Met Byrd aan de Zuidpool.
STADSNIEUWS
HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1931
DERDE BLAD
FILMKUNST.
Een interessante en boeiende film.
In „Palace" wordt van hedenavond af de
film „Met Byrd aan de Zuidpool" vertoond,
het cineastisch verhaal van de moeilijkheden
en de gevaren, waarmede de leider en de deel
nemers aan de Zuidpool-expeditie, per schip
en vliegtuig, van Admiraal Byrd, van Augus
tus 1929 tot Maart 1930, te kampen hadden en
nok van de successen die op dezen moeite
vollen tocht werden behaald.
Deze hoogst interessante en boeiende film
werd samengesteld door Emanuel Cohen; de
opnemingen werden gemaakt door de film
operateurs Willard Vanderveer en Joseph
Trucker, die door „Paramount" aan de expe
ditie werden toegevoegd, de muziek is van
Monny Bear.
Admiraal Byrd in Poolkleeding
Hier behoefden geen „spannende taferee-
len" geënsceneerd te worden; wat de toe
schouwer te zien krijgt is eenvoudig en waar,
maar deze rolprent geeft juist door haar
eenvoud en haar waarheid vaak een groote,
échte ontroering, wanneer men zich indenkt
in het geweldige, het heroïsche van deze on
derneming, wanneer men ziet hoe de leider
haar tot in de kleinste bijzonderheden heeft
voorbereid, hoe hij aan alles dacht en hoe hij
tenslotte de voldoening smaakte, dat zijn
vooraf gemaakte berekeningen klopten met
de werkelijkheid.
Vol bewondering staren we naar het witte
scherm, waarop het leven van Byrd en zijn
wakkere mannen gedurende den langen
Poolnacht van zes maanden ons in levende
beelden wordt „geteekend", vol bewondering
want welk een geestkracht was er noodig, om
moedig en opgewekt te blijven, gedurende
een zóó lange periode, waarin Byrd en zijn
kameraden als mollen onder den grond leef
den in hun ingegraven woningen, diep onder
de sneeuw!
En dan de vreugde, als eindelijk, eindelijk
de zon weer te zien komt en het oogenblik
nadert voor den grooten vliegtocht naar de
Zuidpool. Als wij dezen tocht medemaken,
stijgt onze bewondering en onze ontroering
wordt grooter, tot de climax wordt bereikt en
Byrd er, ondanks vreeselijke moeilijkheden,
gevaren en stormen (o, die ontzettende span
ning in het vliegtuig als het in een geweldi
gen storm er op of er onder gaat!) in slaagt,
het doel van den tocht te bereiken, de „Stars
en Stripes" op de pool neer te werpen en bin
nen den uitersten tijd weer behouden te lan
den in „Klein Amerika", de nederzetting op
het Ross-land, aan den voet van de groote
IJsbarrière, waar het „kamp" was opgeslagen
of liever: ingegraven.
Wij voelen mee de teleurstelling die Harry
Gould en zijn kameraden ondervinden, wan
neer gedurende een wetenschappelijken ont
dekkingstocht per vliegmachine een ontzet
tende sneeuwstorm opsteekt, die het geheele
vliegtuig verwoest en wij beleven ook de
vreugde van die mannen, als Byrd hun na
eenige dagen te hulp komt snellen en er in
slaagt, allen behouden in „Klein-Amerika"
terug te brengen.
En wij begrijpen de smart der deelnemers
aan de expedities per hondensleden als zij
zich gedwongen zien, den trouwen en dappe
ren hond, die zoolang de leider van de an
dere viervoeters was geweest, door een revol
verschot te dooden, omdat zij het verzwakte
en uitgeputte dier toch niet kunnen achter
laten om van honger en ellende om te komen.
Men meene niet, dat deze film slechts frag
menten te zien geeft, zij geeft een uitstekend
gedocumenteerd en aaneengeschakeld verhaal
van moed, volharding, zelfvertrouwen en op
offeringsgezindheid, dat wéldoet en sterkt.
SCHOOL- EN WERKTUINEN.
