Het succes onzer Kleine
Advertenties en Groentjes
Ontzettend ongeluk
op Borneo.
Het woord is aan...
Lucht-evolutie.
Het Belangrijkste.
De trein Moekden-Peking
leeggeroofd.
59e Jaargang No. 14803
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Maandag 28 September 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.2734, per maand f 1.20. per 3 maanden
3-5734, franco per post 3.8734, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 022, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.7234.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10606
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1.75. elke regel meer ƒ0.35. Reclame*
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.601
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ030. elke regel meer ƒ0.10. uitsluitend A contant
Gratis Ongevallenveizekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 150—, Elkeande vinger f 1 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.—
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
Na de laatste bestelling van „brieven
op advertenties" op Zaterdag j.l. ont
vingen wij meer dan 450 brieven ter
doorzending op Maandagmorgen.
Dit groote getal is een duidelijk
bewijs van het succes dat met onze
Kleine Advertenties en Groentjes wordt
bereikt.
Kleine Advertenties kosten 15 cents
per regel, minimum 4 regels. Groentjes
kosten 10 cents per regel, minimum
3 regels.
Advertentiën van handel of bedrijf
worden in deze rubrieken niet
opgenomen.
VERHOOGING DER
PROVINCIALE OPCENTEN.
BEGROOTING VAN NOORD-HOLLAND
VERSCHIJNT SPOEDIG.
De verschijning der begrooting voor 1932
van de provincie Noord-Holland is zeer spoe
dig te verwachten. In tegenstelling met andree
berichten, deelden wij onlangs mede. dat een
verhooging van de provinciale opcenten op
de inkomsten te verwachten is. Was eenige
Weken geleden nog te verwachten, dat deze
gering zou zijn, volgens onze thans verkregen
inlichtingen is het aan twijfel onderhevig oi
men de verhooging nog als zoodanig mag be
titelen.
KOERSEN
De koersen zijn wederom slechts van infor
matieven aard. Londen noteerde slechts 9
9-40; Berlijn 57.2558-25; Parijs 9.70—9.90;
Brussel 34.7535.05 en N-York 2-40 1/42.80
GEVAARLIJKE LUCHT-
ACROBATIEK.
ZWITSERSCH KUNSTVLIEGER MAAKT
SLACHTOFFERS.
VIER DOODEN, 20 GEWONDEN.
LUZERN, 27 September CVD.) Tijdens
de hier gehouden vliegdemonstraties heeft
hedenmiddag een ernstig ongeluk plaats ge
had. De Eerste luitenant Gerbert uit Zurich
vertoonde kort voor hij tot daling over
ging vlak boven het publiek nog eenige
moeilijke toeren. Hij deed dit op zulk een
geringe hoogte dat het vliegtuig eenige toe
schouwers raakte. Drie personen werden op
slag gedood, een twintig-tal personen werden
gewond, waaronder vier zwaar. Onder de
zwaargewonden bevindt zich ook de piloot.
Hij overleed in den loop van den avond.
ONTPLOFFING IN EEN GARAGE
TE AMSTERDAM.
BENZINELAMP UIT ELKAAR GESPRONGEN.
Zaterdagavond is in de garage van den
heer Termeulen, Quellynstraat 105 te Am
sterdam een ernstige explosie ontstaan. De
voordeuren die gesloten waren zijn met
kracht naar buiten geslagen en gedeeltelijk
vernield. Aan de achterzijde zijn verschillen
de ruiten gebroken en ook op de bovenverdie
pingen aan de achterzijde zijn veel ruiten
vernield. De slag was zeer hevig. Van alle
kanten kwam publiek toeloopen en weldra
verscheen ook de brandweer. Er was geen
brand ontstaan. Gelukkig was ook niemand
in de garage aanwezig.
De oorzaak is het uit elkaar springen van
een benzinelamp. Door de luchtdruk werden
de deuren vernield.
WEER EEN BANKIERSKANTOOR
GESLOTEN.
DE TOESTAND NIET ERNSTIG.
Het bankierskantoor der Comm. Venn. v. d.
Zoo. De Jong en Van Ophoven is van Zondag
af voor het publiek gesloten. Of er veel gedu
peerden zijn, is nog niet na te gaan, meldt de
Crt., maar de directie heeft medegedeeld, dat
niemand der cliëntèle schade zal lijden. Ge
durende den Zondag hebben velen, die in re
latie stonden met genoemde bankinstelling,
aan de politie inlichtingen gevraagd, doch er
was nog geen reden tot ingrijpen. Wellicht
v rdt een accoord getroffen met de Twent-
gche Bank.
Indië.
Zes Nederlanders in kokende olie
omgekomen.
