STADSNIEUWS
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1932
ARROND.-RECHTBANK.
De noodlottige vechtpartij
te Volendam.
Vrijspraak tegen den veldwachter
gevraagd.
Men zal zich »herinneren, dat in het einde
van Mei zich te Volendam een drama heeft
afgespeeld, dat aan een inwoner het leven
heeft gekost.
Op Vrijdagavond 2 Mei stonden de gebroe
ders Jan en Gerrit Veerman voor een café in
Volendam. Beiden waren onder den invloed
van sterken drank. De veldwachter maande
hen aan naar huis te gaan, aan welk bevel
ze niet voldeden. Na eenig gepraat pakte de
agent Gerrit beet om hem mee te nemen
naar de politiepost. Gerrit rukte zich los, gaf
den agent een kopstoot, scheurde hem de
kraag van zijn uniform los en bood ten twee
de male een „keleera-kopstoot, waar hij zijn
levenlang genoeg aan had'' aan. Bij de toen
ontstane worsteling de broer stond in drei
gende houding erbij en uit het talrijke pu
bliek klonken kreten als: duik 'm! enz.
heeft de veldwachter zijn klewang getrokken
die in de buik van Gerrit is gedrongen en
het heele lichaam, long, middenrif en lever
doorboord heeft. Jan. bijgenaamd Jumbo
kreeg een slag over beide handen. Hierop
stak de agent, de sabel in de scheede en
bracht de broers naar de politiepost, waar
bleek, dat overbrenging naar een ziekenhuis
noodzakelijk was. Den volgenden dag over
leed Gerrit.
De veldwachter had zich thans te verant
woorden wegens zware mishandeling, den
dood ten gevolge hebbend. Hij verklaarde,
dat hij niet gestoken had. doch dat het
slachtoffer in de klewang, die hij tegen zijn
heup hield, geloopen was. Hij had zijn kle
wang en revolver nog extra van huis gehaald
nadat hij de broers gezien had. omd^t hij
zijn gummistok alleen niet voldoende vond
tegen de twee als woest bekend staande
broers.
Dr. Hulst, deskundige, verklaarde, dat
de voorstelling van verdachte aannemelijker
was, dan de meening dat er een actieve steek
was toegebracht. Het wondkanaal klopte heel
goed met verdachte's relaas.
Een agent uit Edam zeide, dat heel Volen
dam zich gaarne terug wil trekken voor de
broers, als deze drank gebruikt hebben. Dan
zijn ze tot alles in staat. Ze zijn gevreesd in
Volendam. De stemming onder de bevolking
was eerst ten gunste van den agent. Zoodra
echter het bericht van overlijden van het
slachtoffer werd ontvangen, sloeg de stem
ming over ten nadeele van den agent. Ook
schijnt volgens dezen getuige „gewerkt" te
zijn onder de getuigen, die nog gehoord moe
ten worden. Na het eerste verhoor is een ge
tuige bij hem (getuige-agent) gekomen en
zei:
„Mijn eerste verklaring heb ik afgelegd on
der pressie van den broer van het slacht-'
offer. Ik trek die verklaring in op grond van
gewetensbezwaren"
De inspecteur van politie zeide dat beide
broers als woestelingen bekend stonden, voor
al als ze drank gebruikt hadden.
En dat ze dezen Vrijdag sterk onder 'den
invloed waren, waarover waren alle 20 getui
gen het eens. Ook, dat het slachtoffer eerst
gedreigd had met kopstooten, en dat daarna
pas de klewang getrokken was. Echter ver
schilden de meeningen over de steek. Zij, die
nauwkeurig gezien hadden, hoe vei-dachte
gestoken had en dit voordeden, kregen van
dr. Hulst te hooren dat zoodanige steken ab
soluut niet klopten met de wond.
Een der laatste getuigen zeide dat het voor
verdachte noodlottig geworden zou zijn, als
hij z'n sabel niet getrokken had.
