OMH OPEN
Nationaal
Crisis-Comité.
Hef woord is aan.
Hoogvliegers.
HET ONTWAPENINGSCONGRES TE PARIJS.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14856
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 28 November 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.27J4, per maand 1.20, per 3 maanden
ƒ337J4, franco per post 3.87J4, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post /0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN1—5 regels 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 11 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onxc Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels 0.30, elke regel meer /0.10, uitsluitend i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f 400.-. Duira f 250.-, Wijsvinger f I 50— Elke andere vinger 11 50— Arm- of Beenbreuk f 100—
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger (30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIERENTWINTIC BLADZIJDEN
Wij mogen, de kwade tijden in aanmerking
genomen, niet klagen over gebrek aan be
langstelling in onze inschrijving voor het
Nationaal Crisis Comité. Er is belangstelling
genoeg en goede wil ook, maar tevens eenige
aarzeling. Eenige begrijpelijke aarzeling. Kan
men het missen?
Wij respecteeren deze gevoelens, maar wij
zeggen nogmaals: wanneer het zwaar valt
geve men weinig, maar men geve althans
iets, tenzij het geheel onmogelijk is. Moeilijk
gegeven, is dubbel gegeven. Spoedig gegeven
evenzeer.
Bijdragen van een gulden, een halven gul
den, een kwartje zijn even welkom als de
grootere bedragen.
Hier volgt onze verantwoording van heden:
G. P.
J. P.
E. P.
J. H. A. E.
A. Th.
C. C. Th.—T.
Mej. J. T. H.
Th. A. H. S.
Mevr. F.
W. K.
d. G.
v. L.
A. J. W. K. te Bid.
P. W.
5—
1.—
1-—
10—
2.50
2.50
5—
1.—
2.50
1.—
1.50
1—
2—
1—
DE BEGROOTING VAN
KOLONIëN AANGENOMEN.
In de middagvergadering is met 49 tegen
23 stemmen aangenomen de begrooting van
koloniën Tegen stemden de sociaal-demo
craten, de communisten en de heer Floris Vos.
DE FINANCIëN VAN HAARLEM.
EEN MEDEDEEL1NG VAN B. EN W.
In het prospectus voor de leening van 2
millioen, rentende 5%, die uitgegeven wordt
tegen een koers van 98 1 4, geeft het ge
meentebestuur van Haarlem ons de volgende
toelichting.
De leening is met uitzondering van een be
drag van 145.000 voor schoolbouw, dus bijna
uitsluitend, bestemd tot dekking van kapi
taalsuitgaven ten behoeve van de bedrijven,
n.l. electriciteit-sbedrijf, gasbedrijf en water
leiding.
De bedrijven gaven over 1930 een batig
saldo van: electriciteitsbedrijf 916.331,17,
gasbedrijf 458.548,94, waterleiding
34.118.71, slachthuis 70.000.
In de begrooting voor 1932 zijn de winst-
uitkeeringen van het electriciteitsbedrijf en
het gasbedrijf uitgetrokken op: 948.704.47
voor het electriciteitsbedrijf en op: „509.560,32
voor het gasbedrijf.
De toenemende uitbreiding der gemeente,
blijkende o.a. uit de volgende cijfers: aantal
inwoners op 1 Januari 1929 115.497, 1
Januari 1930 117.169, 1 Januari 1931 119.851, 1
November 1931 122.195 maakt het noodig ten
behoeve van genoemde bedrijven deze uit
gaven te doen.
Mede door herziening der belastingheffing
in 1931, waarbij het aantal op de hoofdsom
der personeele belasting te heffen opcenten
met ingang van 1932 van 50 op 100 werd ge
bracht, is voor 1932 een sluitende begrooting
verkregen, waarbij alle gewone uitgaven door
gewone inkomsten worden gedekt. Het ernstig
streven naar bezuiniging heeft er toe mede
gewerkt. de begrooting sluitend te maken.
Het totaal belastbaar inkomen in deze ge
meente wijst een regelmatige toeneming aan,
n.l. belastingjaar 1927/28 f 55.500.000, 1928/29
56.500.000, 1929 30 58.600.000 en 1930/31
61.000.000.
Van het totaal-bedrag der schulden dezer
gemeente ad 43.177.222,43 ls een bedrag van
28.873.277.75 ten behoeve van de verschil
lende bedrijven aangegaan.
