DE FINANCIEELE TOESTAND.
Sterrit.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14801
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Vnjdag 25 September 1931
HAAPLI
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
EM S DA
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
GBLAD
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27)4, per maand ƒ1.20, per 3 maanden
ƒ3.5714, franco per post ƒ3.8754, losse nrs. f 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post 0.7214.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclame»
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer 0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje*
(iederen dag) 13 regels f 030. elke regel meer 7 0.10. uitsluitend A contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-, Wijsvingei f 1 50—, Elkeande vinger f 1 50.-. Arm- of Beenbreuk 1100—
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger (30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
yOORLOOPIG NIET NAAR DE JANSKERK.
De gemeenteraad van Haarlem heeft
reedis in December van het vorige jaar be
sloten om de Janskerk aan te koopen om
daarin na een ingrijpende verbouwing het
gemeentearchief te vestigen. Daarna zijn
•door Openbare Werken wel de plannen
voor die verbouwing uitgewerkt, maar tot
een uitvoering is het nog niet gekomen.
Wij vernamen dat het in de bedoeling ligt
die verbouwing ook uit te stellen tot be
tere finaneieele tijden, zoodat dus het ge
meente-archief voorloopig in het Stadhuis
gehuisvest blijft.
DE INTERNATIONALE
OPLICHTER.
CHEQUES TE HAARLEM AANGEBODEN
WAREN VERVALSCHT.
Ben week geleden deelden wij mede, dat
eenige Haarlemsche bankinstellingen op
gelicht waren door een internationaal mis
dadiger, die valsche traveller cheques had
verzilverd. Oyens en Zoon, Petrie en Co.,
en de Spaarnebank waren daarvan de du
pe geworden voor respectievelijk f 2500,
i 1250 en f 1250.
Het onderzoek der politie heeft uitge
wezen, dat de oplichter kans gezien heeft
blanco chèques te stelen, die hij daarop val-
schelijk heeft ingevuld en geteekend. Van
daar dat verschillende banken behalve
de drie genoemde banken heeft de oplich
ter ook kans gezien in andere steden eenige
banken te benadeelen zonder achter
docht de cheques uitbetaalden.
De politie weet wie de oplichter is, maar
het is nog niet gelukt om hem (een Roe-
rneniër) te arresteeren.
Op 29 Sept. zal op Schiphol een monument
voor de Indië-vluchten worden onthuld.
Bovenstaande foto stelt de bronzen bekro
ning voor: Mercurius op den aardbol, ivaarop
de vlieglijnen zijn aangegeven.
Het onticerp is van den heer Joh. Polet en
de heer A. Binder (Bloemendaal) heeft het
"beeld in brons gegoten.
(Een nieuiv-ontdekte komeet
zal de aarde voorbij snellen
met een vaart van 1600 KM.
per seconde en in het heelal
verdwijnenom nooit meer in
onze buurt terug te keeren.)
Als we nou van snelheid spreken,
Op de beenen of per fiets,
Met een auto, zelfs per vliegtuig,
Is dat eigenlijk toch niets.
Zoo'n komeet, dat is wat anders,
Dat noem ik pas waarlijk snel,
Zestienhonderd kilometer
Niet per uur, maar in één tel.
Dat is zoowat acht seconden
Van hier naar Amerika,
Vierentwintig om de wereld,
Loop of vlieg dat maar eens na.
Gaat u maar niet" naar hem uitzien,
Laat het ding maar stiekum gaan,
Voor u hem goed in het oog hebt,
Is hij hier weer ver vandaan.
Door de ongemeten ruimte
Met een nauw gemeten vaart,
Snelt hij voort en keert niet weder
In de buurt van onze aard.
Waarom zon hij ook weer komen,
"t Is hier lang geen paradijs,
Voor de wijsheid van de sterren,
Is dit feit een nieuw bewijs.
P. GASUS.
BLOEMENDAAL
De plannen voor het nieuwe
raadhuis.
BOUW VOORLOOPIG UITGESTELD?
Door de tijdsomstandigheden.
Het is aan de lezers bekend, dat het ge
meentebestuur van Bloemendaal plannen
heeft om aan het begin van den Zeeweg
een nieuw gemeente-centrum te stichten.