De Officier, mr. Paardekooper
Overman deelde mede. dat zooveel getui
gen waren opgeroepen, om den broer van het
slachtoffer, die met een groote lijst getuigen
was gekomen, de volle maat te geven. ~De
meeste getuigenverklaringen acht hij onaan
nemelijk. Ze zijn te mooi, te overdreven. Er is
stemming gemaakt in deze zaak, die een po
litieman betrof. De Officier vraagt vrijspraak.
Mr.T.A. M.ivanLöbenSels deel
de de meening van den Officier, dat de waar
nemingen der getuigen te precies en gedetail
leerd zijn. De getuigen zijn door fantasti
sche suggestie geleid. De objectieve toetssteen
is dr. Hulst, aan wiens verklaringen pleiter
groote waarde hecht. Verdachte genoot een
goede reputatie, hij heeft het delict niet ge
pleegd- Ook pleiter vraagt vrijspraak. Hij
acht noodweer of noodweerexces niet aan
wezig, daar toch geen opzettelijke steek is
gegeven.
Uitspraak over 14 dagen.
Diefstal met braak.
Twee jongens, een van 18 en een van 16
jaar. uit Lïsse, hebben zich in den nacht- van
28 op 29 Augustus toegang verschaft tot een
timmermanswerkplaats, waar ze een beitel
en schroevendraaier wegnamen, met het voor
opgezette plan. de"ze bij een andere inbraak
te gebruiken, die plaats had in het café van
den R.-K. Volksbond. Ze stalen daar likeur,
odeur, geld tot een bedrag van ongeveer f 30.
De jongens schijnen niet beter te willen,
zeiden getuigen, de oudste heeft al enkele
veroordeelingen achter den rug. terwijl de
reclasseeringsambtenaar den jongste een ho
peloos geval noemde.
Zij bekenden het ten iaste gelegde De Offi
cier, vond den diefstal zeer brutaal. De da
ders namen eerst de werktuigen weg, braken
daarmee in, en brachten ze weer terug. Hij
vroeg een gevangenisstraf van 6 maanden
met aftrek tegen den oudste verdachte en
voor den jongste ter beschikkingstelling van
de regeering.
Mr. J. v. d. Vegt vestigde de aandacht op
de 4 maanden tuchtschool, die den oudste
verdachte nog ie goed heeft, terwijl hij bo
vendien al 2 maanden gedetineerd is.
Schuldheling.
Een i gen tijd geleden is oe'n IJmuidensch
chauffeur veroordeeld wegens het verduiste
ren van twee auto's, die hij gehuurd had.
Hij heeft een van die wagens (een Chevrolet")
in Bennebroek met. een caféhouder geruild
tegen een oud Fordje. waarbij de caféhouder
nog f 175 toegaf.
D» caféhouder stond thans terecht wegens
schuldheling, Hij heeft, geen informaties in
gewonnen. vanwaar de auto kwam, de prijs
(Ford pLm. f 175) was ver beneden de ver
koopwaarde. m.a.w. hij had redelijkerwijs
kunnen vermoeden dat de auto van misdrijf
afkomstig was.
De zaak draaide eigenlijk om de waarde
van de Chevrolet 1930 en van de Ford 1924.
en hierover liepen de meeningen van de ruim
10 getuigen nogal uiteen.
De Chevrolet werd na onderzoek indertijd
geschat door een beëedigd auto-taxateur,
door een Chevrolet-dealer door een ander
expert,-en door den bestolene op tusschen de
6C0 en 1000 gulden. Het-Fordje door een sloo-
per. die het kort daarop gekocht had.
Alleen door twee getuigen a décharge, een
tweedehandsch handelaar en een knecht in
een garage werd de Chevrolet-slecht genoemd
en de Ford „een schitterend wagentje,
dat nog best meekachelde".
Een deskundige noemde het abnormaal
laag deze Chevrolet '30 ingeruild te hebben
voor een Ford '24, die alleen nog slechts sloo-
perswaarde heeft, plus f 175.
