Plaatwerk.
Het Belangrijkste.
Haarlem's
Dagblad
50e Jaargang No. 15052
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Vrijdag 22 Juli 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER,
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: pet- week 0.23, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ325, franco per post 335, loose nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0-72J/S.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nes.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTlëN1_5 rcgels j-5< e|kc regci mcer 035. Reclames
OoQ per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ030, elke regel meer ƒ010, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weeka'bonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-. Wijsvinger f I 50.-. Elke andere vinger f 150.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonncs op het Geril. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000... Overlijden f600.-. Veriies van Hand. Voet of Oog f400... Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75— Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 22 Juli.
De Duitsche Krater.
Het kookt en bruist in den Duitschen
krater, erger dan ooit tevoren. En degenen
die hem heeten te beheerschen schijnen
daar niet bepaald in te slagen. Sinds rijks
president Hindenburg rijkskanselier Brüning
losliet is de toestand steeds verwarder en
gevaarlijker geworden. Brüning voerde een
vast en consequent beleid, ondanks enorme
moeilijkheden, en handhaafde de orde in
het rijk. Von Papen, die „eigenlijk von Schlei
cher heet", met al de beperkingen eens ge
neraals, loopt aan den leiband van den heer
Hitier en heeft diens S. A.-troepen weer
toegestaan, waarvan de ellende in Altona het
onmiddellijke gevolg is geweest. De vreemde
combinatie van machthebbers, die thans
Duit-schland tracht te regeeren, tuimelt van
het eene exces in het andere. Zij neemt
loopjes met de grondwet, trapt de Pruisische
regeering eruit, stelt een Pruisische dicta
tuur in. veroorzaakt onrust in de Zuid-
Duitsche staten en doet de angst voor het
Duitsche spook in Frankrijk stijgen. Gebrek
aan tactisch inzicht bezorgt Hitler-zelf
groote nadeelen. Zijn invloed is in de laatste
weken zeker niet gestegen. De zondex-linge
arrestatie van de socialisten Grzezinski (po-
litie-president van Berlijn) en Weiss, die
men daarna weer heeft lotsgelaten, bewijst
de verwardheid van het gevoerde beleid1. Te
recht heeft Grzezinski, die zelf lid van den
Pruisischen Landdag is, geprotesteerd tegen
deze schending van zijn immuniteit. Prui-
sen's socialistische minister van Binnenland-
sche Zaken, Severing, is „slechts voor ge
weld geweken", en al dit onrechtmatige op
treden zal zich wel degelijk voelbaar maken
in het stemmen-resultaat dat Adolf Hitler op
31 Juli hoopt te behalen. Het ziet eruit als
of dat wel eens erg voor hem kon tegenval
len. Wat gebeurt er dan in Duitschland?
Niemand kan het op dit oogenblik voor
spellen. De 31ste Juli wordt algemeen tege
moet gezien als de groote dag. Maar met
welk gevolg? Velen schijnen een revolutie te
verwachten, met misschien een herstel van
de Hohenzollerns als resultaat. Maar het is
niet waarschijnlijk dat de Duitsche revolutie
op 31 Juli uitbreekt. Revoluties breken nooit
uit op tevoren gepubliceerde data. Als par
tijen aan beide zijden goed voorbereid, vol
verwachting en op hun qui-vive zijn, maken
staatsgrepen een slechte kans. Overigens
zou Berlijn verstandig doen door op 31 Juli
de medewerking van onzen nationalen re
genmaker, den h-eer Veraart, m te roepen.
Geen beter middel om de gemoederen te be
daren dan een stevige plensbui.
