ATERDACAVOND Pierre Auguste Caron de Beaumarchais. Tesixoebhi ZATERDAG 16 JANUARI 1932 BIJVOEGSEL VAN HAARLEM'S DAGBLAD '5- V* V .r-ijj J" VIJFDE BLAD 1732 24 Januari 1932. Niet bepaald een sympathieke figuur was deze Pierre Auguste de Beaumarchais, de be roemde schrijver van ,,Le Barbier de Sevilla" en „Lc mariage de Figaro". Zeer zeker een man met een groot talent, maar toch een avonturier, zonder veel scrupules bij de po gingen om er te komen. Menigeen, die verliefd is, wordt door zijn liefde, door de gevoelens voor de uitverkorene zijns harten gedreven, te dichten, in vers regels zijn liefde uit te zeggen. Het zelfde zien wij bij Beaumarchais. Doch bij hem is dc liefde niet aan het woord, wel dc haat, de lust om zich te wreken op een klasse, wier verte genwoordigers hem, te recht of ten onrechte, hebben vervolgd. Zijn „Barbier" mag als een geestig blijspel worden beschouwd, technisch volmaakt met goed opgezette intrige. Figaro moge dan een democratisch figuur zijn, een revolutionnair is hij nog lang niet. Wat Figaro in „de bar- hier" zegt, doet ons niets meer, omdat wij in een tijd leven, waarin wij andere revolution- naire klanken en uitingen hebben gehoord. Doch dat was anders in de dagen, toen, on danks het spelen met revolutionnaire ideecn, het aristocratisch klassebewustzijn zich nog sterk deed gevoelen. Van een krachtiger, bewuster sentiment ge tuigt ,Xe mariage dc Figaro", welke twaalf jaar later na „le Barbier" voor het eerst werd vertoond. In 1784, het jaar van opvoering, werd de eerste dreiging der revolutie gevoeld, begon de burgerij, dc derde stand het hoofd te ver heffen, begon haar verzet tegen de aristocra tie, tegen de regeering, was de toestand van Frankrijk van dien aard. dat hervormingen dringend noodig waren, kwamen al meer en meer tot uiting dc klassentegenstelling en de klassenhaat. Beaumarchais met zijn haat tegen de aris tocratie en de groote heeren het waarom yan zijn gevoelens zullen wij later relevccrcn wist een krachtig gebruik te maken van de revolutionnaire stemming, welke in Frank rijk, maar vooral te Parijs, hccrschte. Zijn „Lc Mariage de Figaro" is een geestig blijspel, maar meer dan dat. Het is een geweldig vlijmend pamflet tegen de groote heeren, die zich slechts dc éène moeite hebben gegeven van geboren te wor den, maar in hun verder leven niets uitvoe ren. Nu is zijn Figaro revolutionnair, die het recht voor allen predikt, voor wien het over wicht van verstand en croest meer weegt dan de aangematigde voorrechten van geld en ge boorte. Hij spot geestig en venijnig, hij striemt en hoont. En zijn woorden van het toonecl gesproken, de zaal ingeslingerd voor honderden cp hon derden toehoorders, woorden gevaarlijker voor het heerschende regiem dan alle verklarin gen over natuurrechtelijke grondslagen, dan de werken der encyclopaodisten. omdat, deze werken slechts door enkelen Worden gelezen, niet door de groote massa. Het volk, dat de voorstellingen had bijgewoond, verspreidde zijn woorden, zijn geestige zetten, zijn scher pe aanvallen, door Parijs. En de aristocratie? Ze was verblind, ze zag zoo weinig het gloren der revolutie, dat zij, zeker van haar macht en positie, meelachte en Beaumarchais toeiuichte. En zelfs Marie Antoinette, de ongelukkige koningin, speelde le Mariage de Figaro aan het hof. waarin zij de rol van Rosine vervulde en de liederlijke graaf van Artois den Figaro. Dat was in 1785. Eenige jaren later lachte men niet meer. Toen werkte het mes der guillotine. H