HET HAARLEMSCHE STADSBEELD.
ar
OP ZOEK NAAR GOUD.
Van alles en nog wat.
DE DAHLIA, BLOEM VAN DEN NAZOMER.
Hoe het eens was.
Hoe hei geworden is.
n"lE "K#
^yv^v
De Schouictjcsbrug een eeuw geleden.
Het werk der ,,Artiglio".
Zooals men weet. Ls de „Artlgllo". het Ita-
Uaanache schip, waarvan de bemanning naar
het goud der ..Egypt" zocht, voor de tweeoe
maal naar de plek der ..goud-zee" terugge
keerd weder met volledig succes Het goud
dat nu geborgen kon worden, was van een
aanzienlijke hoeveelheid, maar er is gevaar
voor getrotseerd!
De voorlaatste dag was de meest belang
rijke en hiervan laten wij het verslag vol
gen. Men oordeele dan zelf, of men oók ge
schikt is voor het beroep van goudzoeker
op den bodem van een rustelooze zee
De kapitein had dien morgen een verdacht
schip waargenomen, dat reeds twee dagen
om de ..Artlgllo" rondzwierf Het was een
kleine visschersboot. die reeds gisteren zeer
dicht passeerde, 's morgens zeer vroeg en nu
weer verscheen op een paar honderd meter
afstand. Het schip passeerde te dichtbij en
te regelmatig. Quaglta. de leider, die onmld-
dellijk werd gewaarschuwd, lachte, inder
daad, scheen de onderneming aan boord van
de Artiglio" te komen, om het goud weg te
kapen, hopeloos! Indien de mogelijke roo-
vers de equipage van 24 mannen zou kunnen
zien. een voor een uitgekozen, zouden zij het
waarschijnlijk voorzichtiger vinden zonder
meer te gaan visschen op „merluzzl De
jonge mannen van de ..Artlgllozijn allen
vierkant, geschouderd, gespierd en met vuis
ten als hamers. Zij zijn allen aan gevaar ge
wend en zij hebben tijdens hun leven zooveel
angstige oogenblikken medegemaakt, dat een
overval van roovers ln volle zee een sympa
thieke afwisseling zou zijn, als een voorval
letje waarvan ze bij terugkeer met ple
zier spreken.
De dag van heden schijnt Ideaal. De hemel
ls helder, een weinig onbestemder van kleur
dan ln Italië, do zee is blauw en bijna door
zichtig als bU Napels. Vandaag is het eerst
de beurt van Lencl om onder water te gaan
cn de jonge man stapt fluitende ln de ..tor-
retta". Met dit uitzicht en met zulke kalme
stroomingen moet het. mogelijk zijn minstens
300 K.G. goud naar boven te halen, bijna
4 14 millloen Lire
Tot nu toe hebben de duikers steeds ge
bruik gemaakt, van de „torretta", die men
zich het best kan voorstellen als een cylln-
drisch vat met koperen beslag. Het dient al
leen als observatiepost om het werk van an
deren te leiden, zooals een officier, die ln een
verankerde ballon Ls opgestegen, de schoten
der artillerie regelt Het gewone duikerpak ls
minder gemakkelijk. De becnen en armen die
nen dan alleen als roeren, om zich rtiet door
den stroom te laten wegdrijven, en het is in
zulke omstandigheden bijna onmogelijk eenlg
nuttig werk te verrichten met, de grijptangen
vastgemaakt aan hun verminkt ijzeren li
chaam.
Eenlge minuten na de onderdompeling
volgen reeds de eerste ..benna's" Een „ben-
na" is, zooals men misschien weet, een spe
ciaal voor dit werk geconstrueerd toestel,
een soort ijzeren mand. Het heeft uitstekende
diensten bewezen, ook al zijn nu de eerste
vangsten nog niet buitengewoon, omdat de
afgedaalde man zich eerst aan de omstan
digheden van het uitzicht moet gewennen
en zich weer volkomen moet orlontceren om
trent de plaats van de ..Egypt", waar hij
sinds 45 dagen niet was. Maar na een half
uurtje komen reeds hoeveelheden sterllngen
Carli. een lid der bemanning, telt Ineenge
hurkt op de brug Quaglia observeert het
weer, als het ware smeekend te kunnen wer
ken De honderdduizenden lires stapelen zich
op in de zakken en de tijd verstrijkt.
