VOOR DE FORENSEN.
EEN BOYCOT VAN DUITSCHLAND.
LAAT UW COSTUUM
J. LOTTCERINC
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1932
Men onderschatte de heteekenis niet.
Reeds eenmaal is door den Nederlandschen
Zuivelbond, thans lid van 't Comité van Eco
nomisch Verweer uit de land- en tuinbouw
organisaties in ons land, gedreigd met een
boycot-actie tegen Duitschiand. Het ging toen
om onzen uitvoer van boter. Bij die gelegen
heid is ook uit industrieele kringen sympathie
voor deze beweging getoond. Iets daadwerke
lijks geschiedde nog niet. De toestanden zijn
inmiddels hoe langer hoe meer verergerd. Het
buitenland is er blijkbaar op uit onzen uit
voer zooveel mogelijk moeilijkheden in den
weg ie leggen. In de kort geleden uitgespro
ken Troonrede werd over ,.dc goede verstand
houding" met de omliggende staten dan ook
niet gesproken. Volkomen begrijpelijk.
De Langendijker Groentcncentrale, een der
belangrijkste organisaties van tuinders, heeft
thans het initiatief genomen tot een alge-
meenen boycot van Duitsche industrie-pro
ducten. Men onderschatte een dergelijk ini
tiatief vooral niet Bij deze' centrale zijn een
veertiental vereenigingen aangesloten, welker
leden ln 1928 en 1929 nog een omzet maakten
van circa 4 millioen gulden. Zij vormt weder
een onderdeel van het bekende Centraal Bu
reau der Tuinbouwveilingen in Nederland, bij
welk instituut vrijwel alle veilingen van groen
ten, fruit en vroege aardappelen zijn aange
sloten, en welk Bureau circa 59.000 leden lelt,
verd-old over 144 vellingen.
De Langendijker Centrale heeft thans haar
moederorganisatie van het genomen initiatief
in kennis gesteld. Wat zal het resultaat zijn?
Het is zonder meer nog niet te zeggen. Maar
één ding is zeker: ook in de hoofdorganisatie
leeft een geest van verzet. In hoofdzaak is deze
gericht tegen Duitschiand. Wij zijn Duitsch-
land's beste klant. Dat moet men niet uit het
oog verliezen. In normale jaren betrokken
onze Oostelijke buren van ons voor 50 mil
lioen gulden aan tuinbouwproducten. Maar
dit bedrag staat in geen enkele verhouding
tot wat ons land van Duitschiand betrekt.
Vandaar dan ook, dat de Langendijker Cen
trale haar actie op een breed terrein wil ont
plooien. Vooral op het gebied der industrieele
producten. Zij begrijpt, dat daar het kwets
bare punt voor Duitschiand is gelegen en zij
hoopt natuurlijk, dat de „hooge" kaarten,
waarover de Duitsche agrariërs thans nog de
beschikking hebben uit hun handen gehaaid
kunnen worden en geheel of ten deele zullen
overgaan in die der industrieelen. De Duitsche
industrie zal dus getroffen moeten worden om
zoodoende de Nederlandsche land- en tuin
bouw te helpen bij het bedingen van minder
destructief werkende Invoerbelemmeringen.
Reeds thans wil het Langendijker complex de
acie ontketenen. Zulks aangezien binnenkort
de onderhandelingen geopend moeten worden
over het op 31 December a.s. afloopende
douane- en credletverdrag met Duitschiand.
Ten onrechte vindt men hier en daar mede
gedeeld, dat het hier het handelsverdrag met
Duitschiand zou betreffen, doch dat is niet
juist. Onder meergenoemde tuinders bestaat
de vrees, dat de vernieuwing van dit verdrag
tegelijkertijd zal beteeke'nen: verslechtering
van de positie voor de Nederlandsche expor
teurs. Maar aldaar zegt men: de maat is vol.
De invloed der Duitsche invoerrechten, con-
tingenteer ingsmaatregelendeviezenpolitiek
en alles wat daarmede identiek te stellen Is,
ruïneert het bestaan van den Nederlandschen
Tuinbouw. Wij moeten ons te weer stellen.
