FINANCIEELE KRONIEK.
STEUNT!
ONZE DAGELIJKSCHE KINDERVERTELLING.
Wat kikker Karei en Tuimeltje beleefden.
HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1931
VIERDE BLAD
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 Cts. per regel.
De opheffing van den gouden
standaard in Engeland. Oog
merken en gevolgen. Hoe de
beurs daarop reageert.
In een verbijsterend snel tempo volgen de
gebeurtenissen in de geldwereld elkaar op.
Men krijgt den indruk dat de crisis naar
haar einde dringt, maar dat dit zal zijn een
„Ende mit Schrecken".
Werden de beurzen de vorige week nog in
sterke mate beïnvloed door den hachelijken
toestand in Duitschland, de val van het pond
sterling heeft in het begin van de afgeloopen
week alle 'andere factoren op den achter
grond gedrongen en een zoo overstelpend
aanbod van fondsen doen ontstaan, dat vrij
wel alle Europeesche beurzen Maandag j.l.
xnoesten worden gesloten om een nieuwe
„krach" te voorkomen.
Men weet wat er gebeurd is. Engeland
heeft onder den drang der omstandigheden
den gouden standaard voorloopig voor den
tijd van zes maanden opgeheven en daardoor
den pondenkoers aan Jiet vrije spel van vraag
en aanbod overgelaten, hetgeen onmiddellijk
tot een waardedaling van 15 pet. heeft geleid.
Het Engelsche pond, steeds een toevlucht
voor het in andere landen opgeschrikte en
opgejaagde kapitaal, heeft zijn waardevast
heid verloren en daarmede zijn doorgaans
domineerenden invloed op de internationale
iwisselmarkt prijsgegeven.
Of het absoluut noodzakelijk was dat men
in Engeland tot dezen maatregel overging, is
een vraag die moeilijk kan worden beant
woord. Men mag aannemen dat de finan
cieele kopstukken van het trotsche Albion
geen ondoordachte besluiten hebben geno
men en overtuigd zijn dat andere maatrege
len van minder ingrijpenden aard geen af
doende oplossing van het financieele pro
bleem zouden hebben gebracht. Als buiten
staander is men geneigd de vraag te stellen
of de Bank van Engeland niet eerder had
moeten besluiten tot een scherpe verhooging
van het disconto, dat in Juli j.l. op 41/2 pet.
gebracht is en thans op 6 pet. Er zijn tijden
geweest waarin men het noodig achtte dezen
rentevoet tot 10 pet. en hooger op te voeren
teneinde op die wijze den export van goud te
belemmeren. Ook kan men zich nauwelijks
voorstellen dat met Amerika en Frankrijk
geen overeenstemming had kunnen worden
verkregen ten aanzien van een nieuw en
belangrijk crediet, waar thans, na de ophef
fing van den gouden standaard de bereidwil
ligheid van genoemde landen tot het ver
strekken van een milliardencrediet aanwezig
blijkt te zijn. Afgezien hiervan beschikt de
Bank van Engeland nog altijd over 135 mil-
lioen goud, zoodat zij op de geldmarkt den
strijd tegen andere valuta allicht nog eenigen
tijd had kunnen volhouden.
Deze overwegingen doen de vraag rijzen
of er bij de opheffing van den gouden stan
daard in Engeland geen nevenbedoelingen
voorzitten, welke verband houden met den
scherpen achteruitgang van Engeland's posi
tie in den wereldhandel, die op haar beurt
,voor een goed deel het gevolg is van den
achterstand in de moderniseering en de ra
tion aliseering van Engeland's industrie.
