DE HERSTELCONFERENTIE.
BUITENLAND.
STA TEN- GENERAAV.
Bouwen wij toch een derden kruiser?
HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAC 17 JUNI 1932
TWEEDE BLAD
Mac Donald's rede gunstig ontvangen. Het
eerste onderhoud tusschen Herriot en Von
Papen. Vandaag spreekt de Rijkskanselier.
De nieuwe Duitsche noodverordening.
Het S. A. verbod definitief opgeheven.
Baden en Beieren wenschen er geen gevolg
aan te geven.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
MacDonald.
De openingsrede van Mac Donald .heeft
te Lausanne een gunistigen indruk gemaakt.
Men ziet er, volgens VD. een duidelijke ver
wijzing in naar de 'te Parijs 'bekend tot stand
gekomen overeenstemming tusschen' de Bn-
ge&sche en de Framsohe egeering. volgens
welke een oplossing der ontwapeningskwestie
het beste bereikt zou kunnen worden, langs
den weg van een nieuwe politieke veilig-
heldsovereenkomst.
De „Temps" is van meening dat de con
ferentie van Lausanne onvoorwaardelijk zal
moeten leiden tot een resultaat dat zich aan
den toestand aanpast. De eenige mogelijk
heid is derhalve een moratorium v%n korten
duur. Men is het er over eenis, dat de her
stelbetalingen de steun aan de Donaustaten
en de economische wereldcrisis zeer nauw
met elkander verbonden zijn. Dit probleem
(moet met den nooddgen moed en goote
openhartigheid worden aangepakt.
Kort na beëindiging van /de openingszit-
tïng vond .gistermorgen het eerste onderhoud
plaats tuisschen den Franschen Minister
president Herriot en den Duitschen Rijks
kanselier Von Papen. Het onderhoud duurde
ruim een nuf. Omtrent het verloop ervan
wordt van Duitsche zijde medegedeeld, dat
de Rijkskanselier uitvoerig den, binnenlaind-
schen toestand van Duitechliand uiteenzette
en Herriot op de hoogte stelde van de jong
ste gebeurtenissen dn DuitisdhLand. Vervol
gens vond een discussie plaats over de ter
conferentie te 'bespreken vraagstukken. Naar
wordt medegedeeld -had het onderhoud een
vertrouwenwekkend en open karakter.
De volgende zitting der Conferentie 'begint
heden om 10 uur. De Duitsche Rijkskanselier
Von Papen zal de eenige zijn, die daar aan
het woord komt voor het houden van een
groote rede over den toestand in Duitsch-
land en om het standpunt der Duitsche re-
geering ten opzichte van de te behandelen
kwesties uiteen te zetten.
Aan het slot van de openingszitting werd
op voorstel van den Duitschen Rijkskanselier
Von Papen en den Belgischen Ministerpresi
dent Renfcin de Engelsche gedelegeerde Sir
Maurice Hankey gekozen tot secretaris
generaal der conferentie.
De verkiezing geschiedde met algemeene
stemmen.
De gisteren door den Rijkspresident onder-
teekende noodverordening tegen de politieke
uitspattingen in de plaats van de zeven vo
rige noodverordeningen, is heden gepubli
ceerd en zal morgen in werking treden, waar
mee de zeven vorige noodverordeningen ver
vallen. Aangezien deze verordeningen o.a.
het uniformverbod, en het verbod der Natio-
naal-Socialistische S. A.- en S, S.- treepen
inhielden, zijn deze verboden met ingang van
morgen opgeheven aangezien de nieuwe ver
ordening geen soortgelijke verbodsbepalin
gen bevat.
Hoofdstuk I van de nieuwe Noodverorde
ning regelt de vraag, wanneer vergaderingen
en betoogingen en demonstraties verboden
kunnen worden. De nieuwe bepalingen ko
men overeen met de reeds bestaande. Nieuw
is, dat personen met opdracht van de politie
om de vergadering bij te wonen, tot de ver
gaderingen moeten worden toegelaten.
Hoofdstuk II regelt de kwestie, wanneer
periodieke drukwerken in bepaalde oplagen
berichten moeten opnemen en wanneer pe
riodieke drukwerken verboden kunnen wor
den. De aanleidingen tot verbod komen over
een met de thans geldende «opruiing tot on
gehoorzaamheid aan de wot, beschimping van
staatsorganen, autoriteiten en religieuse ge
meenschappen). Nieuw is dat een verbod kan
worden uitgevaardigd, wanneer levensbelan
gen van den Staat in gevaar gebracht kun
nen worden door het uitdenken of verbreiden
van onware of onjuist weergegeven feiten.