Links de "begroeting in de Rijkskanselarij. Dr. Bruening, Duitsch Rijkskanselier, begroet
den Franschen ministerpresident Laval. Rechts Briand, op het balcon van hotel
Adlon, de toejuichingen van het Berlijnsche publiek, beantwoordende met een groet.
DE NEDERLANDSCHE GULDEN
VEILIG.
Een verklaring van de Neder-
landsche Bank.
DE GOUDPOSITIE STERKER DAN OOIT.
De directie van de Nederlandsche Bank
heeft de volgende verklaring gepubliceerd:
Naar aanleiding van vragen, die tot ons
gericht worden, berichten wij hierbij, dat er
voor ons geen enkele aanleiding bestaat te
verzwijgen, dat onze buitenlandsche wissel
portefeuille voor een deel bestaat uit ponden
sterling.
Wij hebben op grond van besprekingen
nog zeer onlangs met de Bank of England
gehouden, en gezien het bijzondere karakter
van ons pondenbezit als goudwisselporte-
feuille van een circulatiebank, alle reden om
aan te nemen, dat voor ons in de toekomst
geen verlies op dit bezit is te duchten.
Verder brengt het ponden-gedeelte van
onze buitenlandsche wisselportefeuille rente
op, die in den tusschentijd een eventueel
tijdelijk boekwaardeverschil vanzelf amorti
seert.
Voor de Nederlandsche Bank als circula
tiebank kan zich nooit een reden voordoen
om zich op een ongelegen oogenblik van
haar pondenbezit te ontdoen.
Wij verklaren met de grootste stelligheid
dat ons bezit aan ponden sterling nimmer
eenige belemmering kan zijn voor de Neder
landsche Bank om haar functies als circula
tiebank en centrale bank in haar vollen om
vang uit te oefenen.
Tevens verklaren wij. dat wij den gouden
standaard onvoorwaardelijk zullen handha
ven.
Inflatie van het ruilmiddel is niet aanwe
zig en niet te verwachten.
De goudpositie van de Nederlandsche Bank
is sterker dan ooit tevoren.
De gouden standaard in Indië.
Over aanhoudende geruchten, dat Neder-
Iandsch-Indië den gouden standaard zou
hebben verlaten, kan het persbureau V. D.
mededeelen, dat nóch het Departement van
Koloniën, nóch de Bijbank van de Javasche
Bank te Amsterdam eenige aanwijzing heb
ben, dat deze maatregel zelfs in overweging
zou zijn genomen.
In een interview met het Bat. Nieuwsblad
heeft de president-directeur van de Java
sche Bank, mr. dr. C. G. van Buttingha
Wichers, naar Aneta meldt, over den finan-
cieelen toestand van Ned. Indië gezegd, dat
deze absoluut niet alarmeerend is.
De overbrenging van kapitaal, die eerst
Goethe
„Bijna alle wetten zijn synthesen van het
onmogelijke, bij voorbeeld het huwelijk. En
toch is het goed, dat het zoo is; het moge
lijke wordt verivoroen, doordat men het on
mogelijke eischt".
geschiedde naar Amsterdam, hééft nu een
anderen weg genomen en dit heeft aanlei
ding gegeven tot vrees voor inflatie, die on
gemotiveerd is, daar de gulden op goudbasis
berust.
Over apen
en menschen.
Geen evolutie meer.
In Engeland houden op het oogenblik 600
geleerden uit alle deelen der wereld een con
gres. Dr. Robert Broom uit Zuid-Afrika heeft
daar een rede gehouden over evolutie. Hij
zeide o.a.:
„Evolutie, afgezien van secundaire veran
deringen is afgeloopen. Er is geen ongewer
veld wezen in de huidige wereld dat een ge
werveld als afstammeling kan hebben. Geen
visch, die tot een amphibie kan leiden. Geen
reptiel, dat later tot zoogdier of vogel kan
worden. Al bestaat de wereld ook nog hon
derden millioenen jaren, geen nieuw soort
zoogdier zal ontstaan.
Verder nog, het is vermoedelijk onmogelijk,
dat een tegenwoordige aap nog een nieuw
type mensch zal scheppen. De mensch zal
zich verder ontwikkelen, maar wordt slechts
een beter type mensch".
Ook professor d'Arcy Thompson twijfelt
aan verdere evolutie.
„Sedert Darwin", zegt hij, „heeft men ge
zocht naar verband tusschen de groepen ge
wervelde en ongewervelde wezens. Toen ik
een jonge man was, dacht men, dat het
slechts een kwestie van enkele jaren was of
de afstamming in de dierenwereld was opge
helderd. De lijnen van den stamboom zou
den gevonden en de details er in gevoegd
zijn.
Maar in de laatste 70 jaar hebben we
slechts details gevonden; omtrent de groote
lijnen zijn we even onwetend als vroeger. We
weten niet, of de gewervelde dieren van de
ongewervelde afstammen.
