Steun aan allerlei takken van
landbouw.
BUITENLAND.
Gemengd nieuws uit het Buitenland.
Oostenrijk.
Het proces tegen dr. Pfrimer.
Stofzaigerhuis MAERTENS
Alle merken Stofzuigers
VICTORIA-WATER
AGENDA
STA TEN- GENERAAL'.
HAARLEM'S
DAGBLAD
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE
WOENSDAC
BLAD.
16 DECEMBER 1931
Onrust in China. Studenten bestormen het
ministerie van Buitenlandsche Zaken. Zal
Tsjang Kai Sjek zich geheel terugtrekken 1
Gaat hij zich in Rome vestigen? De her
stelkwestie. De debatten in Washington.
Exposé over de Duitsche spoorwegen voor
de bijeenkomst te Bazel. - Sterke achteruit
gang der belastingontvangsten in Engeland.
China.
Studenten bestormen het
ministerie van Buitenl. Zaken.
NANKING, 15 Dec. (V.D.) Bij liét aftre-
den van Tsjang Kai Sjek is het te Nanking
wederom tot ernstige onlusten gekomen.
Duizenden studenten, die tegen de houding
der Chineesche regeering op de Parijsche
raadszitting protesteerden, bestormden het
ministerie van buitenlandsche zaken en
stichtten brand. Vervolgens trokken de stu
denten naar het centraalbureau van de Kuo-
mintang, waar zij de ruiten ingooiden. Ver
scheidene politieagenten werden door de stu
denten ontwapend. De demonstranten ver
langden een onderhoud met Tjang Kai Sjek,
die echter door een vertegenwoordiger liet
mededeelen, dat hij niet te spreken was. Deze
vertegenwoordiger werd hierop aangevallen,
waarbij hij verwondingen opliep. Later is het
nog tot een schietpartij gekomen tusschen de
studenten en de politie waarbij verschillende
personen gewond werden.
Legt Tsjang Kai Sjek alle
functies neer?
PARIJS. 15 Dec. Naar Havaa uit Nanking
verneemt, heeft Tsjang Kai-sjek met alleen
afstand gedaan van alle ministerieele be
voegdheden, maar ook de functie van opper
bevelhebber neergelegd. Het gerucht gaat, dat
hij zich te Rome wil vestigen.
De nieuwe president benoemd
MOSCOU, via Kowno, 15 Dec. (V.D.) Vol
gens een bericht van het agentschap der
Sovjet Unie heeft de Chineesche regeering
den voorzitter van de Wetgevende Vergade
ring Liwen benoemd tot voorzitter der Chi
neesche nationale regeering als opvolger van
Tsjang Kai Sjek.
Opnieuw gevechten bii
Tsitsikar.
MOSCOU, via Kowno, 15 Dec, 'V D Vol-
gons een Russisch bericht uit Peking hebben
Maandag op 87 K.M. ten Noorden van Tsitsi
kar opnieuw gevechten plaats gehad tusschen
troepen van generaal Ma en Japanneezen. De
gevechten duren voort. Het hoofdkwartier
van Ma Chailoen, werd door vliegtuigen ge
bombardeerd. De Japanners sloegen de Chï-
neezen terug en maakten groote hoeveel
heden wapenen buit. Meer dan 80 Chineezen
zijn gevallen.
Zwlts.cr3a.tad.
De financiëele toesta.- der
Duitsche spoorwegen.
BAZEL, 15 December (Wolff) In de zit
ting van de speciale commissie van advies
der Bank voor Internationale Betalingen,
die tot in de vroege ochtenduren voortduur
de, werden door een directeur der Duitsche
rijksspoorwegen, dr. Homberger, inlichtingen
verstrekt, waaromtrent door de commissie
een communiqué werd gepubliceerd volgens
hetwelk Homburger het volgende heeft mede
gedeeld
De inkomsten der Duitsche rijksspoorwe
gen zijn tot 1929 tot circa 5400 millioen Mark
gestegen. In 1930 en 1931 zijn zij echter aan
zienlijk gedaald. Naar raming zullen zij in
1931 circa 3860 millioen beloopen. hetgeen
1500 millioen of 28 pet. minder is dan over
1929.