Tegen half elf is er een oponthoud. De
..benna" heeft zich ln Iets vastgewerkt.
Duilio. de bestuurder van de spil, manoeu
vreert. maar vergeefs.
Het toestel blijft gevangen op den bodem
der zee Men bedroeft een krachtige ruk De
kabel spant zich trillend, de machine steunt
de „Artiglio helt langzaam naar één zijde
over Plotseling houdt alles op het schip is
weer in goeden stand en de benna" komt
bevrijd naar boven Op het dek onderzoeken
de mannen het toestel cn het blijkt dat 2
van de 6 schcpvormlgc tanden, welke zich
kunnen sluiten na het opnemen van het
goud. er los bij hangen, daar de scharnieren
het hebben begeven. De ..benna" is buiten
dienst. Men houdt krijgsraad, het toestel is
onvervangbaar.
Het. is geconstrueerd, om de schat
kamer te kunnen binnendingen. van speciaal
ijzer, met de zuiver berekend aangebrachte
tanden. Twee veel kleinere ..benna's". die ook
in de laadruimte kunnen komen, zijn nog
aan boord. Maar één is te licht en de andere
is een soort getande bankschroef, welke zich
kan openen Maar de tanden zijn enorm en
te ver van elkaar verwijderd Het is onwaar
schijnlijk. dat dit toestel kleine stukken goud
r.aar boven kan brengen en nog minder ster-
lingcn. Het is ln elk geval het eenlge wat
overblijft. Men zal het probeeren.
De hoofd machinist Albavera onderzoekt ln-
tusschen de omvang van de remp. Hij gelooft
het toestel te kunnen repareeren. Hij kijkt
op zijn horloge: tegen vier uur zal het werk
gereed zijn. Er vangt een strijd tegen den
tijd aan. Elke minuut kan 'net verlies van
honderdduizend lire beteekenen.
De groote hulp-.,benna" is na eenige mi
nuten in het water. De eerste ophaal brengt
aan de oppervlakte een klompje zijver half
binnen half buitenhangend, vas*gehouden
door twee tanden De :weede ophaal stukken
hout en drie sterlingcn.
Men .-taakt het werk even. cm wat te e'en,
maar de hoofdmach'.nlst cn zijn helper
houden niet op. Om vier uur moet het werk
klaar zijn.
Quaglia de leider, wordt steeds onrustiger
Dit was Juist een zeldzaam mooie dag. zooals
er misschien ter hoogte van Ouessant 2 In
het jaar voorkomen.
Na den maaltijd is het de beurt van Man-
clni cm in de „Torretta" af te dalen. Nu
wordt met de kleinste „benna" geprobeerd
Ophaal: twee aterlingen! Maar de hoofd-
machin:st komt een half uur voor den ge-
hoopten tijd gereed. Opnieuw wordt dus
van ..benna" verwisseld en bijna gelijk tijdig
gaan het toestel en dc duiker naar beneden.
De man ls alleen in het duister van de ..Tor
retta". Het eenlge geluid, dat hij hoort, is
eentonig gefluit, dat. komt uit een der lucht-
houders aan zijn zijde Hij spreekt zacht in
de dnikkende stilte en de ..benna" in de
groene nevel vóór hem gehoorzaamt .met
eenlge vertraging. Als de .benna" naar
boven gaat zegt niemand wat zij bevat Hij
bestuurt haar slechts met zijn stem. als zij
bij hem terugkeert op een Punt in dc laad
ruimte. waar goed geplaatste bommen een
opening maakten.
En dc eerste ophaal, die Mancinl naar
boven zendt, zonder de waarde te kennen, is
het record van de ..Art,Iglio":meer dan twee
duizend sterling, drie stukken goud van 12
K.G., half millloen lire, 6 stukken van 3 K.G
een menigte geldstukjes, veel Indisch bank
papier! De rijken vangsten houden den ge-
heelen middag aan. Carll is ten achter met
het tellen der sterllngen. Er zijn er reeds
14.000 en het goud stapelt zich in een zak
op, Op de brug ligt het zilver.
De duiker wordt moe. Het ls te merken
aan de vangsten. Tweemaal zoo goed als
niets. Men zet het werk stop. Mancinl komt
boven, bleek U uitgeput. Lenci gooit
hem onmlddelü.i': een sigaret toe, hetgeen
het eerste ls. wat *-n man vraagt, die 5 of
6 uur onder wat<-r h<v.ft, ge-wenkt. De kame
raden vragen: Hor h het gegaan?" De ge
woonte vraag van eiken daig.
