HAARLEM'S WIELERSPORT.
HOE HET IN DEN OERTIJD WAS.
DE AANSLAG OP EEN OUDE VROUW
TE AMSTERDAM.
BEHANGER VOOR DE RECHTBANK.
ACHT JAAR GEVANGENISSTRAF GEëlSCBT
Voor ae Vijfde Kamer der Rechtbank te
Amsterdam is Donderdag behandeld een aan
slap op een oude vrouw in de Westerstraat
aldaar Op den 9en Maart drong een man
de woning binnen van de weduwe K. A. Pe
ters in de Westerstraat 182. Do oude vrouw
werd met een hard voorwerp op het hoofd
geslagen Zij verloor daardoor echter haar
bewustzijn niet en begon te gillen. D<> aan
valler sloeg daarna op de vlucht, maar werd
spoedig daarop gearresteerd. HU bleek te zijn
een 33-jarige behanger.
Hem wordt ten laste gelegd primair po
ging tot diefstal ine; geweldpleging, subs,
poging of zware mishandeling noc meer sub
sidiair eenvoudige mishnnde'lng Een groot
aantal getuigen werd gehoord
De geneesheer die de weduwe behandelde
verklaarde o m. dat de wonden op het hoofd
moeten zijn toegebracht me; een stomp voor
werp. Een agent van politie vond nadat hij
een aangewezen man had gearresteerd en
overgebracht achter een schutting een ha
mer. waarvan dc kop gewikkeld was in een
witten lap.
Een juffrouw, die in de Westerstraat woont
heeft den verdachte tilt de woning van da
weduwe Peters zien komen. H'j liep in de
richting van de Gieterstraat weg. Zij kent
hem ook van vroeger
Hierna wordt de 82-jarige weduwe ge
hoord Zij gaat op een stool voor don presi
dent zitten Deze oude vrouw, die toch nog
wel den Indruk maakt bij de hand te zUn.
vertelt dat er op den bewusten middag aan
haar woning werd gebold. Toen zij open deed
stond de verdachte voor haar Zij herkent
hem met beslistheid Hij verrolde haar dat
het huis zou worden afgebroken. Op zijn
verzoek liet zij hem de woning zien Tijdens
dien rondgang vroeg zij of hij een kopje *hee
wilde hebben Toen hij het had leeggedron
ken en bij den tafel stond kreeg zij plotse
ling een slag mot oen ijzeren voorwerp op
het hoofd. Zij begon te gillen en torn hij
haar nog een slag gaf gooide zü hem met een
pan melk. Aan de post van de huisdeur
zakte zij in elkaar
De deskundige Van Ledden Hulsebas ver
klaarde o.m. dat hU aan der. gevonden ha
mer haren heeft gevonden die overeenkomen
met die van het slachtoffer; ook zaten aan
den hamer sporen van b'oed Get. heef' geen
bloedsporen gevonden op de kleoren van
verdachte, noch melk-poren.
Verdachte bleef ontkennen den misdaad
gepleegd te hebben
Vervolgens werden ecnige getuigen a dé
charge gehoord.
Het O M. waargenomen door Mr Bosch
zei ln zUn requisitoir dat deze verdachte
trouwplannen had. maar niet al te goed ln
zijn financiën zat. Fen dag of veertien voor
het misdrijf kwam hij iemand tegen die zUn
dubbelganger kon zijn Dat moe; d^n ver
dachte we 1'lcht op de gedachte van zijn
misdaad hebben gebracht. Hij is toen gegaan
naar de buurt waar hij goed huls was heeft
daar eens rondgekeken en de weduwe Peters
tot zijn slachtoffer gekozen
Verschillende cetuleen hebben verdaehte
roer positief herkend Ook politiehonden
hebben deze verdaehte nl don man aange
wezen van de misdaad. Naar de officier
meent heeft verdachte zich schuldig gemaakt
aan poging tot diefstal met geweldpleging.
Het strafblad van d*zcn jongen man is
wel voorzien. Men moet zich zoo vervolgt de
officier indenken dat de man in do kracht
van zijn leven een 82-jarige vrouw tracht
neer te slaan en haar daarna te borooven.
