Vincent Loosjes "f"
Het woord is aan...
Hervatting.
Vincent Loosjes "f"
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14785
Verschiint dageliiks. behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 7 September 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.2714, per maand 1.20, per 3 maanden
3-57J4, franco per post f 3.87J4, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1.75. elke regel meer ƒ035 Reclames
f 0.60 per regel Reductie bij abonnement Vraag en aanbod 14 regels f 0.60.
elke regel meer ƒ0.15 buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentje»
(iederen dag) 13 regels 030 elke regel meer 0.10. uitsluitend i contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 1 50—Elke ande vinger f 1 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.—»
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600,-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
Onze President-Commissaris overleden.
Haarlem's Dagblad verliest door net over
lijden van den heer Vincent Loosjes zijn
president-commissaris, tevens gedelegeerd
commissaris.
Reeds sinds een dertigtal jaren vervulde
de heer Loosjes laatstgenoemde functie. In
April 1909 werd hij, na het overlijden van
den heer R. Pieper, tot president-commissa
ris benoemd, zoodat hij meer dan 22 jaar
lang dit voorzitterschap heeft bekleed.
Elders in dit nummer vindt men een uit
voerig artikel over den overledene. Wij wen-
schen hem op deze plaats in het bijzonder
te herdenken als een man die tientallen ja
ren lang in deze belangrijke positie onze on
derneming heeft bijgestaan. Met diep leed
wezen hebben wij kennis genomen van zijn
zoo plotseling overlijden, na korte ongesteld
heid.
Aan zijn weduwe en zoon betuigen wij
onze diepgevoelde deelneming met het
zware verlies, dat hen getroffen heeft.
EEN KNAAPJE VERDRONKEN.
ZIJN LIJKJE UIT DE LEIDSCHEVAART
OPGEHAALD.
Zondagmiddag te ongeveer kwart over
twaalf is uit de Leidsche vaart bij de Zijl
vest het lijk opgehaald van het dezer dagen
vermiste 6-jarige knaapje J. L., wonende in
de Wilhelminastraat. Vermoedelijk is het
jongetje te water geraakt terwijl hij speelde
op een der daar liggende zandschuiten. Het
lijkje is naar het St. Elisabethsgasthuis over
gebracht.
GEVECHT VAN DRIE KWARTIER
TUSSCHEN GEWONDEN.
JACHTOPZIENER DOOR STROOPER
AANGEVALLEN.
Zondagmiddag is even over de Duitsche
grens bij Venlo een vechtpartij gehouden
tusschen een strooper en een jachopziener.
De strooper sloeg met den kolf van zijn
geweer naar het hoofd van den jachtopzie
ner Wagner. Deze wist den forschen slag, die
zoo hevig was dat de kolf van het geweer
afbrak, met zijn arm af te weren. Tengevol
ge van den slag ging het geweer af. Hierbij
kreeg X een schot hagel in bovenbeen en on
derlijf. Met groote kracht begonnen beide
mannen een gevecht om het bezit van het
geweer. Hierbij trok X. een mes en bracht
den jachtopziener eenige bloedige steken
toe. Wagner die begreep dat het voor hem
iden dood zou beteekenen indien X het ge
weer zou kunnen bemachtigen trok ook een
mes om het individu van zich af te houden.
Dit gevecht tusschen de beide mannen duur
de meer dan drie kwartier.
Tenslotte trok X zich terug op Neder-
landsch grondgebied, nabij de Venlosche
hoeve Hof van Holland. Per ziekenwagen
werd hij van daar naar het ziekenhuis te
Venlo overgebracht.
De bekomen wonden in het onderlijf ten
gevolge van het schot hagel zijn zeer ern
stig.
Tengevolge van de bekomen messteken
aan de handen en armen heeft Wagner veel
bloed verloren. Zijn toestand is echter niet
zorgwekkend.
HET VOORBEREIDEND L. O.
Het nieuwe raadslid.
J. W. van Santé opvolger van
Vincent Loosjes.
