Heropening.
Ernstige relletjes in
Den Haag.
E. D. O. AAN 'T VERHUIZEN!
BERICHT
Het Belangrijkste.
ASFALT-WEGEN
50e Jaargang No. 15104
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Woensdag 21 September 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper weck 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ355, losse nrs. ƒ006. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.Directie 130S2 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
050 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0J0. elke regel meer f 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 150.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad r Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400— Verlies Duim f75— Verlies Wijsvinger f 75— Verlies andere vinger f 30—
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 21 September.
De Millioenen-nota.
Wij geven vandaag een zeer uitvoerig
overzicht van de Millioenen-nota van den
minister van Financiën, jlir, mr. de Geer, die
onmiddellijk op de Troonrede is gevolgd, zoo-
als te doen gebruikelijk is, en de gisteren
door de regeering ingediende Staatsbegroo-
ting begeleidt. Op enkele hoofdpunten wil ik
hier in het bijzonder wijzen.
Een tekort van 147 millioen moest over
brugd worden. Een geweldig tekort dus, op
een totaal van 573 millioen aan uitgaven. De
rogeering stelt daartoe maatregelen voor
deels door bezuiniging, anderdeels door
nieuwe bronnen van inkomsten die 125
millioen zouden dekken. Rest dus 22 millioen
van het tekort, die niet gedekt zijn en ver
klaard worden door het zeer belangrijke de
ficit bij de spoorwegen.
Dit zijn zeer sombere cijfers, maar er is
geen aanleiding om er in paniekstemming
over te geraken. Maanden geleden i» deze
toestand ons al in uitzicht gesteld, en de
eerste, niet-officiëele berichten gewaagden
zelfs van een tekort van 175 millioen. De re
geering wijst- er nu met nadruk op dat de
voorgestelde bezuinigingen in het plan-Wel ter
(106 millioen) niet- voldoende zijn om het gat
te stoppen. Dat was ook allang in uitzicht
gesteld. Dat de „aanboring van nieuwe bron
nen" ons boven het hoofd, hing is dus even
min nieuws. Derhalve is er geen reden om
deze Millioenen-nota als een soort sensatie
te beschouwen, want dat is zij niet. 'Met
jammeren en ach-en-wee geroep, met de
neerslachtigheid die de zoo leege en onbe
duidende Troonrede heeft gekenmerkt, ko
men wij niet uit de moeilijkheden. Tusschen
twee haakjes zij opgemerkt dat die Troon
rede over het geheel een slechte pers heeft
gehad. Moed en optimisme worden vereischt,
durf en initiatief. Niet deze treurzangen, die
ontmoedigen.
De Millioenen-nota bevat punten, die velen
reden tot verheugenis zullen geven. Aan het
veelbestreden plan-Weiter zijn verscheidene
tanden uitgetrokken. De commissie-Weiter
had voorgesteld de bestaande tijdelijke kor
ting op de salarissen van het rijkspersoneel,
met degressie (d.w.z. verminderende korting)
voor lager bezoldigden en' gehuwden, te ver
vangen door een definitieve uniforme korting
van acht procent en daarnaast den 3 pCt.
aftrek voor ongehuwden te vervangen door
een 5 pCt. aftrek.De Regeering heeft dit
laatste punt wel overgenomen, maar het
eerste niet. Zij is van meeniing dat de drie
jarige korting met degressie. zooais die ver
leden jaar werd toegepast, onverminderd kan
blijven. Derhalve wordt geen blijvende sala
risvermindering voorgesteld, wordt de de
gressie niet tusschen tij ds beëindigd, worden
de pensioensgrondslagen niet meer in de ver
laging betrokken.
Het regeeringsvoorstel brengt dus, na de
adviezen van het plan-Welter, een verbete
ring voor het rijkspersoneel. Daarentegen
wordt wel voorgesteld het bestaande verhaal
op de pensioenpremie met 5 pCt. te verhoo-
gen en dus van 3 pCt. op 8 pGt-, te brengen,
met handhaving evenwel van de bepaling dat
dit verhaal een facultatief karakter draagt
en dus bij K.B. verlaagd kan worden.
