I
1
WERELDSPAARDAG
DE LATENTE CRISIS.
rem.
Het Belangrijkste.
fermkai
50e Jaargang No. 15137
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 29 October 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week (X25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ305, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0.72Yz.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buïtenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTlëNI5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iedcrcn dag) 1—3 regels ƒ030, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Gelll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-, Verlics andere vinger f 30.-.
dit nummer bestaat uit twintig bladzijden.
HAARLEM, 29 October.
Toenemende Spanning.
De Fransche Kamerzitting van Vrijdag heeft
een merkwaardig beeld gegeven van de toe
nemende spanning in Europa. Herriot heeft
daarin het nieuwe Fransche ontwapenings
plan ingediend dat veel belangrijks bevat en
waarvan men moet betreuren dat het niet zes
maanden eerder is verschenen. Voor het
overige toonde hij zich moedeloos. Hij had
niet veel hoop dat het aangenomen zou wor
den, hij gooide alle schuld op Duitschland,
dat zich opnieuw zwaar wil gaan bewapenen
(hierin viel zelfs de socialistische leider Léon
Blum hem bij) en hij wou „alles doen om een
mislukking van de Ontwapeningsconferentie
te voorkomen". De hoofdtoon van zijn rede
was zoo ongeveer: „Als het misloopt wasschen
wij onze handen in onschuld".
Ditzelfde is de eene groote mogendheid na
de andere aan het „bewijzen". Straks was
schen ze allemaal hun handen in onschuld,
hebben allemaal een ontwapeningsplan inge
diend en zijn het nergens over eens gewor
den. Het is een tragi-komische vertooning die
de wereld op dit moment te aanschouwen
krijgt. Er wordt intusschen gespeeld met de
levensbelangen der volken, en men vraagt
zich af welke macht er achter allerlei scher
men aan het werk is. Voor de volken, die dit
alles met stijgende onrust aanschouwen, moet
het wel duidelijk worden dat de phraserie
van al die redevoerende premiers, en het
snelle „changement de décor" dat ermee ge
paard gaat, een zekere stille werking ver
bergt-. Achtereenvolgens hebben wij Amerika,
Frankrijk, Japan en Engeland zien optreden
als de marqué in het stuk, als „dat ééne land
dat alles tegenhoudt".
Nu zijn die alle vier ..schoongefwasschen"
imet ontwapeningsplannen. Italië is er ook
nog en juicht het eene plan ma het andere
luidkeels toe. De marqué is nu Duitsohlamd,
dat onder het bewind Von Papen-Schleicher-
,Von Hindenburg tot niets meer bereid schijnt
te zijn en geen viermogendh eden-conferentie
wil houden in Genève of Lausanne. Waarom
het :ter wereld juist in Genève of Lausanne
moet, en waarom Duitsohland daar persé
niet heen wil als de inzet van zulk een ge
weldige be,teekenis is.... dat .begrijpt geen
imensch. Dat weten schijnbaar alleen die
staatslieden.
Van den Franschen premier zijn gee'n won
deren te wachten. Hij is nooit een krachtfi
guur geweest, en thans is hij in den jam
merenden toon der moedeloosheid vervallen.
Wat heeft men aan regeerders die moedeloos
zijn en plannen indienen met de bijvoeging:
er zal wel niets van terecht komen?. Zijn dat
regeerders?
„Nu", zullen mijn pessimistische vrienden
zeggen, „je ziet het. Ziejenouwel! Jij redeneert
te simplistisch. Nou maar een oorlog!"
Zoo! Nou maar een oorlog! Misschien zul
len jullie, pessimistische lieden, die alles al
tijd met minachting verworpen hebt, die
zelfs te lui bent geweest om een handteeke-
ning onder oen petitionnement te zetten, nog
net den tijd hebben om „ziejenouwel ik heb
gelijk ge'had" te roepenals het zoover
komt. Dan ploffen de brandbommen en de
gifgasbommen op jullie huizen, vermoorden
jullie vrouwen en kinderen en jezelf
maar het deert je niet meer. Jullie hebt nog
net kunnen roepen „Ziejenouwel!" Het groo
te motto van den pessimist en scepticus, die
geen hand uitsteekt om een onheil te ver
hoeden, die vooral niet „simplistisch" heeft
willen wezen en tenslotte buitengemeen sim
plistisch den dood ingaat, mèt de zijnen,
voor wier redding hij niets heeft gedaan.