De verdediger uit Amsterdam spreekt zijn
twijfel uit. aan de waarde van de verklarin
gen van een deskundige, waarop de recht
bank afkeurend reageert.
De Officier achtte schuldheling aanwezig.
De verdachte heeft redelijkerwijs moeten be
grijpen. dat de auto van een misdrijf afkom
stig was. getuige eenige opmerkingen van
hem. Informaties zijn niet ingewonnen en de
prijs is abnormaal laag. Hij eischt een gevan
gen issstraf van 6 weken met teruggave van
de auto's.
UITSPRAKEN
Om een stukje kaas.
Om een stukje kaas hadden twee venters
in Leimuiden ruzie gekregen waarbij de eene
door den ander met een mes gestoken is. Ver
moedelijk heeft het alcoholmisbruik in de
zen ook een woordje meegesproken. De
eisch luidde 8 maanden gevangenisstraf met-
aftrek. Verdachte werd veroordeeld tot een
gevangenisstraf van 4 maanden.
Onrechtmatig trekken van steun.
Een 25-jarig arbeider uit Alkemade is
blijven stempelen toen hij weer tijdelijk werk
gekregen had. De officier eischte 1 maand
gevangenisstraf. De zaak werd voor nader
onderzoek terugverwezen naai-" den rechter
commissaris.
Zelfde feit plus diefstal.
Een 29-jarig timmerman uit Beverwijk
had ditzelfde feit gepleegd. Bovendien had
hij op een goeden dag twee spiraallampen
gestolen. Tezamen leverden déze feiten hem
den eisch van 3 maanden gevangenisstraf.
Ook ceze zaak werd terugverwezen om te
onderzoeken of er termen aanwezig zijn voor
reclasseering.
Valschhcid in geschrifte.
Een veehouder in Oosthuizen, die geduren
de drie weken zooals alle veehouders 75 cent
per melkgevende koe uitgekeerd had gekre
gen-had schriftelijk opgegeven 22 koeien te
bezitten tepwijl hij. er 20 had. De officier had -
opzet 'aanwezig' .geacht en een boete van
f 60 gevraagd. Om te onderzoeken op welke
Wijze uitvoering is gegeven aan dé crisis-
zuivelwet werd ook deze zaak naar den
rechtercommissaris terugverwezen.
De laveerende schipper.
Een schipper uit Amsterdam, nogal onder
den invloed van sterken drank, had per fiets
zonder lantaarn des nachts op den weg bij
Ilpendam gereden, en was daar door een
motor geraakt. De motorrijder was gevallen,
had wonden opgeloopen "en 'f 19 schade aan
zijn fiets.
De officier vroeg 8 dagen hechtenis met
toewijzing van de civiele vordering van f 19.
De rechtbank gaf hem een hechtenisstraf
overeenkomstig den eisch.
Aanrijdingen
De Alkmaarder die op den Rijksstraatweg
bij den Slaperdijk in aanrijding is geweest
met een autobus, werd van rechtsvervolging
ontslagen.
Ten opzichte van den Amsterdammer, die
bij de Amsterdamsche poort in aanrijding is
geweest, werd een nader onderzoek gelast.
Voorts werden twee personen, die in dron
kenschap een motorrijtuig hadden bestuurd,
veroordeeld tot een maand hechtenis en 6
maanden ontzegging Van het recht een auto
te besturen.
MOTORDIEN5T
Bij de Schoolcompagnie van den Motor-
dienst. zijn, tot het volgen van een gecom-
primeerden cursus, onder de wapenen geko
men: reserve kapiteins I. Zurel, P. Judell. J.
P. Bolten, reserve le luitenants L. Ahn. B.
Bruinsma, H. D. Prins. J G. A. van Geldorp
Meddens. W. C. Smit, C. B Siebesma, re
serve 2e luitenants M. W. Jaeger, M. L. Ze
iander. H. J. J. van Werkhoven. A. F. G. Avis
en P. G. de Vries.
