WIE Het woord is aan... Hef Belangri'iksfe. Princess' Room, 49e Jaargang No. 14814 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Zaterdag 10 October 1931 HAARLEM'S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week /0.27K, per maand 71-20, per 3 maanden 13-57/4, franco per post 7 3.87}4, losse nrs. f 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 7 0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. 7 0.65, franco per post 7 0.72^4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10606 Administratie: 10724, 14825 Drukkery: 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels f 1.75, elke regel meer f035. Reclames 70.60 per regel. Reductie bij abonnement Vraag en aanbod 14 regels f 0 6<X elke regel meer 70.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje» (iederen dag) 1—3 regels 7 030. elke regel meer 70.10, uitsluitend s contant Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIERENTWINTIG BLADZIJDEN. IS DIE VOETBALLER Een nieuwe prijsvraag. Wij wijzen de voetballiefhebbers heden speciaal op onze sport- rubriek in dit nummer, waarin een nieuwe prijsvraag, onder de leus „Wie is die voetballer?" wordt aangekondigd. TWINTIG JAAR REVOLUTIE IN CHINA Op 9 October 1911 begonnen. De opschudding, die een deel van China ln den laatsten tijd opnieuw tot een oorlogs- tooneel heeft gemaakt, heeft wederom de aandacht van Europa op het Hemelsche rijk gevestigd, dat door oorzaken van binnen- en buitenlandschen aard sinds twintig jaar niet meer tot rust is gekomen. De inval der Japanners in Mandsjoerije heeft een zwak licht geworpen op de problemen van het Verre Oosten, welke in Europa veel te weinig bekend zijn. Twintig jaren zijn voorbij ge gaan, sedert den 9en October 1911, toen met de opstandige beweging in Zuid-China de Chineesche revolutie een begin nam, welke tenslotte geleid heeft tot den val van de Chi neesche keizerdynastie der Mandsjoe's in November 1911. De Mandsjoe's, die sinds 1644 in China heerschten, waren geen Chineezeh. Zij waren destijds uit Mandsjoerije China binnengedrongen en hadden de heerschappij aan zich getrokken. Dit bracht echter met zich mede, dat de Mandsjoe's door de natio nale Chineezen als vreemdelingen werden beschouwd. Het heeft meer dan drie-en-een halve eeuw geduurd, voordat de golven der nationale revolutie in China door den Boxers opstand van 1900 een toestand van gisting te voorschijn hebben geroepen, waartegen het keizerschap in China niet meer opgewassen was. Europa heeft van 1911 tot op heden dikwijls en gaarne stelling genomen tegen de Chineesche revolutie, echter toch steeds met een geheel verkeerd begrip omtrent de om standigheden. Men rekende met Europeesche maatstaven en dacht er niet aan, dat zulk een beoordeeling van China onmogelijk tot goede resultaten kon leiden. Weliswaar speel de ook China destijds met moderne vormen uit het Westen en werden ook in China frases over democratie en dergelijke Weste lijke producten gebruikt; desniettegenstaan de had de revolutie een gansch ander ver loop. Met louter Europeesche begrippen kan men de wijze, waarop de „vader der Chineesche revolutie", Soen Yat Sen en de verslagen Juan Chi Kai, de Mandsjoe-dynastie weg vaagden, niet begrijpen. Soen Yat Sen was van plan om, nadat hij op fortuinlijke wijze de militaire macht in handen had gekregen, welke in China steeds het voornaamste zal zijn, het militair regiem te vervangen door een regeering, die zich de ontwikkeling van het volk ten doel stelde. De aanvankelijk in het werk gestelde