r Engeland heeft dë laatste jaren ontegen-
fceggelijk zoowel haar financieele als econo
mische positie overschat door het verstrek
ken van groote, thans bevroren credie-
ten aan 't buitenland Oostenrijk en
Duitschland en het vasthouden aan oude
bedrijfsmethoden bij de groote ondernemin
gen, die voor den afzet van haar fabricaten
op de wereldmarkt zijn aangewezen. Het is
'destijds een loyale daad geweest van de En
gelsche regeering om Duitschland van de be
taling zijner oorlogsschulden vrij te stellen,
Voorzoover deze Engeland's schuld aan
Amerika overtroffen en ook de groote credie-
tcn aan Oostenrijk en Duitschland hebben
allerwegen sympathie gewekt; achterna is
'echter gebleken dat deze vrijgevige politiek
'der financieele potenties van 't Rijk te boven
ging. Er behoeft slechts aan te worden her-
innêrd, dat de staatsschuld van Groot Brit-
tannië sinds den oorlog van 1914 is vertien
voudigd en thans ca. 7 1/2 milliard be
draagt (d.i. weinig minder dan 2000 per in
woner, in vergelijking met 350 staatsschuld
per hoofd in Nederland) om te doen zien
welke zware lasten er alleen uit dezen hoofde
op de Engelsche bevolking en het Engelsche
bedrijfsleven drukken.
Toch zou men de hieruit voortspruitende
ïinancieele moeilijkheden in Engeland ver-
.moedelijk te boven zijn gekomen, wanneer
niet de financieele positie van Duitschland
ware vastgeloopen en in andere landen het
protectionisme niet zulke groote vorderin
gen had gemaakt.
Een en ander heeft ertoe geleid dat En
geland in den geld- en goederenhandel meer
en meer in een hoek wordt gedrongen en zijn
vroegere positie alleen had kunnen herwin
nen door een belangrijke verlaging van den
kostprijs zijner producten en fabricaten.
Zooals bekend zijn de pogingen tot
loonsverlaging in Engeland afgestuit op den
onwil der arbeidersorganisaties en het is
daarom geenszins uitgesloten dat de En
gelsche regeering niet in de eerste plaats
met oogmerken van monetairen aard, doch
uit economische overwegingen tot de waar
devermindering van het pond sterling is
overgegaan. Practisch beteekent deze im
mers 'n verlaging van 10 a 15 pet. der reëele
ioonen en salarissen en een overeen
komstige vermindering der productiekosten,
waardoor de Engelsche „Konkurrenzfahig-
keit" op de wereldmarkt plotseling aanmer
kelijk grooter geworden is. Uit verschillende
aanbiedingen van Britsche goederen op
büitenlandsche markten is dit nu reeds ge
bleken.
Met 't hierboven besproken besluit der En
gelsche regeering staan we dus ongetwij
feld aan het begin van een nieuwe phase
in de ontwikkeling van den wereldhandel,
welke vermoedelijk ook andere staten tot
nieuwe beschermende maatregelen zal
dwingen.
Gelukkig is de dreigende beurscrisis deze
week spoedig overwonnen en heeft men
zich ook in Engeland met betrekkelijke
kalmte bij de waardevermindering van het
Pond aangepast. Dat dit niet zonder groote
kapitaalsverschuivingen is geschied, ligt
voor de hand. Uit den aard der zaak zijn
alle vorderingen, in Ponden uitgedrukt, in
waarde gedaald, hetgeen voor de bezitters
van obligaties, hypotheken en dergelijke
Pen nieuwe aderlating beteekent.
Ook de Noderlandsche belegger heeft
wederom zijn tol aan dit nieuwe crisisver
schijnsel moeten betalen. De Engelsche
obligaties zijn deze week sterk in koers
gedaald, zoomede de in ponden luidende
obligaties van Ned.-Indië en dergelijke.
De beschouwingen over de waardevermin
dering van het Pond Sterling in verband
met het gevaar van inflatie van het ruil
middel en 'n mogelijke navolging van Enge-
lands voorbeeld in andere landen, heeft
het publiek plotseling kopschuw gemaakt
voor de tot dusver als absoluut veilig be
schouwde obligatiën, tengevolge waarvan
ook niet in ponden uitgedrukte geldleenin-
gen zijn gedepreciëerd.
