STADSNIEUW
ONTBOEZEMINGEN
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAC 14 MEI 1932
TWEEDE BLAD
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN <W Ct.. wr re,.'-
Voor den Politiei echter.
RIJKSDAALDERS.
Ze zijn daar aan de Zaan niet tevreden,
als je een keer over de brug komt, want dan
moet je weer over de brug komen, of anders
gezegd, als je met een auto een brug passeert,
moet je brugbelasting betalen, hier een dub
beltje, daar 17 cent. Wie daar geregeld komt,
weet dit en zal allicht zorgen wat pasmunt
bij zich te hebben. Niet alzoo echter de beide
Zaandamsche kooplieden, die het compag
nonschap zoover dreven, dat ze ook naast el
kaar in 't verdachtenbankje zaten.
Die kooplieden dan trokken er op zekeren
dag gezamenlijk op uit in hun auto en pas
seerden de eerste brug, waar de ijverige pach
ter beleefd om de contributie groot 10 cent
vroeg. De eene compagnon stak nonchalant
de hand in het vestzakje en diepte er een
geldstuk uit op. dat hij met de woorden: een
rijksdaalder! den brugwachter overreikte.
Deze gaf hem twee gulden en veertig cent
terug en de compagnons reden verder om
bij een volgende brug een even vriendelij
ken tolgaarder te ontmoeten, die zeventien
cent wilde hebben. Nu stak de andere com
pagnon de hand in het vestzakje, diepte er
eveneens een geldstuk uit op, dat hij den
brugwachter overreikte en die gaf hem twee
gulden en 33 cent terug, waaruit men kan
opmaken, dat ook die bruggeman een rijks
daalder ontvangen had. Dat dacht hij dan
ook, maar terstond na het vertrek der heeren
zag hij, dat hij een Belgisch vijf-francstuk
ontvangen had, dat vóór den oorlog in waar
de wel weinig van den rijksdaalder verschil
de, maar door oorlog en inflatie verschrom
peld is tot misschien een paar kwartjes zil-
verwaarde. Het behoeft geen verwondering te
wekken, dat de eerste brugwachter eenzelfde
ontdekking had gedaan, want zooals ik reeds
vermeldde, de compagnons waren aan elkaar
verknocht als de Siameesche tweelingen en
wat de een deed, deed de ander.
De Justitie heeft geen eerbied voor zooveel
broederlijkheid en zei natuurlijk, dat die twee
afgesproken hadden om den brugwachters
de vijffrancjes voor rijksdaalders in de hand
te stoppen en de officier voerde aan, dat bij
het wisselen van den eersten zoogenaamden
rijksdaalder genoeg kleingeld was gekregen
om de zeventien cent te betalen, wat de com
pagnons niet ontkenden, maar zij verklaar
den, dat het hun bedoeling was geweest om
wat veel kleingeld te krijgen en daarmee zei
den zij onbewust waarschijnlijk de juiste
waarheid, want wie zal zeggen of de tocht er
niet om begonnen was om een verzameling
klein geld te krijgen In ruil voor de belgen.
Want ter terechtzitting bleek, dat ook bij de
Twentsche Bank zoo'n belg tusschen him
hollanders was geschoven.
De compagnons hielden hun onschuld vol,
spraken van een wonderlijken samenloop
van omstandigheden, maar de officier, on-
geloovig ten opzichte aan die coïncidentie
vond 't oplichting en vroeg 6 weken, de rech
ter gaf ze.
Of men niet met zoo'n vijf francstuk mag
betalen? O. jawel, maar men mag geen twee
gulden veertig cent terug ontvangen, daar
zit 'm de kneep.
EEN RUMOERIG SLOT.