pogingen om een parlement of districtsparlementen op te richten, moes ten spoedig worden opgegeven, daar het par lementarisme in Europeeschen vorm een voor China geheel ongeschikte regeeringsvorm is. Dat is reeds daarom het geval, omdat het eenvoudig onmogelijk is om in China, waar van men niet eens weet of het 200, 400 of 600 millioen inwoners heeft, verkiezingen te houden. De idee van Soen Yat Sen om het volk op te voeden tot zelf regeering werkt heden in China nog na, precies zooals voor twintig jaar. Al heeft China ee"n grondwet opgesteld, dat neemt niet weg. dat China ook thans nog, zooals twintig jaar geleden, in twee deelen, Zuid- en Noord-China met de hoofd steden Hankau en Peking is verdeeld, waar in de afzonderlijke provincies de verschil lende gouverneurs nog met onbeperkte macht heerschen. Zelfs de Centrale Regeering is af hankelijk van de macht van enkele, steeds weer wisselende generaals. De revoluties, die 20 jaar geleden is begonnen, is thans bij lange na niet geëindigd. BRIAND NIET NAAR ROME PARIJS, 10 Oct. (Havas). In verband met een bericht, dat de ïtaliaansche gezant Briand heeft uitgenoodigd een bezoek aan Rome te brengen wordt van bevoegde zijde verklaard, dat de Ita'iaansche gezant wel Briand heeft bezocht, doch dat hij nem niet voor een bezoek aan Rome heeft uit genoodigd. ONLUSTEN TEN GEVOLGE VAN STAKINGEN MELILLA. 10 Oct. (B. T. ADe t.ansport- aibeidersbo. c do geproclameerd Bij de onlus' - - als gevolg hiervan ontstaan, moest de poli; ie eenige charges uitvoeren en hierbij werd 1 persoon gedood en 2 ge wond. HAARLEM, 10 October. Capone. Mij verwondert het in stijgende mate, dat er nog steeds geen impresario is opgestaan die een wereldtournée onderneemt met den vermaarden heer Al Capone. Weliswaar zoekt deze' bandietenkoning zijn kracht in drank smokkelen, waarmee in Europa niet zooveel misdadig succes te bereiken is accijns ontduiking is geen wandaad die hier sterk tot de massa spreekt maar hij zou hier ook niet in zijn vak moeten optreden. Hij en zijn vaste gezelschap, waarmee hij Chicago pleegt te terroriseeren, zouden eenvoudig een kleine vaudeville moeten opvoeren in eenigs- zins opvallende bandietencostuums gedost, met veel revolvers en gepaf van losse flod ders en zoo. Het programma ligt voor de hand; diverse reconstructies van gepleegde misdaden. Capone zelf zou een loflied op de Amerikaansche drooglegging kunnen zingen, en zijn rechterhand, de meneer die als „Ma- chinegun Jack" bekend staat, optredend met een mitrailleur, zou, al-losse-flodderend met dit edele product der „krijgswetenschap" een hoonlied op de Amerikaansche Wet kunnen uitbulderen. Ze zijn in Amerika niet zoo practisch als ik dacht. Kennen ze het oude Europeesche stelsel niet, bekend als „wegrecommandeeren"? Of passen ze het alleen toe op lichtelijk-ver- kapte tennis-Amateurs en op" filmsterren? Met hun bandieten weten zij blijkbaar geen raad. Het oude grapje; hen te benoe men tot detectives en aldus him sluwheid in de banen der maatschappelijke orde te lei den, gaat blijkbaar niet meer op sinds de heeren al te veel geld met hun banditisme kunnen verdienen. Waarom er dan geen zwaarbetaalde „sterren" van gemaakt? Het benoemen van nieuwe burgemeesters en hoofdcommissarissen, al zijn die nog zoo ge ducht en al is de nieuwe hoofdcommissaris van Chicago, James Allman, bijgenaamd „de ijzeren man" ook in staat, zoowel rechts als links schietend steeds de roos te raken, werkt blijkbaar niet afdoende. Meneer Capone blijft machtig. Welnu