En ik geloof, dat de hoop, dat een onge
werveld wezen tot een gewerveld wordt, ge
doemd is onvervuld te blijven."
(News Chronicle).
Haarlemmer onder de slachtoffers.
Briand legt bloemen op het graf van zijn vriend, wijlen Dr. Gustav Stresemann. Deze
daad geschiedde Zondagmorgen bijkans onop gemerkt en geheel spontaan. Het bezoek aan
Stresemann's graj stond niet op het programma.
Aneta seint uit Balikpapan. dd. 26 Sept.:
Hedenmiddag om 12 uur ontstond brand in
de electrische emulsieinrichting van het
mijnwerk Louise, gelegen in het landschap
Koetai, residentie Zuider- en Oosterafdee-
ling van Borneo.
Tijdens het blusschlngswerk werden vier
Europeesche employe's gedood. Twee Euro-
peesche employé's werden zwaar gewond.
Nader seint Aneta, dat gedood werden de
heeren M. C. A. van Schayk en Fl. Stoops,
afkomstig uit Den Haag, P. C. Ringeling en
J. W. Kolkman, beiden afkomstig uit Am
sterdam. H. Kas. afkomstig uit Haarlem;
F. W. Dibbers afkomstig uit Deventer.
De beide gewonden zijn dus blijkbaar ook
overleden.
De slachtoffers zijn allen door uitstroo-
mende kokende olie getroffen. De oorzaak
van den brand is nog onbekend. Allen zijn
Zondag te Samarinda begraven. De brand is
gebluscht.
Verkiezingen voor de
Hamburgsche Buergerschaft.
Voorloopige officieele uitslag.
Groole winst voor de Nazi's
HAMBURG, 27 September (VD Heden
avond te ongeveer 1 uur was het voorloopige
officieele resultaat bekend van de verkie
zingen voor de Buergerschaft, het parlement
der vrije stad Hamburg. Deze uitslag luidde
als volgt.
Verkiezingen 1931
Verkiezingen 1928.
Stemmen. Zetels.
Stemmen. Zetels.
Soc. De. Partij 214.509
46
246.685
60
Communisten 168.688
35
114.257
27
Duitsch Nat. 43.269
9
94.048
22
Staatspartij 67.088
14
87.553
21
Duitsche
Volkspartij 36.920
7
85.507
20
Economische
pair tij 11.3773
2
20.136
4
Nationaal Soc. 202.465
48
14.760
3
Chr. Soc Volksd. 10.874
2
Volksrechtpartij 1.156
5.609
1
Anti-Kapitalisten 1.937
-
Centrum 10.794
2
9.402
2
Uit dit overzicht blijkt, dat de Nationaal-
Socialisten 40 zetels vooruitgegaan zijn en de
Sociaal-Democratische partij 14 zetels achter
uit. De Communisten wonnen 8 zetels.
Merkwaardig is de achteruitgang van de
Duitsch-Nationale partij (Van 22 op 9).
(Op 1 October vangt de weke-
lijksche luchtdienst Neder
landIndië v.v. aan
Ach, weet u nog, hoe trotsch wij allen waren
Toen d'eerste vlucht naar Indië begon,
En van der Hoop de talrijke gevaren,
Met zijn twee makkers glansrijk overwon;
Toen kwam de hulde haast niet tot bedaren,
Dat was iets, dat klein Holland toch maar kon
In lucht, zooals sinds eeuwen op de baren,
Had nu ons land zijn plaatsje in de zon.
Dit is slechts enkle jaren nog geleden,
Men heeft sindsdien er niet bij stil gestaan,
Wat deze pioniers als eersten deden,
Is hun door vele andren nagedaan.
Het nieuwtje is eraf en men ziet heden,
Eike twee weken in de kranten staan,
(Die er slechts enkle regels aan besteden)
Vandaag kwam weer een Indisch vliegtuig
aan.
Zoo gaat het eenmaal in ons jachtend leven,
Men telt niet, wat nog gister danig woog,
Wie kan er op de vraag het antwoord geven,
Hoe vaak men reeds naar Insulinde vloog.
Van interesse is niet veel gebleven,
Maar ook al sprong het niet zoo in het oog,
De K. L. M. bleef steeds naar beter streven,
Als leus der luchtvaart: Voorwaarts en
omhoog!
Nu is 't reeds tot een dienst per week
gekomen,
Men heeft het toch wel vliegensvlug gedaan,
Voor geen bezwaar heeft men de vlucht
genomen,
Maar is geregeld op de vlucht gegaan.
En Fokker zegt, als altijd zonder schromen,
Dat wij zelfs nu nog slechts aan d'aanvang
staan.