Een afbetalingsmeneer uit Amsterdam
kwam in Landsmeer z'n laatste twee gulden
halen bij een juffrouw, die voor verdere re
laties niet veel voelde, wat de rechter niet
onverstandig vond en niet zeker van zich
zelf wanneer de koopman haar de heerlijk
heden van buffetjes, gemakkelijke stoeltjes
en dergelijke zou voortooveren, gaf ze de twee
gulden aan een buurvrauw, met opdracht die
voor haar aan den koopman te betalen. Ik
geloof, dat, als ze niets meer gezegd had, we
heden van het heele geval niets hadden ver
nomen, maar de juffrouw had er bijgevoegd:
„zeg hem, dat hij bedankt wordt" en de
buurvrouw had hem bedankt. Dit lijkt on
schuldig, maar ik heb wel eens meer hooren
zeggen: „je wordt bedankt, hoor, werkelijk je
wordt bedankt" en dan schemerde in die
woorden zoo iets van: „je bent een schobbe
jak". 't Zij verre van mij de goede juffrouw
zoo iets te willen toedichten, maar 't lijkt
me toe, dat de koopman min of meer zoo iets
dacht, want wat kon hem anders bewogen
hebben dan van knoeipot te spreken, toen
hem trouw de laatste termijn was betaald.
We kwamen er niet achter wat er precies
gezegd was, maar zeker is, dat de betalende
buurvrouw in woede ontbrandde, omdat zij
meende ook voor knoeister te zijn gescholden,
waarop zij het antwoord niet schuldig bleef
maar riposteerde met oplichter en dief.
Daarbij bleef het jiiet, want de afbetalings
heer, die zoo wijs was naar de wachtende
auto te retireeren, werd door de vrouw ge
volgd en ook door haar man, die haar be
langen en haar eer ging verdedigen. De heer
kreeg een kopstoot en eenige slagen, niet op
van een Optimist.
De late Bezoeker.
Dit is een eenvoudig verslag van een be
zoek, mij dezer dagen gebracht. Het zal u
wel wat onwaarschijnlijk voorkomen, want
het is waarheid. Vandaar dat wij journalis
ten zoo vaak miskend worden. We streven
naar de waarheid, en die is vaak zeer
vreemd. Daarom geven alle kranten ook
feuilletons en korte verhalen, die fictie zijn.
Iedereen gelooft daar onvoorwaardelijk in.
want fictie is zelden vreemd. Wij moeten een
paar rubrieken hebben, behalve den Bur
gerlijken Stand, waarin iedereen geloof stelt.
De bewuste bezoeker belde 's avonds laat
aan mijn huis. Ik deed hem open. Hij was
een slanke jonge man, correct gekleed. Met
een nogal militair gebaar lichtte hij zijn
hoed od en zei op hoffelijken toon, maar iet
wat kortaf: „Waring. Medewerker van Het
Maandschrift".
(Deze twee namen heb ik veranderd; de
zijne was mij onbekend, die van het bewuste
maandschrift kent iedereen).
Het was mij volmaakt duidelijk dat hij
dronken was. Maar hij verried dat niet. Met
vasten tred volgde hij mij naar de eetkamer,
zette zich op den aangeboden stoel tegenover
mij, en begon zeer rustig: ..Ik heb u inder
tijd eens artikelen geleverd".
„Inderdaad", zei ik
„Ja. Via de Locale Pers".
„Dat is niet mogelijk", zei ik heel vriende
lijk, „want daar ben ik geen lid van".
afbetaling en daarvoor stond het echtpaar te
recht. De officier was clement, eischte 5
boete voor ieder, maar de rechter gaf er den
man nog 5 bij. omdat hij ter terechtzitting
niet al te bescheiden was geweest.
Toen kwam het slot. De man stoof op en
vroeg: „waar moet ik zijn voor een klacht
wegens beleediging en valschen eed?" en hij
maakte zich gereed den afbetalingsheer een
nieuwen kopstoot te geven. Veldwachter
Samplomus waakte en greep den driftigen
echtgenoot, die na een korte worsteling op
den vloer terecht kwam. Snel schoten een
agent en een inspecteur, die in de hal ver
toefden, toe en, mannen van 't vak als ze
waren, hadden ze den spartelenden Lands
meerder gauw bij kop en beenen en depo
neerden hem buiten de rechtzaal Onnoodig
te zeggen, dat de vrouw daarbij hartver
scheurende kreten aanhief.
VEREEN. VAN HUISVROUWEN.
FLATWONINGEN.
De afd. Haarlem der Vereen, van Huis
vrouwen had Vrijdagavond in het gebouw
„Zang en Vriendschap" een bijeenkomst ge
organiseerd, waar het onderwerp „flatwo
ningen" werd behandeld.
