Uit Haarlem's Gemeenteraad.
15 OCTOBER
J. G. MARTIN ZONEN
HAARLEM'S DACBLAD
DONDERDAC 15 SEPTEMBER 1932
(Vervolg).
Vergadering van Woensdag 14 September.
De bezuiniging by het voorbereidend onderwijs.
Na de installatie van het nieuw inkomende
raadslid mevrouw Venema-van Doorn (V.B.)
die den heer Adrian opvolgt, werden de ge
loofsbrieven onderzocht van den heer Kuiper
(R.-K.) die den heer Loerakker opvolgt. De
raad besloot tot toelating.
Bij de revue van hamerstukken werden
eenige voorstellen zonder discussie aangeno
men. Daaronder was ook de vaststelling van
de 2e suppl. begrooting der gemeente, dienst
1932.
Bouwterreinen werden verkocht aan E.
Bellaart (Duvenvoordestraat) en G. Kam-
minga (Zaanenstraat)
Daarna was aan de orde het nieuwe voor
stel van B. en W. over de
Bezuiniging bij het
Voorbereidend Onderwijs.
Mevrouw M aar sc h alT-K o m in (S.D
A P.) achtte het nieuwe voorstel van B. en W.
wel beter dan het vorige. B. cn W. hebben er
althans van afgezien om de toelating van
nieuwe leerlingen bij dit onderwijs geheel
stop te zetten. De verhooging van den leeftijd
voor toelating der kinderen van 3 op 3 1'°
jaar is te accepteeren Er zijn evenwel an
dere bezuinigingsvoorstellen die bij ons be
zwaren ontmoet hebben. B en W. willen in
de eerste klasse onderwijs laten geven door
niet-bevoegden. Blijkbaar kweekelingen. Maar
het Is verkeerd kinderen op kinderen af te
sturen. Dat gaat toch niet! B. en W. willen
die eoedkoopere krachten met f 300 per jaar
betalen. Daarvoor zijn geen krachten te krij
gen die men mot een gerust geweten voor
een klasse kan zetten ook al zijn het dan ook
maar kinderen van 3 1/2 jaar. De moeders
moeten in dezen tijd vaak de deur uilt om
het brood te verdienen, laten wij dan maken,
dat hun kinderen veilig en goed verzorgd
zijn. Kunnen B en W. nog niet overwegen
dit zeer verkeerde punt uit hun voorstel te
nemen?
Er is op het gebied van het voorbereidend
onderwijs al veel bezuinigd, omdat immers
de geheele uitbreiding die hoog noodig is
werd stopgezet
De heer Peper (communist) vond het af
te keuren, dat het voorbereidend lager on
derwijs op de voorgestelde manier besnoeid
en verslechterd zal worden. Dit is een af
braak-voorstel. Het Is verkeerd om de be
staande vacatures van onderwijzeressen niet
aan te vullen, want, dat wordt een uitsterf-
sv.steem. Het is ook niet toe te laten dat-
kweekelingen voor de klas gezet worden.
De heer Visser (C. H.) meende, dat de
vorige sprekers den toestand te zwart zien
Er kunnen best, eenige kweekelingen voor de
klas gevet worden. Kweekelingen zijn geen
kinderen meer. het. zijn meisjes van 15 a 16
jaar die in opleiding zijn. Aan „onderwijs"
wordt in de eerste klas van een kleuterschool
nog niet voel gedaan.
Mevrouw Schel te ma (V. B) was blij,
dat B. en W, hot „leege lokaal" hebben prijs
gegeven. Met het nu gedane voorstel is
spreekster het eens. Wat bedoelen B. en W.
met goedkooperc leerkrachen? Kinderen van
15 of 16 jaar kunnen geen klas van 25 peu
ters regeeren. Kinderen beneden de 3 1/2 jaar
kunnen naar een crèche verwezen worden,
Waarom hebben B. en W. de aanvraag om
grond voor een te bouwen crèche zoo lang
op een beslissing laten wachten? Komt het
nu in de volgende vergadering?
De heer Castrlcum (R.-K.) vond de
nu voorgestelde bezuiniging goed. Kweekelin
gen van 16 jaar kunnen heel geschikt zijn.
