DE BILT
REPLIEK VAN Mr. J. B. KAN
Nieuwe Uitgaven.
AUTOMOBILISME.
HAARLEM'S DAGBLAD
MAANDAG 18 JULI 1932
Herinaa Wulhrirh Haarlem VEREENIGING VOOR
neringa wuthnch, liaarlem vreemdelingenverkeer.
CENTRALE VERWARMING
HERINQA JOHNSON OLIEBRANOERS
(Adv. Ingez. lied.)
BIJZONDERE ATTRACTIES VOOR DEZEN
ZOMER.
Minister keurde adviseur geen antwoord waard.
„Passieve houding" was een zachte kwalificatie.
meldt:
Hoogste barometerstand 769.8 m.M. te Va
lencia.
Laagste barometerstand 748.4 m.M. te Ska-
gen.
en voorspelt
meest matigen Noord-Westelijken tot Weste
lijken wind, gedeeltelijk bewoLkt, weinig of
geen regen, iets warmer.
Uit het buitenland
De depressie, die in Duitschland en Zwe
den nog zware onweersregens bracht, trekt
in Noord-Oostelijke richting weg. en ofschoon
bij IJsland een nieuwe daling verscheen, is
die reeds weer ten einde en schijnt de hooge
drukking uit het Westen zich over onze om
geving te ziullen uitbreiden, zoodat voor de
eerste dagen weersverbetenng te wachten is.
Aan de Noorsche en Schotsche kust waaien
nog stormachtige noordelijke winden. Op de
Britsche eilanden matige tot krachtige Noor
delijke winden, die het weer daar koel zullen
houden met weinig regen. In Duitschland en
Zweden is de temperatuur nog vrij hoog, ten
Oosten van de Oostzee nog zeer hoog. Om de
Oostzee zullen nog onweersregens vallen, gis
teren viel in Hernösand en Karlstad meer
dan 20 m.M. In onze omgeving en Engeland
zijn nog lichte Noordwester buitjes te wach
ten, die bij verdere ontwikkeling van den
hoogen druk verdwijnen.
Barometer
Stand van heden 12 uur 760 m.M.
(Veranderlijk)
Vorige stand 752 m.M.
Neiging tot Vooruitgang.
Opgave van:
Fa. KEIP, Groote Houtstraat (naast Luxor)
Telefoon No. 11640.
Thermometer
18 Juli:
Hoogste gisteren 69 F.
Laagste heden nacht 57 F.
Hoogste heden tot 12 uur 70 F.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM. 14 Juli.
Bevallen 14 Juli" V. van Galen— Jaros, d.;
15 Juli: G. M. Dijkzeul—v. d. Berg, d.; J.
WijnandsRuis. z.
Overleden 14 Juli: J. Fronhoffs, 23 j., Pa-
viljoenslaan; 15 Juli: B. v. d. Aar. 82 i M.
van Heemskerkstraat: A. E. Wassenaar -v.
d. Vossen, 80 j.. Raaks; C. van Hinte, 76 J,.
Dr. Leydsstraat.
KINDERVREUGD.
Het jeugdfanfarekorps Kindervreugd, dat
z'n wekelijksche repetities houdt onder lei
ding van den heer J. Schllp in het clubgebouw,
zal een bezoek brengen aan z'n zustervereni
ging te Beverwijk. Dit bezoek is bepaald op
a.s. Zaterdagmiddag te half drie, wanneer het
corps zich zal laten hooren in den speeltuin
van Beverwijk.
A.s. Dinsdagavond te 7 uur zullen de jeug-,
digc muzikanten zich in den tuin van gebouw
Concordia hiervoor oefenen o.a. ook met
marschen.
OPENING REPETITIE-LOKAAL „ONDER
LING GENOEGEN'
De zang en Sint Nicolaasvereeniging ..On
derling Genoegen die nu al bijna 25 jaar
bestaat heeft sinds Zaterdag een eigen repe
titielokaal. Jarenlang heefi men er moeite
voor gedaan en nu eidelijk de beschikking
verkregen over een pakhuis aan de Berkero-
destecg no. 1.
In de feestelijk versierde zaal sprak Zater
dagmiddag 4 uur de voorzitter, de heer J. F.
van Maas, die zijn dankbaarheid uitte, dat
een zoo groote vereeniging van 600 leden en
900 kinderen nu eindelijk ls mogen slagen
in een eigen gebouw. Het is wel in huur maar
bij de eerste gelegenheid zal getracht worden
het te koopen. HU schetste in het kort de
moeilUkhcden van de laatste Jaren om het
gebouw te verkregen.