etis 24 Januari tweehonderd jaar dat Beaumarchais te Parijs werd geboren, waar zijn vader het vak van horlogemaker uit oefende. Toen, 23 Februari 1775, voor de eerste maal in de Comedie Franeaise „le Barbier de Se ville" werd opgevoerd, was Beaumarchais geen onbekende meer voor het Parijsche pu bliek. Reeds 29 Januari 1767 was het drama Eugenie opgevoerd, 13 Januari 1770 Les deux amis ou le negociant de Lyon, welke werken al heel weinig succes konden boeken De bekende criticus iu die dagen Geoff rov zeide en niet ten onrechte dat Eugenie een van die stukken was, die hef privilege hebben het publick met hun jeremiades te vervelen. Ook met het tweede stuk had Beaumarchais zich in den smaak van het publiek vergist. Hef werd met een volkomen onverschilligheid ontvangen en viel. na eenige voorstellingen. Maar na dit weinige dramatische sücces liet beaumarchais op andere wijze van zich spreken. Reeds vóór hij als dramaturg zijn geluk beproefde, was hij in den handel geweest, verbonden met den bankier Paris-Duverney waardoor beiden een groot kapitaal hadden verworven. Paris-Duverney stierf en liet zijn kleinzoon, graaf de la Blanche al zijn bezit tingen na tot een bedrag van anderhalf mil- lioen- Dat was geen gfoot bedrag, zoo werd geoordeeld, voor een man. die voor millioe- nen had omgezet en groote zaken had ge daan. De zaken van den bankier zagen er bij zijn dood niet zoo rooskleurig uit als ver wacht werd In het geheim werd Beaumar chais besrluildied van zijn compagnonschap zoodanig te. hebben geprofiteerd, dat dc er fenis veel kleiner uitviel dan men had ver ondersteld. De verwarde toestand, waarin de zaken van den bankier zich bevonden, riep een der grootste en meest scandaleuse pro cessen der achttiende eeuw in het leven. Beaumarchais had van den bankier nog 15000 francs te vorderen. Toen hij bij graaf de La Blanche zijn rekening indiende eischte deze van hem een bedrag van 150.000 francs. Een proces volgde. Rapporteur, belast met het onderzoek van deze zaak. was Goëzmann. Naar de gewoon te van die dagen wilde Beaumarchais een onderhoud met Goëzmann hebben De audiëntie werd eerst toegestaan, nadat Beau marchais 100 louis d'or en een horloge met diamanten had gedeponeerd. Beaumarchais verloor zijn proces. Dc 100 louis en het hor loge werden hem teruggegeven Toch nu eischte Beaumarchais ook de 15 louis op, die hij, zooals hij beweerde aan de vrouw van Goëzmann had gegeven. Het werd een schandaa1. Beschuldigingen vielen over en weer. Beide partijen spaarden elkaar niet. Beschuldigd van laster, werd Beaumarchais tot een kleine boete veroordeeld, maar ook met het verlies van zijn burgerlijke rechten. Een publiek ambt mocht hij niet uitoefenen. Hij was, wat men zou kunnen zeggen, bur gerlijk dood. Beaumarchais liet het er niet bij. Hij be gon zijn Memoires tegen Goëzmann, me moires. wel is waar, vol verbeten woede, maar ook vol kleur, geestig, gevat. Zijn strijd om eerherstel duurde jaren. Hij werd van het kastje naar den muur ge stuurd. Toen schreef hij zijn „Lc Barbier de Se ville" dat, 3 Februari 1775. voor het eerst werd vertoond. Het geweldig succes van het stuk deed den val van zijn twee eerste wer ken vergeten. Nu maakte het publiek ken nis met den Onsterfelijken Figaro, een type, uitgevonden door Beaumarchais, vleesch van zijn vleesch, geest van zijn geest. Het was Beaumarchais zelf, die in den Figaro werd gepersonificeerd. In den gedachtengang van Beaumarchais zou „le Barbier" eerst worden een soort van