HET GEÏLLUSTREERD
ZONDAGSBLAD
HEVIGE BRAND AAN DEN KINHEIMWEG.
Hef woord is aan...
Radiocontact.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14771
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 21 Augustus 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f 0.27%, per maand f 1.20, per 3 maanden
13.5714, franco per post 3.87)4, losse nrs. f 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f 0.05, per maand f 0.22, per 3 rtind. 0.65, franco per post f 0.72^a.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60.
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels f 0.30, elke regel meer 0.10. uitsluitend a contant
Gratis Ongevallenveizekeiing vooi Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 1 50.-, Elke ande. vinger f 150.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-, Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
INBRAAK TE BLOEMENDAAL.
DE INBREKER TE AMSTERDAM
AANGEHOUDEN.
Woensdag jJ. ontdekte de politie te Bloe-
mendaal, dat in een tijdelijk onbewoonde villa
aan den Rijperweg aldaar was ingebroken.
Vermist werden eenige gouden en zilveren
voorwerpen. Uit het onderzoek bleek, dat de
dader in de omgeving van Apeldoorn bekend
was. De politie leidde dus het onderzoek in
die richting. Na zich met de politie aldaar in
verbinding te hebben gesteld, gelukte het
den naam van den gezochte, den 25-jarigen
W. C. F., te weten te komen. Donderdagavond
werd hij te Amsterdam door de politie aan
gehouden en heden naar Overveen overge
bracht, om ter beschikking te worden gesteld
van den Commissaris van politie te Bloemen-
daal.
TREINONTSPORING OP HET
HAARLEMSCHE STATION.
WISSEL TE VROEG OMGETROKKEN.
Donderdagmiddag vier uur reed een uit drie
wagens bestaande electrische trein van
IJmuiden het Haarlemsehe station binnen.
Toen de trein een wissel passeerde en de
eerste wagen en het eerste stel wielen van
den tweeden .wagen er over heen waren,
meende de wisselwachter, dat de geheele
trein reeds gepasseerd was. Hij verzette dus
den wissel met het gevolg dat het tweede stel
wielen van den tweeden wagen ontspoorde.
De trein stopte onmiddellijk, zoodat de derde
wagen op de rails bleef staan. Er werd
slechts een geringe materieele schade ge
constateerd. Na eenigen tijd werd het ont
spoorde rijtuig weer in de rails gezet. Het
treinverkeer had slechts lichte vertraging en
persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
MAATREGELEN TEGEN HET
[VERNIETIGEN VAN GROENTE?
DISTRIBUTIE AAN WERKLOOZEN
BEPLEIT.
Het lid der Tweede Kamer de heer Drop
heeft zich tot den minister van Binnenland-
sche Zaken en Landbouw gewend met de
vragen of hij geen aanleiding vindt te doen
nagaan of iets gedaan zou kunnen worden
tegen de vernietiging van tuinbouwproducten
bijvoorbeeld de onverkoopbare gedeelten van
den tuinbouwoogst op te vangen en te dis tri -
bueeren, bijv. aan de gezinnen der werkloozen
die uitkeeringen uit werkloosheidskassen ont
vangen of krachtens crisisregelingen worden
gesteund?
OORLOG TUSSCHEN TWEE
STRATEN.
KINDEREN AAN DEN SLAG.
In het noorden van Berlijn had een for-
meele veldslag plaats tusschen schoolkinde
ren uit twee verschillende straten, waarbij
zij latten en ijzeren stangen als wapens ge-
bruikten.Pass toen de politie verscheen, kwam
een einde aan den strijd.De meeste vechters
baasjes, 80 a 100, maakten zich uit de voeten
twaalf kon men er in handen krijgen, aldus
het Hbld.
Men zal het waarschijnlijk aan de school
besturen overlaten een onderzoek naar het
gebeurde in te stellen.
van HAARLEM'S DAGBLAD van heden bevat
o.m.:
op de frontpagina een foto van de Oase
een afbeelding van een kunstmatig verwek
ten bliksemstraal;
een zestal foto's uit het stadje Trier aan
den Moesel;
het bezoek van de Duitsche kanovaarders
aan ons land;
de Graf Zeppelin te Amsterdam;
Natuuropnemingèn en stadgezichten uit het
buitenland; -■
de Italiaansche opleidingsschepen te Am
sterdam;
het 80-jarig bestaan van de Kon. Hand
boogschutterij „Claudius Civilis" te Amster
dam;
de bruggenbouw voor de Twen te-kanalen,
een vervolg van de feuilleton „de vuurroods
Man";
twee afzonderlijke verhalen;
een humorpagina.