Verlaging van werkloozensteun wordt nog
niet voorgesteld, maar wel spreekt de minis
ter van „voorbereiding van zoodanige maat
regelen van besparing, als met het oog op
het gedaalde indexcijfer en zonder de be
langen die hier behartiging verdienen uit
het oog te verliezen, oirbaar zullen blijken".
Een diplomatieke zin.
Dat de belastingverzwaring als „een tijde
lijke overbrugging" wordt voorgesteld is te
traditioneel, om op dit punt veel hoop te
koesteren. Het hoofdontwerp tot belasting-
verhooging beoogt, over het aanstaande be
lastingjaar dertig opcenten te heffen op
alle aanslagen in de gemeentefondsbelas
ting. Dit is evenwel geen uniforme heffing;
zij is progressief en zal voor de hoogere in
komens geleidelijk tot 150 opcenten stijgen.
Het is duidelijk dat deze maatregel een zeer
aanzienlijke belastingverhooging beteekent.
De 30 opcenten zullen geheven worden op
alle inkomens tot en met 30.000. Daarboven
zal voor iedere .1000 extra inkomen één op-
cent extra geheven worden tot een maximum
van 150. Geraamd is dat de opcenten-ver-
hooging 24 millioen zal opbrengen. Ten aan
zien van de inkomens boven 30.000 merkt
de minister op dat „wie ook thans nog over
hooge inkomens te beschikken hebben, wat
het stoffelijke aangaat in een zoo bevoor
rechte positie verkeeren, dat een abnormaal
offer van hen kan worden gevraagd".
Op de bestaande 50 opcenten op de vermo
gensbelasting komt een extra-heffing van 60
opcenten, zoodat het totaal van 50 tot 80
stijgt. Deze nieuwe inkomsten worden voor
een jaar op drie millioen geraamd. Totaal
der nieuwe directe heffingen 27 millioen.
Daarbij komen dan nog de heffing geduren
de één jaar van 30 opcenten op alle invoer
rechten en op den bieraccijns (26 millioen)
plus een voorgestelde weeldeverteringsbelas-
ting (10 millioen), bij welke laatste men zich
wel afvraagt of bij de raming voldoende re
kening gehouden is met de daling in de
weeldevertering, die de overige nieuwe belas
tingen zullen veroorzaken.
Voor de enorme bezuinigingsmaatregelen,
waarvan de meeste al bekend waren, verwijs
Ik naar ons uitvoerig overzicht van de
Millioenen-nota. Het heeft geeh zin er hier
nog een extra-uittreksel van te geven. De
minister betoogt met hevigen aandrang dat
hij het niet met minder kan doen en wijst
met nadruk op de vele „tijdelijke' stutten"
waarop de huidige financieele situatie be
rust. Dit aan het adres van hen ..die in de
toekomst een zekere milde opleving mogelijk
achten". In dezen term vindt men opnieuw
de zwartgalligheid van de Troonrede. Van
de recente opleving wordt hier zelfs niet ge
rept.
Later zegt de minister nog in zijn toelich
ting, dat hij zich vier wegen kan denken tot
opheffing of beperking van het tekort: le.
een kentering in den ongunstigen loop der
middelen; 2e. een verder gaande blijvende be
sparing op de uitgaven; 3e. een „verduurza
ming" van de thans voorgestelde belasting
verzwaring, in dezen of in een anderen vorm;
4e een wegvallen van het abnormaal uitga-
venaccres dat begonnen is met de begrooting
voor 1933 met 50.9 millioen te verzwaren (ver
hoogde bijdrage aan het gemeentefonds). De
minister waarschuwt evenwel tegen te hooge
verwachtingen van een kenteringde re
geering is blijkbaar doodsbang voor opti
misme.