opera-comique, met muziek door hem zelf gecomponeerd en voornl. bestaande uit me- lodiën, op zijn reis door Spanje, waar hij een eerezaak tegenover den Spaanschen ac teur Clavigo moest opknappen. Het werk werd door de „Comediens Italians" gewei gerd. De eigenlijke reden van deze weigering is al heel eigenaardig. Ciairval, de beste zanger van den troep, bestemd om de rol van Figaro te spelen, was. in zijn jeugd, bar bier geweest. Zijn ouders hadden hem. te gen zijn zin het vak opgedrongen en hij had zulk een afkeer van zijn vroeger beroep, dat hij weigerde de rol van Figaro, den barbier, te vervullen. Daarop maakte de schrijver van zijn „Barbier" een comedie in vier bedrij ven. Hij liet het aan de acteurs van dc „Co medie Frangaise" lezen en het werd 3 Januari 1773 met groote voldoening ter op voering aangenomen. Toch het zou Februari 1775 worden voor net werk werd uitgevoerd. Want Beaumar chais had den strijd uitgevochten tegen een eigenaardigen edelman, den hertog van Chaulnes en daarvoor was hij achter slot en grendel gezet. Hij geraakte, eindelijk, weer vrij en de repetities begonnen. En de eerste voorstelling werd aangekondigd. De eigenaardige beroemdheid van den schrijver, die nog altijd niet zijn burgerrech ten had herkregen, de scandaleuse proces sen, waarin hij was gewikkeld en de strijd ora het herstel van zijn eer hadden een groo te menigte naar den schouwburg getrokken. Maar zij, die gekomen waren hadden niet, de zelfde bedoelingen met hun komst. Dat bleek reeds vóór het scherm, voor de eerste maal opging. Gefluit en gejouw waren niet van de lucht en in den loop van de voorstelling wanneer een of andere scène werd toege juicht, klonk telkens opnieuw geschreeuw en gefluit. De lawaaimakers, onder wie de vrienden van graaf de la Blanche, waren gekomen, in de hoop weer een nieuw en nu mherstelbaar échec te moeten maken. Ze slaagden niet. De Barbier werd een groot succes. Het stuk is, door alle tijden heen ge speeld. in vrijwel alle talen overgebracht en ook in Nederland tal van malen opge voerd. In 1776, na den dood van Lodewijk den Vijftiende, toen zijn kleinzoon Lodewijk den zestiende, den Franschen troon beklom, vol de 12 Augustus, zijn eerherstel. Terwijl in Europa het Ancien Régime zich over zichzelf doodlachte, hadden de Ameri kanen hun onafhankelijkheidsverklaring van 4 Juli 1776 opgesteld en einde 1776 verscheen Benjamin Franklin te Parijs om dc hulp van Frankrijk in te roepen in den strijd tegen Engeland. Hier zien wij weer Beaumarchais, den avonturier, optreden. Hij stichtte dc fir ma Rodroge Horlalez et Cie te Parijs, met het doel den Noord-Amerikanen uit dc arse nalen van den Franscvhen staat wapens en allerlei soort munitie te leveren. Beaumar chais. die gehoopt had veel te kunnen ver dienen. werd de dupe. De rijke man ging fail liet. omdat de Amcrikaanschc klanten geen gele hadden om het geleverde te betalen En terwijl Beaumarchais zich in allerlei ondernemingen wierp om zijn geschokte for tuin te corrigcercn, schreef hij zijn nieuw werk „La folie journée ou lc mariage de Fi garo". Het duurde vrij lang voor Beaumar chais het recht kreeg zijn nieuw werk te doen opvoeren. Lodewijk dc Zestiende, die Beaumarchais kende,, omdat de laatste, in zijn jonge jaren, aan het hof van Lodewijk dc Vijftiende, les in harpspel aan de princessen had gegeven, had het manuscript gelezen en hij schreef aan den minister van Justitie Hue de Miromesnil: „Ik zend u hierbij de comedie van Beaumarchais terug. Ik heb het