Met vreugde hoeft spreker van B. en W. ver
nomen. dat als de tijd wat beter wordt, de
bezuiniging bij het kleuteronderwijs weer op
geheven zal worden.
De heci Van Dam (V. D.) was overtuigd,
dat er in dezen tijd iets gedaan moet wor
den om het voorbereidend onderwijs te doen
bijdrager. in de bezuiniging.
Dc lieer Rood en burg (C. H.), wethou
der van onderwijs, "erzekerde. dat. B en W
hft ook betreuren dat er op dit onderwijs
bezuinigd moet worden. De financieelè toe
stand maakt het. noodig. onze inkomsten ver
minderen en verschillende uitgaven stijgen.
B. en W. hebben, doordat andere bezuinigin
gen mogelijk bleken, hun voorstel om geen
nieuwe eerste klassen te vormen, laten val
len. Spreker vindt de nieuwe bezwaren van
mevrouw Maarschall overdreven. Wij sturen
geen kinderen op kinderen af. Het is niet. de
bedoeling om de leiding van een klas op te
dragen aan een meisje van 14 of 15 jaar. Het
is moelliik een leeftijd open te stellen Er
moet op geschiktheid gelet worden, onder de
oudere kweekelingen zijn wel meisjes die met
een gerust geweten voor een klas gezet kun
nen worden.
De raad kan met vol vertrouwen het voor
stel van B. en W. aannemen. Voor het bij
zonder ondervijs zullen dezelfde voorwaarden
gelden als voor het openbaar onderwijs
Mevrouw Maarschal 1-K o m i n S. D
A. P.) meende dat dc wethouder wat over de
bezwaren heeft heen gepraat. Gelukkig staat
er in de verordening dat. kweekelingen en
helpsters ten minste 16 jaar moeten zijn. De
heeren die zeggen, dat zij het niet, erg vin
den. dat cr onbevoegde leerkrachten zullen
zijn in de eerste klasse, welen er niets van
wat noodig is om voor een klasse kleuters tc
staan, Ik oordeel uit ervaring. Als meisje van
14 jaar werd ik ook losgelaten op dc kleuters
Ik was wat men noemt een flinke meld (ge
lach). maar ik schaam mij nu als ik mij her
inner hoe ik toen soms de taak van onderwijs
geven opvatte.
Ik acht. de R.-K. gelukkig, dat zij zusters
hebben die kunnen werken voor f 300.
Het voorstel van B. en W. is niet te aan
vaarden wat die onbevoegde leerkrachten be
treft. Als B. en W. daarbij blijven, zeg ik dat
zij een starre houding aannemen.
(De publieke tribune, waarop vele dames
van het voorbereidend onderwijs zitten, ap
plaudisseert).
De heer Bijvoet (R.-K.): hè! he! wat k
dat?
De heer Re in aid a <S. D. A. P.)bent u
de voorzitter?
De Voorzitter: ik moet de tribune ver-
Boeken zich van tcekenen van goed- of af
keuring te onthouden. Anders moet ik de tri
bune laten ontruimen.
De heer Peper (communist)de heer
Bijvoet kan voor goed rechercheur spelen!
Verder zei de heer Peper, dat als den vori-
gen keer over het voorstel van B. en W.
sluiting van de eerste klassen) gestemd was,
het voorstel verworpen zou zijn. Nu is door
de commissie een brug gebouwd en komen
B. en W. met een nieuw voorstel, dat nu wel
aangenomen zal worden. Het voorbereidend
lager onderwijs wordt nu het slachtoffer van
dezen gang van zaken.
De heer R e i n a 1 d a (S.D.A.P.) wees er op.
dat hij vernomen heeft, dat bij de mannen
van het bijzonder voorbereidend onderwijs,
onder leiding van den heer Weustink, het
voornemen bestond om, als de eerste klassen
bij het voorbereidend onderwijs zouden wor
den gesloten, een weg te zoeken om die klas
sen bij het bijzonder voorbereidend onderwijs
toch open te houden. Het is soms moeilijk om
in dezen raad met de andere partijen samen
te werken.
