid: de
kwaadaardige idiotie van fLen oorlog, die
plotseling tot hem gekomen toas met den
kogel die zijn bekwaamheid en zijn toe
komst in zij nvak voor goed vernietigd
had.
Men schrijft ons:
Nog één dag en het scherm wordt opge
trokken. Dan zullen we naar het Krelage-
huis kunnen gaan en ons verlustigen' in een
zee van schoone kleuren en vormen, zóó
fraai, zoo boeiend als niemand zich had dur
ven droomen.
Neen, liefhebbers van bloemen en planten,
wij kennen geen Gfadiolem! O, ja, die ge
wone, welke ge nu allerwegen in tuinen en
■wankels aantreft, maar dat zijn verbleekte
sterren aan den GladiolushemelZaagt ge
wel ooit Gladiolen, van welke de afzonder
lijke kelken 1520c.M. in middellijn waren?
Wij zagen ze niet, vóórdat we ons op de
kweekerijen gingen oriënteeren, betreffende
wat op de tentoonstelling te zien zal zijn.
En dan die kleuren! Ge hebt wel eens ge
zien zoo'n paars-violette, welke de kweekers
de blauwe noemen, maar zonder veel emotie
gingen ze aan uw oog voorbij. Straks op de
tentoonstelling zal het anders zijn, als uw
blik getrokken wordt door het diepste flu-
weelblauw, het teederste hemelblauw, het
donkerste kastanjebruin, het reinste wit, het
warmste oranje, het zuiverste geel, om nog
maar niet te spreken van fonkelend rood
zalmkleur, oranje, rose en alle tusschentin-
ten. Het zal voor ons allen zijn ongekende
kleurenweelde, door kunstzinnige handen
bovendien in een harmonisch geheel ver-
eenigd.
De bruikbaarheid van de kleuren.
In alle stilte hebben onze bekwame kwee
kers aan de veredeling van dit planten
geslacht gewerkt en wie de tentoonstelling
bezoekt zal het opvallen, dat er geen salon
is, geen meubelstuk geen behangselpapier,
geen tapijt of er is een Gladiolus, welke er
in kleur mede harmonieert. Zóó fijn. zóó
volmaakt zijn de kleuren en vormen, dat
deze eertijds als grove bloem betitelde zich
volkomen aanpast bij het fijnste kristal, het
kostbaarste aardewerk. M.a.w. de Gladiolus
is zoo veredeld, dat men haar in afgesneden
toestand elke plaats kan toewijzen. Het was
daarom een goede gedachte van de Neder
landsche Gladiolusvereeniging om de Ko
ningin bij haar terugkomst in het vaderland
met bloemen van de Gladiolus te verwelko
men.
De Gladiolus in de bloemschikkïng.
Op de tentoonstelling zal op niet te over
treffen wijze gedemonsteerd worden hoe de
Gladiolusbloem in de bloemschikkunst tot
het edelste materiaal behoort. Geen bloem
kan haar in dat opzicht overtreffen. Te
meer niet, omdat de Gladiolus de onschat
bare eigenschap bezit op water zeer lang
goed te blijven en daarin den laatsten knop
tot bloem te ontwikkelen. Daarom ook groeit
de waardeering voor deze bloem bijzonder en
leggen de kweekers er zich op toe door ver
vroeging in de kassen reeds van Mei af bloe
men te kunnen leveren. De bloemstengels
worden steeds gaarne gekocht, want het is
voor de dames zoo'n voldoening gevend
werk. dit materiaal zelf in vazen te schik
ken. Het best doet men dit zonder toevoe
ging van ander groen, dan het blad van de
Gladiolus.
De Gladiolus in den tuin.
