i
De Haarlemsche financiën.
c
Week van het Boek.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14988
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 7 Mei 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week 0.05, per maand 022, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer ƒ025. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60.
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels f030. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend d contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-, Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 1 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN
HAARLEM, 7 Mei.
President Doumer vermoord.
Het is wel een zonderling noodlot dat een
einde gemaakt heeft aan het leven van den
president der Fransche Republiek, Paul
Doumer. „Hoe is het mogelijk!" moet hij uit
geroepen hebben toen de revolverschoten
hem troffen. En in de geheele wereld zal die
vraag vandaag herhaald worden. De presi
dent van Frankrijk is immers niets meer dan
,,de opperste vertegenwoordiger der republiek:
een decoratieve figuur zonder eenige regee-
ringsbevoegdheid. wiens belangrijkste taak
bestaat in het presideeren van een aantal ka
binetszittingen en in het aanstellen van ka
binetsformateurs. Dit laatste moge nog be
langrijk schijnen. De practijk heeft evenwel
bewezen dat de president de adviezen van
zijn politieke raadslieden moet volgen. Di
recte politieke invloed, het nemen van per
soonlijk initiatief zijn hem niet toegestaan.
Zoo wil de Fransche grondwet het, en na de
mislukking van de Tweede Republiek in 1852,
teen de president zich tot keizer liet uitroe
pen, is de Derde Republiek angstvallig over
de grondwettelijke beperkingen van het eer
ste staatsburgerschap blijven waken. Wie er
inbreuk op trachtte te maken bekwam dat
slecht. Het gebeurde trouwens zelden, maar
men herinnert zich nog wel het gedwongen
aftreden van president Millerand, die sinds
dien geenerlei rol van beteekefiis meer heeft
kunnen spelen. Krachtige figuren hebben
zelden in het Elysëe gezeteld. Een der voor-
naamsten,Casimir Pérder, hield het niet lan
ger dan zes maanden in „de gouden kooi uit".
Toen ging hij vrijwillig heen. Van Poincaré,
president in de jaren 19131920, wordt altijd
beweerd dat hij dankbaar was toen het ein
delijk was afgeloopen.
Gewoonlijk zijn de presidenten van Frank
rijk politici van het tweede plan, die hun
loopbaan indrukwekkend besluiten met de
vervulling van het hoogste ambt in den
Staat. Dit geldt kenmerkend voor figuren als
Gaston- Doumergue (Doumer's voorganger,
Armand FalLières, Emile Loubet, Félix Faure
(die tijdens zijn presidentschap plotseling
stierf), Paul Deschanel, die in 1920, na slechts
drie maanden in het Elysée, door ziekte zijn
ontslag moest nemen).
De eenige president der Republiek die,
vóór Doumer. door moordenaarshand den
dood vond was Sadi Carnot. Deze ex-inge
nieur, later politicus, had in Juni 1894 zijn
zevenjarige ambtstermijn op enkele maan
den na voltooid, en snakte naar het rustige
huisje-met-tuintje in de provincie dat het
ideaal van 99 van de 100 Franschen is, toen
de Italiaansche ^anarchist Caserio hem ver
moordde. Dat gebeurde in Lyon. De president
bezocht daar de Koloniale Tentoonstelling.
Toen hij in den avond van 24 Juni 1894 naar
den schouwburg reed om er een galavoorstel
ling bij te wonen, sprong Caserio op het rij
tuig en bracht Carnot een dolksteek toe. Hij
stierf den volgenden morgen vroeg. Sadi
Carnot was een der weinige populaire presi
denten die Frankrijk gekend heeft. Hij reisde
heel veel door het land, was een beminnelijk
man en wist meer van het ambt te maken
dan de' meesten van zijn voorgangers en op
volgers.