Dan maar oorlog
Maar het is nog niet zoover! En mijn
overtuiging blijft me zeggen: het zal zoover
niet komen ook. De geweldig-toenemende
spanning in Europa brengt ons steeds nader
tot het beslissende moment. Maar er is een
geweldige macht in de wereld ontstaan die
leeft en beseft, die geheel anders is dan de
stomme, weerlooze, meegesleurde kudden van
1914, en die dezen Hel. den modernen oorlog,
niet wil. Daar zijn nog andere kerels in
de wereld dan de moedelooze meneer Herriot,
tot wien Emile Buré onlangs in l'Ordre uitriep:
„Zwijg en werk!"
R. P.
BRANDSTOFFENBIJSLAG
VAN MAANDAG a.s. AF.
Op Maandag 31 October as. zal begon
nen worden met de verstrekking van een
brandstoffenbijslag.
Aan door het Burgerlijk Armbestuur ge
steunde gehuwden en ongehuwde kostwinners
die op 31 October 1932 ten ministe drie maan
den werkloos zijn, zal een brandstof fenbij-
slatr van f 0.75 per week worden betaald.
Voor eenmaal en wel den eersten keer.
dat de brandstoffenbijslag zal worden ver
strekt, zal een bijslag van f 1 worden uitbe
taald.
De eerste uitbetaling zal plaats hebben op
Maandag 31 October a.s. in de gewone st;mpel
lokalen op vertoon van de stempelkaart, te
bezinnen des morgens negen uur.
De tweede uitbetaling vindt plaats op Vrij
dag. 11 November a.s. bij de uitbetaling van
den steun en vervolgens wekelijks op dezelfde
wijze.
Bovenstaande regeling geldt uitsluitend voor
de valide werkloozen.
Aan ouden van dagen en andere catego
rieën. die hun steun niet in de stempellokalen
ontvangen zal de bijslag hetzij in geld, hetzij
in natura voor de eerste maal worden uitge
reikt op Donderdag 3 November.
Aan de georganiseerden wordt, zooals al
tijd, de bijslag uitbetaald door 'bemiddeling
Van hun vakorganisatie.
HnBi
n.v. Keiler Macdonald
JANSWEG 42, TEL. 14049
Antenneaanleg door Vakkundigen
(Adv. Ingez. Med.)
(Van onzen Haagschen correspondent).
Den Haag, 29 October.
Het is duidelijk, dat er op het oogenblik, na
één dag, nog geenerlei grond is voor voor
spellingen over den afloop van de crisis, die
thans latent, zal voortduren tot na den af
loop van de algemeene beschouwingen over
de rijksbegrooting. Daarbij zal het tariefont-
werp immers opnieuw aan de orde worden
gesteld. En daarna zal de beslissing moeten
vallen, die Donderdag niet genomen werd.
Zal het dan over 2 12 week tot een her
nieuwde botsing leiden? Of zal er wat gevon
den worden waarop de heer Colijn en de
minister, of het grootste gedeelte van de
a.-r. fractie en de minister tot overeenstem
ming kunnen komen? De algemeene begroo-
tingsdiscussies zullen wel de noodige sugges
ties doen geboren worden. Zullen deze uit
wegen 't houden tegenover de critiek daarop
van minister de Geer, want deze zal uiter
aard allereerst een berekehingetje opzetten
om te weten of hij evenveel in het laadje
krijgen zal als met zijij opcentenheffing, die
men niet wil.
Naar we vernamen schijnt één dier sug
gesties te zijn: de minister vermindert der
tig opcenten tot twintig opcenten, maar
neemt in de tariefwet artikelen op. die thans
nog onbelast zijn, als appels, bloemkool e.d.
Of echter met deze oplossing Dr. Colijn te
vreden zal zijn, betwijfelen we. De leider der
a.-r. fractie heeft principieele bezwaren te
gen een tariefsverhooging en die blijven na
tuurlijk bestaan, bij 20 evengoed als bij 30
opcenten. Maar het zou kunnen zijn. dat de,
den landbouw-toegewijde leden van de a'.-r.
fractie de voordeelen voor den landbouw,
welke uit <ÏÏe oplossing voortvloeien, niet
zouden laten loopen.
Er zijn echter ook geruchten, die een heel
ander geluid doen hooren. Die een conflict
onvermijdelijk achten. Die niet gelooven, dat
Dr. Colijn ook maar iets wil weten van geld
krijgen uit het tarief, of, wanneer minister
de Geer niet toestemt in een volledig andere
belasting, hem zal steunen. Aan den anderen
kant wordt ook niet de mogelijkheid gezien,
dat er zulk een'andere belasting te vinden
zou zijn, welke de twintig millioen opbrengt
van minister de Geer's opcenten-verhooging
en dan reeds voor 1933.