De duur van een verbod mag in de toekomst
bij dagbladen de periode van vier weken niet
overschrijden.
Hoofdstuk III regelt, opnieuw de kwestie der
politieke' organisaties Politieke organisaties
welker leden in gesloten orde in het. open
baar plegen op te treden, staan onder toe
zicht van den Rijksminister van Binnenland-
sche Zaken wien zij hun statuten ter goed
keuring moeten voorleggen. Zij moeten elk
voorschrift nakomen, dat de Rijksminister
van Binnenlandsche Zaken ter beveiliging
van de autoriteit van den Staat noodig acht.
Organisaties, die deze verplichting niet na
komen. kunnen ontbonden worden
Hoofdstuk IV bevn' ren reeks strafbepalin
gen voor vergrijpen tegen de openbare rust
en orde.
Hoofdstuk V (slotvoorschrïften) bevat een
reeks van overgangsbepalingen, die noodig
zijn voor het bulten werking treden van de
oude noodverordeningen.
De leider der juridische afdeeling der NS.
D.AP., Dr. Frank II. heeft aan de ministers
van Binnenlandsche Zaken van het Rijk en
van de landen telegrafisch het verzoek ge
richt de uit hoofde van het vroegere SA. ver
bod in beslag genomen voorwei-pen (unifor
men e.d.) terug te geven.
Officieel wordt medegedeeld dat de Baden-
sche minister van Binnenlandsche Zaken in
verband met de verhoudingen in Baden en
overeenkomstig een vroeger in Baden gel
dende regeling een algemeen verbod tot het
dragen van uniformen heeft uitgevaardigd.
Ook het in Baden bestaande demonstratie
verbod wordt door de Rijksnoodverordening
niet aangetast. Het verbod van militaire oefe
ningen is tot nader aankondiging verlengd.
Uit München wordt gemeld:
Het per 10 Juli 1931 uitgevaardigde en bij
besluit van 30 Maart 1932 tot 30 September
1932 verlengde verbod van politieke vergade
ringen in de openlucht in Beieren, alsmede
het verbod van demonstraties en propaganda
marschen al of niet in uniform, blijft door de
noodverordening van den Rijkspresident on
aangetast. Politieke vergaderingen in de
lucht en politieke betoogingen van welken
aard ook, blijven derhalve in het gebied van
den vrijstaat Beieren verboden.
Amerika.
De Senaat tegen de
oorlogsuitkeeringen.
De financieele commissie van den Senaat
heeft het voorstel, waarbij geëischt wordt de
oorlogsuitkeeringen direct uit te betalen,
met 14 tegen 2 stemmen, verworpen. Zooals
bekend, heeft gisteren het huis van afge
vaardigden, dit voorstel goedgekeurd.
Hoover candidaat der
republikeinen
Hoover werd gisteren, aldus meldt Reuter
uit Chicago, door de republikeinsohe partij-
conventie te Chicago op voorstel van Josuah
Scott weder gekozen tot candidaat der repu-
blikeinsche partij voor de presidentieele ver
kiezingen. Van de 1154 aanwezige gedelegeer
den brachten er 1126 hun stem uit op den
huidigen president, terwijl slechts een paar
gedelegeerden zich van stemming onthielden.
Coolidge kreeg 4 stemmen, senator Blaine 13.
senator Joseph France 4, Dawes 1 en Wads-
worth 1.
Nadat de redevoeringen waren gehouden,
waarin tot candidaatstelling van Hoover werd
aangespoord, barstte een oorverdoovend la
waai los en het leek wel, alsof er eeh volks
feest werd gehouden. Ongeveer vijfduizend
luchtballonnetjes in allerlei kleuren werden
losgelaten, de gedelegeerden bliezen op fluit
jes en trompetjes en ontlokten tonen, die de
oorvliezen dreigden te verscheuren, anderen
trommelden op blikken trommels, of dans
ten op en neer, een gedelegeerde heesch een
der dames op zijn schouders en maakte een
rondedans, terwijl onder leiding van de ge
delegeerden uit Californië een algemeene
dans door de geheele zaal werd gehouden. Op
het podium stond een der secretarissen van
president Hoover handbal te spelen met den
minister van Financiën, Mills, waarbij zij
een der ballonnetjes als bal gebruikten. Zoo
nu en dan klonk boven dit kermislawaai het
orgel uit, dat ondertusschen werd bespeeld
en waar niemand naar luisterde.