Dat wij allen op onzen levensstandaard
zullen moeten bezuinigen blijkt uit deze Mil
lioenen-nota onomwonden.
Voor een groot aam al onzer is dit zeer
wel mogelijk zonder dat hun levensblijheid
er in het minst door behoeft, te verminde
ren. Ik wijs daarop met nadruk, omdat van
die zeer velen de minst beproefden in
de eerste plaats de moed. de ondernemings
geest, de opgewekte durf moeten uitgaan die
ieder volk in deze tijden broodnoodig
heeft, en die een onmisbare voorwaarde zijn
om tot voortgezette opleving, tot herstel is
komen.
R. P.
HAARL. ORKESTVEREENIGING
Hanny Scheffelaar Klots.
Donderdagavond zal onder leiding van
Marinus Adam het laatste Volksconcert van
dit seizoen ten gehoore worden gebracht.
Al heeft ons orkest den laatsten tijd reeds
meer dan de gewone belangstelling, dien
avond belooft de opkomst van het publiek
niet alleen door het met zorg samengestelde
programma, doch vooral door de solistische
medewerking van mej. Hanny Scheffelaar
Klots (viool) bijzonder groot te worden
Het programma luidt als volgt:
1. Suite in b kl. terts Joh. Seb. Bach
Ouverture: Grave: Allegro; Lentement.
(Rondo. Sarabande, Bourrée I en II, Polo
naise, Menuet. Badinerie).
Fluitsolo door Joh. Spies.
2. Concert in a kl. terts Joh. Seb. Bach
(Voor viool en Strijkorkest». I. Allegro non
troppo: H. Andante; III. Allegro assai.
3. Symphonie No. 6 (Pathétique)
Peter Tschaikowsky.
I. Adagio; Allegro non troppo: II. Allegro
con grazia: III. Allegro molto vivace; IV.
Adagio; Lamentoso
Op den laatsten Zomermiddag,
Met traditioneelen praal.
Zijn de Kamers weer geopend
Van de Staten-Generaal.
Elk der honderd vijftig leden,
Plus die van het kabinet.
Hebben zich, opnieuw geladen,
Op hun praatstoel neergezet.
De bacillen van de motie,
Het debat en het protest
Van den bijval en de stemming,
D' interruptie en de rest.
Zweven weder door de .Kamers
In een machtig groot getal.
Wachtend ae millioenen nota.
Die hun offers brengen zal
Leden van die beide Kamers
Van de Staten-Generaal.
Sprekers, speeksters in die eene,
Onze Nederlandsche taa,l.
Zwaarder taak dan ooit uw deel was,
Neemt nu weder een begin,
Nu uw zitting is geopend,
In den naam der Koningin;
Moog' uw arbeid vruchtbaar wezen,
Door het woord tot wijze daad.
Tot het heil van heel den volke
In den Nederlandschen Staat.
P. GASUS.
Botsing tusschen politie en betoogers.
Verkeersagent en communist
zwaar gewond.
Op den Prinsjesdag" waarvoor vele men-
schen uit het geheele land Dinsdag naar Den
Haag gekomen waren, is het zeer druk ge
weest in de Haagsche straten, en de belang
stelling heeft zich gekenmerkt door een
spontane hartelijkheid jegens het koninklijk
gezin tijdens den rit van en naar het Paleis
op het Noordeinde. De menschen brachten
de koningin, de prinses en den prins, die in de
gouden koets reden een ware ovatie en bij
de terugkomst aan het Noordeinde werd het
Wilhelmus gezongen. Er was meer belang
stelling en meer aanhankelijkheid werd ge
demonstreerd dan andere jaren, wellicht als
tegendemonstratie tegen de betooging, die
communisten hielden in het gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen en in eenige
andere zalen, waarvoor vrij wat communis
ten naar Den Haag gekomen waren. Uit Am
sterdam arriveerde een extra-trein. 250 Haar
lemmers kwamen, naar wij gemeld hebben,
per boot. per fiets en met autobussen. Met
autobussen kwamen ook communisten uit
andere deelen van het land. De politie was
in zeer grooten getale op straat aanwezig
en zorgde er voor. dat het verbod van straat-
demonstratie niet overtreden werd. Inciden
ten kwamen echter in het geheel niet voor.