De achteruitgang in het verkeer is in de
«erste plaats een gevolg van de economische
wereldcrisis, maar tevens spruit zij uit de
toenemende concurrentie der overige ver
keersmiddelen, speciaal auto's voort.
De nieuwe verlaging der tarieven komt bij
de rijksspoorwegen in 300 millioen Mark
minder ontvangsten tot uiting, welke ver
mindering grootendeels door een verlaging
der personeels- en- zakelijke uitgaven wordt
gecompenseerd. Het boekjaar 1931 zal met
een aanzienlijk tekort moeten worden afge
sloten.
Hedennamiddag vond geen plenaire zitting
der commissie van advies plaats. Wèl kwa
men enkele subcomité's bijeen. O.a. heeft
het voorbereidend comité, dat onder voor
zitterschap van professor Beneduce (Italië)
de kwesties heeft ter bestudeering. die met
de opstelling van het rapport verband hou
den. met zijn werkzaamheden een aanvang
gemaakt. Beneduce confereerde o.m. met dr,
Melchior (Duitschland), Rist (Frankrijk) en
Lay ton (Engeland).
Een sub-commissie onder voorzitterschap
van het Nederlandsche lid dr. H. Colijn. kreeg
tot taak de structuur van de Duitsche begroo
ting en voornamelijk de ramingen voor het
volgend jaar te onderzoeken, teneinde daar
door op de hoogte te komen van de moge
lijkheid of ook niet hier door verdere bezui
niging de herstelbetalingen mogelijk worden.
Men hoopt .aldus meldt V.D. nog. dat
«inde dezer week in zekeren zin als Kerst
boodschap de slotresoluties der bijzondere
commissie bekend te maken.
Amerika.
Door het departement van staat wordt over
dit verzuim n.a.v. de vertraging in de aan
neming van het plan-Hoover door het con
gres geen critiek geoefend.
Mac Fadden noemt het plan-
Hoover een schandelijk
voorstel.
WASHINGTON, 15 Dec- (V-D.) Terwijl de
plaatsvervangende staatssecretaris, Mills,
voor de werkcommissie van het huis van af
gevaardigden aan de hand van uitgebreid
materiaal den Europeeschen toestand uit
eenzette en het Hooverplan verdedigde, wer
den de debatten in de plenaire zittingen
van de beide huizen voortgezet. In het huis
van afgevaardigden noemde Mac Fadden het
Hooverplan een schandelijk voorstel en wees
verdere concessies af.
GRAZ, 15 Dec. (V.D.) Heden begon de
Rechtbank met het verhoor der beklaag
den. De eerste beklaagde, was de oud-ma
joor Franz Harter, die er voornamelijk van
beschuldigd wordt op bevel van Pfrimer en
Lamberg een va'sch bericht over de onlusten
te hebben verspreid. Harter verklaarde het
bericht op dictaat van Graaf Lamberg te
hebben geschreven. In het bericht stond dat
in het Ennstal onlusten waren uitgebroken
en dat hij de bondsleiding om steun had
gevraagd. Op 13 September had hij den dis
trictsleider te Liezen medegedeeld, dat dr.
Pfrimer de staatsmacht had veroverd. De
districtsbestuurder was zeer verwonderd ge
weest, dat hij in verband hiermede van de
landsregeering nog geen instructies had ge
kregen.
De tweede beklaagde Franz Steigner ver
klaarde dat hij pas op den 13en September
een leidende functie had gekregen. Oproepen
van de Heimwehr waren dikwijls voorge
komen.
De saneering van de Oester-
reichische Kreditanstalt.
WEENEN, 15 December (V. D.) De Oostcn-
rijksche regeering heeft bij den Nationalen
Raad drie wetsontwerpen met betrekking tot
de saneering van de Oestenreichische Kredi-
tanstelt ingediend. De Bondskanselier ver
klaarde dat de door de regeering voorge
stelde maatregelen door den nood waren ge
dicteerd. Men sprak ten onrechte erover, dat
een buitenlander de leiding zou krijgen en
dat de Oostenryksche industrie zou worden
uitgeleverd aan het buitenland. De Bonds
kanselier deed een beroeD op het parlement
en zeide o.a.: Nog weinige weken scheiden
ons van Januari en de tijd dringt. Toonen
wij de wereld, dat wij ernstig en vastbe
raden zijn om uit eigen kracht ons bedrijfs
leven te ordenen en, daarvan is de regeering
overtuigd, men zal ons geen verdere hulp
weigeren.