De „man in the street" in Frankrijk heeft
voor den president gemeenlijk niet veel meer
dan een vriendelijke waardeering, gemengd
met een tikje spot, dat in de cabarets nogal
eens tot uiting pleegt te komen. Hij is „ce
brav' bonhomme", die goeie kerel. Niemand
is tegen hem, niemand maakt zich warm
over hem.
Zoo was het ook met president Doumergue
merkwaardigerwijze een Protestant, en
even merkwaardigerwijze een vrijgezel. Want
„Madame la Présidente" pleegt anders nogal
een belangrijke figuur te zijn. Het ambt van
haar echtgenoot is immers uitsluitend repre
sentatief, zoodat zij als gastvrouw een om
vangrijke taak heeft.
Paul Doumer is, op enkele dagen na, een
jaar president geweest. Hij werd gekozen als
candidaat tegen Briand, dien men een te
machtige' persoonlijkheid vond. Een erg
vriendelijke pers had Doumer bij zijn verkie
zing niet. Men beschouwde hem als het type
van den beroepspoliticus van den „Streber'.
Maar hij was al 74 jaar, hij was voorzitter
van den Senaat de gebruikelijke wipplank
naar het vereerende ambt in het Elysée en
hij had veel geleden. De oorlogswaanzin had
Doumer en zijn vrouw ten volle getroffen: in
de ramp 19141918 verloren zij hun vier
zoons.
Het noodlot heeft gewild, dat deze oude
man tenslotte ook zelf nog een gewelddadigen
dood heeft gevonden, en in zijn uitroep „Hoe
is het mogelijk!" voelt men de tragiek van
een, die al zooveel had moeten lijden en toch
nog door moordenaarshand viel.
Waarom?
De moordenaar Gorgoeloff, een Russische
dokter, blijkbaar een Letlander, schijnt in
zijn geestvermogens gekrenkt te zijn. Zijn
beweringen dat hij ..een Russische fascist" is,
en zich op Frankrijk wilde wreken omdat
het Rusland niet van de bolsjewistische ti
rannie tracht te verlossen, zijn onzin. Zijn
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
WORDT BEGUNSTIGER
VAN
TEL. 16930 - RIDDERSTRAAT 6
ZIE ANNONCE VAN GISTEREN
zelfbeschuldiging omtrent den roof van
Lindbergh's kind lijkt even onzinnig. En als
hij zich werkelijk op Frankrijk wilde wreken
had hij het kunnen treffen in menschen van
meer beteekenis en bevoegdheid dan den
vermoeiden ouden man, die de staats-hon-
neurs waarnam op het Elysée. Zelfs anarchis
ten plegen zulke aanslagen op nominale
staatshoofden niet meer. Zij zijn van een vo-
rigen tijd. Men zou ze tegenwoordig nauwe
lijks meer mogelijk geacht hebben.
Evenals Sadi Carnot is Paul Doumer in den
vroegen morgen na den dag, waarop de aan
slag gepleegd werd, gestorven. Gisteravond
kwamen er nog optimistische berichten om
trent zijn toestand. Wonderlijke berichten,
want hoeveel kans maakt een oude man van
75, die zwaar bloedverlies heeft geleden door
dat een slagader is getroffen! De pogingen
om hem door bloed-transfusiös te redden
hebben niet mogen baten. Het is een droevig
einde van een man die veel geleden heeft.
De tegenwoordige president van den Senaat
Lebrun, wordt reeds als candidaat der rech
terzijde voor het presidentschap genoemd. Er
zullen er wel meer komen. Merkwaardiger
wijze zal, aangezien de aftredende Kamer
nog tot 1 Juni zitting houdt en de grondwet
bepaalt dat een presidentsverkiezing „on
middellijk" moet plaats hebben, deze Kamer
nog deelnemen aan de verkiezing. De presi
dent wordt gekozen door de Kamer en den
Senaat, bijeenkomend als „Nationale Verga
dering" in het kasteel van Versailles. De
Senaatsvoorzitter presideert de Nationale
Vergadering.