OPENSTELLING TOT BEZOEK.
Teneinde Ibestuurdetren der provincie,
gemeenten, vereenigingen, hoofden en onder
wijzers van openbare en bijzondere scholen
ouders en verder alle belangstellenden in het
werk der Vereeniging voor school en werk-
tuinen in de gelegenheid te stellen, kennis te
maken met dit werk, zijn de tuinen der
vereeniging op Zaterdag 5 September a.s.
van 2 tot 4 uur n.m. voor ieder belangstel
lende toegankelijk.
Jonge kinderen kunnen slechts onder ge
leide worden toegelaten.
Vooral de tuin aan de Marnixstraat te
Haarlem is een bezoek zeer waard, deze tuin
is als model-werktuin aangelegd; doch ook
de tuin te Heemstede, aan den Heerenweg
tegenover de Kerklaan, en die aan de Thom-
sonlaan, zijlaan der Pijlslaan, geven een zeer
goeden indruk van het onderwijs der ver
eeniging.
Bezoeken zullen op hoogen prijs worden ge
steld.
DE FEESTAVOND VAN HET H. VAN
BREEMEN-FONDS
In het ons gezonden communiqué betref
fende den feestavond van het H. van Bree-
menfonds werd niet medegedeeld, dat de
heer H. de Lugt door den voorzitter werd
genoemd als de man, die zooveel feestavon
den voor de vereeniging heeft georgani
seerd. Men verzoekt ons, dit alsnog te ver
melden.
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
v. d. Vlerk, Zijlstraat 5, armband: Van
Hardenbroek, Hooge Duin en Daalscheweg 14,
Bloemendaal, armband; Bureau van Politie,
Smedestraat, bril, bal; C. IJpelaan, Deutz-
straat 10, Heemskerk, bankbiljetten; Lam-
brechtsen, J, van Ruijsdaellaan 1, Heemstede,
beurs m.i.; Spruit, Barrevoetestraat 12, lees
boek; Brandts, Pres. Steijnstraat- 16, cein
tuur; Heyerman, Plataanstraat 73, hond;
Stam, Overtonstraat 6, dop van een vulpen;
Smit, Kloppersingel 67, duif; Goovers, Dr.
Leydstraat 51, gewichten; Kenenl Fauna,
Parklaan 119, kat; Van Slooten, Tulpenstraat
17rd„ ketting; Seegers, Duvenvoordestraat 86
kam; Bureau van politie, Smedestraat, boek;
A. F. Verheen, Scheepmakersdijk 8rd., man
tel; Van Hardenbroek, Hooge Duin en Daal
scheweg 14, Bloemendaal. portefeuille m.i.:
Gusenhoven, Duvenvoordestraat 81, porte-
monnaie m.i.; Telegraaf, Ged. Oude Gracht,
portemonnaie m.i.; Bogget, Tulpenstraat 12
zwart, pak m.i.; Van Zonneveld; Feithstraat
10, portemonnaie m.i.; W. Broekhupizen,
Karolingenstraat 11, toschje m.i.; Daams,
Ged. Schalkburgergracht 58, taschje m.i.
Verney, Oranjeboomstraat 135rd„ taschjc
m.i.; Butot. Populierstraat 11, tasch; Boeyen-
ga. Wagenweg 28, vulpotlood; Schnijder,
Middentuindorpslaan 3, rijwiel; Scholten,
Oude Weg (woonschip 2836), rozenkrans;
Weyland. Da Costastraat 47, ring; Blijswijk,
Scheeperstraat 24 zw„ rijwiel.
BISSCHOPPELIJKE BENOEMING.
De Bisschop van Haarlem heeft benoemd
tot kapelaans te Haarlem iH. Antonius)
Pater J. W. M. Hunsche en Pater H. Kok,
LANDDAG „KENNEMER KRING" VOOR
VOLKSONDERWIJS
De „Kennemerkring" van Volksonderwijs
zal dit jaar haar landdag houden op Zon
dagmiddag 13 September a.s. op het terrein
naast het hotel „Velserend" te Santpoort
tegenover de Ruïne van Brederode.