Volgens Het Volk hebben fascisten, burger-
wachtsleden en leden van het Nationaal Jon-
gerenverbond eveneens gepatrouilleerd. Ook
colporteerden zij met lectuur, evenals de
communisten
Tot het Binnenhof werden echter geen on
bevoegden toegelaten De communisten had
den een „hongermarsch" naar Den Haag aan
gekondigd, maar daarvan schijnt niet veel
terecht te zijn gekomen. In de groote drukte
vielen de communisten, die zich naar de
vergaderzalen begaven. voor het overige niet
erg op.
In de Ridderzaal was het *t gewone levendige
schouwspel van kleurige uniformen. De soci
aal-democraten waren niet aanwezig.
In den loop van den dag hebben de rel
letjes echter een ernstig karakter aange
nomen.
's Middags was er in het Gebouw vcot
Kunsten en Wetenschappen een vergadering
van communisten, die te vier uuir geëindigd
was.
Van een goor ga niseerden optocht der be
toogers kon men o.i. niet spreken. Naar wij
van eenigjen hunner hoorden was het hun
bedoeling zich naar Musds Sacrum hier
boven bedoeld te begeven. Onder hen bevond
zich van allerlei, natuurlijk ook een groot
contingent van van de beruchte opgeschoten
jongens en een aantal vrouwen en meisjes.
Zingende kwamen zij uit het Gebouw en
zingende namen zij hun weg langs de
Heerengracht. Hier en daar werd er ook
een slecht geslaagde poging gedaan om een
spreekkoor te formeeren en daarmee een of
ander onverstaanbaren roep te dten.
De politie had de taktiek gevolgd om de
demonsvree rende communisten zooveel mo
gelijk te verspreiden en zoodoende groote
verkeersopstoppingen te voorkomen. Dit
gelukte echter slechts ten deele. zoodat het
verkeer op verschillende punten geheel
vastgeloopen was en vooral op drukke kruis
punten een schier onontbindbaar kluwen
geleek, waarin met de grootste moeite eenigis
orde was te scheppen.
In de Korte Peten geraakte de politie
slaags met een troepje communisten, dat zich
niet naar de gegeven aanwijzingen wenschtc
te gedragen. Met de blanke sabel werden de
demonstranten uiteengejaagd en bij hot
ontstane gedrang werden van verschil'",1e
magazijnen de ruiten ingedrukt. Een ware
paniekstemming ontstond, waarop de politie
spoedig de Poten schoonveegde.
Van nog ernstiger aard is het incident
geweest dat zich op het Spui heeft voorge
daan. ivenigje demonstranten werden met den
gummistok uit elkaar gejaagd, terwijl dc
politie er één wilde arresteeren. De anderen
verzetten zich hieregen zoo hevig, dat de
politie de revolvers moest vrekken. Eerst werd
een schot in de lucht, gelost en vervolgens
een tweede waardoor een ongeveer 20 jarige
jongeman, vermoedelijk in een zijner beenen
getroffen werd en in elkaar zakte. Hij v.- :d
in een winkel binnengedragen vanwaar de
geneeskundige dienst hem later naar het
giekenhuis vervoerde.
Een 24-jarige communist uit Amsterdam
W. E. gjenaamd. heeft op he: Spui een agent
aangevallen. De agent loste een schot en
trof den jongeman in den buik. De laatste
werd naar het ziekenhuis gebracht, waar zijn
toestand ernstig bleek. Hij kon echter des
avonds worden gehoord.