Nadat mevrouw J. Cohen Tervaart, presi
dente der afdeeling, had uiteengezet, dat in
het bestuur de vraag was ter sprake geko
men of er te Haarlem niet meer behoefte
is aan een flatgebouw (aan de totstandko
ming waarvan de Vereen, van Huisvrouwen
gaarne wil medewerken), dan aan een tehuis
voor vrouwen die opgehouden hebben huis
vrouwen te zijn, was het woord aan mej. A.
Kruys, bestuurslid der Vereen. „Het Nieuwe
Huis" te Amsterdam, die begon met het een
en ander mede te deelen van de moeilijkhe
den die men indertijd, in 1913, te Amsterdam
ondervond, toen men daar begon aan het op
richten van een flatgebouw. Warmwatervoor-
zoening en centrale verwarming, een goed
ingerichte badkamer, vond men toen nog
ongehoorde eischen. In 1914 werd de Vereen.
„Het Nieuwe Huis" opgericht. Toen kwam de
oorlog en de plannen bleven eenigen tijd
liggen. Maar toch werd in 1926 de eerste
steen van „Het Nieuwe Huis" gelegd. Dat was
een gebouw voor ongehuwden. Te Haarlem
zal meer behoefte bestaan aan een gebouw
voor gezinnen: te Amsterdanj zijn veel meer
ongehuwde werkende mannen en vrouwen.
„Het Nieuwe Huis" bevat 170 appartemen
ten en boven 8 ateliers 'voor artisten, spraak-
leeraressen enz.). Voorts is er een restaurant.
Het gebouw is eigendom van de Woning-
bouwvereeniging „Samenwerking"; de ver
een. „Het Nieuwe Huis" heeft het gehuurd.
Er zijn 5 verdiepingen met 1-, 2- en 3-
kamerwoningen. Ieder appartement is door
een telefoon verbonden met den portier. De
bewoners der 1-kamerwoningen hebben het
gebruik van een badkamer: de andere wo
ningen hebben elk een eigen badkamer.
Telefonen zijn ook beschikbaar, voor elk
gesprek doet men 2 1/2 cent in een automaat
en kan dan spreken.
Een daktuin is aangelegd.
Een heel menw kan niet- worden klaarge
maakt; wel is er een .scullery", waarin men
het een en ander kan bereiden. De maaltij
den worden gebruikt in het restaurant op
het oogenblik geëxploiteerd door de Vereen.
„Het Nieuwe Huis" zelve. De keuken is op
zolder.
Meer comfort, oneer geluk, meer vrede kun
nen door een dergelijk gebouw ontstaan, als
men zich vereenigen wil en elkanders lasten
dragen.
Daarna was het woord aan Ir. F. C. J.
Dingemans, architect, die de voordeelen
van f-latibouw uiteenzette. Er verrijzen tegen
woordig ook kleinere flatwoningen, die niet
duur behoeven te zijn, en toch comfortabel
kunnen wezen. Bij flatbouw gaan meestal
samen goede zorg voor het uiterlijk dei-
woning en een practische indeeling. De huis
houdelijke werkzaamheden kunnen in een
flat tot het uiterste beperkt worden. De
nieuwste vindingen worden altijd bij den
bouw toegepast: warmwatervoorziening, elec-
trische installaties, koelkasten enz. Tuin en
trappenhuizen worden door de directie ver
zorgd. Een huurprijs van f 1200 voor een
flat komt ongeveer overeen met f 700 voor
een gewoon huis, omdat men in een flat
vele onkosten bespaart.
Een en ander werd hierna met lantaarn
plaatjes toegelicht, waarbij ook bleek hoe men
in het buitenland het vraagstuk van den
goedkooperen flatbouw heeft getracht op te
lossen.
Na de pauze sprak de heer Sepp, penning
meester van de Vereen. „Het Nieuwe Huis",
hoofdzakelijk over de financiering van dat
flatgebouw
De bouwkosten bedroegen f 1.080.000. De
huur van het geheel bedraagt f 74.800 per
Hij schrok een beetje van mijn openhar
tigheid, maar herstelde zich snel, en ver
klaarde dat het hem speet.
Ik maakte een aanmoedigend gebaar, en
hij startte opnieuw.
