Het Belangrijkste.
50e Jaargang No. 15058
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Vrijdag 29 Juli 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMLN TfcNpCr week 025, per maand 1.10, per 3 maanden
f325, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0 72j^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNj_5 rcgcIs 1.75i cike rcgcj mccr 0.35. Reclames
0b0 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, kitten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel mccr ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabcnnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400... Duim f 250.-. Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 150.-, Arm- of Beenbreuk f 100...
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-, Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 29 Juli.
Malaise in de muziek.
Er is mij in den laatsten tijd verzocht het
toch eens op te nemen voor de jonge Neder-
laridsche musici, die zoo weinig kans krijgen
om in hun eigen land te concerteeren. En
juist was er de aandacht op gevestigd dat de
vereniging Kunst aan het Volk, die ener-
gisch werkt en met uitstekende programma's
voor den dag pleegt te komen, voor het aan
staande seizoen louter Nederlandsche musici
heeft geëngageerd. Een goed voorbeeld dus,
zonder dat ik zou willen beweren dat het
ooit wenschelijk zou wezen de buitenland-
sche kunstenaars van al onze Nederlandsche
concerten te gaan weren. Muziek- is de meest
intex'nationale aller kunsten, de eenige inter
nationale taal die de heele wereld verstaat,
en alleen op dien grond reeds is het verwer
pelijk invoerverboden of zelfs maar contin-
genteeringen op haar uitvoerders toe te pas
sen. Uit economisch oogpunt is het even ge
vaarlijk als alle andere maatregelen van
dien aard. Frankrijk en Engeland „contin
genteeren''den invoer van buitenlandsche
musici, en het onvermijdelijke gevolg moet
zijn dat de Fransche en Engelsche musici
die het buitenland bereizen door tegenmaat
regelen getroffen worden. Zoo zou het onzen
kunstenaars ook in de meeste landen gaan,
als Nederland zijn grenzen sloot voor buiten
landsche artisten. Een en ander tot nadeel
van de Kunst en van het concertbezoek, dat
toch al zwaar lijdt door de malaise.
Iets anders is, dat onze jonge kunstenaars
nog steeds benadeeld worden door het malle
buitenland-snobisme van een groot aantal
concertbezoekers. Een groot kunstenaar, of
een groot kunstenares, wil voor de meeste
Hollanders nog altijd zeggen: een vreemde
ling. Het is bespottelijk, en soms ziet men er-
de dwaaste gevolgen van als in ons land op
belangrijke concerten buitenlandsche solisten
optreden, wier prestaties niet in de schaduw
van die van de beste Nederlanders kunnen
{staan. Dikwijls geldt het .de een of andere
oude reputatie: een zangeres die „zwaar op
haar retour is", bijvoorbeeld, maar die dan
nog altijd verkieselijk heet te zijn boven Ne
derlandsche artisten, die ook buiten de gren
zen van ons land al de hoogste erkenning
hebben- gevonden. Hierop nog eens te wijzen
in een malaisetijd als deze, is zekér niet over
bodig. en wij juichen dan ook het initiatief
van Kunst aan het Volk toe en hopen dat
het beloond zal worden met de volle erken
ning, die het verdient.
De kans voor onze jonge kunstenaars wordt
overigens in groote mate verminderd door de
algemeene malaise waaronder het concert
wezen lijdt. Daar is de economische crisis
lang niet alleen schuldig aan. Na een prach-
tigen bloeitijd van het concertwezen zijn
diverse -factoren tegelijk het komen belagen
in stijgende mate. De radio speelt daarbij
een hoofdrol. Er is niet genoeg muziek in de
wereld geschreven om de radio te kunnen
bevredigen. En alles wat geschreven is wordt
in stroomen over het menschdom uitgegoten,
van dag tot dag. Het mechanische product,
dat den gezelligen kout in de huiskamer be
geleidt, doet de Muze geen goed.