Daarvoor zijn twee dingen noodzakelijk In de
eerste plaats zal het Centraal Bureau der Vei
lingen in Nederland zich moeten uitspreken
vóór of tegen dezen boycot. Aangenomen dat
dit lichaam zich er mede kan vereenige'n, dan
zal het ongetwi|feld geen zelfstandige actie
gaan voeren en kunnen voeren, omdat het zich
als lid van het in den aanhef genoemde co
mité van Economisch Verweer, feitelijk ver-
olicht acht daar deze geheele materie ter
sprake te brengen. Eerst dan is overleg ge-
wenscht met de industrieele organisatie.? in
ons land Want ook deze kunnen niet onver
schillig staan tegenover de mogelijke gevolgen
van een dergelijk ingrijpend plan.
MOLLERUS.
GENERAAL SNIJDERS TACHTIG JAAR
ZIJN MEEMNG OVER DIENSTPLICHT
EN ONTWAPENING.
AFKEERIG VAN POLITIEK.
Een redacteur van het Persbureau Vaz Dias
heeft een onderhoud gehad met generaal C.
J. Snijders, die heden gijn tachtigsten ver
jaardag viert.
In 1914, toen de wereldoorlog uitbrak, was
luitenant-kolonel Snijders chef van den Ge-
neralen Staf. Op 31 Juli van dat jaar werd hij
benoemd tot opperbevelhebber van land- en
zeemacht, de eerste maal, dat het opperbevel
over beide strijdmachten in één hand werd
gelegd. Op 9 Augustus d.a.v. kreeg hij den
rang van generaal.
..De moeilijkste en spannendste tijd van
mijn leven" -vertelde de oud-opperbevelheb
ber. „Ons doel was niet om oorlog te voeren,
doch om er buiten te blijven. Daartoe moesten
wij doen blijken dat wij ons niet zonder verzet
zouden laten meesleepen. Juist omdat de par
tijen dit begrepen, hebben zij ons met rust
gelaten. Dit belang zou vervallen zijn. zoodra
wij weerloos waren geweest. De meest ge-
reede partij had ons land dan bezet. Men zegt
wel eens, dat Duitschiand belang had bij onze
onzijdigheid, vanwege de proviandeering;
doch ons aandeel hierin zou tengevolge van
de controle en rantsoeneering door de En
tente zeer gering zijn geweest en het belang
hiervan was zeker kleiner dan het strategisch
voordeel, dat elke partij had kunnen trekken
uit de bezetting van ons land".
„Of ik wel eens naar krijg heb verlangd?
Neen. ik heb de omstandigheden gezegend,
dat wij er buiten zijn gebleven Wij hadden er
niets bij gewonnen. Op den duur zouden wij
tegen een aanval niet bestand zijn geweest.
Onze weermacht kan slechts preventief wer
ken. Doch dit, is dan ook alleszins voldoende".
Verder sprekende over het karakter van
onze weermacht, verklaarde generaal Snij
ders:
„Loting ls een noodlottige instelling. Zij legt
den last van de weerbaarheid op een zeer be
perkt deel van de manlijke bevolking. Nau
welijks een derde deel van onze jongens wordt
onder de wapenen geroepen en de rest gaat
totaal vrij uit, hetgeen een groote onbillijk
heid is. Het maakt bovendien, dat velen den
dienstplicht als een gehate instelling beschou
wen. Algemeene dienstplicht zou een oplossing
zijn, maar dit is niet te betalen. Er zouden
dan jaarlijks 65.000 in plaats van 20,000 man
moeten opkomen. En de diensttijd is nu al zoo
kort. dat van verdere verkorting geen sprake
kan zijn.
Ik zou wenschen: algemeene weerpdlcht. Da,
wil zeggen, dat iedere Nederlander, man of
vrouw, verplicht is mee te werken aan onze'
weerbaarheid. Is deze algemeene weerplicht
Ingevoerd, dan is beperkte dienstplicht geen
onbillijkheid meer. In deze voege: de land- en
zeemacht zij van zoodanige sterkte als voor
onze nationale veiligheid noodzakelijk moet
worden geacht. De in te lijven personen wor
den bij selectie aangewezen. Voor officieren
en onderofficieren selectie uit een oogpnnt
van besehaving.opvoeding en moreel overwicht
Voor de overigen selectie uit een gezondheids-
oogpunt en vakkennis. Dus die 20 000 jonge
dienstplichtigen blijven, maar ik laat de keuze
niet aan het stomme lot over.