Aan den anderen kant is de vraag op de
aandeelenmarkt aanmerkelijk gestegen, het
geen ook niet anders kan worden uitgelegd
dan als een uitvloeisel van de vrees voor in
flatie. Hierdoor immers zal de geldswaarde
van vaste eigendommen en goederen stijgen.
Wij gelooven niet dat in ons land vrees
voor inflatie behoeft te bestaan; men zal
derhalve zoowel de koersdaling der obli
gaties, als de koersstijging der aandeelen,
welke deze week plaats vond, meer als een
psychologisch verschijnsel moeten beschou
wen.
Intusschen is het financieel en econo
misch wereldbeeld allengs zoo gecompli
ceerd geworden, dat men vandaag zelfs niet
met de kleinst mogelijke zekerheid kan zeg
gen, hoe het er morgen zal uitzien.
Passiviteit is thans vermoedelijk wel het
beste parool dat men den fondsenhouder
in zijn netelige positie kan voorbehouden.
Zooiets als: Blijf zitten waar ge zit en
verroer U niet!
LETTINGA.
BACHCONCERTEN.
Directeuren van de Haarlemsche Bachver-
eeniging berichten u, dat op verzoek van de
N.V. Het Concertgebouw te Amsterdam, het
eerste concert één week zal worden uitge
steld en derhalve zal worden gehouden op
Dinsdag 13 October 1931.
De Haarlemsche Orkest-Vereeniging heeft
zeer welwillend haar medewerking verleend
tot deze wijziging en zal thans haar con
cert, oorspronkelijk vastgesteld op 13 Octo
ber geven.
(Onderstaande berichten zijn reeds in een
deel van de vorige oplaag opgenomen.)
ZAKELIJKE OMROEP OVER
KOOTWIJK.
zondag proefzendingen.
DEN HAAG, 24 Sept. (Haagsch Corr. Bu
reau.)Zondag a.s. tusschen 10 en 12
uur (dit uur is gekozen om technische re
denen), zal over den proefzender van den
zakelijken omroep te Kootwijk op een golf
lengte van 1051 M. een uitzending worden
gegeven, waarbij eenige gramofoon,platen
ten gehoore zullen worden gebracht.
Rapporten van luisteraars speciaal
uit de afgelegen deelen van het
land, zooals Zeeland, Limbufg,, Gronin
gen, Friesland err het Noorden van Noord-
Holland, zullen gaarne worden ingewacht
door den chef van het Rijks radiolaborato-
rium, Parkstraat 29 te 's-Gravenhage. Na
dere bijzonderheden omtrent de in deze
rapporten te verstrekken gegevens, zullen
over den zender worden bekend gemaakt.
UIT DUITSCHLAND.
Financieele toestand van den
Rijksspoorweg.
vergadering van den raad van
beheer.
BERLIJN. 23 Sept. (V.D.) Op 21 en
22 Sept., is de Raad van beheer van deDuit-
sche Rijksspoorweg Maatschappij te Ber
lijn bijeengekomen.
De ontwikkeling van de inkomsten was,
naar de directie van de Rijksspoorweg
Maatschappij mededeelt, ook gedurende
den laats ten tijd ongunstig. Het personen-
en bagagevervoer in de eerste acht maan
den van dit jaar bewijst, vergeleken bij
dezelfde maanden van het vorige jaar, een
achteruitgang van honderdtwintig mil-
lioen Rijksmark (bijna 12,7 pet.). Voor het
goederenverkeer bedraagt de achteruit
gang 356 millioen Rijksmark (bijna 17,6
pet). In vergelijking met het jaar 1929 is
de vermindering van inkomsten nog ern
stiger. Het personen- en bagagevervoer is
met 161 millioen Rijksmark of 16.4 pet., het
goederen vervoer met 738 millioen Rijks
mark of 32 pet. verminderd. De totale ach
teruitgang der inkomsten berekent men tot
einde Augustus op 489 millioen Rijksmark
vergeleken met 1930 en op 955 millioen
Rijksmark tegenover 1929.