Een ander bezwaar is m. i. het te groote
aantal der concerten zelf. Beperking daarin
schijnt een eisch des tijds. Het publiek, ook
het publiek dat zich niet met mechanische
reproductie tevreden stelt en muziek in wer
kelijkheid wil hooren, krijgt al te veel. Louis
Couturier drukte het eenigen tijd geleden in
het Haagsch Maandblad aldus uit:
„Er worden zooveel concerten gegeven, dat
niemand meer naar een concert verlangt".
Dat is te kras gezegd. Ieder concertliefhebber
heeft de componisten en de werken op zijn
lijstje die hem bijzonder dierbaar zijn, en
naar welker uitvoering hij zekér verlangt.
Maar ik geloof dat er weinig zijn die alle
concerten van beteekenis in een stad als de
onze (bijvoorbeeld) bijwonen. Het is te veel.
het. is niet te doen, men raakt oververzadigd.
Ook is er de tegenstelling tusschen de cere
brale, logisch-opgebouwde maar welluidend
heid-schuwende muziek van vele moderne
componisten, wier werken in de concertzaal
worden uitgevoerd, en de oppervlakkige melo
dische bekoring van veel verouderd werk dat
de radio bij stroomen uitgiet.
Wie 's avonds op een concert met inspan
ning, verwondering en vaak onsteTtenis naar
een compositie van Darius MiThaud heeft zit
ten luisteren, en bij zijn thuiskomst de radio
Rossini's ouverture „Diebische Elster" hoort
kweelen, moet wel geneiigd zijn naar zijn
•hoofd te grijpen en uit te roeipen: „Geef mij
in 's hemelsnaam iets dat ik begrijpen en
voelen kan, en matig deze lawine".
Er is te veel. Het wordt in matelooze hoe
veelheden over dein eenvoudigen muzieklief
hebber uitgestort, en het kost hem tevbel tijd
er den koers, er zijn gading in te vinden.
Hetzelfde euvel teistert de litteratuur van
onzen tijd en verergert ook voor haar de
malaise. Overproductie in ideëele waarden
heeft de noteering dier waarden doen dalen.
Daar lijdt de-muziek ook onder.
R. P.
HET VERGAAN VAN DENIOBE
Wrak ligt bijna horizontaal op
bakboordzijde.
Moeilijk bergingswerk.
De duikers, die het wrak van het gezonken
opleidingsschip „Niobe" hebben onderzocht
„hebben geconstateerd dat het wrak bijna
horizontaal op de bakboordzijde ligt. De toe
gang tot alle benedenruimen is afgesloten.
Op de mogelijkheid van het bergen der lijken
kan voorloopig niet gerekend worden. Eerst
zal het staande en loopende tuig gekapt
moeten worden en zullen masten en zeilen
moeten worden verwijderd. Dit werk, dat
door duikers zal moeten geschieden, zal
waarschijnlijk eenige dagen duren.
Lijken drijvende gezien.
Volgens mededeeling van den burgemees
ter van Burg op Fehmarn waren eenige lij
ken in het water gezien bij de kust van Feh
marn tusschen. Puttgarden en Westermar-
kensdorf. De arsenaalstoomer „Hunte" heeft
hierop bevel gekregen naar de dooden te
zoeken. Ook andere vaartuigen hebben last
gekregen te trachten de lijken te bergen.
Sympathiebetuiging van Horthy.
De Hongaarsche Rijksbestuurder admiraal
von Horthy heeft ter gelegenheid van het on.
geluk der „Niobe" een hartelijke condoleantie
telegram gezonden aan Rijkspresident von
Hindenburg.
Nederlandsche deelneming.
De minister van Defensie heeft naar het
Haagsche Corr. Bureau meldt, telegrafisch
het Duitsche Marinebestuur zijn deelneming
betuigd met het ongeval, overkomen aan het
opleidingsschip „Niobe".