dan; organiseer een wereldtournée voor hem en benoem hem tot ongevaarlijke „ster". Dan is-ie meteen weg. De Europee sche massa, volkomen toegankelijk voor alle Amerikaansche sensaties, zal ook deze met gejuich begroeten en meneer Capone zal zijn ongetwijfeld onleschbare dorst naar ij delheids-bevrediging kunnen stillen. Het is immers een bekend feit, vastgelegd in alle politioneele en justitiëele annalen, dat de werkelijk Groote Bandiet in hoofdzaak door ijdelheid beheerscht wordt. Zoo meen ik dan ook te 'mogen veronderstellen dat het meneer Capone al jarenlang grieven moet dat men op slechts één vasteland het voor recht heeft, hem van aangezicht tot aange zicht te kunnen aanschouwen. Zijn wereld vermaarde landgenooten Charles Chaplin en William Tilden, om er slechts twee te noe men die overigens binnen de grenzen van orde en wet plegen te leven hebben de gansche aardbol gelukkig gemaakt met hun Dersoonlijk bezoek. Waarom hij dan niet? is dit volledige roem? Is het volledige er kenning? Neen! In de Telegraaf lees ik, dat Capone om ringd door zijn lijfwacht een voetbalwed strijd heeft bezocht en daar weggehoond is door de spelers, die niet wilden beginnen als hij niet verdween. Men beschouwt dit in Amerika als een groot succes, want de politie heeft hem nog nooit tot den aftocht kunnen dwingen. Welnu, deze soort voorstelling zouden we hier ook best in elkaar kunnen zetten. Voet balwedstrijden genoeg! En wat een reclame voor de avondvoorstelling van de „Al Capone Company" in Carré, als het gezelschap 's middags van het Ajax-veld in de Water graafsmeer was weggehoond.... de heer Al voorop, knarsetandend en links en rechts paffend met zijn losse flodder-pistolen op den voet gevolgd door Machinegun Jack. somber loerend van onder zijn ongetwijfeld ruige wenkbrauwen! Het zou tenslotte het gewone verloop zijn. De historie bewijst dat het hierop uit moet loopen. In vroeger tijden waren er de In- diaansche opperhoofden die hun witte broe ders de scalp afrukten: Later de Boxers in China. Dan de Maffia in Italië, de Bende van de Zwarte Hand. die de sukkelige cara binieri van koning Victor Emmanuel figuur op figuur liet slaan. Toen kwamen de auto bandieten En elk op zijn beurt is iedere heldensoort in operette ontaard. Le ridicule tue. Alleen duurde het te lang eer hun roem op deze wijze taande. Laat men die traagheids-fout nu eens ver mijden. Van Al Capone, Jack Diamond enz. kan Amerika zich bevrijden door hen zwaar te laten betalen en toejuichen in landen zonder drooglegging en zonder bootleggers. En bij hun terugkeer zullen zij weggelachen worden, en gaan rentenieren omdat er geen glorie meer in het oude vak voor hen te ha len is, en de hoofdcommissaris-van-twee- meter, die rechts en links met zijn revolvers als maar in de roos schiet, tijdens de afwe zigheid der aanvoerders hun operatieterrein heeft gesaneerd Het spijt mij heusch dat 'k er zoo bitter over schrijven moet. Maar laat ons het kind bij den naam noemen: die heele Capone- vertooning in Amerika is belachelijke, la waaiige nonsens. R. P. AMSTERDAM'S H WFVMEESTER ONDER SCHEIDEN. De heer W. N. van de Poll havenmeester te Amsterdam is benoemd tot Ridder der Orde van het Legioen van Eer. Otto Weiss Menig groot schrijver vermag vele ontwik kelden niet te imponeeren, omdat alles wat hij schrijft begrijpelijk is. ONTDEKKING VAN DEN HEER VAN LEDDEN HULSEBOSCH. PROJECTIE MET INFRA-ROODE EN ULTRA-VIOLETTE STRALEN. Een verslaggever van het Persbureau Vaz Dias is in de gelegenheid geweest, kennis te nemenvan