Mancinl haalteen paar maal adem zonder
ietts t,e zeggen, steekt een sigaret aan, terwijl
hij de wenkbrauwen optrekt.
Zes uur zonder een menrchelijke stem te
hoorenHet was een hel....
WIE IS DE UITVINDER VAN DE
WEKKERKLOK?
Men denkt algemeen, dat. de eerste wek
kers in Frankrijk vervaardigd werden, tegen
het einde van de regeering van Karei VII of
in het begin van dc regeering van Lodewiik
XI, dus omstreeks het midden van de 15de
eeuw, maar men kent, met zekerheid, den
uitvinder niet.
Sommige schrijvers zullen nochtans den
naam naar voren brengen van den Parij-
schen horlogemaker Carorage. Wat zeker Ls.
Is dat deze Carorage voor den rechtsgeleerde
Alclat een kameruurwerk leverde, dat niet
alleen als wekker dienst deed, maar ook vuur
sloeg en een kaars aanstak.
Op dc Parijsche tentoonstelling van 1844
werd een dergelijke wekker ingezonden. Op
het aangeduide uur rammelde de bel en een
brandende kaars kwam uit een doosje te
voorschijn.
DE AGAVE.
De boomaloë of agave, afkomstig uit Mexi
co werd iei den beginne alleen gekweekt ter-
wille van een nationalen. gegisten drank;
maar sedert eenlge jaren benuttigt men haar
vezels, die op do vezels van hennep gelijken
cn tegen verrotting bestand zijn. De plant
wordt dan ook op groote schaal op de Phi-
lippljnsche eilanden, in Nederlandsch-Indië
en zelfs in Zuid-Italië gekweekt.
De agave gedijt in bijna alle gronden, ook
een onvruchtbare bodem, waarop andere
planter, of gewogen weinig zouden opbren
gen. Ls haar voldoende, zoodat het. in de ko
loniale cultuur der tropische landen, voor
deliger ls den goeden grond voor loonende
plantensoorten te reserveeren en op de min
der goede gedeelten agaven te verbouwen,
liever car. te trachten die gedeelten te ver
meerderen. In Java b.v. heeft men agaven ge
plant op gronden, die vroeger niets opbrach
ten cn nu wint men iaarliiks 25 000 tot 30.000
ton vezels, die gemakkelijk een markt vin
den.
HET PAARD ALS WERKDIER.
Het paard leefde oorspronkelijk als vrij
dier in dc wildernis. In Europa was het eerst
offerdie: voor hei als trekdier werd gebruikt.
Als rijcjcr waren de pony-achtige wilde
paarden niet geschikt. Als lastdier zou het
paard eerst in het hoogland van Voor-Indië
zi|n gebezigd en dit gebruik zou zich van
daar van het Oosten naar het Westen heb
ben verbreid. Het gebruik van het paard
als r.jdier werd ingevoerd nadat het edele en
vlugge wilde paard van Iran was getemd.
De jacht en de wedrennen oefenden na
tuurlijk een grooter. invloed uit op de teelt
van paarden Cfk het gebruik van het paard
in den oorlog. Thar.s zien wij. dat de motor
het paard vooral daar waar er goede we
gen zijn bijna geheel verdrongen heeft.
DE SCHOUWTJESBRUC.
Het stadsbeeld bij de Schouwtjesbrug ls
ook veel veranderd De Leidschevaart was
een eeuw geleden een smal zandwegje waar
over slechts af en toe een hooi-, of reiswa
gen of equipage hobbelde. Nu is de stadsbe-
bouwing nog veel verder doorgedrongen.
Tn Afrika zelfsl
Een reiziger verhaalt, dat hij bij een reis
door Afrika's binnenlanden, inboorlingen
aantrof, die wilde dansen uitvoerden
schreeuwden en daarbij met een stok op den
grond sloegen
Golf wordt tegenwoordig tooh overal ge
speeld!
Wat in New York gebeurt.
Alle vijf minuten wordt in New York aan
een nieuw huis begonnen, iedere minuut rijdt
ln een der New Yorksche soorrwezstations
een personentrein binnen, alle dertien mi
nuten gaat er een paar trouwen en alle vijf
minuten 2Let daar een kind het levens
licht.
Een dure beker.