Daar zouden dan komen een raadhuis, een
politiebureau, een gebouw voor Gemeente
werken en een schoolgebouw. Onder een
G-tal architecten werd een prijsvraag uit
geschreven voor het inleveren van een schets
ontwerp. De Ingezonden ontwerpen gaven
aanleiding om aan twee dezer architecten
een nader ontwerp te vragen. Ook deze
laatste ontwerpen zijn nu bij de commissie
voor den raadhuisbouw ingeleverd. Het is
nog niet beslist of de commissie tot een
bepaalde keuze zal komen. Evenmin of de in
gezonden ontwerpen voor het publiek ten
toongesteld zullen worden.
Inmiddels vernamen wij, dat er te Bloe
mendaal stemmen opgaan om de vraag te
overwegen, of het niet gewenscht zal zijn
om, in verband met de ongunstige tijdsom
standigheden die natuurlijk ook hun invloed
doen gevoelen op de Bloemendaalsche ge-
meente-ficanciën, de uitvoering van de plan
nen, die zware offers aan de gemeentekas
zouden stellen, nog eenigen tijd uit te stel
len-
Een besluit is natuurlijk nog niet geno
men.
De omvang van de crisis
LONDEN, 24 September (V. D.) Cijfers om
trent den omvang van den teruggang in den
handel over de geheele wereld worden heden
gepubliceerd in het „Board of trades Jour
nal". Gedurende de eerste zes maanden van
dit jaar is de invoer in de 16 voornaamste
landen met 27.8 procent verminderd. De uit
voer is met 29.7 procent gedaald. Voor het
Vereenigd Koninkrijk was de vermindering
van den invoer 22.4 procent en van den uit
voer 34.7 procent. Voor de Vereenigde Sta
ten waren deze cijfers resp. 25 procent en
36.7 procent.
Goede verwachtingen.
De gewijzigde geldomstandigheden hebben
in Lancashire een optimistische stemming
veroorzaakt. Het schijnt dat de katoen-in
dustrie nieuwe moed heeft gekregen. Te
Liverpool en Manchester werden op een dag
meer zaken gedaan dan gedurende langen
tijd. Er zijn vele orders geboekt en verwacht
wordt dat spoedig verschillende weverijen
en spinnerijen, die reeds maanden gesloten
waren, weer zullen worden geopend.
Actie voor het herstel van het
vertrouwen.
GEnèVE, 24 Sept. (Vh.) Het secretariaat
Generaal van den Volkenbond heeft het rap
port gepubliceerd van de finaneieele commis
sie van den Volkenbond aan den Raad. In dit
rapport wordt verklaard, dat de poging de
tegenwoordige finaneieele moeilijkheden in
eenige landen door een moratorium t.e over
winnen in geen enkel opeicht een definitieve
oplossing kan brengen. Dergelijke maatrege
len zullen eerder tot een vermindering van
de productie en verhooging van de algemee-
ne onzekerheid bijdragen, Moratoria moeten
onvermijdelijk tot een opeenhooping van
AUTOBUSSEN TE HEEMSTEDE?
EEN STUDIECOMMISSIE BENOEMD
Zooals in ons verslag van den gemeente
raad van Heemstede te lezen staat, heeft de
burgemeester dier gemeente, nadat de raad
zich met het voorstel van B. en W. had
vereenigd, een studiecommissie voor auto-
busdiensten te benoemen, in die commis
sie benoemd de heeren Rijkes, Disselkoen
en Meeuwenoord. Dr. Droog, wethouder, zal
als voorzitter der commissie optreden.
HET AMERIKAANSCHE
LEGIOEN EN DE PROHIBITIE.
NEW YORK, 24 Sept. (V-D.) Het Amerikaan
sche Legioen dat te Detroit in congres bijeen
komt. en waarvan anderhalf millioen Ame-r
rikaansche oudstrijders deel uit maken, heeft
met 1402 tegen 394 stemmen een resolutie
aangenomen ten gunste van de opheffing
van het Drankverbod.
HET GEÏLLUSTREERD ZONDAGS
BLAD
schulden op korten termijn leiden, die steeds
grooteren omvang zullen aannamen.
De finaneieele commissie spreekt over het
rapport van de finaneieele deskundigen te
Bazel in het bijzonder over de verantwoorde
lijkheid van de regeeringen onverwijld maat
regelen te nemen voor het herstel van het
vertrouwen.
Slechts dan, wanneer de politieke en eco
nomische betrekkingen werkelijk verbeterd
zijn en het vertrouwen is hersteld, zal het
mogelijk zijn het normale credietverkeer te
herstellen, hetgeen terugkeer tot welvaart
mogelijk zal maken.
Het zilvervraagstuk.