13 naties betalen vervallen
schuldbetalingen niet.
WASHINGTON. 15 Dec. (VD.) Dertien na-
tics hebber, dc Dinsdag vervallen schuldbe
talingen lot een bedrag van 117 millioen
collar niet verricht.
Krachtig optreden der nieuwe
regeering.
MOSKOU 15 December (V. D.) Naar uit
Tokio wordt gemeld, heeft de nieuwe minis
ter van oorlog Araki in den loop van den
ministerraad, aangedrongen op een krach
tige,, vastbesloten politiek betreffende alle
Mandsjoerijsche problemen. Araki stelde voor
de Japansche troepen in Mandsjoerije te
versterken en er nieuwe troepen heen te
zenden.
Duitschland.
Worden Pruisische Staats
theaters gesloten?
BERLIJN. 15 Dec. (V.D.) In de Berlijn-
sche bladen wordt een bericht gepubliceerd
van den soc.-dem. persdienst over de nieuwe
Pruisische noodverordening, volgens het
welk in deze verordening o.a. bepaald zal
worden, dat alle Pruisische staatstheaters te
Berlijn (met uitzondering van het Opem-
haus en het Staatliche Schauspielhaus) en
te Wiesbaden en Cassel zullen worden ge
sloten.
Het Saksische Volksbegehren
heeft succes.
DRESDEN. 15 Dec. (V.D.) Olschoon het
officieele totaalresultaat van het Volksbe
gehren tot ontbinding van den Saksischen
landdag eerst Woensdagmorgen zal worden
bekend gemaakt, kan worden aangenomen,
dat het succes heeft gehad, daar het onder
steund is geworden door Duitsch-nationalen.
nationaal-socialisten en communisten. De
voor geheel Saksen noodige 351000 inschrij
vingen werden alleen reeds in den kieskring
Chemnitz-Zwickau met 368.000 ruim ge
haald.
Het Duitsche Vakverbond en
de Noodverordening
BERLIJN. 15 Dec. (V.D.) De bijeenkomst
van de Allgemeine Deutsche Gewerkschafts
Bund werd door den vakvereenigingsleider
Leipart geopend.
Spliedt bracht rapport uit over de ta-
riefrechteriijke en loonpolitieke bepalingen
der Noodverordening. De bedoeling der Rijks
regeering is ondubbelzinnig. De loonen en
salarissen zullen met in doorsnede 25 pet.
worden verlaagd.
Bij de debatten werd de vrees uitgespro-
INGEZOKDEV MEDEDEELTNGEN
a 60 Cts. per regel
Barteljorisstr. 16 - Tel. No. 10756
ken dat handel en industrie zouden trach
ten de noodverordening te ontduiken.
Alles zou echter te verdragen zijn indien
de arbeidersklasse bij de regeering haar wil
zou toonen tot vastbesloten optreden tegen
de terreur der vijanden van de republiek.
De Pruisische Noodverorde
ning reeds gereed?
BERLIJN, 15 Dcc. (V.D.) Vernomen
wordt dat bij de Maandagavond door de Prui
sische ministers gehouden bespreking de
noodverordening, welke als basis zou dienen
voor de Pruisische begrooting, in hoofdzaak
gereed is gekomen. Er zal o.m. voorzien wor
den in speciale belastingen, voorts de ophef
fing van ongeveer 60 rechtscolleges. Of de
besluiten nog bevestigd zullen worden in een
kabinetszitting is niet bekend. In ieder geval
is to dezer zake nog geen kabinetszitting
vastgesteld.
Betreffende de technische behandeling van
de te verwachten Pruisische noodverordening
welke een doorvoeringsverordening op de ver
ordening van den Rijkspresident vormt, wordt
nader gemeld, dat zij als organisatorische
maatregel is ingediend bij den Staatsraad en
niet bij den Prulsischen Landdag. De Landdag
kan derhalve geen wijzigingen, welke dan
ook, aanbrengen.