EEN SCHOOL IN HAARLEM-NOORD
GEVRAAGD.
In verband met het voorstel van B. en W„
om over te gaan tot het bouwen van een
school voor gewoon lager onderwijs in de
IJselstraat, heeft het bestuur van de afd.
Haarlem van den Bond van Ned. Onderwij
zers een adres tot den raad gericht om te
verzoeken, om tevens te besluiten, in die
buurt een school voor voorbereidend lager
onderwijs te stichten.
Ruim een jaar geleden heeft de afdeeling
verzocht, in voormalig oud-Schoten een
school voor voorbereidend lager onderwijs te
bouwen. Daarbij was overgelegd een adhae-
sie-adres van ouders, die voor hun kinderen
zoo'n school begeerden. Voor ongeveer 100
kinderen werd toen reeds op zoo'n school
plaatsing gezocht.
B. en W. hebben later aan de organisaties
medegedeeld, dat het in hun voornemen lag,
over te gaan tot het stichten van zoo'n
school.
Nog altijd heeft het openbaar voorberei
dend onderwijs een achterstand in te halen.
Volgens het laatste schoolverslag zijn er in
Haarlem 7 gemeentelijke scholen voor voor-
ber. L. O. met tezamen 685 leerlingen, 12
R.K. Voorber. scholen met 1319 leerlingen,
8 Prot. Chr. met 8l2 leerlingen en 2 neutrale
met 87 leerlingen.
Met deze cijfers voor oogen kan zoo
wordt tenslotte opgemerkt, er op het gebied
van het voorbereidend lager onderwijs geen
status quo worden aanvaard.
Alphonse Karr:
Als de mannen alles wisten wat de
vrouwen denken zouden zij twintig maal
brutaler zijn, en als de vrouwen alles wisten
wat de mannen denken zouden zij twintig
maal coquetter zijn.
LES IN WARENKENNIS VOOR
KRUIDENIERS-
VOORSTEL IN DE KAMER VAN KOOP
HANDEL.
De commissie Onderwijs uit de Kamer
van Koophandel stelt voor over te gaan tot
instelling van een cursus Warenkennis voor
Kruideniers.
Er zal over vier groepen van onderwerpen,
nJ. voedingsmiddelen met hooge voedings
waarde, voedingsmiddelen met minder voe
dingswaarde en genotmiddelen en gebruiks
artikelen in een of desnoods meer lessen ge
spróken worden.
SUBSIDIES VAN DE KAMER VAN
KOOPHANDEL
Het Bureau der Kamer van Koophandel
te Haarlem stelt voor goed te keuren de
verleening van de volgende subsidies:
zAan het nationaal steuncomité voor den
bouw van een nieuw Nederlandsch Pavil
joen te Parijs 150.
Aan de vereeniging „Vooruit" te Hoofd
dorp 25.
Aan het Lichtweek comité Haarlem 1931
150
GANDHI.
Het Indië van zijn droomen
J. W. van Santé Jr.
De heer J. W. van Santé Jr., die ook reeds
deel uitmaakte van den ouden raad, is de
opvolgeT van den heer Vincent Loosjes op de
lijst van den Vrijheidsbond.
De heer Van Santé is buitenslands, zoodat
wij niet konden informeeren of hij de benoe
ming zal aannemen.
In een interview heeft Gandhi, die zich aan
boord van het s.s. Rajputana op weg naar de
Ronde Tafel Conferentie in Engeland bevindt,
Iets medegedeeld omtrent zijn houding op die
conferentie.
„Ik zal strijden voor een constitutie, (zegt
hij), die Indië verlost van alle slavernij en
onderdrukking. Ik zal werken voor een Indië,
waarvan zelfs de armste voelen zal, dat het
zijn eigen land is, en in wier vorming zij een
werkzaam aandeel hebben; een Indië. waarin
geen klassen bestaan onder het volk; een
Indië, waarin alle deelen in volmaakte eens
gezindheid verkeeren.