Op een antlqulteitenvelllng in Londen
werd dezer dagen voor een oenvoudigen por-
celeinen beker met zilveren rand 10.000 gul
den betaald. Dc beker was uit den tijd der
Chincesche Ming-dynastie (1400 tot 1600).
Een dubbele uitgave.
De Russische handelsvertegenwoordlging
te Parijs werd tot een schadevergoeding van
10.000 francs veroordeeld omdat zij dc mé
moires van den beroemden zanger Sjaljaptn
had uitgegeven, waartoe zij niet bevoegd
was.
Na de letterkundige uitgave dus een on
vrijwillige financ:eele uitgave.
Ilitler als burger.
Na de verkiezingen heeft Adolf Hitler in
de Beyersche bergen ontspanning gezocht
van den grooten verkiezingsstrijd. Herhaal
delijk heeft hij de „Festspiele" bijgewoond.
Richard "Wagners ..MeLstersinger" cn ..Tristan
und Dolde" waren blijkbaar dc opera's, die
bij Hitier het meest in den smaak vielen. Men
kon den ..machtigsten" man van Duitschland
in de pauze allerbeminnelijkst zien conver
seeren. De meeste bezoekers hadden geen
vermoeden, dat zij langs Hitier defileerden,
daar deze zich van zijn medebezoekers uiter
lijk door niets onderscheidde. Ook droeg hij
een smoking zonder ..Abzeichen" (insigne).
Maar weinigen herkenden in den glim
lachenden «nedeliie venden burger den
„Streltführer" van Duitschlands grootste
partij.
De motorrijwielen in Europa.
Tachtig procent van alle motorrijwielen
ter wereld loopen in Europa, schrijft een
Engelsch blad. Duitschland telt er 760.380,
Enge'and 640.152, Frankrijk 469.100 en Italië
95.518.
Een snel hert.
Een Canadeesch motorrijder trof een hert
aan dat. vluchtte. HU versnelde zi.in vaart
tot 55 mUl Per uur, doch het dier bleef hem
vcor en schoot tenslotte het kreupelhout
in.
Oude lippenstiften.
Lippenstiften en andere schoonheids- en
haarmiddelen werden reeds 3500 jaar geleden
gemaakt in een fabriek, die onlangs is bloot
gelegd aan de Donau. Er schijnt in die pro
ducten een regelmatige handel te hebben
plaats gehad met Egypte in 1600 voor Chr.
Een nudc kerk
In hPt dorp Raumland aan de Erier heeft
men bij het verrichten van herstellingswerk
aan den muur van de dorpskerk een oor
konde gevonden, waaruit blijkt, dat deze kerk
in het jaar 732 door Bonicafius werd ge
bouwd. In dit jaar zal nu het 1200-jarig ju
bileum van dit bedehuis plechtig gevierd
worclen. Het is de oudste kerk van Westfalcn
en een der oudste van geheel Duitschland.
Een elcctrische plant
In de oerwouden van Indië groeit een plant
die zoodanig elcctrlsch geladen is. dat zij
een magneetnaald, die in haar nabijheid ge
bracht wordt, verscheidene graden doet af
wijken Tegen den middag en gedurende on
weer is haar. kracht het grootst, terwijl die
des nachts tot op nul terugzinkt. De plant
wordt door de dieren instinctmatig gemeden.
Meer meer.
Een meer. dat zijn grootte in korten tijd
aanmerkelijk verandert, is de Toule Gap in
Siam Gedurende den zomer bedraagt zijn
grootte 3000 vk. K.M., die in den regentijd
tot 25.000 vk. K.M. aanzwelt.
Over zeilschepen
Zeilschepen waren er reeds omstreeks het
jaar 2000 v. Chr. .want we vinden ze reeds
in hout en steen afgebeeld bij de oude Egyp-
tenaren van dat tijdperk. Het zeilenmakers-
vak moet ook tot de oudste beroepen der
wereld behooren.
Het Schaakspel
Het schaakspel moet eerst- In de 5de eeuw
n. Chr. in zwang gekomen zijn. ofschoon be
weerd wordt, dat het werkelijk reeds heel
veel vroeger door een Perzisch heerscher uit
gevonden werd. En nog weer andere lezingen
wijzen er op dat dit hoogst intellectuecle spel
reeds in de oudste tijden in Hindoestan werd
beoefend en vandaar zijn weg van naar
Perzië en Arable.