Engeland.
Groote achteruitgang in de
opbrengst der belastingen.
LONDEN, 15 Dec. (V. D.) Volgens cijfers,
bekend gemaakt door het ministerie van
financiën is de opbrengst van de belastingen
gedurende driekwart van het loopende finan-
cieele jaar minder dan de helft van het ge
raamde en, vergeleken met dezelfde periode
van het vorige belastingjaar 45 millioen pond
sterling minder. De totale gewone opbreng
sten van 1 April tot 12 December bedragen
363936472. Het geraamde bedrag voor het
geheele jaar bedraagt t' 784800000.
Het tot aal der gewone uitgavenbedroeg
550114758; in dezelfde periode van het
vorige jaar werd uitgegeven 538956737. Op
het oogenblik is dus reeds een deficit be
reikt van 186056286
De werkloosheid opnieuw
toegenomen.
LONDEN. 15 Dec. (V.D.) Volgens mede-
deeling van hel ministerie van Arbeid is het
aantal werkloozen in de afgeloopen week met
5297 toegenomen. Het totaal aantal bedraagt
thans 2.627.324. hiervan zijn 436.2.48 vrouwen
en 109.442 jongens en meisjes.
Conflict in Lancashire.
Het bestuur van de Vereeniging van pa
troons van de spinnerijen van Lancashire
heeft een conferentie gehouden met de afge
vaardigden der werknemers, waarin het de
reden uiteenzette, waarom men het loon- en
uurcontract had moeten opzeggen; tevens
werd verzocht onderhandelingen over een
nieuw werktijden- en uurbesluit te beginnen,
aldus de N.R.C.
De vertegenwoordigers van werklieden heb
ben echter geweigerd aan een nieuw contract
mee te werken, waardoor het conflict in een
acuut stadium is gestreden; het bestaande
contract eindigt over 14 dagen.
Spanje.
Azana eindelijk geslaagd.
MADRID. 15 Dec. (V.D.) Hedenavond
heeft minister-president Azana aan de
pers dc definitieve minlsterlijst medege
deeld. welke intusschen door den staats
president is goedgekeurd. Hiermede is de re-
geeringscrisis welke drie dagen geduurd heeft
geëindigd.
De minister van buitenlandsche zaken,
Lerroux. en de minister van verkeer, Bar
rios, beiden van het vorige kabinet, kee-
ren niet terug. Het ministerie van Buiten
landsche zaken zal nu worden waargenomen
door professor Luis de Zulueta. die tot dus
verre nog niet op den voorgrond was getre
den als politicus en die aan den reformis-
tischen kant staat.
INGEZONDEN MEDEDEELINGF.N.
a 60 Cts. per regel.
oberlahnsTcin
NATUURLIJK BRONWATER.
In kwaliteit en smaak onovertroffen.
TWEEDE KAMER.
De begrooting van Binnenl. Zaken aange
nomen. - Waardeering voor den boerenstand.
Verlaging van spoortarieven? Nieuwe
maatregelen. Een ingrijpende motie-
Knottenbelt. Geen putverbod.
WOENSDAG 16 DECEMBER
Gemeenteraadsvergadering 1.30 uur.
Gem. Concertzaal: Concert van Die Spaerne-
Sanghers. dir. Lieven Duvosel en Haarlem s
Dagblad voor het Haar], Crisiscomité. Solis
ten: mevr. B. Mak v. Waay-Dooremans. so
praan en Flor Peeters, organist, 8 uur.
Schouwburg Jansweg: Ver. Oos'. en West,
lezing door Joh. Koning over Indië's' schoon
heid, met voordrachten door mevr. M. C.
Zwierzina, 8 uur.
Palace: Het moederhart spreekt. Op het
tooneel Henry Hilton. 8.15 uur-
Rembrandt Theater: De klokkenluider van
de Notre Dame. Op het tooneel Miller Brot-h.
7 en 9.15 uur.
Luxor Theater: De zaak Lena Smith. Op
het tooneel: Coos en Polly Speenhoff-
8.15 uur.
DONDERDAG 17 DECEMBER
Schouwburg Jansweg: De Big van het
168ste.