Nadat de conventie Curtis, den huidigen
vice-president, weder tot candidaat voor het.
vice-presidentschap had benoemd, werd de
bijeenkomst gesloten.
Engeland.
Mijnwet in het Hoogerhuis
aangenomen.
Het wetsontwerp voor de Britsche mijn
industrie en het wetsontwerp voor de begroo
ting zijn naar Reuter uit Londen meldt, in
derde lezing in het Hoogerhuis aangenomen.
De wetsontwerpen hebben daarna koninklijke
sanctie verkregen.
Het Hoogerhuis heeft vervolgens in tweede
lezing het wetsontwerp betreffende de con
stitutie van Malta aangenomen.
Thomas over de conferentie
van Ottawa.
In het Lagerhuis is Donderdag, de a.s. con
ferentie van Ottawa ter sprake gekomen.
De minister voor de dominians. Thomas,
zeide o.m.:
De eerste kwestie, die behandeld zal moe
ten worden is de middelen te vinden met de
welke tusschen de verschillende dominions
onderling voordeel kan worden verkregen
voor den handel. Dat alleen reeds omvatte
de groote reeks onderwerpen, waarbij defi
nitief de kwestie der tarieven aan de orde
komt en tegelijk daarmede het probleem der
rijkspreferentie. Engeland heeft "veel bijge
dragen voor den goeden wil door zijn eigeïi
actie in dezen en de hoop bestaat dat dit ge
baar een wederkeerig zal opwekken. Betref
fende de secundaire industrieën in de Domi
nions stelde Thomas voor, dat. waar ver
schillende artikelen die niet in de Dominions
werden gemaakt en die beter en goedkooper
in Brittannië gemaakt, kunnen worden, der
gelijke goederen zouden worden onderwor
pen aan een proce6 van rationalisatie en
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
STOFZUIGERHUIS MAERTENS
Barteljorissfraat 16 - Telefoon 10756
VAMPYR STOFZUIGERS f 98.-
overeenkomsten tusschen dc verschillende
Dominions.
Na den handel en daarmede in verband
staande zaken staan op de agenda de mone
taire en financieele kwesties, die het geheele
probleem der valuta moeten omvatten.
De politiek der regeering. aldus Thomas, is
van dien aard. dat zij absoluut vrij en on
belast met open geest naar Otawa gaat. be
reid ieder probleem op eigen waarde te on
derzoeken.
Duitschland.
Nationaal-socialistisch bewind
in Oldenburg.
In de gisteren gehouden zitting van Oiden
burgs Landdag is met 26 van de 40 stemmen
tot minister-president gekozen de nat.-so-
cialist Rover, terwijl de beide andere mi-
nisterpocten werden bezet door de nat.-
socialisten Faulny en Spangemac'ner. De
nieuwe minister-president- verklaarde, cat
hij zijn ambt. in opdracht van Adolf Hitler
had aanvaardden dat de drie ministers hun
salaris over Juni voor een sociaal doel af
staan.
Verder is de nationaal-socialist Joel tot
voorzitter van den Landdag gekozen. De
Duitsch-nationaal Behler werd gekozen tot
eersten vice-voorzitter.
Oostenrijk.
De regeering dreigt met een
transfermoratorium.
De beraadslagingen der financieele des
kundigen te Lausanne betreffen het pro
bleem van een leening voor Oostenrijk zijn
vrijwel gereed.
De commissie zal Vrijdag een zitting hou
den. waarin de president van de Oosten-
rijksche Nationale Bank een onmiddellijke
beslissing zal eischen in de leeningskwestie.
aangezien anders Oostenrijk onmiddellijk een
transfermoratorium moet afkondigen.
In verband met den buitengewonen ernst
van den toestand, zijn de politie-aspecten
zeer op den achtergrond getreden. Het poli
tieke plan van Tardieu is bij de besprekin
gen niet meer vermeld.
Frankrijk stelt als eenige voorwaarde dat
de leening voor Oostenrijk het begin moet
worden van een gezondmaking van alle
Donau-staten.