Hoe het ook kookt in den Duitschen kra
ter, en hoe het ook op 31 Juli afloopt, het
Duitsche volk zal door een binnenlandsche
bewinds-verandering niet uit zijn economi
sche ellende kunnen raken. Evenals andere
v.olken moet het zijn heil zoeken in loyale
samenwerking met het buitenland. Op het
moment vermindert daarop de kans door het
beleid van Von Papen, die eigenlijk Von
Schleicher en après tout Hitler heet. Voort
gezet bewind van de uiterste rechterzijde
zal misschien niet lang duren, maar
Duitschlands herstel voor even langen tijd
uitstellen. Wellicht hebben de menschen
gelijk die zeggen: „Is het niet te vermijden,
moet Duitschland persé die ziektephase ook
nog door, laat het dan maar zoo gauw mo
gelijk wezen. Des te eerder is het voorbij".
Tegen overdrijving van den toestand mo
gen wij op dit oogenblik wel met den groot
sten nadruk waarschuwen.
In Het Volk vind ik deze titels: „De we
reld reageert op Von Papen's daad" -
„Franschen dreigen reeds met bezetting van
het Saargebied".
Deze tweede titel moet op den eenvoudi-
gen lezer een geweldig sensationeelen indruk
maken. Het klinkt alsof de oorlog voor de
deur staat. En wat is er de aanleiding toe?
Eén Fransch dagblad, een enkel Fransch
dagblad, de Echo de Paris, is den kop der
mate kwijt dat het bezetting van het Saar
gebied door Fransche troepen oppert. Dit
blad is geen regeeringsorgaan, het vertegen
woordigt op geen enkele wijze de meening
van Herriot, waarvan het een politieke te
genstander is, en het slaat deze wilde taal
geheel voor eigen rekening uit. Overigens
voegt het er nog bij, dat de Fransche regee
ring er de Duitsche aan dient te herinneren,
dat zij geen soldaat naar de gedemilitari
seerde zóne mag zenden.
Nu er is geen enkele reden om aan te
nemen dat Von Papen dat doen zou.
Niettemin schrijft Het Volk: „Franschen
dreigen reeds met bezetting van het Saarge
bied". Het zegt niet „De Franschen", maar
het sensatie-effect van den kop blijft het
zelfde.
Wij beschouwen dit soort journalistiek,
vooral in deze dagen van spanning, als een
laakbare, grove roekeloosheid. Er zijn hon
derdduizenden Duitschers in ons land, die er
door misleid en opgezweept kunnen worden.
Zoo ooit dan heeft in deze dagen de pers
de taak, het hoofd koel te houden en kal
meerend op te treden, instede van de be
staande gevaren te vergrooten door fantasti
sche sensatie-titels. Dat de Eoho de Paris
geen voldoende besef van eigen verantwoor
delijkheid als orgaan der openbare mee
ning heeft, is geen reden voor Het Volk om
de dwaasheden van dat blad honderdmaal
op te blazen en daarmee de ongerustheid te
vergrooten.
R. P.
TWEEHONDERD GEVALLEN VAN VLEESCH
VERGIFTIGING.
POSEN. 21 Juli. (V. D In het stadje Mar-
gonin zijn ongeveer tweehonderd personen
tengevolge van vieeschvergiftiging ziek ge
worden. Bij velen vreeöt men voor hun le
ven. Er is een commissie benoemd om een
onderzoek naar de oorzaak in te stellen.
TWINTIG DAGEN TE LANG
GEZETEN.
EEN CHINEES VERGETEN TE ONTSLAAN.
Een Chineesohe zeeman, die 19 Mei uit
preventieve hechtenis, ondergaan wegens
diefstal, moest zijn ontslagen, werd eerst 9
Juni in vrijheid gesteld. Men had hem ver
geten.
Oip desbetreffende vragen heeft de minis
ter van justitie thans geantwoord, dat een
en ander aan een samenloop van omstan
digheden is te wijten. Maatregelen ter voor?--
koming van herhaling worden overwogen.
De Minister is van oordeel, dat het voor
gevallene zeer te betreuren valt en hij zal
het noodige onder de aandacht van de daar
voor in aanmerking komende personen doen
brengen.