Dank bracht hij aan het koor voor het ge
schonken kleed, aan de feestcommissie, die
de vele stoelen gegeven had, en aan alle
timmerlieden, behangers.' enz. die meegewerkt
hadden.
Voorts spraken nog vertegenwoordigers van
de tooneelclub en van de feestcommissie en
een der oprvchters, die het dagelijksch be
stuur dank bracht.
Ook werd hulde gebracht aan de leden der
vereenigingen die zooveel liefde hadden dat
zU hun eigen gebouw hebben opgericht.
Talrijke zeer fraaie bloemstukken waren
geschonken. Het pakhuis heeft een ware ge
daanteverwisseling ondergaaan. In hun vrijen
tijd hebben de bestuurders met hun helpers
er een gezellige zaal van gemaakt met trlplex-
betlmmeringen en in frissche kleuren. De
vereeniging kan irotsch zijn op zulke leden
die dat tot stand brachten.
PROV. COMMTSSTE VOOR
UITBREIDINGSPLANNEN.
In de samenstelling van de Vaste Com
missie voor uitbreidingsplannen is wijziging
gekomen tengevolge van het besluit van den
Commissaris der Koningin om 'het Voor
zitterschap dier Commissie neer te leggen.
In diens ploats is thans tot voorzitter der
Commissie benoemd de h-er A. W M'.chels
lid van God. Staten. terwUl tot plaatsver
vangend voorzitter is aangewezen Mr. D.
Hudlg. secretaris-directeur van het Neder-
landsch Instituut voor Volkshuisvesting en
St 'debouw en secretaris van den Stedebouw-
(kundigen Raad te Amsterdam.
Gedurende het tijdvak, loopende van on
geveer midden Juli tot 1 September a.s. be
staat voor de leden der Vereenigingen voor
Vreemdelingenverkeer te Haarlem en Hecm-
stede-Bennebroek de gelegenheid, met hun
huisgenooten en logé(s> verschillende uit
stapjes te maken tegen sterk gereduceerde
prijzen.
Op het programma astaan: een tocht per
toeringcar in de omstreken van Haarlem, en
boottocht naar Marken en een boottocht
naar de Kagermeren.
In de eerste helft van Augustus zullen een
of meer boottochten in verenigingsverband
georganiseerd worden, nJ. één over de Ka
germeren, Leiden, langs den Ouden Rün,
Alphen, Brasemermeer, Schiphol en terug
naar Haarlem en één via de Kagermeren
naar de Bloemenveiling te Aalsmeer en Bos
koop, gepaard aan een bezoek aan een of
meer groote kweekerijen aldaar.
Kosteloos zUn: beklimming van den toren
der Groote Kerk op 21 Juli, 4 en 18 Augus
tus en 1 September (na de orgelbespeling,
waarvan de bijwoning eveneens kosteloos is)
en op Zaterdagmiddag 30 Juli en: Bezichti
ging der Stadskweektuinen op 16 Juli 6 en 27
Augustus, onder deskundige leiding.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
Hoewel de stemming ter beurze hedenmor
gen eenigszins onregelmatig was, bleven de
koersverschillen zeer beperkt. De Philips aan
deelen openden enkele punten lager in ver
band met allerhande zonderlinge garuchten
die hun oorsprong vinden in een persorgaan
dat reeds geruimen tijd tegen het Philips-
concern ageert. Unilevers waren goed prijs
houdend evenals H. V. A. en de Koninklijke.
ORGEELEBESPELING
Programma van de orgelbespeling In de
Groote of St- Bavokerk te Haarlem, op Dins
dag 19 Juli 1932, 's avonds van 8.159.15 uur
door den heer Piet Halsema.
Se sar Franck (18221890».
1. Prélude. Fugue et. Variatie"
2. Cantabile.
3. Pastorale.
4. Pièse héroisue.
5. Andantino.
6. Final.
DE iMISHANDELING IN DE
PRéVINAIRESTRAAT.
De agent Bruis, die eenigen tijd geleden des
nachts doro een chauffeur in de Prévinaire-
straat zwaar mishandeld is, is Zaterdag uit
het ziekenhuis ontslagen.