een merkwaardig „weten schappelijke Spielerei", zooals de ontdekker, de politie-scheikundige Van Ledden Hulse bosch zijn vondst noemde. Bij een zijner studies met infraroode en ultraviolette stralen kwam hij op de ge dachte, deze beide groepen van stralen beide vallende buiten het voor ons oog waar neembaar spectrum te gebruiken voor het verkrijgen van positieve lichtbeelden, met behulp van een in de projectielantaarn geplaatste negatieve glasfoto. De proef werd als volgt verklaard; Door de ultraviolette stralen (onzichtbaar ging een in de donkere kamer geplaatste ge prepareerde wandplaat over haar geheele oppervlakte krachtig fosforesceeren. Middelerwijl wierp de experimentator met een projectielantaarn het beeld van een negatief op die lichtende plaat doch niet met gewoon projectielicht. maar met infra roode stralen. Deze laatste dooven spoedig de fosforescentie, waardoor de lichtende plaat donker wordtmaar uitsluitend daar, waar infraroode stralen vallen, dus daar, waar het negatieve projectieplaatje stralen doorlaat. De donkere plaatsen van het negao'ef houden de infraroode stralen tegen; de daarmede overeenkomende plek ken van het schermbeeld blijven lichten; worden op een gegeven oogenblik beide bron nen van onzichtbare stralen uitgeschakeld, dan blijft aan den wand een positief beeld nagloeien. De heer Van Ledden Hulsebosch haastte zich te zeggen, dat hij géén direct practisch nut hieruit verwacht, zoolang niet de tech niek ons aan krachtiger infraroodbronnen weet te helpen; niettemin zal menigeen met belangstelling van deze merwaardige trou vaille kennis nemen! BARON MATTERN ZORM VON BULACH BIJ AUTO-ONGELUK OM HET LEVEN GEKOMEN STRAATSBURG, 10 Oct. <B. T. A.) Baron Mattern Zorm von Bulach, burgemeester van Osthausen, en zoon van den Duitschen staats secretaris is bij een auto-ongeluk om het leven gekomen. Model verkeer in Londen. Fransche bewondering. De agent wenkt en Het publiek gehoorzaamt. ink"^Londen Over de uit stekende ver' heeft de heer Stéphane Lauzanne redacteur van het Parij- sche blad „Le Matin" zch bewonderend uit gelaten. Na zijn terugkeer uit Londen heeft hij den volgenden open brief aan den prefect van de Parijsche politie, Mons. Chiappe ge publiceerd. Hij zou Parijs als Londen willen hebben op het punt van verkeersregeling. De discipline op straat is er prachtig. Niet één keer heeft hij een chauffeur ook maar 1 centimeter over de witte streep zien gaan. Iedereen stopte correct voor de lijn. Niemand discussieert met een agent. In Londen spreken de politiemannen niet. Zij wenken en het publiek gehoorzaamt. „Ik vroeg", zoo schreef Lauzanne „een agent op Piccadilly Circus of hij ooit zijn post had moeten verlaten om een chauffeur te onderhouden over verkeerd rijden Hij ant woordde me niet. Hij keek me aan alsof ik Chineesch sprak. Eindelijk zei hij, dat hy hoogstens eenmaal in de 14 dagen eeli naam en adres opschreef. Verder heerscht er stilte. Een heerlijke stil te! Ik heb 10 malen van Hyde Park Corner naar Piccadilly gewandeld zonder dat ik een hoornsignaal heb gehoord. In Londen heb je niet dat voortdurende getoeter en gekrijsch van claxons. Eén stoot in geval van nood is het eenige. Ech verkeersagent fluit niet. Als hij dat doet, dan is er iets ernstigs aan de hand. En omdat de voetganger niet verdoofd wordt door het lawaai van de vele auto's, kan hij meer aandacht besteden aan het over steken. Londen geeft een les in volkomen samenwerking tusschen de politie en het pu bliek tot stilte en gehoorzaamheid aan de regels. Oh! Als we dat in Parijs konden krijgen. OPNIEUW BLOEDIGE BOTSIN GEN IN SPANJE. MADRID. 