Van de overige wecrplichtigen worden de
nood!gen bij selectie aangewezen om in tijd
van oorlog dienst te doen bij de economische
weerbaarheid, proviandecring. Roode Kruis,
yervaardiging van oorlogsmateriaal e.d. Zij
moeten in tijd van vrede voor dezen burger
lijken dienstplicht worden opgeleid, zoowel
mannen als vrouwen. De rest van de 65.000
wordt onderworpen aan weerbelasting, welke
bijvoorbeeld tot uitkeering kan dienen aan
de gezinnen van hen. die onder dienst zijn".
Generaal Snijders meender verder dat deze
dienstplicht niet moet gelden voor getrouwde
vrouwen. Hij is vóór algemeene, doch tegen
eenzijdig ontwapening.
Sprekende over de politiek zelde generaal
Snijders:
..Ik ben heelemaal niet voor politiek ge
schikt. Ik ben er één keer in verzeild geraakt,
tegen mijn bedoeling ln. In 1929 heb ik met-
Prof. Van Embden een openbaar debat gehad
in Den Haag over „Ontwapening". Inplaats
van ook mij rustig aan te hooren, heeft een
deel der vergadering zich tijdens mijn rede
dom en onbehoorlijk gedragen. Iemand, die
een ander niet wil hooren, moet m.l. niet ko
men of weggaan. Ik heb het geval later humo
ristisch opgevat; ik ben tamelijk doof, dus van
al de uitroepen, die voor mij bestemd waren,
heb ik niets gehoord en ik ben weggegaan.
Voor verpolitieking van het onderwerp voelde
ik niets; maar voor politieke menschen moet
een dergelijke vergadering wel een kluifje zijn
geweest. Want de voorzitter verklaarde in zijn
sluitingswoord, dat men met voldoening op
de vergadering kon terugzien. Een mooie vol
doening, als je niet hebt kunnen of willen
zorgen, dat de tegenstander in staat werd ge
steld om behoorlijk zijn argumenten te berde
te brengen.
De afkeer van de politiek neemt niet weg.
dat ik voor politieke menschen op zichzelf
eerbied kan hebben. Een man als Troelstra.
die ridderlijk voor zijn overtuiging uitkwam,
heeft altijd mijn achting gehad. Ook als hoofd
redacteur van „Het Volk" heeft hij een waar
dige bestrijding gevoerd, in tegenstelling met
andere couranten, die hun kracht in bewuste
leugens zochten.
Maar gelukkig, ik heb niet vaak te klagen
gehad over ergerlijke bejegeningen. Niemand
ontkomt hieraan en als men het besef heeft
naar beste weten het gemeene best gediend
te hebben, dan vergeet men de onaangename
zijden".
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
geregeld persen, 'smorgens afgehaald,
's avonds bezorgd. PRIJS ƒ1,—
VERVERIJ EN CHEM. WASSCHERIJ
Groote Houtstraat 5 a Telef. 10771
NIEUWS OVER DE INDISCHE
LEENING
IN DRIE GEDEELTEN GESPLITST.
Naar het Handelsblad van bevoegde zijde
vernam is 't contract van de nieuwe Idische
leening thans geteekend. De voorwaarden
zijn rentevoet 5 pet., koers van uitgifte
97 1/2, Het bedrag der leening zal f 106 mill,
bedragen.
De verklaring, dat het een gebroken bedrag
is, moet naar men mededeelde, hierin zijn
gelegen, dat krachtens een oude leeningswet
dit bedrag nog kon worden uitgegeven.
Daarmede is het restant van het bij de wet
geautoriseerde bedrag verbruikt. Genoemd
bedrag zal echter niet geheel aan de markt
worden gebracht. De leening zal in drie ge
deelten worden gesplitst, nl. een reeds ge
plaatst bedrag, een bedrag waarvan de plaat
sing is verzekerd en een gedeelte, dat aan de
markt zal worden gebracht. Dit laatste ge
deelte nu zal grooter of kleiner kunnen uit
vallen naarmate de markt zich laat aan
zien. Er zal slechts een betrekkelijk gedeel
te bij openbare emissie aan de markt wor
den gebracht. Het prospectus zal 3 October
verschijnen en de uitgifte zal op 12 October
plaats hebben.