Staatsraad oud-minister J. B. Kan schrijft
aan het Ned. Corr. Bureau uit Montreux:
In het buitenland, wegens familie-omstan
digheden, vertoevende, nam ik kennis van de
meedeelingen. die minister Verschuur in een
persgesprek heeft gedaan inzake bovenstaand
onderwerp. Ik mag niet verzuimen mijne
voorstelling van zaken nevens de zijne te stel
len.
Natuurlijk beschik ik niet over kopie van
de door mij tot Z.E. gerichte brieven, maar
mocht hetgeen ik zeg niet volkomen met
den inhoud daarvan strooken dan machtig
ik den minister gaarne ze te publiceeren.
In begin van Juni jl. werd ik. namens mi
nister Verschuur, door het hoofd der afdee-
ling Visscherijen uitgenoodigd mij te belas
ten met de leiding van een bespreking van
belanghebbenden bij het visscherijbedrijf te
IJmuiden.
Hoewel aanvankelijk niet zeer geneigd die
taak op mij te nemen, omdat ik vreesde
weinig nut in deze te kunnen stichten, ver
klaarde ik mij toch bereid toen de minister
bleek hierop bUzonderen prijs te stellen. Mij
werd op het hart gebonden, dat de zaak
uiterst urgent was. Onverwijldwerden dan
ook belanghebbenden uitgenoodigd tot een
bespreking en nog dienzelfden dag richtte ik
tot den minister een brief, waarin ik hem
het resultaat mededeelde en de unanieme
wenschen der vergadering in overzichte
lijken vorm overbracht.
Mijnerzijds veroorloofde ik daarbij aan te
dringen op snelheid van handelen, wat
trouwens niet meer dan logisch was, om
dat maatregelen van langeren adem worden
beraamd door de z.g. Commissie-Rijkens. de
gehouden bespreking slechts kon mikken op
oogenblikkelijke voorzieningen en de minis
ter dan ook zelf grooten spoed had aanbe
volen.
Ik verklaarde mij bereid tot nader over
leg niet slechts over de door belanghebben
den aanbevolen maatregelen, maar over an
dere, aan welke de regeering wellicht, voor
keur zou schenken. Toen ik na 14 dagen niets
vernam, ondanks bescheiden aandrang door
bemiddeling van den mij toegewezen ambte
naar der Visscherijen. wendde ik mij weder
schriftelijk tot minister Verschuur en ver
zocht ik hem in het volle besef van zijn
drukke bezigheden althans iets te mogen ver-
UIT OUDE TIJDEN.
HET KAAS- EN BROODVOLK.
nemen. Den aandrang daartoe yachtte ik te
versterken door er de aandacht op te vesti
gen. dat. belanghebbenden mij verschillende
vragen stelden, die ik slechts met dilatoire
excepties zou kunnen beantwoorden en door
de mededeeling, dat ik binn enkorten tijd
mij buitenslands zou moeten begeven.
Van den minister mocht ik echter taal
noch teeken vernemen, terwijl zijn ambtena
ren op mü'n telefonische vragen het ant
woord moesten schuldig blijven.
Thans blijkt, dat de minister aan mijn
„rapportje" niets had en dat de regeering
daarin „vrijwel geen nieuwe gezichtspunten
werden geopend". Maar waarom kon dat
niet worden meegedeeld aan mij, die dooi
den minister spontaan was uitgenoodigd, de
zaak ter hand te nemen en die in zijn eer
sten brief zich volkomen bereid had verklaard
over andere maatregelen overleg te plegen?
Te eerder, omdat eenige vooringenomenheid
bij mij moeilijk was te verwachten, nu de
gedane voorstellen niet de mijne, maar die
der vergadering waren en weinigen in den
lande beter vertrouwd kunnen zijn met de
zwarigheden, aan het voornaamste denkbeeld
omzetting van steunregeling in werkver
schaffing verbonden dan iemand, die het
ambt van minister van Binnenlandsche Za
ken heeft vervuld.
Dat de beslissing om onder deze omstan
digheden te bedanken voor de eer, den mi
nister verder van dienst te zijn, een voor
IJmuiden verstandige is geweest, blijkt uit
's ministers meedeelingen zonneklaar. Men
heeft thans ten minste mogen vernemen,
wat mij angstvallig is onthouden.