Daniel Stern:
In het wereldsch verkeer verwart mc.i de
veelvuldigheid der betrekkingen met de in
nigheid der verhoudingen. Maar als eenmaal
de dag van tegenspoed aanbreekt, dan wordt
vanzelf het onderscheid tusschen die beide
duidelijk
Dc kapiteins Versteegh en Van
Heyst zijn door de koninklijke
Nederlandsche Luchtvaartver-
eeniging onderscheiden met
haar gouden medaille omdat
zij 20 jaar aviateurs zijn.)
Twintig jaren vloog dit tweetal,
Twintig met hen vloog de tijd,
Tooh is 't een bijzonder tijdperk.
Aan dit hoog beroep gewijd.
Hoeveel is er in die jaren.
Luchtvaarttechnisch niet gebeurd,
Hoeveel docden heeft de vliegkunst
In dat tijdsverloop betreurd.
Vliegen is niet meer bijzonder,
't Is een ding va nalien dag,,
Opa maakt nu zelfs een vluchtje
Als hij maar van oma mag.
Het geronk van de motoren
Doet ons niet meer starend staan.
De oorspronklijke sensatie
Is er voor ons niet meer aan.
Maar wanneer je in de kranten
Van die onderscheiding leest,
Komen even weer die jaren
Van voor d' oorlog voor je geest.
Toen was vliegen heel wat anders.
In het luchtig samenstel
Van wart. zeildoek, draden, latten,
Was een vlucht geen kinderspel.
Toen werd voor 't beroep van vlieger
Ongewone moed vereischt.
Ja toen waren het wel helden.
Ook Versteegh en ook van Heyst.
Dat zij twintig jaren vlogen,
Ls wel een bijzonderheid
En dit geeft hun recht op hulde,
Voor hun kunde en beleid
Maar als ik me ga herinneren
Denk ik toch dit vliegerpaar
Heeft het van dde twintig jaren
*t Meest verdiend voor't eerste jaar
P. GASUS
DE VOORGESTELDE
BELASTINGVERHOOGING
NOORDHOLLAND.
IN
VOORSTEL OM DIE NIET DOOR TE VOEREN
De leden der Prov. Staten Asscher, Korff,
Boissevain-Pijnappel. Guépln en Stapel stel
len voor. dat de Provinciale Staten niet over
gaan tot belastingverhooging en mitsdien:
a. het aantal opcenten, door de Provincie
te heffen op de hoofdsom der Rijks-inkom
stenbelasting en der Vermogensbelasting,
ook voor den dienst 1932 te bepalen op elf;
b. van de in het jaar 1930 extra in het We
genfonds gestorte f 2.000.000 een bedrag van
f 1.000.000 terug te storten in het Fonds tot
Reserveering van batige saldi;
c. uit laatstgenoemd Fonds, ten bate van
de inkomsten van de begrooting-1932 te bren
gen een bedrag van f 1.084.840, zijnde het
geraamde bedrag der belastingverhooging.
Een heftig bewogen slotzitting.
Obstructie van nationalisten en communisten.
pe ruïne na den uitslaanden brand in het pension „Clara aan den Wijkerstraatweg te
V eisen.
Uit Parijs wordt gemeld:
De zitting van heden van het Internatio
naal Congres ter voorbereiding van de ont
wapeningsconferentie werd geleid door den
Franschen staatsman Paul Boncour, die bij
den aanvang een motie aan het congres voor
legde waarin er bij den Volkenbond op aan
gedrongen wordt dat een rechtvaardige en
vreedzame oplossing van het conflict in
Mandsjoerije tot stand komt.
Daarna voerde het woord de Duitsche afge
vaardigde Baron Von Rheinhaben..
Hij zeide, dat Duitschland zijn verplichtin
gen inzake de ontwapening was nagekemen
en niet de bedoeling heeft weer te bewape
nen. Hij wenschte evenwel, dat ook de an
dere mogendheden zouden ontwapenen tot op
dezelfde hoogte van Duitschland. Duitsch
land beroept zich hierbij op artikel 3 van het
Volkenbondspact. Hij stelde zich voorts op
het standpunt van de Rijksregeering, toen hij
in het bijzonder het uitkomen, dat de door
den Volkenbond opgestelde ontwapenings
overeenkomst van 9 December van hPt vorige
jaar, die de lijnen voor de a.s. ontwapenings
conferentie aangeeft, niet gehandhaafd kan
blijven. Men verwijt Duitschland de scheids
gerechtovereenkomst niet onderteekend te
hebben. Duitschland is niet tegen deze over
eenkomst, doch maakt met betrekking tot de
mehode, een voorbehoud.