Ofschoon zulks het verzuim niet veront
schuldigt, wil hij hieraan nog toevoegen
dat de betrokkene, ook dan wanneer hij
tijdig uit het huis van bewaring onslagen
was geworden, toch, evenals na zijn ontslag
op 9 Juni het geval is geweest, als uit te
leiden vreemdeling bij den Vreemdelingen
dienst in bewaring had moeten blijven tot de
noodige scheepsgelegenheid zich voordeed.
Aangezien nu naar de mededeeling van de
politie te Rotterdam in het tijdvak tusschen
19 M.ei en 9 Juni hoogstwaarschijnlijk zoo
danige gelegenheid niet zou zijn gevonden,
heeft het'verloop van zaken dus prac'iscr.
niet, veel verschil voor hem gemaakt.
VERZET VAN ROTTERDAM
TEGEN DE REGEERING?
MOTIES DER LINKERZIJDE VERWORPEN.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft een
motie van de sociaal-democraten om zich
tegen iedere poging van de regeering tot ver
slechting van de steun-uitkee'ringen te ver
zetten en om weer kleeding. dekking en
schoeisel aan de werkloozen te verstrekken,
verworpen. Moties van gelijke strekking van
den revolutionair-socialist en den communist
werden eveneens verworpen
Buiten het raadhuis hielden werkloozen
samenscholingen en poogde men te demon-
streeren. Dit is door de politie verhinderd.
Af en toe werd een charge uitgevoerd. Tot
ernstige ongeregeldheden is het niet geko-
DE SLUITING DER
KAPPERSZAKEN.
DONDERDAG WAREN SLECHTS 8 ZAKEN
OPEN.
Naar wij vernemen zijn Dondenniddag in
de omgeving van het station 2 kappersza
ken geopend geweest, in Haarlem-Noord ook
2 en in het centrum van de stad 4. zoodat
van alle Haarlemsche kapperszaken er
slechts 8 geopend waren.
Wegens het openhouden van de zaak werd
in geen dezer gevallen door de politie proces
verbaal opgemaakt.
VIJFTIENJARIG MEISJE
VERMOORD?
DE MOEDER AANGEHOUDEN.
De politie te Kerkrade heeft Donderdag
middag aangehouden een Joegoslavische
vrouw aldaar, wegens den dood onder ver
dachte omstandigheden van haar 15-jarige
dochter.
Volgens de verklaringen van getuigen moet
de moeder steeds zeer bruut tegen haar doch
ter zijn opgetreden.
Op het lijk, dat reeds in beslag is genomen,
zal vermoedelijk nog heden sectie worden
verricht.
Rappe rijwielrolgcnooten,
Ridders van het ros van staal,
Vaardig vlugge velovrienden,
Mee-pousseerders van 't pedaal;
Het aijaarlijksch buitenkansje
Voor ons allen is er weer.
Leg weer opgewekt uw duiten
Voor een rijwielplaatje neer.
Gloednieuw, glinsterend en glimmend
Siert het strakjes weer uw fiets.
Van uw goed gedrag getuigend,
Is dat wat of is dat niets.
Weg 't beduimeld oude plaatje
Dat al lang niet mcer beviel,
't. Fonkelnieuwe glanst u tegen
Voor een simpel achterwiel
Zie het aan, is 't niet een plaatje
En dit machtig kunstgewrocht
Wordt u maar voor een rijksdaalder,
ils het niet te geef?) verkocht.
Talm niet. er is nu nog keuze.
Maar er is een wilde vraag.
Zoek het mooiste uit den voorraad.
De verkooper helpt u graag.
Rappe raddraairoigenooten.
Is uw plaatwerk al gedaan?
Doe. als ik, uw plicht met vreugde.
Je ontkomt er toch niet aan.
P. GASUS.
VOLKSONDERWIJS.
TEGEN DE ONDERWIJSVOORSTELLEN
VAN B. EN W.
De afaeeling Haarlem van Volksonderwijs
tevens vormende het Comité voor de Open
bare School, hield Donderdagmiddag een
vergadering met de vertegenwoordigers der
aangesloten organisaties.