Uit het persgesprek van den heer Ver
schuur mocht ik vernemen dat Z. E. niet
aan een tegen hem gerichte geste denkt en
zelfs niet de minste animositeit tegen mij
koestert. Het omgekeerde zou trouwens op
een gevaarlijke praedispositie tot vervolgings
waan hebben gediend. Hoe kan de houding
van een bewindsman, die zich „dag aan dag
met deze dingen bezig houdt", maar in vier
weken geen minuut vindt om zijn zelf geko
zen adviseur op de hoogte te houden, zachter
gekwalificeerd worden dan als „Dassief"?
Welke invectieven zouden er niet "gevallen
zijn als de heer Verschuur eens een ander
oud-minister, met wien hij onlangs een klein
verschil van gevoelen vereffende, aldus had
behandeld.
Nog heb ik van mijn eerstgeboorte menig
teiken,
als allerhande recht, en vrije heerschappij.
En recht van vrijglei voor ballingen
daarbij.
Nog kan ik, als 't behoort, met meer dan
honderd mannen,
aan mij met eed verpligt, mijne hooge
vierschaar spannen.
Nog voed ik menigte, die toen 't geoorloofd
waar,
hier baden voor mijn volk, en dienden
het Autaar.
Ik stond in steenen, maar zoo hard als
staale muren.
iyie kan den tijd en nijd en raazernij
verduren?
Wat ondervraagt gij meer, hoe pragtig ik
wel was?
Oordeelt uit Assemburg, gesprooten uit mijn
asch."
L. S.
VERKEERSONGELUKKEN.
Gierstraat.
Zondagavond omstreeks 8 uur stak de 52-
jarige v. R. de Gierstraat, over, komende uit
de Breestraat. Hij hoorde noch zag een 21-
jarigen motorrijder uit Rotterdam, die van de
Botermarkt kwam, ondanks herhaalde signa
len van dezen. De bestuurder remde nog,
doch kon een aanrijding niet verhinderen.
Beiden vielen, v. R. werd voorloopig door een
lid van den Ongevallen Dienst verbonden en
per ziekenauto, naar de Mariastichting ver
voerd. Zijn rechterarm bleek gebroken.
Ter gelegenheid van het afscheid der kin
deren van klasse 7 van school 14 zal op
Dinsdag 19 Juli een feestavond worden ge
geven in het gebouw St. Bavo.
Opgevoerd zullen worden de operettes:
„Met Vacantie" en .De 4 Jaargetijden".
De misdaad van Pater Amaro.
Dit boek zal velen ergernis brengen,
schrijft J. Slauerhoff in zyn voorwoord tot
den roman van Eca de Queiror. Want zoo zal
het inderdaad zün. Want de schrijver hekelt
scherp en open de wantoestanden en de ze
delijke afdwalingen van den priester brengt
hü fel aan het licht.
Het verhaal speelt in Portugal en gaat over
een pastoor en diens gedragingen. J. Slauer
hoff en R. Schreuder vertaalden het werk
uit het Portugeesch. Em. Querido te Amster
dam gaf het uit.
LUCHTVAARTBERICHTEN
Uil, 16 Juli 15-07 u. te Batavia van Am
sterdam. 16,12 u. te Bandoeng.
Havik. 17 Juli te Bagdad van Caïro. Uitrei's.
Ekster. 17 Juli te Calcutta van Rangoon.
Thuisreis.
Om den grooten prijs van Duitschland.
ADENAU, 17 Juli (V.D.) Zondag werd op
Nürburgring voor ongeveer 150.0000 toe
schouwers de Groote Prijs der Duitsche
Automobielclub verreden. Winnaar werd de
Duitsche automobilist Carracciola in d?m rijd
van 4 uur 47 min. 22.8 sec. (gemiddelde uur
snelheid: 119.3 KM.) vóór den Italiaan Nu-
voleri (Alfa-Rocneo). die een tijd maakte
van 4 uur 47 min. 53.4 sec. (gemiddelde uur
snelheid 119 K.M.)
De afstand bedroeg 25 ronden (570.250 M.)
BOOTTOCHT VOOR OUDEN VAN DAGEN.
Het comité „Ouden van Dagen" van de
Geref. Kerk alhier heeft weer een boottocht
voor de ouden van dagen georganiseerd, die
zal jlaats hebben op Woensdag 27 Juli a.s.
De tocht gaat over het Kagermeer en de
Brasemermeer naar Alphen aan den Rijn.
UIT DE OMSTREKEN
ZANDVOORT
PERSONALIA.
