J. LOTTGERING
LETTEREN EN KUNST
Radiomuziek der week.
EEN VOORBESPREKING
Gr.Houtstr.5a - Tel. 10771
BELANGRIJKE
PRIJSVERLAGING
Stillen de hoest
Maken los
BIOSCOOP.
Verzuim niet tijdens de schoonmaak
De Waagspelers.
HAARLEM'S DACBIAD
ZATERDAG 19 MAART 1932
dooi KAREL DE JONG.
Als tolken Jare in den aan. Paschen voor-
afgaanden tijd neemt ook nu de Passie-mu
ziek een belangrijke plaats in het muzikale
leven in. De radioprogrammas der komende
week weerspiegelen dit verschijnsel- Bach's
Mattheus-passie komt op meerdere plaatsen
tot uitzending. Wij zijn echter zoo licht ge
neigd het begrip „Passie-muziek" van zelf
met den naam van Johann Sebastian Bach
te verbinden. Dit nu is niet geheel Juist, want
(al mogen we in diens geweldige Matthëus-
passie de meest dramatische en meest ver
heven, kortom: zelfs voor onzen tijd nog de
ideale en ongeëvenaarde verklanking van
het lijdensverhaal erkennen), reeds lang
vóór Bach zijn vele Passie-muzieken geschre
ven en daaronder bevinden zich werken
van beteekenis. Bovenaan staat van die vóór-
Bachschen Passies wel de Matthaeus-
Passion van Heinrich Schüta. Nu die a.s.
Woensdag door Huizen uitgezonden zal wor
den, willen we over de Passie-muziek in het
algemeen e-n over Heinr. Schütz in het bij
zonder een' en ander schrijven.
Reeds in dc lSde eeuw heeft men de voor
dracht van het lijdensverhaal los gemaakt
van de aigemeene Evangelie-leeringen. Aan
den eenen kant zijn daaruit de Passie-spelen
voortgekomen waarin echter het dramatische
element den kerkelijiken oorsprong en samen
hang spoedig deed vergeten; anderzijds
bleef vorm en geest van de oude leering be
waard, nl. bij de „Koraalpassie". Met het
evangelische kerklied heeft deze geen ver
wantschap; zij ontving haar naam van het
Gregoriaansche koraal, dat ook tegenwoordig
nog de basis der R. K. liturgische muziek
vormt. De Gregoriaansche zangen worden in
twee groepen onderscheiden: concentus cn
accentus. De concentus omvat werkelijke
gezangen, melodieën, waarvan vele door haar
rijkdom, schoonheid cn uitdrukkingskracht
eeuwen lang de meesters der veelstemmige
muziek geïnspireerd hebben. De accentus
daarentegen is minder gezang dan decla
matie, die zich van het gesproken woord
slechts daardoor onderscheidt, dat de stem
een muzikaal-controleerbare toonhoogte be
waart; de redekundige indeeling wordt door
enkele bescheiden toonvallen duidelijk ge
maakt. De accentus is ontstaan in een tijd,
toen zingen gelijk stond met luid spreken.
Tot de accentus behooren nu de
passieleeringen, ook na hun drama
tiseering, dat wil zeggen dat zij met
meer door den priester alleen werden voor
gedragen, zooals bij de algemeene evangelie
leerlingen het geval was. maar dat de rollen
over verschillende medewerkenden werden
verdeeld. De priester of diaken vertegen
woordigde den Evangelist, een tweede gees
telijke zong de woorden van Christus, een
derde die van alle andere personen. Deze drie
„Solisten" of ,.soliloquenten" vereemgden
zich dan bij de woorden der turbae" (me
nigten (als b.v. de jongeren, de hoogepries-
ters, het Joodsche volk, de soldaten enz.) tot
het „koor", dat in lateren tijd door de ge
zamenlijke aanwezige geestelijken ver
sterkt werd.
De accentus begint met stijgende kleine
terts. De Evangelist zingt deze in de tenor lig
ging a--c-c-cenz., Christus in de ba-
riton-liggtng d-fenz.; Petrus en PHa-
tus een octaaf hooger, dus in het falset, de
later bijgekomen sopranist zong de vtou-
•wenpartijen een octaaf hooger dan de Evan
gelist. Meer nog dan door de vocale ligging
onderscheiden zich de personen door d.e slot
wendingen van hun zang, die voor elk ste
reotiep is, waar waarover we nu niet nader
kunnen uitweiden.