De s.d.a.p. heeft offers willen brengen om
het voorbereidend onderwijs nog zooveel
mogelijk te redden. Maar B. en W. zijn ver
der gegaan als het voorstel van de com
missie. Zij zijn te rade gegaan met de zoo
genaamde werkmeeirderheid. om er zooveel
mogelijk uit te kunnen kloppen. Als het
voorstel wordt aangenomen zooals -iet nu
op tafel ligt. dan verandert er aan de R.K.
•kleuterscholen niets De zusters behoeven
Immers niet betaald te worden
De heer Klein Schip horst (ir.k.):
gelukkig voor de kinderen.
De heer R e i n a 1 d a: juist. het
geluk der kindoren eischt. dat de onderwij
zeressen die er nu zijn, blijven. Het zou een
eerezaak voor de R.K. zijn om te maken,
dat ihet openbaar voorbereidend onderwijs
lm. dezelfde positie blijft als de R.K. Voor
de protestante scholen gelden hetzelfde want
zwaar als voor de openbare scholen, want
zij moeten ook hun onderwijzeressen beta
len.
Spreker begrijpt niet de houding van
Mr. van Dam, voorzit/ter van ..Volksonder
wijs''. dat hij mee wil gaan met het voor
stel van B. en W. Hij geeft op die manier
een trap aan het volksonderwijs.
Mr. van Dam (V.D.) achtte het ver
wijt van den heer Reinalda niet juist. In
dezen tijd van bezuiniging moet men wei
eens wat van zijn beginsel opofferen, om
dat gelet moet worden op de finamcieele
moeilijkheden. De sociaal-democraten heb
ben steeds elke bezuiniging die B. en W.
voorstellen afgewezen. Die houding is ge
makkelijk. want zij weten dat die voorstel
len toch wel aangenomen worden. Zij wer
pen dus de verantwoordelijkheid op ande
ren. Men moet evenwel bedenken, dat men
door den financleelen nood gedwongen
wordt maatregelen te nemen, die men in
den normalen tijd zou verwerpen.
Door het voorstel van B. en W. wordt het
voorbereidend onderwijs niet ernstig ge
schaad. Daarom kan het worden geaccep
teerd.
Mevrouw V e n e m aVan Dam (V.B.)
vroeg het salaris voor de onbevoegden, dat
B. en W. nu op f 300 willen stellen, wat
te verhoog-en. Daardoor worden bezwaren
ondervangen.
Dc heer Joost en (s.d.a.p.) zei, dat als
het gelukkig voor de R.K. kleuters is. dat zij
hun zelfde onderwijzeressen houden. het
ongelukkig is voor de kinderen der open
bare kleuterscholen, als zij onbevoegde on
derwijskrachten krijgen.
Het gaa;. hier misschien om f 6000 gul
den.
De heer van Dam mag aan de soc.-demo-
craten den slechten financieeten toestand
van Haarlem verwijten.
Mr. Slingcnberg (V.D.) wethouder:
daar hebt je het weer.
De heer J o o s t e nja. Maar het is toch
volkomen juist.
Mevrouw Scheltema: V.B.) stelde
voor om een minimum salaris van f 800
vast te stellen voor leidsters van een eerste
klasse, met. de bepaling, dat zij minstens
18 jaar moeten zijn.
De heer Boes (VD.) vond dat amende
ment verkeerd. Dc eerste klasse kan be
schouwd worden als een bewaarplaats. Dal
is geen voorbereidend onderwijs, dat begint
feit-elilk pas In de tweede klas.
De heer Rood en burg (C.H.) wet
houder. verdedigde nog eens he' voorstel
van B en W. Voor f 300 is behoorlijk per
soneel te krijgen, omdat het. meisjes zijn die
in opleiding zijn De heer Reinalda hield
ceen rekening me; de crisis. Wij leven in een
moeilijken tijd cn daarom moeten wij maat
regelen nemen die wol eens opofferingen
van ons eischen.
Mevrouw Maarschall (s.d.a.p.) stelde
voor het salaris van de eerste klasse on
gewijzigd te handhaven.
De heer Roodcnbarrg (C.-H.) wet
houder: B on W. moeten dit afwijzen.