Er bestaat dan ook geen enkel motief voor
clementie en de officier eischte tenslotte
acht jaar gevangenisstraf, het maximum
da' de wet. toestaat.
De verdediger Mr R Heeg acht niet. be
wezen dat den man dc daad heeft gepleegd
en pleitte vrijspraak.
ACTIE ONDER DE KUNSTENAARS.
Te Amsterdam is ongericht een conv'ré
van actie tegen den nood der kunstenaars.
In het voorloopig comité werden gekozen
mevrouw Marie Hamel, tooneolspeelster en
de hoeren M. L Bli'z. cabaret-artist Willeen
Bon. cineast. Alex Booleman. letterkundige.
H F. Boot schilder. Jac Bot. aréhi'ect.
August Heyting. dramaturg. J F Keja mu
sicus. Johan Polet. beeldhouwer. Paul San
ders. componist. F. Warfemius. kunstnijvc-
raar.
Het rapport van dit voorloopt? comité sal
binnenkort aan alle kun - ten aarsve reen gin
gen in den lande borden toegezonden.
ONDERARM IN EEN MACHINE
VERBRIJZELD.
Donderdagmiddag Is in een wolvullinc-
fabriek aan den Asterwég te Amsterdam, een
ernstig ongeluk gebeurd. Een jongen van
15 jaar geraakte door eigen onvoorzichtig
heid met zijn rechterarm t.usschen de sta
llen borstels tvan een vlok ken wolmachine.
De onderarm werd verbrijzeld. Na viorloopig
te zijn vobb nden werd de Jongen naar het
Binnengasthuis vervoerd en daar opge
nomen.
MET EEN LASCHTOESTEL BIJ EEN BUS
CARBID.
Donderdagmorgen kwam een lasscher wel
ke ln de smederij van de car rosser iefabriek
van de firma Den Ouden en Domburg te
Woerden aan het werk was. met de vlam van
een laschljzer te dicht ln de nabijheid van
een vat carbid. Het gevolg hiervan was dat
een ontploffing ontstond en de lasscher den
afsluitdeksel van hot vat tegen het hoofd
kreeg. Hij sloeg achterover en bleef bewus
teloos liggen. Ook zijn kleoren hadden in
middels vlam gevat, doch ijlings toegescho
ten personeel mocht er in slagen de vlam
men spoedig te dooven.
Nadat de eerste geneeskundige hulp ver
leend was. werd het slachtoffer in bewuste-
looze n toestand naar het RK Ziekenhuis
overgebracht. Men vreest voor zijn leven.
OOK DE PRINSES IN DE HOOFDSTAD.
Geheel onverwacht is Donderdagmiddag
ook Prinses Juliana in de hoofdstad gearri
veerd. De auto. waarin de Prinses gezeten
was. reed voor don achteringang van het Pa
leis. zoodat de komst aan veler, is ontgaan.
Te half vier zijn de Koningin en de Prirv-
se.s van het Palels op don Dam uitgereden
om een bezoek te brengen aan het Koloniaal
Instituut. Er was op den Dam veel belang
stelling en er klonk hartelijk gejuich toen
de Koningin en de Prinses uit het Paleis
kwamen en in de auto stapten De wacht voor
het Pal«ns bracht de gebruikelijke eerbe
wijzen
HET NIEUWE AMBTENAREN
REGLEMENT.
BEHANDELING IN IIET OVERLEG.
HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAC 9 SEPTEMBER 1932
H „H. V. C." EN „KETTINCCANGERS". a
(Door een oud-Kettingganger.
Niettemin was het een merkwaardige er
varing voor onze stacicenoo'-en.
Wat echter de daarbij aanwezige Engel
se hen als een veel gr votere merkwaardigheid
beschouwden, ook belangrijk genoeg o:n in
de pers te vermelden, was het feit dat de
president van de ..Kettinggangers" de ge
legenheid kreeg om op hei wereldvermaarde
terras aan de Theenis van de Houses of
Parliament eer. driewieler te begijnen er. te
rijden over dezen door de h -torie om zoo
te zeggen ..geheiligden" grond.