Uit dezen, accentus nu zijn de „koraaipas-
sies" ontstaan. In alle treedt echter op een
plaats de concentus inplaats van den accen
tus, nl. daar, waar Christus roept: „Eli, au
lama asabtani".
De koraalpassies werden, in den ouden wa
zelden opgeschreven meestal werden de par
tijen improvisatorisch gezongen.
In de 16e eeuw is de „motetten-passie ont
staan. In deze is de geheele tekst meerstem
mig op muziek gezet. In de plaats der sou
treedt het koor, ook daar, waar een enkele
persoon voorgesteld wordt. Vergeleken met
de oude liturgische declamatie komt in de
motettenpassie een veel levendiger muzikale
handeling voor den dag.
Nog van later tijd is de „oratorische pas
sie". In deze geven dc solo-stemmen cn het
koor door lyrische inlasschen beschouwingen
over het gebeuren, of uiten hun gewaarwor
dingen en conclusies. Tot deze rubriek van
passieverklaringen behooren die van Bach
volgens de Evangeliën van Johannes en Mat-
thaus.
Motetten-passies zijn o.a. van Obrecht
(1505) Jac. Gallas (1587) en Gesius (1607)
bekend. Anderen weer vermengden de stijlen
van koraal- en motettenpassie. Daartoe be
hooren Orlando Lasso, Joh. Walther (de
medewerker van Luther), Vulfrius (1613) en
Schütz.
Heinrich Schütz (Sagittarius) is in 158o.
dus een eeuw vóór Joh. Seb. Bach gestorven;
studeerde aanvankelijk rechten, doch ging in
1609 naar Italië voor muzikale studiën. Hij
werd In Venetië leerling van den beroemden
Gior: Gabrieli. Hij geldt als de grootste com
ponist van evangelische kerkmuziek vóór
Bach. Hij schreef meerdere Passies; die naar
Matthëus heeft hij in 1666, dus op hoogen leef
tijd gecomponeerd, Schütz' passies zijn a
cappella bedoeld, dus zonder begeleiding van
instrumenten; zij vertoonen een vermenging
van den Gregoriaanschen accentus met an
dere stijlen, voornamelijk met den eenstem-
migen Italiaanschen zang. De partij van den
Evangelist is nagenoeg in den ouden koraal-
toon gehouden. De verschillende personen
en gebeurtenissen zijn door Schütz scheef
en levendig gekarakteriseerd; soms heeft zij
zeer dramatische momenten weten te berei
ken. Het hoogtepunt ligt wel bij het boven
genoemde „Eli, Eli", dat in de afgebroken
eerst stijgende, dan dalende melodie een
aangrijpend beeld van de worsteling der laat
ste krachtsinspanning en de dooropvolgende
uitputting geeft.
Vermeld zij nog dat Schütz de componist
der eerste Duitsche opera „Daphne", geweest
is In 1672 ls bij overleden.
De naderende lente wordt a.s. week in vele
composities aangekondigd; de herdenking
der Opstanding vinden we terug in de uit
voering der 2de Symphonie van Mahler (Ber
lijn, Zav.), die in zijn eerste hoofddeel wel
erg veel Wagner-herinneringen vertoont,
maar in zijn laatste zich tot een groote cli
max verheft. Mahler's pessimisme heeft zich
tot het Scherzo, een uitwerking van zijn lied
„Die Fischpredigt der H. Antonius, beperkt.
Een bijzonderheid is de Wo. uitzending van
Motala; hier zal voor de eerste maal het
nieuwe instrument dat door de samenwer
king van den beroemden natuurkundige Prof.
Nernst met de niet minder beroemde plano
fabrikanten Bechstein ontstond, door den
aether klinken. De „neo-Bechstein" heeft
recht op onze buitengewone belangstelling!