In zulk een Indië kan geen plaats zijn voor
de vloek van alcoholische dranken of andere
bedwelmingsmiddelen. De vrouw zal er dezelf
de rechten hebben als de man.
Omdat we in vrede leven met de rest van de
wereld, zonder anderen uit te buiten en zelf
niet uitgebuit wordend, zullen we het kleinst
denkbare leger kunnen hebben. Alle belangen
zullen worden beschermd, of ze van vreem
delingen zijn of uit het land zelf. Persoon
lijk haat ik ieder onderscheid tusschen wat
buitenlandsch en inheemsch is.
Dit is het Indië van mijn droomen, waar
voor ik zal vechten op de conferentie."
Een van zijn eerste handelingen in Londen
zal zijn het begroeten van Churchill, Lord
Inchcape, Lord Rothermere en anderen die
hem aangevallen hebben.
„Het kan zijn. dat ik mijn vrienden vergeet,
maar ik mag niet verzuimen hen op te zoe
ken. die mij als hun vijand beschouwen. Ik
ben er zeker van, dat ik hen kan overtuigen
i van de rechtvaardigheid der Indische zaak'
De maand September is er weer
En, volgens onverwrikb're wetten.
Verstrikt het spel van leer om leer
(In bal en schoen) ons in zijn netten.
De voetbalspeler is ontwaakt
En trekt met nieuwen moed te velde,
Een sportheir, dat van strijdlust blaakt,
Van Dollart tot de Westerschelde.
Het winterspel voor eiken stand
Weerstaat den grootsten voetbalhater,
Ons landje wordt weer kickerland,
Dat staat als doelpaal boven water.
Er komt weer schot in het seizoen,
Dat feit valt niet meer te verhelen,
De vraag: wat zal 'k op Zondag doen,
Heeft nog slechts voetbaldoel voor velen.
Voor talrijken is dit het spel
Dat 's levens hoogsten trap beteekent,
Men telt daarin den uitslag wel
En tevens wordt het doel gerekend.
De roem wordt weer op 't spel gezet
En duizenden slaan het weer gade,
't Gordijn wijkt voor het voetballet
En ik ik schrijf een voetballade.
P. GASUS
De heer C. Sorgdrager
overleden.
C. Sorgdrager.
Gelijk met het verlies van haar fractie
voorzitter in den raad, den heer Vincent
Loosjes, treft de Liberale Staatspartij te
Haarlem een tweede slag door het overlij
den van den heer C. Sorgdrager, oud-voor
zitter van de plaatselijke afdeeling.
De heer Sorgdrager, die Zondag in het St.
Elisabeth's Gasthuis op 68-jarige leeftijd
overleden is, werd 8 Januari 1863 te Nes op
Ameland geboren. Hij was allereerst werk
zaam bij het onderwijs in Nederlandsch-
Indië, doch keerde om gezondheidsredenen
naar Nederland terug. In 1904 werd hij door
de gemeente Haarlem belast met de oprich
ting van een Arbeidsbeurs (toen een nog niet
bestaand begrip hier te lande), die hij als
directeur tot den omvang en het peil heeft
opgevoerd, waarop zij bij zijn pensionneering
(1 Augustus 1924) stond.
Hij was een bekende en alom om zijn hel
der inzicht geachte persoonlijkheid in het
Haarlem van de laatste dertig jaar. In de
meeste vereenigingen van algemeen belang
was hij, voordat zijn gezondheid het hem
begon te beletten en zelfs nog wel tijdens
die periode een belangrijk figuur.
Tot voor een jaar was hij voorzitter van
de afdeeling Haarlem van de Liberale Staats
partij, den Vrijheidsbond. Hij is verder be
stuurslid van tallooze vereenigingen geweest
o.a. van de Haarlemsche Orkest Vereeniging.
en had zitting in tal van comités, waarin hij
om zijn- inzicht en tact steeds gewaardéerd
werd.