Besloten werd gezamenlijk actie te voeren
tegen de te verwachten voorstellen van B.
en W. tot opheffing" der eerste klassen van
vier bloeiende openbare scholen en tot in
krimping van het voorbereidend lager on
derwijs.
Adressen zullén aan den Raad worden ge
zonden, terwijl Maandagavond 25 Juli a.s. in
den Protestantenbond een groote openbare
protestvergadering zal worden gehouden. Als
sprekers zullen optreden de heeren Th. Thijs-
sen, Amsterdam en P. van Gessel, Haarlem,
terwijl de vergadering zal worden gepresi
deerd door Mr. L. G. van Dam. De vergade
ring is openbaar en voor ieder kosteloos toe
gankelijk. De leiding der actie berust bij het
bestuur van Volksonderwijs, waarvan secre
taris is de heer E. Geerts Wzn., Engelsz-
straat 26, Haarlem.
HET NATIONAAL
PADVINDERSKAMP.
EEN PROPAGANDATOCHT.
Om het bezoek aan 't Nationaal Padvinders
kamp, dat van 2 tot 12 Aug. te Wassenaar
wordt gehouden, te propageeren, onder
neemt een gedeelte van de Haarlemsche
Verkenners en Welpen een tocht met auto's
en fietsen op Zaterdagmiddag 4 uur van
het Florapark uit.
De route is als volgt: Florapark, Wagen
weg, Plein, Groote Houtstr,. Groote Markt.
Jansst-raat. Jansweg. Kennemerplein, Scho-
terweg. Gen. Cronjéstr, Soendaplein, Scho-
terboschplein. Eikenstr.. Kastanjestr., Hooge
Woerdstr Kleverlaan. Kleverparkweg. Sant-
poorterstr.. Verspronckweg. Schotersingel,
Pieter Kiesstr.. Zijlweg. Zijlsingel. Leidsche-
vaart. Bmmaplein. Karei v. Manderstr.. v.
Oosten de Bruijnstr.. Schouwtjesbrug, Prin-
cessekade, Eindenhoutstr.. Wagenweg, Flo
rapark.
Tijdens den tocht zullen op verschillende
punten strooibiljetten en folders worden uit
gereikt Op de strooibiljetten komt de agen
da van het kamp voor.
De villa in Parijs van de mysterieuze spionne uit den wereldoorlog Mata-Hari (inzet) staat
tc hoop. Een eigenaardigheid aan het huis is, dat alle ramen van tralies voorzien zijn.
DE SCHIETPARTIJ IN DE
DUVENVOORDESTRAAT.
Alfred Lingner te Essen aangehouden.
De Duitscher Alfred Lingner, die j.l. Zater
dag morgen vijf uur de Duvenvoordestraat in
rep en roer bracht en revolverschoten op
twee rechercheurs loste, is op verzoek van
dn Officier van Justitie te Haarlem ln Es
sen, waarheen hij de wijk had genomen,
aangehouden. Onze lezers herinneren zich.
dat de Haarlemsche politie bericht had ont
vangen, dat het alhier wonende meisje van
Lingner een brief van hem uit Essen had
ontvangen.
Het staat nog niet vast of hij zal wofden
uitgeleverd of dat hij te Essen berecht zal
worden.
ONDER DUITSCHEN INVLOED.
COMMUNISTISCHE BELANGSTELLING
VOOR FASCISTENVERGADERING.