Ja. het :s dikwijls moeilijk vooraf na te
gaan wat buitenlanders wel of niet interes
sant vinden in oen ander land of in hun
e.gen land Zoo herinner ik mij da*" t\ en
de S'-anleyclub een Jaar eerder «n rijwiel-
trip maakte door or.s land 1 het bezoek aan
Engeland was dus een con tra-bezoek) dc
ongeveer 25 a 30 Engelschen nie: uitgepraat
raakten over wat zij .n Assen.de!f: in eer.
koeienstal Z3gen n". dat zij de staarten van
ons Nederiandsch melkvee naar omho~:
zagen steken, dank zij touwtjes aan de staart
vastgebonden en over katrolletjes loopende
met een tegenwichtje. Dit a'.s demonstratie
van de Hollandsche zindelijkheid.
Om nog niet verder af te dwalen vac
mijn vluchtige herirneringen a vn een vroe
gere Haarlemse he sbortperiode op rijwiel
gebied. meen ik goed te d en hiermede te
eindigen.
Het lijvige ontwerp-Ambtenaren-reg'.c-
ment voor ambtenaren en werklieden in
dienst van de gemeente, Is een'ee weken
geleden :n een gecombineerde vergadering
van ambtenaren, werklieden en poliUe-per-
sonee] voor Georganiseerd-Overleg, in be
handeling genomen
Het zeeT groot aantal ingediende amen
dementen maakte behandeling van he:
ontwerp in zoo'n groote vergadering o"-"--
wenscht. Besloten werd toen een commis
sie samen te stellen uit het grareaniseerd
overleg n.l. van elke organisatie 1 vertegen
woordiger en de leden van de Raadscom
missie voor arbeids- en pensioen zaken D:-c
subcommissie is thans bezig, hj£ ontwerp
reglement en de vele amendementen te bc-
studeeren. Het rapport van dc resultaten
zat daarna aan de centrale commissie voor
gewganiseerd overleg worden aanerboden
Men verwacht, dat deze comissie dan wei
geen wijzigingen zal aanbrengen en Ae
on twerp aan B en W. zal worden gezonden
die het den Raad ter bekrachtiging moeten
aanbieden.
De subcommissie heeft reeds een paar
malen ook gisteren. Donderdag onder
leiding van wethouder mr. Gerritsz ten stad-
huize vergaderd. Verwacht wordt, dat hei
ontwerp nog vóór de behandeling van de
Begrooting in de Centrale commissie voor
georganiseerd overleg zal kunnen worden
behandeld en dat nog :n cl:; jaar he* ont
werp aan den Gemeenteraad zal kunnen
worden aangeboden.
OPENLUCHT-SAMENKOMST.
Het Comité der Tnw. Zending uitgaande
van de Chr. Gor. Kerk t.p Haarlem. hoop<
Zaterdagavond 10 Sept.. 7.30 uiur op hr
Soendaplein een openlucht-samenkomst te
houden. Spreker; Ds. K. G. van Smeden
JUBILEUM.
Zaterdag 10 September zal het 25 jaar
geleden zijn, dat mejuffrouw Henriet! c
Nieuwenhuys als hulshoudster bij mevrouw
Hagert te Heemstede in dienst kwam. Na
mens de Vereen, van Huisvrouwen, zal mevr
Dyserinck. vice-pres. der afd. Haarlem
mej. Nieuwenhuys de oorkonde der ver-
eenlging overhandigen en de medaille or
trcrawe dienstbetrachUng uit naam van
mevrouw Hagert aanbieden. Mej. Nieuwen -
huyzen Kruseman zal namens de afdeelinr
Haarlem de jubilaresse en mevr. Hagert met
bloemen huldigen.
VERGADERING PROV. STATEN'.
De Provinciale Staten worden opgeroepen
voor de tweede gewone zitting der Staten
van Noord-Holland op Dinsdag 8 November
des morgens half twaalf.
Van 'bevriende zijde mocht onze redactie
twee foto's ontvangen, waarvan in dit num
mer de reproducties zijn opgenomen en die
een herinnering in beeld geven van de
Haarl. WieLr. Vereen. ..de Kettinggangers".
Eén daarvan, dateerend uit 1S94 of 1895. is
een opname van het grootste gedeelte der
leden, gemaakt door den fotograaf J.
Port zeen, destijd in de Koningstraat woon
achtig.