9 Oct. (VX>.) Te Gilena (Provin cie Sevillaï is 't tusschen socialistische en radicale arbeiders tot botsingen gekomen om de leiding. Bij deze botsingen werd ook van de vuurwapenen gebruik gemaakt. De toe snellende politie werd eveneens onder vuur genomen. Eerst na langdurigen strijd kon de orde weer hersteld 'worden. Eén agent van politie en één arbeider werden gedood, 10 personen werden zwaar gewone" Het overlijden van Edison ieder oogenblik te verwachten. LONDEN. 9 Oct. (V.D.) Naar uit New York wordt gemeld, verwachten de geneesheeren die Edison behandelen ieder oogenblik zijn overlijden. De patient was Vrijdag bewuste loos. Sinds Woensdag heeft hij geen voedsel tot zich genomen. HITLER BIJ RIJKSPRESIDENT VON •HINDENBURG? WAARSCHIJNLIJK EEN VALSCII BERICHT. BERLIJN, 9 Oct. (V. D.) De „Lokal Anzei- ger" meldt, dat Rijkspresident Von Hinden burg Zaterdag voor de bijeenkomst van de Nationale oppositie te Bad Harzburg een on derhoud zal hebben met den leider der Na zi's. Adolf Hitler. Inderdaad bevindt Hitler zich op het oogenblik te Berlijn, doch van nation'aal-socialistische zijde wordt officieel verklaard dat van een bezoek van Hitier bij den Rijkspresident niets bekend is. De N. R. C. meldt in aansluiting hierop nog: Behalve de benoeming van Groener is er nog iets, dat kenschetsend is voor den tegen- woordigen toestand: triompheerend deelt de pers van de rechterzijde mede. dat rijks president von Hindenburg vandaag Adolf Hitler zou ontvangen om met den leider der nationaal-socialisten den algemeenen poli- tieken toestand te bespreken. Tot nu toe is Hitier nog nimmer bij den heer von Hin denburg op audiëntie geweest. Als de rijks- president zich op dit oogenblik bereid ver klaart, Hitier te ontvangen, zal dit door de Zondag vergaderende nationale oppositie al dus worden geïnterpreteerd, dat ook het staatshoofd een ontwikkeling naar rechts noodig acht. In hoeverre deze houding van den rijkspresident als ondersteuning van het met zooveel moeite tot stand gekomen twee de kabinet Brüning kan worden beschouwd, moge hier in het midden worden gelaten. Men meldde later: Het is op het oogenblik, 11 uur 's avonds, alweer onzeker, of Hitier door den rijkspre sident zal worden ontvangen. Het bericht is door een grove indiscretie in de pers geko men tot groote verontwaardiging van Hitier, die zou hebben verklaard Zaterdag niet naar Berlijn en Zondag niet naar Harzburg te zullen gaan. Ook van Hindenburg zou door het publceeren van het bericht zeer ontstemd zijn. Tot nu toe twaalf dooden te Gdingen. DANTZIG. 9 Oct. (V.D.) Tijdens de ber- gingswerkzaamheden te Gdingen werden Vrijdag nog drie lijken geborgen, zoodat het totaal aantal dooden dat geborgen is thans 12 bedraagt. Het aantal gewonden bedraagt, zeven. HET GEBEURDE MET DE PREDI KANTSVROUW OP AMELAND. DE MOORD NIET RUSTIG OVERLEGD. Bij de rechtbank te Leeuwarden is thans binnengekomen het rapport van de psychia ters prof. Wiersma te Groningen en dr. Wes terhuis te Leeuwarden, welke deskundigen een onderzoek hebben ingesteld naar de geestvermogens van den priedikant, die in Juli van dit jaar tijdens een vacantie-uit- stapje op het eiland Ameland met zijn vrouw in zee ging baden en daarbij haar hoofd zóo lang onder water heeft gehouden, dat zij ver dronken is De conclusie van de deskundigen luidt, dat gedurende het plegen van het feit bij den predikant zich een zoodanige abnormale affect-toestand heeft