Op den Fluweelen Burgwal wilde een
troepje betoogers niet voldoen aan de aan
wijzing van de politie, om een andere richting
in te gaan. De mannen gingen de Korte
Poten in. Om hen te verwijderen, voerde de
politie een charge uit. waarbij door het ge
drang vier ruiten werden ingedrukt. Toen
deze menschen zich uit de Korte Poten in
de richting van het Bezuidenhout terug
trokken. heeft uit de dichte menigte iemand
den verkeersagent H B.. die op de Heeren-
brug het verkeer stond tc regelen aan de
charge had hij niet meegedaan op dc
meest verraderlijke wijze met een scherp
voorwerp in dc borst gestoken.
Qogcnblikkelijk werd de agent, die een
ernstige wonde had opgeloopen. door den
Geneeskundigen Dienst naar het ziekenhuis
aan den Zufdval vervoerd. Zijn toestand was
hoogst ernstig.
Naar de Ziekeninrichting „Bethlehem"
werd een vrouw gebracht, die een wonde
aan den arm had. Zij werd hier verbonden,
evenals drie kwartier later een jongen, wien
men een kogel uit den arm verwijderde. In
middels waren ook op 't Spui de poppen
aan 't dansen geraakt.
Op de Heerengracht werd voorts nog de
agent J. in den ringvinger van zijn linker
hand gestoken. Hij werd ter plaatse ver
bonden en bleef zijn dienst verrichten.
Om twintig minuten over vieren is ln de
Muzenstraat aangehouden de 3l-jarige bak
ker W. J. v. C. uit Amsterdam. Deze had
een leegen vuilnisemmer naar een motor
patrouille geworpen. De man is ln hechtenis
gesteld en zal vervolgd worden wegens poging
tot zware mishandeling.
Voortdurend reden motorpatrouilles cn
detachementen politie in auto's om terstond
te kunnen ingrijpen waar dit nöodig was.
De toestand van den verkeersagent
Te middernacht werd aan het Hbld. ge
seind. dat de zoo zwaar gekwetste verkeers
agent. J. Baas genaamd, stervende was. Zoo
erg is hot echter gelukkig niet, want heden
morgen elf uur vernamen we bij informatie
in Den Haag, dat zijn toestand nog zeer pré
cair is. Maar de kans op levensbehoud schijnt
niet uitgesloten te zijn. Uit het onderzoek
Is gebleken, dat de rechterlong ernstig be
schadigd is.
HET ORGELCONCERT
Het orgelconcert van Donderdagmiddag
van 2 tot 3 uur in de Groote Kerk gaat. door
Het wordt gegeven door den heer Piet Hal-
sema,
De heer G. Robert zal vermoedelijk de
volgende week weer hersteld zijn.
Zooals onze lezers weten gaat E. D. O. op he: oude veld van R. C. H. aan den
Middenweg spelen. En dk gebeurt al heel spoedig. Zondag 2 October heeft, daar
reeds de eerste competitiewedstrijd plaats. Werklooze leden van E. D. O. zijn nu
onder leiding van den penningmeester, den heer Van Zeijl. druk bezig,
de tribunes op het veld aan de Klverlaan af te breken, om ze op het terrein aan
den Middenweg weer op te bouwen. Dit werk geschiedt op kosten van de ge
meente. Hierboven een afbeelding van de werkzaamheden.
DE ENCELSCHE
ONTWAPENINCS-NOTA.
De Ontwapenings-nota van de Encelsohe
regeering, die een meesterstuk van nietszeg
gendheid is en noch het Duitsche. noch het
Fransche standpunt steunt, terwijl er vol
strekt. niet uit bl.jkt ln hoeverre Engeland
zelf wil ontwapenen, heef! felle criUek in
de eigen pers ondervonden. Naast de Labour-
bladen erkennen ook de conservatieve en do
iib.eraie bladen de juistheid van Duttsch-
iand's cisch voor pariteit. De Times iCrns.)
en de News Chronicle (Lib.) zeggen in de
meest onomwonden termen dat pariteit een
verplichting is die voortvloeit uit het Verdrag
van Versailles, dat ontwapening de een-ge
oplossing is, dat een mislukking van de
Ontwapeningsconferentie onvermijdelijk zou
moeten leiden tot een nieuwen wedstrijd in
bewapening.
