Het woord is aan...
Autopedicure.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14759
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 7 Augustus 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.27%, per maand ƒ1.20, per 3 maanden
f 3.57i4, franco per post ƒ3.8754, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post f 0.72)4.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIëN: 15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame»
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60.
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(lederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend 4 contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 1 50.-, Arm-of Beenbreuk f 100.—
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
EENHEID IN DE
ANTI-OORLOCS-ACTIE.
Het Nederlandsche voorbeeld.
Op Congres te Lyon aanbevolen
Op de Conferentie der Internationale van
Oorlogsbestrijders te Lyon heeft de Zwit-
sersche gedelegeerde Edouard Liechti, spre-
kende over „Ons aandeel aan de ontwape
ning", gewezen op de noodzakelijkheid van
samenwerking van alle vredeskrachten. De
pers moet als strijdmiddel worden aange
wend, naar het voorbeeld van Nederland,
en iedere poging, door welke groep ook ge
daan, gesteund.
De Engelsche gedelegeerde Miss Lucy Cox
acht het noodzakelijk ook in politieke
kringen te werken. Wij moeten, zoo zeide
zij, n u den oorlog trachten te voorkomen.
Wanneer deze uitgebroken is, zijn wij
machteloos. Onze taak is alle kringen door
te dringen: politieke, religieuse etc. Ten
slotte stelde de spreekster voor dat de W.
R. I. een comité zou oprichten dat zich in
antwoord op Einstein's boodschap de oor
logsverhindering ten doel stelt.
ACADéMIE DE DROIT
INTERNATIONAL.
BEZOEK AAN HAARLEM.
Morgenochtend om hadf tien zullen 50 a 60
leden van de Association de l'Académie de
Droit Interiational (welk instituut in het
Vredespaleis gevestigd is) een bezoek aan
Haarlem brengen.
Een deel van het gezelschap zal eerst een
bezoek brengen aan de Cacao- en Chocola
defabriek Droste, een tweede deel aan de
kweekerij der fima Van Tubergen. Daarop
volgt een bezoek aan het Frans Hals Mu
seum. Daarna lunch in Hotel Lion d' Or. Om
2 uur zal het gezelschap een orgelconcert,
door den heer George Robert in de Groote
Kerk te geven, bijwonen. Daarna wordt een
autotocht door Kennemerland gehouden, en
een tea in Zandvoort aangeboden.
RADIOGRAFISCHE DOKTERS
HULP.
EEN REGELING VOOR SCHEPEN OP ZEE.
Een regeling is getroffen, waardoor met
ingang van 10 Augustus door sclhepen op zee
radiotelegrafisch geneeskundig advies kan
worden ingewonnen ten behoeve van zieken
aan boord.
De gezagvoerder zendt daartoe radiotele
grafisch een navraag met vermelding van
ziekteverschijnselen enz. aan het kuststa-
tion Scheveningen; dit station draagt zorg
voor doorzending aan het Roode Kruis Zie
kenhuis te 's Gravenhage. De aanvraag om
medisch advies moet gesteld zijn in het Ne-
derlandsch, Fransch, Duitsch of Engelsoh;
het antwoord zal gesteld worden in dezelfde
taal als de aanvraag.
Aan de radiotelegrammen van navraag en
van antwoord en aan het medisch consult
zijn voor den aanvrager geen kosten ver
bonden.
DR. PINEY EN DE METHODE-
BENDIEN.
MOET EEN TOESTEL LEENEN.
Aangezien dr. Piney, van het Kanker-zie
kenhuis te Londen, eenige onderdeelen van
het spectro-photometrisch apparaat van
Zeiss nog niet heeft ontvangen, heeft hij
volgens het Hbld. zijn onderzoek met betrek
king tot dr. Bendïen's methode voor het
diagnotiseeren van kanker eenige dagen
moeten uitstellen.