REMBRANDT ^HEATER.
In het Rembrandt Theater wordt de reeks
Zondagochtendvoorstellingen voortgezet deze
maal met populair-weten? uappelijke klein-
flims van de cultuur-afdeeling der U.F.A.,
o.a.: ademhalen is leven, acrobaten in de
dierenwereld, gevederde echtparen, dansend
hout, doorzichtige zeedieren, een berenjacht
in de Karpathen, Napels en het eiland Capri.
25-JARIG JUBILé.
Heden is het feit herdacht, dat. mejuffr.
Alida Geldrop 25 jaar lang haar diensten als
huisnaaister gegeven heeft aan mevr. Craan-
dijkSchuil. Julïanastraat. Haar werd de
medaille en oorkonde der Nederl. Ver. van
Huisvrouwen door mevrouw Dyserinckvan
Gilse van der Pais met een hartelijke toe
spraak uitgereikt. Namens de afd. Haarlem
bood mevrouw Lióni de jubilaresse en mevr.
Craandijk bloemen aan.
UITGAAN.
SCHOUWBURG JANSWEG.
Door de Amsterdamsche Tooneelvereeni-
ging. directie Albert van Dalsum en Defresne,
zal op Dinsdag 15 November in den Stads
schouwburg Jansweg een opvoering worden
gegeven van ..De reis van Noach op de wate
ren", het stuk dat op het oogenblik te Am
sterdam wordt gespeeld en door de pers
wordt geroemd.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a GO Cts. per regel.
66 JAAR EN NOG „WINKELMEISJE"
Alle vroegere kwaaltjes verdwenen.
Haar bron van energie.
Hoe trotsch is deze vrouw op haar werk
kracht! Maar uit haar brief, dien wij hier
onder afdrukken, zult U zien, dat ze reden
heeft om trotsch tc zijn.
..Ik ben 66 en 15 jaar lang ben ik nu als
assistente in een zeer drukke manufacturen
zaak. Tegenwoordig sta ik van 9 uur s mor
gens tot 7 uur 's avonds achter de toonbank.
Het zal nu ongeveer drie jaar geleden zijn,
dat ik begon Kruschen; te nemen, en ik ben
er vast van overtuigd, dat mijn tegenwoor
dige energie het. gevolg.is van ..de kleine
dageUjksche dosis". Voordal ik Kruschen
Salts nam had ik wel aanvallen van galzucht
en leed aan een algeheele vermoeidheid, zoo
dat ik het. gevoel kreeg, dat- ik spoedig mijn
werk zou moeten opgeven. Hoe 't ook zij, nu
denk ik'daar niet over. hoewel ik spoedig ge-
pensioeneerd zal wprden. De tijd voor pen-
sioeneering zou voor alle amployé's gemakke
lijk vijf jaar later gesteld kunnen worden, als
ze ook allen Kruschen Salts namen".
Mevr. E. W.
Hetzij U nog in Uw volle jeugd bent, of dat
Uw beste jaren reeds voorbij zijn. het is nooit
te vroeg en nooit te laat om met „de kleine,
dagelij ksche dosis" te beginnen. Niets dan dat
kleine beetje Kruschen Salts, dat U niet
proeven zult, in Uw eersten kop thee of
koffie, dat is Kruschen-wet voor volmaakten
en ongestoorden levenslust. Kruschen is een
ideale combinatie van zes natuurlijke zouten,
welke de 'lever, nieren en spijsverterings
organen aansporen tot een gezonde, geregelde
functionneering. Daardoor bewerken zij een
inwendige zuiverheid en een frissehen. ge
zonden bloedsomloop. Nieuw, gezuiverd bloed
zal elke vezel van Uw lichaam doorstroomen.
Begin'morgen direct met Kruschen Salts. In
den tijd van een week zult U zich al zoo
heerlijk gezond voelen en jonger zeker,
ontegenzeggelijk jonger. En dan zult U. als
zoovele andpren .erkennen, dat U liever Uw
ontbijt zoudt missen dan Uw „kleine, dage-
lijksche dosis" Kruschen,
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten a 0.90 en
1.60 per flacon.