DE VALERA SPREEKT VOOR 10.000
MENSCHEN
DUBLIN. 29 Juli (Reuetr). In een verga
dering van meer dan tienduizend menschen
heeft De Valera o.a. gezegd, dat hij moest
waarschuwen tegen de bewering, dat het ge
makkelijk zou zijn om tot overeenstemming
te komen met Groot-Britannië.
De Britsche regeering wenscht blijkbaar
den strijd met Ierland en het zou het top
punt van onverstand zijn om te denken dat
eenige goede wil van onzen kant dien strijd
kon voorkomen.
VALSCHE AANDEELEN DER
I. G. FARBENINDU5TRIE.
IN NEDERLAND VERVAARDIGD?
DORTMUND, 28 Juli. (V.D.) Het Hoofd
douanekantoor te Dortmund constateerde
eenigen tijd geleden dat in West-Duitschland
aandeelen I. G. Farbenindustrie tegen zeer
lage koersen werden aangeboden. Het ver
moeden, dat men te doen had met een over
treding van de deviezenverordening werd
niet bevestigd. Het onderzoek wees uit. dat
men te doen had met vervalschingen van
ongeveer 200 aandeelen van nominaal dui
zend der I. G- Fariben Industrie, welke ver-
valschte aandeelen in Rotterdam vervaar
digd zouden moeten zijn. Volgens mededee-
lingen van het hoofddouanekantoor te Dort
mund zijn in Dortmund 11 en in Nederland
ongeveer 90 van deze vervalschte aandeelen
in beslag genomen. De overige vervalschte
aandeelen zijn vermoedelijk naar Ierland
uitgevoerd.
De politie te Dortmund heeft een boek
drukker gearresteerd, terwijl in Rotterdam
een makelaar gearresteerd zou zijn. Nog
eenige andere personen zouden van mede
plichtigheid verdacht wordén.
Een zwendelaarscomplot.
ROTTERDAM, 28 Juli. In verband met het
bericht uit Dortmund inzake de vervalsching
van ongeveer 200 aandeelen van nominaal
duizend Mark der I. G. Farbenindustrie,
welke afkomstig zouden zijn uit Rotterdam,
kan nader worden gemeld, dat hier sprake
is van het zwendelaarscomplot, dat aan het
begin van de vorige maand is ontdekt. Zooals
men weet zijn toen een drietal inwoners van
Schiedam gearresteerd en in het Huis van
Bewaring te Rotterdam opgesloten. Zij maak
ten deel uit van een internationaal complot
van zwendelaars. Er werden toen 90 aandee
len destijds werd gemeld 100 aandeelen
in beslag genomen.
Op verzoek van de Rotterdamsche recher
che werd destijds niet medegedeeld, dat deze
effecten vervalschingen waren van I. G.
Farbenindustrie. Dit om ongerustheid in
den geldhandel, waarvoor geen reden be
stond, te voorkomen. Bij navraag is ons ge
bleken, dat de aanhouding te Dortmund op
ongeveer den 25sten van de vorige maand
plaats had.
De inspecteur van de centrale recherche
te Rotterdam was toen in Dortmund om te
zamen met de Duitsche politie het onder
zoek te leiden. In het bericht, dat titans uit
Duitschland komt is sprake van de aanhou
ding van een makelaar te Rotterdam. Er
kan nog gemeld worden, dat na de aanhou
ding van de drie Schiedammers niemand
meer is aangehouden in verband met deze
zaak, zoodat met dezen makelaar bedoeld
zal zijn een van de drie Schiedammers, die
geen van drieën makelaar van beroep zijn.
TOLSSLAGADER DOORGESNEDEN
Bij het spelen in de Nieuwstraat te Ouden
bosch had het 10-jarig dochtertje van den
heer Van B. aldaar het ongeluk te vallen,
waarbij zij met haar pols in ^n glasscherf
terecht kwam en zich zoodanig wondde, dat
een slagader werd doorgesneden. In allerijl
werd de kleine naar het ziekenhuis overge
bracht en ter verpleging opgenomen. Don
derdag was haar toestand redelijk wel, hoe
wel zij veel bloedverlies had geleden.
