LETTEREN EN KUNST
Nieuwe Uitgaven.
HAARLEM'S DACBLAD DONDERDAG 15 OCTOBER 1931
ZESDE BLAD
Van Kunst en Kunstenaars.
Sowjetkunst en orientalisme.
De verslaggever van de New-York Evening
Post de heer Knickerbocker, wiens boeken
over de Sowjetregeering ook in ons land be
langstelling vinden, heeft in „De roode handel
dreigt" meegedeeld, dat door het Russsisch
bestuur ook in de „Kunst" voorzien is. Even
eens volgens een bepaald „plan" moet daar
het volgende geschieden:
„Alle schilders en beeldhouwers in de Sowjet
Unie moeten gecatalogiseerd worden, ei
slechts aan zeer enkelen zal het worden toe
gestaan origineele kunstwerken te scheppen.
Deze schilderijen worden dan door een Com
missie onderzocht en gekeurd, en daarna als
voorbeeld en norm voor massaproductie uit
gegeven. De andere kunstenaars die minder
hoog staan aangeschreven, nemen daarna die
normaal-kunstwerken als voorbeelden, om ze
in ateliers, die technisch perfect zijn inge
richt, in massa te vermenigvuldigen".
In het „Kunstblatt" van October discus
sieeren Georg Hublitz en Paul Westheim een
beetje over het geval. De eerste vindt het wel
wat sneu voor schilder X, die zijn geheele
leven Herfstdagen in het Bosch, of Schilder
Z, die altijd stilleven met kreeft geschilderd
heeft, dat die twee nu maar zoo niets anders
als bijvoorbeeld Breitner's te copieeren krij
gen. Aan den anderen kant, zegt hij, is de
wereld nu ook van al die herfstdagen en
kreeften verlost en krijgt ieder burger die
een schilderij in zijn huis weïscht, althans
een kunstwerk zij het een reproductie.
Jawel zegt Westheim maar waarom
dan maar niet in eens dat ouderwetsche met
de hand copieeren uitgeschakeld en de men-
schen met mechanische reproducties geluk
kig gemaakt. Ieder zijn geluk met een Piper-
druk. En daar zou voor die redeneering wel
wat te zeggen zijn. Ze komt trouwens neer op
het meer gehoorde: beter een goede repro
ductie dan een slecht origineel. Maar zoo ziet
het in het Sowjet-plan niet uit. En dan
maakt Westheim nog een paar zeer gegronde
opmerkingen: Als de Staat, zegt hij, mag
gaan uitmaken wie er wel, en wie er niet ori
gineele kunst „scheppen" mag, dan is er geen
enkele reden om aan te nemen waarom die
Sowjet Staat niet dezelfde domheden zou
uithalen als tot nu toe iedere andere Staat,
wanneer ze zich met deze materie inlaat, be
gaan heeft. Als de staat het scheppen had
kunnen verbieden, zou er nooit een Cézanne,
Marees, Van Gogh of Casper David Friedrich
geweest zijn, laat staan een Picasso. En wie
zou tenslotte een Paul Klee, door den Staat
aan het copieeren van Liebermann's gezet,
kunnen verhinderen in alle stilte Paul Klee's
te maken! De vergelijkingen met het oude
gildewezen gaan voor onzen tijd niet meer op.
Bij alle respect dat men voor den opbouwen-
den arbeid van de Sowjets hebben kan, be
twijfelt Westheim m.i. terecht of zij, als
regeering, ingenieuser in kunstbegrip zullen
zijn dan iedere andere regeering vóór haar.