Naar de „Daily Telegraph" mededeelt,
heeft dr. Piney thans aan dr. Bendien ge
vraagd hem het ontbrekende te leenen en het
hem per vliegpost toe te zenden.
UIT DE STAATSCOURANT.
LANDBOUW-ONDERWIJS.
Benoemd is tot leer aar aan de Rijksland-
bouw-winterschool te Drachten ïr. J. Middel-
veldt te Medemblik.
CONGRES VOOR BEROEPSZIEKTEN.
De benoeming van V. Gravestein medisch
adviseur der R.V.B. tot gedelegeerde der
Ned. Regeering bij hst van 3 tot 8 Augustus
te Genève te houden 6e int. congres voor
ongevallengeneeskunde en beroepsziekten is
ingetrokken en als zoodanig benoemd P. N.
van Lit, controleerend geneeskundige bij de
R.V.B.
ACHTERUITGANG BIJ PHILIPS
VALT MEE.
Ontslag niet alleen gevolg van
malaise.
EINDHOVEN IS NIET GEHEEL
AFHANKELIJK VAN PHILIPS.
Naar aanleiding van de onrust, welke er
heerscht over het Philips-concern doet „de
Tijd" eenige mededeelingen over den staat
van de personeelskwestie op het oogenblik.
In ronde getallen zijn sinds October 1929,
dus in bijna twee jaren tijds, tienduizend
werknemers van de drie-en-twintig-duizend
ontslagen. Philips doet het op het oogenblik
met vijf-twaalfden van zijn personeel min
der dan in 1929.
In welingelichte kringen staat vast, dat, in
tegenstelling met de opvattingen van „the
man in the street" deze personeelsinkrimping
voor minder dan de helft een rechtstreeksch
uitvloeisel is van de eigenlijke crisistoestan
den. Wat heeft dan in hoofdzaak tot de reek
sen ontslagen geleid? Veranderde werkme
thoden, mechanisatie, speciaal bij de radio-
afdeeling.
Hoe stond in 1929 de zaak, toen, om zoo te
zeggen, iederen dag nieuwe bataljons werk
nemers de fabriekspoorten van Philips in
trokken? Aldus: Begin 1929 is Philips radio
toestellen gaan vervaardigen. Daar had men
duizenden nieuwe menschen voor noodig.
Maar al deze duizenden waren leek in het
vak; ongeoefend. Ook ging, wat de werkwijze
betreft, dit onderdeel van Philips min of
meer simplistisch. Een en ander bewijst, dat
feitelijk het record-aantal arbeiders uit dien
tijd ofschoon Philips niet naliet in sug
gestieve reclame op de steeds nieuwe duizen
den het licht te doen vallen een niet ge
heel controleerbare graadmeter was. Er zat
iets onnatuurlijks en oneconomisch in. De
duizenden ongeoefenden werden geleidelijk
geoefend, werden vaardiger, presteerden
meer en openden den weg naar personeels
vermindering. Dit maakt op zich zelf reeds
de productie rationeeler. Daarnaast echter
werden aldra machines in bedrijf gesteld,
waardoor al evenzeer inkrimping van perso
neel kon worden verkrijgen.
Het is begrijpelijk, dat ingewijden, die dit
onderling verband tusschen de feiten van
meetaf konden bespeuren, de geheele aan
gelegenheid met een rustiger blik gadesloe
gen dan zij, die zich er toe bepaalden den
gang van zaken uitsluitend af te meten naar
de zoo- en zooveel duizenden man personeel.
Zij wisten daartoe te goed, dat op honder
den destijds aan ontslagenen verstrekte ge
tuigschriften als reden van het ontslag stond
vermeld: „Verandering van werkwijze".
Intusschen gold het bovenstaande in hoofd
zaak voor de eerste tijden, nadat de wereld
crisis zich had geopenbaard. Van de ongeveer
tienduizend menschen, die sinds October
1929 zijn ontslagen, kunnen er vijfduizend
gesteld worden op de debetzijde van de hier-
voren uiteengezette factoren.