En de ouden van dagen, die bij de in
voering van het Staatspensioen en in den
moeilijken distributietijd met raad en daad
zooveel gesteund heeft en die hem thans
overleven, zij zullen, al zijn ze vermoedelijk
niet zoo talrijk meer, hem met een dankbaar
hart herdenken.
De teraardebestelling is bepaald op Don
derdag as. te 12 uur op de Algemeene Be
graafplaats.
HET VERHOOGDE INVOERRECHT OP
VISCH IN FRANKRIJK
De te IJmuiden gevestigde vereenigingen
op het gebied van visscherij en vischhandel
hebben zich tot de Kamer van Koophandel
te Haarlem gewend met een uiteenzetting
▼an de ernstige gevolgen, welke de verhoo
ging der Fransche invoerrechten op visch
voor het visscherij bedrijf dreigt te zullen
hebben.
Het Bureau der Kamer heeft dientenge
volge een brief gericht aan de directie van
economische zaken van het ministerie van
buitenlandsche zaken, waarin zij aandringt
om niets te verzuimen, wat tot verminde
ring van de verhooging van deze invoer
rechten zou kunnen strekken.
Zeer onverwacht na een ongesteldheid
van slechts enkele dagen, die zich bovendien
eerst niet ernstig liet aanzien is Zater
dagavond, in den ouderdom van 62 jaar, over
leden de heer Vincent Loosjes.
Met heih is een zeer bekend Haarlemmer
heengegaan, een man, die zijn vele gaven be
steed heeft in het belang der gemeente
Haarlem, die hem lief was. Hij deed dit door
deel te nemen aan het gemeentebestuur,
als raadslid en wethouder, terwijl hij ook
voor vele vereenigingen en instellingen een
steunpilaar was.
17 Febr. van dit jaar heeft de heer Loosjes
zijn zilveren jubilé als raadslid gevierd, Wel
werd hij reeds 27 jaar geleden, namelijk in
1904, door de kiezers afgevaardigd, maar in
de jaren 19171919 maakte hij geen deel van
dit college uit.
De belangrijkste arbeid voor de gemeente
heeft de heer Loosjes als wethouder ver
richt. Gedurende 8 jaar 1909 tot 1917
maakte hij deel uit van het dagelijksch be
stuur onzer gemeente, waarbij hem de por
tefeuille van onderwijs was toevertrouwd.
In het artikel, dat wij over het 25-jarig
jubilé van den heer Loosjes schreven, wezen
wij er op, dat hij als wethouder een moei
lijke taak had. Er was namelijk toen Mr.
Thiel het roer in zijn krachtige handen nam,
achterstand op onderwijsgebied, Zijn ideaal
was dien achterstand zoo snel mogelijk in
te halen en bovendien ons onderwijs in een
meer moderne richting te stuwen. Toen Mr.
Thiel evenwel de groote lijnen voor de toe
komst uitgestippeld had, trad hij als wet
houder af en liet dus aan zijn opvolger
de taak om de reorganisatie voort te zetten.
Daarbij deden zich verschillende moeilijk
heden voor. De invoering van het 7de leer
jaar beteekende, dat aan verscheidene scho
len twee lokalen moesten worden bijgebouwd.
De heer Loosjes maakte van de gelegen
heid gebruik om bij vele scholen tevens een
gym nasteklokaal te bouwen.
Al zette de heer Loosjes het reorganisatie
plan van zijn voorganger voort, in veel druk
te hij toch op die arbeid een eigen stempel.
Mr. Thiel had bijvoorbeeld de op te richten
Handelsschool met 3-jarige H. B. S. in het
oude gebouw der 5-jarige H, B S. in de Jaco-
bijnestraat willen onderbrengen. Zijn opvol
ger ging daarmede niet accoord. Hij voerde
in den raad een felen strijd om voor deze
nieuwe school een nieuw gebouw, geheel
naar de eischen des tijds ingericht, te krij
gen. De heer Loosjes won het pleit en voor
de H.B.S.-Handelsschool verrees het mooie
gebouw op den hoek van de Zijlvest en de
Raaks.