BLOEMENDAAL
Fabriek geheel verwoest.
Inzending voor de Jaarbeurs verloren gegaan.
Wat er gered is van de lampekappen wordt later uit de tuinen der aangrenzende huizen
gehaald en weggebracht.
Donderdagmiddag omstreeks half vier brak
plotseling brand uit achter in de fabriek van
verlichtingsartikelen van de firma Goberts
aan de Kinheimweg no. 75. Het vuur vér
breidde zich zóó snel, dat, toen de Bloemen-
daalsche brandweer die onmiddellijk ge
waarschuwd was, 10 minuten later ter plaatse
aanwezig was, het geheele gebouw reeds
in lichte laaie stond. Ook de Haarlemsehe
brandweer was opgebeld, doch men zag in,
dat de Bloemendaalsche zijn werk wel alleen
af kon.
De bewoners der belendende perceelen waren
druk bezig hun voor de hand liggend huis
raad naar veiliger plaatsen over te brengen.
Maar dit bleek niet noodig te zijn geweest:
meer dan waterschade kregen ze niet.
Intusschen woedde het vuur in al zijn hevig
heid voort. Het vond gretig voedsel in de in
de fabriek aanwezige grondstoffen en ge
reedschappen, waarbij een voorraad benzine,
lak- en verfwaren. Het felst brandde het
achtergebouw, dat vrijwel geheel uit geteerde
planken was opgetrokken. Knetterend gre
pen de vlammen om zich heen in de licht-
brandbare voorwerpen, stuk voor stuk vielen
de dak-balken krakend naar beneden.
Bestrijding met 10 stralen.
De brandweer bestreed het vuur met acht
a tien stralen, op de waterleiding aangeslo
ten en van de motorspuit. Van alle zijden
tastte men de vlammen aan, ook eerst van
het platte dak boven het kantoor, totdat er
gevaar voor instorten ontstond. Ook het per
soneel werkte onvermoeid mee.
Het mocht echter weinig baten: het ge
heele gebouw met de inventaris is in de asch
gelegd. Alleen het kantoor (hoewel uitge
brand) en de vóór- en zijmuren staan nog
overeind.
Hoe de brand ontstond.
De ooi-zaak van den brand ligt aan het feit,
dat benzine is ontbrand. Vermoedelijk heeft
men daarbij gerookt.
Er werkten ongeveer 35 man personeel
in de fabriek. Eensklaps werd er „brand" ge
roepen achter in de fabriek; een hoeveelheid
over den grond geloopen benzine had vlam
gevat. Door er water op te gooien, trachtte
men dit begin van brand te stuiten, doch de
uitwerking was tegenovergesteld. Het vuui
verbreidde zich hoe langer hoe meer en in
weinige minuten stond de heele fabriek in
brand. Sommigen hebben een explosie ver
nomen.
De schade.
De schade is vrij aanzienlijk.
„We hadden eenige voorraden lampekappen
liggen voor de Jaarbeurs in Utrecht", vertelde
ons de heer Gobets. „Verder zijn enkele kost
bare machinerieën verwoest. Alles is verloren
gegaan. De schade wordt wel door verzekering
gedekt, maar daarmee krijgen wij onze voor
raden voor Utrecht niet terug, waar we sinds
Juni al aan bezig zijn."
Op het terrein van den brand waren de
nieuwe burgemeester van Bloemendaal, jhr.
den Tex, de commissaris van politie, de heer
Hiemstra, de directeur van de Waterleiding,
de heer P. Jongepier en hot raadslid de heer
Cassee aanwezig.
De belangstelling van het publiek was
enorm.
WAT MEN ER VOND.
.HET MATERIAAL IN HET BERLIJNSCHE
COMMUNISTISCHE CENTRUM.