Donderdagavond werd in Hotel l'Europe te
Utrecht een vergadering gehouden van len
Fascistenbond, waar de heer Baars als spre
ker optrad. De vergadering zelf had een rus
tig verloop, daar de fascisten een zeer
scherpe selectie van publiek hadden toege
past. Op 'net Vreeburg hadden zich echrei
den geheelen avond honderden nieuwsgieri
gen verzameld, die vele rijen dik stonden,
alsof het een optocht gold. Vermoedelijk was
deze belangstelling te danken aan het fei*.
dat men een communistische revanche ver
wachtte voor de verstoorde vergadering, die
ecnigen tijd geleden in het N. V.-huLs is ge
houden. Toen de vergadering geëindigd was.
werd het publiek eenigszins rumoerig, het
geen de politie aanleiding gaf in te grijpen
Te ongeveer 12 uur heeft men op uitgebrei
de schaal gechargeerd, waarbij rake klap
pen werden uitgedeeld. In de Viestraat is
een groote spiegelruit bij deze relletjes ver
moedelijk ingegooid. De politie hoefde niet
tot arrestaties over te gaan.
HET GELE BANDJE WORDT BLOKBAND.
De gemeenteraad van Amsterdam heef.
besloten de A.T.O. igeie band tax:) overeen
komstig het voorstel van B. en W. 30 station-
neervergunningen te verieenen.
EEN „ZWARE" DIEFSTAL.
Bij de politie is aangifte gedaan, dat 2000
straatklinkers zijn gestolen uit de Minahassa-
straat, 2000 uit het Juno-plantsoen en 900
uit de Wilgenstraat.
EEN FRISCH GELUID.
Buenos Aires, 22 Juli. (Reuter). Tusschen
de Vereenigde Staten en Argentinië zijn on
derhandelingen gaande, teneinde de invoer
rechten van beide landen wederkeerig te ver
lagen.
DE H. O. V. NAAR ROTTERDAM.
Op Dinsdag 26 Juli a.s. geeft de Haarlem
sche Orkestvereeniging onder leiding van den
heer F. Schuurman een concert in den Die
rentuin te Rotterdam.
OORLOGSVERKLARING
GEëlSCHT.
Staat van beleg in Bolivia.
MINNELIJKE SCHIKKING ONMOGELIJK?
LA PAZ, 22 Juli. (Reuter» In de republiek
Bolivia is de staat van beleg afgekondigd.
Èe ndichte menigte beweegt zich door de
straten en eischt een oorlogsverklaring aan
Paraguay.
De Boliviaansche pers verzekert, dat de re-
geering van Bolivia geenszins van plan is een
campagne te beginnen om de kwestie van het
Chaco-gebïcc.
LA PAZ. 22 Juli. (Reuter). Havas deelt me
de, dat Bolivia een aanbod van Columbia om
in het conflict met Paraguay te bemiddelen,
van de hand heeft gewezen.
Bolivia is overtuigd, dat de gebeurtenissen
een minnelijke schikking onmogelijk maken.
De Boliviaansche minister van Buitenland-
sche Zaken is naar Washington vertrokken.
WASHINGTON. 22 Juli. (Reuter). Voortdu
rend worden aan Paraguay en Bolivia tele
grammen gezonden om beide landen aan te
sporen de vijandelijkheden te staken en het
niet-aanvallend-verbond te teekenen.
DE BLOEDIGE ZONDAG IN
ALTONA.
AANTAL DOODEN TOT 17 GESTEGEN.
ALTONA. 21 Juli <VD.) Naar dc offi-
cieele persdienst van Altona mededeelt heb
ben de onlusten van Zondag thans 17 doo-
tien geëischt. Een 23-jarige vrouw uit Altona
is aan haar wonden overleden.
AARDBEVING OP HET EILAND SACHALIN
MOSKOU, 21 Juli- iV.D.t Volgens een ra
diobericht werd het eiland Sachalin Woens
dag door een hevige aardbeving geteisterd.
Hen aantal huizen werd verwoest. Bijzon
derheden ontbreken nog.
Nieuwe militaire maatregelen in Pruisen.
(2e blad. Ie pag.)
Debatten over de verdagings-rcsolutie der
ontwapenings-conferentie begonnen. Prac-
ambule na een bewogen zitting aange
nomen.
(2c blad. Ie pag.)