In deskundigen kringen bestaat de opvat
ting, die thans ook gedeeld wordt door
Fransche kringen, dat een ineenstorting van'
Oostenrijk zou leiden tot een hevige ontred
dering van de geheele Europeesche kapitaal
markt.
Italië.
Sbardellotto ter dood
veroordeeld.
Sbardellotto is gisteren wegens zijn po
gingen tot het plegen van een aanslag op
Mussolini ter dood veroordeeld.
Griekenland,
Generaal en drie kolonels van
onwettige plannen verdacht.
Dc Gieksche minister van Oorlog heeft
volgens het B. T. A., een arrestatiebevel uit
gevaardigd tegen generaal Adomides en drie
kolonels van de luchtmacht. Zij worden er
van beschuldigd, betrokken te zijn geweest
bij het opstellen van het Vegen de regeering
gerichte protocol.
Zwitserland,
Mislukte aanslag op den
minister van financiën.
Donderdagmiddag is op bondsraad Musy,
den leider van het ministerie van financiën
toen hij juist met zijn secretaris het parle
mentsgebouw wilde verlaten, door een eenigs-
zins verdwaasden, gewezen graanhandelaar
een aanslag gepleegd. De man, wiens naam
geheim wordt gehouden, bedreigde den mi
nister met een geladen revolver. Bondsraad
Musy verloor geen oogenblik zijn tegen
woordigheid geest en spreng achter een
pilaar, teneinde zich te dekken. Hierop nam
de man ijlings -de vlucht. Hij werd echter
achterhaald en gearresteerd.
HET PROCES-MATUSCHKA.
VOORTZETTING BRENGT WEINIG
BIJZONDERHEDEN.
WEENEN 16 Juni. (V. D.) Toen hedenmor
gen het Matuschka-proces werd voortgezet
bleek de publieke belangstelling aanzienlijk
geringer dan gisteren. Bij den aanvang der
zitting wordt Matuschka nog eens kort ver
hoord. Het getuigenverhoor brengt geen bij
zonderheden aan het licht De meeste getui
gen stonden slechts in zakelijke relaties met
Matuschka. Een der getuigen acht- Matuschka
volkomen normaal, dc meeste anderen ver
klaren. dat zijn nervositeit zijn besluiteloos
heid en zijn vroomheid hun altijd was opge
vallen. Ook het verhoor van een machinist
van een der tremen waarop Matuschka een
aanslag heeft gepleegd brengt weinig bijzon
ders aan het licht.
STAKINGSONLUSTEN IN ZuRICH.
ZURICH, 16 Juni (VD In verband
met de monteursstaking te Zurich, die reeds
zes weken duurt, werd gisteravond aldaar een
communistische betooging gehouden, waarbij
een emstligfe botsing ontstond met dc politie.
Negen on twintig personen werden zwaar ge
wond. terwijl ruim 50 personen werden gear
resteerd. Van de zwaargewonden is heden
morgen vroeg één overleden, terwijl drie an
deren stervende zijn.
ELLY BEINHORN TE SANTIAGO.
BERLIJN. 15 Juni (V.D.) Elly Beinhorn,
dc Duitsche pilote, heeft Woensdagmiddag,
komende uit Ovalle. Santiago bereikt, waar
zij op het. vliegveld vlot. Is geland. Zij treft
voorbereidingen voor een vlucht over de
Andes.
TWEEDE KAMER.
Een suppletoire Indische begrooting. Heftig verzet bij sociaal-democra
ten, vr\jz.-democraten en communisten. Wat zal de R.-K, fractie doen?
Morgen stemming.
16 Juni.
Aanvankelijk was voor vandaag de inter-
pellatie-Kupers op de agenda geplaatst over
wat de regeering doet en doen wil voor leni
ging van den nood der werkloosheid. De Ka
mer plaatste echter daarvoor zij was daar
toe verplicht in verband met wettelijke ter
mijnen een suppletoire Indische begroo
ting. De voorzitter had twee interpellanten
zoover gebracht, dat ze van het houden hun
ner interpellaties hebben afgezien, wijl hij
de t-oezegging deed. dat hunne bezwaren en
vragen bij deze suppletoire Indische begroo
ting ter sprake mochten worden gebracht
Dat was een interpellatie-Wijnkoop over de
Indische voedselvoorziening, dat was een in
terpellatie over den bouw <de gunning" van
den derden kruiser. En waren deze beide on
derwerpen er niet geweest: de suppletoire be
grooting had ditmaal uiterst weinig om het
lijf gehad. Thans werd er vijf uren over ge
sproken de behandeling had vrijwel alleen
den derden kruiser tot onderwerp.