LONDEN, 24 September (V.D 1 Heden
komt te Londen een commissie van advies,
bestaande uit drie deskundigen bijeen van
de Internationale Kamer van Koophandel,
tot het vaststellen van een advies over de
mogelijkheid tot verbetering van den toe
stand, geschapen door de aanhoudende da
ling van den zilverprijs.
Behalve de heeren E. Franklin uit Londen
en W. Tuthill uit New York heeft in deze
commissie zitting de heer E. D. van Walree
uit Baarn (Nederland).
Run op de banken te Belgrado.
BELGRADO, 24 Sept. (V.D.) Bij de banken
te Belgrado bestond heden een zoo sterke
aandrang van publiek en houders van depo
sito's, die hun gelden opvroegen, dat van een
run op de banken gesproken kan worden.
Naar verluidt is de run van spaarders
eigenlijk reeds twee weken geleden begonnen
bij de Eerste Kroatische Spaarbank, die door
de Nationale Bank moest worden gesteund.
Gisteren herhaalde de aandrang van beleg
gers zich bij de Prager bank, die den verschil
lenden inleggers slechts een maximum-be
drag van 10.000 dinar (ongeveer 450 gulden)
uitkeerde. Heden moesten de banken echter
hoogere bedragen uitbetalen.
NA DE ANNEXATIE.
DE SCHADELOOSSTELLING VAN HAARLEM
AAN ÏIAARLEMMERLIEDE.
Zooals wij onlangs meldden zal de vorde
ring van Haarlemmerliede tegen Haarlem in
zake de annexatie-schadeloosstelling spoe
dig door Ged. Staten worden behandeld,
Naar wij thans vernemen zullen Ged. Sta
ten in deze zaak vóór de officieele behande
ling eerst onofficieel met de betrokken ge
meentebesturen spreken, zooals ook gedaan
is inzake de regeling met Bloemendaal en
Heemstede.
TWEE NIEUWE BANKBIL
JETTEN.
EEN VAN 500.— EN EEN NIEUW MODEL
VAN 100.—
De Nederlandsche Bank zal een bankbiljet
van f 500 in omloop brengen. Het biljet zal
uitgevoerd worden in blauwgrijs en groen. Het
ontwerp is van C. A- Lion Cachet. Het bevat
de afbeelding van stadhouder Willem III.
Tevens wordt in omloop gebracht een nieuw
biljet van f 100. Het biljet is van denzelfden
ontwerper en zal in bruin worden uitgevoerd.
FINANCIEELE DESKUNDIGEN
BIJ DE KONINGIN
IN DEN LOOP VAN DF. WEEK EEN
AUDIëNTIE
In den loop van deze week zal de Ko
ningin ten Paleize ontvangen de heeren
Gottfr. Crone, vice-voorzitter van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken te Am
sterdam (de voorzitter, de heer E. Heldring,
vertoeft op het oogenblik in het buiten
land). mr. G, Vissering, president der Ne
derlandsche Bank, en de heer S. P. van
Eeghen, oud-voorzitter van de Kamer van
Koophandel ten einde door hen te worden
ingelicht omtrent den huldigen economi-
schen toestand.
K'NGSFORD SMITH GESTART
NAAR LONDEN.
WYNDHAM, (Oost Australië) 24 Sept. (V.D.)
De bekende Australische vlieger Commodore
Kingsford Smith is hedenmorgen te twee
uur gestart voor zijn vlucht naar Londen. De
eerste etappe gaat naar Cheribon in Neder-
landsch Indië.
DE LEIDER DER LONDENSCHE
POLITIE TREEDT AF.
LONDEN. 24 Sept. (V-D.) Lord Byng, het
hoofd der politie te Londen, heeft den wensch
kenbaar gemaakt deze maand af te willen
treden, In het jaar 1928 heeft Lord Byng na
zijn aftreden als gouverneur-generaal van
Canada de functie aanvaard op speciaal ver
zoek van den toenmaligen minister van Bin-
nenlandsche Zaken, Lord Brentford. In den
afgeloopen winter was hij gedurende eenige
maanden met ziekteverlof. Lord Byng in 69
jaren oud.
Frankrijk handhaaft zijn wantrouwende
houding tc Genève. De rede van Massigli.
(2e blad. Ie pag.)
Trekt Japan de troepen in China terug?
(2e blad, le uag.)
Het Japansch-Chincesche conflict. Interven
tie van den Volkenbond aanvaard.
(le blad, 2e pag.)
De economische toestand.