Onze piaatsgenoote mej. T. Spits is ge
slaagd voor onderwijzeres en bij het Staats
examen in Nuttige Handwerken is geslaagd
mej. Ria Gielen
DE REDDINGBOOT.
De zee stond Zaterdag te hoog om den zee-
njijlwedstnjd te laten doorgaan, maar niet
hoog genoeg om voor de reddingboot bij het
uitvaren moeilijkheden op te leveren. Vlot en
vlug was de boot met het dozijn mannen
door de branding en spoedig haast uit het
geziehu
Van den boulevard en van 't strand trok
deze demonstratie van kracht en kloek beleid
veel belangstelling.
JONGEREN VREDES ACTIE.
Bij de afd. Zandvoort van de Jongeren
Vredes Actie bestaat het voornemen in Aug.
op eenige plaatsen op het strand korte in
leidingen te laten houden over het werk en
dc bedoelingen van deze organisaties.
HAARLEMMERMEER
POLDERBELANGEN.
In de gehouden vergadering -.van Hoofd
ingelanden van den Haarlemmermeerpolder
werd in verband met de uitgesproken wen-
schelijkheid tot salariskorting, op voorstel
van de financieele commissie besloten om
van de bijdragen voor pensioen 8 1/2 pet op
de ambtenaren te verhalen.
BRUTALE INBRAAK.
In verband met een bij den heer V. nabij
Sloten in Haarlemmermeer op klaarlichten
dag gepleegde inbraak, vernemen we, dat de
dieven die met de situatie op de hoogte
moeten geweest zijn en zeer brutaal te werk
zijn gegaan zich niet alleen van een be
drag van ongeveer f 300 maar ook van gou
den horloges en ringen hebben meester ge
maakt.
Ze hebben terwijl de bewoners afwezig
waren blijkbaar deuren en ramen gesloten
gevonden, want ze zijn door een kelderluik
naar binnen gekomen.
JACHT OP BLOEDDORSTIGE HONDEN.
Nu de bloeddorstige honden zoowel overdag
als 's nachts er weder op uittrekken om
slachtingen onder de schapen, konijnen en
kippen aan te richten en reeds op verschil
lende plaatsen groote schade hebben aange
richt o.a. bij bewoners van den LPweg
en Sloterweg, waar eenige schapen en konij
nen werden verscheurd werd een jacht op
<ie honden ondernomen. Een werd er reeds
ontdekt en met toestemming van den eige
naar onschadelük gemaakt.
AFSCHEIDSPREDIKATIE.
Zondagmiddag hield Ds. G. Gerbrandy,
predikant bij de Ned. Hervormde kerk te
Nieuw-Vennep, die het beroep naar Leeuwar
den heeft aangenomen, zijn afscheidspre-
dikatie. Het kerkgebouw was geheel met be
langstellenden gevuld, die met groote aan
dacht het treffend afscheidswoord aanhoor
den. Onder de aanwezigen werden opge
merkt verschillende predikanten uit den Ring
w.o. de consulent Ds. J. C. Salverda en als
vertegenwoordiger van het gemeentebestuur
de burgemeester Mr. A. Slob.
DE KARWIJ-OOGST.
Het karwijsnijden is in den Haarlemmer
meerpolder thans in vollen gang. Met het
oog op het uitvallen van het zaad, geschiedt
het werk in de avonduren. Over de resulta
ten van dit zoo speculatieve gewak kon nog
niets met zekerheid worden medegedeeld.
BEZOEK AAN DE RUÏNE VAN BREDERODE.
De Ruïne van Brederode werd de vorige
week bezocht door 2665 personen, w.o. clubs
uit Rotterdam, Amsterdam, den Haag, Utrecht
Rijswijk. ..Naaldwijk, Leiden en den Helder
sn schoolkinderen uit Amsterdam. Rotterdam,
den Haag, Haarlem, IJmuiden, Wormerveer,
Hindeloopen enz
VELSEN
UITGEKEERD BIJ WERKLOOSHEID.
Over de maanden Mei en Juni werd aan
werklooze leden der IJm. Federatie uitge
keerd
IJmuiden:
Werkloozenkas f 9185.55
Gemeenten 38554.12
Egmond aan Zee:
Werkloozenkas
f
4526.70
Scheveningen:
Werkloozenkas
t
721.65
Andere gemeenten:
Werkloozenkas
i
1426.25
Totaal f 54414.27
Over JanuariJuni 1932 werd uitgekeerd
aan leden onzer organisatie:
Gemecnt.