Het voorstel van mevr. Maarschall werd
verworpen met 25 tegen 11 stemmen. (Voor
alleen de s.d.a.p.).
Het voorstel van mevrouw Scheltema werd
verworpen met 28 tegen 8 stemmen.
Daarop werd het voorstel van B. en W.
aangenomen met 20 tegen 16 stemmen.
Tegen de S.D.A P.. dc communisten, van
Santé. mevr. Venema en mevr. Scheltema.
Eert nieuwe R.-Kschool.
Voorstel van B. en W. tot het verleenen
van medewerking tot- stichting van een R.K.
school op een terrein aan de Delftlaan, hoek
Pleiadenstraat
De heer Reinalda (s.d.a.p.) zei dat de
raad in deze slechts een formeele taak
heeft te vervullen. B. en W. hebben nu in
het vorostel de bepaling opgenomen dat het
geld alleen voor de sc hooi bouw gegeven zal
worden als de gemeentefinanciën het moge
lijk maken. Hebben B. cn W. de bevoegd
heid om dc schoo'.bouw te beletten als or
geen geld Is?
De gemeentefinanciën zijn zorgelijk. Op I
onderwijsgebied moet zeer veel bezuinigd
worden. Daarom zou het goed geweest zijn
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 Cu. p«r tegel.
p
Bxgnj
BK
m
AANVANG VAN DEN NIEUWEN CURSUS
1932 1933
CURSUS
SPREEKUUR EN INSCHRIJVING DAGELIJKS
VAN 2-5 EN 7—9 UUR
N.V. DANS-ACADEMIE
Haarlem, Schagchelstraat 29
AMSTERDAM
HILVERSUM
HAARLEM
BAARN
Tel. 10806
BUSSUM
ZAANDAM
als de bijzondere scholen ook hun aanvra
gen tot schoolbouw onder zich gehouden
hadden.
De heer Castrlcum (r.k.) zei, dat er
scholen moeten zijn voor de kinderen. Als
er dus ruimte te -kort is, moeten de bestu
ren der bijzondere scholen dus maatrege
len nemen om die ruimte te krijgen.
De heer Roodentourg (OH.), wet
houder, zei, dat er voorloopig alleen -bouw
plannen gemaakt worden om uit te voeren
als er .geld voor beschikbaar is. De gemeente
maakt ook plannen voor den bouw van
nieuwe scholen, die evenwel wachten moe
ten tot meer normalen tijd. Bouwen zonder
volkomen medewerking der gemeente is niet
goed mogelijk, vooral niet als er gebouwd
moet worden op een gemeenteterrein. Het
kan ook zijn, dat een bestaande school aan
het schoolbestuur wordt toegestaan.
Het voorstel van B. en W. werd aange
nomen.
Tarieven electrischen
stroom.
B. en W. stellen voor een nieuw tarief vast
te stellen voor den electrischen stroom, spe
ciaal voor het huishoud- en het winkeltarief.
De heer Van Te'tering (r.k.) was voor
dit voorst-el dankbaar, maar niet voldaan.
Het onrecht in September 1931 toegepast is
slechts ten de-el e to niet gedaan. Het vast
recht. en het winkeltarief is toen onredelijk
verhoogd. Voor 60 pet. komen B. en W. terug
op hun verkeerde voorstel van 1931. Maar
die 40 pet. blijven -nog. als er meer geld
gehaald moet worden uit de electriciteit.
dan moeten alle tarieven verhoogd worden
en niet alleen het vastrecht en het win
keltarief.
Spreker diende een voorstel in om B,
en W. uit te noodigen h-un voorstel terug
te nemen en om te werken in den geest
zooals spreker heeft aangegeven.
De heer Groenendaal (s.da.p.) con
stateerde, dat nu wel gebleken is. dat het
tarief van het vorige jaar onduidelijk en
onpractisch was. Het tarief dat B. en W. nu
vorestellen is niet alleen lager maar ook
practisch. Krijgen dc menschen die in het
afgeloopen jaar meer aan vastrecht betaald
hebben dan zij verschuldigd zouden zijn ge
weest bij het enkelvoudig tarief, hun geld
terug?
Verleden jaar hebben B. en W. dit toe
gezegd.