Sprekers zijn de heeren Th. J. Thijssen, uit
Amsterdam en C. G. Roos, burgemeester van
Lekkerkerk, respectievelijk over; „Openbaar
of Bijzonder Onderwijs" en „Wat doen we
zelf?"
De Bloemendaalsche Gymnastiekvereni
ging verleent haar welwillende medewerking,
terwijl de Mannenzangvereeniging „Zang en
Vriendschap" uit Scheveningen, dir. J. Rood,
drie liederen zal zingen, n.l. „De Ruïne",
„'t Geuzenvendel op de thuismarsch" en
„Sur les Remparts".
Bij slecht weer zal de meeting gehouden
worden in de zaal van „Velserend".
PROF. VANDREDI IN DEN STADS
SCHOUWBURG
De bekende goochelaar prof. Vandredï zal
van Zaterdag 5 tot en met 9 September in den
Stadsschouwburg een serie voorstellingen ge
ven. Het programma bevat, behalve het per
soonlijk optreden van den Hofzauberklinsler,
de verrichtingen der 2 Damurs, balanceeren-
de Jongleurs en de werkzaamheden van de
Amerikaansche Illusionisten de Leguin's.
Voorts is re Vil ja, de helderziende, benevens
nog de medewerking van verscheidene assis
tenten.
TENTOONSTELLINO OP AQUARIUM-
GEBIED.
De tentoonstelling op aquarium- en terra-
riumgebied in het Brongebouw te houden
van 5 tot en met 13 September door de afd.
Haarlem van den Bond van Aquariumhou
ders in Nederland, belooft een succes te wor
den. Naar we vernemen zal onder het ten
toongestelde een schitterende inzending zee
wateraquaria zijn, waaronder zelfs één met
het thans slechte in dierentuinen voorko
mende zeepaardje.
Ook de electrische kabelverwarming, wel
ke als „nieuwheid" eerst thans bij wijze van
proef wordt aangebracht in de aquaria, is
iets bijzonders.
Er blijkt van de zijde van het publiek
groote belangstelling voor de tentoonstelling
te bestaan en de medewerking, die de ver
eeniging van alle zijden ondervindt, is daar
van het bewijs.
Bezoekers van de tentoonstelling kunnen
een uitgebreid programma koopen, dat als
wegwijzer op de tentoonstelling groote dien
sten zal bewijzen en waarin tal van gegevens
staan.
Zooals bekend, wordt de tentoonstelling
in de morgenuren door tal van leerlingen der
hoogste klas van de Openbare en Bijzondere
lagere scholen gratis bezocht, terwijl ook
UL.O. scholen en de Middelbare Onderwijs
inrichtingen de tentoonstelling kunnen be
zichtigen in klasseverband tegen een kleine
vergoeding.
De tentoonstelling wordt Zaterdagmiddag
geopend door den wethouder van Onderwijs,
den heer W. Roodenburg, waarna ze' te 5 uur
voor 't publiek ter bezichtiging wordt open
gesteld.
Den middag en avond van den dag der
opening zal de Bond van Aquariumhouders
in Nederland ook haar algemeene vergade
ring houden in hetzelfde gebouw, terwijl de
afgevaardigden op het uur der opening zul
len pauzeeren, ten einde bij de opening aan
wezig te kunnen zijn.
HET AFSCHEID VAN DEN HEER
H. BIJKERK.
ALS HOOFD EENER CHRISTELIJKE
SCHOOL.
Donderdagavond heeft de heer H. B ij k e r k
officieel afscheid genomen als hoofd der
Christelijke School aan de Bakenessergracht.
De plechtigheid geschiedde in het gymnas
tieklokaal dezer school. Aanwezig waren
burgemeester C. Maarschalk en wethouder
W. Roodenburg namens het gemeentebestuur
het bestuur der Vereeniging tot stichting en
instandhouding van Scholen met den Bijbel,
mr. A. Beets, secretaris van de Commissie
van Toezicht op het Lager Ondei-wijs. de heer
K. Brants, hoofdinspecteur van het Lager
Onderwijs, de heeren Kalbfleisch en Pijzel-
man, resp, referendaris en hoofdcommies
van de afd. onderwijs, dr, J. Weener, namens
den Kerkeraad der Hervormde Gemeente te
Haarlem, voorts andere leden van den Ker-
keraad, het bestuur en het personeel der
school, alsmede hoofden en bestuursleden
van aanverwante scholen.