„Nu heb ik een reis per trawler op de
Noordzee gemaakt, en vanmiddag zou ik hier
mijn hoofdredacteur ontmoet hebben. Hier
in Haarlem. Maar ik ben hem misgeloopen."
De spijt was nu aan mij. en ik vroeg mij ver
wonderd af of hij mij tot plaatsvervangend
hoofdredacteur van Het Maandschrift zou
willen benoemen. Een rustig beroep, dacht ik,
als je maar zoo eens in de dertig dagen ver
schijnt.
Maar de tweede start bevredigde hem
evenmin. Hij beproefde een derde.
„Mijn broer heeft mij verzekerd dat de
links van de Kennemer Golf Club tot de
beste ter wereld behooren. Kunt u mij ook
zeggen of dat waar is?"
„Heelemaal zeker ben ik er niet van".
Vierde start.
„Hebt u mijn broer gekend? Hij deed
veel aan sport".
„Ik kende hem heel goed", zei ik, voelend
dat mijn houding anders onwelwillend werd.
„Nu, hij is dood. In Amsterdam gestorven".
Ik schrok zeer zichtbaar, en betuigde mijn
deelneming.
„U begrijpt dat ik den schipper van dien
trawler en zijn bemanning wel een feestje
moest aanbieden?"
„Natuurlijk".
„U bent een man van de wereld, niet
waar?"
Ik knikte met beslistheid.
..Mijn hoofdredacteur was er niet meer. Ik
had om half twee met hem afgesproken, en
ik kwam om kwart over twee".
„Wol wat laat".
.Maar ik heb allerlei kantoren afgeloopon
waar hij mogelijk had kunnen wezen. Hij
jaar. Alle bewoners betalen f 10 per maand
voor salarissen en loonen.
Men moet minstens een aandeel nemen
van f 100 en daarop f 10 storten.
Het vrouwelijk personeel bestaat uit 18
dienstboden Men kan zich abonneeren op
die vrouwelijke hulp voor zooveel tijd als men
wenscht. Een directrice oefent toezicht op
het vrouwelijk personeel uit.
Er zijn eenige kamers beschikbaar voor
gasten van bewoners.
Spr. gaf verder nog een groot aantal cijfers
betreffende de exploitatie.
1930 gaf een voordeelig saldo van f 1300.
Er kon 412 pet. worden uitgekeerd en een
bedrag aan het reservefonds worden toege
voegd.
De prijzen van de goedkoopste appartemen
ten zijn van f 275 tot f 400 per jaar, (afhan
kelijk van ligging, enz.) de andere kosten
f 425f 500. f 600—f 675 per jaar.
Verschil lende vragen werden nog door de
sprekers beantwoord.
Op de vergadering werden vragenlijsten
verspreid, die bij het bestuur van de afd.
Haarlem der Vereen, van Huisvrouwen kun
nen worden ingezonden en waarop men zijn
wenschen inzake flatbouw kon kenbaar ma
ken.
Later zal dan weer een vergadering worden
gehouden.
FAILLISSEMENT J. F. G. KOK.
Vrijdagmiddag werd in het Paleis van
Justitie de crediteurenvergadering gehouden
in de faillissementen J. P. G. Kok en de N.V.
„Alvona".
Er was slechts één crediteur opgekomen.
De vorderingen werden enkend. behalve de
betwiste vorderingen, die naar de Rechtbank
werden verwezen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
a 60 Cts. per regel.
MIJNHARDT's
Zenuw-Tabletten75 c«
Laxeer-Tabletten60
Hoofdpijn-Tabletten 60"
Bij Apoth. en Drogisten
was er niet. Heel jammer".
Stilte.
„Kent u hem?"
..Niet persoonlijk. Wel zijn werk".
Nieuwe stilte. Mijn bezoeker zocht blijk
baar wanhopig in zijn arsenaal van „nieuwe
starts".
„Mag ik u vragen", zei ik met voorzichtig,
„wat het doel van uw interessant bezoek is?"
Hij schrok opnieuw van mijn openhartig
heid. en zweeg.
„U wilt mij zeker artikelen leveren?"
„Neen neen", antwoordde hij haastig. „Ik
woon tn Groningen".
„Aardige stad".
„Ik woon in de provincie".
„Mooie provincie".