Mr. Slingenberg (V.D.). wethouder, zei,
dat het adres van de Kamer van Koophan
del n-iet de aanleiding is geweest van deze
tariefswijziging. B. en W. waren er al in
Januari mede bezig. Het ontwerp-voorstel
lag al ter tafel voor het bedoelde adres ont
vangen werd. De insinuaties die in het adres
geuit zijn, woorden zooals misleiden, enz.,
hadden juist kunnen bewerken, dat de
wijziging er niet gekomen zou zijn.
Het tarief van verleden jaar was wel goed
opgezet, maar de klanten wilden het niet.
Daarom zijn B. ep W. met hun nieuwe voor
stel gekomen.
Het voorstel van den heer Van Tetermg
kunnen B en W. niet overnemen, want het is
steeds het streven van den raad en van
B. en W. geweest, om dit eenheidstarief op
20 cent- te brengen. Daarom is dat tarief niet
in de verhooging van 1931 begrepen.
De belofte van restrictie zullen B. en w.
volkomen nakomen.
Die belofte geldt evenwel niet voor het
kom ende contractj aar
Het voorstel van Tetering werd verwor
pen met 32 tegen 2 stemmen.
Daarop werd het voorstel van- B. en W.
aangenomen.
Bouw-quaestie.
De heer van Santé (V.B.) was het
niet eens met het advies van B. en W. om
vergunning te weigeren om het perceel
Badhuisstraat 9 te verbouwen.
Een garage zal daar de wolstandsgrens niet
in gevaar brengen. Hij stelde voor de ge
vraagde vergunning te verleenen.
Do heer Klein (R.K.) verdedigde de
afwijzing. De Badhuisstraat is een woon-
straat.
Mr. Gerritsz (S.D.A.P). wethouder, be
toogde dat de aanvrager -niet de eigenaar
van het perceel is. maar een adspirant-koo-
per. Het is steeds do bedoeling geweest- om
in bedoelde straat alleen woonhuizen toe te
laten. De omwonenden worden benadeeld
door het toelaten van een garage.
Het- voorstel van B. cn W. werd aangeno
men met enkele stemmen tegen-.
W inkel sluiting.
B. en W. stelden voor toe te staan dat op
Zondag bloemen verkocht, worden op straat
aan de ziekenhuizen cn dc begraafplaasen,
maar niet. later dan 6 uur 's avonds.
De heer Peper (communist) vroeg of
het- ook geen aanbeveling verdient aan de
bloemenwinkels verkoop op Zondag toe
te staan. Deze zaak kan evenwel later on
der oogen gezien worden. Als nu het voor
stel van B. en W. wordt aangenomen zijn
al vast de betrokken bloemenverkoopers ge
holpen.
De heer Roodenburg (C.H.) wethou
der. zei dat de meerderheid der bloemen
winkeliers voor behoud van de Zondag-
sluiting is. Alleen een deel zou op Zondag
morgen enkele uren hun zaak willen ope
nen.
De heer Peper: Het vermoeden be
staat. dat onder de 32 winkeliers die getee-
kend hebben voor behoud van de Zondag
sluiting, verschillende personen zijn, die mis- I
leid zijn. Zij zijn juist voorstanders van
verkoop op Zondag.
De heer Baas (AR.) was tegen het voor
stel van B. en W. om prineipieele redenen.
Bij de ziekenhuizen en de begraafplaatsen
zullen ook voor andere doeleinden bloemen
gekocht worden.
Dc heer Roodenburg: Op de bollen-
Zondagen zullen B en W. opening der bloe
menwinkels toestaan.
Het voorstel van B. en W. werd aangeno
men. De A. R. vroegen aanteekening dat zij
er tegen zijn.
Benoemingen
vaste Commissies.
Benoemd werden tot leden der vaste com
missies:
Commissie tot het ontwerpen en herzien
van verordeningen tegen wier overtreding
straf is bedreigd (art 166 Gemeentewet). Mr.
Dr. F. A. Bijvoet, Mr. L. G. van Dam, J. A.
Scholl en G. Wolzak Hzn.
Commissie van bijstand in het beheer der
Gemeente-financiën. J Ph. Castricum, J.