DE VERJAARDAG VAN DE
KONINGIN-MOEDER.
CARILLONBESPELING EN CONCERT IN
DE NHOUT.
Op 2 Augustus a s. ter gelegenheid van den
verjaardag van de Koningin-Moeder, zal de
Stads-Klokkenist het carrillon bespelen van
12 tot 12.30 uur des namiddags en de Haar-
lemsche Orkest Vereeniging van 2.30 tot 4
uur des namiddags in de tent in den Hout
een muziekuitvoering geven.
DE AUTOBANDIETEN UIT
OISTERWIJK.
PSYCHOPAATH VEROORDEELD, KANTOOR.
BEDIENDE VRIJGESPROKEN.
Donderdag deed de rechtbank te Den
Bosch uitspraak tegen den 24-jarigen ont
vluchten psyChopaatih uit Hilversum, thans
gedetineerd en tegen een kantoorbediende uit
Amsterdam, eveneens gedetineerd.
Deze he eren pleegden te Oegstgeest en
elders diefstallen van auto's. De psychopaabh
werd wegen poging tot doodslag flhij loste
bij zijn poging om te ontvluchten een revol
verschot op den veldwachter H. Hendriks) en
diefstal tweemaal gepleegd, veroordeeld tot
3 jaren gevangenisstraf.
De eisch luidde wegens diefstal, twee maal
gepleegd twee jaar gevangenisstraf met af
trek van voorarrest en wegens poging tot
doodslag ^en jaar- en zes maanden gevange
nisstraf.
De ander werd van de ten laste gelegde
heling in den verkoop der gestolen auto's
vrijgesproken.
GEZONKEN ZILVER, IVOOR EN
PORCELEIN.
LICHTING VAN DE IN 1678 VERGANE
HAARLEM II.
Naaar het N. T. A. uit Kaapstad verneemt
zal de heer G. E. Austin trachten het in 1678
gezonken schip ..Haarlem II" van de Oost-In
dische compagnie te lichten en de lading zil
veren staven, ivoor en Ohineesch porcelein te
bergen. Het wrak ligt in de Tafel-baai, diep
onder het zand, zoodat duikers het niet kun
nen bereiken, doch Austin is voornemens den
baggermolen Sleuth-hound" te gebruiken
om dit te verwijderen. Hierna bestaat er wei
nig moeilijkheid meer, aangezien het schip
slechts 12 voet onder water ligt,
In een interview verklaarde de heer Austin
dat in de nabijheid van de Haarlem II een
ander wrak is gevonden, doch hij twijfelt
niet of hij heeft het juiste schip gevonden.
Eenige weken geleden haakte hij met een
dreg een groote ijzeren stuurwiel van de
Haarlem II op.
De ..Sleuth-hound" kan onder gunstige om
standigheden in een dag 1000 ton zand weg-
baggeren, zoodat het wrak vermoedelijk in
enkele uren bloot zal liggen.
Uit oude papieren blijkt dat het Chinee-
sche porselein aan boord van het schip goed
was verpakt hr kisten, zoodat men mag ver
wachten, dat het nog intact zal zijn, temeer
daar porselein niet door zeewater wordt aan
getast.
Indien het ongebroken kan worden gebor
gen zal het een aanzienlijke woorde hebben,
evenals het ivoor dat echter vermoedelijk iets
verkleurd zal zijn.
ONGELUK BIJ HET SPELEN.
Donderdagmiddag is op de veiling te Mon
ster een doodelijk ongeval gebeurd, toen
eenige jongens met. een wagentje, dat op de
veiling in gebruik is, aan het rijden waren
en dit voertuig tegen een ijzeren deur kwam,
De deur schoot van de rails en trof den
twaalf-jarigen Bunning, die op slag w:rd
gedood.
Senator Pomerone is door president Hoover
benoemd tot voorzitter van de credietver-
ruimingscommissie. Voor hem bekleedde
generaal Dawes deze functie.