Circus-malaise
Tien jaar geleden waren er nog 48 cir
cussen in Duitschland Thans bestaan er nog
slechts acht van die indertijd zoo populaire
ondernemingen.
Romcinsche munten
Bij Morscholz in de Duitsche Rijnprovincie
werd een cassette met kostbare Romeinschc
gouden munten opgegreven. Daar reeds
vroeger bij dezelfde plaats voorwerpen uit
den Romeinschen keizertijd werden gevon
den. wordt aangenomen, dat langs deze
vindplaatsen een heerbaan liep. Daarom
worden de opgravingen thans voortgezet.
Wolkenkrabbers
De uitdrukking ..wolkenkrabber" Is niet
van den laatsten tijd. Zij werd in een andere
beteekenis reeds lang door zeelieden gebe
zigd. die daarmee de zeilen bedoelden, welke
bij windstilte boven de gewone zeilen werden
gcheschen om zooveel mogelijk van ieder
briesje te profiteeren.
Hoe die nu is.
Meer dan twee duizend variëteiten bekend.
Tentoonstellingen en een vereeniging.
In vrijwel eiken tuin kan men weer
de veelkleurige bloemen van de dah
lia's of georgine bewonderen. Eigen
lijk zijn dahlia s en georgines hetzelf
de, doch nog dikwijls hoort men beide namen
noemen. Sedert eenige jaren raakt de naam
georgine langzamerhand echter meer en meer
uit de mode. en de Juiste naam
..dahlia" heeft alom burgerrecht gekregen.
In Europeesche werken over plantkunde,
wordt van deze bloem reeds in de zeventien
de eeuw melding gemaakt, doch de dahlia's
kwamen eerst in de 80er jaren van de acht
tiende eeuw naar Europa. De eerste exem
plaren werden In den Plantentuin te Ma
drid gekweekt, waar zij in het jaar 1785 of
1786 voor de eerste maal gebloeid hebben.
Enkele jaren daarna was de bloem oko reeds
in Parijs en Londen bekend. Alexander van
Humboldt bracht haar in 't begin der negen
tiende eeuw naar Duitschland.
Dikwijls wordt gezegd, dat de naam
„georgine" in Engeland ontstaan is. ter eere
van Koning George ITT. die aan de regeering
was. teen de georgine daar te lande inge
voerd werd. Bewezen is evenwel, dat deze
meening niet juist is. Oorspronkelijk werd
de nieuwe in Mexico inheemsc'ne bloem
naar den Zweedschen plantkundigee A.
Dahl genoemd, die ze uit Mexico mee naar
Spanje bracht en die er ook de eerste nauw
keurige beschrijving van gegeven heeft. Daar
er echter reeds een andere bloem naar Dahl
genoemd was, kreeg de dahlia in Duitsch
land ter eere van den Russischen plantkun
dige Georgi den naam georgine, die ze, zooals
gezegd, thans vrijwel verloren heeft. In
Mexico heet de dahlia Acocotli. Zeer waar
schijnlijk zijn de bloemen daar te lande
reeds in zeer vroege tijden in tuinen ge
kweekt geworden.
In den beginne was de liefhebberij voor
dahlia's niet zoo bijzonder groot. Gestadig
nam zij echter toe. Vooral na den laatsten
wereldoorlog heeft men zich in verscheidene
landen speciaal op het kweeken van dahlia's
toegelegd. Zij werd een modebloem, waarvan
de verbreiding in Europa nog steeds niet tot
stilstand gekomen schijnt t.e zijn. Bijna geen
enkele andere bloem heeft zich zoo in de
tuinen weten te nestelen" da.n de dahlia. Zij
heeft vele oude bloemen verdrongen en mis
schien wel een gedeelte van de populariteit
der roos veroverd. Bovendien ziet men de
dahlia ook in alle mogelijke parken in groote
tuinen, in boerentuinen en Ln kleine stads
tuintjes.
Er zijn maar weinig planten, waarvan zoo
veel soorten variëteiten gekweekt worden:
men kent er thans meer dan twee duizend
en elk jaar wordt dit aantal nog groote.
Maar ook wat de kleurenpracht en -ver
scheidenheid betreft, mag de dahlia er zijn:
zacht-gele. gele. rose, roode, bruinroode, ja
zelfs tot het zwartachtige toe. En vooral
wanneer de verschiiiende kleuren in onze
tuinen goed gerangschikt worden, valt, deze
kleurenpracht goed in 't cog.
