NIEUWS UIT VELSEN, IJMUIDEN EN BEVERWIJK
De Wording van het
Noordzeekanaal.
De Noordzeesluizen.
EBBSfr*"^Lé
i L^Êê&Êm
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 4 DECEMBER 1931
UIT IJMUIDEN'S VERLEDEN.
- - TüfrU-—mr/.-'aaBW
g^rlr"G_- -T.
IIIII i 1
De Noordzeesluizen hl) de opening op 1 November 1876.
In het plan der concessie waren aan de
Noordzee twee scheepvaartsluizen en een uit
wateringskanaal opgenomen, waarvan de af
metingen gelijk zouden zijn aan die, welke de
Raad van den Waterstaat in zijn plan van
1859 had voorgesteld. Bij de wijziging der
concessie in 1868 werden deze afmetingen,
voor zoover de groote sluis betreft, eenigszins
veranderd en werd de slagdrempeldiepte met
0.25 M. vermeerderd en op 7.75 N.A.P. ge
bracht. de schutlengte daarentegen met 20
M. verminderd en op 120 M. bepaald.
De afmetingen der sluizen, zooals zij ten
slotte tot stand kwamen, zijn als volgt: De
schutkolk der groote sluis kan door een paar
middenvloeddeuren in twee kolken, respec
tievelijk lang 69.50 M. en 49.50 M. verdeeld
worden.
Het terrein ter plaatse van de sluizen had
een hoogte van ongeveer 9 M. 4- N.A.P., de
bodem bestond uit duinzand. In dezen bodem
oordeelde men een betonfundeerlng van 3 M.
dikte, in den droge tusschen damwanden ge
stampt, voldoende.
Bij de contractswijziging van 1868 was
met den aannemer overeengekomen, dat de
sluizen in 1876 gereed zouden zijn. Daar ech
ter na de afsluiting van het IJ ten Oosten
van Amsterdam de uitwateringsluls en het
stoomgemaal te Schellingwoude ontoereikend
zouden zijn om den waterstand op het IJ te
beheerschcn, werd een veel spoediger vol
tooiing der Noordzeesluizen noodlg geoor
deeld en werd daarom aan den aannemer een
premie van 100.000 toegezegd, indien deze
sluizen in 1872 gereed zouden zijn.
In het voorjaar van 1871 was de ontgraving
van den sluisput, waarvan de bodem 9 a 10
en op sommige plaatsen 11 M. N.A.P. kwam
te liggen, gereed. Hiervoor was een grond
verzet noodlg van 300.000 M3. De put werd
afgemeten op het in aanleg zijnde buitenka
naal. waaruit het water door den duiker,
welke in den dam aan de zijde der Noordzee
was aangebracht, afvloeide.
Het beton voor de fundeering der groote
schutsluis bestond uit 11/2 deel portland-
cement, 3 12 deel schep zand en 5 deelen
grint; voor de fundeering der kleine sluis en
der uitwateringsluls was de samenstelling 1
deel portland-ocmcnt,4 deelen scherp zand en
5 deelen grint. In de onderste laag werden
voornamelijk bij de groote schutsluis in het
geheel ruim 60Ó voor de havenhoofden be
stemde betonblokken verwerkt, waar tusschen
de minstens 15 c.M. wijde voegen met sterke
beton werden gevuld-
De muren werden opgetrokken van hard-
grauw met een bekleeding van vlakke klin
kers, de slagdrempels, jokdrempels. slagstijlen
en de kraken van hardsteen; langs de zuidzijde
van de kleine sluis werd in plaats van een
kolkmuur een basaltglooiing aangebracht.
De vloeddeuren zijn van ijzer vervaardigd,
de ebdeuren van gecreosoteerd Amerlkaanscli
grenenhout.