Joosten. J. W. van Santé en G. Wolzak Hzn.
Commissie van bijstand in het beheer dei-
Openbare Werken. H. Heidstra, H. J. L. Klein
Schiphorst, M. A Reinalda, J. Visser en Ch.
C. Wolff.
Commissie van bijstand in het beheer der
Gemeentebedrijven. C. M. J. Baas, A. G.
Boes, M. de Braai, M. H Groenendaal, J.
Joosten, M. L. A. Klein, Mr. de Rijke en J.
W. van Santé.
Commissie van bijstand in het beheer en
het onderhoud van den Hout en de Plant
soenen. J. G. van Kessel en A. Mars.
Commissie van bijstand voor arbelds- en
pensioenzaken A. G. Boes, M. de Braai. J.
Joosten, Mevrouw Mr. E. A. J. Scheltema
Conradi en G. H. Weustink.
Commissie van bijstand voor openbare ge
zondheid. M. de Braai, M. L. A. Klein, W.
KoDnen en mevrouw Venemavan Doorn.
Commissie van bijstand voor Onderwijs
zaken. Mevrouw Mr E. A. J. Scheltema
Conradi en de heeren: A. G. Boes, J. A. Scholl
en G. H. Weustink.
Verbod openlucht
samenkomst.
De heer Peper (communist) had schrif
telijke vragen ingediend over het verbod van
een openluchtsamenkomst van- het anti-
oorlogscomité.
De Voorzitter deelde mede. dat het
comité dat de aanvraag deed,, slechts uit
drie personen bestond. Daarom is op die basis
geen vrijheid gevonden om de vergunning te
geven. Zelfs konden, de sprekers nog niet
opgegeven worden.
De heer Peper (communist) meende,
dat men elke actie, die het oorlogsgevaar
tegengaat, moet steunen. Anders loopt men
de kans dat de indruk gewekt wordt, dat
men de ac'ie voor oorlog en bewapening wli
steunen. Het- maakt geen verschil of een
comité voorloopig nog slechts uit drie per
sonen bestaat Het initiatief behoeft niet al
tijd uit te gaan van corporaties. Het initia
tief dat nu uit de burgerij kwam. had men
niet moeten tegengaan.De oorlogsidee wordt
gevoed door te tegenstanders van Sovjet-
Rusland.
Spreker diende een motie in om uit te
spreken, dat de burgemeester de bedoelde
vergunning niet had moeten weigeren en
in het vervolg dan ook zulke aanvragen
moet toestaan.
Dc heer Reinalda (S.D.A.P.) wees er
op, dat het comité een openbaar terrein
voor zijn meeting gevraagd had. De anti-
oorlogsgedachte moet aangewakkerd wor
den. Elk middel daartoe moet gesteund
worden. Daarom acht spreker de handel
wijze van B. en W. in deze onjuist.
De heer Castricum R.K.onder
schreef dat de anti-oorlogsgedachte gesteund
moet worden. Maar er kan geen volkomen
vrijheid toegestaan worden wat openbare
demonstraties aangaat. Met straatcolpor-
tage erkennen wij ook niet alle vrijheid. In
zalen mag steeds vergaderd worcen. Aan de
openluchtbijcenkomsten moet evenwel paal
en perk gesteld worden.
De heer Joosten (S.D.AP.) begreep
n'et op grond waarvan de burgemeester ver
boden heeft op den openbaren weg toespra
ken te houden. Optochten of serenades zon
der vergunning zijn verboden, maar het is
niet verboden om toespraken te houden. Als
er verkeersbelemmerin-gen komen kan de po
litie ingrijpen, dat is evenwel van tevoren
niet te zeggen. De beslissing in deze is geno
men door den waarnemend burgemeester,
maar die burgemeester van één dag is er
nu naast geweest.
Mr. Slingenberg (V.D.)wethouder
zei. dat hij de burgeme.ster van. één dag
is geweest. De wet verbiedt vergaderingen
op den openbaren weg zonder toestemming
van den burgemeester.
Mr. Bijvoet (R.K.) was het daarmee
eei s. Tn de politieverordening zijn ook bij
eenkomsten op den openbaren weg zonder
toestemming verboden Elke politieman zou
de menschen mogen aanmanen om door te
loepen.