Maar tochde dahlia komt aan twee
wenschen van de kweekers nog steeds niet
tegemoet, ofschoon zij reeds herhaaldelijk
verschillende pogingen daartoe in het werk
gesteld hebben, 't Is evenwel nog niet ge
lukt, om uitsluitend, blauwe dahlia's te
kwee ken en evenmin is men er tot heden in
geslaagd een dahlia te kweeken, welke geur
verspreidt. Zeker, er zijn wel enkele soorten
die niet geheel reukeloos zijn, maar daarvan
kan men toch niet zeggen, dat zij „geuren".
En hij. die erin slaagt, een zuiver-blauwe
dahlia te kweeken, zal zonder twijfel spoedig
een vermogend man zijn, want voor het
kweeken van zulke bloemen werden reeds
verschillende malen bijzonder hooge geld
prijzen beschikbaar gesteld, in t bijzonder in
Engeland.
In Mexico komen eenige variëteiten voor.
welke men bij ons niet kent omdat zij
zich slechts in warmer klimaat kunnen ont
wikkelen. Dat de dahlia overigens slecht tegen
kou kan. weet ieder, die dahlia's in zijn tuin
heeft: er behoeft zich maar een beetje
nachtvorst te doen gevoelen, of de groene
bladeren zijn zwart. In den regel als het
ten minste niet al te hard gevroren heeft,
zijn de knollen daardoor nog niet aange
daan.
Het is dan echter wel zaak. ze zoo spoedig
mogelijk uit den grond te halen en na
enkele dagen op te bergen tot het volgend
voorjaar op een vorst <vrije plaats.
Opmerkelijk is, dat eertijds en ook nog wel
heden ten dage. in Mexico de knollen van de
dahlia's door de inboorlingen gaarne gegeten
werden.
Elk jaar ziet men in de tuinen meer
dahlia's; ook al, omdat deze bloem zulk een.
dankbaar en rijk gewas geeft. DocJh ook bijna
elk jaar wordt het aantal „dahliatentoon-
stellingen" grooter. waardoor de bloem weer
nieuwe vrienden en bewonderaars verovert.
Vooral in Duitschland wordt aan deze zijde
van de zaak veel aandacht besteed. Er be
staat daar te lande zelfs een bizondere ver-
eeniging, de „Dahlien-Gesellschaft", die in
het geheele Rijk haar leden heeft, vooral
onder de dahliakweekers, die er bijna allen
lid van zijn.
KOLONISATIE OP
NIEUW-GUINEA.
EEN RAS VAN GOEDE KOLONISTEN
NOOD1G.
Men schrijft aan Aneta-Holland:
Op Nieuw-Guinea heeft sedert eenige jaren
een proces ingezet, van zeer verre strekking,
waarvan de gevolgen nu nog niet te overzien
zijn, maar dat wellicht in de toekomst een
zeer groote beteekenis kan krijgen. Naar dit
reusachtig groote. zeer schaars bevolkte, vrij
wel onbekende, slechts door enkele weten
schappelijke onderzoekingstochten en door
het werk der zendelingen verkende eiland,
richten zich blanke kolonisten, die op Java
geen bestaan kunnen vinden en zich nu. in
het oerwoud, met bijl en spade, op eigen
grond, een nieuw leven willen gaan opbou
wen. In het te Batavia uitgegeven orgaan van
de Vereeniging Kolonisatie Nieuw-Guinea.
„Onze Toekomstverscheen onlangs in de
nummers van 24 Juni. 1. 8 en 15 Juli, een
serie van vijf artikelen, van de hand van Dr.
Z. Kamerling te Leiden, waarm het vraagstuk
van verschillende kanten bekeken wordt.
Achtereenvolgens worden behandeld ae
Doopsgezinde kolonisatie in Zuid-Brazilié. de
Hollandsche boeren in Suriname, het moreel
van de kolonisten en het karakter van het
landbouwbedrijf. Het buitengewone succes
van de Doopsgezinde kolonisatie in Zuid-
Brazilic wordt toegeschreven, behalve aan de
geschikte keuze van de streek en de zeer
krachtige steun, die èn door de Duitsche re
geering. en door de Holllandsche Doopsgezinden
vooral aan de kwaliteiten van de kolonisten
aan de nieuwe kolonisatie werd verleend,
zelf. menschen uit één stuk. met doorzettings
vermogen, plichtsbesef en vertrouwen, gewend
om in geregeld verband broederlijk samen te
werken, en van huis uit landbouwers.