Komt er een conflict, dan gaat met mi
nister de Geer het heele kabinet heen. Ook
dat is thans zeker. De klassieke vraag rijst
dan oogenblikkelijk: wat dan?
Zal er dan een parlementair rechtsch ka
binet komen? Onder de leiding van Dr. Colijn
want is niet een parlementaire stelregel,
dat wie de vaas van tafel stoot, ook de
scherven hij elkaar heeft te zoeken? Heeft
misschien Dr. Colijn verwacht, dat alleen
Jhr. de Geer zou heengaan bij een conflict?
Een parlementair kabinet, onder leiding
van Dr. Colijn, achten we voorloopig niet mo
gelijk.' De c.-h. en r.-k. zullen, vlak voor de
verkiezingen, daarvoor niet zoo gemakkelijk
te vinden zijn. De c.-h. ook niet. omdat Dr.
Colijn hun ..ooilam" de Geer heeft wegge
werkt, de r.-k. mee niet. wijl de meeste, voor
al de democratische, R.-K.'s van den heer
Colijn, die eén schern-<reteekend parlemen
tair verleden heeft, niet het allereerst ge
diend .zijn.
Wanneer er een parlementair rechtsch ka
binet geweest ware, dan zou uiteraard een
conflict als dat van Donderdag niet zoo
scherp voor den dag zijn gekomen. En dan
was natuurlijk ook niet achterwege gebleven
(gelijk thans, naar we vernamen, gebeurd is»
eenig overleg tusschen den heer Colijn en de
r.-k. en c.-h. fracties. Wellicht dat zulk over
leg thans nog kan plaats hebben, waardoor
de politieke gevolgen van een e.v. conflict
onder het oog worden gezien.
We hoorden voorts nog. dat de linker
fracties zich verklaard hebben vóór de uit-
stelmotie-Aalberse, hoewel het hun onver
schillig was geweest indien er reeds Donder
dag een beslissing gevallen ware over het
ontwerp, dat ze toch niet willen dat ze
zich vóór verklaard hebben, wijl anders de
stemming rechts tegen links was verloopen.
terwijl het geeh kwestie betrof, waarin rech
ter- en linkerzijde tegenover elkaar stonden.
HET VERMISTE MEISJE
TERECHT.
WAS BIJ FAMILIE IN AALSMEER.
Het elfjarig meisje Cornelia Nieuwkoop,
dat sinds Maandagmorgen uit haar woning
aan het Zuiderbuitenspaarne 6 rood vermis',
werd. is Vrijdagmiddag bij familieleden te
Aalsmeer terug gevonden. Naar de politie
ons mededeelde, is het kind weggeiooper. om
dat zij meende reden te hebben ontstemd te
zijn over een behandeling thuis. Aan de fa
milie te Aalsmeer had zij verteld, dat zij
daar kwam logeeren omdat zij Herfstvacar.tie
had gekregen.
Het kind maakt het goed en is vanmorgen
weer naar de Openluchtschool aan den Mid
denweg gegaan.
INGEZONDEN MEDEDEELIXGEN
31 OCTOBER
(Bij een onlangs gehouden
keuring van een willekeurig
aantal autus, Week dat bij
meer dan 20 pCi. de remmen
onvoldoende werkten.)
Kilometergastronomen,
Stuursche ridders van 't volant,
Hebt ge dat bericht gelezen,
Dezer dagen, in de krant.
Zie. ik wil direct gelooven.
Dat gij keurig rijden kunt.
Dat gij al uw medemenschen
Veilige verkeering gunt.
Gij rijdt, naar mijn beste weten,
Altijd handig en secuur,
Door geen onverwacht gebeuren
Raakt gij plotseling van stuur.
Gij gedraagt u naar de regels
Van den weg, zooals dat moet;
Gij lawaait niet overbodig,
Onberispelijk is uw toet.
Maar ik vraag u in gemoede,
En intusschen toch met klem,
Juist vanwege dat beïichtje.
Zijt gij ook voldoend ad rem?
Laat g' uw remmen controleeren,
Zooals hoort, zoo nu en dan,
Zoodat u en ook uw meemensch,
Zich er op verlaten kan?
Waarde automobilaris.
Het voornaamste is. denk daaraan,
Niet, hoe snel gij wel kunt rijden.
Maar hoe snel gij stil kunt staan.
P. GASUS.
TWEE NIEUWE
ZEESLEEPBOOTEN.
GEBOUWD DOOR „HUBERTINA".