In den tuin kan men de Gladiolus met
succes planten in het boordbed en daarin
kan men door groepjes van twaalf of meer
een opvallend effect bereiken. Vooral zijn ze
voor het boordbed geschikt, omdat men met
Gladiolen er kleuren in brengen kan, welke
bij diverse in den zomer bloeiende gewassen
absoluut ontbreken. Maar ook op andere
wijze zijn ze toe te passen b.v. als groep voor
Coniferen. Hoe mooi doet die diepblauwe het
dan voor die gele Conifeer of die oranjekleu
rige voor die blauwspar. Zoo plant men ze
ook tusschen laagblijvende heesters en wat
heel aanbevelenswaardig is; in een losse
groep,met Canna's.
Wil men andere voorbeelden, ze zijn er
(Dezer dagen zal te Parijs een
internationaal congres van tand
artsen worden gehouden).
Tandartsen uit alle landen
Gaan Pa rij swa arts naar 't congres,
Nou, Parijs is nog zoo kwaad niet,
Dat wordt zeker een succes.
En daar zullen zij bespreken,
Hoe in elk aanwezig land,
Onze valsch-gebitbezorger
Van den tand leeft in de hand.
Hoe ze goud in eigen zakken
Brengen, en in onzen mond,
Tot we ons tenslotte voelen
Als je reinsten morgenstond.
Hoe ze ons bij voorkeur pijnloos,
't Beste voelen aan den tand,
Dit bespreekt dit kiescollege,
Der verstandskies van elk land.
Die congressen zijn zeer nuttig,
Elk vak heeft ze van die soort,
Er wordt veel en wijs gesproken
Dat attent wordt aangehoord
Maar, wanneer 'k bij wat ik hoorde
Op dit punt te rade ga,
Vullen ze ook hun eigen kiezen
Endan spoelen ze nog na.
te kust en te keur en voor elk plan, dat men
ontwerpt is een Gladiolus aan te wijzen, die
er in past. Om echter in alle opzichten te
slagen moet men zich terdege van de kleu
ren en vormen op de hoogte stellen en waar
gaat dit gemakkelijker dan op de tentoon
stelling? Ontwerp daar uw plannen!
DE TOCHT VAN DE ZEPPELIN.
OP DEN TERUGWEG.
FRIEDRICHSHAFEN, 29 Juli (V. D.) De
leider van het draadlooze station van de
luchtschepemverf „Speek', die op voorstel
van Dr. Eckener met eenige heeren van de
Duitsche Vereeniging voor Radio-experi
menten tijdens den Pooltocht van het lucht
schip het toezicht op den radiodienst op de
werf heeft overgenomen, deelt mede, dat niet
verwacht is dat na het passeeren van den
80sten breedtegraad (Poolgrens) contact met
het luchtschip mogelijk zou zijn. Eenige hoop
had men nog dat de verbinding in de nach
telijke uren mogelijk zou zijn.
In den afgeloopen nacht had de Graf Zep
pelin draadloos contact met het stoomschip
„Resolute" dat zich op weg bevindt van Reyk
javik (IJsland) naar Spitsbergen.
De laatste directe verbinding met het ra
diostation Friedrichshafen had plaats in den
nacht van Maandag op Dinsdag. De geluid
sterkte was toen zeer goed te noemen. In den
afgeloopen nacht kon zelfs het groote radio
station Norddeich geen verbinding met de
„Zepp" tot stand brengen. Telegrammen die
in den loop van Maandag binnenkwamen,
deelden mede dat het luchtschip zich boven
het kustradiostation Vardoe bevond, dat' de
berichten deels draadloos deels per kabel
doorzond. Dat men uit het Poolgebied niets
meer hoort op de korte golf van het lucht
schip, komt door de bijzondere atmosferische
toestanden, vooral omdat daar geen nacht
doch een schemertoestand heerscht van
voorbijgaanden aard, die het is bij herhaling
geconstateerd, de draagwijdte van kortegolf-
zendingen ongunstig beïnvloedt.
De Zeppelin zet koers
op Leningrad.