Dat zijn dingen die ondanks het scepticis
me waarmee ze geuit werden, niet te ver-
waarloozen zijn bij de overdenking der toe
komst-mogelijkheden. En ook Hublitz sprak
een eenigszins zure waarheid uit als hij insi
nueert: „maar hoevelen scheppen er eigenlijk
in werkelijkheid en heden ten dage? Hoe-
velen zijn er heden feitelijk toch al niets
anders dan reproducenten, ondanks onze
vrijheid der kunst! Maar dat alles lijkt ons
beter dan kunstproductie bij staatsbestel
direct noch indirect is die te aanvaarden. En
waar Staat, commissie, jury of coöperatie
zich met kunst bemoeid hebben, zijn de fla
ters niet van de lucht geweest. Ten nadeele
yan producent en consument beide.
De groote Koloniale Tentoonstelling te
Parijs heeft in de Fransche afdeeling een ver
zameling schilderijen van negentiende-eeuw -
sche meesters bijeen gebracht, waaraan Jean
Alazard in de Gazette des Beaux-Arts (Octo
ber) een paar aanteekeningen wijdt.
Men zou zegt hij het exotisme in de
Fransche kunst besprekend, van Delacroix tot
Gauguin een lijn kunnen trekken, die alle
anderen omsluit. Zij zijn de belangrijkste ge
weest, al is Fromentin niet geheel weg te re
deneeren, evenmin als de fijngevoelige, maar
[traditie-volgende Prosper Marilhat.
Voor Delacroix werd het Oosten een onuit
puttelijke bron voor zijn romantische kleur-
vervoeringenGauguin vond er de motieven
voor zijn laatste, rijpste werk, waarmede zijn
op het decoratieve gerichte kunst een prach
tige afsluiting vormt. Nog veel meer artisten
hebben in de vorige eeuw uit het Oosten ge
put: Decamps, Regnault, Dehodoncq, Chas-
sériau om enkele voorbijgaande bevliegingen
van Renoir, Barye etc. nu maar niet te noe
men.
Het zou een onderwerp voor een opstel
kunnen zijn: welke invloed heeft het Oosten
op de Nederlandsche moderne kunst gehad?
(Ten Kate, Bauer, Isaac Israels, enz. enz.)
13-10-'31.
J. H. DE BOIS.
HET TOONEEL
„NIEUW LEVEN."
„GEKOCHT EN BETAALD".
Wanneer wij een rechtvaardig oordeel wen-
schen uit te spreken over de vertooning van
„Nieuw Leven" van het tooneelspel „Gekocht
en Betaald", dienen wij wel degelijk voorop
te stellen, dat hier dilettanten aan het werk
waren. Het komt wel eens een enkelen keer
voor, dat spel van amateurs een anderen
toets van critiek kan weerstaan dan deze.
Hier echter is het noodzakelijk een onder
scheid te maken: met waarlijk goed en ge
routineerd tooneelspel mocht deze vertooning
immers niet vergeleken worden en het is dan
ook met deze noodzakelijke reserve, en na
het inachtnemen van de scheidingslijn hier
boven aangegeven, dat wij „Gekocht en Be
taald" beoordeelen.
De deugden van de opvoering waren de
ernst en de liefde waarmede men met suc
ces trachtte een gaaf geheel te scheppen.
Zoowel Vosshard. in de rol van den mil-
lionnair die de liefde van een arme vrouw
weet te winnen, verspeelt, en opnieuw weet
te veroveren, als mevrouw HageVan Meel
(de zuster van de arme vrouwen de heer E.
Hage (de verloofde later de man van
tic zuster) wisten de ver tooning op peil te
houden. Vosshard, de beste van deze drie,
speelde rustig, met zelfvertrouwen, en over
tuigingskracht, was vooral goed in het tweede
bedrijf, waar de tragische ontwikkeling der
gebeurtenissen hem dwong, zich geheel te ge-
vn. Jammer dat Vosshard in zijn tegenspeel
ster, mevrouw Vosshard—Dijkstra niet die
gewenschte kracht vond, die zijn eigen spel
meer kleur en steun had kunnen geven. Deze
hoofdrol was namelijk onvoldoende bezet,
niet alleen omdat het zeggen van de tekst af
en toe haperde, maar vooral omdat deze
dilettante, die een goede bijrol zou kunnen
spelen, niet opgewassen is tegen de ontzag
gelijke moeilijkheden, die een dergelijke dra
matische rol een dilettante pleegt te bieden.