Nadat de ontgraving van den put was ge
schied, zijn de sluizen in ongeveer een jaar
tijds gereed gemaakt; in het najaar van
1872 konden zij voor het spuien en voor het
doorlaten van baggermaterlaal worden open
gesteld. Aan den aannemer is voor den bouw
der Noordzeesluizen met sluiswachterswonin
gen 1.370.000 uitbetaald, in welk bedrag de
premie van 100.000 voor vervroegde opleve
ring is begrepen. Tot de openstelling van het
kanaal in 1876 is aan exploitatiekosten cn
voor het uitvoeren van eenig extra werk nog
160.000 uitgegeven, zoodat de Noordzeeslui
zen tot het tijdstip, waarop zij voor de gewo
ne vaart werden opengesteld, 1.530.000 heb
ben gekost.
Werken ter voorziening in het
iandverkeer.
Daar het Noordzeekanaal voor het grootste
gedeelte in het IJ en het Wijkermeer of door
de weinig bewoonde duinstreek werd aange
legd, is slechts één belangrijke verbinding
voor het gewone verkeer doorsneden, n.l. de
Rijksstraatweg van Haarlem naar Alkmaar,
nabij de kom der gemeente Velsen.
Op dit punt werd een draaibrug over het
kanaal gebouwd.
Voorts is nog op een tweede punt een over
gang voor het gewone verkeer gemaakt, n.l.
beoosten zijkanaal C. op welk punt een kabel-
pontveer over het kanaal is aangelegd, waar
door een verbinding werd verkregen van
Haarlem over Spaarndam met Assendelft en
de Zaanstreek. Verder werd een vaste brug
over zijkanaal B, een draaibrug over zijkanaal
C en een pontveer over zijkanaal F. gemaakt,
waardoor een doorgaande verbinding langs
de Zuidzijde van het Noordzeekanaal tot
stand is gekomen.
De draaibrug te Velsen. die den 20en Maart
1872 voor het publiek verkeer werd openge
steld, was een gelijkarmige draaibrug, die een
hoek van 71 graden met de kanaalas maakte
en waarvan een der openingen in die as was
gelegen; een derde opening was door een vas
te brug oversDannen. De doorvaartopening in
de as van het kanaal had een wijdte van 19.50
M. tusschen de remmingwerken gemeten. De
draaipijler en de steunpijler zijn in den droge
gebouwd en samengesteld uit metselwerk,
gefundeerd op tusschen damwanden ge
stampt beton, waarvan de onderkant op 9 M.
N.A.P. was gelegen.
De gemetselde landhoofden kwamen op be
ton te rusten, waarvan de onderkant op 1 M.
N.A.P. werd aangelegd. Het bovendek der
brug verkreeg een breedte van 4.20 M.
De totale kosten van deze in het belang
van het Iandverkeer gemaakte werken heb
ben met inbegrip van de op verschillende
plaatsen gemaakte verhardingen op dc kruin
der kanaaldijken en van een straatweg van
Velsen naar IJmuiden 715.000 bedragen.
Daaronder is ongeveer 100.000 begrepen
voor de draaibrug te Velsen zonder de rem
mingwerken.
SCHEEPVAARTNIEUWS.
Het Fransch s.s. „La Rochefoucauld" is
Woensdagavond na lossing harer lading
ijzererts aan het Hoogovenbedrijf, to IJmui
den, in ballast naar Rotterdam vertrok
ken.
Het Duitsche ss. Trier" van dc N.D.L. is
Woensdagavond met stukgoederen van Oh in a
en Japan te IJmuiden aangekomen en opge
varen naar Amsterdam.
Het Amerikaansch tankschip „Trimountain"
is Donderdagmiddag met een volle lading olie
van Smith's Bluff voor Amsterdam aange-
komen en passeerde de sluizen te IJmuiden
met een diepgang van 80 dM.
Het Spaansche s.s. „Urko Mendi" ds Donder
dagmorgen na lossing harer lading ijzererts
aan het Hoogovenbedrijf te IJmuiden, in bal
last naar Barry Dock vertrokken".
Het Duitsche vracht- en pasasgiersschip
„Wandai" is Donderdagmiddag met passagiers
en stukgoederen van West Afrika voor Am
sterdam aangekomen en passeerde de sluizen
te IJmuiden met een diepgang van 65 dM.