BERLIJN, 20 Aug. (VX>.) De Politiepre-
sident deelt naar aanleiding van de ont
ruiming van het Karl-Liebknechthuis mede:
Van 9 tot en met 20 Augustus was het z.g.
Karl Liebknechthaus aan de Bülowplatz te
Berlijn, waarin zich de bureaux van de Com
munistische Partij bevinden door de politie
bezet.
Op 19 Augustus zijn alle kamers van het
huis doorzocht. Deze huiszoeking heeft om
vangrijk materiaal aan het licht gebracht,
hetwelk bewijst dat zich in het Karl-Lieb-
knechthuis het centrale bureau inzake de
werkzaamheden tot ondermijning van de
Schutzpolizei en de Rijksweer bevond. Men
vond een ontzaglijke hoeveelheid van dit z.g.
„ondermijningsmateriaal" en verboden bro
chures, welke voor de deels reeds hangende,
deels nog in te stellen vervolgingen wegens
hoogverraad van groot belang zijn. In een
koffer werd een omvangrijke documenten
verzameling ontdekt waarvan de herkomst
nog moet worden nagegaan.
Verder werd nog geconstateerd, dat een
groot gedeelte der onwettige b.g. „cel"- of „be
drijfs"-bladen, die zich door hun buitenge
woon opruiend karakter onderscheiden, in
het Karl-Liebknechthuis werd gedrukt.
Gedurende de tien dagen dat de politie het
Karl-Liebknechthaus bezet hield, is het in
de omgeving van de Bülowplatz niet tot on
geregeldheden gekomen
EXAMEN HANDENARBEID.
Haarlem, 19 en 20 Aug.
Geëxamineerd 6 vrl. en 5 mnl. candidaten,
geslaagd de dames H. L. J. Blikslager, Heem
stede; A. F. Gouverne. Naarden en W. H. van
der LindenKeja, Amsterdam, en de heeren
J. P. van der Borden, Bloemendaal, H. H.
Janse, Amsterdam, en A. J. M. Lingeman,
Zeist.
Jacob Wassermann
Menschen zijn als sterren, bewegen zich
langs vastgestelde banen als sterren. De
astronomie leert ons sterrenbanen be
rekenen. Op dezelfde manier kan ik mij in
denken dat er een mathematiek is van het
noodlot en de menschelijke handelingen.
Altijd cirkelen planeten om een centraal
lichaam en om planeten trawanten. Astero
ïden jagen wild door systemen, meteoren
breken als zigeuners door de orde. De vraag
is: waar ben je gebonden? waar bind je?
geef je licht of bevat je licht? daarvan hangt
de plaats af die je inneemt. Dat is het be
slissende.
De couranten hebben gister
Reeds in 't kort het nieuws vermeld;
Tusschen A. V. R. O. en minister
Is weer het contact hersteld.
Dat kan allen slechts verheugen,
Want nu wordt er weer gepraat,
Zwijgen mag een poosje deugen,
Maar brengt op den duur geen baat.
Vader Tijd heelt alle wonden,
Dat leert de geschiedenis,
'k Hoop, dat nu iets wordt gevonden,
Waarmee elk tevreden is.
Nu de regen valt bij stroomen,
Waar je dezer dagen gaat-.
Moest ook het contact wel komen,
Tusschen Vogt en Waterstaat.
P. GASUS.
NEDERLANDSCH MARCONIST
OP CROYDON GEDOOD.
EEN SLAG VAN DEN PROPELLER
GEKREGEN.
Op het vliegveld Croydon bij Londen is
Woensdagmiddag de 22-jarige L. G. M.
Eijmaal, radio-telegrafist in dienst der K.L.M.
en onlangs aangewezen om op de lijn Hol
landIndië dienst te doen naar de Tel. meldt,
door een propeller van een juist door hem
verlaten vliegtuig zoo ernstig getroffen, dac
hij kort daarop is overleden.
Reeds de benoeming tot radio-telegrafist op
den HollandIndië dienst, waarvoor hij bij
Radio-Holland zijn opleiding genoot, en zijn
vluchtenmet Van Dijk, stempelden hem tot
een onzer beste jonge krachten van wien men
nog veel verwachtte, aldus het blad. Het lijk
zal Zaterdag per boot naar Nederland worden
overgebracht en hier ter aarde worden be
steld.