Hij glimlachte, verteederd bij de herinne
ring aan al die schoone landouwen. Daarop
scheen heimwee bij hem te rijzen.
„Ik wou er vanavond nog naar terug. Per
nachttrein".
„Wel ja", zei ik. „Doet u dat. Doet u dat
vooral?"
„Er is een hötel op den Kruisweg. Daar wou
ik gaan logeeren. Maar toevallig had ik geen
geld meer. Ik zei tegen den portier dat ik
morgenochtend om geld zou seinen, maar hij
mocht daar niet op ingaan. Vroeger teleur
stellingen mee gehad", zei hij.
„Waarom bent u niet naar IJmuiden terug
gegaan, om geld te leenen van uw vriend den
trawler-kapitein?"
„Daar heb ik niet aan gedacht".
„U begint, geloof ik. nu pas weer een klein
beetje te denken", zei ik, heelemaal niet on
vriendelijk.
Hij lachte hartelijk. Maar toen betrok zijn
gezicht ineens
„U hebt toch tot dusver niets aan mij ge
merkt?"
„Eerlijk gezegd: Ja".
ARROND.-RECHTBANK.
UITSPRAKEN.
Een familietwist.
De rechtbank deed uitspraak in de zaak
tegen den werkman uit ïHirmerend, die op
9 November zijn schoonzoon bij een twist
met een mes in den rug gestoken heeft. De
Officier had 9 maanden gevangenisstraf ge-
eischt, waarvan 6 maanden voorwaardelijk,
wegens poging tot doodslag.
De Rechtbank veroordeelde den man tot
10 maanden voorwaardelijke gevangenisstraf
met een proeftijd van drie jaar en bijzondere
voorwaarden
De rechtbank deed uitspraak inzake de
aanrijdingen waarbij personen zoodanig
lichamelijk letsel -opliepen, dat zij geruimen
tijd hun beroep niet konden uitoefenen.
De bestuurder van den vrachtauto, die op
den Enschedéweg een broodbezorger aanreed
werd tot f 40 boete veroordeeld.
De bestuurder van de Fiat, die op de
kruising Nieuwe Gracht en Kruisweg in bot
sing kwam met een motorfiets, waarbij de
duorijdster viel, werd vrijgesproken.
De motorrijder, die op de kruising Cronjé-
st-raat en Dr. Leydsstraat een wielrijder in de
flank reed, waarbij deze tegen de straat werd
gesmakt, kreeg een geldboete van f 50, over
eenkomstig den eisch.
ORGELBESPELING
in de Groote of St. Bavokerk te Haarlem op
Dinsdag 17 Mei 1932, 's avonds van 8 1,4
9 1/4 uur, door den heer George Robert.
Programma:
1. Prélude, Fugue et Variation. César Franck.
2. a. Légende
b. Lied Louis Vierne.
c. Scherzetto
3. Eerste Sonate Felix Borowski.
Allegro ma non troppo.
Andante.
Allegro con fuoco.
4. Wolgalied arr. Eaglefield Huil.
5. Etude symphonique Enrico Bossi.
„Wanneer dan?"
„Toen u op de stoep stond en u voor
stelde".
Dit stelde hem diep teleur Hij boog het
hoofd en steunde het op zijn hand. Hij
scheen een geslagen man. Ik had bijna be
rouw van mijn hardheid.
„Dat spijt mij erg. Dat spijt mij buiten
gewoon".
„Ik weet nog steeds niet wat het doel van
uw bezoek is".
„Dat is waar ook. Wilt u mij het reisgeld
leenen om vanavond naar Groningen te
komen?"
„Raar verzoek", zei ik.
„Het is raar", erkende hij glimlachend.
„Hebt u eenige legitimatie bij
„Neen".
„Een brief die als aanbeveling kan dienen?"
Hij dacht na en diepte een brief op die den
naam droeg van een zeer bekend journalist.
Toen vouwde hij hem dubbel en "hield hem
mij voor. Ik las „Geachte Collega". Meer niet.
„U moogt hem niet lezen", zei hij.
„Een merkwaardige aanbeveling", zei ik.
„U bent een optimist".
Weer lachte hij hartelijk. „Indertijd wou
ik een buitenlandschen schilder in Den Haag
introduceeren", verklaarde hij. „Baron X.