Ds. C. J. van Paassen, voorzitter der Ver
eeniging tot Stichting en Instandhouding
van Scholen met den Bijbel, opende de bij
eenkomst met gebed, waarna door de aan
wezigen van Psalm 89 het eerste vers gezon
gen werd. Vervolgens heette spreker de zeer
vele dames en heeren hartelijk welkom.
Spi'eker gaf een overzicht van de loopbaan
van den heer Bijkerk, die 47 jaar bij het
onderwijs werkzaam is geweest, waarvan 40
jaar als hoofd. In 1910 is hij in Haarlem ge
komen. Ds. Van Paassen vestigde de aan
dacht op de voortreffelijke wijze', waarop de
heer Bijkerk aan de kinderen leiding heeft,
gegeven en ook bij de vorming van jonge
onderwijzers behulpzaam is geweest. Harte
lijk dankte spreker hem voor alles, wat hij
voor het Christelijk Onderwijs heeft gedaan
en voor zijn welwillende samenwerking met
het bestuur. Moge God's zegen rusten op hem
zijn vrouw en zijn huis tot in lengte van
dagen, aldus besloot spreker zijn toespraak
tot den heer Bijkerk.
Tevens heette spreker welkom het nieuwe
hoofd, den heer Jongejan. Hij hoopte, dat
God dezen opvolger in de gelegenheid zou
stellen zijn beste krachten voor het onder
wijs te geven.
Daarna voerde burgemeester Maai-schalk
het woord. De kennismaking tusschen spre
ker en den heer Bijkerk dateert van zeer lan
gen tijd geleden. In de jaren, dat laatstge
noemde deel uitmaakte van de examencom
missie, heeft spreker hem leeren kennen als
een vriendelijk en welwillend examinator.
De heer Bijkerk, aldus de burgemeester,
heeft het onderwijs gediend met heel zijn
hart en al zijn kunde. Namens de Haarlem-
sche burgerij bracht spreker het scheidende
hoofd hartelijk dank voor het vele goeds,
dat de gemeente hem te danken heeft.
De heer K. Bi-ants deelde vervolgens mede,
dat hij eenige woorden zou spreken in de
plaats van den heer Weustink, die tot zijn
spijt verhinderd was. Spreker is niet zoo dik
wijls met den heer Bijkerk in aanraking ge
komen. Niettemin wilde hij hem hartelijk
danken voor zijn ai'beid als schoolhoofd. De
heer Brants achtte het een groote zegen, dat
de heer Bijkerk in het bezit van zijn volle
geestkracht en werkkracht met pensioen
gaat. Hoevelen hebben niet op dien leeftijd
en na zoo'n leven alle levenslust totaal ver
loren.
Nadat spreker zich in een waardeerende
speech tot den heer Jongejan had gericht,
wachtte den heer Bijkerk een aangename
verrassing. Het muziekkorps „Artl et Reli-
gione", had zich namelijk in de hall van het
gebouw opge'steld en voerde nu het „Dat
's Heeren zegen op u daal' uit. Het spreekt
vanzelf, dat de heer Bijkerk zeer getroffen
was door deze onverwachte muzikale hulde.
Daarna sprak dr. J. Weener, als vertegen
woordiger van den Kerkeraad van de Her
vormde Gemeente te Haarlem. Spreker heeft
in zijn wijk steeds den geest hooren prijzen,
die op de school van den heer Bijkerk
heerscht en het onderwijs, dat er gegeven
wordt. De heer Bijkerk heeft zijn sporen op
het gebied van het Christelijk Onderwijs, al
dus spreker, volkomen verdiend en kan met
groote voldoening op den afgelegden weg te
rugzien.