HET SPAANSCIIE S.S. URKO MENDI LOOPT
TEGEN DE NOORDPIER.
Het Spaansche s.s. „Urko Mendi" hetwelk
een lading ijzererts aan het Hoogovenbedrijf
te IJmuiden heeft gelost, raakte Donderdag
morgen bij het uitgaan, als een gevolg van
den harden Zuid Westen wind, de Noord-
pier en werd door de sleepbooten van de firma
Wijsmuller die reeds waren losgeworpen, vlot
gebracht en naar de Hoogovenhaven terug
gesleept. De juiste sohade is nog niet be
kend.
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
Binnengekomen schepen:
3 December:
Ned., St. Philipsland, Seaham.
EngelschQueensworth, Sunderland.
Zweedsch, Grangesberg, Embden..
Amerikaansch, Trimountain, New-Orleans.
Engelsch, Stanislas, Leith.
Engelsche, Mavis, Londen.
Duitsch, Wadal, West-Afrika.
Ned., Boekelo, Londen.
Duitsche motor, Palatia, Guatamala.
Fransch, Borée, Caen.
Engelsch, Blyth, Goole.
Vertrokken schepen.
3 December:
Engelsch Moorwooth, Huil.
Spaansch Urkol MendiCardiff.
Terug uit zee, Urkol Mendi, Hoogovens.
Zweedsch, Torshuid, Gdynia.
Duitsch, Trier, Hamburg.
Ned. Schie, Abo.
Engelsch, Queensworth, Sunderland, Ned.,
Fauna, Rotterdam.
RADIO-STORING.
Men sohrijft ons:
Met de radio-distributie was het Woensdag
avond en Donderdagmorgen weer mis. Met
de meettoestellen werd door den heer Huis
man geconstateerd dat een outsider zijn toe
stel zelf aangesloten moet hebben. Dit moet
niet met de noodige vakkenfeis geschied zijn,
waardoor de gaheele Pres. Steijnstraat zonder
muziek over Hilversum kwam te zitten. Laten
de menschen tooh oppassen voor dergelijke
experimenten. Niet alleen dat zij anderen
een 'hoop last bezorgen doch voor zich zelf
brengt dit veel narigheid met zich mede.
De meettoestellen toch' wijzen onherroepe
lijk iedere storing aan, zelfs in welke straat
de fout zit. Dan is het maar een klein kunstje
het huis er tussohen uit te vinden, waar men
ondeugend is geweest. Ook verdient het nog
te vermelden aan welk gevaar de electricaten
zich bloot stelt. Woensdagavond is men nog
op het dak geweest om de storing te zoeken.
Men moest dit echter staken omdat reeds drie
maal iemand een val deed.
OPGELEGD WEGENS SLECHTE
BESOMMINGEN.
De stoomtrawlers „Petten" Urn. 49 en
„Schoorl" IJm. 39 van d e -vissoherij-maat
schappij „Petten" worden, door de slechte
besommingen welke zij maakten, opgelegd.
Zij besomden gezamenlijk f. 3600, hetgeen
een zeer pover resultaat is aangezien deze
trawlers tot de groote soheMschbooten be-
hooren. Ook de „Liesbeth Betty" IJm. 183 werd
opgelegd, terwijl de „Rijnmond" IJm. 137 weer
in de vaart gebracht werd.
BENOEMING DIRIGENT.
Tot directeur van de gemengde zangvereeni-
ging „IJmuiden's a capella koor" is benoemd
de heer P. Grin, clie voorheen te Sint Maar
tensbrug in dezelfde functie bij verschillende
koren werkzaam was. De heer Grin is tevens
benoemd tot directeur van de gem. zangver-
eenlging „Polyhymnia", de Chr. Gem. Zang-
vereeniging „Excelsior" cn het mannenkoor
„de Kennemer Zangers" te IJmuiden.
INGEZONDEN
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redachtie zich niet veraiitiDoordelijk.
Van ingèzonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
De Noordzccehüzen Ujdens den bouw flSTtX.