Wat de geschiedenis der Hollandsche boer
derijen in Suriname betreft, die er sedert
1845 in de omgeving van Paramaribo geves
tigd zijn. de ervaring m dezen bewijst de mo
gelijkheid van blanke kolonisatie cn eigen
landarbeid in de tropen, maar toont ook zeer
overtuigend aan. hoeveel er in zulke gevallen
afhangt, van dc grondige, toegewijde voorbe
reiding. welk een zware verantwoordelijkheid
er rust op dc schouders van hen. die een der
gelijke onderneming op touw zetten.
Het moreel van de kolonisten ;s een factor
van het allergrootste gewicht voor het wel
slagen. De blanke kolonist in een tropisch
land moet zich. naar het. den schrijver voor
komt. bewust zijn dat hij in allerlei opzicht
een voorbeeld zijn kan voor den gekleurden
broeder, door zijn geestkracht, door zijn vlijt,
door zijn kennis, door zijn zedelijk hoog
staande levenswijze Hij moet zich bewust zijn.
dat hij medewerken kan en moe' om goed te
maken dc groote schuld, die het blanke .as
overal in dc tropen, hier in meerdere, daar in
mindere mate op zich heeft geladen, dat hij
ook medewerken kan om aan de menschheid
den weg te wijzen naar een betere toekomst,
waar men meer begrip zal hebben van waar
achtige broederschap.
Indien hij er naar streeft om op deze wijze,
terwijl hij voor zichzelf en zijn gezin door
noesten arbeid een eenvoudig, gezond, geluk
kig bestaan grondvesten gaat. tevens een
voorbeeld te zijn ten goede, kan cn zal er ze
gen rusten op zijn pogen en op het werk van
de Vereeniging Kolonisatie Nieuw-Guinea.
In het vierde artikel wordt gezegd, dat ge
zonde landbouw in het algemeen niet
richten moet op geldverdienen, maar op le
vensonderhoud en levensgeluk voor den
landbouwer. Als een all round landbouwbe
drijf op eigen grond, dat zooveel mogelijk in
eigen behoeft^ voorziet, zal het kolonisatie-
bedrijf stevig gegrondvest zijn. Indien men
echter aan het bedrijf het wisselvallige ka
rakter geeft van een miniatuur kuituuronder
neming, die voor den wereldhandel werkt en
levensmiddelen invoeren moet. is men geheel
en al onderworpen aan de stijgingen en da
lingen van de marktprijzen en weldra totaal
afhankelijk van den een of anderen geld
schieter.
De bedoeling bij dit streven om Nieuw-
Guinea te koloniseeren. is om er te vestigen
volksplantingen van Nederlanders hetzij
in Nederland of in Ned -Indië geboren die
er door eigen handenarbeid, op eigen grond
zich een onafhankelijk bestaan zullen kun
nen scheppen.
Gedurende de eerste jaren is het een moei
lijk zoeken en probeeren geweest, maar het
begint langzamerhand te gaan En het begin
sel vindt in Indië groote instemming, zoowel
bij den Indo-Europeaan als bij den volbloed
Hollander.
DE DUIF ALS FOTOGRAAF.
Postduiven worden in Duitschland nu ook
gebruikt voor het maken van luchtfoto's.
Dikwijls zijn deze noodig voor particuliere
doeleinden en dan is het wel wat te kostbaar
om ze te laten maken met vliegtuigen. Doch
de wonderlijk-mooie, kleine camera verschaft
goedkoope kieken
Men neemt vogels, waarvan men weet. dat
ze linea recta naar huis vliegen. Ze worden
voorzien van een kleine camera en zóó los
gelaten. dat ze bij het naar huis vliegen over
de te fotografeeren plaats heen moeten gaan
Het toestel bezit een apparaatje, dat op
een fractie van een seconde nauwkeurig den
sluiter bewerkt. De snelheid van de duif is
precies bekend door vroegere vluchten en
men weet, dat de vogels op een gemiddelde
hoogte van 500 voet vl>cgen.
Uitgerekend wordt nu op welk moment dc
duif de verlangde plek passeert, de instru
mentjes worden ingeschakeld en de vogel
wordt losgelaten.
Proeven hebben getoond, dat op deze wijze
buitengewoon goede foto's kunnen worden
genomen.