Juist in de groote scènes, waarin Fanny
Blaine haar man verlaat om der wille van het
zelfrespect, hoewel deze stap haar het hart
breekt, schoot mevrouw Vosshard te kort.
Hetzelfde geldt voor het blijde weerzien, het
oogenblik, waarop Stafford zich zelf over
wonnen heeft, en aan Fanny Blaine ongelijk
bekent Ook hier was het resultaat van de
vertolking niet evenredig aan de ontroering
die de schrijver heeft willen opwekken.
En zooals gezegd vooral aan
Vosshard's losse en gemakkelijke speeltrant.
deed dit falen afbreuk.
Mevrouw Hagevan Meel was, vooral na de
pauze, als de vrouw, die haar zuster boven al
les liefheeft, doch haar eigenbelang toch
nimmer heelemaal uit het oog verliest, bij
zonder goed op dreef. De heer Hage, de egoïs
tische, zeer nuchtere maar onbeteekenende
Jimmy, heeft werkelijk komisch talent. Hij
voelt zich blijkbaar zeer wel thuis op de
planken en zijn kwinkslagen werden uitste
kend gezegd, al was het alleen al, omdat het
publiek er onmiddellijk en juist, met groote
vroolijkheid op reageerde. Eén opmerking
moet ons echter van het hart: De heer Hage
geve nauwlettend acht op zijn uitspraak.
Daar ontbreekt nog veel aan. En dit is voor
al jammer, opidat deze amateur de gangbare
fouten mist, die het spel van zoo menigen
dilettant ongenietbaar maken; stugheid,
stijfheid onhandigheid en een tekort aan na
tuurlijk élan.
Ook ditmaal werd weer eens gedemon
streerd. dat er bij de vertolkers der bijrollen
goede krachten kunnen schhilen: Mevr. Nib-
belink gaf een bijzonder beschaafde Fran
sche kamenier en de heer Kerkhoff voldeed
bijzonder als de stille Oostersche bediende.
.Nieuw Leven" heeft met deze vertooning 5
jaar geleden ook reeds succes gehad. Een re
prise was daarom al is het stuk zeer on
belangrijk gerechtvaardigd. Ook nu weer
hebben tallooze bezoekers de opvoering naar
waarde weten te schatten. Zoowel Dinsdag
als Woensdag kon „Gekocht en Betaald" voor
een zoo goed als vollen schouwburg vertoond
worden. Een benijdenswaardige omstandig
heid in deze voor het groote tooneel zoo
benarde tijden.
L. A.
Modern Woordenboek.
Bij de N.V. Mij. tot verspreiding van Goede
en Goedkoope Lectuur (Wereldbibliotheek)
te Amsterdam is (voor Nederland en Indië)
verschenen het laatste deel (LZ) van het
Modern woordenboek en Populair-weten
schappelijke Encyclopaedic (geïllustreerd),
uigegeven door J. Verschueren S. J. (St. Jan
Berchmanscollege, te Brussel), met mede
werking van Dr. L. Goemans. Oud-Inspec-
teur-generaal M. en N. O., secretaris der
Kon. Vlaamsche Academie en Dr. L. Brounts,
leeraar aan het Athenaeum en de Middel
bare Normaalschool te Gent.
Dit woordenboek lijkt ons zeer zorgvuldig
bewerkt en bevat, uiteraard in beknopten
vorm (voor een encyclopaedie is de omvang
van het werk niet groot) tal van bijzonder
heden op elk gebied.
De illustraties en kaartjes munten uit door
duidelijkheid.
DE RAMP IN DE MAASVALLEI.
GEEN RECHTSVERVOLGING.