(le blad, le pag.)
1 October minder kolen naar België. De slag
treft zwaar.
(2e blad, 2e pag.)
Deplannen voor het nieuwe Bloemendaal
sche Raadhuis.
(le blad, le pag.)
Dc Bloemendaalsche begrooting. Waarschijn
lijk geen belastingverhooging.
(le blad, le pag.)
Een nieuw paviljoen te Bloemendaal aan Zee.
(le blad. le pag.)
Dc officiëcle ontvangst ten stadhuize van
Velsen van den Ned. Bond van Huis- en
grondeigenaren.
(3e blad. 2e pag.)
Raadsvergadering in Heemstede.
(3e blad, 2e pag.)
Uit Hülegom: Rumoerige afloop der feesten.
Brandspuit op het publiek gericht.
(3e blad. 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Soberheid.
(le blad, le pag.)
Letlinga: Finaneieele Kroniek. Dc opheffing
van den gouden standaard in Engeland.
(4e blad, le pag.)
RUBRIEK VOOR ONZE JEUGD.
Dc Rubriek voor Onze Jeugd" zal in ons
nummer van Zaterdag worden opgenomen.
Laatste berichten 2e pag. Ie blad.)
HAARLEM. 25 September.
Soberheid.
In dc Troonrede heeft het soberheids-
motief al weerklonken, en de Koningin
volgt dat zelfs op door avondfeest en diners
ten paleize af te lasten, tijdens haar bezoek
aan Amsterdam, en nu ook de gala-voor
stelling in den stadsschouwburg niet te
doen doorgaan. Een der Amsterdamsche
dagbladen komt tegen dit laatste op. Het
besluit schijnt, zegt dit. blad. een princi-
pieele beteekenis te hebben. Beteekenis in
dezen zin: in tijden van economischen nood
is de kunst een zaak die men missen kan. Door
zulk een opvatting worden concert, tooneel en
opera bedreigd. Het is voor hen te hopen,
dat de publieke opinie er anders over
denkt. Niet alleen om de belangen der kun
stenaars, maar ook omdat men in moeilijke
tijden aan moed gaat verliezen door ont
spanning en kunstgenot uit te schakelen.
Met deze. redeneering van het bewuste
Amsterdamsche blad <dc Telegraaf) ben
ik liet volkomen eens. Natuurlijk is het in
critieke tijden als deze meer dan ooit ge
boden dat zoowel de overheid als het pu
bliek de tering naar de nering zet. Maar
het zij met allen eerbied voor II.M. gezegd
met geen mogelijkheid kan ik inzien waar
om men verder zou moeten gaan dan dat.
Integendeel: een algemecnc neiging bij de
bevolking om alle luxe-uitgaven le vermij
den, zou de luxe-industrieën en -handelaars
In groote moeilijkheden brengen. Een alge
meen streven om zich van het bezoeken van
concerten en tooneelvoorstellingen te ont
houden zou de kunstenaars, die er toch Sn
deze tijden al slecht aan toe zijn, in groo-
len nood brengen. Economisch bezien lijkt
dit alles op een verergering van den toe
stand. met als gevolg meer faillissemen
ten cn toeneming van de werkloosheid.
Ik kan mij dan ook niet voorstellen dat dc
koningin met haar geste zulk een bedoeling
zou hebben, en evenmin clat de regcering
met dit oogmerk in deze richting geadviseerd
heeft. Het doel kan niet zijn de bevolking te
verstaan te geven: het is nu maar het best
dat gij u van alle luxe-uitgaven onthoudt.
Verder dan als een leidende uiting van het
feit dat de tijden als zeer ernstig beschouwd
moeten worden, en dat voorzichtig financieel
beleid geboden is, moet men in zijn opvatting
van dit koninklijke voorbeeld zeker niet
gaan. Het is te hopen dat het publiek het al
gemeen op deze wijze zal begrijpen.
Doet het dat niet, en maakt het uit dc
besluiten van de koningin gevolgtrekkingen,
die zeker niet- bedoeld zijn, dan zou men de
bewuste uitgaven alleen verplaatsen naar
een ganseh samenstel van steunacties,
waarvoor binnen korten tijd toch weer oeri
beroep op het publiek zou moeten worden
gedaan, en dat zich voor het overige wel in
de belastingen zou doen voelen.