Morgen heeft de herstemming plaats voor
de Kamerverkiezingen in Frankrijk. De moord
op Doumer zal wel geen politieken invloed
doen gelden. Het zou anders zijn als de moor
denaar b.v. een Duitscher, een Russische bols
jewiek of een Fransche communist was ge
weest.
R. P.
NATIONAAL CRISIS-COMITé
Leerlingen en Onderwijzend personeel
der Middelb. school voor Meisjes,
April J932 10.43
Bijdrage Mei personeel notaris X 8.50
Maandel. bijdrage winkel- en atelier-
personeel fa. Kreymborg en Co-,
afd. Haarlem 12.50
Maandel. bijdr. personeel Huetschool 6 50
De week van het boek is opnieuw aan
dsn gang,
De week van het 'boek is een week van belang.
Kleine peuter van twee jaren
Zit tevreden in een hoek,
Plukkend met zijn kleine knuistjes
Aan zijn linnen prentenboek.
Kleine meid van net pas zeven
Ligt daar languit op den grond.
Spellend wat er in haar boekje
Bij de mooie plaatjes stond
Stil zit ginds de H.B.S.'er
Na 't gewone bedtijd uur
In den sterken ban gevangen
Van een boek vol avontuur.
Met een blosje op de wangen.
Voor de buitenwereld „weg",
Vraagt de bakvisch zich in spanning,
Zou hij haar nog krijgen, zeg?
In de keuken zit het meisje.
Nu de dagtaak is volbracht,
In een filmroman te lezen.
Met een held vol moed en kracht
Moeder zoekt ook op haar wijze
In de boeken haar vertier,
In het boekje van den slager
En dat van den kruidenier.
Vader heeft in deze dagen.
Voor de boekenweek geen tijd.
Boeken zijn voor hem geen fictie
Maar een harde werklijkheid.
De week van het boek is opnieuw aan
den gang
Voor vader is t boekjaar alleen van belang.
BURGERLIJK ARMBESTUUR.
HET NIEUWE REORGANISATIEPLAN.
AFSLUITING VAN DE
MUNTERSLAAN.
HET PUBLIEK MAAKT DEN WEG DEFECT.
Het zal velen opgevallen zijn, dat de
Munterslaan voor het verkeer is afgesloten.
De oorzaak ligt in de weigering van eigena
resse, de N.V. tot Exploitatie van onroerende
goederen, om den weg te onderhouden, een
verplichting haar door de gemeente Haarlem
opgelegd. Èn voorts zou de weg door het
publiek defect gemaakt worden. Redenen,
waarom aan de zijde van de Leidschevaart
en aan die van Aerdenhout een afsluitboom
geplaatst is. Dat men over dit besluit niets
gesticht is. blijkt wel uit het feit. dat de
bo:m bij de Lel; se he vaart, in den nacht van
Donderdag op Vrijdagnacht is doorgezaagd.
Nader vernemen wij, dat dc heer P. G.
Smit van Srnit's Grond Exploitatie te Heem
stede, voor de Handels Mij en voor de Ex
ploitatie Mij Oosterduin Vrijdagmiddag ge
tracht heeft, met een vertegenwoordiger der.
eigenaar der betreffende gronden, den heer
Gérard van der Vliet-, in onderhandeling te
treden, om de afsluiting weer opgeheven te
krijgen.
Deze onderhandelingen hebben geen re
sultaat opgeleverd, zoodat de zaak wel op
een procedure zal uitloopen.
VOOR EEN NIEUWEN ADRIAAN
A. Th. 1—
Tante T., tante J„ tante C. en
Henjo f 1.25
Vorig totaal 1 378.30
Samen
f 379.55
Zooals wij reeds mededeelden is door het
college van B. en W. opnieuw aan de orde
gesteld de qüaestie van de omzetting van
het Burgerlijk Armbestuur in een dienst voor
Maatschappelijk Hulpbetoon.