Toen beleefden -de Kettinggangers hun
«tijdperk van grootsten bloei onder spresi-
dóale leiding van den helaas zoo jong over
leden voorzit-:er J. A. Leupen.
Wat op deze foto zal opvallen is dat de
in den groep opgenomen fietsen heel ge
wone toerrijwielen nie: voorzien zijn van
remmen en spatborden. Wij kunnen het ons
nu bijna niet meer voorstellen, dat de (meeste
fietsers destijds in en buiten dc stad reden
co rijwielen zonder spatborden en rem «die
nare ram meldingen!) Probeer dat nu eens
in het stadsverkeer! Maar toen waren nog
geen g ree wheels aan de fietsen, oc^ geen
auto's op den weg enontbrak de ver-
Jteerspo'.it.e!
In het tijdperk waarvan wij spreken, had
Dc Stanley-club vit Londen, brengt een bedoek aan de getting gangers" te Haarlem, foto gemaakt op tJkuj)liist" Lc Santpoort.
Groepsfoto gemaakt bij het bezoek van de Retting gangers" uit Haarlem en de Utrecht sche Wielrijders Sociëteit aan Engeland.
Op onze foto komen de volgende heeren uit
Haarlem en omstreken voor: Achterste rij
van links naar rechts: No. 2 Eduard Pereira.
Daarvoor van links naar rechtsNo. 5: Ch.
F- Sarlet de SoironMiddelste rij van
rechts-, No. 2 Henk van Breemen, No. 3 D. L.
Keur, No. 4 Schreuder. Op een na de voorste
rij, zittend, van links naar rechts: No. 3 Jan
Leupen, president der „Kettinggangers"No.
5 Piet Gerlacht captain der Kettinggangers
Eerste rij: No. 1 J. W. Koopman, No. 4 H. van
den Berg; Met een rijwiel links op dc foto:
G. Gerlach, rechts M. N. Pcereboom.
Tfu Haarlem aüs sports-tad het zich ate een
eer mag aanrekenen, dat een van haar in
woners Olympisch kampioen is op het ge
bied van de rijwielsport, vraag ik mij even
af, wat onze stad in dat opzicht vroeger
gepresteerd heeft en ga dan bij voorkeur
terug itot het vrij ver achter ons liggend
tijdperk, toen het rijwielverkeer nog in zijn
opkomst was, maar de rijwielsport aüs zoo
danig meer op den voorgrond .trad dan heden
en toen er nog rij wiel vereenigungen waren.
ö§e het fietsen in clubverbandi als een 'toe
ristisch genot beoefenden en slechts Sn de
tapeede plaats a«ls een wedstrijd-vermaak
Bij helt teruggaan in het verdeden moeten
rtnj in hoofdzaak even verwijlen bij het laat
ste decennium van de vorige en het begin
van deze eeuw. toen er in onze stad o.a. twee
vereenigingen waren, die aan de Haarlem-
Sohe rijwielsport tot ver buiten de stads
grenzen een goeden naam verleenden.
Het i^aren de Haarlemsche Velocipede
Club. toen de club van K. J. Blok van Laer
als haar voorzitter en welke vereeniging
reeds op een roemrijk verleden kon terug
zien en de Haarlemsche Wielrijders Ver
eeniging ..de Kettinggangers". een jongere
club. In deze beide was de fietssport hier
ter stede voornamelijk gecentraliseerd.
De H. V. C_, de ,.good old" in de rijwiel-
Sport. wat H. F. C. nog is op voe tb alge bied,
verkreeg bekendheid en plukte lauweren
vooral op het gebied van zaalrijden, terwijl
„de Kettinggangers" speciaal naam maakte
ate een club die vele hardrijders onder
haar leden telde en dan ook sportroem ver
wierf op baan en weg. Namen als cl.e van
Jaap Eden de fenomenale hardrijder, die
al een wereldvermaardheid had als wereld
kampioen op de schaats, toen hij nog zijn
eerste overwinning op de pedalen moest
bevechten verder Kees Witteveen. Hub.
van de Griendt. Jan Houtman, Pander, om
van minder snélle goden maar niet te ge
wagen. wekken bij velen, die niet tot de
jongeren behooren. stellig nog levendige
herinneringen op aan vroegere en nu ver
gane glorie, die destijds haar licht ook tot
ver over de grenzen uitzond.