Werk
loozen
kas
Fonds
M. H.B.
Velsen
T otaal
Ifmuiden
Egmond
Scheven.
Andere
gemeent.
Totaal
f 43971.95
15405.85
3675,55
7062,95
f 9742,05
47S1.15
1164.30
882.50
f S9577.93
f143291,93
20187,-
4839.85
7945.45
70116,3o|
f 16570,-
89577,93
f 176264,23
DIPHTHER1TIS.
Gedurende de week van 3 t.m. 9 Juli deed
zich in deze gemeente één geval van diphU-
ritis voor.
LETTEREN EN KUNST
HET TOONEEL
HENVO's GEZELSCHAP.
De buffetprinses.
In den zomer stellen wij andere eischen
aan het tooneel dan in den winter en daar
om heeft de heer Kaart zeker op deze Juli
dagen Henvo's Gezelschap, dat te Haarlem
nog bekend is door de opvoeringen van
Hoepla Kokkie en Hallo Batavia, weer eens
in zijn schouwburg laten optreden.' Henvo
voelt zich het best thuis in de zoogenaamde
volksstukken en ook de hier nieuw gepre
senteerde Buffetprinses behoort tot het on-
vervalschte genre, dat een deel van het pu
bliek vooral van de bovenrangen nog
altijd met een zekere voorliefde ziet.
De Buffetprinses vertoont veel gelükenis
met haar voorgangsters en omdat dezelfde
personen er in meespelen Is.het soms of je
Hoepla Kokkie of een der andere rtukken
van Henvo terug ziet. Zwarte Cor die na
tuurlijk weer in de persoon van Cor Smit
ten tooneele verschijnt verkeert opnieuw
in precies dezelfde perikelen als voorheen,
waaruit zij tenslotte als van ouds door Willy
Timrott die voor dat doel zijn oude uni
form van „Koloniaal" maar weer heeft aan
getrokken wordt gered. Kees van Dam
heet onveranderlijk in alle stukken Kokkie
en is steeds dezelfde, of hy nu schoenlapper
dan wel zooals in dit nieuwste product
portier in het cabaret „De Struisvogel" is.
Hij waakt steeds 12 jaar over zwarte Cor. net
zoo lang. tot de koloniaal terugkomt en hij
haar ongeschonden aan den man van haar
hart kan afleveren. En het spreekt vanzelf,
dat een aartsploert de mooie Cor belaagt,
een kerel even zwart, van inborst als Cor
blank is. Maar wU behoeven niet bevreesd
te zijn, want Kokkie waakt en met hem
Henvo. de schrijver, die reeds in het eerste
bedrijf Cor heeft laten zingen, dat achter de
wolken de zon nog schijnt. Wij weten van te
voren, dat Henvo niemand voor altijd in het
ongeluk laat zitten. Daarvoor is zijn hart te
oed en aan het slot zUn wy dan ook getui
ge van een roerend familitafereel en zien
wij zwarte Cor in de armen van haar kolo
niaal. blonde Cor het twaalfjarig doch
tertje aan de borst van haar teruggekeer
den en dood gewaanden vader, den zoon met
het pikzwarte gemoed neergeknield en tra
nen plengend aan den schoot van zijn door
hem zoo wreed behandelde moeder en Kok
kie met een glunder gezicht en met een
kistje sigaren onder zijn arm als de eeuwige
redder in het midden.
Kees van Dam zorgt als portier van De
Struisvogel heel den avond voor de vroolyk-
heid en de noodige liedjes, Cor Smit wisselt
als Zwarte Cor den lach af met de tradltio-
ncele traan, al naar dat het lot haar meer
of minder goed gezind Is. Willy Timrott
speelt weer den koloniaal met het. goede
hart. Willem Veldman ls de broer, die door
den schrijver niet voor niets Kam wordt ge
noemd. Anna Langenaken zien wij als de
brave moeder, die drie bedrijven in het werk
huis. maar aan het slot dank zU Kokkie
en den koloniaal weer in haar eigen stoel
te midden van de „haren" zit. Jetty Kremer
- Ciska's zuster had de moeilijke taak
om heel den avond onbezorgd en vroolijk te
moeten schynen. Ja. het leven voor de too-
ncelspeelster is dikwijls hard en wreed en
het publiek is zonder pardon. De tragedie
van .Lach dan. Paljasso" speelt zich eiken
avond weer op de planken af.