Indien de gemeenteraad zich zou vereeni
gen met het door den directeur bij B. en
"VV. ingediende rapport, zou het Burgerlijk
Armbestuur in de toekomst bestaan uit 4
raadsleden met een wethouder als voorzitter.
Deze gedenkplaat met de beeltenis van
Goethe is te zien op de groote Berlijnsche
kunsttentoonstelling die binnenkort
wordt geopend.
Groote uitgaven aan steun.
Haarlem in de 2de klasse voor de ondsbelasting.
Eenige door B. en W. voorgestelde
bezuinigingen.
B. en W. van Haarlem schrijven aan den
raad:
Wij zien ons verplicht het navolgende anede
te deelen:
Op de begrooting 1932 is uitgetrokken on
der volgnummer 778 een bedrag van f 250.000
voor steun aan uitgetrokken werkloozen.
Hiervan was per 1 April uitgegeven f 200.000
en sedert zijn de uitgaven in dezelfde ver
houding voortgegaan. Het bedrag op de be-
grooting uitgetrokken was mitsdien per 1 Mei
uitgeput. Als voorloop ige voorziening werd
in de raadsvergadering van 27 April de post
verhoogd met f 50.000 welk bedrag werd ge
vonden door afschrijving van volgnummer
492 (onderhoud van straten en pleinen, on
derhoud van wegen en voetpaden).
Indien onverhoopt de uitkeeringen gedu
rende het jaar 1932 op dezelfde hoogte zou
den moeten blijven, dan zou een totaal be
drag noodig zijn. groot f 800.000 of f 550.000
meer dan geraamd.
Op de begrooting 1932 is uitgetrokken voor
subsidie aan het Burgerlijk Armbestuur een
bedrag van f 884.136.50.
In het eerste kwartaal is uitgegeven een
bedrag groot pl.m. f 356.000.
Indien onverhoopt de uitkeeringen van
het Burgerlijk Armbestuur aan de gesteunden
gedurende het jaar 1932 op dezelfde hoogte
zouden moeten blijven, (ook in de maand
April is geen vermindering te constateeren
aan zou een totaal bedrag noodig zijn groo:
f 1.464.000, hetwelk een overschrijding be-
teekent ten bedrage van rond f 580.000
Deze twee posten zullen dus vermoede:!j 1
tezamen een overschrijding opleveren var.
f 1.130.000.
Het zal Uw Raad duidelijk zijn, dat deze
toestand zeer ernstig is en dringende voor
ziening behoeft. Wij zijn van meening, dat
in de eerste plaats groote voorzichtigheid
geboden is bij het doen van uitgaven, ook
bij de posten, die thans zoo sterk blijken
te zullen worden overschreden.
Daarnaast zullen maatregelen moeten wor
den genomen van ingrijpenden aard, die ver
mindering van uitgaven ton gevolge zullen
hebben.
Voorts zullen ook de inkomsten wederom
versterkt moeten worden Het is ons niet wel
mogelijk, reeds thans een zoodanige bezui
niging eenerzijds en versterking van inkom
sten anderzijds aan te geven, waardoor het
bovenbedoelde bedrag kan worden gevonden
Wij stellen ons voor, ten deze de meest mo
gelijke diligentie te betrachten.
Reeds nu kunnen wij u echter een aantal
voorstellen doen, bij aanneming waarvan het
mogelijk zal zijn met de steunverleenïng
althans voorloopig, door te gaan.
Deze voorstellen zijn verwerkt in de hier
bij gaande suppletoire begrooting.
Na de vaststelling van de begrootdng 1932 Is
door de Gemeente Haarlem een geldleening
aangegaan groot f 2.000.000.
De rente uit deze geldleening voortvloeien
de. wordt tevens in deze suppletoire be
grooting geregeld.