STADSNIEUWS
ARR. RECHTBANK.
DE DOODELIJKE AANRIJDING IN
DE PAUL KRUGERSTRAAT.
OFFICIER VRAAGT VRIJSPRAAK.
Od 4 April van dit jaar des morgens te half
twaalf liepen op het trottoir van de Paul Kru-
gerstraat'drie meisjes, toen een vrachtauto
met aardappelen geladen 't trotoir opreed en
een der meisjes, 't 7-jarig dochtertje der fam.
Dijkman uit de Pres. Steynstraat raakte, ten
gevolge waarvan ze bijna onmiddellijk over
leed.
De feiten droegen zich als volgt toe. Een
Ford-vrachtauto van een Haarlemsch groen
tehandelaar reed in de Paul Krugerstraat in
de richting van den Schoterweg. Een eindje
vóór de Gen. de la Reystraat stond rechts van
den weg een auto. Op het oogenblik, dat de
Ford deze auto passeerde, bevond zich tus-
schen beiden in een wielrijder, waaTdoor de
groentehandelaar links van den weg moest
rijden. Toen hij de Gen. de Ia Reystraat na
derde, reed hij dus nog eenigszins links. En
juist toen kwam uit die straat een luxe wa
gen, die onmiddellijk stopte. De Ford schoof
met zijn linkervoorwiel langs den bumper,
reed het trottoir op, overreed het kind, en
kwam even verder op straat tot staan.
De chauffeur van den vrachtwagen stond nu
jegens zeer roekeloos en onvoorzichtig rij
den, waardoor hij een doodelijke aanrijding
veroorzaakt had.
Er waren 8 getuigen door den Officier en
2 a décharge' gedagvaard.
Een deskundige, een Amsterdamsch inge
nieur, verkeersspecialiteit, had den wagen on
derzocht en remproeven genomen. De hand
rem op dit model Ford dient slechts om den
wagen vast te zetten, en remt dan ook niet.
De voetrem was niet geheel in orde. Met een
belasting van 875 K G. liep de wagen, geremd
bij een snelheid van 20 K.M., 7 1/29 M. door,
terwijl de normale remafstand 6 M. bedraagt.
Verdachte zegt 4 weken voor het ongeval de
remmen te hebben laten bijstellen, omdat ze
slap waren. Hij heeft niet gemerkt, dat ze
weer slecht waren geworden.
President: U moet een wagen hebben, die
bij voorkomende gelegenheden onmiddellijk
kan stoppen.
Uit de getuigenverklaringen bleek, dat de
luxe-auto noch de vrachtauto hard gereden
hadden, ongeveer 20 K.M. Beide chauffeurs
hebben signalen gegeven. De bumper van de
luxe-auto was ter terechtzitting aanwezig. Ui*,
de beschadigingen daarvan concludeerde de
deskundige ook, dat niet snel gereden was.
Over de schuldvraag merkte hij op. dat rijden
met alechte remmen altijd een gevaar voor
het verkeer oplevert. Echter zou met goede
remmen dit ongeluk óók gebeurd zijn. Want
door de aanrijding kreeg de stuurinrichting
een schok, waardoor de chauffeur niet kon
voorkomen, dat de wagen het trottoir opreed
En toen geschiedde het ongeluk vrijwel on
middellijk, zonder dat zelfs een goede rem-
inrichting het zou hebben kunnen verhinde
ren.
Ook acht de deskundige de wijze van pas-
seeren, zooals verdachte dat deed. niet abnor
maal.
Op den hoek van beide straten stond tegen
den trottoirrand een bakfiets, doch deze is niet
van invloed geweest op het gebeurde.