Wij stellen nog even voorop, dat in het na
jaar van 1930 de Tweede Kamer en in het be
gin van 1931 de Eerste Kamer zich voor den
bouw van den derden kruiser verklaarden
Maar dat de minister thans stond voor de
gunning van den botrw van den derden krui
ser die hij op verzoek van den heer Cramer
nog had aangehouden, tot de Kamer er zich
over zou hebben uitgesproken, nu het duide
lijk werd. dat Ir Cramer, in den een of an
deren zin, een uitspraak der Kamer zou vra
gen.
De heer Cramer heeft zich eerst uitgelaten
over den algemeen economischen toestand,
betoogende. dat de regeering en haar verso
ber ingspolitiek geen andere uitwerking heeft
dan een verscherping van den crisistoestand.
De crisis wekt allerlei ellende op. de politiek
der regeering, in plaats van deze ellende te
doen verminderen verscherpt de ellende. Ir.
Cramer betoobde. dat de criminaliteit en de
werkloosheid toenamen, maar de veiligheid
af. De heer Cramer zag het als noodzakelijk,
dat de regeéring hielp, waar dat noodig was
en hij zei ook. met de jongste rede van den
gouverneur-generaal: ..eerst leven". Maar hij
voegde er bij: „en dan den gulden veilig
stellen". De heer Cramer geloofde niet. dat
de regeering alles deed om voedselschaarsch-
te te voorkomen en dan pleitte de s.-d In
dische specialiteit opnieuw voor het aangaan
van leeningen voor meer bevloeiingswerken.
Hiertegen kwam zoowel de heer Feber als
de minister van Koloniën in het. geweer.
Thans zou het niet'kunnen: leenen. Dan
kwam het staatscrediet in groot gevaar.
Thans moet wel degelijk, zeiden beiden, ge
zorgd worden, dat de gulden intact blijf*..
Want zou door allerlei uitgaven, uitgaven
boven het allernoodzakelijkste aan het
wenschelijke kan zelfs niet gedacht worden
het staatscrediet gaan wankelen, wat zou
er dan van al de hulp. al den steun terecht
komen?
De heer Wijnkoop betoogde voorts dat er
hongersnood is in Indlë. De heer van Boetze-
laer en de minister zétten daar tegenover,
dat men dan in de bladen wel wat anders
lezen zou. Er is alleen hier en daar voedsel-
schaarschte, zooals altijd en elk jaar voor
komt, maar de regeering zorgt dan voor
voorziening in den nood De heer van Boet-
zelaer concludeerde dat er voor den heer
Wijnkoop hongersnood moet zijn. ook wan
neer er heelemaal geen reden is om 't te ver
onderstellen.
De derde Kruiser
We hadden de Kamer voller gewenscht.
Veel belangstelling was er niet voor de be
handeling van de vraag, of de gunning moest
doorgaan of niet van den derden kruiser.
Tegen den voortgang verklaarden zich de
heeren Cramer, v. d Hoeven. Wijnkoop. Al-
ba rda. Marchant en Braat.
Vóór deden zich hooren. behalve de twee
ministers de Graaf en Deckers, de Kamer
leden Feber. van Boetzeïaer van Dubbeldam
Van Dijk, Snoeck Henkecnans en Van Rap-
pard.
Eerst de tegenstanders.
De heer Cramer 'begreep he: doorgaan
met den bouw van den derden kruiser niet
nu het Indische gedelegeerden-college uit den
Volksraad met algemeene stemmen had aan
gedrongen op t stopzetten van den kruiser-
bouw. Maar bovendien zag hij het als een
onverantwoordelijke daad. gelden voor den
bouw van den derden kruiser uit te geven,
wanneer het land ook Indie. in- zulke heel
groote financieele moeilijkheden gedompeld
was. Hij heeft een motie ingediend, welke
dan morgen bij den aanvang der vergadering
in stemming komen zal. Deze motie luidt:
De Kamer van oordeel, dat in de huidige
moeilijke financieele en economische omstan
digheden opschorting van den bouw van den
derden Kruiser aanbeveling verdient., gaat
over tot de orde van den dag.