De wijzigingen in de suppletoire begrooting
vervat, kunnen als volgt worden samen ge
trokken.
Te verhoog en uitgaafposten en te verlagen
ingostposten.
Volgno.
236. Verlaging rente Slachthuis 4.125.
237 Idem Reiniging 1.870.—
425 Rente van geldleeningen 52.250.
756 Subsidie Burger!. Armbestuur 125.000
778 Steun aan de uitgetrokken
werkloozen 300.000.
787 Subsidie aan werkloozen-
kassen 50.000
792 Kosten :er voorkoming van
werkloosheid 10.000.
Totaal 543.245.
Te verlagen uitgaafposten en te
inkomstposten:
Volgno.
Onderwijs (diversen)
752 Kosten van ziekenverpleging
753 Kosten verpleging arme
krankzinnigen
755 Subsidie St. Elisabeth's of
Groote Gasthuis
Classificatie gemeentefonds-
belasting 2 3 hoofdsom
plus opcenten
200 Bijdrage van het Rijk in dc
steunverleening aan werk
loozen
235 Batig saldo Waterleiding
236 idem Slachthuis
237 Minder nadeelig saldo Rei
niging
238 idem Ontsmettingsdienst
Openbare Werken (Onder
houd straten en wegen)
idem (diversen)
889 Rente en provisie kasgeld
verhoogen
28.000.—
10.000.—
10.000.—
20.000.—
120.000.-
37.000.-
32.700.-
32.350.-
3.400.-
70.000.-
31.550.-
58.245.-
Totaal 543.245.—
Ons College, zich stellende op het stand
punt dat de oogenblikkelijke moeilijkheden
dwingen tot het nemen van onmiddellijk
werkende besluiten, ziet zeer goed in, dat aan
sommige dier besluiten betreurenswaardige
gevolgen verbonden zijn en is voornemens
zich tot de Regeering te wenden om haar
daarop te wijzen, ten einde van haar zoo
mogelijk medewerking te verkrijgen om tot
het uitvoeren van sommige maatregelen niet
of niet geheel te behoeven over te gaan.
Verder deelen B. en W. mede, dat de ge
meente Haarlem voor de heffing der Gc-
meentefondsbelasting thans gerangschikt is
in de le klasse. Bij rangschikking in de 2o
klasse zal ingevolge het bepaalde in art. 19
der Financieele verhoudingswet het gedrag,
hetwelk in hoofdsom meer wordt opgebracht
dan bij rangschikking in de le klasse, niet
worden gestort in het Gemeentefonds en
verdeeld onder alle gemeenten, doch recht
streeks worden uitgekeerd aan de gemeente
Haarlem. Dit bedrag kan voor het belasting
jaar 1932.''33, met inbegrip van opcenten,
worden geraamd op 135000.Voor 1932 be-
teekent dit 2/3 X 135.000 f 90.000.
In de vergadering van de Commissie van
bijstand in het beheer der gemeente-finan-
ciën, werd behandeld de eerste suppletoire
begrooting voor den dienst van 1932, met het
voorstel om de gemeente Haarlem te rang
schikken in de 2e klasse ter zake heffing der
gemeentefondsbelasting.
Drie leden konden zich. gezien de moeilijke
omstandigheden, die onmiddellijk voorziening
eischen. met deze voorstellen vereenigen.
Eén lid kon zich niet met alle voorstellen
tot verlaging van uitgaafposten vereenigen.
Dit lid zou geen bezwaar hebben tegen de
voorgestelde classificatie, indien tegelijker
tijd zou worden besloten tot heffing van 90
opcenten.
Moordaanslag op den president der Fransche
republiek. Het slachtoffer hedenmorgen
overleden.
(2e blad. le pag.)
Weer een ongeluk te Oegstgeest. Vier zwaar
gewonden.
(2e blad, 2e pag.)
Geen Bata-fabriek in Nederland.
(2c blad, 2e pag.)
