De heerlijke aanrijding.
Het woord is aan...
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14758
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 6 Augustus 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER robert peereboom
en ROBERT PEEREBOOM. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.2734, per maand f 1.20, per 3 maanden
f 33735, franco per post 3.8734, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f 0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.7235.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1.75. elke regel meer /0.35. Reclame®
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje®
(iederen dag) 13 regels 0-30. elke regel meer 0.10, uitsluitend A contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonnés op het Geill. ZondagsbladLevenslange ongeschi
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-. Wijsvinger f 1 50.-; Elke andere vinger f 1 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.—
ktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-, Verlies andere vinger f30.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
GROOTE BRAND IN STAMBOEL.
MEER DAN HONDERD WONINGEN
AFGEBRAND.
KONSTANTINOPEL, 5 Augustus (Reuter).
Door een grooten brand zijn meer dan hon
derd woningen in een oude, dichtbevolkte,
Mohammedaansche wijk van Stamboel een
prooi der vlammen geworden.
Gebrek aan water en een heftige! wind
maakten de taak van de brandweer nog moei
lijker.
Tweemaal werd. dynamiet tot ontploffing
gebracht, om te voorkomen, dat de brand
zich uitbreidde.
Nader wordt gemeld, dat de brand vermoe
delijk aan kortsluiting te wijten is.
De brand brak uit in Matsjka, een wijk
van Pera.
Twee brandweerlieden werden zwaar ge
wond.
KONSTANTINOPEL, 6 Augustus (B.TA,)
Omtrent den grooten brand wordt nader
Vernomen, dat dez eom half tien gebluscht
was. na acht uur te hebben gewoed.
120 huizen zijn in asch gelegd. Teneinde
te beletten, dat het vuur naar het rijke
stadsgedeelte oversloeg zijn twee huizen door
middel van dynamiet opgeblize n
LORD READING VERLOOFD.
LONDEN, 5 Augustus (V. D.) Lord Rea
ding de voormalige onderkoning van Indië
zal morgen in het huwelijk treden met mej.
Stella Chasnaud. Mej. Chasnaud is geduren
de eenigen tijd zijn eerste secretaresse ge
weest.
(De Prins van Wales heeft met
zijn auto een andere auto met
drie dames aangereden, waar
door deze auto werd vernield
en de dames gewond. Zij ver
klaarden dat het een heerlijke
aanrijding was geweest, die zij
haar leven lang niet zouden
vergeten.)
Brief van een der slachtoffers aan een
vriendin.
Oh Mary, darling, 'k heb nu nieuws, dat
moet ik even schrijven,
Ik ben er, als ik eraan denk, nog
opgewonden van,
't Is zoo goed nieuws, dat ik durf zeggen,
zonder overdrijven:
Ik wist niet dat een mensch ooit zoo
gelukkig wezen kan.
Zeg, stel je voor, daar waren wij laatst
op een autotochtje,
Ik met mijn zusters, kalmpjes aan,
in 't zaligst denkbaar weer,
Daar davert eensklaps om een hoek,
zoo'n eng geniepig bochtje,
Een groote dure auto, aan het stuur
zat een meneer.
Voor we 't beseften, of, laat staan, ook
maar konden verhoeden,
Was 't ongeluk gebeurd en onze auto
half gekraakt,
Ik kon nog constateeren, dat mijn beide
zusters bloedden
Voordat ik zelf van louter schrik
bewustloos ben geraakt.
Een poosje later kwam ik bij en opende
mijn oogen,
Ik zag, pas half bij kennis nog, een hand
en ook een glas,
Toen eerst begreep ik dat een man over
mij stond gebogen
En met een schok zag ik opeens, ook wat
voor man het was.
O Mary, het is waar, al is het haast niet
te gelooven,
Die man keek zoo bezorgd naar mij en
deed zoo doodgewoon,
Maar 'k wist het, ook al kom ik van mijn
leven niet ten hove,
Die man, dat was de Prins van Wales in
hoogst eigen persoon,
Die andre auto was van hem, hij had ons
aangereden,
Met zijn hoogsteigen bumpers zeg, stel je
toch even voor,
De schrik, die ik had uitgestaan, de pijn
die 'k had geleden,
Die waren toen, als met één slag, totaal
verdwenen hoor.
Mijn zusters zijn in 't ziekenhuis, die
hebben lichte wonden,
De één een snijwond, bij de ander zijn
twee tanden stuk,
Je ktujt er wel niet veel van zien, omdat
ze zijn verbonden,
Maar ook zij zijn van trots vervuld en
stralen van geluk.