De Voorzitter: Het komt er niet op
aan wat de heer Joosten of de heer Peper
vindt, maar alleen wat de opvatting van
der. burgemeester is. Als de raad de
motie-Peper aanneemt, dan zal ik die naast
mij neerleggen.
De heer Joosten (S.D.A.P.): ..Openbare
beraadslagingen" zonderf toestemming zïjr.
in de wc; verboden Toespraken zijn even
wel geen beraadslagingen. 40 jaar geleden
heeft de burgemeester van den Haag al
moeien erkennen dat een verbod niet be
staat.
Mr. Van Dam (VJ3.) zei dat praten in
open lucht door verschillende organisaties
en vereenlglngen is verkiezingstijden steeds
is toegepast. Als er onlusten te vreezen
zijn, moet zoodanige vergunning niet gege
ven worden. Van deze bijeenkomst van 't
anti-oorlogscomité waren geen ongeregeld
heden te vreezen.
De Voorzitter: het criterium is ge
weest, dat er geen organisatiee achter die
drie comitéleden stond.
Over d'e motie-Peper staakten, de stem
men. Voor stemde de S.D.A.P.. de communis
ten, Van Santé, mevr. Elzinga, van Dam en
Boes.
De demonstratie van
4 Juli.
Mr. F A. Bijvoet (R.K.) had de volgende
schriftelijke vragen aan den Burgemeester
gezonden, om die te stellen in de raadsver
gadering van 13 Juli.
Is het den burgemeester als hoofd der po
litie bekend, dat in den avond van Maan
dag 4 Juli 1932 in de gemeente Haarlem een
optocht is gehouden met ontplooide vanen
en banieren, welke van het Spaarne af en
langs de Gedempte Oude Gracht over het
Verwulft en de Botermarkt verder trok?
Is het den burgemeester als hoofd der po
litie bekend, dat in bedoelde optocht door
meerdere groepen liederen werden gezongen
en spreekkoren werden uitgezegd, waarin
onder meer bij herhaling voorkwam: „hang
op, hang op, Ruys moet in den strop"?
Acht de burgemeester als hoofd der politie
het toelaatbaar, dat in een door de plaatse
lijke Overheid geautoriseerden en onder po
litiebescherming voorttrekkenden optocht,
ten behoeve waarvan het verkeer gedurende
geruimen tijd algeheel was stopgezet luidkeels
door aan die optocht deelnemende groepen
van personen den wensch wordt kenbaar ge
maakt den Minister President der Neder-
landsche Regeering op te hangen?
Is, zoo bovenstaande vragen ontkennend
mochten worden beantwoord, de burgemees
ter als hoofd der politie bereid in de toekomst
slechts onder zoodanige voorwaarden ver
gunning voor het houden van optochten te
verleenen, dat stuitende en ergerniswekken
de feiten, als welke hierboven zijn gesigna
leerd, voortaan de burgerij van Haarlem blij
ven bespaard?
De voorzitter antwoordde op de eerste
vraag, dat het hem bekend was. Wat de twee
de vraag aangaat is te zeggen, dat de gebruik
te woorden niet precies vaststaan. Als dë
woorden geuit zijn zooals «le heer Bijvoet
veronderstelt, zou spreker dit zeer sterk be
treuren.
Spreker deelde verder mede onder welké
voorwaarden de vergunning gegeven is. Be
dongen was, dat geen opschriften en woor
den gebruikt zouden worden die andersden
kenden zouden krenken.
In de toekomst zullen de voorwaarden voor
zulke optochten verscherpt worden om zulké
ongewenschte voorvallen te voorkomen.
De heer Reinalda (S.D.A.P.) zei, dat
herhaaldelijk demonstraties plaats hebben
die ergernis geven aan andersdenkenden.
Men zingt vaak: weg met de socialen, allé
socialen in de Bakenessergracht, enz De so
cialisten hebben den burgemeester nooit ter
verantwoording geroepen. In andere steden
zijn de socialisten gedreigd met een pak
slaag als zij propaganda maakten.