Waarheden als koeten maar laten wij
met blijdschap consiateeren dat de Eng?lsohe
pers van alle richtingen eindelijk ook zoo
ver is!
En de nota van de ..Nationale" Britrche
retooring, waarvan aldus blijkt dat zij de
meening van het volk volstrekt niet weer
geef?
De News Chronicle konvt met de bijna
ongeloofelijke onthulling dat fcc: Br.t-
sche kabinet sinds Augustus geen verg.lie-
ring hepft gehouden. C ncïueie: dl' is niet
de meening van de Nationale Regeer ine als
geheel, maar slechts van het departement
van Buitenlandsche Zaken, meer speciaal
van den ..Foreign secretary" Sir John Simon,
een der bejaarde overgeblevenen van een
vroeger regime (dat van den premier
Asquith) dat het passieve devies voerde:
.Wait and see". Vrij vertaald: ..Kijk de kat
uit den boom".
Het is deze passieve houdïn^ die de arme-
lijkste en tevens de gevaarlijkste is die in
een tijd als deze. die om daden en om moed
schreeuw:, kan worden aangenomen.
De Kamer van Koophandel te Manchester,
een der belangrijkste handels- en industrie-
lichamen in Engeland, heeft zich Maandag
vierkant vóór ontwapening uitgesproken. De
Manchester Guardian, naast do Times het
mieeS't invloedrijke blad in Engeland, doet
dat niet minder krachtig.
De Engeksche openbare meening spreekt
zich waarachtig beslist genoeg uit!
Terecht, vraagt de News Chronicle: ..Als
met zulk een steun achter zich de Nat ona'e
Regeertng nog geen vaste en besliste houding
kan aannemen, wat hebben wij dan aan
dc Nationale RegearLng?"
Verandering van bewind schijnt in Enge
land op til als zulke verschijnselen zich
gelukkig! vertoonen.
Zii d!e zich mot Ingang van 1 October
per kwartaal abonneeren, ontvangen do
in September nog te verschijnen num
mers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
Ingediend Is de Staatsbogrooting 1933. Be
zuiniging van 125 1 2 millioen, tekort 22 mil-
'iocn. Salarisverlaging en nieuwe belastingen,
geen korting op werkloozensteun. Rapport-
Weiter grootendeels gevolgd.
(4c blad. Ie pag.)
Duitschland's wegblijven van dc Ontwape-
nings-conferentle. Onverwachte verklaring
van Hoover.
(2e blad. le pag.)
Tweede KamerMr. Van Schaik opnieuw tot
president gekozen.
(2e blad, le pag.)
Het jubileum van dokter Broese van Groenou.
(3e blad, 2e pag.)
Ernstige relletjes in Den Haag. Botsingen
tusschen politie en betoogers.
(le blad, le pag.)
Ophcffijig van 7 rechtbanken en 4S kanton
gerechten.
(le blad, 3e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Dc Millioenen-nota.
(le blad, le pag.)
Vierstcr: Dc Enffclsche ontwapeningsnota.
(le blad, le pag.)
Karei dc Jong Maurice Chevalier.
(3e blad. 2e Dag.)
Jhr. dr. j. C. MoUerus: Groenten, fruit cn
aardappelen.
(2e blad. 2e pag.)
SpeyerHeidelbergHaarlem per wherry.
(4e blad, 3e pag.)
INGEZONDEN MKDEDEELINGEN
De ASFALTWEGEN-AANLEG steunt
Den Nederlandschen Staat;
Wnat ASFALTWEGEN-AANLEG steunt
Het Neêrlandsch fabrikaat.
Economische wegen