AMERIKA.
Waarom zooveel misdaden?
Het sociale systeem aangevallen.
Maanden geleden stelde president Hoover
een commissie in onder leiding van den ex-
minister van justitie Wickersham om de oor
zaken op te sporen van de uitgebreidheid
van het Amerikaansche misdadigerswezen.
Op 4 en 13 Augustus plaatsten we reeds
enkele uitgebrachte rapporten dier com
missie. Maar over de oorzaken der misdaden
wordt niet gesproken enkel op het bestaans-
fijt gewezen. En in het laatste rapport ver
klaart de commissie zich dan ook onbe
kwaam om de oorzaken aan te geven, zegt
de News Chronicle.
Slechts één der elf leden, Kolonel Henry
Anderson, oordeelt dat de wortel van de
misdaad diep in de nationale psychologie
schuilt. De kolonel vestigt de aandacht van
allen, die de sociale voorwaarden bestudee-
ren, op het feit, dat het Amerikaansche
volk:
„de natuurlijke bronnen van het land voor
persoonlijk voordeel geëxploiteerd heeft,
soms in zoo groote mate, dat in bepaalde ge
vallen uitputting dreigt. In Amerika bestaan
de grootste kloven ter wereld tusschen rijk
dom en armoede. De treurige achterbuurten
in de steden en de onbekende gebieden op
het land zijn evenzoovele bedreigingen voor
de sociale gezondheid en orde.
Het volk heeft veel der natuurkrachten
aan zich ondergeschikt gemaakt, maar zijn
industrie-systeem zóó geregeld en ontwik
keld, dat de mensch slechts een onderdeel
van een machine is geworden, zonder de in
spiratie van eigen werk of de tevredenheid,
die uit sociale en economische veiligheid
voortspruit.
De Amerikanen hebben een groote hoe
veelheid wetten gemaakt en een zeer inge
wikkeld regeeringssysteem tot beteugeling
van en controle op het individueele en
maatschappelijke gedrag, maar iedere trap
van ontwikkeling ging met een steeds
groeiende mate van bandeloosheid en mis
daad gepaard. Elk geslacht is tenminste één
maal in een oorlog gewikkeld geweest".
Deze analyse van het sociale systeem wint
aan belangrijkheid als in herinnering ge
bracht wordt, dat Anderson's verkiezing tot
commissielid becritiseerd werd door de Libe
ralen, omdat hij te conservatief zou zijn.
Zijn ontevredenheid met de bestaande orde
is de grootste verrasing door de commis
sie bereid. En zij toont aan dat de meening
van den ontwikkelden Amerikaan naar den
liberalen kant overhelt.
De Wlckersham-commissie beschouwt
New-York als een stad, waarin een misdadi-
gers-klasse geschapen is door de achter
buurten, de onverschilligheid voor crimineele
neigingen en door een onzalig verbond tus
schen politie, politici en wetsovertreders.
Ernstige brand iti Bloemendaal.
(Ie blad, le pag.)
De Wethoudersverkiezing te Haarlem.
(2e blad, 4e pag.)
Engeland's financieele r:ood en het veronder
stelde invoerrecht van 10 pet.
(2e blad, le pag.)
De A.V.R.O. en Minister Reymer. Het geschil
bijgelegd.
(2e blad, 2e pag.)
De gemeente Velsen koopt het landgoed
Rooswijck.
(2e blad, 3e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.:
v. d. Abeelen: De subsidieering der burger
lijke luchtvaart.
(3e blad, 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
CIRCUS GLEICH.
DE AANKOMST IN HAARLEM.
Hedenavond zal het circus Gleich op het
Sportpark te Heemstede zijn openingsvoor
stelling geven. Wij hebben vanmorgen de
voorbereidingen voor een gedeelte gevolgd.
Het is verwonderlijk in welk een korten
tijd dit reuzen-circus want dat is het
verplaatst en ergens anders opgebouwd kan
worden. Gisterenavond speelde men nog in
Leiden en vanmorgen omstreeks 5 uur kwa
men de treinen met tachtig wagens al aan
het goederenstation Westergracht aan.