ontwikkeld, dat van rustig bezonnen overleg op dat oogenblik geen sprake Is geweest. Het ontstaan van den affect-toestand schrijven deskundigen toe aan den minderwaardigen geestelijken aanleg van den predikant Het rapport van den anato-patoloog dr. C. W. A. Mie rem et te Groningen bevestigt dat de vrouw verdronken is. De zaak zal vermoedelijk in de eerste helft van December voor de rechtbank te Leeuwarden in behandeling komen. Duitschland: Bruening vormt een kabinet. Nieuwe regeering zwakke afspiegeling van de oude. Toekomst ivordt donker ingezien. (2e blad, le pag.) Het verkiezingsmanifest der Engelsche ar beiderspartij. (2e blad, le pag.) Gênéve en de toestand in China. 13 October, vergadering van den Volkenbojidsraad. (2e blad, le pag.X Twintig jaar revolutie in China. (le blad, le pag.) De Wcstlandsche bloemencultuur. Jong bc- bedrijf van groote beteekenis. Tulp cn chrysant. Een expositie in November. (2e blad, 2e pag.) Arnstcrdamsch advocaat gearresteerd. Zijn cliënt te Keulen aangehouden. Huiszoeking met verrassend resultaat. (2e blad, 2e pag.) Uit IJmuiden De havens en de sluizen. De Jiicuwe seininrichting. (4e blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Capone. (le blad, le pag.) Dr. W. G N. v. d. SleenIndrukken van een reis door Indië. Het wegennet op Java. (5e blad. Ie pag.) Dr. .17. H.: Dc inzichten van een groot archi tect. (5e blad, 2e pag.) Karei dc JongRadiomuziek der Week. Een voorbespreking. '3e blad. lc pag.) J. B. Schuil: Het Tooneel. De ifödstrijd van Cremer. (3e blad, le pag.) A. G.: Canadëesche Brieven. (5e blad. 3e pag.) Henry A. Th. LesturgeonEen koninklijke familie op klompen en aan de wasehtobbe. (5e blad. 3e pag.) Het Haarlemsche Stadsbeeld. Hoe het was, hoe het geworden is. (5e blad, 2e pag.) L. .4.; Filmkust ..D-trein 13 heeft vertraging Iets over hoofdfilms en bijprogramma. (5e blad. le pag.) Ton Ruygrok: Langs de Straat. „Zaken zijn zaken". (5e blad. 3e pag.) Biographieën in een notedop: J. P. Minckc- lers. (5e blad, 3e pag.) (Laatste berichten 2e pag. le blad.) INGEZONDEN MEDEDEELINGEN HET RESTAURANT VOOR DEN ZAKENMAN Prima koffie en thee, tot 2 uur, 15 een t Kalveratr. 28 A'dam MODERNE WONINGEN Weteringstraat bij de Stuyvesantstraai: pracht Woonhuizen, vestib., 6 kamers, zolder en grooten tuin o. h. Zuiden. Koop 6600.huur 45.p. maand. S. VELDKAMP, Duinoordstraat 3, Telef. nr. 22646. OPHEFFING VAN HET BIOSCOOP- CONFLCT? GRONINGSCHE BIOSCOPEN 16 OCTOBER WAARSCHIJNLIJK WEER OPEN Na een onderhoud van vertegenwoordigers van het Hoofdbestuur van den Nederland- schen Bioscoopbond met den burgemeester van Groningen heeft het Hoofdbestuur van den Nederlandschen Bioscoopbond besloten een buitengewone spoedledenvergaderlng op Maandag 12 October te Amsterdam te houden. In deze vergadering zal het Hoofd bestuur voorstellen ingevolge de door den Raad der Gemeente Groningen aangenomen motie, waarin de wenschelijkheid wordt uit gesproken om het bioscoopconflict te doen eindigen en de vermakelijkheidsbelasting tot 20 pCt. te verlagen, indien B. en W. dit mogelijk achten, de bioscopen in Groningen op 16 October weer te openen. Indien het besluit door de vergadering van den Nederlandschen Bioscoopbond Maan dag wordt genomen, overeenkomstig het voorstel van het Bestuur, zal het bioscoop conflict tc Groningen tot het verleden be- hooren. PERSONALIA. De heeren J. Th. Ruygrok en J. M. Boom zijn benoemd tot bestuursleden van de vereen!- ging „Dc Periodieke Pers",

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1