De heer Bijvoet moet bedenken, dat als er
in een tijd onder de arbeiders een verkropt
gemoed is, er bij een betooging wel woorden
gebruikt, worden, die anderen ergernis ge
ven. In de bedoelde spreekkoren is veel over
minister Ruys gezegd, maar dat was geen be-
leediging. Alleen was het critiek die gerecht
vaardigd was voor het overkropte gemoed
van de arbeiders. Het kan best zijn, dat de
uitdrukkingen die de heer Bijvoet gehoord
heeft, gebruikt zijn, maar ook die zijn heel
goed te verklaren.
Men had niet aan den burgemeester scher
per maatregelen moeten vragen, maar moe
ten zorgen, dat zulke betoogingen niet noo
dig zijn. De heer Bijvoet en de zijnen grijpen'
alle gelegenheden aan om de socialisten të
beleedigen en nu roepen zij de hulp der over
heid in, als de arbeiders door hun overkropfc
gemoed zich wat krachtig uiten tegen de
regeeringspartij.
De heer Peper (Communist); de arbei
ders die nu zingen ..Ruys moet in den strop"
zouden minister Ruys niets gedaan hebben
als zij hem op dat moment in hun macht ge
had hadden. Een bedreiging was het dus
niet. Het is evenwel zeer goed te begrijpen
dat de arbeiders in krachtige bewoordingen
critiek oefenen op de houding van de over
heid. Het leven der arbeiders wordt- door de
maatregelen der regeering een hel Het. gaat
te ver te eischen. dat bij een betooging an
dersdenkenden niet gekrenkt worden. Dan
kan er geen betooging meer gehouden wor
den. Als de voorwaarden voor betoogingen
verzwaard worden, zal de onrust in de stad
vergroot worden.
De heer B ij v o e t (R.K.) zei, dat de heer
Reinalda aan sprekers vraffen een andere
strekking gegeven heeft dan zij hadden. Het
verzoek was om te voorkomen, dat in het
vervolg bij een optocht die onder politie
bescherming voorttrekt, in spreekkoren woor
den geuit worden die een schandelijke be-
leediging zijn tegenover den minister-presi
dent en de Nederlandsche regeering. Genas-
te critiek is natuurlijk toe te laten. De heer
Reinalda had de gebruikte woorden moeien
afkeuren. In Het Volk is de schuld van de
gewraakte uitdrukkingen gegeven aan in
dringers, communisten en O S P.'ers
In de voorwaarden voor den optocht was
bedongen, dat de sprekers zich onthouden
moesten van krenkende uitdrukkingen. Het
zal in het vervolg ook geëischt moeten wor
den van de deelnemers
Het is bedenkelijk voor de S.D.A.P dat zij.
die vroeger herhaaldelijk ordelievende betoo
gingen heeft gehouden waaron niets aan te
merken viel, nu geen afkeuring heeft uitge
sproken over hetgeen heeft plaats gehad.
De heer Castricum (R.K.) stelde een
motie voor. om uit te spreken, dat in dezen
onevenwichtlgen tijd de openluchtbetoogin-
gen tot een minimum beperkt moeten wor
den.
De heer Meyers (S.D.A.P.) heeft den
optocht meegemaakt en de bedoelde woorden
niet gehoord Het kan evenwel dat zij ge
bruikt zijn. Als zij gebruikt zijn. is het ver
keerd geweest en wil ik het afkeuren, zooals
ook de heer Reinalda ze zal afkeuren Er zijn
evenwel zooveel onrechtvaardige dingen in
deze wereld, dat het te verklaren is. dat de
arbeiders hun overkropt gemoed eens uiting
geven. Wij zullen steeds aan de arbeiders
zeggen, dat zij zulke ongepaste uitdrukkin
gen niet. mogen gebruiken, maar als een en
kelen keer de kapitalistische klasse eens wat
moet hooren wat haar niet aangenaam is,
dan moet zij bedenken, dat zij de oorzaak is
van de ellende der arbeiders.
De heer Boes (V.D.': het is lammer, dat
de heer Reinalda niet. evenals de heer
Meyers, gezegd heeft, dat hij de arbeiders
zal opwekken zich van zulke uitdrukkingen
te onthouden.
De motie Castricum werd verworpen. meG