De heer Koppers, hoofd van de Groen van
Prinstererschool, sprekende namens de hoof
den van Christelijke scholen te Haarlem en
omstreken en verscheidene collega's daarbui
ten, legde in een kernachtige, geestige rede
den nadruk op het Christelijk en collegiale
karakter van den heer Bijkerk Hij bood hem
een lamp en een boekwerk aan.
Voorts werd het vertrekkende hoofd op
zeer hartelijke wijze toegesproken door den
heer Roosjen, hoofd van de Noorderschool
en door den heer C ten Boom, bestuurslid
van de Dreefschool.
De heet Van de Kerk, die 18 jaar onder
den heer Bijkerk heeft gewerkt, sprak na
mens het personeel der school. Hij herinner
de ér aan, dat het hoofd destijds bij zijn
benoeming gezegd heeft niet boven, maar
naast het personeel te willen staan. Deze
woorden zijn door hem in schoone daden
omgezet, want hij heeft het personeel de
volle maat van zelfstandigheid en vertrou
wen gegeven. Daaruit kwam een samenwer
king voort, die nooit verstoord is. SprekeT
zegde hem hartelijk dank voor het vele goe
de. dat hij tegenover het personeel gedaan
heeft.
Tot den heer Jongejan richtte spreker een
welkomstwoord, hem daarbij de verzekering
gevend dat hij bij het vervullen van zijn
taak het geheele personeel aan zijn zijde zal
vinden
Aan den heer Bijkerk bood spreker, na
mens het personeel, een klok aan.
De heer O. Houwing, directeur van de Da
Costa Kweekschool, gaf uiting aan zijn dank
baarheid over de wijze, waarop de heer Bij
kerk de kweekelingen steeds in de gelegen
heid heeft gesteld zich op zijn school te be
kwamen.
Vervolgens sprak de heer R. van den Berg,
namens het personeel van de vroegere school
in de Anthoniestraat, woorden van afscheid
tot den heer Jongejan, wien hij dank bracht
voor den ondervonden steun en vriendschap.
De heer Jongejan dankte hierop allen, die
zich tot hem hadden gericht en uitte zijn
erkentelijkheid aan den hee"r Bijkerk, die
hem in zijn nieuwe functie heeft ingewijd.
Tenslotte dankte de heer Bijkerk ook na
mens zijn echtgenoote de vele sprekers, die
hem dezen avond gehuldigd hadden.
Nadat ds. van Paassen nog een kort woord
had gesproken, sloot ds. Blauw de samen
komst met gebed.
BOUWMEESTERS REVUE
„CHAMPAGNE".
Van Zondag 6 September tot en met Zon
dag 13 September gaat in het Gemeentelijk
Concertgebouw Bouwmeester's Revue „Cham
pagne", met Buziau en Nieuwenhuizen in de
hoofdrollen.
Men verzoekt ons er de aandacht op te
vestigen, dat de voorstellingen om acht uur
precies aanvangen,
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN.
De agenda voor de 85ste vergadering van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Haarlem en Omstreken, te houden op Dins
dag 8 September 1931, des namiddags te
7 1/2 uur in het gebouw der Kamer, Nas-
saupleln, luidt:
Agenda:
1. Onderzoek geloofsbrieven nieuw gekozen
lid.
2. (Zoo mogelijk) Installatie nieuw geko
zen lid.
3. Notulen.
4. Ingekomen stukken.
5. Goedkeuring verzonden schrijven aan
de Directie van Economische Zaken van het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken, inzake
Fransche invoerrechten op visch.
6. Mededeelingen.
7. Goedkeuring verleende subsidies:
a) aan het Nationaal Steuncomité voor
den bouw van een nieuw Nederlandsch Pa
viljoen te Parijs.
b) aan de Vereeniging Vooruit te Hoofd
dorp.
8. Aanvraag subsidie Lichtweek Comité
Haarlem 1931.
9. Vaststeling Arbitragereglement.
10. Verslag Commissie Onderwijs over de
cursussen 19301931 en voorstel tot voort
zetting.