Dc conferentie van Ottawa geopend
(2e blad. Ie pag.)
De schietpartij in de Duvenvoordestraat.
Lingner te Essen aangehouden.
(Ie blad. Ie pag.)
Eerste Kamer: Het deviezen-clcarings-ont-
werp met algemeene stemmen aangenomen
(2e blad. Ie pag.)
Feli.r Bressart. Revue in moeilijkheden.
Artisten kunnen niet worden betaald.
(3e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.. De Duitsche Krater.
(Ie blad. Ie pag.)
V'gh onzen Londenschcn Correspondent
Unilever-House geopend.
(3e blad. 2e pag.)
Jhr. dr. J. C. MoUerus: Het veehoudersbe-
drüf.
(2e blad, 2e pag.)
De K.L.M. in 1931. De wekcl'jksehc Indië-
dleJist en de binnenlandsche luchtlijnen.
(2e blad, 3e pag.)
Ton RuygrokH. D. Vertelling. Levensdrang.
(Ie blad, 3e pag.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
S.
V.
K.
ÉBRANDSPIRITUS-
8^ (hoofdmodel I 2-1 warm» Uw
IA thee voor
19'4 CENT PER UUR.
Spirifinverkoopkont .Bergen op Zoom-Delll".
is't Gironummer van
vooralle betalingen,
dus ook voor abon
nementen.
Formulieren voor
aanvrage van auto
matische overschrij
ving der abonnementsgelden
verstrekken wij gaarne en gratis.
Kiest den gemak-
keliiksten weg
voor de betaling
van uw abonne
ment.
ZENUWACHTIGE BESTUURDER
VEROORZAAKT EEN ONGELUK.
Gas gegeven inplaats van te remmen.
Wielrijdster te water geworpen, vele
gewonden.
Donderdag is aan de Lange Wijk te Dedems
vaart een zeer ernstig ongeluk gebeurd.
De heer en mevrouw Ds Neerken uit De-
demsvaart reden per rijwiel, elk met een kind
achterop langs genoemden weg. toen uit te
genovergestelde richting een personenauto
met betrekkelijk geringe snelheid naderde.
Do chauffeur de heer J Schoonmaker uit
Dedemsvaart, werd, vermoedelijk door het
drukke verkeer ter plaatse, zenuwachtig on
gaf gas in plaats van te remmen, waardoor
de wagen plotseling vooruit schoot, in de
richting van het langs den weg loopend ka
naal. Mevrouw Neerkens werd gegrepen en
werd het water in geslingerd. De wagen zelf
werd in zijn vaart gestuit door een langs
den wal liggende motorschuit, en word vrij
wel geheel vernield. De postbode Klinge. die
het ongeval zag gebeuren, begaf zich gokieed
te water en bracht mevrouw Neerkens. die
bewusteloos bleek te zijn. boven Het meisje
dat achter op de flets zat werd te>?n den
grond gesmakt en werd opgenomen met oen
gebroken been.
De vier inzittenden van de auto werden
allen gewond. De heer Schoonmaker brak
een neusbeen en bekwam een ernstige wonde
aan het voorhoofd. De heer Poortman uit De
Wijk, die naast den bestuurder zat. werd door
glassplinters ernstig aan gelaat en handen
gewond. De twee andere inzittenden, even
eens uit De Wijk kregen schaafwonden en
een een knieblessure.
Geneeskundige hulp werd door drie plaat
selijke doktoren en een verpleegster verleend.
Mevr. Neerken is er zeer ernstig aan toe.
Zij heeft een zware hersenschudding beko
men, en een groote hoofdwonde. Haar toe
stand is zeer zorgwekkend. ZIJ is binnenge
dragen bU een beurtschipper. Mot meisje is
naar het ziekenhuis te Hoogeveen vervoerd.
De heer Schoonmaker werd per auto naar
zijn woning overgebracht. De andere gewon
den zijn binnengedragen bij omwonenden en
eveneens per auto naar huis gebracht.