HET TOONEEL
„VERLIES EN WINST /32,/
van M. H. K. Franken, door de
Amsterdamsche Studenten
Organisatie
De heer G. F. M. Schutte schrijft ons:
Woensdagavond gaf de Amsterdamsche
Studenten-Organisatie voor Moderne Kunst
een uitvoering in den Hollandschen Schouw
burg. Zij had hiervoor gekozen het Lustrum
spel van het Delftsche Studenten-Tooneel-
gezelschap Verlies en Winst *32. divertisse
ment melancolique van M. H. K. Franken,
onder regie van Abraham van der Vies.
Deze opvoering leek mij zoo buitengewoon
belangrijk, dat ik mij tot enkele bestuurderen
van Haarlemsche vereenigingen op cultureel
gebied heb gewend met het doel, deze opvoe
ring ook in Haarlem mogelijk te maken. Of
deze poging zal slagen, zullen wij moeten af
wachten.
Het stuk bestaat uit 3 bedrijven met een
proloog en een epiloog en behalve in het
grootsch opgezette Wereldsche gerecht (III)
zijn de figuren in het stuk allen gewone
menschen. De kaartclub, bestaande uit den
dokter, den criticus, den handelsreiziger en
den eigenaar van het winkeltje in grafarti-
kelen, bespreekt ter linkerzijde van het too-
neel zoo onder de bridge door de lasten en
problemen van dezen tijd, terwijl ter rech
terzijde het leven van een oude vrouw lang
zaam uitdooft. Op het middentooncel zien
we in volgorde der bedrijven: 1. de straat,
later de vergaderzaal van het wereldsche ge
recht; 2. dc winkel in rouwartikclen van
Monsieur Durant; 3. het pierement met de
draaiorgelmuziek van Hans Brandts Buys;
4. de vergaderzaal van het Wereldsche Ge
recht; 5. het poortje in den muur. Hiervoor
ontwierp va*i der Vies een tooneelbouw die
respect afdwingt, want in een hoofddécor
laat hij alles spelen.
Ik wil slechts enkele punten uit de voor
stelling aanstippen, hoewel de groote hoe
veelheid goeds de keuze moeilijk maakt. Ik
denk dan allereerst aan het pierement, zoo n
groot café-orgel, met de twee maatslaande
en trommelende mannetjes, waarvan de een,
het rechter mannetje ,op zoo'n prachtig een
voudige wijze ingrijpt, in een tragedie: aan de
zuiver gegeven ontwikkeling van de liefde
van Anneke en Gijs en de episode met het
danserejse van het orgel, en den clown, die
met hun aller leven speelt. Dit pierement,
door den kroegbaas gekocht om de crisis te
bestrijden, speelt het drama af voor een
kwartje de rol, want een cent was toevallig
niet aanwezig.
Dan denk ik aan enkele werkelijk groote
momenten aan de speeltafel, waar men er in
slaagde, niettegenstaande het groote tooneel
nergens was afgescheiden in hokjes, toch
volkomen de situatie te scheppen van een
klein rookerig café, waar de vier mannen
hun avond slijten en vanwaar de handeling
zich steeds weer verplaatst naar de andere
twee afdeelingen.
Maar vooral denk ik aan het Wereldsche
Gerecht.
Hier slaagde Franken er !n. om ons in
klein bestek de leiders der menschhcid in al
hun sterke zwakheid te laten zien.
De vergadering wordt gepresideerd door
een professor in de economie. Rechts van
hem zitten de generaal, de industrieel, de
dominéé en de partijleider en links de diplo
maat, de bankier, de rechter en de Journalist.
Om deze kamer heen bouwde van der Vies
een weegschaal, links het verlies, rechts de
winst.
Gijs en Anneke, die overal moeilijkheden
op hun weg gevonden hebben, hun witten
weg naar het kleine huisje met de roode bloe
men, zullen juist verwijderd worden omdat
de deuren worden gesloten, als een der bo
den, die hem ook als het rechter mannetje
van het pierement al goed gezind was, hem
introduceert als de accountant, die de boeten
der heeren komt controleeren. En Gijs, die
nooit een baan kon krijgen, niettegenstaan
de al zijn diploma's, omdat hij geen getuig
schriften kon overleggen, wordt door de ver
gadering als accountant geaccepteerd, want
de uitleg van den bode: Als hij de boeken in
orde bevindt, is iedereen tevreden en als ze
niet in orde zijn wordt hij er uit getrapt",
kan niemand weerleggen
De president opent de vergadering met- een
pessimistische beschouwing over dc slechte
tijden en geeft het woord aan den generaal,
die met stemverheffing de oude leugen ver
dedigt, dat de militair er is, om den vrede te
bewaren. Men wil dat hij ontwapent. Goed,
maar dan eerst, alle anderen. Hij concludeert,
dat er door de militairen helaas weinig op
het gebied van den vrede bereikt is, en sluit
zijn post met verlies.