De correspondent der N. R. Ct. te Brussel
meldt:
De commissie, door de Belgische regeering
belast met het bestudeeren eener herziening
van het reglement op de fabrieken, die scha
delijk worden geacht voor de volksgezond
heid. zal binnenkort met de redactie van
haar rapport kunnen beginnen. Deze com
missie werd. naar men zich herinnert, na
de ramp in de Maasvallei, welke te Engis en
elders het leven kostte aan een zestigtal
personen, met een ernstig onderzoek belast
Tegen de industrieelen zal tot geen rechts-
vervolging worden overgegaan. Zij zullen
echter verplicht worden, vooral bij mistig en
koud weder, de ontsnappinsr van rook en
gassen uit de schoorsteenpij oen hunner fa
brieken, tot het uiterste minimum te be
perken
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 Ct». p« r®cel.
DE DERDF. DAG VAN HET
CALMETTE-PROCES.
LüBECK. 14 Oct. (V. DBij den aanvang
van den derden zittingsdag stelde dr Frey
de vraag, waarom dr. Altstaedt het besluit
van den Pruisischen minister over inenting
tot bescherming tezpn diphterie 'gelijk stel
de met het geschrift over de Calmettevoe-
dins. Dr. Altstaedt. antwoordde hierop, dat
pr naar zijn meening een verregaande ana
logies van de theorie van diphterie-bestrij-
ding en bescherming met Calmette. In de
theorie is het eene net zoo gevaarlijk als het
andere Op verschillende vragen van den
verdediger dr. Frey antwoordde dr .Altstaedt
dat de Calmettebehandeling in de laatste
jaren gebleken is, volkomen onschadelijk te
zijn.
Vervolgens kwam ter sprake het gebruik
van sneclale bacillen, die men uit Kiel had
betrokken. Dr. Altstaedt had zijn eigen kind
op deze wijze behandeld. Desgevraagd bleek,
dat deze bacillen echter uit Parijs waren
betrokken.
AANTAL WERKLOOZEN IN ENGELAND
VERMINDERD.
LONDEN. 14 October (N.T.A.) Voor de
eerste maai sedert geruimen tijd is het aan
tal werkioo/en verminderd.
In don afgeioopen week was het aantal
werkloozen 35.000 minder dan o ijde vorige
van den hoofdprijs f 5000,— of één der
andere 1190 geldprijzen, die ge door
deelname aan de nieuwe Sanella-Prijs-
vraag kunf winnen! Vraag vandaag nog
aan Uw winkelier meerdere gratis-exem
plaren voor deelname. Iedere deelnemer
ontvangt een Verkeerskalendervoor1932
telling. Het totaal bedraagt thans nog on
geveer 2.800.000.
De Daily Herald beweert, dat dit cijfer
verkregen is, door een aantal personen, o a
oude vrouwen van de werkloozenlijst af t
voeren. Anderzijds zegt men echter, dat d*
vermindering een gevolg is van het feit. c';
bij het begin van den winter weer talrijk
personen in de mijnen te werk zijn gesteld.
TWEE VLIEGTUIGEN TEGEN
ELKAAR GEBOTST.
VIER DOODEN.
PARIJS, 12 Oct. Boven de marinevlieg-
haven van Toulon, bekend door de noodLJi-
ding aldaar door den Zeppelin gedaan, zijn
op een hoogte van 300 M. twee marinevlieg
tuigen met elkaar in botsing gekomen.
Beide vliegtuigen werden vernield en sloe
gen te pletter op den grond. Vier der inzit
tenden werden op slag gedood, een zwaar ge
wond. Den zesden gelukte het met een para
chute naar beneden te springen. Hij kreeg
slechts lichte verwondingen.
MEDEPLICHTIGEN BT.T DE
SPOORWEG AANSLAGEN?