De Officier, mr. A. R Andringa betuigt zijn
deernis met het slachtoffer en de familie. Men
kan echter in dit geval meer spreken van een
ongelukkigen samenloop van omstandigheden,
dan van roekeloos of onvoorzichtig rijden. Het
eenige wat niet in den haak was. waren de
ondeugdelijke remmen, maar naar de deskun
dige verklaard heeft, hadden deze geen in
vloed op het ongeluk. Mr. Andringa vraagt
dan ook vrijspraak, waarmee mr. H. O. Drilsma
verdediger zich kon vereenigen. Namens ver
dachte betreurt hij het feit ook.
Uitspraak over 14 dagen.
HET NOORDER-KERKKOOR.
Het Noorder-kerkkoor (Molenaerstraat) al
hier heeft met bijna algemeene stemmen tot
dirigent verkozen den heer S. P. Visser, orga
nist in de Hervormde kerk te Hillegom.
DE SCHAKEL.
De Nederlandsche Christelijke Jongelieden
Geheelonthouders-vereeniging ,De Schakel'
hoopt 1 October een openbare prooaganda-
avond te houden in het Blauwe Kruis.
Als spreker zal optreden de heer W.
Scheerens uit Gouda, als declamator de heer
H. W. Wierda te Haarlem.
De verdere avond zal gevuld worden met
zang en muziek.
VEREENIGING VAN CHRISTELIJKE
KANTOOR- EN HANDELSBEDIENDEN.
De afdeeling Haarlem van deze vereeniginL
kwam in ledenvergadering bijeen. Na een kort
openingswoord gaf de voorzitter, de heer W.
Windig, het woord aan het hoofdbestuurslid,
den heet F. P. Fuykschot, uit Amsterdam, ter
inleiding van zijn onderwerp: „De dag, nadat
de crisis voorbij is".
Spreker bracht naar voren, wat de Han
dels- en Kantoorbedienden in dezen crisistijd
doormaakten en sprak zijn verontwaardiging
er over uit. dat niettegenstaande het groot
aantal werklooze bedienden, er nog tal van
bankinstellingen veel overwerk iaten ver
richten, waardoor de werkloosheid nog eer
toeneemt, dan afneemt. -
Ook wees spreker er op, welk een braak
terrein de organisaties hebben te bewerken,
wanneer de crisis weder tot het verleden zal
gaan behooren. Hij wekte dan ook de talrijke
aanwezigen op tot trouwen ai-beid in de orga
nisatie en mede te werken om terug te win
nen, wat verloren was.
Nadat nog enkele vragen uit de vergade
ring door spreker beantwoord waren en na
installatie van enkele nieuwe leden werd deze
geanimeerde vergadering gesloten.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: Eekhout, Da Costa-
straat 7, brandbluschapparaat; Hartman, van
Keulenstraat 65, broche: Bakel, Damiatestr.
7, bon boek je; Eijsker, Sumatrastraat 1. bal;
Tijgeler, Saenredamstraat 42, heerencostuum.
Wijnands. Pijlslaann 13, regenjas; Kennel
Fauna. Parklaan 119, hond en kat; Kennel
Haerlem, Regentesselaan 42, 2 honden, 5 kat
ten; Stevenbergen, Nijlstraat 23. hondenpen
ning: Landwehr, Hof van Egmond 31, muts:
Vostmder, Corn. Schoonstraat 19. mondorgel;
De Vries, Graaf van Wiedstraat 21, oliebusje:
Kramer. Brouwersplein 29, portemonnaie; v
d. Nes, Tetterodestraat 22, potlood; Nijman.
KL Heiligland 75, portemonnaie; Daneveld.
Leidsehevaart 52. ring; Broekman, Oranjestr!
179, regenjas; Sprengers, Floresstraat 75
njwielbelastingplaatje; Berger. Wilhelmina-
atraat 42 B gymn. schoen. Bureau van politie,
Smedestraat 9, zakmes.
In Nederland zijn pl. m. 140.000 forensen.
Wij hebben reeds ccnige weken geleden bij
zonderheden medegedeeld over het onderzoek
naar het forensenwezen in ons land, dat in
gesteld werd door het Instituut, voor volks
huisvesting en stedenbouw en den Alg. Bond
van Forensen.