De Britsche arbeidersvertegenwoordiger
Dromley zeide, dat een groot deel der mo
gendheden momenteel veel intensiever be
wapend zijn dan in 1914. Hij eischte afschaf
fing van de militaire luchtvaart, een verbod
voor het bouwen van onderzeebcoten en het
weigeren van elk bewapemngscrediet door de
parlementen. Voorts moet aan de particuliere
industrie het vervaardigen van oorlogsmate
riaal verboden wordes
Professor Quidde verklaarde, dat hij niet
voor de bewapening van Duitschland was
met het motief, dat de andere mogendheden
niet ontwapenen. In het geval dat de Ontwa
peningsconferentie zou mislukken, zal de be
weging in Duitschland om uit denVolkenbond
te treden en om de volledige vrijheid weer te
herkrijgen, dusdanige vormen aannemen, dat
geen enkele regeering daartegen zal zijn op
gewassen.
Ten slotte voerde Paul Boncour het woord
die het bekende Fransche standpunt inzake
veiligheid/ arbitrage en ontwapening uiteen
zette.
Naar wij in de Tel lezen kwam het reeds
gedurende deze zitting herhaaldelijk tot
scherpe incidenten, waarbij het nu en don
zeer heftig toeging. Bij wijlen waren de
sprekers nauwelijks te verstaan, ten gevolge
van het feit, dat een gedeelte der aanwezi
gen de Marseillaise zong, terwijl de anderen
hen trachtten te overstemmen.
Hevig tumult tijdens
de slotzitting.
Zij, die gisteravond de uitzending van den
VP.R.O. gevolgd hebben, kunnen er van ge
tuigen, dat het op de slotzitting van het ont
wapeningscongres warm is toegegaan. Het
grootste deel van het gesprokene ging ver
loren door heftig rumoer in de zaal. deel
afkomstig van applaus der congressisten,
deels van de contrademonstraties der aan
wezige nationalistische en communistische
elementen.
Het persbureau Vaz Dias meldt ons hier
over het volgende:
Nadat gisteren en heden een drietal voor-
conferenties waren gehouden, kwam Vrij
dagavond de Internationale Ontwapenings
conferentie, bijeengeroepen op initiatief van
Lord Cecil, in het Trocadéro bijeen.
De groote zaal was tot de laatste plaats
bezet, evenals alle galerijen en loges. Ongeveer
6000 personen waren in het gebouw, waar
onder, naar tijdens de zitting bleek, vooral
op de galerijen, vele communisten en na
tionalisten.
De zitting, waaraan ruian dertig gedele
geerden uit Nederland, vertegenwoordigers
van een groot aantal organisaties van ver
schillende richtingen deelnamen, werd ge
presideerd door den Franschen oud-minister
Her riot, die in zijn openingswoord wees op
de groote beteekenis van deze conferentie
in verband met ie in Februari as. te Genève
te houden Ontwapeningsconferentie. Deze
conferentie te Parijs is uitsluitend bedoeld
om den wil der volkeren naar vrede en ont
wapening tot uiting te brengen.
In deze plenaire zitting werd vervolgens
het woord gevoerd door Mad. Héloïse Weiss,
de heer Joos (Duitschland). Scialoja (Italië)
Houghton (Amerika), Maderiaga (Spanje) en
de Jourenel.
De redevoeringen werden herhaalde malen
onderbroken door het tumult van commu
nisten en nationalisten, welke laatsten voort
durend riepen: „Vlve la France". Eenige op
schriften langs de wanden, waarin de ont
wapening werd gepropageerd, werden afge
scheurd en vernield.
Er was een sterke poli-tiebezettkng, zoowel
in als buiten het gebouw.
De resolutie, die was voorbe/eid, is niet
aan de orde gekomen.
De zitting is tenslotte zonder ernstige in-
'enlen uiteengegaan.
Dc politie moest ingrijpen.