HET INTERN ATI O N AAL SEINBOEK.
Een mensch is nooit te oud om te leeren.
Daarom ben ik J. dan ook dankbaar voor zijn
recensie in uw bla.d van 2 November j.l.
over het internationaal seinboek. Doch als
men leest moet men goed lezen. Ik schreef
niet over het verkeer met kapen en vuur
schepen, dooh tusschen de schepen onderling
en dan kosten de telegrammen geen geld.
Ik herinner mij b.v. dat een mijner maats den
kapitein vroeg een telegram te mogen zenden
aan zijn broer aan boord van een ons pas-
seerend schip. De kosten bedroegen 3 cent.
welk bedrag hem natuurlijk kwijtgescholden
werd. Ook het bezwaar van het aanzetten van
dynamo's etc. weegt niet zoo zwaar meer
daar tegenwoordig op zeer vele schepen dag
en nacht electrisch licht gebruikt wordt op
de donkerste plaatsen van het schip. Ook
hebben vele schepen een dag- en nacht dyna
mo. Voor den dag weliswaar een zwakke
dynamo, doch voor de draadlooze voldoende
stroom leverend. Dat er onderhandelingen
gevoerd worden om het internationaal sein
boek uit te breiden, was mij niet bekend.
Daar J. echter sohrijft dat deze C. D. F. G.
nummers zullen worden, rijst bij mij het ver
moeden, dat dit ten behoeve van rum-runners
is om elkaar te kunnen melden hoeveel vaten
zij aan boord hebben.
Deze zaak heeft echter geen levensbeiir.
en dus bastaa.
ST. NICOLAAS IN DE GEMEJENTE-BEWAARSCHOOL.
Links van St. Nikolaas de kleine vader en moeder en rechtsSt. Nicolaas en zijn
knecht uit de kinderoperette.
Het was den kleinen in de gemeente-be
waarschool aan de Pres. Krugerstraat Donder
dagmorgen zeer goed aan te zien dat hun
hartjes sneller klopten dan gewoonlijk. Toen
wij de school binnen kwamen stonden de klei
nen in. de heerlijk verwarmde gang opgesteld
en zongen onder leiding der onderwijzeressen
verschillende St. Nicolaasversjes. Wat werd er
ernstig gezongen en hoe trachtten de kinde
ren door heel netjes stil te blijven staan reeds
de gunst van den Sint te verkrijgen.
De verschillende moeders der kleinen had
den zich reeds in het speellokaal verzameld,
toen dc kleinen onder leiding van het hoofd
der school, mej. Vijlbrief, zingend binnen
kwamen.
En daar op eensde bel. St. Nikolaas was
aan de school gearriveerd. Nu werden toch ver
schillende kleinen een beetje witjes om den
neus. Wat een spanning, totdat eindelijk St.
Nikolaas met zijn zwarten knecht statig bin
nen stapte en op den voor hem bestemden ze
tel plaats nam. Nadat de kleinen hem uit volle
borst een welkomstlied hadden toegezongen,
werden verschillende kinderen bij hem geroe
pen om een kleine terechtwijzing, welke op
waardige wijze werd gegeven, in ontvangst te
nemen.
Hierna werd onder leiding van mej. Vijlbrief
een kleine kin der-operette, ja, wij mogen dit
gerust zoo noemen, opgevoerd.. Wat mej. Vijl
brief bereikt heeft, grenst aan het wonder-
baarlijke. Het spel van den kleinen vader en
moeder en den kleinen St. Nikolaas met zijn
zwarten knecht was in één woord „af".
Ten slotte werd door de aanwezigen een
rondgang gemaakt door de verschillende
schoollokalen, waar een kerme&se d'été was
georganiseerd. Zelfs een melksalon ontbrak
niet.
De kleinen hebben hier naar hartelust kun
nen genieten en het mag gezegd worden, dat
mej. Vijlbrief met hare onderwijzeressen den
kinderen een morgen bezorgd heeft, die aj
niet spoedig zullen vergeten.