Proveniershuis. Alg. Ledenverg. Weldadig
heid naar Vermogen. 3 uur.
Statenzaal, Prinsenhof. Gemeenteraad.
1.305.30 uur en 8—11 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
APOTHEKEN (AVOND- EN NACHTDIENST)
Duym on Keur, Keizerstraat 6. Tel. 10378
Firma H. Remmers en Zoon, Kruisstraat 6
Tel- 10354.
15 December.
Het is thans vast gaan staan, dat het be
kende wetje tot korting op de uitkeering aan
de gemaenten 't z g. scheerwetje, aldus ge
naamd, omdat de gemeenten worden „gescho
ren" niet alleen, maar ook over één kam wor
den geschoren, niet meer voor Kerstmis zal
worden behandeld. Vanmiddag is een aantal
voor behandeling gereedliggende ontwerpen
op de agenda geplaatst. Het evengenoemde
ontwerp ligt ook gereed: het kwam echter
niet op de agenda.
Nog meer is er tot na Kerstmis uitgesteld.
Ook de behandeling van de begrooting voor
het Zuiderzeefonds zal na Kerstmis worden
ontfermen. Met 3734 stemmen is daartoe
besloten. Tegen den zin van den president,
die, een goede gewoonte getrouw, vóór Kerst
mis alle begrootingen wilde afgedaan hebben.
Zulks omdat de algemeene maatregel van be
stuur betreffende de uitkeeringen aan de Zul
derzeevisschers nog niet bekend is en de
Kamer de dichting van het laatste gat in den
afsluitdijk niet buiten verband met dien al-
gemeenen maatregel van bestuur wenschce
te bezien.
De minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft vanmiddag geantwoord
op wat in de Kamer opgemerkt was gewor
den over de landbouw-afdeeling van zijn be
grooting. Wc kunnen daarover zeer kort zijn.
immers de Kamer heeft in eerste instantie
vrijwel algemeen zijn instemming betuigd met
wat de regeerinig in de memorie van antwoord
aan nieuwe hulpmaatregelen voor den
landbouw had aangegeven. De critiek beperk
te zich tot onderdeden veel, opwindends
kon dus des ministers antwoord niet meer
brengen. In hoofdzaak dus moeten we ons be
perken tot een weergave van 's ministers
rede.
Minister Ruys dc Beerenbrouck sprak zyn
bewondering uit voor de wijze, waarop de
boerenbevolking de lasten van de crisis draagt,
de crisis tegenover welker oorzaken niet al
leen de regeering, maar heel de bevolking
machteloos staat- De regeering doet en zal
doen, wat op het oogenblik gedaan kan wor
den om op te vangen daar waar de slagen het
hardste vallen. Maar zij kan den loop der ge
beurtenissen niet veranderen. Bovendien on
derstreepte minister Ruys, dat het staatscre-
diet niet onuitputtelijk is er wordt reeds op
zooveel een beroep gedaan. Daarom moet de
regeering in elk concreet geval nagaan welk
bedrag zij ter beschikking kan stellen, daar
bij allereerst natuurlijk het nuttig effect der
maatregelen toetsende antwoordende op de
vraag of er een zelf-supporting bedrijf te
scheppen valt of dat niets anders te bereiken
is dan uitstel voor een ten doode opgeschre
ven bedrijf.
De minister stelde heel algemeen in
het licht, dat de werking van de Tarwewet in
den Landbouwkring algemeene instemming
heeft gewekt. De regccring is zoo voegde
hij daaraan toe van plan de uitvoering zóó
te leiden, dat onvermijdelijke nadeelen .ui
len worden ingeperkt of zooveel mogelijk
worden gecompenseerd.
Men weet. dat de heer v. d. Heuvel een
maalgebod wenschte van aardappelmeel. Men
begrijpt, dat de regeering dat moest afwijzen.
Terecht zeide de minister, dat ons volk zeer
gevoelig is op he punt van zijn brood. Een
maalgebod zou een storm van verontwaardi
ging in ons volk ontketenen.