Op de werf „Hubertina" te Haarlem is ge
bouwd de zeesleepboot. „Beverwijk 24" voor
rekening van de firma Van Hat tem en Blan
kevoort. Deze nieuwe groote sleepboot heeft
een lengte van 29 meter, is breed 6 meter
en heeft een holte van 2.85 meter. De machi
nes kunnen 450 P.K. ontwikkelen. Het schip
lag, zal heden op de Noordzee proefstoomen,
en zal in de naaste toekomst naar Zuid-
Amerika vertrekken waar de firma Van Hat-
tem en Blankevoort groote werken uitvoert.
In aanbouw is nog bij dezelfde firma de
„Beverwijk 25", die over een maand gereed
zal zijn.
BROODINVOER
GECONTINGENTEERD.
MET 100% VAN DEN HUIDIGEN INVOER.
De Staatscourant bevat het K.B., waarbij
de invoer van brood wordt gecontingenteerd.
De contingenteering geldt voor 12 maan
den (1 Nov. '32—1 Nov. 33).
Het percentage is gesteld op 100"» van de
hoeveelheid die gemiddeld per 12 maanden
in het tijdvak 1 Nov. 1930—1 Nov. 1932 werd
ingevoerd.
Onder deze contingenteeringsbepalingen
vallen tarwebrood en tarwedeeg van tarwe
bloem of tarwemeel.
n.v. Keiler Macdonald
JANSWEG 42, IEL 14049
Uit voorraad de nieuwste Philip»* Radiotoestellen
(Adv. Ingez. Med.)
TE WATER LATEN VAN
REDDINGBOOTEN.
EEN VERBETERDE METHODE.
Door een te Amsterdam gedemonstreerde
nieuwe vinding kan een reddingboo; gestre
ken worden door de bemanning die zich in
het vaartuig bevindt. Er behoeft dus niemand
aan boord achter te blijven op de talilooper
te vieren.
Aan de vernuftig saamgestelde stalen blok
ken hangt de boot buiten boord. In die blok
ken zijn gladde schijven en palschijven.
Door een handle die zich aan de blokken be
vindt. kan. de sloep gevierd worden. Dat
vieren kan langzaam gebeuren: er kan ook
elk oogenblik gestopt worden.
Onze langenoot K. Pliicker heeft deze
nieuwe methode uitgevonden. Verschillende
autoriteiten op scheepvaartgebied zagen in
deze vinding een groote verbetering voor het
te water laten van reddingbooten.
GOUDEN ECHTPAAR.
8 Nov. zal het 50 jaar geleden zijn, dat
Johannes A. Bruigom en Anna M. G. Zwem
mer in den echt werden verbonden. Belden
zijn nog kras. De man is werkzaam als loop
knecht bij de firma Loomeyer, de vrouw heeft
pas haar zilveren jubileum gevierd als werk
ster. Als bijzonderheid kan nog worden ver
meld dat het echtpaar reeds 50 jaar in het
zelfde huisje woont, Leidschevaart 28E.
DE BOTSING TUSSCHEN POLITIE EN
WERKLOOZEN
TWEE VERDACHTEN GEVANGEN
GEHOUDEN.
De politie had, in verband met do gebeur
tenissen die Woensdagmorgen in het gebouw
van het Burgerlijk Armbestuur plaats had
den. drie verdachten aangehouden.
Vrijdag zijn die aan de Justitie overgegeven
De Rechtbank heeft beslist, dat twee in
voorloopige hechtenis gehouden zullen wor
den, de derde werd op vrije voeten gesteld.
De Internationale Roode Hulp heelt Maan
dagmiddag een protestvergadering georga
niseerd in het Gem. Concertgebouw. Er zal
blijkens een strooibiljet geprotesteerd wor
den tegen de gevangenneming van de kame
raden Smit en Van der Mark.
Als sprekers zullen optreden Mr. de Leeuw,
G. Oversteegen en een werklooze.
RICHARD TAUBER TE HAARLEM.
Wij vernemen, dat Richard Tauber, die
hier 13 November in de Gemeentelijke Con
certzaal voor de A.V.R.O. zingt, op 28 Novem
ber in onzen Stadsschouwburg zal optreden
in Das Dreimaderlhaus.
Oceaanreuzev in de haven van Southampton, waar ze hun „wintertoilette" krijgen. V.I.n.r.
de Majestic, de Olympic, de Berengaria en de Aquitania. Zij meten tezamen tioec-
honderdduizeud ton
Fransche Kamer spreekt het vertrouwen in
Herriot uit.
(3e blad, le pag.)
Weer een treinramp in China.
(3e blad. le pag.)
Honderd dooden bij treinbotsing in Rusland?
De autoriteiten zouden het ongeluk ver
zwegen hebben.