gelezen en laten lezen. De censor mag de uitvoering ervan niet toestaan." Beaumarchais liet zich niet afschrikken. Hij maakte bekend, dat hij zijn werk in in- tiemen kring zou voorlezen en iedereen wilde nu het stuk hooren. dat door den koning, om zijn revolutionaire taal. was afgekeurd en dat. naar de uitdrukking van Lodewijk gelijk stond met „het afbreken van de Bastille", dat eerst veel later zou geschieden. Eindelijk, dank zij de pogingen van den hertog de Fraonsae en van de Prinses de Lamballe, die later, in het begin van dc revolutie zou wor den vermoord, kreeg Beaumarchais verlof het werk te laten spelen. Het werd voor het eerst vertoond 27 April 1784 en had een geweldig succes. Toch: de critici die het werk afkeurden, ontbraken ook niet. Zoo werd Beaumarchais aangevallen door Suard, een der censoren, in het „Journal de Paris". Beaumarchais bleef het antwoord niet schuldig, met als gevolg dat hij, wegens beleedigingc van den koning en koningin Marie Antoinette werd gearres teerd en naar de gevangenis van Saint La- zare overgebracht. Zijn verblijf in de gevan genis duurde niet lang. Hij werd ontslagen én het succes van Mariage werd voortgezet. Juni 1792 werd zijn „Mèrc Coupab'.e" op gevoerd. Een stuk van weinig bcteekenis cn een vrij vervelend werk, waarin wel dezelfde personen als in zijn vorige stukken voorko men, maar nu zonder geest. Het stuk viel. Beaumarchais, fortuinzoeker en avontu rier, onderging het lot, dat iederen avontu rier is beschoren, die meer aan zichzelf en zijn eigen belang denkt, dan aan het alge meen welzijn. Hij werd' tijdens de revolutie, verdacht in geheime verbinding met het hof te hebben gestaan. Hij werd onder het schrikbewind gevangen gezet, maar wist door dc vlucht aan dc guillotine te ontkomen. Hij vluchtte naar hot buitenland. Eerst in 1796 kreeg hij gelegenheid weer naar zijn vaderland terug te keeren. Hij ging van Hamburg, waar hij drie zorg volle en moeilijke jaren had doorgebracht, naar Rotterdam, waar hij in Juni 1796 aan kwam. Vervolgens naar Antwerpen Hij kwam 5 Juli van het zelfde jaar te Parijn Arm, verzwakt, vervallen. Op den achttienden Mei 1799 is Beaumar chais gestorven. Een Fransch schrijver oordeelde over hem: „Begonnen met niets, kwam hij door d^ kracht, van zijn plooibaarheid, van zijn standvastigheid, na uit vele schandalen met succes tc zijn gekomen, tot grooten roem. Het is zeker, dat hij in zijn bestaan leelijkc herinneringen en momenten had. die een betreurenswaardige schaduw werpen op zijn reputatie. Maar hij was een dramaturg met veel geest cn warmte en met een onbetwist baar talent. J. SCHAAP. De man met het stalen gezicht- Door „Fatly" aan de film gekomen NICOLAES TULP. 1593—1674 Portret uit J. F. L. de Balbian Vcrstcr „Burgemeesters van Amsterdam". Zoo beroemd als geneesheer, zoo bekend was hij als burgemeester van Amsterdam. Nicolaes Tulp was geboren tc Amsterdam, als zoon van den koopman in laken Picter Dirckz. en hij noemde zich Claes Pictersz. Doch zijn huis droeg in den gevelsteen de fi guur van de tulp en naar dit embleem, dat hij ook in zijn wapen voerde, is Claes Pie- tersz. Tulp genoemd. Nicolaes Tulp studeerde te Leiden en reeds toen onderscheidde hij zich door een oratie, dies nog vele jaren later met lof herdacht werd. Hij promoveerde op een publieke disputati' „de Cholera Humida" een weinig belangrijk gelegenheidsgeschrift. In Amsterdam verkreeg hij weldra door zijn kennis en zijn vriende lijken omgang een uitgebreide praktijk. Eci bewijs