Dc Haarlemsche financiën.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: President Doumer vermoord.
(lc blad, le pag.)
De tentoonstelling Klank en Beeld.
<5e biad, 3e pag.)
W. S.: Olifanten als werkkrachten.
(5e blad, le pag.)
Ten Ruygrok: H. D. Vertelling. „De Schoonc
Klanken".
'5e blad, le pag.)
Willy van der TakRiviera. Ezc.
(5e blad, le pag.)
De vrouic in dc tirintigste eeuw, haar be
teekenis voor*-de film.
(5e blad. 2e pag.)
Biographieën in een notedop Karl May
'5e blad, 2e pag.)
Het Haarlemsche Stadsbeeld: Dc Koudcn-
horn.
(3e blad, 2e pag.)
Karei de Jong: Radiomuziek der week. Een
voorbespreking.
(5e blad. 3e oag.)
Van onzen verkeersmedewerkerOver mazi-
mum-snelheidsbcpalingen
(5e blad, 2e pag.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
PRINCESS ROOM
KALVERSTRAAT 28 BIJ DEN DAM
LUNCH en DINERS vanaf 90 ets.
KOFFIE en THEE per kop 15 ets.
tot 2 uur n.m. PRIMA KWALITEIT
Vanaf Maandag a.s. tot en met
2e Pinksterdag dagelijks onze bekende
Autotocht door de
bloeiende Betuwe
Per luxe touringcar a f 4 50 p. plaati.
Plaatsbespreken
Garage Bouckaert, Rozenstraat 9 - Tel. 14903
DE BEZUINIGINGSMAAT
REGELEN TE HAARLEM.
NOG MEER VOORSTELLEN.
In aansluiting op voorstellen elders in dit
nummer opgenomen kunnen wij nog mede-
deelen, dat. van B. en W. voorstellen te ver
wachten zijn om de verpleegprijzen in het
St. Elisabeths Gasthuis te wijzigen.
Verder zaillen B. cn W. voorstellen om het
presentiegeld van de leden der Schoonheids
commissie te verlagen.
DE WRAAKNEMING OP EEN GETUIGE
Als verdacht van den overval op een vrouw
te Winschoten, die in een proces als getuige
was opgetreden, zijn drie mannen gearres
teerd, waarvan er een zijn alibi kon bewijzen.
De twee anderen worden voorloopig gevangen
gehouden.
VERONGELUKT KANOVAARDER
GEVONDEN
Thans is ook het lijk van den anderen
jongen, die met een kano op de Waal was
gaan varen en op 10 April verongelukte, ge
vonden.
AAN EEN LIJN VAN LAKENS
GERED.
GEVAARLIJKE NACHTELIJKE BRAND IN
NOORDLAREN.
Een vroegere melkfabriek te Noordlaren,
die eenige jaren geleden veranderd is in een
manufacturenzaak en een woonhuis, is een
prooi der vlammen geworden. De vrouw
van den manufacturier kon slechts met
groote moeite worden gered; aan 'n serie
aaneengeknoopte lakens moest men haar
uit de brandende woning naar beneden laten
zakken, lezen wij in de Msb. Ook een familie
die het woonhuis bewoonde, moest in nacht
gewaad het huis ontvluchten. Een der ge
zinsleden liep ernstige brandwonden op. De
oorzaak van den brand is onbekend.
HELFT VAN DE KAMER AFW LZIG
BIJ EEN BELANGRIJKE STEMMING.
De Avondpost doet een merkwaardige ont
hulling over het absenteisme in de Kamer.
Bij de behandeling der interpellatie-Boon
over de winkelsluitingswet waren niet min
der dan 46 leden afwezig toen gestemd
werd, n.l. 15 katholieken. 13 sociaal-demo
craten. 6 anti-revolutionairen, 5 christelijk-
historischen, 4 vrijzinnig-democraten, 2
communisten, 1 liberaal.