Nader wordt ons door Vaz Dias gemeld:
De geweldige zaal zaa1 van het Trocadéro,
waar om 9 uur 30 de zitting geopend werd,
was versierd met de kleuren van alle deel
nemende landen. Reeds de korte openings
toespraak van Herriot werd door protesten
en tegendemonstraties minutenlang onder
broken. Van de groote galerij klonken voort
durend afkeurende kreten, die door groot
rumoer werden gevolgd. Het grootste ge
deelte van de uitgesproken redevoeringen
ging in het tumult verloren en eerst togen
het einde wisten de aanhangers met hun
bijval den boventoon te voeren. Voortdurend
poogden ordeverstoorders, die de zaal waren
uit gezet, door de zijdeuren de loges binnen
te dringen en vergrootten het rumoer in de
zaal door aanhoudend bonzen op de muren
De toespraak van den Parijschen aartsbis
schop kardinaal Verdier was volkomen on
verstaanbaar. Nauwelijks een half uur na de
opening ontstond reeds de eerste vechtpartij
in een zijloge. De politie verwijderde eenige
raddraaiers. Een oude heer werd door jonge
mannen tegen den grond geslagen, waarna
hij een toesoraak hield tot de aanwezigen.
Toen de Duitsche rijksdagafgevaardigde
Joos het woord nam. steeg een door spreek
koren ondersteund fluitconcert op; het tu
mult bereikte zijn hoogtepunt De vecht
partijen namen steeds grooteren omvang
aan. geen mensch luisterde meer naar den
spreker. Bijna even onvriendelilk werd de
Italiaansche vertegenwoordiger Scialoja ont
vangen: de opwinding zakte toen echter
langzaam. Lord Cecil werd met grooten bU-
val ontvangen, doch het feit dat hij Engelsch
sprak wekte misnoegen. Met geweldig ap
plaus werd Painlové begroet, die de Fransche
these inzake veiligheid en ontwapening had
verdedigd.
Groote onrust ontstond weer. toen Pichot
een algemeene. gelijktijdige, en gecontrol-
leerde ontwapening eischte. benevens het
scheppen van een internationaal politieleger.
Wederom weerklonk de Marseillaise en het
tumult begon opnieuw
Volgens een N.T.A. bericht kon men eenige
malen ..Hitier" geroep hooren.
Tenslotte ging de conferentie uiteen.
Ontsteltenis bij de deelnemers.
PARIJS. 18 November (B. T A.) De ge
beurtenissen welke gisteren In het Trocadéro
zijn voorgevallen hebben groote ontsteltenis
bij de deelnemers aan het ontwapeningscon
gres te weeg gebracht. De Fransche gedele
geerden verklaarden éénstemmig, dat zij
hierop niet waren voorbereid en zii zich had
den laten overromDlen. Ongetwiifeld zal een
en ander een betreurenswaardlgen indruk
maken in het buitenland, doch ook wellicht
een nieuwen stoot aan de pacifistische bewc
ging geven.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
BIJ DE KEUZE VAN UW BAKKER
(FRANKEN'S MELKBR00D MAAKT DE
KEUS EENV0U0IG)
HET KOST MAAR EÉN DUBBELTJE
EEN ONTWERP BEDRIJFS"
RADENWET INGEDIEND.
SAMENSTELLING VIA DE ORGANISATIES.
Ingediend is een wetsontwerp tot het in
stellen van bedrij fsraden. In de memorie
van toelichting gaat de minister uR van de
zwakke maatschappelijke positie van den
arbeider, hij meent, dat de overheid moet
consoiideeren de gunstige resultaten, die in
de sociale ontwikkeling van hot economische
leven werden bereikt. Ook kan zij het be
reiken van nieuwe resultaten stimuleercn.
Onderscheid wordt gemaakt tusschen be-
drijfsraden en ondernemingsraden.
De eerste omvatten een complex van on
dernemingen, de laatste één onderneming.
Met deze laatste houdt het ontwerp zich
bezig.
Het maakt de instelling van een bedrijfs
raad mogelijk, wanneer de omstandigheden
daartoe aanleiding geven. Door deze zeer
ruime formule bestaat er voldoende gelegen
heid om met de bijzondere omstandigheden,
waarin elk bedrijf verkeert, rekening te
houden. Men za! veelal als regel kunnen
aannemen, dat alleen die bedrijven rijp zijn
voor een bedrijfsraad, waarin het organ:, a-
torisch overleg tusschen werkgevers en arbei
ders voldoende is gevorderd.
Het kiesrecht regelt het wetsontwerp niet,
Tumult op het ontwapeningscongres te Parijs
(le blad. Ie png.)
Pessiinisme in Parijs t.a.v. de hernieuwe uit
breiding der Japansche bezetting in Parijs.
(3e blad, le pag.)
Het vastrecht voor electricitcit. Later hoo-
gere rekeningen.
(2e blad. 2e pag.)
Veteranen uit de Haarlemschc arbeiders
beweging. P. J. Klein.