daarvan is dc bijzonderheid, dat hij met een „karos" reed. hetgeen toen voor dok ters nog allerminst gebruikelijk was. In 1622. acht jaar na zijn promotie kwam hij in het stadsbestuur, als schepen en een der 36 raden van de stad. Hij werd herhaal de malen herkozen en ook tot praelcctor in de Anatomie aangesteld bij het chirurgijns gilde. Hij moet een zeer bekwaam ontleed kundige geweest zijn en Rembrandt heeft hem dan" ook in die functie geschilder:! op het. prachtige doek. dat nu nog in het. Man- ritshuis hangt. Voor dc ontleedkundige les sen werden de lijken van misdadigers ge bruikt. Zijn observaties van ongeveer 'weehon oord merkwaardige ziektegevallen, welke zich in zijn praktijk hebben voorgedaan, nëeft Ni colaes Tulp verzameld in een boekje, de „Observationum Medicarum". dat vele her drukken beleefde en dat hij zelf uit het. latijn in het Hollandsch vertaald heeft, welke ver taling echter niet uitgegeven is Wel kwam een zeer slechte vertaling in het Hollandsch :n den handel. Nadat Tulp curator dor Latijnsche School en van het Athenaeum Illustre geworden was. tot weesmeester en tot thesaurier der stad be noemd, werd hij op 43- jarigen leeftijd to*, het hooge ambt van burgemeester uitverkoren Hij werd eenige malen herkozen en tevens verscheidene malen naar dc Staten van Hol land afgevaardigd. Hij was zeer gezi n door zijn kennis, karakter en ervaring. 'Hoewel hij de gebrekkige r-ituaüe op me disch gebied inzag cn o a. een pharmaropee samens'elde. was hij toch een conservatief man. ook op geneeskundig gebied. Niettemin danken wij hem vele belangrijke werken, be schrijvingen over bacillen en de eerste be schrijving van den oran oo'ar.g. Behoudend was hij ook in geloofszaken, streng gereformeerd werd hij een b"strijder der Remonstranten. Hij leefde zeer sober en eischte ook matigheid van anderen. In het rampjaar 1672 heeft hij als regent door zijn ferme houding rni goed voorbeeld gegeven. 18 September 1674 is hij te Amsterdam be graven in dc Nieuwe Kerk. Buster Kcaton. Dertig jaar geleden trad in een klein W.\st- Amcrikaansch stadje een varictc-gezelschap op. Een van de nummers van het programma was „De Drie Keatons twee volwassenen cn een baby. Deze baby was dc thans beroemde filmkomiek Buster Kcaton. The three Keatons „maakten" hun nummer zeventien jaar lang. En meer en meer toonde Buster zich uit het goede acrobatenhout gr sneden. Hij kon zoo raar niet vallen, of hij krabbelde weer overeind, zonder zich bezeerd te hebben en langzamerhand werd de*e eigenschap de clou van het variété-nummer. „Ik weet nog goed", vertelt Buster dat we eens speelden, terwijl eenige studenten op de eerste rij in de zaal zaten. Dc Jongelui waren erg vervelend cn teen ze op c?n gegeven oogenblik moeder uitlachten, werd vader zoo boos. dat hij me opnam en midden tusschen de lawaaimakers in gooide. Ik kwam er na tuurlijk goed van af. maar de studenten min der cn er is later nog een heel kabaal over ge weest". Toch is Buster Kcaton eenmaal zóó terecht gekomen, dat het hem wél pijn deed. Als .