Het is de directie gelukt, een belangrijk
deel van dezen achteruitgang door bezui
niging op te heffen. Het was mogelijk de
totale uitgaven in het jaar 1931 met 20.7
pet. vergeleken met 1929. te verminderen.
Er is bezuinigd zoowel op de uitgaven voor
personeel als op onderhoud en vernieu
wing van materiaal. In 1931 is 38 pet. min
der opdrachten gegeven dan in het jaar
1929.
De Raad van Beheer heeft voor het jaar
1932 het sluiten van overeenkomsten voor
de levering van rails ep dergelijk materiaal
tot een bedrag van ongeveer honderd mil
lioen Rijksmark toegestaan.
DE BEZUINIGING BIJ DE
AMSTERDAMSCHE TRAM.
opheffing en verkorting van
lijnen.
Het. Hbld. verneemt dat thans de voor
dracht van B. en W. van Amsterdam waarin
aan den Raad noodmaatregelen worden
voorgesteld om het groote tekort op het tram
bedrijf te dekken, gereed is.
B. en W. stellen behalve de tariefsverhooging
met een cent voor de tramlijnen 12, 15 en
21 te doen vervallen en veranderingen aan
te brengen in de routes van de tramlijnen
9, 13, 14, 18, 19 en 20 waardoor deze lijnen
verkort worden met de gedeelten, die ook
door andere lijnen bereden worden
BEZUINIGING OP HET PERSO-
NEELCORPS TE AMSTERDAM.
vacatures zullen onvervuld
blijven.
Het college van B. en W. van Amsterdam
zal volgens de Msb. ingrijpende maatrege
len treffen om de verdere uitbreiding van
het gemeente personeel tegen te gaan. Om
te beginnen zal men vacatures zooveel mo
gelijk onvervuld laten. Voor deze maatre
gelen in werking treden, moet nog eerst
met de hoofden, van diensten geconfereerd
worden.
ARROND. RECHTBANK.
De zwervende zeeman,
die verschillende malen een fiets geleend had
en verkocht, en derhalve tegen zich voor een
dier feiten een jaar gevangenisstraf hoorde
eischen werd veroordeeld door de rechtbank
tot een gevangenisstraf van 8 maanden met
aftrek van de voorloopige hechtenis.
De appellcerend chauffeur,
in appèl gekomen van een vonnis van den
kantonrechter, waarbij hij tot f 30 boete ver
oordeeld was wegens het dronken achter het
stuur zitten, werd door de rechtbank tot de
zelfde boeten veroordeeld.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Alwakl 23 te Buenos Ajtcs v. Rotterdam.
Almelo p. 23 Dover. Amsterdam naar do Pla-
tarlvier.
Alkmaar p. 23 Madeira, Amsterdam n. Buenos
Ayros.
Algorab 23 v. Santos, Buenos Ayres naar Rot
terdam.
Alcinous p. 23 Gibraltar. Amsterdam naar Ba
tavia.
Cottica p. 23 Dungeness, Amsterdam n. West-
Indië.
Edam, 22 n.m. v. Vera Cruz, Rotterdam naar
New-Orleans.
Gaaslerkerk p. 23 Dungeness, Rotterdam n.
Australië.
Gelria 23 v. Las Palmas, Amsterdam n. Buenos
Ayros.
Indrapoera 24 n.m. te Rotterdam v. Batavia.
lvota Radja 24 v. Batavia n. Rotterdam.
Kola Agoeng 24 te Rotterdam y. Batavia.
Kota Inten 23 22 u. te Suez, New York naar
Java.
Meerkerk 20 v. Kobe. Japan n. Rotterdam.
Maaskerk 23 te Hamburg v. Amsterdam.
Nijkerk p. 23 Dungeness, Rotterdam naar Z.
Afrika.
Nieuw Zeeland 23 v. Brisbane n. Belawan Doli.
bij gelijken prijs en kwaliteit
DE NEDERLANDSCHE INDUSTRIE
Hiermede dient gij uw land en
BESTRIJDT gij de werkloosheid.