(3e blad. lc pag.)
Berichten van het Hollandschc pools tal ion
op Atngmagsalik.
(2e blad. 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Toenemende spanning.
(le blad, le pag.)
Ontboezemingen van een Optimist.
(2e blad. le pag.)
Dr. W. G. N. van der Sleen: Over den Allan-
tischcn Oceaan.
(5e blad. 2e pag.)
C. Sipkes: Rcisbrici>cn uit Rusland.
(be blad. le pag.)
W.; Over Indië. Het leven in de rimboe.
(5e blad. le pag.)
W. S.: Het buskruit-complol van 1605.
(5e blad. 2e pag.)
Karei de Jong: Radiomuziek der week. ren
voorbespreking.
(5e blad. 3e pag.)
Uit dc ivereld van de film: Mag da Schneider.
(5e blad. 2e pag.)
Vr. S.H. D. Vertelling. JPudding die voorbij
gaat".
(5e blad. le pag.)
Het Haarlemsche Stadsbeeld. Dc Klopper-
singel.
(5c blad, 2e pag.)
INGEZONDEN MEDEDEELIXGEN
Amsfcriamsclje
MEISJE IN DE VLAMMEN
OMGEKOMEN.
Kaars gebruikt bij een
benzinepomp
HAAR VADER ERNSTIG GEWOND.
Vrijdagavond ongeveer half zes was te
Hartsweert de caféhouder P. Schouwenaar
bozig met benzine aftappen, waarin hij werd
bijgestaan door zijn 15-jarige dochter Marie.
Waarschijnlijk heeft het meisje haar vader
bijgelicht met een kaars of lampje, altthaas
de benzine in het. vat vatte vlam en een ont
ploffing volgde. Het vat was geplaatst in.
een klein gebouwitje achter het café. een
voormalige bakkerij. De vlammen van de
brandende benzine deelden zich direct aan
de omgeving mede en in een oogwenk stond
het gebouwtje in lichte laaie.
Het was onmogelijk voor beiden om door de
deur een heenkomen te zoeken. Door het
wegslaan van een paar dakpannen wist S.
zich uit het brandende gebouwtje te red
den. De 15-jarige Marie Schouwcnaar kwam
in de vlammen om. Haar vader werd met he
vige brandwonden overdekt opgenomen. Dr.
Nieuwenhuizen uit Kruiningen verleende de
eerste geneeskundige hulp. De toestand van
den man is ernstig. Zijn overbrenging naar
het ziekenhuis te Goes was noodzakelijk.
De motorspuit van Hansweert, die spoedig
ter plaatse verscheen, slaagde er in na een
half uur de brand te bedwingen. Alles brand
de totaal af.
STRENGERE STRAFFEN TEGEN
VERKEERSMISDADIGERS?
EN EEN VERPLICHTE VERZEKERING?
Verscheidene loden van ons Lagerhuis
hebben in het Voorloopig Verslag op de
Justltiebegrooting de meening uitgesproken,
dat de straffen bedreizd tegen het veroor
zaken van dood of lichamelijk letsel door
schuld, te laag zijn. zy zouden tegen roefce-
looze autorijders zeer strenge maatregelen
genomen willen zien. vooral indien tic-zen
onder den invloed vajn sterken drank verkee-
ren. In overweging werd gegeven een wijzi
ging van de Motor- en Rijwielwet, teneinde
mogelijk te maken, dat aan personen, die
onder invloed van sterken drank een motor
rijtuig besturen, het rijbewijs voorgoed onv-
nomen kan worden; met behoud van de
maxima van 1 jaar. bij eerste overtreding en
2 Jaar bij herhaling zou dan b.v. bepaald
kunnen worden, dat een dergelijke ont
neming van het rijbewijs bij tweede herha
ling voor het leven zal kunnen geschieden.
Ook drongen verscheidene leden opnieuw
aan op invoering van een verplichte verze
kering tegen de geldelijke gevolgen van.
wettelijke aansprakelijkheid voor alle auto-
en motorrijders zooals in sommige andero
landen bestaat. Dit denkbeeld werd op prac-
tische gronden door andere leden bestreden:
de niet verzekerde automobilisten, zoo werd
door hen betoogd, rijden dikwijls voorzich
tiger dan zij die het risico op een verzeke
ringsmaatschappij afwentelen: ook voerden
zij aan. dat zeer roekelooze rijders door geen
enkele maatschappij aangenomen worden,
zoodat de consequentie van het systeem der
verplichte verzekering zou moeten zijn, dat
de Staat voor deze personen het risico op
zich moet nemen, wat hen geenszins aanlok
te.