Nader lezen wij in „de Forens" daarover, dat
inlichtingen over het forensenwezen gevraagd
werden aan 173 gemeenten, waarvan er
slechts 4 waren die geen gegevens zonden. De
onderzochte gemeenten tellen te zamen een
bevolking van 4.001.046 zielen, terwijl het aan
tal werkforensen bedraagt 113.299 of 2.83 pet.
Het totaal der getelde forensen, inbegrepen
dus de aantallen in de gemeenten, die niet in
de tabellen werden verwerkt-, bedroeg 118.762.
Men zal het aantal werkforensen in Neder
land veilig op 140.000 of ongeveer 5 pet-, der
in beroepen werkzame personen kunnen stel
len. Dit gemiddelde is de uitkomst van de
samenvatting van groote agrarische gebieden
vrijwel zonder forensenbeweging eenerzijds. te
stellen naast gewesten als Twenthe of Zuid-
Limburg andorerzijds. Wanneer we de be
roepsbevolking stellen op 40 pet. der totale
be'volking. bedraagt hot forensenpercentage
der beroepsbevolking in de onderzochte gebie
den 7 pet. In Zuid-Limburg stijgt dit percen
tage tot 31.9 en in Twenthe tot 10.1.
Een conclusie, die uit- de cijfers kan worden
getrokken, is de snelle groei van het forensen
wezen sinds 1924. Waar de vergelijking tus-
schen dit jaar en 1928 kon worden getroffen,
viel in de ovorgroote meerderheid der geval
len een stijging van het aantal forensen te
const ateeren.
Voor Amsterdam en voor Rotterdam is de
ontwikkeling in den loop der jaren de vol
gende:
Werkforensen aangeslagen te aangeslagen te
belastingjaar
Amsterdam
Rotterdam
1922/23
7294
5134
1923/24
7344
5692
1924/25
7598
6486
1925/26
8483
7692
1926j27
8925
8224
In het kort gaan de samenstellers van het
rapport nog do voornaamste tot forensenbe
weging leidende oorzaken na.
Daar is allereerst het verschil in aantrek
kelijkheid als woonplaats. De forensenbewe
ging der meer welgestelden berust grooten-
deels hierop; velen, die het zich kunnen ver
oorloven, verkiezen vestiging buiten boven het
wonen in de groote stad. Buiten zijn de prlizen
van bouwterrein veelal lager, waardoor daar
ruimere bebouwing mogelijk is zonder prohi
bitieve kosten. Aan den wensch tot wonen in
een „eigen huis" kan voor groote groepen
slechts buiten, niet in de groote stad. worden
voldaan. Voor de kleine industriestad is het
veelal een ongelukkige omstandigheid, dat zij
als woonplaats ver van aantrekkelijk is. Voor
meerdere steden ligt hierin een ernstig vraag
stuk, evenals in het verschil in belastingdruk,
dat eveneens als oorzaak en als gevolg, van
forensenbeweging van denzelfden aard gezien
moet worden. Een geheel andere oorzaken-
groep wordt gevormd door de redenen, die tot
arbeidersforensenbeweglng leiden. Op den
voorgrond staat hier het voordeel gelegen in
het wonen nabij een centrale arbeidsmarkt
waar zoowel vraag als aanbod van arbeid een
zeer gedifferentieerd karakter dragen. Eer
dan elders is het hier mogelijk bij verlies van
het eene werk eeuwig schrikbeeld van den
arbeider anderen arbeid te vinden; van
een centraal gelegen plaats uit is het mogelijk
vele rondom in de omgeving gelegen bedrijven
te bereiken. Deze oorzaak dringt tot vestiging
in de groote stad. Te noemen valt voorts ge
brek aan woongelegenheid, hetgeen practisch
speeds wil zeggen gebrek aan arbeiderswoon-
gelegenheid: vooral kleine gemeenten zullen
veelal niet staat (of geneigd) zijn voldoende
maatregelen te treffen voor voorziening in dit
belang, zoodat dientengevolge ter plaatse ge
vestigde bedrijven gedwongen zijn arbeiders
van verre aan te trekken. Nauw met de vo
rige oorzaak in verband staat eén plotselinge
ontwikkeling van bedrijven in een bepaalde
plaats; over grooten afstand zullen in dat ge