J. B. SCHUIL
Tegen het einde van de 15de eeuw brak
onder de arme bevolking van Kennemerland
een oproer uit, dat van het Kaas- en Brood
volk. Door de langdurige en kostbare oor
logen van keizer Maximiliaan van Oosten
rijk. met de daarmee samenhangende snelle
daling en rijzing van de geldwaarde, was het
bestaan voor' de Kenitemers een onzeker iets
geworden; daarby kwam in 1491 een mis
oogst en ernstige schade door hooge zee. De
oorlog had bovendien allen handel stilge
legd en de Hollandsche stadhouder, Jan van
Egmont, hief steeds hooger belastingen. De
heele toestand was treurig en toen hongers
nood dreigde, vereenigden zich verschillen
de troepen ontevredenen uit de Noord-Hol-
landsche steden en dorpen en trokken al
plunderend de provincie door. Hun naam
dankten ze aan een kaas en een brood, dat
ze in hun wapen droegen, omdat ze beweer
den te strijden voor het hoognoodige levens
onderhoud. Dat strijden kwam in de praktijk
neer op allerlei baldadigheden, die waar-
schijnluk kaas noch brood opleverden. In
Alkmaar formeerde zich het legertje, dat de
heele stad in rep en roer bracht en daarna
op Hoorn aantrok, onderweg de noodige
kasteelen vernielend. Het slot Heemskerk cn
de kasteelen Nieuwburg en Middelburg moes
ten het ontgelden. Toen ook Hoorn grooten-
deels geplunderd was, ging het op Haarlem
aan. waar ze in 1492 aankwamen. Onze stad
werd geplunderd en daarna kwam Leiden
aan de beurt: daar was echter een strijd
macht. op de been gebracht, die de Kaas- en
Brood-ers spoedig verjoeg. Toen ging het in
de richting Rotterdam. De bezittingen
Kralingen. Hillegersberg, Spangen en nog
eenige anderen hadden veel te lijden en
zeker zou het in Rotterdam nog tot allerlei
relletjes gekomen zijn. als niet Albert van
Saksen, door keizer Maximiliaan gezonden,
een einde gemaakt had aan de ongeregeld
heden. Maar al was het met den opstand ge
daan. nog eeuwen lang bleef in Kennemer
land de herinnering bestaan aan het Kaas-
en Broodvolk. Tot in de 18de eeuw wist men
achter Beverwijk een kampeerplaats van de
gevreesde opstandelingen aan te wijzen,
waar zij. "olgens de overlevering, in smalle
greppels in het bosch plachten te slapen.
Voor Haarlem had het bezoek van het
Kaas- en Broodvolk tot gevolg, dat het oude
Huls te Haarlem door hen werd verwoest.
Dat Huis stond bij Beverwijk in de buurt,
dicht bij het dorp Heemskerk en het Huis
Assemburg. aan een oude arm van den Rijn.
die bij Egmond in zee uitkwam. Er werd
verteld, dat de oudste Heeren van Haarlem
de burcht al in 509 gesticht hadden. En de
bekend© legende van de burchtvrouwe, die
bij het innemen van het kasteel vrUe af
tocht bedong en zooveel kostbaarheden mee
mocht nemen als ze dragen kon. zit ook aan
het Huis te Haarlem vast. Ze stopte toen
haar man in een kist en sleepte die met haar
kamervrouwen de burcht uit Zoo omstreeks
1400 is het. geslacht van Haarlem in het huis
Assenrtelft overgegaan, en niet lang daarna
was het Huis Assemburg veel grootscher en
ryker dan de oude bezitting Huis te Haar
lem. De Kaas- en Broodopstand liet er toen
niet veel meer van staan. In een oud boek
over de streek komt het volgende gedicht
voor:
„Mijn stichters zijn geweest, van
koninglijken bloede,
't geslacht van Haarlem, groot van daden,
rijk van goede,
uit Vriesland hier gezet, gebleeven, door
de faam
en ridderlijke deugd, den Graaven
aangenaam,
voor wien ik open stond, door 't. welken zU
bedekten (beheerschten)
't gezegend Kenmerland, en menig
Friesman nekten.
Ik v»as een groot Paleis, gelegen aan den
Rijn.
Ellendig overschot van wat ik plagt te zijn!
Maar schoon ik nu dien roem niet meer en
kan bereiken.
FEESTAVOND SCHOOL 14.
SANTPOORT