ERNSTIG VERKEERSONGEVAL
OP DEN KLEINEN HOUTWEG.
WIELRIJDER DOOR DE TRAM MEE
GESLEURD.
Op den Kleinen Houtweg heeft gisteren
avond een zeer ernstig verkeersongeval plaats
gehad, dat een zwaargewonde heeft geëischt.
Omstreeks kwart over zes reed de 19-jarige
horlogemaker J. Schacman wonende Schee
persstraat 13 per rijwiel op den Kleinen Hout
weg in de richting van de Baan. Voor het
Doopsgezinde Weeshuis stond rechts van den
weg een automobiel. Achter den wielrijder
kwam een tramtrein aanrijden in dezelfde
richting. Even voordat S. de auto bereikt, had
keek hij om en zag dat de tram reeds dicht
genaderd was. Desondanks trachtte hij nog
de auto te passeeTen vóór de tram langs. Dit
mislukte echter: S. werd aangereden en een
tiental -meters meegesleurd.
Op last van een dokter is hij per zieken
auto naar de Mariastichting overgebracht,
waar gebleken is, dat zijn toestand levensge
vaarlijk was door opgeloopen Inwendige
kneuzingen
Ook hedenmorgen vernamen wij bij infor
matie dat zijn toestand nog zeer ernstig is.
G. HAGEN.
Op 55-jarigen leeftijd is plotseling overle
den de heer G. Hagen, lid der Firma Kley-
nenberg en Co., drukkerij alhier.
De teraardebestelling is bepaald op Maan
dag 1 Augustus a.s. te 3 uur. op de Algemee
ne Begraafplaats aan de Kleverlaan.
De heer Hagen was als volontair bij de
Drukkerij Kleynenberg gekomen: later werd
hij boekhouder en sedert ongeveer 15 jaren
was hij nu lid der firma.
ONSMAKELIJKE AANRIJDING
MET DE N. Z. H.
BEERWAGEN IN TWEEëN GEREDEN.
H:t. tramverkeer van Amsterdam naar
Haarlem en Zandvoort en terug heeft Don
derdagavond een ernstige vertraging onder
vonden.
Op den Admiraal de Ruyterweg bij de
Zoutmanstraat stond omstreeks half tien een
beerauto van de Stadsreiniging. Deze zette
achteruit op den overweg van de Haarlem-
sohe tram, toen juist een tramtrein van 3
wagens naderde. De tram reed den beerwagen
in tweecn. De bestuurders van den tram en
den bë^rwagen kwamen met den schrik vrij.
Het verkeer was echter totaal gestremd. Door
overstappen werd het gaande gehouden zij
het met vertraging.
Op een der Berlijnsche stations is, zooals wij reeds gemeld hebben een rangecrende
locomotief op c-cn personexrtrein ingereden. Enkele wagons kantelden, waarbij twee
dooden te betreuren vielen; een groot aantal personen werd gewond.
Een belangrijk interview met Von Papen.
(2e blad. Ie pag.)
Hcrriot vraagt inlichtingen over Von
Schleicher's rede.
(2e blad, le pag.)
Amcrikaanschc oorlogsveteranen bestormen
de regccringsgebouiven. Twee dooden en 18
gewonden.
(2e blad. le pag.)
Opnieuw spanning tusschen China en Japan.
(2c blad. le pag.»
Ncderlandsch Onderwijzers Genootschap
teekent verzet aan tegen het plan-Wclter,
(2e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Malaise in de muziek
(le blad, le pag.)
De Duitsche Rijksdaqvcrkiezingcn. Eenige
vergelijkende cijjers.
(2e blad, le pag.)
K. Pk.: Mid-Zomer in het Noorden.
Denemarken.
(4e blad. le pag.)
Jhr. Dr. J. C. Mollerus: Dc winkeliers en de
merkartikelen.
(2e blad, 2e pag.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
JUBILEUM-AANBIEDING
PARFUMERIE TIP-TOP
PAARLAARSTEEC 3-5
ZIE ADVERT. 2e BLAD 3e PAG.