val arbeiders worden aangetrokken, zonder
dat voor deze aanvankelijk de mogelijkheid,
of de geneigdheid bestaat om zich te plaatse
te vestigen. Zonder meer is duidelijk, dat, waar
deze oorzaak alleen werkt, op den duur een
vermindering der forensenbeweging moet in
treden. Blijvend scheiding van woonplaats en
plaats van werkgelegenheid zal echter optre
den, waar de Industrie eener plaats een een
zijdig karakter draagt, en gebruik slechts van
bepaalde gezins-elementen plaats vindt. Er
bestaat immers geen aanleiding voor het ge
heele gezin om zich te vestigen, waar slechts
een der gezinsleden werk vindt, zeker niet
wanneer de verdiensten van dezen persoon
een betrekklijk onbelangrijk gedeelte der ge
zinsinkomsten uitmaken. In een dergelijk ge
val zal men of wel blijven wonen in de plaats,
waar men vanouds woont, ofwel zich vestigen
ter plaatse, waar het gezinshoofd zijn werk
kring vindt, ofwel aan vestiging in een nabij
gelegen groote stad de voorkeur geven De
groote stad oefent in dit opzicht in het alge
meen een groote aantrekkingskracht uit. om
dat zij het gemakkelijkst aan allerlei gezins
elementen tegelijkertijd de gelegenheid biedt
om tot de gezinsverdiensten bij te dragen.
Tenslotte moge dan nog op de onjuiste tra
ceering van gemeentegrenzen worden gewe
zen, die leidt tot het ontstaan der pseudo-
forensen.
TEEKENCURSUS VOOR WERKLOOZE
METAALBEWERKERS.
DE OFFICIEELE OPENING.
In de school aan de Overtonstraat had
Woensdagavond de officieele opening plaats
van den teekencursus voor werklooze leden
van de afd. Haarlem van den Alg. Ned. Me
taal bewerkersbond
Behalve de cursisten en de leeraren (de
leider de heer Paasman en zijn beide assis
tenten de heeren Drenth.cn Meier hof' waren
aanwezig de heeren Mr. Dr J. J M. Noback,
secretaris van den Metaalbond. W. F. Jansen,
adviseur van de afd. Beroepskeuze van den
Dienst der Werkloosheidsbestrijding en Van
der Houven en Oosterhoorn, namens het
Hoofdbestuur van den Metaalbewerkersbond.
Van B. en W. van Haarlem was bericht
van verhindering Ingekomen.
De voorzitter der afd Haarlem van den
Metaalbewerkersbond. de heer I. L. van
Ees, heette namens het bestuur allen welkom,
meer in 't bijzonder de genoemden.
In deze periode van enorme werkloosheid,
vooral in de metaalindustrie, aldus spr., is
het initiatief uit de leden gekomen tot het
stichten van dezen cursus en het bestuur
heeft gaarne alles gedaan om aan den
wensch der leden gehoor te geven. Uitste
kende onderwijskrachten zijn gevonden; vol
ledige medewerking werd verkregen van den
Metaalbond, het Gemeentebestuur geeft een
kleine bijdrage per maand; de Werf Conrad
stelde veel teekeningen beschikbaar; het
Hoofdbestuur geeft een subsidie; de heer
Jansen, van „Beroepskeuze", werkte mede en
de cursisten geven zelf een zeer kleine bij
drage per week. Allen komt hiervoor dank
toe; ook den leeraren, die den geheelen win
ter belangeloos de lessen zullen geven.
Namens het Hoofdbestuur van den Metaal
bewerkersbond sprak de heer Van der Hou
ven, die het een gelukkig verschijnsel vond
dat in dezen tijd ook gedacht wordt aan de
belangen der jongere werkloozen. Hoe beter
ontwikkeld de arbeider is, hoe beter dit ook
zal zijn voor de industrie, die dan beter den
concurrentiestrijd zal kunnen voeren. De ar
beid is primair, de voorwaarden, waaronder
dat werk Wórdt, verricht, zijn secundair. Her
innerend aan de spreuk: ..Kennis is macht",
wenschte spr. leiders en cursisten een
vruchtbaren winter.
Mr. Dr. Noback vestigde er de aandacht op,
hoe gelukkig het is, als de drang om zich
geestelijk te verrijken in den arbeider leeft.