De journalist, als vertegenwoordiger van de
Koningin der Aarde legt dan uit. dat alles
voor hem even belangrijk is, dat kritiek geen
reden van bestaan heeft, slechts objectieve
weergave van alle gebeurtenissen is noodza
kelijk; en als dan de kunstcriticus opspringt
cn schreeuwt om het goed recht om het goed
recht der Kunst, wordt hij snel de zaal uit
gewerkt. De post sluit met verlies.
De partijleider heeft niet veel interesse,
want de verkiezingen vinden eerst in 1936
plaats, maar in de boeken wil hij toch voor
komen, om zijn invloed niet door anderen te
laten ondermijnen. Verlies.
Nadat ook de dominee en de diplomaat in
mineur hebben gesproken, moet de rechter
verklaren, dat hij zich van een oordeel moet
onthouden zoolang hij niet alles weet, en zijn
post. wordt als goodwill op de balans vermeld.
Dan wil de president het woord weer ne
men, maar de bankier cn de industrieel in.-
terrumpeeren, dat zij nog niets gezegd heb
ben. Hun zegt de president dan het zwijgen
op. Zij hebben het in deze j?*ren in hun af-
deeling zoo slecht gemaakt, dat op hun oor
deel geen prijs wordt gesteld.
Ondertusschen heeft Anneke haar potje
met een roode geranium op de winstschaal
gezet, terwijl de boden de boeken naar de
verliesschaal dragen en de balansen door Gijs
worden gecontroleerd-
Terwij l allen nu redetwisten, daal;, de
schaal Winst. De dominé springt ontzet over
eind, en als de president de bode gelast te
INGEZONDEN MEDEDEEL TNG EN
a 60 Ct». per regel
Ververij en Chemische Wasscherij
MIJN HARDT'S
SALMIAK-TABLETTEN
Dooien 20 en 30 ct. Bij Apoth. en Drogisten
gaan zien wat er op winst staat, kan deze
niet anders zeggen dan „eeh potje met blom
men". Als dit dan snel verwijderd wordt,
daalt de schaal verlies en Ls alles goed. Oijs
levert het rapport in en dit blijkt bij voorle
zing een liefdesbrief aan Anneke te zijn. Met
smaad wordt hij verwijderd, niet dan na met
klem voor zijn recht als Mensch te zijn op
gekomen. Dan geeft Jan, het zoontje van den
kroegbaas nog even zijn opinie over de hee
ren ten beste, en daarna serveert de bode de
vingerkommetjes en de servetten. ,Fn zij, zij
wasschen hunne handen in onschuld, cn
hunne monden".
Dan nog het prachtige slot. de dood der
oude vrouw, do dood van Gijs, onder het
dansen van de carnavaLsgasten, cn het slui
tingsuur van het café, hoogste tijd, denk om
de politie, das Lied ist aus.
Fragmenten slechts, beelden die nu nog
scherp in mij voortleven. Mijn oprechte dank
aan allen die tot het ontstaan, uitvoeren, en
organiseeren van dit spel van onzen tijd
hebben meegewerkt.
Moge het ons gelukken ook Haarlem van
dit zoo bij uitstek goede moderne tooncci te
laten genieten.
G. F. M. SCHUTTE.
EEN LONDENSCH ORKEST IN NOOD.