Nu, daar antwoordt hij mij op, in dezen brief
dat het talent van baron X naar zijn mee
ning nog in de windselen ligt".
„Maar u bent baron X niet", zei ik troos
tend.
„Neen. Wat mij betreftnu ja. u bent
een man van de wereld. Mij raadt hij in den
brief aan, wat minder te fuiven".
Wij lachten daarop beiden, en waren het
er over eens dat het geen slecht advies was.
„Hoeveel geld hebt u bij u?"
AGENDA
ZATERDAG 14 MEI
Palace: Watt en Halfwatt in ..Manne
quins". Op het tooneel: Steffan en partner,
met „muzikalen onzin". 2.30. 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „De Kapitein van
Köpenick". Dp het tooneel: The Flying
Banvards. 2.30 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: Greta Garbo in
„Romance". En Het leven is geen lolletje."
2 30 en 8.15 uur.
Teyler's Museum, Spaarno 16 Geopend op
werkdagen van 113 uur. behalve "s Maan
dags, toegang vrij.
ZONDAG 15 MEI
Gebouw Protestantenbond: Vereen Psy-
cho-Synthese. Zondagmorgenvoordracht door
den heer B. van der Meer. 10.30 uur.
Remonstrantenhuis: Vereen. „Weten
schap en Religie". Wijdingsmov<;cn. Spr. de
heer K. Sipsma. 10.30 uur.
MAANDAG 16 MEI
Schouwburg Jansweg: Gezelschap Eduard
Verkade- „De Duivel". 8.15 uur.
Bakenessergracht 13Rozekruisers Genoot
schap. Genezingsdienst. Spr. de heer J. Leene
Bioscoopvporstellingen des middags en des
avonds.
APOTHEKEN (AVOND- EN NACHTDIENST)
Zaterdag en Eerste Pinksterdag tot
's avonds 8 uur:
Firma Grijsseels en Van Hees. Lange Veer-
straat 14. Tel. 11000
L. Schoorl, Frans Halsplcin 1. Tol. 11180-
Bosch- en Vaart-Apotheek, Bosch- en
Vaartstraat 26. Tel. 13290.
Na Eersten Pinksterdag 's avonds 8 uur:
Duym en Keur, Keizerstraat fi. Tel. 10378.
Firma H. Remmers en Zoon. Kruisstraat 6
Tel. 10354.
DINSDAG 17 MEI
Groote Kerk: Orgelbespeling. 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Hij keerde zijn portemonnaie om. Er viel
de somma van vijfenveertig cent uit.
„Hoor eens, ik leen u dat reisgeld niet".
Hij boog hoffelijk.
„Maar" ik taxeerde Inwendig de waarde
van het amusement, dat deze late bezoeker
mij gedurende een half uur verschaft hu)
„wol een rijksdaalder. Om ergens in een
hotel te gaan logeeren".
Hij boog opnieuw.
„Krijg ik het terug?"
„Morgen zend ik het u", verzekerde hij.
Wij lachten nu bolden recht hartelijk. Ik
gaf hem den rijksdaalder, en hij mij zijn
adres. Ik had van den plaatsnaam nog nooit
gehoord, en tot spellen was hij nog niet bij
machte.
Dus stond hij op, boog, dankte mij uiterst
hoffelijk, vroeg nog of Ik zijn vriend Y kende,
die vroeger in Heemstede woonde, maar nu
onvindbaar was geworden, schreed met vas
ten tred door de hall, en nam nog eens af
scheid.
Ik sloot de deur achter hem.
Het is nu een paar weken geleden. Heb Kc
met dien rijksdaalder het hotelbedrljf niet
gesteund, dan is het cafébedrijf er waar
schijnlijk niet vreemd van gebleven. Hij ls in
elk geval nog niet terug. Mocht een uwer
mijn laten bezoeker een dezer avonden op
bezoek krijgen, doet u hem dan mijn groe
ten. De rijksdaalder ls afgeschreven van mijn
lijst dubieuse debiteuren.
In zulk een welwillende stemming ben ik
ongeveer eenmaal in de vijf jaar. Dit ter ont
moeting van eventueele geestverwanten van
hem, die mij eveneens met een bezoek moch
ten willen vereeren.
OPTIMIST.