Spr. heeft dan ook gaarne dadelijk zijn mede
werking voor het totstandkomen van dezen
cursus toegezegd en die ook gekregen in den
Metaalbond. Mr. Noback eindigde met den
cursisten kracht en volharding toe te wen
schen tot heil van zichzelf en van de indus
trie in 't algemeen
Namens de 43 cursisten bracht de heer P.
Walbeek dank aan hen. die al 't mogelijke
hebben gedaan, om dezen cursus, die bewijst
dat de wensch, om weer aan den slag te gaan,
onder de werklooze arbeiders leeft,
te organiseeren.
Hierna werden de voor de officieele ope
ning even afgebroken lessen hervat en brach
ten de genoodigden een bezoek aan de drié
leslokalen.
PERSONALIA.
De sergeant G. J. F. Haaze van de School-
compagnie van den motordienst wordt 3 Oct.
gedetacheerd te Amers'fooi*t tot het volgen
van een opleiding voor hoogeren rang.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 cts. per regel.
HAARDEN
op zeer voordeelige cond. Bezoekt onze «howrootr
J. J. CORNELISSEN
KAMPERVEST 1 ho.lt KI. Hout.lrul
INGEZONDEN
Voor den inhoud dezer rubriek stélt de
Redactie zich niet veranUooordelijk.
Van ingezonden stukkengeplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven
AAN ALLE VREDESVRIENDEN.
De zomer heeft weer afscheid genomen, de
herfst heeft zijn intree gedaan. De tijd van
ontspanning en vacantie heeft plaats ge
maakt voor dien van inspanning en hervat
ten arbeid. De zomeravonden, die riepen tot
genieten in bosch en aan strand zijn heen, de
herfst- en winteravonden, die roepen tot
huiselijkheid, tot intellectueel- en kunstge
not zijn weer daar. Maar de herfst zou zijn
karakter verloochenen, wanneer hij zich ook
niet gaf aan het ernst ige werk. Wat het ern
stige werk in onzen tijd is. behoeft eigenlijk
niet gezegd te worden, de groote vraag van
den vrede eischt onze aandacht en onze
kracht. Voor dat groote werk komen wij dan
uw aller belangstelling vragen. De propa
ganda daarvoor wordt weer met nieuwen
moed en nieuwe kracht aangevat; een wïn-
terprogramma is opgemaakt, waarop de na
men van zeer goede en bekende spekers(ster)
voorkomen. De te behandelen onderwerpen
zijn van actueel belang en de namen der
sprekers (ster) zijn een" waarborg, dat nie
mand zich een eang naar de bijeenkomsten
zal beklagen. Wij wekken dan ook alle vre-
desvrienden en pacifisten op. deze lezingen
bij te wonen. U steunt een goed doel: bevor
dering van den vrede, maar bovenal verdiept
u uw inzicht in de groote vraag van onzen
tijd. Moge ieder, die eenigszins kan. dan op
deze wijze zijn belangstelling in en zlin waar
deering voor het werk van sprekers (ster) en
besturen van vredesvereenieingen toonen en
mogen de zalen te klein blijken om allen te
bevatten
De eerste lezing door prof. C, G. van Riel
wordt op 17 October gehouden in 't. gebouw
van den Protestantenbond. Het onderwerp
van behandeling is: Beveiliging der gemeente
tegen gifgassen.
Vervolgens komen:
22 November de h^er W. L. van Warmelo,
ex-kapitein der artillerie met 't onder-werp:
De vrouw en de oorlog.
19 Januari: De heer Albert- de Jong met
onderwerp: Revolutie voor den vrede. 't. r>as
verschenen boek van O Lehmann—Rüssbüldt
(schrijver van de bloedige Internationale).
In Februari d heer B. de Ligt. Onderwerp
nader bekend te maken
In Maart of April mevr. W A. L. RosVrij
man met een eveneens nader bekend te
maken onderwerp. Introductie is toegestaan.
Komt dus allen en steunt de goede zaak door
uw aanwezigheid.
BESTUUR ALG. NED. VROUWEN
VREDEBOND.
BESTUUR INTERNATIONALE
BOND VOOR VREDE EN VRIJHEID