Met de komst van het symphonie-orkest
van de British Broadcasting Corporation is
het bestaan van andere Londensche orkesten
dat toch al nooit gemakkelijk was, zeer ha
chelijk geworden. Het bestuur van het Lon-
densch Symphonie-Orkest heeft zijn abonnés
doen weten dat om financieele redenen twee
vermaarde uitvoerenden kunstenaars, Elisa
beth Schumann, de zangeres en Moritz Ro
senthal, de pianist, niet op een van de con
certen in de Queens Hall hebben kunnen ver
schijnen. Het was gebleken dat de orkest-
directie onmogelijk de kosten kon dragen
voor het engageeren van solisten, die door
den onlangs overleden impresario, Lionel
Powell, waren uitgenoodigd. De 6 concerten
in Londen, tot heden in het seizoen gegeven,
hadden een zwaar verlies opgeleverd cn het
zelfde moest worden gezegd van de concer
ten van dit orkest in de provincie. Tot heden
was op deze serie concerten een bedrag van
1550 pd.st. toegelegd.
Dit feit is te meer te betreuren aangezien
het Londensch Symphonie-orkest, van muzi
kaal en kunstzinnig standpunt beschouwd,
met schitterenden uitslag heeft gewerkt.
Maar het is duidelijk dat deze particuliere
concertonderneming het niet kan bolwerken
tegen een organisatie als de B.B.C.. welke ln
staat is met staatshulp en uit openbare fond
sen te betalen voor de diensten van de beste
musici en wereldberoemde solisten. Naast het
B.B.C.-Symphonie-Orkest, dat een groot aan
tal openbare concerten geeft in Londen, heb
ben organisaties als het Londensch Sympho-
nie-Orkest geen bestaanskansen meer. en het
is te vreezen dat zij vroeg of laat zullen wor
den ontbonden, tenzij de BB.C., een plaatsje
er voor inruimt in de muziek-zon.
MUZIEK.
Liebe", die op de trappen had plaatsgeno
men! Ook het effect van het oogenbilk in
het slottooneel, waarop in het duister de
groote portretten der „Ahnen" (die sprekend
op Jula Rlllo en Walter Triebei leken) als
transparenten lichtten was een lumineuze
vondst.
De eerste scène begon met een modeshow
waarin verschillende leden van het Hlrsch-
ensemble als vrouwekijns en mannekens fun
geerden. We hebben daar fraaie en elegante
creaties van het Haagsche liaison de Paris"
kunnen bewonderen en dc nieuwste heeren-
modevS der firma Dyckhoff en Zn. Ik hen
een leek op dat gebied, maar vond verschil
lende damesjapponnen wel erg apart en af-
TUdig, of afgezakt: een rok met een paar
hengsels en verder naaktstudic! Maar dat
zal wel zoo hooren en is ln den zomer niet
zoo koud als het nu nog lijkt. Er waren
trouwens ook beeldige meer gesloten of
complete jurken en betooverende complets
Complets ook voor heeren: costuum, paletot
(geheel op zijde!), Jas en pet. Laten we 't
ons voor gezegd houden. En «n jaquet van
grijs cheviot met zwart geboord en gesloten
met één lossen knoop en een redingote ook
al met één lossen knoop en zonder overslag
en daarbij een grijs gilet met parelmoer
boutons en gestreepte:; pantalon.... o, wat
een vondsten! Wat jammer dat er nu net
malaise ls! Enfin, de ongekend en onge
ëvenaard lage prijzen dr firma's X en LJ
kunnen ons toch misschien aan al die zalig
heden helpen.
Het was Vrijdagavond in den Schouwburg
niet zóó vol als we bij Hlrsch gewend zijn.
De Paaschtijd deed vermoedelijk zijn invloed
gelden. Toch was de zaal vrij goed bezet;
de aanwezigen hebben zich geamuseerd cn
daarvan herhaaldelijk door applaus blijk ge
geven.
K. DE JONG.
lï KMBRANDT-TIIEATER
Liefdes-Parade.
Over de hoofd
film ln het Rem-
brandttheater kun
nen we kort zijn:
ieder zal zich Mau
rice Chevalier en
Jeannetto MacDo-
nald nog wel herin
neren ln de koste
lijke operette-film
..The Love parade."
Ieder zal de „hits"
uit deze film nog
wel kennen. Dream
lover, Love Parade.
Nobody's using It
M. CHEVALIER now. En ieder zal
deze film nogmaals willen zien. Want ze
schenkt een zeer genoeglijken avond.
Uit het voorprogramma noemen we voor
al het variété-nummer van de 4 Bronetts, de
bekende Scandinavische clowns. Het is wer
kelijk de moeite waard deze grappenmakers
aan het werk te zien. En al zijn hun grol
len niet geheel onbekend, toch weten zij ze
met een smaak en élan op te disschen, dat
het een genoegen is hen te aanschouwen.