11. Voorstel Commissie Onderwijs tot instel
ling van een cursus Warenkennis voor Krui
deniers.
12. Inleiding van den heer J. H. Belgraver,,
Directeur van het Telegraaf- en Telefoon
kantoor te Haarlem, inzake het nieuwe te
lefoondistrict Haarlem.
13. Rondvraag.
14. Besloten zitting.
NED. ISR. GEMEENTE.
Het Kerkbestuur der Ned. Isr. Gemeente
alhier maakt bekend dat de begraafplaatsen
der gemeente op Zondag 24 Elloel, 6 Septem
ber geopend zullen zijn.
Akendam: van 8.3012 uur.
Haarlemmerliede en Spaarnwoude: van
91 uur n.m.
Dor den leeraar der godsd.instelling Ge-
mieloeth Chasadiem zal or elk dier begraaf
plaatsen een godsdienstvoordracht worden
gehouden en wel op de eerste te circa 10 uur
en op de laatste te circa 11.15 uur.
De treinen der E.S.M. van Haarlem naar
Amsterdam en omgekeerd stoppen op tijdig
verzoek aan de halte Rijksstraatweg bij de
begraafplaats te Haarlemmerliede en Spaarn
woude.
SCHOOL AAN DE Z O ME RV AART.
Het bestuur van de Vereeniging „Groen
van Prinsterer" voor lager en meer uitge
breid lager onderwijs op Gereform. grondslag
heeft besloten tot verbouw van de bijzon
dere lagere school aan de Zomervaart no. 170
(t. w. het maken van een draad- en gaas
afscheiding en het aanbrengen van hekken).
De kosten van deze werken worden ge
raamd op f 920.
B. en W. stellen den raad voor de gevraag
de medewerking te verleenen.
STADS BIBLIOTHEEK EN LEESZAAL.
Aantal bezoeken in Augustus 7703 waarvan
3778 aan de Kranten kamer en 1299 aan de
algemeene leerszaal.
Uitgeleend werden 6675 boeken.
Filiaal Haarlem-Noord.
Aantal bezoeken in Augustus 1564, waarvan
453 aan de leeszaal.
Uitgeleend werd 1430 boeken.
BURGERLIJKE STAND
VELSEN.
Geboorten: J. M. DrexlerZonneveld. z„ E.
M. J. de Haasvan Frankenhuysen, d., J.
FoppenBrandsen, d.. Th. G. Heilig-Lijding,
d., C. M. WubbenhorstKramer, z., H. M.
HaitsmaLubbers, d„ H, H. J. van Geldrop
Blom, d„ L. v. d. KetterijHaasnoot, z„ A.
OsendarpMeester, z„ H. A. KuypersPalle-
sen, z„ C. HoekStam, d., J. van DijkRos-
mussens, z., C. M. G. van Vliet—Warmerdam,
d., G. H. KroonsbergSchol, z., I. B. W. Wam-
stecker-Klax, d.
Overleden: Maria Rosa Zweekhorst, 17 d.,
Cornells van Wieringen, echtgen. van M,
Bruynswaard, 75 j„ Frank van Dorp, 6 weken,
Johannes Staal, echtgen. van C. J. van Wijk,
58 j.
HEEMSTEDE.
Ondertrouwd: P. W. J. Leising en G. A. C.
v. d. Wecrd; M. Tsa en G. J. Roggeveen; H.
Geels en W. Janzen.
Getrouwd: A. C. Kroon en E. E. M. Leijen-
dekkers.
Bevallen; H. v. d. Putten—Frederiks, z.;
G. v. d. Linden—v. Bakel, d.; A. M. Altena
Uiten daal, z.; A. A. van GelderSchouten,
d.; C. Groot—Haamstra, d.; B. v. d. Mees
de Winter, d.
Overleden: G. Moeke, 62 j.; C. R. Waller,
63 j.
BLOEMENDAAL.
Bevallen: C. M. Balmvan Schagen 2 z„
J. E, C. BaljonOvelgönne z.
Getrouwd: B. J. van Aken en A. A. Offen-
berg. H. B. van der Keur en J. H. Kerkvliet.