1| RANDSPIRITUS-
thoolklitjoi (vtrnlkkald-kopar hoard.
B t-TA modal) koitan voortaan f 2.- par
I fly stuk. mat groti* ichankkurk.
Spintusvorkoopkonl „Bergen op Zoom-Dolft"
LOONSVERLAGING IN DE
TYPOGRAFIE.
MET INGANG VAN 29 AUGUSTUS.
AMSTERDAM. 29 Juli (V,D Dc loon-
commissie in de typografie heeft Donderdag
vergaderd onder voorzitterschap van prof.
mr. P. S. Gerbraxxdy en bij meerderheid van
stemmen besloten om in dit bedrijf een loons
verlaging toe te passen ten bedrage van 3
cent per uur voor 23-jarigen en ouder, 2 cent
voor de werknemers van 19 tot en met 22
jaar en 1 cent voor dc jongste werknemers.
De verlaging zal ingaan op 29 Augustus. In
het besluit ls opgenomen de bepaling dat van
de zijde der werkgevers gedurende den ver-
deren duur van het huidige contract geen
nieuwe bijeenkomst der looncommissie zal
worden aangevraagd behoudens uitzonde
ringstoestanden dit laatste ter beoordeeling
van genoemden onpartijdigen voorzitter.
R.-K. MIDDENSTANDSBOND IN
HET BISDOM HAARLEM.
ZILVEREN JUBILEUM.
De R K Middenstandsbond in het Bisdom
Haarlem viert op 6 en 7 September as. zijn
25-jarig bestaan. Het" volgend voorloopig
programma is hiervoor opgemaakt.
Dinsdag 6 September:
's Avonds te 8.30 uur: Feestelijke Reünie
ln de Boven-Kroonzalcn (Restaurant Brhxk-
mann) Groote Markt, aangeboden door dc
Afdceling Haarlem bij gelegenheid van haar
25-jarig bestaan, toegankelijk voor alle deel
nemers aan het Bondsfeest.
Woensdag 7 September:
10 uur: Plechtige II. Mis met zang in de
versierde Kathedraal Lcidsehevaart. op te
dragen aan het Hanzc-ARaar door Mgr. J. D.
J. Aencenent, Bisschop van Haarlem.
Na dc H. Mis: Toespraak door den Geeste
lijken Adviseur van den Bond, Rcchtor J. F.
M. Bots.
Vervolgens: Hernieuwde opdracht van den
Bond aan het H. Ilart door dn Bondsvoorzit
ter den heer C- J. G. Struycken.
11.30 uur: Optocht v;xn hot Kathedraal-
terrein, met vaandels en muziek, naar het
Raadhuis op de Groote Markt
Vaandclgroet aan den Burgemeester van
Haarlem, den heer C. Maarschalk, op het bor
des van het Raööhuls.
12 uur: Offlcieele ontvangst van Hoofd
bestuur, Geestelijke Adviseurs en Afdeelings
besturen door B. en W. van Haarlem ten
Raadhuize.
l uur: Gemeenschappelijke Koffietafel in
de zalen van Restaurant Brinkmann op dc
Groote Markt.
3 uur: Groote feestvergadering in het Ge
meentelijk Concer:gebouw. Begijnestraat.
De feestvergadering zal worden vereerd-
met het bezoek van Mgr. J. D. J. Acngencnt
Bisschop van Haarlem.
Als feestredenaar zal optreden de heer J.
G. Jansen. Pastoor te 's Gravenhage. oud-
Geest. adviseur van den Bond.
Na afloop dor feestvergadering (pl.rn. 5
uur): Receptie door het Hoofdbestuur in de
Boven-Kroonzalen (Restaurant Brinkmann)
op de Groote Markt, toegankelijk voor alle
deelnemers aan het Bondsfeest.
7 uur: Gemeenschappelijke Feestmaaltijd
met attracties in de groote feertzaal van Res
taurant Brinkmann.