En voorts hebben Polygoon. Fox cn Para
mount gezorgd voor actueel nieuws in klank
en beeld.
Het Mysterie der Schepping.
Zondagmorgen draalt in het Rembrandt-
theater ..Het Mysterie der Schepping", een
U.F.A. cultuurfilm onder leiding van Ems'.
Krieger vervaardigd. De film geeft weer de
ontwikkelingslijn der levende wezens van
het eencellige amoebc-achtlge wezen af naaT
den mensch toe.
Dc wijze van voortbrengen, paren, rijp
worden en baren van verschillende dierklas
sen zijn op fraaie wijze opgenomen. Een ander
deel der film ls gewijd aan menschelljke ab
normaliteiten en aan apen.
Het is een hoogst interessante film, die In
verband met een en ander goedgekeurd ls
voor personen boven 14 jaar.
CINEMA PALACE.
Fritz Hirsch Operette.
Met „Rund um die Liebe" heeft Fritz
Hirsch ons een operette doen vertoonen, die
van het gemiddelde van het genre weinig af
wijkt. De verwikkeling: wederzijdsche ver
wisseling door vermomming was even weinig
oorspronkelijk van gedachte als waarschijn
lijk van uitvoering; de muziek; van Oscar
Strauss een samenstel van beproefde recep
ten meerendeels zonder een karakteristieken
smaak. Eenige walsmelodieèn, een vlotte
en werkelijk aardige marsch, een paar vrij
zoutelooze melodrama's een geslaagde paro
die op „Ich bin ja heut so glücklich": zie
hier een kort overzicht van de muzikale
spijze. Van de Walsen was het Walslied „Ein
Schwipserl" nog wel het aardigste; in het
melodrama no. 11 kwam een geslaagd mu
zikaal moment voor; in een ander nummertje
was het vooral het instrumentaal effect te
prijzen. Trouwens over het geheel toonde de 1
instrumentatie den kundigen en geroutl-
neerden vakman.
Ook de rolbezetting gaf weinig nieuwe ge
zichtspunten. We zagen de goede bekenden
van het Hirsch-ensemble elk in een rol zoo
ais we die van hen kennen. Friedel Dotza en
Hilde Harmat jeugdig, specLsch cn elegant,
Jula Rillo als „komische Alte", Artur Eugens
plomp parvenuachtig, Walter Triebei als pie
pende geborneerde oude deftigheid, Albert
May als noble seigneur, Paul Harden als ie-
vcndlgen jeune premier, Herbert Weissbach
als stupiden baron. Daaromheen groepeerden
zich de rollen van minder beteekenLs. Helaas
ontbrak de ziel van alles, Frltz Hirsch. op het
tooneel. Hoe grappig en verdienstelijk de an
deren ook spelen, geen weet als Hirsch het
tooneel te vullen en door luimige invallen en
gezegden den lach te ontketenen.
Toch was de geest van Hirsch over allen
vaardig; niet het minst bespeurden wc dien
in het decor, dat als steeds origineel was.
Hoogstvermakelijk waren b.v. de Imbeciele
snuiten van de twee decoratieve leeuwen die
het trapbordes flankeerden en waan-an mer.
den eer.e een sigaret in den goedigen muil
gestopt had. Nog vermakelijker werd het toen
beide hun koppen met de groenlichtende
oogen bescheiden afwendden „rund um die
„Rango".
In de krant van Donderdag is „Rango"
al uitvoerig besproken. We kunnen niet
anders doen dan deze prachtige Jungle-film
opgenomen in de oerwouden van Sumatra,
het eenige land waar tijgers en oerang-
oetang gelijktijdig voorkomen, door den be
kenden Ernest Schoedsach, aan onze lezers
ten zeerste aanbevele.n. Men lette dan
een speciaal op de uitdrukking in de ge
zichten van de apen. Het is dikwijls meer
dan komisch zooals hun absoluut mensche
lljke gevoelens op menschelljke wijze in hun
gezicht tot uitdrukking komen. Ik zag hot
nog nooit zoo frappant. Deze film zal u in
angsten en beven soms doen nederzitten. in
spanning en ook in plezier. Het zou wer
kelijk jammer zijn als u de film ongezien
voorbij liet gaan. Na de zoo verdienstelijk
gespeelde openingsmuziek, draalen het
Ufavon Journaal, het Universal News cn
Polygoon's Holl. Nieuws. Vooral Polygoon
munt dezen keer uit, wat heel wat zeggen
wil. daar de belde andere ook uitstekend
zijn. Max Fleischer komt met zijn geluids-
teekenfilm „Show me the way to go home".