WEENEN, 13 October (Wolff). De ge
arresteerde Hongaar Matuschka heeft heden
ochtend een aantal namen van personen, die
bij de aanslagen te Jueterbog en Bia Torbagy
betrokken zijn. genoemd. Deze zijn aan de
politie te Berlijn en Boedapest meegedeeld.
Men vermoedt echter, dat deze namen ge
fingeerd zijn, teneinde de politie om den tuin
te leiden.
LUCHTVAARTBER IC HTEN
RAAF. 13 Oct. 17.57 uur te Jodhpoer, Amster
dam naar Batavia.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Fotografisch Atelier „Riche"
Groote Houtstraat 169 I Artistieke Dames- en
Telefoon 13472 Haarlem Heerenportretten
MARKTNIEUWS
COOP. CENTRALE EIERVKTTJNG.
Purmerend, 13 October.
44671 Eendeieren 41 a 42.
53299 Kipeneieren:
70 80 K G. f 6.90 a f 8.10.
65 66 K.G. f 6.70 a f 7.—.
63 64 K.G. f 6.50 a f 6.70.
60 62 K.G. f 6.20 a f 6.50.
58 59 K.G. f 6.— a f 6.30.
56 57 K.G. f 5.80 a f 6.—.
53 55 K.G. f 5.20 a f 5.80.
50 52 K.G. f 4.20 a f 4.60.
45 49 K.G. f 2.20 a f 4.—.
Oude kippen f 0.65 a f 1.25.
Jonge hanen f 0.80 a f 1.20.
Kilo-prijs oude kippen f 0.42 a f 0.53.
Kiloprijs Jonge Hanen f 0.55 a f 0.65.
Haarlem 14 October 1931.
Appelen 630 ct. p. kilo.
Peren 536 ct. p. kilo.
Tomaten 1220 ct. p. kilo.
Snijboonen 3045 ct. p. kilo.
Heerenboonen 2835 ct. p. kilo.
Spinazie 2560 p. kilo.
Postelein 1550 ct. p. kilo.
Groeen kool 2540 ct. p. kist.
Sla f 0.60f 2.80 per 100 krop.
Andrijvie f 1.10f 3 per 100 struik.
Roode kool 410 ct p. stuk.
Gele kool 514 ct. p. stuk.
Komkommer 610 ct per stuk.
Pieterselie 210 ct. p. bos.
Selderij 210 ct p. bos.
Prei 5—15 ct per bos.
Wortelen 1013 ct per bos.
Wortelen 1013 ct. per bos.
Spruiten 50—90 ct. per zak,
VOETBAL
ZATERDAGMIDDAG-
COMPETITIE
Z-S.V. heeft j.l. Zaterdag voor de verras
sing zorg gedragen door Tweede Jeugd een
4—3 nederlaag toe te brengen. Dat is een
fraaie prestatie van de Halfweggers. Ken
nemerland 2 verloor wederom met den on
even goal van Kennemeriand I, de uitslag
was 21. V.E.W. was bij V.V.IJ. op bezoek
en werd met 130 geklopt. Na den goeden
wedstrijd tegen Ulysses valt het resultaat,
van dezen wedstrijd ons erg tegen. V.E.W. is
oi. wel het zwakste team uit deze afdeeling.
Ulysses beleefde ook geen prettigen middag
op het terrein aan de Munterslaan ontving
zij IJ.F.C. en verloor met 12—1. De IJmuide-
naren zijn dit seizoen weer in topvorm. Al
leen V.V.IJ. lijkt ons in staat den IJ.F.C.'ers
behoorlijk partij te geven, de overige elftallen
zijn beduidend zwakker.
Ook in afdeeling 2 zijn de Umuidensche
elftallen IJF.C. 2 en V.V.IJ. 2, het sterkst, op
den voet gevolgd door Kennemeriand 3.
De IJ.F.C.-reserves versloegen V.E.W. 2 op
eigen terrein met 9—1V.V.IJ. 2 maakte een
ernstigen-concurrent, Telefonia. met 42 on
schadelijk, terwijl Kennemeriand 3 het vierde
elftal va die vereeniging met 73 klopte.