WAAROM GEEN PUFVERBOD.
DE BROCHURE OVER UITDUNNING VAN
DE JONGE SCHOL.
In aansluiting op hetgeen wij in ons blad
van Woensdag en Donderdag ontleenden aan
de brochure van de belanghebbenden bij de
schar- en scholvisscherij willen wij thans het
antwoord, gegeven in de brochure op de
vraag: „is uitdunning van de jonge schol
wel schadelijk? in het kort vermelden. Het
antwoord luidt als volgt:
„Wanneer de visscherijdeskundigen cijfers
vermelden, die de hoeveelheden ondermaat
se he schol begrooten die door de trawlvis-
scherij worden vernietigd om een klein deel
als marktwaardige schol aan den afslag te
brengen, dan komt men ontegenzeggelijk
onder den indruk van deze cijfers, die in geen
vergelijking komen met hetgeen als puf
wordt aangevoerd.
In zijn rapport deelt Dr. Tesch mede, dat
in 1924 door de trawlvisscherij uit de Noord
zee in Nederlandsche havens ruim 44 mil-
lioen kleine schol is aangevoerd, waarnaast
door de pufvisscherij 14 millioen stuks wer
den vernietigd en dat uit de voorraad, waar
door het verlies van 44 millioen marktwaar
dige visch moet worden aangevuld. Het
merkwaardigste is nu, dat bij deze mede-
deeling in een noot onder aan de bladzijde
wordt vermeld, dat reeds in 1912 Dr. Heincks
op grond van een uitgebreid onderzoek
heeft kunnen aantoonen, dat de geheele
toenmalige trawlvisscherij jaarlijks ruim 200
millioen schollen uit de Noordzee aan
bracht en daarbij naar een betrouwbare
schatting nog 300 millioen stuks als niet
marktwaardig weder over boord werd gezet
en nutteloos werd vernietigd. Wanneer een
deskundige dit vraagstuk slechts van uit een
zoo enge gezichtshoek vermag te bekijken,
hoe zal dan de ambtenaar en de leek dit
vraagstuk in haar volle breedte kunnen over
zien? In een belangrijk artikel van H. M. Kyle
cn E. Ehrenbaum, verscheen in „der Fischer-
bote" van Januari 1930, worden omtrent de
vraag of ten aanzien van de scholvisscherij
thans van overbevissching sprake kan zijn.
belangrijke mededeelinger. gedaan. Reeds
sedert 1902 zijn er onderzoekers geweest die
tegen een overbevisscherij der schol, welke
zij meenden te constateeren, hebben gewaar
schuwd en telkens is na dien bewezen, dat
dit vraagstuk door tal van factoren er zeker
niet alleen door de vissoherij wordt be-
heerscht. De groei van de schol in het Katte
gat is sneller dan in de Noordzee, omdat
daar de visscherij nog veel intensiever wordt
uitgeoefend. Vóór 1909 werd in het zuidelijk
deel der Beltzee niest op schol gevischt, om
dat men meende dat die te klein en waarde
loos was. Daarna zijn de Denen met de
scholvisscherij begonnen en het was verba
zingwekkend om te zien hoe de groei dienten
gevolge van 8 tot 9 c.M. jaarlijks verbeterde.
Het is zeer waarschijnlijk dat in de Noord
zee nog veel te veel kleine schol voorhanden
is in verhouding tot de aanwezige voedings
mogelijkheid. De periode van niet-visschen
gcdurer.de des oorlogsjaren heeft op de
scholstand niet gunstig gewerkt. Men kan
van meening verschillen of het nuttiger is
een groote schol van 5 K.G. te vangen of 10
kleine ieder van 1 '2 K.G. De ervaring heeft
echter geleerd, dat de visscherij het moet
hebben van de middel en kleine schol.