Het was een sprookje, Mary dear, om
nooit meer te vergeten,
Ik zal er steeds aan denken, als ik straks
weer auto rijd,
En, zonder dat ik ernaar vraag, zal ik
toch zeker weten,
Dat jij me, net als iedereen, om dit geluk
benijdt.
En als ik wat tot rust kom met mijn
warrende gedachten
Dan neemt ik in mijn groot geluk een
stuk papier en pen
En schrijf ik mijn memoires voor de
komende geslachten,
Hoe 'k eens in contact met t vorstenhuis
gekomen ben.
p. c. c.
P. GASUS
ESPERANTISTEN-CONGRES TE
AMSTERDAM.
AFSCHEIDING VAN DE COMMUNISTEN.
Van 2 tot 7 Augustus wordt te Amsterdam
het elfde congres van de S. A. T., Interna
tionale van arbeiders-Esperantisten gehou
den. Het congres beleefde eenige bewogen
zittingen, doordat reeds voor den aanvang
het bestuur en de directie van de S. A. T.
een aantal communistische leden wegens on
organisatorisch optreden hadden geroyeerd.
Deze leden eischten thans toegang tot de
congreszittingen. In de vierde zitting heeft
het congres dit beleid goedgekeurd. Uit pro
test verlieten de nog niet geroyeerde aan
hangers der oppositie het congres.
Naar wij vernemen zullen de communisti
sche Esperantisten, die geroyeerd of uitge
treden zijn, onderling de besprekingen
voortzetten en een parallel-congres be
leggen.
„KOM EENS BUITEN ALS JE
DURFT."
STEEKPARTIJ TE AMSTERDAM.
Een bewoner van de St. Oiofssteeg te Am
sterdam begaf zich, om over een oude veete
wraak te nemen, naar de Nieuwbrugsteeg
waar hij den man, tegen wien zijn woede
gericht was, tartte naar buiten te komen.
Deze gaf hieraan gevolg, waarop hij onmid
dellijk werd aangevallen en met een mes of
een ander scherp voorwerp in de zij werd
gestoken. De gewonde zakte ineen en daar
hij veel bloed verloor, liet zich zijn toestand
aanvankelijk ernstig aanzien. Per auto van
den G. G. en G. D. werd hij naar een der zie
kenhuizen overgebracht. Op het oogenblik
is zijn toestand niet ongunstig. De dader
vluchtte onmiddellijk na gestoken te heb
ben; hij is echter bij de politie bekend, zoo
dat zijn arrestatie elk oogenblik te verwach
ten is.
NOG EEN SLACHTOFFER VAN
DEN BLIKSEM.
TAL VAN BOERDERIJEN VERBRAND.
Uit alle deelen van het land komen nog
berichten over het onweer.
Te Heilo is de 29-jarige W. Zwart, toen hij
een paard uit de weide zou halen, door den
bliksem getroffen en gedood.
Over het ongeluk in Arnhem kan nog wor
den gemeld, dat mevrouw Polman en mej.
van Maanen gisteren het ziekenhuis hebben
mogen verlaten.
Te Vlaardinger-Ambacht is de echtgenoo-
te van P. de J., volgens de Msb., zoo ge
schrokken van een donderslag, dat zij de
spraak verloren heeft.
Te Gilze sloeg de bliksem in de schuur van
P. P. De brandweer kon het woonhuis nog
gedeeltelijk behouden, maar de schuur
brandde af. De rogge-oogst en een groote
voorraad hooi gingen verloren. Vee en in
boedel werden gered.
In een weide werd een pink gedood.
Te Wouw brandde een boerderij af. Door
gebrek aan water kon de brandweer niet
helpen.
Te Diessen sloeg de bliksem in de kapitale
boerderij der N.V. OH.E.G.E.M. te 's-Herto-
genbosch, bewoond door S. Groot. De bewo
ners konden zich slechts met moeite redden.
De boerderij is geheel afgebrand. In een
weide werd een pink door het hemelvuur
gedood, meldt de Msb.
Te Molenaarsgraf, Brandwijk, Twello,
Haaksbergen, Voorst, Reuver en Zwolle zijn
boerderijen en woonhuizen afgebrand.
AUTO EENIGE MALEN OVER
DEN KOP GESLAGEN.
JONGEMAN GEDOOD.