Overleden: A. Rijke 61 jaar, H. J. van der
Poel. 60 jaar, D. M. de Koning, 62 jaar, over
leden te Haarlem, C. M. Broomans, 7 jaar,
overleden te Haarlem, R. Tuinman, 62 jaar,
F. J. Elderlng, 58 jaar.
HAARLEMMERMEER.
Bevallen: D. W. PerdaanLamers z.; G.
Hellen bergS travers d.; J. van Burikde
Ruiter d.; J. van Breen-Wesselius d.; J.
van BeemVisser z.; J. M. de RooijKoevoets
z.; M. M. van Durenv. d. Horst, dochter
M. G. van TilburgBaks <1.; W. v. d. Plas
den Dekker d.; A. M, SchreursHarte 2 d.
(tweeling); A. LanserKuperus d.
Ondertrouwd: K. Stlemer en N. Kooij; H. J.
Filius en T. Goulooze; A, A. Lagrouw en A.
de Cloe; H. Joren en P. van der Steen.
Gehuwd: C. Mol en W. D. Versteegh; C,
v. d. Brink (wed.) en K. Pols; H. van Veen en
T. Boer; M. de Vries en H. van Veen.
Overleden: Aart Redeker 75 j. geh. met
II. H. J. Soutberg; Hendrika Andrea van
{Gameren, 47 j. geh. met B. van Groenigen;
Simon Mastbergen JO j., geh. met P, Spaar-
m garen,
LETTEREN EN KUNST
MUZIEK.
Concert der H. O. V<
Het is verheugend op te merken hoe de lei
ding van Marinus Adam gaandeweg aan vrij
heid en uitbeeldingsvermogen gewonnen heeft
en nog wint. De voordracht der Euryanthe-
Ouverture leverde er de doorslaande bewijzen
van. Daar was schittering en mcesleepende
kracht in. maar ook de cantilenes kregen hun
recht; het stille visioen, in het Largo der ge
dempte strijkers, de daaropvolgende gra-
dueele stijging tot het aanvangstempo, het
waren niet slechts groote. maar ook met juist
inzicht aangebrachte tegenstellingen, die den
indruk van logische ontwikkeling nalieten.
Nog een beetje meer lenigheid en plastiek in
de bewegingen der linkerhand, nog wat eman
cipatie uit de boeien der partituur en we zul
len in Adam een drigent in optima forma
hebben te begroeten.
Het orkest vertolkte de bedoelingen van den
dirigent zeer goed. behoudens een minder ge
slaagd moment vlak vóór de inzet van het
Largo.
Met de keuze van Paganini's vioolconcert
had de tweede concertmeesteres Henny Schef-
felaar Klote mijns inziens geen gelukkigen
greep gedaan. Het stuk is pover van muzika-
len inhoud en de armoede en leegheid worden
slechte gedeeltelijk gecamoufleerd door bos
sen van technische figuren: toonladders, ge
broken accoorden, dubbelgrepen, flageoletten
enz., grootendeels van vrij banalen aard. Dit
vioolconcert is een soort van wolfskuil, een met
stekelig struikgewas bedekte holte, waarin de
argelooze gevaar loopt te verongelukken, en
wie er niet in verongelukt wint er nog niet
veel bij, want het overtrekken oefent hoog
stens zijn kracht maar opent hem uist den
weg tot nieuwe schoonheidsperspectieven.