De man op het tooneel brengt iedereen in
stomme verbazing over zijn prestaties. Hij
werkt met duiven, kaarten, een gehypnoti
seerde slang", die schrijft, groote theekis
ten en twee jonge meisjes. Wc weten, dat we
er tusschen worden genomen, maar we
snappen in de verste verte niet hóe.
LUXOR THEATER.
Madame Satan.
Wanneer een vrouw tot de ontdekking
komt dat zij haar man niet meer boeit, dat
er eer. andere is gekomen in zijn leven, bij
wie hij zoekt wat hU bij haar niet kan vin
den als een man moe van zijn zaken
terug komt, wil hij wel eens liever naar wat
luchtlgcrs dan een concert dan is er maar
een methode die succes kan afwerpen, en
dat is met de middelen der andere vrouw
deze te bestrijden. Te gaan concurreeren om
zoo den dolenden echtgenoot terug te win
nen.
Bob raakt vervreemd van Angela, houdt er
een vriendinnetje Trixie op na. Angela komt
er achter en besluit te gaan vechten voor
haar geluk.
INGEZONDEN MEDEDEEL!NGEN k 60 Cu. per regel.
L'w handen ook vooral 's avonds in te wrijven met Purol, dan blijven ze, ondanks al het
natte en rawe werk, toch gaal en zacht. PUROL dooa 30 ct. Bij Apotb. en DrogUien.
Op «en fantastisch bal-masqué in een Zep
pelin verschijnt *U aU Madame Satan en
lokt Bob van Trixie weg. Ever. nadat zij
haar masker gelicht heeft, vergaat het lucht
schip door onweer. Angela komt met een
parachute behouden neer, terwijl Bob zon-
der valscherm ln een meer plonst. Dan heeft
Bob begrepen dat zij toch bij elkander
hooren.
Deze geschiedenis is door Cecil B. de Mille
uitgewerkt in een amusante film met revue-
inlasschingen. Zij geeft aanleiding tot grap
pige situaties, al zijn deze nu niet. steeds fijn
geestig. Jammer Ls de groote hoeveelheid
tekst. Goed getroffen is het bal-masqué in
de Zeppelin met de daarop volgende ramp.
Kay Johnson, Reginald Denny en Lillian
Roth vervullen de hoofdrollen.
Het voorprogramma is uitstekend verzorgd.
Behalve een fraaie natuurfilm over de
Mooren-palcixen ln Spanje bij Granada is er
Cliff Edwards (Ukelele Ike), die eenige aar
dige Jazz-songs zingt en ls er een mooie
kleurenfilm, die op komische wijze vertelt
hoe „zij" de ..hoofdrol krijgt". Op het tooneel
de vier Vree s in een beschaafden en krach-
tigen gladiator-act
Schimmenspel.
De Strijd door alle Tijden.
Germanen uit het Schimmenspel.
Dc strijd door alle Tijden.
Dc dagen van weleer, toen de Guldcnberg-
sche Poort in de Groote Houtstraat een
hoekje van het ParUsche Montmartre werd,
eiken avond weer, als Ko Doncker er zijn
schimmenspel vertoonde, leefden gisteren
weer voor mij op. Vijf en twintig jaar ls dat
al geleden en het ls mij, of het gisteren was,
dat wij daar op tonnetjes dicht naast elkaar
zaten en schaterlachten om Ko Doncker's
Liefde door alle Tijden. En ik weet ook nog.
hoe de lach plots soms verstomde en wij stil
werden van bewondering voor de prachtige
schimmen, die de kunstenaar Doncker ons
voortooverde.