Op den Benoordenhoutschenweg ter hoogte
van het flatgebouw te 's-Gravenhage is
Woensdagavond een ernstig ongeluk gebeurd,
dat aan een jongeman van 22 jaar het leven
heeft gekost. Uit de richting 'Leiden kwam,
blijkbaar met groote snelheid een auto be
stuurd door den 22-jarigen H. R., een zoon
van den directeur van het Hotel des Indes.
Naast hem zat zijn broer. Uit de Hoytema-
straat kwam een andere auto, die in de rich
ting Leiden reed en waaraan dus de voorrang
had moeten worden gegeven. Waarschijnlijk
heeft R. dezen wagen niet spoedig genoeg ge
zien. Een hevige botsing volgde, waarbij de
uit Leid mi komende auto eenige malen over
denkop sloeg. De beide inzittenden moesten
onder den wagen vandaan gehaald worden.
De 22-jarige H. R. bleek een nekwervelfrac-
tuur te hebben bekomen. In hoogst ernstigen
toestand werd hij naar het ziekenhuis ver
voerd, waar hij bij aankomst bleek te zijn
overleden. De broer van het slachtoffer was
slechts licht gewond.
NIEUWE FINANCIëELE VER
ORDENING IN DUITSCHLAND.
VERBOD VAN VOORSCHOT GEVEN.
BERLIJN, 5 Augustus (Wolffbureau.) He
den is de verordening van den Rijkspresi
dent gepubliceer dover de spaarbanken en
giro-instellingen en gemeentelijke giro-in
richtingen, waarbij het in de eerste plaats
aan deze instellingen verboden is aan ge
meenten, publiekrechterlijke instellingen enz.
leeningen of voorschotten, direct of indirect
te verschaffen.
HITTEGOLF IN ITALIë.
ROMF 5 Augustus (VD.) Sedert twee
dagen heerscht in Italië de sirrocco. De
hitte in de zon is niet te verdragen. De lucht
is buitengewoon zwoel.
DE NIEUWE GEDEELTEN IN
DEN WEG HAARLEM-VELSEN.
OVERDRACHT VAN DE OUDE WEGVAKKEN
Ingediend is een wetsontwerp tot over
brenging van twee gedeelten van den Rijks
weg HaarlemAlkmaar in beheer en onder
houd bij de gemeente Velsen.
Het betreft de twee wegvakken in Sant
poort en Velsen die verlegd zijn buiten de
bebouwde kommen. De gemeente Velsen
heeft verzocht de in de bebouwde kommen
gelegen wegvakken bij haar in beheer en
onderhoud te brengen, waarin dit wetsont
werp voorziet. Het rijk zal hiervoor aan de
gemeente Velsen een bedrag van f 66.666
vergoeden.
Het ligt in de bedoeling na de overbren
ging in beheer en onderhoud ook de eigen
dom van de bedoelde weggedeelten aan de
gemeenten Velsen over te dragen.
HET MIDDENSTANDS-
VRAAGSTUK.
IN VERBAND MET DE VRIJZ.-DEM.
BEGINSELEN.
Bij besluit van het hoofdbestuur van den
Vrijz.-Dem. Bond in zijne vergadering van
21 December 1929 werd eene commissie inge
steld met opdracht te overwegen, welke ver
anderingen moeten worden aangebracht in
paragraaf 4 van het Werkprogram (Bevorde
ring der Coöperatie) der partij. Deze com
missie kreeg tot taak in het bijzonder haar
aandacht te schenken aan de beteekenis van
het middenstandsbed.rijf eenerzij ds en de
coöperatie anderzijds. Het hoofdbestuur be
noemde tot voorzitter van deze commissie:
Mr. W. H. M. Werker te 's-Gravenhage; tot
leden: Sidney J. van den Bergh te Wasse
naar; K. Denneboom te Zwollerkerspel; S.
E. den Hartog te Rotterdam; mej. Meta Hu-
genholtz te 's-Gravenhage; en tot secretaris:
Mi'. L. G. van Dam te Haarlem.
Op verzoek der commissie werd deze uitge
breid met den heer Jb. Cloeck te Alkmaar.
Deze commissie heeft nu haar rapport aan
het Hoofdbestuur uitgebracht. Bij het rap
port is gevoegd een minderheidsnota van
mej. Meta Hugenholtz.
De Commissie komt tot de conclusie:
In paragraaf 4 van het Werkprogram ware
sub 4 in plaats van „Bevordering der coöpe
ratie" te lezen „erkenning van de waarde der
coöperatie, voor zoover zij strekt tot bescher
ming der belangen van de verbruikers".