-lot van het nummer gooide vader Kcaton zijn zoon in zee. Dat wil zeggen: in een z^edccor. Een hangmat, ving hem dan op. In een theater had men echter dit net tegen een muur opgehangen cn dat wist papa niet ..Ik zelf merkte het., toen ik tegen den muur viel cn ren paar ribben brak", zegt Kcaton. Uit deze periode stamt de kennismaking van Buster met zijn huidigen regisseur Ed ward Sedgewick. Ook deze werkte in het va riété. Hij is de man. die Buster Kraton, zijn oud-collega, regisseerde in zijn vier laatste films voor Metro Goldwyn Mayer. Een huwe lijk uit wraak, De Cameraman. Free and Easy en Voorwaarts Marsch. Die jaren in het variété waren voor den la- teren filmacteur ccn prachtige leerschool. Na verloop van jaren was Buster Kcaton, wiens eenige talent was. dat hij kon vallen zonder zich pijn te doen: expert in dansen, zingen, acrobatiek, goochelen, musiceeren, jonglce. ren en er waren niet veel zaken op varictc- gebied. waar hij niet in thuis was. Zijn carrière in dit bedrijf nam een einde, toen de film in opkomst kwam. Als jongeman van 18 jaar kwam Buster in aanraking met d? filmspeler R-osroe Arbuckle. die later als Fatty" groote bekendheid zou verwerven. Dc vriendschap van Fatty cn Buster is steeds blijven bestaan. Men weet misschien c. 1 Arbuckle later in een -oot schandaal be trokken werd maar lat^r bleek: ten onrech te». zoodat hij in de filmwereld onmogelijk werd, maar Buster heeft hem nooit, in den steek gelaten en is zelfs bezig geween om Fatty In Engeland aan ccn engagement t^ helpen. In 1921 trouwde hij met Nathalie Talmadge de zuster van Norma en ConsUnce en het huwelijk is zeer gelukkig, terwijl Buster thans de trot-sche vader is van twee zoons, Bob en Joe. Kcaton bouwt zijn films met evenveel zorg op als een architect een huis ontwerpt. Hij berekent zorgvuldig den tijd van iedere scène en laat niets aan het toeval over. „Tijd", zoo zegt hij, „is de essence van de filmcomedic. Een grappige scène kan volko men bedorven worder. door een tc snel of een te langzaam effect. Wanneer u een grappig verhaaltje vertelt en u brengt do pointe te snel naar voren, is het succes nihil. Zoo is het op het toonecl zoo is het ook op de film. Tijd nemen is al les. Het komische genre stelt dc zwaarste eischen. Met. weet van te vorer. r oit. waar om het publiek zal lachen. Ik kan de ga rantie geven cat ik een zaal met menschcn aan het huilen breng door een van do vele sentimontec'.e methodenmaar :k ben er nooit zeker van, dat ik dc menschen aan het lachen maak, voordat ik een film in pu blieke vertooning gezien heb. Wij brengen in komische films tal van sccncs, waarvan wij zelf verwachten dat men er om zal lachen, maar vaak zijn het- heel andere scènes die het groote succes hebben. Ik mag wel het geheim verklappen, dat wij daarom vaak veel meer komische scènes maken, can er in films voorkomen en deze brenger, wij dan in de plaats van de minder geslaagde." Wij mogen hier nog we! vertellen, dat- Bus ter Kcaton in het dagelijksch leven hcele- maal gren „stalen snuit" heeft. Integendeel hij lacht graag cn heeft een zuiver gevoel voor humor. Vaak haalt hij malle streken uit Over het spannendste moment uit zijn loopbaan zegt hij„In Een Huwelijk uit Wraak moest ik een mast schilderen en er was afgesproken, dat het touw. waaraan ik opgche.-chcn werd. losgc'aten zou worden om een beter lacheffect te krijgen. Ik maakte een zwaaj van zes of zeven meter buiten boord en de snelheid, die ik op den terugweg had. was angstwekkend. Ik wrong mü in alle bochten om niet met den mast in aan raking tc komen en buiten gevecht gesteld to worden. Dc bemanning haalde hot. touw op on trok mij naar boven, zoodat door het inkorten van do lijn ik niet vorder uit zwaaien kon. Edgcr Sedgwick, do regisseur, was zoo bleek als oen doek toen ik bonedon kwam cn pas toen ik zag hoe geschrokkon hij was. begreep ik goed aan we'.k gevaar ik ontsnapt was." Buster is oen zeer bescheiden man. Hij