Nienwkerk 23 te Tanga, Bolra naar Rottcrdnnt
Oostkerk 2 4 te Manila. Rotterdam n. Japan.
Oldekerk 23 te Hamburg v. Amsterdam.
Poelau Bras, p. 22 Pcrlm, Batavia naar Am
sterdam.
Rij aland, p. 22 Madeira, Amsterdam naar B.-
Ayres.
Scheldostroom 25 te Sullma verwacht. West-
Afrika naar Amsterdam.
Simon Bolivar 23 11 u. v. Barbados naar Ply
mouth en Amsterdam.
Sibajak 24 10 u. 15 m. to Southampton. Rot
terdam naar Batavia.
TJileboet 22 v. Ilong Kong n. Manila.
Titus 24 v. Amsterdam n. Hamburg.
RADIO-PROCRAMMA
ZATERDAG 26 SEPT. 1931.
HILVERSUM, 18"5 M.
V UfteUiitend VARA - ui tzend ing. 10 uur vjn.
6.45 en 7.30 Gymnastiek o.l.v. G. Kleere-
koper. S— Gramofoonpl., 10.— Morgenwij
ding. 10.15 Voor Arb. in de Continubedrij
ven W van Capellen (voordracht) en het
VARA-Mandollne-Enscmble o.l.v. J. b Kok
12— Concert. VARA -Septet o.l.v. Is. Evl en
Grfamofoonpl. 1.30 Pauze. 2,— K. do Boer;
Het Instituut voor Arb. Ontw. in Amster
dam". 2.15 Gramofoonpl., 2.30 Voor de Kin
deren. 3...De drie kleine kaboutertjes" van
H. v. Tussenbroek door „De Kleine Stem" uit
Bilthoven o.l.v. G. M. Bercndsen. 4.— Con
cert VARA-septet o.l.v. Is. Eyl en Gramofoon
platen. 5.— SDAP-kwartlertje. 5.15 Lied en
dans in Spanje. Gramofoonplaten met toe
lichting door W. Ziesemor. 6.15 Orgelspel
door Joh. Jong (Standaard-Orgel. Schiedam)
6.45 Literair halfuurtje door A. M. de Jong.
7.15 Beoefening der Huismuziek. Sa
menwerking tusschen huiskamer en studio.
7.30 Y. G. v. d. Veen; Naar de 200.000. 7.45
Bestuursmededelingen en VARA-Varia. 8.—
Concert VARA-orkest o.l.v. H. de Groot. 8.30
,.De arrestatie", fragmenten uit de avontu
ren van den bravensoldaat Schwejk" van
Jaroslav Hasek, bewerkt door J. Lem&ire Sr.,
Opvoering door het Groot Volkstooneel. 8,55
Cell-recital door L. Schuyer (Met pianobe
geleiding). 9.15 Bij de Pomp, dooi' Teun de
Klepperman. 8.30 Vervolg concert. 10.— Vaz
Dias. 10.10 Voordracht door W. van Capellen.
10.30 Slot concert. 11.Gramofoonplaten-
concert.
HUIZEN. 298 M.
Uitsl. KRO-program am.
8— Gramofoonpl. 11.30 Godsd. Halfuurtje
door Pater Lector J. Dito O. P. 12.— Politie
berichten, 12.15 Concert KRO-sextet o.l.v. P.
Lustenhouwer. 1.45 Postduiven berichten. 1.50
Gramofoonplaten. 3.— Kinderuur. 5.— KRO
Kunstensemble o.l.v. P. Lustenhouwer. 6.
Eserantoberichten door P. Heilker. 7.15
Journ. Weekoverzicht door P. de Waart, 6.35
Vervolg Kunstensemble. 7.— Is. J. C. do
Vries: Bulgarije. 7,20 Jodelmuzick. 7.30 Poli
tieberichten: 7.45 Sportpraatje door de
R.K.F. 8.— Concert KRO-Salonorkest o.l.v.
M. van 't Woud. A. A. L. Graumans (decla
matie). 11.— Gramofoonpl.