(3e blad, 3e pag.)
De loon en van het gemeentepersoneel. Nog
geen beslissing.
(le blad. le pag.)
Het ontwerp-Bedriffsradenwct ingediend.
(le blad. le pag.)
De voorgestelde belastingverhooging in
Noord-Holland. Voorstel om die niet door
te voeren.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
H. D. Puzzles.
(2e blad. le pag.)
Karei dc Jong: Radiomuziek der weck.
(2e blad. le pag.)
Dr. XV. C. N. v. d. Sleen: Indrukken van een
reis door Indië. Bali.
(5e blad, le pag.)
A. Heeroma: „Vreemde Schrifturen".
(5e blad, 2e pag.)
Henry A. Th. Lesturgeon: De werkloosheid in
Frankrijk.
(5e blad. 3e pag.)
v. d. Abeelen: De luchtvaart in Canada
(5p blad. 2e nag.)
Henry A. Th. Lesturgeon: Brief uit Parijs.
De tarieven oorlog beginnen.
(4e blad, 2e pag.)
W. M. Bekaar: Het Weensche Kiinstlerhaus.
(5e blad, 3e pag.)
J. B. SchuilMarl van Warmelo.
(5e blad, 3e pag.)
W. r. d. T.: Waar de romantiek nog niet
dood is. Gretna Green in Schotland.
(5e blad le pag.)
C. J. v. T.: De ambachten in den loop der
eeuwen.
(3e blad. 3e pag.)
Het Haarlemschc stadsbeeld. Hoe het was en
hoe het geworden is.
(5e blad. 2e pag.)
Biographieën in een notedop: Hclnrich von
Klelst.
(5c blad. 2e pag.)
Ton Ruvgrok: H. D. vertelling. Het geheim
van de zee.
(5e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pag. Ie blad.)'
individueel, doch organisch. Dc leden wor
den voor de helft benoemd door de door den
minister aangewezen vakvereemging of ver-
eenigingen van werkgevers en voor de helft
door de vakvereenigmgen van arbeiders.
Eenige personen, die niet in het bedrijf
werkzaam zijn, kunnen aan den Bedrijfsraad
worden toegevoegd.
Omtrent de werkwijze kan zooveel mogelijk
aan het inzicht van den Raad zelve worden
overgelaten. Er zijn waarborgen geschapen,
dat de bedrijfsraad geen besluiten neemt, In
een vergadering, waarin het werkgereTsreglc-
ment of het arbeiderselement op onvoldoende
wijze vertegenwoordigd is.
Tot den werkkring van den bedrijfsraad is
gedacht te behooren overleg, advies, uitvoe
ring, beslechting van geschillen en bemidde
ling.
DE LOONEN VAN HET
GEMEENTEPERSONEEL.
NOG GEEN BESLISSING.
Vrijdag is weer een vergadering van dc
sub-commissie uit het Georganiseerd Over
leg en de vertegenwoordigers van het gemeen
tebestuur (waartoe ook de leden van de
raadscommissie voor arbeids- en pensioen -
zaken behooren) gehouden over de boker.de
quaestle van de loonen van het gemeente-
personeel.
De vergadering durudc van 10 tot 1 uur.
Wij vernemen, dat men tn deze vergade
ring nog weinig gevorderd is. Waarschijn
lijk zal de volgende week een nieuwe ver
gadering gehouden worden.
KINDEROPERETTE.
EEN ST. NICOLAASNACHT IN VLAANDEREN
Men schrijft ons:
Op Zaterdag 19 en Zondag 20 December a.s.
zullen in den Stadsschouwburg alhier twee
voorstellingen worden gegeven van de Kin
deroperette Een St. Nicolaasnacht in Vlaan
deren. vroolljk spel voor jong en oud door
mevr. v. Bommel-v. Housde
Deze uitvoeringen geschieden door Haar
lem's Kindertooneel. onder leiding van Theo
Bouwmeester en. wat het muzikaal gedeelte
betreft, mevr. Rle van Eden. De opbrengst
komt ten bate van de Kinderbewaarplaats,
.Asterstraat, alhier en het Comité tot oprich
ting van een Kinderbewaarplaats in Haarlem
Noord.
V/ij honen dat velen van deze ge!e««vrhe,d
gebruik zullen maken, hun kinderen cn zich
zelf een middag vol amusement te verschaf
fen met 't prettige besef, tevens bij te dra
gen tot eer mooi doel.