Verder zijn tijdens het wethouderschap van
den heer Loosjes nog verscheidene andere
nieuwe scholen gebouwd o.a. een nieuwe
school voor M. L. O. (hoofd de heer W.
Kloeke), een nieuwe school voor U.L.O. (hoofd
de heer van der Werff) en een nieuwe Op
leidingsschool (hoofd de heer Kingma)
Ook is onder zijn bestuur de schoolarts ge
komen.
De heer Loosjes deed veel voor de lichame
lijke opvoeding. Onder zijn bewind werd de
eerste openbare speelplaats aan de Leidsche
vaart geopend. Bovendien bereidde hij de
stichting van de speelplaats aan de Klever
laan voor, deed veel voor het zwemonder
wijs en zorgde er voor dat aan onze mid
delbare scholen veel meer aandacht aan de
lichamelijke opvoeding werd besteed.
Toen de heer Loosjes in 1919 weer in den
raad terugkeerde heeft hij als raadslid ook
nog belangrijk werk verricht.
Enkele feiten brengen wij in herinnering
Het was de heer Loosjes die met zijn
voorstel om f 100.000 voor dit doel beschik
baar te stellen, bemerkte, dat de zetel van de
Algemeene Vereeniging voor Bloembollencul
tuur voor Haarlem behouden bleef.
Ook was het de heer Loosjes die het voor
stel deed om een Schoonheidscommissie in
het leven te roepen.
In 't bijzonder stond de heer Loosjes op de
bres wanneer in den raad belangen waren te
verdedigen van het Middelbaar Onderwijs en
de Oudheidkundige vereeniging „Haerlem".
Bij de huldiging van den heer Loosjes bij
zijn zilveren jubilé als raadslid werd hij toe
gesproken door den voorzitter van den hul
digingscommissie Mr. J. N. J, E. Heerkens
Thijssen, die er op wees, dat het werk van
den jubilaris door de stadgenooten van de
meest uiteenloopende richtingen gewaardeerd
werd. „Gij hebt u zoo zei de spreker ge
durende deze lange reeks van jaren voor de
gemeente veel gedaan. Tenslotte sprak hij den
wensch uit, dat het den heer Loosjes gegeven
mocht zijn nog veie jaren zijn mooie traditie
voort te zetten.
DeZp wcnsch is helaas niet vervuld
De heer Loosjes had eerst het voornemen
gehad om zich bij de periodieke raadsverkie
Vincent Loosjes, raadslid en oud-icethouder
van Haarlem, is onvertoachts overleden.
(Ie blad, le pag.)
J. IV. van Santé Jr. opvolger van den heer
Vincent Loosjes als raadslid te Haarlem*
(le blad, le pag.)
Sorgdrager, oud-directeur der Gem.
Arbeidsbeurs te Haarlem en oud-voorzitter
der ajd. Haarlem van den Vrijheidsbond,
overleden.
(le blad, le pag.)
Te IJmuiden 8 millioen M3. drinkwater ge
spaard.
(2e blad, 2e pag.)
Een nieuwe strandreddingboot te IJmuiden.
(2e blad, 2e pag.)
Het Duitsch-Ooslenrijksche tolplan afge
keurd.
(2e blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
Lettinga: Financieele Kroniek.
(4e blad, le pag.)
J. B. Schuil: Victorien Sardon..
(le blad, 3e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad
zingen niet meer beschikbaar te stellen. Het
bestuur van den Vrijheidsbond heeft evenwel
aandrang op hem uitgeoefend om zich, in
het belang van de partij, een nieuwe candi-
datuur te aanvaarden. De heer Loosjes is voor
dien aandrang gezwicht, maar hij heeft geen
zitting van den nieuwen raad meer bijge
woond 1
De heer Loosjes bekleedde verschLllende
commissariaten, o.a. was hij gedelegeerden
president-commissaris der N.V. Lourens Cos-
ter. die Haarlem's Dagblad uitgeeft, president
commissaris van de Hollandsehe Voorschot
bank, commissaris van de Haarlemsche Hypo
theekbank. van de Haarlemsche Brandver
zekering Maatschappij, van de Rotterdamsche
Bank vereeniging en van de Brandverzekerings
maatschappij „Holland'' te Dordrecht.