Toen in den loop der jaren het fietsen
algemeener werd en niet meer in «hoofd
zaak een fietsvermaak voor de jeugd was,
begonnen de clubs bloedarm te worden en
waren zij weldra ten doode gedoemd. Dit
lot trof ook de genoemde Haarlemsche
clubs. Ze hadden geen reden van bestaan
meer.
Dat het clubverband na het genoemde
tijdperk steeds losser werd. moet ook voor
een niet gering deel worden toegeschreven
aan het toenemend gebruik van de fiets
door dc vrouwelijke jeugd. Haar aantrek
kingskracht mocht het_ an veie .gevallen
winnen van de club -gezelligheid; bij de man
nelijke jeugd.
de hooge fiets al afgedaan op den weg en
was het rijden veel veiliger geworden door
het gebruik van he:- lage rijwiel, daarom ook
toen ter tijden vrij algemeen .safety" ge
noemd. Het was ook het tijdperk, waarin dc
dunne massieve banden, die de oneffenhe
den van den weg meedoogenloos on verzwa k i
naar den wielrijder overbrachten, gingen
plaaits maken voor den cuShioncnan-d, den
dikken, wat- te zwaren rubberband, hol van
binnen en kont daarop voor den luchtband,
allereerst met het canvas geplakt over de
velg heen en daarna in de verbetorden vorm
zo-oaiLs wij hem nu nog kennen. Ben fiets uit
dien tijd, we zouden er nu geen tientje voor
geven, al was ze nieuw, kostte een veertig
jaar geleden heel wat duurder dan «nu een
modem karretje .Voor een gewoon Duitsch
rijwiel met z.g. cross-frame (één-stangs
frame) betaalde men al heel gauw f 125 en
meer. De Engelscbe fietsen, toen zéér in
trek, doren duurder en als het neusje van
den zalm werd in die dagen beschouwd de
„Humber", die misschien wel een paar hon
derd gulden kosbte. Maar de bezitter daar
van behoorde dan ook tot- de ..upper ten"
van de wielrijders. (De Nederland sche rij
wielindustrie had toen nog niet haar hoog**
vlucht genomen).
Nu weten wij van heel andere prijzen"
de fiets is een massa-artikel, een verbru-ks-
artikel geworden, ook voor kleine beurzen
bereikbaar, zoo zelfs dat een moderne,
nieuwe fiets al wordt aangeboden als „toe
gift" bij een s'.ofzuiger. „Velo hoe hoog is
uw vlucht en tegelijkhoe diep uw val!
De tweede foto is in 1895 genomen in
Engeland en herinner: aan een belangrijk
feit in de clubgeschiedenis van .de Ket
tinggangers". nml. een bezoek aan Londen
en Londen's omgeving tot het ir.aien van
een fietsteer door hei mooiste gedeelte van
Surrey, als gasten van de Londen sche
Stanley Cycling Club. Deze Club was
toen ter 'ijd zeer bekend door de rijwiel-
tent tonstellingen, die zij jaarlijks te Lon
den organiseerde, de bekende Stanley-
snow.
De ..Kettinggangers" waren daarbij ver
gezeld door eenige leden van de Utrecht-
sche W eirijders Sociëteit, terwijl de opname
gemaakt werd te Slough vóór het Royal
Hotel, waar de wielrijders logeerden.
Het zou mij te ver voeren om hier her
inneringen aan te stippen over deze interes
sante vacantie-reis van ruim 27 jaar ge
leden. Alleen zij als een merkwaardigheid
vermeld, dat de Nederlandsche gasten in
he- Parlementsgebouw na dit te hebben be
zichtigd, binnen deszelfs dotriuchte muren
in een speech werden welkom geheeten en
met een glas champagne miid geschonken
uiit magnums, de bekende reuze-Qesschen.
werden ontvangen. Welken Haarlemmers, en
iandgenooten is een dergelijke eer ooit over
komen? De verklaring ervan is echter wat
ontnuchterend. De feestelijke ontvangst ge
schiedde nl door den voorzitter van een
andere Londensche fietsclub, d.e persoon
lijk op de een of andere wijze geïnteresseerd
was in de exploitatie van de buffetten van
Hooger- en Lagerhuis.