Mej. Scheffelaar Klote nu bezit teveel violis-
tische bekwaamheid en routine om er in te
verongelukken, maar geheel zonder kleer
scheuren kwam ze er toch niet over. Meer
malen lieten zuiverheid en duidelijkheid iets
te wenschen over; op de g-snaar klonk de
toon soms cenlgszlns geforceerd en in "t alge
meen was haar spel hier en daar niet vrij
van een zekere ruwheid, die nog niet 't zelfde
Is als bravour. Dit neemt niet. weg dat zij
toch respectabele technische kwaliteiten de
monstreerde. maar niet geheel voldoende om
een stuk aannemelijk te maken dat alleen
bij verbluffende technische superioriteit, die
den hoorder de muzikale zwakheid doet ver
geten, aannemelijk of althans niet vervelend
wordt. De geestelijke armoede, die in dit werk
zich openbaart, trof mij te sterker wijl IK
den avond tevoren de beide vioolconcerten
van Bach, die door Daventry werden uitge
zonden, had beluisterd. Welk'een ontroerende
schoonheid in de Adagio's dezer concerten,
waar elke toon der solostem uitdrukking,
elke figuur beteekenls bezit welk een bom
bast, welk een klatergoud in de aankleeding
van Paganini's melodieën. Niettemin was het
succes dat mej. Scheffelaar Klote met haar
voordracht behaalde, zeer groot, te oordeelen
naar het applaus dat haar uit de volle zaal
(heerlijk verschijnsel!) ten deel viel.
Een bijzondere hulde gewerd ook den hee
ren de Wilde en Leidner voor hun expressieve
vertolking van de solopartijen in Char pen -
tier's „Impressions d'Italie". Aan dat expres
sieve hadden dirigent en orkest ook hun aan
deel, zoodat we hier een harmonische com
binatie van expressionisme en impressionisme
hadden.
De rest van 't programma geeft geen aan
leiding tot bespreking. Mej. Scheffelaar Klots
ontving twee bloemstukken.
K. DE JONG.
HET GOUDEN KALF.
Geheimzinnige tempel in
een woestijn.
Van een geheimzinnigen ondergrondschen
tempel in Syrië, die een gouden afgodsbeeld
van Baal bevat, wordt verhaald in „Tusschen
hel en Allah", geschreven door Francis A.
Watorhouse in samenwerking met R. Kenneth
Macaulay, schrijft de News Chronicle.
Onder leiding van een jongetje ging de
schrijver met enkele anderen de woestijn in,
waar precies wordt niet vermeld. Zij werden
gebracht bij e enzeer nauwe gang. die naar
beneden voerde en waarin het licht steeds
goed bleef. Even later bevonden ze zich in
een kelder.
Met hun ruggen naar de gang waaruit ze
gekomen waren, trachtten ze de oogen te ge
wennen a an de plotselinge duisternis.
„En ineens zag ik twee groene lichtende
spleten, als de oogen vaij een spookachtig
monster. Voor mij stond feen verschikkelijk
beeld, dat alle beschrijving tart. Hoog boven
onze hoofden op een ruw steenen voetstuk
verhief zich een beest. Twee lange voorpooten
ondersteunden een wanstaltig lijf niet een
afzichtelijke kop, waarin twee groote groene
steenen als oogen schitterden. Het monster
was van goud en we stonden stom van ver
wondering, net van 't angstzweet het Gouden
Kalf van Baal aan te kijken.
De jonge gids merkte met eenige angst ons
nieuwsgierig onderzoek van het heldensch
altaar op, mompelend: „Het is Baal, het is
Baal."
En hij trok ons aan de mouwen mee
SCHILDERIJENDIEFSTAL TE
DRESDEN.
Een 29-jarig auteur uit Essen, Walde mar
Grupe geheeten, heeft in het schilderijen-
museum te Dresden getracht een der doeken
te stelen, namelijk het portret van een meisje
van Pietro Robari. Hij had het doek, dat
40 x 50 cM. groot was, reeds onder zijn jas
verstopt, toen de daad door een der zaal
wachters werd bemerkt, die den dief inhaalde
en hem het gestolene ontrukte. Grupe zelf
slaagde er echter in, uit het gebouw te ont
komen. Hij snelde de straat op en vervolgens
de aan den overkant gelegen schouwburg
binnen, waar hij na hevigen tegenstand door
politieagenten kon worden gearresteerd.
DE MOORD OP HOLOWKO.
In verband met den moord op den Pool-
schen afgevaardigde Holowko zijn thans een
huisbediende en don portier van het pen
sion, waarin Holowko vermoord werd, gear
resteerd wegens het afleggen van valsche
verklaringen. Van de moordenaars zelf ont
breekt tot dusver ieder spoor,