Zorgde Z.S.V. I in de eerste afdeeling voor
de verrassing, Z.S.V. 2 deed dat in de andere
afdeeling door Ulysses 2 met 2—1 te ver
slaan, een resultaat, dat. geen enkele insider
verwacht had, want de Halfwegsche reserves
hebben nóch dit seizoen, nóch het vorige
in een competitie-wedstrijd kunnen zegevie
ren.
Voor as. Zaterdag is het volgende program -
ma samengesteld:
Afdeeling I:
IJ.F.C.Kennemeriand I.
Kennemeriand 2V.V.LJ. I.
V.E.W.Z.S.V.
UlyssesTweede Jeugd.
Afdeeling 2:
ZjS.V. 2—Ulysses 3
Telefonia—V.E.W. 2
V.V.IJ. 2Kennemeriand 3
IJ.F.C. 2—Ulycces 2
Kennemeriand I. dat bij IJ.F.C. op bezoek
moet. krijgt natuurlijk niet de minste kans
om succes te behalen. De Haarlemmers zul
len met leege handen huiswaarts moeten
keeren. V.V.IJ heeft het niet moeilijk, want do
stoere Umuidensche ploeg kan zeker van de
Kennemerland-veteranen winnen. Z.S.V. dat
vorige week kans zag Tweede Jeugd op
eigen terrein te kloppen, zal er in slagen
haar tweode overwinning te boeken tegen
V.E.W. UlyssesTweede Jeugd zal een span
nende wedstrijd worden, die o.i. in het voor
deel der bezoekers eindigt.
Z.S.V. 2, dat wederom thuis speelt, zal wel
geen kans zien hetzelfde kunststukje van de
vorige week uit te halen; Ulysses 3 zal ten
minste wel zoo verstandig zijn haar tegen
standers niet te onderschatten. Telefonia
wint gemakkelijk van V.E.W. 2. terwijl wij
V.V.IJ. 2 sterker achten dan Kennemeriand
3. De wedstrijd IJ.F.C. 2Ulysses 2 wordt vrij
zeker door ae thuisclub gewonnen.
Kennemeriand 4 is deze week vrij.
DE LEIDERSCURSUSSEN VAN DEN
K. N. V. B.
Het ligt in de bedoeling van den Kon. Ned.
Voetbal Bond om het aantal der bestaande
cursussen uit te breiden, zoodat deze. begin
nende October 1931, zullen worden gehouden
te Amsterdam, Groningen, Rotterdam en
Utrecht-
Per cursus zullen slechts ongeveer 12 deel
nemers worden toegelaten. Indien zich een
grooter aantal aanmeldt, zal door de Tech
nische Commissie van den K. N. V. B. wor
den vastgesteld, wie voor toelating in aan
merking komen.
Ieder dezer cursussen wordt verdeeld in
een winter- en in een zomercursus.
De wintercursus loopt van October 1931 tot
April 1932.
De zomercursus loopt van 15 Mei 1932 tot
September 1932. Dit cursusdeel omvat de
practijk van het voetbal en staat slechts
open voor hen, die den wintercursus volgden
en geschikt worden geacht voor het leiden
van vereenigingsvoetbal. Als docenten te
Amsterdam zullen optreden de heeren J. C
Goudriaan, arts, H. Hollander, M. Leewis, E.
Magner en H. Th. Rooswinkel; te Utrecht de
heeren A. F. Arendsen, P. C. Koppert arts. L.
D. E. J. Kramer en H. J Momraers; te Gro
ningen de heeren A O Faber. B. Glenden-
ning, C. J. Groothof f en Dr. C. J. van Mer-
venne: te Rotterdam dc heeren B. Glen-
denning, C. J. Groothoff, Dr. J. Sanders, arts
en G. J. van Tongeren.