Wat de hulp aan de suikercultuur betreft,
deelde de premier alleen mede, dat dc regee
ring aan de commissie die met de uitvoering
belast is. een groote vrijheid laten zal. Dc re
geling zal soepel zijn. En waar de heeren
Hiemstra cn Loerakker vroegen naar den ar
beid en het loon van de landarbeiders in d:
gesteunde bedrijven, merkte minister Ruys
veelbelovend op, dat hy „bepaalde verwach
tingen" heeft.
Over de aardappelteelt kwam van achter
de ministerstafel thans nog niets. Wat er
aan goede raadgevingen werd geschonken in
de vorige week, zal de minister alles keuren
en overleggen: afzet en contingenteering ooic.
Een bepaalde toezegging kreeg de heer Bak
ker: een maatregel voor de cichorei is in on
derzoek. Ook wil de minister opnieuw op mi
nister Reymcr invloed oefenen, teneinde ver
laging van de vrachtprijs te verkrijgen voor
vervoer van land- en tuinbouwproducten per
spoor.
Wat de organisatie van den afzet betreft,
moest de minister heel veel ruimte overlaten
voor het vrije nitiatief e enal te scherp in
grijpen door reglementeering ziet hij als ge
vaarlijk.
Overleg is in ieder geval gaande over een
uitvoerregeling, door middel van de land- en
tuinbouwuitvoerwet. voor de pootaardappe
len, waarbij de belanghebenden groote zeg
genschap zullen krijgen.
In onderzoek bij de landbouwcrisiscommis-
sie is een betere verzorging van het land-
bouwcrediet.
De minister kon wegens flnancieele rede
nen do motie-Hiemstra die om financiee-
len steun vroeg aan den Zuivelbond voor pro
paganda van zuivelproducten niet aan
vaarden. De motie viel met 48—30 stemmen.
Ook de motie-v. d. Sluis die gedwongen
verlaging van nog niet verlaagde pachten
wenschte viel met 5621 stemmen.
De heer Knottenbelt voelde iets voor de
motie: dat bleek wel uit een motie, die hij
zeif indiende en die veel verder ging. waar
om hij dan ook tegen de motie-v. d. Sluis
stemde. Deze motie luidde: ,De Kamer van
oordeel, dat tal van burgerrechtelijke over
eenkomsten een belemmering vormen voor
verlaging van productiekosten en kosten van
levensonderhoud, noodigt de regeering uit,
daartegen maatregelen te nemen
Deze motie zal op nader te bepalen dag
worden behandeld worden. Terecht! Want
zij is ingrijpend. Zij was zoo maar niet op het
eerste gezicht te overzien.
Na een nog al lange discussie, beloofde de
minister de omzetting van de lagere tuln-
bouwwinterschool te Hees (Nijmegen) in een
middelbare land- en tuinbouwschool nog eens
te zullen overwegen.
De pufvisschcrij.
Verschillende afgevaardigden (de heeren
Duijmaer. v Zadelhoff, Dr. Vos en Schok
king i spraken zich tegen dc pufvisscherij uit,
anderen 'de heeren v. d. Bilt cn Duys) tegen
een verbod van pufvisscherij. De minister
bleef bij wat hij in de Memorie van Ant
woord over de pufvisscherij had gezegd (we
hebben dat uitvoerig meegedeeld'. De des
kundigen zijn het oneens over de schadelijk
heid van de pufvisscherij. Daarenboven is
uitvoerig voor zulk een verbod heel moeilijk.
Wie zal daarop toezicht houden? Daarbij
komt nog, dat door ccn pufverbod een loo-
nend bedrijf wordt aangetast, dat voor 70
pet. op de pufvisscherij rust. En dat de een-
denhouderij daarbij ook ten nauwste is be
trokken.
De Kamer vroeg geen stemming.
De begrooting van Binn. Zaken on Land
bouw werd zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
Avondvergadering. On
derwijs aangesneden.
Geen 8-jarige leerplicht.