Wie de gangbare meening omtrent de
Philipsontslagen aan deze gegevens toetst,
zal eenige afwijking bespeuren.
Hét behoeft geen betoog, dat deze
zich te zwaarder doet gelden, waar immers
juist in de aandeelhoudersvergadering van
4 November 1929, dus feitelijk op den drem
pel der malaise, het maatschappelijk kapitaal
van f 100 tot f 250 millioen werd verhoogd.
Over het algemeen heerscht ten aanzien
van de combinatie Eindhoven en Philips
eenig wanbegrip. Men meent in breede krin
gen bij de jongste emissie der stad Eind
hoven is zulks duidelijk aan den dag getre
den Eindhoven in één adem met Philips te
kunnen noemen. Dit is onjuist. Philips is
buiten twijfel de voornaamste werkgever;
daarbij zijn er echter vele anderen, die even
eens van niet te onderschatten beteekenis
zijn. Men denke aan de sigaren-, textiel-,
lucifer-, hout- en ander takken van nijver
heid. Reeds vóór er van Philips sprake was,
had Eindhoven beteekenis als industriecen
trum. In den loop der tijden hebben oude en
nieuwe industrieën uit verschillende bran
ches, bij die van gloeilampen en radio, haar
deel genomen in den bloei en vooruitgang
van Eindhoven. Men heeft Eindhoven de
„Philipsstad" genoemd en niet zonder re
den. Wie echter zou meenen, dat de Eindho-
vensche fabrieken zonder belang zijn, in
dien men zich Philips wegdenkt, heeft het
mis en zal goed doen zijn opvatting te her
zien. Niet alleen om het feit zelf, dat zij on
juist is, maar ook omdat zij een verwrongen
beeld geeft van Eindhoven als industrieele
zetelplaats.
De Parijsche correspondent van het blad
meldt, dat Philips er niet aan denkt, zijn
eigen organisatie in Frankrijk op te geven.
Een nieuwe directeur werd trouwens onlangs
benoemd, aangezien de vorige Frankrijk
metterwoon verlaat. De relatie met de Com
pagnie des Lampes heeft een vreedzame sa
menwerking ten doel met het oog op den af
zet.
NOG MEER VERDRINKING S G EVALLEN.
Ter hoogte van St.-Pieter te Maastricht,
aan de Heugemerzijde van de Maas, is
Woensdagavond een man verdronken.
Ter hoogte van Bergharen is in het Ju-
lianakanaal een zwemster verdronken.
Te Berghuizen (Dr.) is de 15-jarige G.
Broersma uit Leeuwarden, die met anderen
aan het kampeeren was, bij het zwemmen in
een meertje verdronken.
(N. R. Ct.)
BRAND IN EEN
BLOEMBOLLENSCHUUR.
HOEVEELHEDEN BOLLEN VERLOREN
GEGAAN.
Hedennacht omstreeks 12 uur werd brand
gemeld in een bloembollenschuur aan het
Marcelisvaartpad. Deze schuur, alsmede de
daarin aanwezige bollen, behooren aan den
heer Kol, wonende aan de Lorentzkade.
Omwonenden hebben nog getracht het vuur
met emmers water te blusschen, hetgeen
hun echter niet mocht gelukken.
Inmiddels had men de brandweer ge
waarschuwd, die zich met haar materiaal
naar de Ramplaan begaf in de meening, dat
het vuur van deze plaats uit het beste te
bestrijden was. Aangezien de schuur zich
echter aan de zijde van de Houtvaart be
vindt en de Marcelisvaart te smal is voor
de brandwagens moet omgereden worden.
Aan de laatste brandkraan van de Houtvaart
werd een slang aangelegd van 450 meter
lengte in de richting van de brandende
schuur. Met één straal slaagde de brandweer
er in het vuur te blusschen.