De heer Feber heeft den kruiserbouw ver
dedigd. HU zei. dat in dien bouw toch wel
voor een zeer groot bedrag aan werkver
schaffing zat. Maar daartegen is ce heer
v. d. Houven. bestuurslid van den modernen
bond van metaalarbeiders direct opgekomen.
Allereerst zei hij, dat de kruiserbouw zeker
niet als werkverschaffing was bedoeld da',
heeft later de minister niet ontkend, al
constateerde hij tegelijk dat het toch niet e
weerspreken was. dat er weer werkgelegen
heid door zou komen maar dan zei de
heer v. d- Houven ook. dat het geld beter
besteed zou kunnen worden voor ander, meer
productief werk. „Voor huizenbouw bijv."
riep de heer Ketelaar. En. zei de heer v. d.
Houven, de moderne metaalbewerkersbond
waarvan bUna 48 per. werkloos Ls, wil nle*.
meedoen aan alles wat, naar bewapening
27weemt. Dan is voor hem van deze soort werk
verschaffing het plezier af.. De heer v. d.
Houven zei vóór den kruiserbouw te kun
nen stemmen onder één voorwaarde, dat hij
na afbouw weer oogenblikkelijk zou worden
gesloopt. Dat was tenminste werkverschaf
fing.
Dat de heer Wijnkoop tegen kruiserbouw
was behoeft niet gezegd. Ook de heer Braat
die elke^nnoodige uitgave in dezen malai.se-
tijd uit* den booze achtte. Tot zijn verdriet
kan hU morgen bij dc stemming niet aan
wezig zijn. Die afwezigheid kan beteeke-
nis hebben, want het kan aan één stam
hangen. Immens loopen es haaxtoekkige ge
ruchten over een groot aantal R.K. Kamer
leden. welke voor de niotie-Cramer zouden
wiEen stemmen. Intussciien minister
Deckers sprak heel laat in den middag -
misschien dat de minister eer. aantal par-
tijgenooten aan zUn zUdc heeft gekregen.
De heer Alharda ock heeft een felle critiek
op het voortgaan met den derden kruiser ge
geven. Wanneer de heer Feber. noch inter
na tionaai politiek «ie ontwapeningsconfe
rentie heeft geen succes), ncch technisch
een novum had waargenomen, welke 't zou
veroorlooven af te wUken van het eenmaal
door de Staten-Generaal genomen besluit
dan zag de heer Aibarda dat in den fi-
nancieel-economischen toestand, die zoo
uitermate slecht Ls. De heer Aibarda meende
dat he*, oorlogsschip niet noodig :s Wanneer
de ontwaponingseonforenüe niet slaagt dan
wijt de heer .Aibarda zulks aan de militaire
deskundigen. De derde kruiser voor Indlè
heeft geen voorde-alen: hU Is imaginair en
onwerkelijk. Maar de gevolgen van den bouw
zUn reëe'.: geid wordt er onttrokken aan de
volkswelvaart Dat geld kan besteed worden
voor productief werk. Oorlogschepen zijn g:cn
productief wenk.
De heer Aibarda betoogde, dat er in Indié
ook wel eens op de militaire uitgaven mocht
bezuinigd worden.
En dan was er ten slotte nog Mr. Mar
chant Een even hartstochtelijk tegenstan
der. Mr. Marchant- merkte op. dat de minis
ter weer handelde onder den drang van zij'"
militaire adviseurs. HU zag echter den bou»
wel voornamelUk als een politieke beslissing.
En daarom verwonderde dc v.d. leider zich.
dat de premier niet aanwezig was. Een po
litieke beslissing, wyl het bU den bouw van
den derden kruiser niet alleen om geld gaat.
maar zei hU <iie kruiser is een politiek
symbool. Het- volk begrUpt niet, dat. terwUl
overal op bezuinigd wordt een derde kruiser
noodig is. De heer Marchant wees er nog op.
dat dc motie den bouw alleen wilde laten
rusten.
Tegen dat alles is natuurlUk het een en
ander opgemerkt. We hebben de voorstan
ders van den bouw opgesomd. Hunne opmer
kingen vatten we samen, wUl ze gelijk gericht
waren.