Van wat er komt moog' u plezierig droomen
Voor wat er is hef ik een loflied aan.
P. GASUS.
De betcekenis van het Fransche minister be
zoek aan Duitschland.
(2e blad, le pag.)
De toestand in China.
(2e blad, le pag.)
Hoe de Chinecschc sneltrein leeggeroofd
werd. Een avontuur dat 30 dooden cischtc.
(le blad, le pag.)
Zivitsersch kunstvlieger maakt 3 slachtoffers.
(le blad, le pag.)
Dc Nederlandsche gulden veilig. Verklaring
van de Nederlandsche Bank
(le blad, le pag.)
In 1932 de toestand nog slechter? E. H.
Colijn over de crisis
(le blad, 2e pag.)
Verhooging der provinciale opcenten. Be
grooting van Noord-Holland verschijnt
spoedig.
(le blad, le pag.)
Ontzettend ongeluk op Borneo. Zes Nedcr-
laifders in kokende olie omgekomen.
(le blad. le pag.)
Dc vermoede moord op den Majella-toren.
..Verdachte wil een getuige laten dood
schieten.
(2e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
Jhr. J. C. MollerusEen reis naar Amerika.
(2e blad, 2e pag.)
Edward Cheltenham: H. D .Vertelling ,J)e
Kus".
(4e blad, 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
30 passagiers gedood.
Verslag van een Nederlandsch ingenieur.
PEKING, 27 September Een groote troep
bandieten heeft den trein Moekden—-Peking
laten ontsporen te Jauyangho, op 90 KM. ten
Westen van Moekden. Hierbij werden dertig
personen gedood en verscheidene andere
ernstig gewond. De ontsporing was veroor
zaakt doordat de bandieten do rails hadden
weggebroken. De trein werd door de roovers
geheel leeggeplunderd.
Onder de geredde reizigers behoort de Ne
derlandsche ingenieur G. H. Hauer, voorts
een Spanjaard en een Portugeesche dame,
mevr. Pereira, aldus de Crt.
De heer Hauer verklaarde, dat hij zich Za
terdag tegen het middaguur met andere pas
sagiers in den restauratiewagen 'bevond, toen
hij plotseling door geweerschoten gedwongen
werd zich plat op den vloer te werpen. On
middellijk daarop liep de trein uit de rails
en talrijke wagens werden in elkaar gescho
ven. Van alle zijden doken gewapende man
nen op, volgens mr. Hauer's verklaring van
Chineesche nationaliteit. Zonder acht te
slaan op liet ontzettende gekerm der vele
gewonden begonnen deze bandieten de
reizigers te plunderen, waarbij menigeen
werd mishandeld. Veel Chineesche reizigers
werden geheel uitgeschud en van hun kleeren
beroofd. Wie het waagde zich tegen de roovers
te verzetten werd zander pardon neergesla
gen en telkens opnieuw zwermden nieuwe
scharen bandieten om den tTein. Tenslotte
werden ook de buitenlanders uitgeplunderd
en van zoo goed ais al hun kleeren beroofd.
Toen zij waren uitgeschud werden zij onder
bedreiging met dolk en geweerkolf gedwon
gen zich plat op den grond neer te leg
gen, een maatregel, dien de bandieten klaar
blijkelijk namen om te weten wien zij had
den uitgeplunderd en wien niet.
Al dien tijd werden voortdurend schoten
gehoord. Ten slotte naderde uit het Zuiden
een trein met Chineesche militairen, waarop
de roovers zich verspreidden. De treinwacht
deed geen poging om de buitenlandsche of
Chineesche passagiers ook maar in het minst
bij te staan.
Toen zij zich hadden teruggetrokken, ble
ven de gewonden zonder hulp achter.
Van Hsinmin kwam daarna weldra een
Japansche hulptreln met doctoren en ver
volgens een hulptrein met Engelsche spoor
wegingenieurs, waarna de Japanners zich
weer terugtrokken. Men is nog niet bij
machte op te geven, hoeveel dooden er zich
nog onder de wagens bevinden. Onmiddellijk
hebben de Engelschen een poging gedaan een
wacht te organ Lseeren, met medewerking van
de directie der spoorlijn, die aan de consuls
te Moekden om bijstand heeft verzocht. De
Japanners hebben daarop aangeboden de lijn
te bewaken, mits van de zijde der buitenland
sche gezantschappen een desbetreffend ver
zoek werd gedaan. Wordt deze lijn niet naar
behooren bewaakt, zoo wordt gezegd, dan
moet het verkeer worden gestaakt daar de
veiligheid niet langer kan worden gewaar
borgd.
De Engelsche spoorweg-ingenieurs hebben
zich bij dezen meening aangesloten; zij ver
klaarden dat het een moord zou zijn, het
verkeer langs deze lijn in stand te houden,