Eventueel zouden de concluslés der com
missie kunnen worden samengevat in een
afzonderlijke paragraaf „middenstand".
Deze zou kunnen luiden:
Verbetering der bestaansvoorwaarden van
den middenstand.
Versterking van de organisatie van den
middenstand en van hare beteekenis, mede
door zooveel mogelijk de uitvoering van so
ciale wetgeving te leggen in handen der or
ganisaties.
Organisatie van een goeden economlschen
voorlichtingsdienst voor den middenstand.
Bestrijding van gemeentewinkels, indien
het algemeen belang deze niet vordert.
Bevordering van den bona-fide handel
door beteugeling en bestrijding van euvelen
en uitwassen. Bevordering der waarheid in
reclame.
Regeling van marktwezen en venterswezen,
met inachtneming van de belangen der,be
trokkenen.
Regeling der rechtspositie van handelsrei
zigers en agenten.
Mej. Meta Hugenholtz zegt in haar min
derheidsnota o.m. dat zij de wijziging, die de
commissie voorstelt: erkenning van de waar
de der coöperatie, voor zoover zij strekt tot
bescherming der belangen van de verbruikers
in plaats van: „bevordering der coöperatie"
een verzwakking acht van waardeering dier
beweging, die niet alleen wil beschermen,
maar ook wil hervormen. De nieuwe omschrij
ving getuigt h-i. van een passieve in plaats
van een actieve opvatting in dezen en dat
in een tijd die rijper is voor die beweging dan
het begin van de 20ste eeuw, toen het pro
gram werd vastgesteld.
Zij zou de tegenwoordige redactie: „bevor
dering der coöperatie", willen behouden.
EXAMENS HOOFDAKTE.
Haarlem, 5 Augustus.
Geëxamineerd 8 vrl. candidaten. Geslaagd
de dames: D. I. E. U. Boeke, J. P. Leeners, M.
J. Poldermans, M. E. Weynschenk, allen te
Haarlem.
Romain Rolland:
„Iedere groote leer wordt bij haar perio
dieke terugkeer in de loop der tijden be
ïnvloed door de geest van het tijdperk,
ïoaarin zij opnieuw verschijnt. Telkens leeft
dan in haar de ziel van degene die haar
tot uiting bracht. En door hem is het, dat
zij haar uitwerking doet géldeii dp de
menschen van dien tijd".
DE OVERSTROOMINGEN IN
CHINA.
MILLIOEN MENSCHEN GETRO'tr/EN.
SHANGHAI, 5 Aug. (V.D.) De over
stroomingen in China tengevolge van den
hevigen regenval en van het smelten van de
sneeuw, hebben groote verwoestingen aan
gericht. In niet minder dan 16 provincies
zijn meer dan 50 millioen menschen door de
overstroomingen getroffen. De mafcerieele
schade is zeer groot.
Wanneer door de jarenlange revoluties
het afwatering-systeem der groote rivieren
niet volkomen verwaarloosd was, zouden de
overstroom in gen geen zoo ernstigen omvang
hebben aangenomen. In verscheidene steden
staat het water twee en een half a drie me
ter hoog. T Hankau staan, zoowel de elec-
trische centrale als het vliegveld meters diep
onder water. Ook in de buitenlandsche con
cessies en nedei-zettingen moet het verkeer
met booten in stand worden gehouden. De
arbeiders die werkzaam waren aan het ver
sterken der dijken, zijn op het kritieke
oogenblik wegens een loonconflict in staking
gegaan. Gisteren zijn drie nieuwe stuwdam
men van de groote meren aan de grens van
de provincie Kiangsi, doorgebroken, waar
door veel menschen en vee verdronken.
Gevechten tusschen
Kafferstammen.
Vier legervliegtuigen te hulp
geroepen.
Vele duizende kaffers in Natal zijn weer
in gevechten gewikkeld. Ditmaal is de strijd
het gevolg van een veete tusschen de volge
lingen van Geba, die beweert rechten te heb
ben op de regeering van de M'Singa neder
zetting in het Weenen-land, en die van den
wettigen rgent, Muzakiyezza.
Het lijk van Geba's oom is gevonden, door
boord van ashagaai-steken. Een 700 man ster
ke macht om wraak schreeuwend vielen de
Zondehle-kraal aan.
Doodelijk verschrikte vrouwen én kinderen
vluchtten naar de bergen. Doch met een ver
lies van 8 man is deze eerste aanval afge
slagen.