De heeren erkenden natuurlUk. dat de fi
nancieele en de economische toestand zeer
zorgelUk is. ZU betoogden voorts dat er op
alles, niets uitgezonderd moet bespaara
worden. ZU constateerden dan. dat er op De
fensie evenzeer bezuinigd is. op de marine
uitgaven in het bUzonder. Wanneer de heele
Indische begrooting moet worden terugge
drongen van 550 tor 400 millioen dan ls da*
30% de heeren Feber en Deckers consta
teerden. dat de marineuitgaven met 34%
waren teruggedrongen en dc nieuwbouw met
80%, Dit laatste werkte Dr. Deckers nog uit.
HU zeide nadrukkelijk, dat op elke marine-
begrooting nieuwbouw voorkomt, deze nieuw
bouw is vervangingsbouw. wijl wat
er thans is. op peil moet gehouden
worden, wil de vloot, noodig voor do
handhaving van orde en rust in de Indische
Archipel, niet teniet gaan. Welnu zei de
minister alle nieuwbouw is stopgezet, be
halve die van den derden kruiser. wUl de re
geering deze absoluut noodzakelUk acht. Het
gaat hier om een reserve-kruiser, ter ver
vanging van de Java en de Sumatra, wanneer
deze gedokt moeten worden. De regeering
kan daar niet buiten zei Dr. Deckers
voor de handhaving van de orde, voor de
handhaving (zoo noodig) van de onafhanke
lijkheid en de onzydigheid in den Zuldzec-
archipel De heer Snoeck Henkemans kwam
daar ook op neer. toen hU zei. dat het stop
zetten van den kruiserbouw op het buiten
land den indruk maken zou. als verslapte
onze wil tot onzUdigheid.
En nu was dit de grief van den minister,
dat er geen critiek zou ontstaan zijn. wan
neer hij gedeeltelyk was voortgegaan met
b.v. torpedojagers en onderzeeërs, maar wel
critiek nu het den derden kruiser betrof. HIJ
kan dat slechts en hU stond daarin niet
alleen verklaren uit afkeer van elke be
wapening.
De heeren Feber en Deckers zetten uiteen,
dat de kruiser noodzakeHjkcrwU-s moest voor
gaan in het geheel der verdediging. En de
heer van Rappard merkte nog op daarin
gesteund door den minister van Koloniën
dat. wanneer nu geen gelden zouden worden
gegeven, over een drietal jaren nog veel
grootere uitgaven zouden noodig zijn Wan
neer men staat op het. standpunt, dat verde
diging van den Indlschen Archipel roodza-
kelijk is. Die verdediging noemde de rU dei-
voorstanders een hoog staatsbelang. Ook
daarop moest bespaard worden, maar na
alles wat. reeds bespaard was. thans niet
meer. Verdere besnoeiing zou onherstelbare
schade brengen, zeiden ze.
Morgen stemming over de motie.
Het ontwerp tot voorziening in dc Indische
behoefte om geldmiddelen in verband met de
aflossing der Indische pondenleeningen ls
zonder discussie aanvaard. Ook dc Indische
suppletoire begrootingen werden aangeno
men.
INTIMUS.
AGENDA.
Heden:
VRIJDAG 17 JUNI
Luxor Sound Theater: .Afvalligen" en
..'n Vrouwentemmer". 815 uur
Palace: ..Een avontuurtje na het bal-mas-
qué". Op het tooneel: Belvédère-Trio, sensa
tioneel rolschaatsen-act. 8.15 uur.
Rembrandt Theater: ..Der Weg in Leben
Op het tooneel: Hadschi Murad. 7 en 9.15
uur.
Kunstaaal Reeker, Wagenweg 102. Tentoon
stelling van werken van Haarlemschc beel
dende kunstenaars. 107.30 uur.
ZATERDAG 18 JUNI
Algemeene vergadering N.V. v.h- Gcbr.
Merens, 3 uur ten kantore der N.V.
Bioscoopvoorstellingen des middags en des
avonds.
Kunstzaal Reeker, Wagenweg 102. Tentoon
stelling va» werken van Haarlemschc beel
dende kunstenaars. 107.30 uur.
APOTHEKEN (AVOND- EN NACHTDIENST)
Firma GrUseels en Van Hees, Lange Voer-
straat 14. Tel. 11000.
L. Schoorl, Fr. HaLsplcin 1. Tel. 11130.
Bosch- en Vaart-Apotheek. Bosch- ca
Vaartstraat 26. TeL 13290.