DAVENTRY, 1554 M.
10.35 Morgenwijding, 11.05 Lezing, 1.20 Or
kestconcert. 3.50 Concert Militair Orkest. R.
West, (tenor). C. Russell (bariton), 5.05 Or
gelspel door R. Foort, 5,35 Kinderuurtje. 6.20
Berichten. 6.50 Piano-recital door E. Isaacs.
7.10 Lezing. 7è30 Lezing, 7 50 Gramofoonpl.,
2.20 „De Barbier van Sevilla", opera van Ro-
sini (Eerste bedrijf). 9.— „Crlckey", Revue
van A. do Bear. 10.— Berichten. 10.15 Be
richten. 170.20 Lezing. 10.50 Dansmuziek.
PARIJS, „RADIO-PARIS", 1725 IVL
8.05 Gramofoonpl.. 12.50 Gramofoonpl.,
6.50 Gramofoonpl.. 8.20 Cncert. 9.05 Gramo
foonpl., 9.50 Soiree aan boord van het stoom
schip „L'Atlantique".
KALUNDBORG, 1153 M.
12,25 Orkestconcert. 2,50 Gramofoonpl.,
3.50 Orkestconcert en zang. 8.20 „Der Zare-
witsch", operette van Fr. Lehar. 9.45 Zang.
10 Cello-recital. 10.35 Balalaika-soll. 11.05
Dansmuziek.
BRUSSEL 508.5 M. en 338.2 M.
508.5 M.: 5.20 Orkesconcert, 6.35 Gramo
foonplaten. 8.20 Orkestconcert, 8.50 Zang,
9.20 Dansmuziek.
338,2 M.: 5.20 Orkestconcert 6.50 Gramo
foonpl., 8.20 Orkestconcert. 9.05 Concert met
toelichting.
LANGENBERG, 473 M.
7,25, 10.35, 12,30 Gramofoonplaten, 1,25
Orkestconcert. 2,55 Gramofoonpl., 5.20 Or
kestconcert. 8.20 Vroolljke Avond. 10.35 Re
portage van de Weerdienst voor Vliegtui
gen. Hierna tot 11,50 Concert en van 11,50
Dansmuziek op Gramofoonpl.
ZEESEN. 1635 M.
Ca. 7.Gramofoonpl., 10.55 en 12,20 Be
richten. 12,25 Uitz. v. Scholen. 1,15 Berich
ten. 2,20 Gramofoonpl., 3.10 Lezingen. 4.50
Convert. 5,50 Lezingen, 8.20 Vroolijke Avond.
10.20 Berichten en hierna tot 12,50 Dans
muziek.
De koning die op zijn praalbed lag te slapen, voelde dat er
iets zwaars op zijn hoofd neerkwam. En wat was dat? De appel,
die door het dak van het palcis was gevallen, kwam precies in
de mooiste kamer terecht. De koning deed zijn cogen open en
durfde zich niet te bewegen en hij riep luidkeels om hulp.
Intusschen waren Tuimeltje en de kikker het paleis binnen-
gchold en doorzochten alle vertrekken, want dc appel moest
toch ergens gebleven zijn. Eindelijk kwamen ze in het slaap
vertrek van den koning en daar zagen ze hun vorst liggen met
den appel boven op zijn kroon. Dc punten zaten er diep in
gedrukt en de koning smeekte kikker Karei en Tuimeltje, hem
van die zware last te bevrijden.
Dat was iets wat Karei en Tuimeltje direct wilden doen. Nu
hadden ze tenminste weer kans in dc gunst van den koning te
geraken, ook de twee torretjes kropen op het bed om te helpen.
Kikker Karei probeerde met zijn rug den appel op te lichten en
Tuimeltje zette zijn voet tegen den appel aan. De koning voelde
overal pijn, maar toen de appel op den grond viel, vond hij deze
zoo mooi, dat hij hem direct wilde houden en tegen zijn reddert
was hij erg vriendelijk.