Den volgenden dag kwamen de aanvallers
terug, nu ten getale van 2000 man. Ook deze
maal werden ze teruggeworpen en mijlen
over het land gejaagd door de verdedigers.
In de overhaaste vlucht wierpen ze wapens
en kleeren weg. Zeer velen zijn gedood en
gewond in den hevigen strijd.
Hiermede zal het echter nog niet afgeloo-
pen zijn. Want men verneemt, dat een macht
van 450 man van Weenen optrekt om Geba's
troepen te versterken. En daarom zijn 4 mi
litair vliegtuigen gerequireerd om verdere
botsingen den kop in te drukken.
De overwinning van Muzahiyeza's volgelin
gen is oorzaak geweest van een pelgrims
tocht naar het graf van het vroegere opper
hoofd Musocetwayo, wat met veel plechtig
heden gepaard ging.
Duitschland en-het aanstaande referendum.
Bmenings's positie in de politieke bran
ding.
(2e blad, le pag.).
De Duitsche miJiisterreis naar Rome.
(2e blad, le pag.)
Het aantal toerkloozen in Engeland in één
week met ruim 50.000 gestegen.
(2e blad, le pag.)
Groote brand in Stamboel. 120 huizen ver
woest.
(le blad, le pag.)
50 millioen ynenschen door overstrooming irt
China getroffen.
(le blad, le pag.)
Een lange reeks verdrinkingsgevallen.
(le blad, le pag.).
De nieuioe gedeelten van den weg Haarlem
Velsen.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.:
Voor de ForensenDe trajectkaarten zijn
te duur. Een onderhoud met den voorzitter
van den Forensenbond.
(2e blad, 2e pag.)
J. C. E.: Langs de Straat. Een quaestie van
gewicht."
(2e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)'
EEN REEKS VAN
VERDRINKINGSGEVALLEN.
Woensdagmiddag te omstreeks half vier is
de 18-jarige T. v. Hammer bij het zwemmen
in de Maas verdronken.
Woensdagavond is de 22-jarige P. van der
Hoogt, bij het zwemmen in de Vulkaanha
ven te Vlaardingen verdronken. Hij stond be
kend als een goed zwemmer en ls vermoede
lijk door kramp getroffen. Men heeft nog
getracht door kunstmatige ademhaling de
levensgeesten op te wekken, doch tevergeefs.
Woensdagavond te ongeveer 9 uur is bij
het zwemmen in de Eem verdronken P. van
Asch, woonachtig te Soest. Naar zijn lijk
wordt nog gezocht.
Woensdag is de 24-jarige gehuwde land
bouwer A. W. uit Groningen, werkzaam te
Harksteden, terwijl hij in een bootje zijn
vrouw overzette bij het Stoomgemaal te wa
ter geraakt en verdronken.
Te Reeuwijk ls gistermiddag ter hoogte
van de Reeuwijkschebrug het tweejarig zoon
tje van den landarbeider G. v. S. in de Bree-
vaart gevallen en verdronken.
In een onbewaakt oogenblik geraakte het
driejarig zoontje van dep landbouwer T. aan
den Steijnschen dijk te Haastrecht in een
nabij de ouderlijke woning gelegen sloot en
verdronk.
Pogingen om de levensgeesten op te wek
ken mochten niet meer baten.
Te Zwaagwesteinde is gisteren de zeven
tienjarige A. Brouwer bij het baden in „De
Zwemmer" verdronken.
Gisterenmiddag verdronk zeker Veldkamp,
wonende te Wapenveld in een der diepe put-
gaten bij Windesheim, meldt het H8ld.
De twaalfjarige Gabriel van Riet, wonen
de aan de Bosboomstraat te Eindhoven, dook
gisteravond bij het baden in de badinrich
ting „IJzeren Man" te Eindhoven in het
diepe gedeelte en kwam niet weer boven. De
knaap werd na vijf minuten opgehaald. Te
vergeefs heeft men getracht de levensgees
ten op te wekken.
Gisteravond is in de openbare zwemplaats
in de Maas bij Maastricht onder de gemeen
te Gronsveld de 20-jarige schilder H. van den
Hedennacht om drie uur ls een met bloem bollen geladen vrachtauto tegen een ver-
keerspaal op het Plein aangereden. De auto werd aan de voorzijde ernstig beschadigd.
De bollen zijn later overgeladen op een andere auto. Hierboven een foto van den
ingedrukten voorkant van de auto.