Een bevestiging van deze beschouwing ge
ven de enorme hoeveelheden schar en schol,
aie thans op onze kust aanwezig zijn, spe
ciaal in de omgeving van den Helder. Uit het
voorgaande zal duidelijk zijn geworden, dat
een pufverbod geenszins voor het doel waar
voor het zou worden uitgevaardigd, nuttig
zou zijn, omdat het kwaad bij de visch-
methode moet worden gezocht en anderzijds
een dergelijk verbod voor de scholstand ecr-
c l ü-uns'U dan nuttig zou werken.
zieu nog van het feit, dat de scholstand ia/,
alle vischsoorten. die regelmatig worden ge
vangen, het minst bescherming behoeft. Na
gegaan moét thans nog welke uitwerking een
dergelijk verbod op verschillende volksgroe
pen zou hebben.
Een pufverbod zal voor belangrijke bevol
kingsgroepen groote schade aanrichten, zon
der nut te brengen, vervolgt de brochure.
Het zijn de kleine kustvisschers, de een
den en pluimveehouders en de vischmeel-fa-
brikanten, die bij een pufverbod zeer ern
stig worden gedupeerd. Zij, die belang mee-
nen te hebben bij een pufverbod, zooals ze
kere reederijen te IJmuiden, tellen dit nadeel
licht. De kustvisschers zeggen zij, kunnen
hun bedrijf doen aanpassen, daar het pufver
bod geleidelijk zal worden ingevoerd en hun
verlies zal ruim worden gecompenseerd door
de te verwachten betere visch, die in de
toekomst gevangen zal worden.
De vischmeelfabrikanten zullen, gelijk in
het buitenland, zich moeten leeren behelpen
met vischafval en goedkoope marktvisch,
terwijl de eenden en de pluimveehouders ook
al is het dan wat kostbaarder, zich eveneens
van de goedkoope marktvisch moeten bedie
nen, terwijl voor hen toch nog de mosselen
als aanvullend voer beschikbaar blijven. Het
is begrijpelijk, dat men uit reederskringen
gemakkelijk over de bezwaren die men der
den berokkent,' heenstapt, doch daarmede
komt men in de werkelijkheid geen stap ver
der en verandert men niets aan het feit, dat
de bestaansmogelijkheid' voor velen wordt
vernietigd. De brochure besluit met een be
schouwing, gewijd aan de kustvisschers, de
eendenhouders en de vischmeelindustrie,
welke wij in ons volgend nummer zullen be
handelen.
BESOMMINGEN.
Manden
Trawlers
100 Johanna Marie 1400.
90 Zeeleeuw 1800.
Logger; K.W. 24 290.
Versche haring LT 740 f 819. LT 233 876,
LT 120 484, LH 133 1000, LT 183 190, LT
76 444.
MARKTPRIJZEN.
Tarbot per K.G. 0.95—0 80.
Tongen per K.G. 1.451.
Groote schol per 50 K.G. 22.50.
Middelschol per 50 K.G. 26.50.
Zetschol per 50 K.G. 29.
Kleine schol per 50 K.G. 22—8.
Vleet per stuk 2.50.
Middelschelvisch per 50 K.G. 25.50.
Kleine middelschelvisch per 50 K.G. 13—
8.50.
Kleine schelvisch per 50 K.G. 95.50
Gullen per 50 K.G. 14—3.05.
Wijting per 50 K.G. 2.801.30.
Versche haring per mand 4.10—1.75.
BEVERWIJK
R.K. RETRAITECLUB
De onlangs opgerichte R.K Retraiteclub.
onder, afdeeling van den Ned. R.K. Volks
bond, hield in het G. S. A.-gebouw een leden
vergadering, waarin de statuten en het huis
houdelijk reglement behoudens enkele klei
ne wijzigingen overeenkomstig het concept
van het centraal bestuur werden vastgesteld.
Besloten werd de vereeniglng den naam tc
geven van R.K. Retraiteclub „Pater Pro
Na cenige besprekingen werd vervolgens
Ve'oten om het denkbee1-! to;. h?: organisee-
ren van z.g.n. open retraites voor dc vrouwen
der R.K. Volksbonders over te dragen aan tie
afdeeling yan den R.K. Vrouwenbond.