De brand moet ontstaan zijn in de rechter
benedenhoek van het perceel.
De schuur brandde gedeeltelijk uit, terwijl
een hoeveelheid bollen verloren ging.
Verzekering dekt de schade.
ONBEWAAKTE OVERWEG TE
AERDENHOUT.
VUILNISKAR DOOR DE TRAM GEGREPEN.
Bij den overweg aan de Mr. Enschedélaan
te Aerdenhout stond Donderdagmiddag vier
uur een rij volgeladen vuilniswagens te wach
ten voor een tram, komende uit de richting
Haarlem. Toen deze gepasseerd was, meende
de bestuurder van de voorste vuilniskar te
kunnen oversteken. Toen de wagen midden
op de trambaan kwam, bemerkte hij tot zijn
schrik, dat op hetzelfde oogenblik ook een
tram van Zandvoort vlak bij was.
Tijd om over te komen was er niet meer.
Terugrijden ging ook niet. Daarom sprong hij
van den wagen. Net tijd, want het volgen
de oogenblik werd de wagen door de tram ge
grepen, voortgeduwd en omgesmeten. De wa
gen was zóó gehavend, dat hij later wegge
sleept moest worden. De onsmakelijke inhoud
werd over de trambaan verspreid. Het paard
kreeg een 30 c.M. lange vleeschwond aan een
der dijen, zoodat het voorloopig geen dienst
kan doen.
Tot zoover onze BloemendaaJsche corres
pondent.
Van de zijde der tramdirectie vernamen wij
nog, dat het bekende automatische waar
schuwingssignaal goed werkte, dat de tram
bestuurder luid gebeld en krachtig geremd
heeft. De bestuurder van de vuilniskar heeft
er blijkbaar niet aan gedacht, dat op het
zelfde oogenblik van twee kanten een tram
kan naderen.
DIEF SCHIET OP BESTOLENE
In den nacht van Woensdag op Donder
dag te ongeveer half twee, juist tijdens een
hevig onweder, hoorde de landbouwer van
Egdom nabij de Klomp, onder Ede, geraas
in de aan den overkant van den weg staan
de kippenhokken. Toen hij die hokken na
derde zag hij bij het felle licht van den
bliksem een manspersoon die eenige zakken
droeg, zich verwijderen.
Hij sommeerde den man te blijven staan,
waarop deze de zakken neergooide, een re
volver voor den dag haalde en daarmede
van Egdom een kogel in het bovenbeen
schoot. Hierna vluchtte de dader met ach
terlating van een zak met kippen en nog
vijf ledige zakken. Van Egdom moest zich
onder geneeskundige behandeling stellen.
De wond is niet ernstig. De marechaussee
uit Veenendaal stelt een nauwkeurig onder
zoek in, doch dit is tot nog toe vruchteloos,
aangezien men ieder spoor van den dader
mist.
Oscar Wilde:
Het verdriet is een openbaring voor toien
het treft.
Nadat in Breda de autoped tot
een verkeersgevaar is gepro
clameerd en daarom verboden,
is in verschillende andere
steden dit onderwerp in op
spraak geraakt.)
Als ik 's avonds zoo eens stiekum
Naar mijn kleine kleuters kijk,
Onbewust van die bespieding
Op hun reis door 't droomenrijk;
Heb ik altijd, tot op heden,
Met iets weeks in 't hart gedacht:
Ach, wat is het toch onschuldig,
En hoe teer, dit jong geslacht.
't Is mijn plicht ze te beschermen,
Want de wereld is zoo slecht,
En wat komt er van die kleinen
Anders later nog terecht,
Maar nu weet ik, d'een en d'ander,
Naarstig autopeddelaar,
Zijn per slot niet zoo onschuldig,
Ze zijn een verkeersgevaar!
Weer sta ik naar ze te kijken,
Tjonge, wie had dat gedacht.