In Doopsgezinde kringen te Haarlem nam
de heer Loosjes een voorname plaats in.
Hij was lid van den Grooten Kerkeraad der
Doopsgezinde gemeente en reeds 31 Jaar re
gent van het Weeshuis der Doopsgezinden.
Ook had hij zitting in het bestuur van het
Efoopsgezind Predikfonds en was hij directeur-
bestuurder van het Fonds van dr. Jacobus
van Zanten. Bovendien was hij voorzittend
bestuurder van het rusthuis „Spaar en Hout",
Bij de voorbereiding en bouw van deze in
stelling heeft hij een belangrijk deel van het
werk op zijn schouders genomen.
De heer Loosjes, die zich ook als wethouder
van Onderwijs bijzonder geïnteresseerd heeft
voor den handenarbeid, werd drie jaar geleden
gekozen tot voorzitter van de Vereeniging tot
Bevordering van hot onderwijs in Handen
arbeid in Nederland, welke functie hij nog
bekleedde. Juist in de uren dat de vereeniging
te Haarlem feestelijk haar 50-jarig bestaan
vierde, overleed haar voorzitter.
De heer Loosjes is ook voorzitter der VeT-
bandscommissle voor nazorg aan zwakzinni
gen en blinden.
Bovendien was de heer Loosjes voorzitter
van de plaatselijke commissie van toezicht
op het Lager Onderwijs, sinds de installatie
in 1920 en voorzitter van de commissie van
toezicht, op het Middelbaar Onderwijs van
1918 tot 1926. In de laatste raadsvergadering
was hij opnieuw benoemd tot lid van de Roads
commissie voor Onderwijsaangelegenheden.
De heer Loosjes was sinds ongeveer 15 jaar
een der directeuren van Teyler's Stichting.
Hij was een der oprichters van de vereeni
ging „Haerlem", die in 1902 gesticht werd, Na
den dood van den heer .Joh. de Breuk werd
hij voorzitter dezer vereeniging, welke functie
hij nog vervulde. Ook is hij lid van de Ncd.
Maatschappij van Letterkunde. De Sociëteit
Trou moet Blijckon verliest in den heer
Loosjes haar keizer (voorzitter).
Tenslotte heeft de heer Loosjes nog zitting
gehad in de besturen van verschillende Haar
lemsche vereenigingen, oa. van de vereeniging
„Door vermaak tot nut", „Weten en Werken",
„Weldadigheid naar Vermogen", vele hofjes
en fondsen, de Doopsgezinde scholen, de Raad
van Toezicht van de Haarl. Hypotheekbank.
Hij was commissaris van een aantal verzeke
ringsmaatschappijen in onze stad.
De begrafenis van den heer Loosjes zal ge
schieden *Woensdag, op Westerveld, na aan
komst van den trein van 14.14.
PERZISCHE GEVANGENEN IN
RUSLAND IN VRIJHEID.
TEHERAN, 7 September (Reuter) De
Sovjet regeering zal ter eere van de reis
van den kroonprins van Perzië naar Europa
voor studiedoeleinden alle Perzische ge
vangenen in vrijheid stellen.
NED. JEUGDHERBERG CENTRALE.
Een propagandafilm.
De Filmfabriek Polygoon te Haarlem heeft
ln opdracht der Nederlandsche Jeugdherberg
Centrale een propagandafilm voor deze Fe
deratie vervaardigd.
Manuscript: Max de Haas, opneming Ab.
Keyzer en Jan Jansen.
17 September zal in het Meerhuis te Am
sterdam de eerste voorstelling voor genoo-
digden plaats vinden,