Toen in de avondvergadering de minister
van Onderwijs de onderscheidene sprekers
bij dc a!g. beschouwingen ging beantwoorden
stelde ook deze minister zijn begrooting in
het licht der noodzakelijke bezuiniging. De
geheele rijksbegrooting kost 600 millioen. Het
onderwijs alleen 160 millioen. Mr. Tcrpstra
meende dus. dat het heel duidelijk was, dat
ook daar bezuinigd moest worden. Hij ging
hierop echter niet al te diep in. wijl hij alle
opmerkingen daarover wilde laten rusten tot
het wijzigingsont\terp der L.O.-wot zou in
behandeling komen. Laat ons echter ver
melden. dat de minister heel heftige woorden
heeft in ontvangst moeten nemen over zijn
wet. De heeren Wijnkoop. K. ter Laan en
Ketelaar cn Mej. Groencweg ook noemde dat
eenvoudig afbraak, die zij van een minister
van onderwijs niet had verwacht. De heeren
Zijlstra en Tilanus verdedigden den minister.
Dc minister wees om den nood der tijden
ook dc 8-jarigen leerplicht af. Mej. Wester
man begreep ook, dat zulks thans niet zou
kunnen worden uitgevoerd. Maar dc Kete
laar en Mej. Groencweg achtten Juist dezen
tijd den meest geschlkten om den 8-jarigen
leerplicht in te voeren, ook omdat de Jeugd
meer ontwikkeling moet bezitten tegen den
tijd. dat de medezeggenschap werkelijkheid
wordt. De. minister wees eenvoudig af het
aantal leerlingen zou met 50000 leerlingen
worden uitgebreid. En dat kan het Staats-
brulntje niet trekken. Intusschen Mej.
Groencweg deelde mede. dat de s.d.-fractie
met een Initiatief-ontwerp op dit punt zal
komen.
De heer Tilanus en Mej. Westerman von
den het niet zoo erg dat de Memorie van
Antwoord op het ontwerp-Cursuswot uit
blijft. de heer Ter Laan daarentegen wel.
Maar ook hier werkte het kostenbezwaar.
zooals bij den wensch. die Mej. Groenewcg
uitte, den wensch naar een bewaarschool-
onderwijswet. Mej. Groencweg wilde daarbij
de elschen voor dat onderwijs verzwaren.
De minister zweeg voor het oogenblik over
de leerlingenschaal hij verzamelt nog
feiten uit het buitenland.
De heer Lingbcek en Zandt hebben weer
eens geprotesteerd tegen dc salarleering van
het oogenblik voor kloosterlingen-onderwij
zers. De heer Scvring en de minister betoog
den. dat er in den stand van het vraagstuk,
vergeleken bij verleden jaar geen verande
ring is gekomen; de regccring doet nog on
derzoek naar dc verhoudingen in hot bui
tenland van een algemeen stopwetje Mei.
Westerman had daarover gesproken, wil de
minister niet weten. Elk jaar komen
25.000 kinderen meer naar de scholen. Mocht
Mej. Westerman de scholenbouw voor het
bijzonder onderwijs bedoeld hebben. dan
zette dc heer Scvring daartegenover, dat het
bijzonder onderwijs nimmer tot duurte heeft
aangezet.
De minister kan niet instemmen de heer
Slotemakcr de Bruine had daarover gespro
ken dat de resultaten van het onderwijs
slecht zouden zijn.
Prof. Visscher noemde den huldigen
mensch en over-opgevoed wezen. De men-
schen moeten meer onderwijs krijgen voor
hun opnemlngs- cn verwerkingvermogen. En
hij wil zelfs de unlversiteitsdcuren op een
kier zetten, door o.a. het aantal staatsbeur-
zon in te perken. Dat lokte uiteraard critiek
uit van de heer Ter Laan met name cn van
den minister.
In de afdeeling Hooger Onderwijs word
over deze punten nog meer gesproken door
de dames Van Itallicvan Embden en De
Vries—Bruins en de heeren v. ri Bilt. de
Delftsche hoogleeraar. v. d. Heide en
Slotemakcr do Bruine. Allen willen de deur
voor de Universiteiten op een kier zetten.
Maar wie zal uitmaken, wie er dan nog door
mag? Heeft dc minister, toen hij om half
twee 's nachts aan het woord kwam. dat
alles uitvoerig beantwoord? Wc weten 't
niet!
INTIMUS.
IS DE COURANT «M
WAARIN GU MET
HET MEESTE SUCCES
ADVERTEERT