Zoo ver heeft hun oude vader
't In zijn leven niet gebracht.
Onze zorgbeladen wereld.
Heeft dus weer een vraagstuk meer,
Naast de groot-verkeersche lasten
Komen die van 't klein-verkeer.
Als die autopedbevlieging,
Waarschuwt men, nog verder gaat,
Wordt de wandelaar verdreven
Ven zijn laatste strookje straat.
Dat is, zeggen vooruitzienden,
Wat er vast van komen zal,
Als men 't kind verwent, door 't zetten
Op een autopedestal.
Wel, de uitbreiding, zoo vrees ik,
Zal niet te verhindren zijn.
Daar, zooals bekend, de zondaars,
Steeds die andre kindren zijn.
En het eenige zal wezen
Voor men straks in lasten raakt,
Dat men, naast speciale andre
Ook een autopedpad maakt.
P. GASU3.
DE VERGIERDEWEG.
VAN LANDWEGJE TOT MODERNEN
VERKEERSWEG.
De dienst van Openbare Werken heeft
thans een begin gemaakt met den aanleg
van den Vergierdeweg. Dit oude landwegje
loopt van den Rijksstraatweg, juist tegen
over de St. Bavokerk in Oostelijke richting
en komt dwars op den Slaperdijkweg uit,
halverwege Santpoort en Spaarndam. Hoe
wel het smalle, tamelijk lange wegje oud is
zullen slechts weinig Haarlemmers dezen
weg weten. Hij diende slechts voor aan- en
afvieir van veevoeder en zuivelproducten
voor de boeren die hun hoeven hadden op
het uitgestrekte weiland tusschen den
Rijksweg en het Spaarne. De laatste jaren
zijn bij de bebouwde kom van het vroegere
Oud-Schoten, enkele woningen gebouwd. En
in de naaste toekomst zal deze weg van veel
grootere beteekenis worden.
In de eerste plaats zal aan dezen weg de
nieuwe Algemeene Begraafplaats worden
aangelegd tegen den Slaperdijkweg, dat is
de grens van HaarlemVelsen. In de twee
de plaats zal de2e weg, aLs parallel van den
Rijksweg, straks een hoofdverkeersweg
worden in de bebouwing van het even ge
noemde weilanden-complex, waar weldra de
bouwers met de stadsuitbreiding zullen door
gaan.
De nieuwe burgemeester van Bloemendaal
geïnstalleerd.
(2e blad, le pag.)
Cecil B. de Mille in Haarlem.
(le blad, le pag.)
De onhoudbare toestand bij de Lange Brug.
(2e blad, 2e pag.)
Geen vergunning voor het zweef vliegkamp
op Schouwen.
(2e blad. 3e pag.)
De votcsstemming over het lot van den
Pruisischen Landdag en de strijd, die er
aan vooraf gaat.
(2e blad, 2e pag.)
De toestand b\j Philips.
(le blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
CECILB.DE MILLE IN HAARLEM
EEN VAN 'S WERELDS BEKENDSTE
FILMREGISSEURS.
Californië 1931Haarlem 1609.
Cecil B. de Mille, één van 's werelds be
kendste filmregisseurs maakt met zijn auto
een Europeesche vacantiereis en bezocht gis
teren en vandaag Haarlem, in het bijzonder
de Groote Kerk en het Frans Halsmuseum.
Mr. de Mille was vergezeld van zijn echtge-
noote.
Hedenmorgen omstreeks half twaalf trof
fen wij hem aan in de Groote Kerk waar hij
vol aandacht en diep onder den indruk ge
noot van een door den heer George Robert
speciaal voor hem gearrangeerd orgelconcert.
Bach, Padre, Martini, Haendel en anderen
streelden zijn oor en na afloop van het con
cert sprak hij zijn bewondering over spel en
orgel uit en dankte hij den heer Robert voor
zijn vertolking.