Aai; die dagen van vroeger dacht. Ik tel
kens bij het schimmenspel De Strijd door
alle Tijden", dat gisteravond voor het eerst
door de Waagspelers in het Waaggebouw
werd vertoond, terug. O, de vervaardiger van
dit schimmenspel, de heer F. H. Smit zal zeir
de eerste zijn om toe te geven, dat hU geen
Ko Doncker ls, maar iets van den geest van
dezen knappen voorganger leeft toch ook in
dezen Haarlemmer. De heer Smit heeft met
zijn Schimmenspel geen nieuwe wegen be
wandeld; hij heeft Ko Doncker niet alleen
in den titel vrijelijk nagevolgd; een enkele
maal, zooals bij Leeuwenhoek en zijn bacil
len nadert hij hem zelfs pijnljk dicht, maar
al is dit werk dan ook niet oorspronkelijk, het
getuigt toch van talent en is doortrokken
van den zelfden vroolljken geest als dat van
den onverge tel Ijken kunstenaar, dien Smit
tot voorbeeld koos. Smit toont ln zijn knup-
pelrijmen dezelfde oubolligheid als Ko
Doncker had cn er ls ook bij hem even
als dat bij den schepper van Do Liefde door
alle Tijden was eenheid tusschen den
grappigen soms zelf geestigen tekst en
do vertoonde schimmen.
Zijn vis comica spreekt zoowel uit zijn
rijmen als uit zijn schimmen, die ons den
strijd der menschen van den vroegsten tijd
af zelfs van het Paradijs tot heden toe
geven.
In zijn Schimmen tracht Smit ons al even
min iets nieuws te brengen. Ook hier volgt
hij beproefde voorbeelden, maar hij doet dit
knap en zijn vroolijke humor verlaat hem
maar heel zelden. Er waren bU deze gesne
den figuren vooral bij de groepen ver
scheidene, die terecht een spontaan applaus
uitlokten. Welk een voortreffelijk gelukte
groep bijvoorbeeld was die stoet van de naar
het Heilige Land trekkende ridders. Welk een
gespierde kracht in die mannen, die het
paard van TroJo. voorttrokken! Hoe geestig
met tal van aardige details dc optocht
der dieren naar de Ark van Noach en hoe
fijn zulke enkele figuurtjes als die van Lo-
dewijk XV en Madame dc Pompadour. Zeer
suggestief was ook het beeld van verlaten
heid, dat de vlakte van Rusland opriep en
levendig van expressie bijzonder knap
zelis van uitvoering - dc Place dc la Con
corde met de guillotine, Van werkelijke
poëzie Franciscus van Assisi tusschen de vo
gelen. een der best geslaagde tafercelen in
dit schimmenspel. De brandende steden
wij kregen er zelfs drie: Trojc. Rome en
Moskou deden het minder cn toonden te
weinig verschil in visie bij den maker.
Verreweg het beste deel kregen wij voor
de pauze- De tragiek van den strijd der laat
ste tijden leende zich minder voor dat humo
ristisch opgezette Schimmenspel. Misschien
ook ging zij boven dc kracht van het talent
van den heer Smit, die bij het wel wat pathe
tische slot niet de schimmen wist te maken,
welke de idee tot uitdrukking moesten
brengen.
Ook het daaropvolgende Dante en Beatrice
bracht het tegenovergestelde van een cli
max. Deze parodie op een der meesterwer
ken der litteratuur kon lk moeilijk goutee-
ren zij was zouteloos en l;et viel mij niet
gemakkelijk om in den tekst en in de vrij
grove schimmen den geestigen maker van
Dc Strijd door alle Tijden van voor de pauze
terug te vinden. Ik zou den Waagspelers ern
stig willen raden dit nastukje van het pro
gramma te schrappen. Ook met Dc Strijd
door alle Tijden is het programma al lang
genoeg. De flauwe parodie op Dante en Bea
trice kan niet anders dan den totaalindruk
verzwakken.
De heer Smit zal van dit eerste nummer
nog veel p'.eizier beleven; het groote succes
van gisteren is er mij een waarborg voor.
J. B. SCHUIL
UIT DE STAATSCOURANT.
BURGEMEESTERS.
Benoemd is tot burgemeester van Klooster
buren H. Scholtens cn tot burgemeester van
Erp M. A, Eüen*.