Als leerlingen van deze cursussen worden
gedacht leeraren in de lichamelijke oefe
ning, onderwijzers cn leeraren aan H. B.
Gymnasia, Lycea. M.UL.O., Lagere Scholen.
Universiteiten. Leerlingen var. Acamedle of
Instituten voor Lichamelijke oefening, per
sonen die in hun vereeniging of bond ver
kende) als leider wcnschen op te treden, enz.
LUCHTVAARTNIEUWS.
Hoogte-vliegtuigen.
Het prcbleom van het vliegtuig voor groote
hoogten is een betrekkelijk oud; Iwt belang
rijke hiervan voor de ontwikkeling van cie
luchtvaart is al recht evenredig met dc moei
lijkheid om dit probleem op te lossen. Een
verblijf in dc stratosfeer hield de famtals:e
van een Jules Verne reeds bezig. Prof. Picoard
kwam aan de werkelijkheid nabij, het vorm
de een Inspiratie voor knappe films, doch
een „bestuurbaarheid" door de noogece lucht
lagen met de daaraan verbonden mogelijk
heden bestond alleen nog maar ln projecten
van misschien wel fantasierijken, maar meer
nog van fantastischen oorsprong.
Van de degelijke projecten, of beter nog
gezegd van studieobjecten zijn er op liet oogen
blik nog slechts twee over en we', van Junkers
er. van Far man. Deze beide vliegtuig-in
dustrieën van boteekenis hebben het vraag
stuk in serieuse studie genomen, zooals dit van
die firma's in dezen tijd verwacht mag wor
den.
Hoewel er reeds hier en daar door enthou
siastelingen op de resultaten van die proeven
vooruit word geloopen. moeten we, alles wat
er in die richting tot stand kwam, nog
niet verder aanslaan dan voorbereidende be
proevingen en de ondernemers zelf willen deze
experimenten ook niet anders zien beschouwd.
Eenige dagen geleden had oen eerste proef
vlucht plaats van het door Prof. Junkers, de
„Not-gemeinschaft der Deutschen Wissen
schaft" end oor de „Deutsche Versuchsanstalt
für Luftfahrt" in gemeenschappelijk overleg
ontwikkelde hoogte-vliegtuig Ju. 49 (met
Junkers L 88 motor van 800 p.k.) Het ging
hier zuiver en alleen om de vllcgkwaliiteiten
van het vliegtuig te beproeven; de voor het
hoog te-vliegtuig noodzakelijke bijzondere
voorzieningen in dezen bouw moeten alle nog
worden ontwikkeld en aangebracht. Zelfs op
het gezicht is de uiterlijke vorm van de Ju. 40
gelijk aan de Junkers vliegtuigen; alleen <ie
gedrongen gedaante van het vlieger-compar
timent en liet hooge landingsges-teld vallen
als verschillend van de normale bouwwijze,
min of meer op. Het is alzoo een geheel
metalen eendekker met een spanwijdte van
28 Mhet vlieggewicht bedraagt rond 4000
K.G. De bemanning is ondergebracht in een
luchtdichte, dubbelwandige cabine, welke on
der druk wordt gehouden, noodig voor het
menschelijk organisme. Dcae druk en de
luchtverversching geschieden door oen ko:n-
pressor. De verschillende st uurkabels en over-
brenginrichti.ngen naar den motor loopen door
luchtdichte kokers, zoodat langs dien weg
geen vermindering van druk in de cabine
kan ontstaan. De Junkersmotor heeft een
eveneens door Prof. Junkers geconstrueerdcn
compressor. De volgende serie proefnemingen
zullen worden gehouden tot hoogten van
8000 tot 12000 M.