HAMBURG. 29 Juli (V. D.l Volgens een
latere mededeeling van de HamburgAmerika
Lijn heeft de Graf Zeppelin van Nova Zem-
bla koers gezet op Leningrad waar het van
daag hoopt aan te komen
De jongste berichten uit Duitschland.
(2e blad, le pag.)
Weer een geslaagde Oceaanvlucht.
(le blad. le pag.)
De Graf Zeppelin nadert weer het hart van
Rusland.
(le blad, le pag.)
De groote Internationale Gladiolustentoon-
stelling.
(le blad, le pag.)
Gemeenteraadsvergadering van Haarlem.
(4e blad. le pag.)
De eerste luchtvaartibeek in Twente.
(2e blad, 2e pag.)
Engelsch bankdisconto verhoogd.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.:
R. P.: Een grootsch resultaat.
(le blad. le pag.)
Prof, Dr. R. Rcimnelts: De geneeskundige
Hoogeschool in Batavia.
(2e blad, le pag.)
Voor de ForensenHet Forensendorp Zwa
nenburg.
(2e blad. 3e pag.)
Henry A. Th. LesturgconDe Int. Koloriialc
tentoonstelling. Wat kost de expositie?
(2e blad, le pag.)
Jhr. J. C. Mollerus: Een reis naar Amerika,
Pittsburg
(2e blad, 3e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
BANKDISCONTO IN ENGELAND
VERHOOGD.
LONDEN. 30 Juli (Reuter). De Bank of
England heeft haar disconto van 3 1/2 op 4 1/2
pet. verhoogd.
LICHTE AARDBEVING IN
UMBRIE.
ROME, 29 Juli (VI).) In Umbrie zijn in
den loop van heden verscheidene aardschok
ken waargenomen, die deels door onder-
aardsch gerommel werden begeleid.
Te Poggio di Otricoli, Narni en in Calvï zijn
huizen beschadigd en ingestort. Gelukkiv
schijnt de aardbeving geen slachtoffers t"
hebben gcëischt. Volgens de tot dusverre o"i
vangen berichten is slechts een persoon
wond.
HERNDON EN PANGBORN IN
5NGELAND GELAND.
Pangborn (link») en Herndon.
LONDEN, 29 Juli (V. D.) Het vliegtuig, dat
door Pangborn en Herndon wordt bestuurd,
heeft den Atlantischen Oceaan overgestoken
en is te Loylegrove in het graafschap Pem
broke geland.
Dit plaatsje- ligt op ongeveer 8 K.M. ten
Oosten van Cardigan. De machine is een
Bellanca-eendekker, die den naam „Miss
Veedol" draagt.
Dinsdagmorgen zijn de vliegers van het
vliegveld te New-York vertrokken. De vlie
gers waren voornemens geweest een duur-
vlucht van Amerika naar Moskou te onder
nemen.
Over de andere Oceaanvliegers, die naar
Stamboel wilden vliegen is nog niets bekend.
Zijt gij reeds abonné
op het
Geïllustreerd Zondagsblad
van Haarlem's Dagblad?
Zoo neen, geef u dan nu op!
Voor slechts 5 cent per week ont
vangt gij een fraai uitgevoerd, rijk ge
ïllustreerd tijdschrift en gij zijt boven
dien
gratis verzekerd tegen ongevallen
(naast en benevens de soortgelijke
verzekering die Haarlem's Dagblad
reeds heeft).
De uitkccringen, afgescheiden van die
van Haarlem's Dagblad, bedragen:
Levenslange ongeschiktheid 2000.
Overlijden f600.Verlies van hand
voet of oog f 400.Van duim of wijs
vinger f 75.Van eiken anderen vin
ger f30.Bij spoor- of tramongeval:
Overlijden 1000.Invaliditeit f 3000.-.
Abonneer u op het Geïllustreerd Zon
dagsblad van Haarlem's Dagblad en
profiteer van de dubbele gratis onge
vallenverzekering.
ADMINISTRATIE
HAARLEM'S DAGBLAD.