Een drietal olifanten verleende op het per
ron zijn medewerking. De goedige logge bees
ten zijn uitermate geschikt voor dat werk. De
kornak hoeft de dieren niet te leiden of aan
te sporen. Ze worden slechts tegen een wagen
aangezet of ervoor gespannen en de olifant
zorgt zelf voor het verplaatsen. Voor den kop
van het dier is een stootkussen gehangen,
waardoor de huid beschermd wordt.
Een geweldige kracht ontwikkelt de olifant
Toen een der wagens zóó in het zand ge
zakt was, dat een tractor het voertuig er
niet uit kon trekken, riep men Mary te hulp.
Het verstandige dier zette zijn kop er achter
tegen aan en duwde den wagen eerst iets in
de hoogte en toen verder! Voor haar een
peuleschilletje! De kleine oogen zijn uitdruk
kingloos, maar ik vermoed dat ze een min
achtende blik geworpen hebben op de on
machtige tractor!
Met tractors werden de wagens vervolgens
naar Heemstede gevoerd. Op het terrein daar
namen andere tractors op rupsbanden de
sleep over.
Het opbouwen.
Toen wij in Heemstede aankwamen, ston
den de vier hoofdmaston van ongeveer 35
M. hoogte al overeind. Het reusachtige zeil
doek lag uitgespreid over het terrein en men
begon juist den buitenwand op to trekken,
waarvoor palen van 3 M. lengte onder het
zeil moesten worden geplaatst. Met een man
of 8 werkt men aan een paal, in vijf, zes ploe
gen. Het duurde dan ook geen half uur of
dit gedeelte van de werkzaamheden was
gereed.
Toen kwam het hijschen van het doek aan
de groote masten. Een zeer zwaar werk,
vooral nu het zeil door de vele regens nat en
dus veel zwaarder is geworden. Honderd en
twintig mannen zwoegden aan de kabels cn
voetje voor voetje rees het dak dan aan
dezen, dan aan den volgenden mast. Intus
schen hadden de andere werklieden er
helpen ruim 350 mannen mee de stallen
opgetrokken, waren aan den ingang bezig,
verzorgden den electrischen aanleg. Dank
zij een prachtig systeem van arbeidsverdee-
ling staat het circus in korten tijd voor de
voorstelling gereed.
„Wij bouwen in zes uur de geheele tent op"
vertelde onze geleider de heer Hoppe, ons.
„2k)o ligt het terrein nog verlaten en leeg en
6 uur later kan de voorstelling al een aan
vang nemen.
Ieder heeft zijn eigen werk, men loopt el
kander nooit in den weg. De directeur Julius
Gleich, betaalt zijn mannen, maar verlangt
er ook wat van. En komen ze niet op tijd ge
reed, wel, dan zijn ze ook niet geschikt voor
hun werk."
We vroegen hoe groot de tont was en kre
gen ten antwoord, dat zij plaats biedt (alle
maal zitplaatsen) aan 10.000 personen, tor-
wijl de ovale arena een lengte heeft van 62
Meter, speciaal voor de massa-voorstellingen
en paardenrennen.
We zagen nog iemand bezig met het repa-
reeren van een scheur in het zeil en Infor
meerden of bij hevigen wind geen gevaar be
stond, dat zoo'n scheurtje zich over een
groote lengte kon uitbreiden.
Deze vrees bleek ongegrond, daar hierin
voorzien is. In het zeil verwerkt zit namelijk
een net van kabels die in geval van scheuren
de opening beperken tot hoogstens een me
ter.
„U zult van dergelijke gevallen bij ons dus
weinig last hebben", lachte de heer Hoppe.
„Komt u rustig een voorstelling bijwonen,
u zit nooit onder den blooten hemel!"
EXAMEN HOOFDAKTE.
Haarlem 20 Augustus. Geëxamineerd 3 vrl.
en 5 mnl. candidaten.
Geslaagd mej. J. G. Schipper, Haarlem en
de heeren J. G. LIgtenberg, Haarlem, J. J.
Huizinga Bloemendaal, A. Zonnevylle, Haar
lem.