stelt veel belang ln technische problemen on is con verdienstelijk mecanicien. Ver- dor Is hij een geestdriftig basc-ball ocler, zelfs aanvoerder van het Metro Goldwyn Mayer bascba'l-tcam rn dc primus van de piocg Een andere hobby Is: hot grootbren gen van allerlei dieren Bus'er bezit een groote boerderij, waar verschillende dieren opgevoed worden. En verder is hij een harde werker, een goed zakenman on ccn aangenaam causeur, die in de film kolonie geen vijanden heeft- In het Luxor-thcater draait deze weck Voor waarts Marsch, dat geen talkie, wel een gc- luids-film is. ADAM WOONDE IN SUSSEX. Ofschoon dc loftrompet voor Sussex (Enge land) al vele malen is gestoken door voor aanstaande auteurs, zóó ver, dat Sussex het paradijs zou zijn geweest, is nog geen hun ner gegaan. Maar als een Amcrikaansch ge leerde gelijk heeft, dan mag Sussex daar toch aanspraak op maken. Volgens hem zijn de meeste overblijfselen van den voorhistorischen mensch niet. de goeie, niet de echte. De „eerste werkelijke mensch" in zijn gezichtspunt, woonde in Sussex, dat dus dc wieg van het mcnschdom is. Deze echte Adam zou volgens hem ongeveer een en een kwart millioen Jaren geleden ge loefd hebben. Te oordcelcn naar wat wij over de andere bewoners van Engeland in die pe riode hebben gehoord, moet die Adam daar een opwindenden tijd gehad hebben, uitwij kende voor mammoeths cn andere geweldige dieren zooals wij voor vrachtwagens cn bussen uitwijken! OVER SNELHEDEN. Op 14 Nov. 1829 schreef Thomas Greevcy, aldus vertelt Jan D. Colvin in Onze Wonder baarlijke Wereld: „Vandaag heeft er een zeer bijzondere ge beurtenis plaats gehad De Loco-Motief machine is op den spoorweg gekomen. Ik heb de genoegdoening, want een pleizier kan ik het nsct noemen, gehad, oen reis van 8 K M. te maken, die wij Jtn.st in een kwartier afleg den. Van tijd tot tijd overtrof dc machine zichzelf en dan reden we met. een snelheid van 37 K.M. per uur. De snelste beweging vlnri ik verschrikkelijk, zij lijkt wel vliegen.." „Vliegen" met een snelheid van 37 K.M per uur! En nu. 100 jaar later vliegt, de mensch met een snelheid van een kleine 600 K.M. per uur! George Stephenson heeft in 1814, toen zijn machine kolen vervoerde met 612 K M. per uur. gezegd, dat er geen grens aan de snel heid van een dergelijke machine zou zijn. als het voertuig het maar uithield. Een voorspel ling. die voor ccn goed deel al is uitgekomen. Sir Henry Segr&ve vestigde met zijn auto de Gouden Pijl een record van bijna 370 K.M. per uur. In de races voor watervliegtuigen, door Jacques Schneider in 1913 voor het eerst geor ganiseerd. en sindsdien voortgezet om den Schneider Cup. bereikte in 1929 Orlcbar een snelheid van 572 K.M. per uur. De Mauretanla van dc Cunardlijn. zuster schip van de Lusitania in 1906 van stapel geloopen, heef:, een waterverplaatsing van 31 938 ton. is 259 M. lang en 29 M. breed en loopt 25 knoopen. Zij heeft tot dat de Bremen het haar afsnoepte het recorcl van oe snelste reis New-York—Plymouth in 4 dagen 22 uur en 47 minuten gehouden De Bremen (49.000 torn maakte de reis in 4 dagen 14 uur cn 13 minuten, dus in acht uur minder. Een ooievaar vliegt op den trek volgens Melnertzhagen 77 K M. per uur; de adelaar, door een vliegtuig nagejaagd, bereikte 96 K.M terwijl zwaluwen, die men als de snel ste vogels beschouwde, door een vliegtuig, dat 109 K.M. snelheid had, voorbijgevlogen zijn. Bitster Kcaton en zijn vrouio Nathalie Talmadge.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 15