Mr. de Mille zeide ons dat hij verrukt was
over Haarlem en over de andere oude Hol-
landsche steden waar alles wat van vroeger
tijden over is gebleven met zooveel piëteit
in stand is gehouden.
„In geen enkel ander land is „antiquity"
zoo gaaf, zoo schoon", verklaarde hij opge
togen.
Voor zijn vertrek naar Duitschland, mor
gen, zullen de heer de Mille en zijn gezel
schap nog een bezoek brengen aan het Frans
Halsmuseum en aan eenige plaatsen aan de
Zuiderzee, Volendam, Edam, Hoorn en Enk
huizen.
In het bock dat de bezoekers van de Groo
te Kerk ter teekening wordt voorgelegd staat
op de bladzijde van vandaag:
Cecil B. de Mille, Hollywood Californië
1609—1931
De oplossing van deze eigenaardige tijds
bepaling is de volgende: Toen wij den film
regisseur vroegen of hij ons land al eens eer
der bezocht had antwoordde hij „dat hij er al
relaties mee onderhoud van de dertiende eeuw
af"!
Wat toch is het geval? De voorouders van
den heer Mille hebben in Nederland geleefd,
en zelfs in Haarlem.
Hij kan zijn stamboom nagaan tot één zij
ner voorvaderen, die in 1653 in het huwelijk
trad met de Haarlemsche Elisabeth van der
Liphorst, in de oude papieren uit deze pe
riode wordt ook de woonplaats van dit echt
paar genoemd: een huls in de Breestraat en
het was naar dit huis, dat de heer de Mille,
direct na het bezoek aan de Groote Kerk zijn
schreden wendde.
In 1658 verliet het echtpaar ons land en
zeilde met andere emigranten naar Ame
rika. Het zijn dus wel zeer bijzondere ban
den die den grooten Amerikaan aan ons
land en aan Haarlem binden!
Uit het korte onderhoud dat wij met den
heer de Mille hadden bleek wel zeer duide
lijk dat het bezoek aan Haarlem, aan de
prachtige Groote Kerk, wier zuiverheid van
stijl en wier indrukwekkende soberheid hij
niet genoeg kon roemen een heel bijzonder
oponthoud is geweest tijdens de vacantiereis.
De heer Luytingh, die Cecil B. de Mille heeft
rondgeleid en hem menig interessant detail
dat bezoekers in den regel ontgaat, heeft la
ten zien, vertelde ons nog, dat zijn gast ken
nis van zaken aan den dag legde, op het ge
bied van oude kunst en muziek.
Wij zijn er van overtuigd dat het voor
den schepper van eenige der meest pom
peuze Amerikaanschc films, voor den man
die gewend is in de wildste branding van
het leven van Hollywood te werken en te
denken, eenige merkwaardige oogenblikken
zijn geweest in de stille Groote kerkten
overstaan van Bach en Haendel
PROVINCIALE STEUN AAN DE OVER
BRUGGING VAN GROOTE RIVIEREN
Provinciale Staten van Gelderland hebben
Donderdagmiddag de voorstellen aangeno
men voor den bouw van vaste bruggen bij
Nijmegen, Arnhem en Doetinchem.
Deze voorstellen hielden In om aan Gede
puteerde Staten machtiging te verlecnen
om overeenkomsten aan te gaan met het
Rijk en de gemeenten Nijmegen en Arnhem,
Elders in dit nummer, hébben wij een be
spreking opgenomen over de beteekenis van het referendum in Pruisen op a.s. Zondag,
voor of tegen de ontbinding van den Land dag. De belangen van de Duitsche rijks-
regeering zouden met een ontbinding van den landdag en mei een eventueel aftreden
van het kabinet Braun, geenszins gediend zijn. Intusschen zijn de laatste voorbereidin
gen voor de volksstemming gehouden. De stembussen worden ter verzending naar de
stembureaux gereed gemaakt.