Met het Amsterdamsche blad ben ik van
mecnlng dat het in tijden van nood belang
rijker dan ooit is, den moed erin te houden,
en dat Kunst voor der menschen levens
vreugde een essentlêele voorwaarde is. Al
thans voor diegenen en zij vormen toch
ongetwijfeld de overgroote meerderheid
die Kunst in eenigerlei vorm begrijpen cn
doorvoelen kunnen, die vatbaar zijn voor
schoonheids-ontroering.
yoor liet lot van den kunstenaar Is al zoa
DE BECROOTINC.
Waarschijnlijk geen belastingverhooging
Het zal nog wel eenigen tijd duren voor de
ontwerp-gemeentebegrooting van Bloemen
daal voor 1932 zal verschijnen. Dit komt om
dat men met de voorbereiding gewacht heeft
tot de nieuwe burgemeester zich eenigszins
ingewerkt had.
Intusschen vernemen wij, dat het streven
van het gemeentebestuur is om de begroo
ting sluitend te maken zonder verhooging
van de belastingen, ook al zal het dan noo-
dig zijn op de uitgaven te bezuinigen. Er
moet vrij groote zekerheid zijn, dat dit ge
lukken zal. Bloemendaal zou dus ook in het
komende jaar geen opcenten op de Gemeen
tefondsbelasting heffen.
Een nieuw Paviljoen aan zee.
De Waterleiding langs den Zeeweg.
Bloemendaal-aan-Zee krijgt een nieuw pa
viljoen. De plannen voor den bouw zijn reeds
goedgekeurd. Het zal een mooi gebouw wor
den. dat zooveel mogelijk bij de omgeving
aansluit. Architect is de heer H. W, van
Kempen, die ook het Jeugdhuis in Bloemen
daal gebouwd heeft-. Er zal in dit nieuwe pa
viljoen alleen gelegenheid zijn voor dagver
blijf, het wordt dus geen hotel.
In verband met de voorzorgen tegen brand
werd het gewenscht geacht om langs den
Zeeweg waterleiding te leggen. Het wordt
evenwel slechts een buis van geringe capaci
teit, die niet berekend is op een eventueele
bebouwing van de gronden langs den Zeeweg.
Het leggen van deze waterleidingbuis kan
dus niet tot de conslusie leiden, dat deze' be
bouwingsplannen in een verder stadium van
voorbereiding zouden zijn gekomen.
van Haarlem's Dagblad van heden bevat
o.m. Stadsgezichten en natuuropnamen uit
het buitenland: de ruiterfeesten in het
Stadion, de roeiwedstrijden om den Holland-
beker; het nieuwe Tweede Kamerlid mejuf
frouw A. de Jong; de opening der Staten-
Generaal; het nieuwe viaduct over den Mui-
derstraatweg; een vervolg van de feuilleton
„Hoog Spel"; een compleet verhaal: een
pagina voor de vrouw en een voor de jeugd;
een humorpagina.
Wat
Gandhi
over Londen zegt.
Gandhi heeft aan een verslaggever van
de News Chronicle eenige indrukken over
Londen gegeven.
..Mij is sinds mijn laatste bezoek aan
Londen, nu 40 jaar geleden ,een buitenge
woon groote verandering in de sociale toe
standen opgevallen. De armoede in Londen
is niets vergeleken bij die in Indië. Hier heeft
men een looper in de gang en vaak een piano
in de kamer. Het is misschien zonder over
drijving als ik zeg, dat de levensstandaard
van den armen Londenaar even hoog is als
die van den rijke in Indië.
In Indië dragen verscheidene millioenen
slechts een lendedoek. Daarom doe ik dat
ook: ik wij daarin niets verschillen met de
armsten der armen in Indië, al noemt men
mij ook half-naakt".
Gandhi wil niet deelnemen aan het maat
schappelijk leven in Londen, Hij is uitge-
noodigd ter receptie bij Lady Astor, maar
hij zal dit vermoedelijk niet accepteeren.
Over de Ronde-Tafel-conferentie zei hij,
dat „de vorderingen zoo langzaam zijn. Wat
in de dagen dat ik in Londen ben gedaan
werd, had in enkele uren afgehandeld kun
nen worden. De regeering is bovendien net
een sphinx. Zij is zoo voorzichtig in haar
uitlatingen, dat het onmogelijk is te weten,
i waar zij staat*'.
Zij, die zich voor aanvang
1 October 1931 als kwarfaal-
abonné opgeven ontvangen de
in September nog te verschijnen
nummers gratis.
ADMINISTRATIE
HAARLEM'S DAGBLAD
HET GEMEENTE-ARCHIEF.