Het Farman-vliegtuig is eveneens een een
dekker, echter in tegenstelling met dc Jun
kers-machine, een parasol; vlieggewicht
2500 K.G. Voor de bemanning is weder een
luchtdichte cabine van duraluminium ge
bouwd, met een lengte van twee M. cn een
doorsnede van één M. De voor de pilloten
noodige luchtdruk wordt in dc cabine op ]>dl
gehouden door een door den motor aange
dreven compressor; als reserve hiervoor is
een installatie voor den toevoer van zuur
stof aangebracht.
De cabine Is afzonderlijk geconstrueerd cn
wordt aLs het ware in den romp opgehancen
Als motor is ingebouwd een 12 cylinder Far
man motor van 350450 p.k., weder voorzien
van een verdichter, meteen mechanische aan
drijving. waardoor een constante druk van de
tcievoerdc lucht wordt verkregen tot hoogten
van 20.000 M. Farman hoop: dan ook een
hoopte van 20.000 M. te bereiken.
Snelheidsrecords.
De Schneider Cup-wedstrijd was dit jaar.
doordat alleen Engeland aan de race deel
nam, geen Internationale wedstrijd in de
ruime beteekenis van het woord, doen de ver
betering van het snelheidsrecord, welke
evena's in vorige jaren, ook thans weer volg
de. Is zekeT wel de moeite waard om daarbij
even .stil te staan.
Het sprekende in deze verbetering van de
snelheid over een rechte baan van 3 K.M.
is gele.gen ln het cijfer, d.w.z. het getal van
400 mijl per uur werd overschreden met 8.8
mijl en de overschrijding van dit ronde ge
tal met enkele mijlen is oorzaak dat het
resultaat ..sprekend" mag worden genoemd.
In dit cijfer, dat geboekt mag worden voor
de vlucht van Luitenant Stalnforth, culmi-
neeren ten eerste het werk van acht maan
den door vliegtuig- en motorfabriek en ver
der ook de bekwaamheid van den vlieger,
want ook hiervoor is een voorbereidende ar
beid noodig geweest; een resultaat tenslotte,
dat alleen dank zij bijzondere vliege&gen-
schappen, kan worden behaald.
POSTDUIVEN.
C ONCOURS - COMMIS SIE KENNEMERLAND.
Baarte-Nassau. Wlr.d Noord-Oost. J D.
Heerschop 1 2 9 8 100 155; G. Heerschop 3
20 29 38 57 59 65 95 99 102 122 131 143: J.
A. v. Putten 4. 6. 153; F. HeerkensThij.ven
5 19 46 62 64; F Kuijken 14 63 77; C. Kraan
31 112; G. Zomerdijk 71 133: J. v. Hartesveldx
72, 80. 109, 130; N. Peetoom 140.
Lier: Wind Noord-West. G. Heerschop l 2 9
26 33 34 44 47 55 71 75 83 93 107 119 131; F.
Heerkens Thijssen 4 6 90 99; J. v. d. Putten
7 11 27; J. L. Heemskerk 8 20 60 103 137; G.
Zomerdijk 10 24 32; P. Bank 18 36 104; J.
van Hartelsveldt 30; C. Kraan 61, 94; J. D.
Heerschop 66.
Vilvoorden, (wind noord).
G. Heerschop 2 11 27 77 85 98; J. A. van
Putten 6; J. v. Hartenveldt 13; P. Bank 17
64 94; F. Heerkens Thijssen 18 49 67 99; G.
Zomerdijk 35 41 82; J. L.H eemskerk 48 50
89 101; J. D. Heerschop 102.
Neufille (Wind-Noord).
J. L. Heemskerk 1 30; G. Heerschop 2 6 10
12 29 59 61 72 73 87; G. Zomerdijk 3 11 51
58 70; J. A. van Putten 24; F. Heerkens
Thijssen 31 64.
Mons (Wind-Noord).
G. Zomerdijk 2 4 7 22 54; G. Heerschop
18 27 29 31 47. j. l Heemskerk 11 12 16
17 55; J. A. van Putten 20 33 37; F. Heer
kens .Tüiisóen 23 £3,