Nu is het de meest geschikte tijd, dit alles
eens zelf te ondervinden op 't oogenblik
kunt U Kruschen Salts probeeren op onze
kosten. Want door heel Holland zijn onder de
apothekers en drogisten duizenden flacons
Kruschen verdeeld, die verpakt zijn met een
gratis proefflacon. U kunt dezen gratis proef
flacon gebruiken zonder den gewonen flacon
Kruschen te openen. En als U na deze proef
niet volkomen tevreden bent. kunt- U den
grooten flacon terugbrengen bij den winke
lier waar U hem kocht en hij zal U uw F1 1.60
(uw geheele uitgave) zonder omwegen terug
betalen. Maar vergeet niet, dat de gratis
proefflacon alleen verpakt Js bij de groote
maat van Fl. 160 en dan nog slechts voor
een bepei-kten tijd.
Gaat dus naar Uw apotheker of drogist-,
voordat hij deze groote proefpakken uitver
kocht heeft.
LEGER DES HEILS.
HERDENKINGSBIJEENKOMST.
^—-Ter gelegen-héT.i van het 45-jarig jubileum
van den Leger des Heils-arbeid in Haarlem,
had Donderdagavonden de Groote Kerk een
zeer druk bezochte herdenkingssamenkomst
plaats.
Na samenzang, gebed en schriftlezing
sprak luit.-kolonel J. P. Rawie een inleidend
woord, waarin hij de aandacht vestigde op
de beteekenis van dit feest en dankte de
predikanten en den commandant Bouwe
Vlas, leider van het Heilsleger in Nederland,
die zich bereid hadden verklaard, op deze
bijeenkomst het woord- te voeren.
Eerste spreker was Ds. C. J. van Paas-
sen, die een hartelijken gelukwensch richtte
tot het Leger' en het aanmoedigde, op den
zelfden weg voort te gaan. De tijden zijn' ver
anderd. de openbare meening is gewijzigd
ten opzichte van het Leger dat in de afge-
loopen jaren prachtig sociaal werk heeft
verricht. Het Leger heeft voorspoed gehad,
moge het niet aan dien voorspoed te gronde
gaan. Maar daar is geen gevaar voor. Moge
al het werk van het Leger des Heils geze
gend worden.
Ds. J. W. Siertsema was de tweede spreker.
Hij zeide o.m. dat het Leger het op zijn-
weg naar ons volksleven niet gemakkelijk is
gemaakt.
Maar het is voortgegaan op dien weg en
heeft prachtig sociaal werk verricht en zijn
armen uitgestrekt naar ce meest diepgezon-
kenen. De Kerk kan hieraan een voorbeeld
nemen. Dankbaarheid tegenover hei Leger
past dan ook op dezen avond. Vooral in deze
dagen is er behoefte aan menschen die ge
drongen worden door de liefde tot Christus,
die zichzelf willen offeren.
Vervolgens hield Ds. J. C. van Dijk, van
Bloemendaal .een toespraak.
Spr. haalde herinneringen op aan oude
relaties met het Leger en vestigde er de aan
dacht op. dat er langzamerhand een Leger
des Heils-traditie begint te ontstaan. Ds. Van
Dijk wenschte het Leger daarmede geluk.
Maar het Leger „vrieze niet vast" in deze
traditie, het belioude de soepelheid, die
het tot heden kenmerkte.
Ds. van Dijk noemde deze bijeenkomst
een gemeenschappelijk getuigenis van Leger
en Kerk. die elk op zijn en haar wijze zich in
dienst stellen van het Koninkrijk Gods.
Tenslotte sprak Commandant Bouwe Vlas,
leider van het Leger des Heils in ons land.
De commandant opende een perspectief
van een nauwe samenwerking tusschen Le
ger en Kerk in detoekomst. Het begin is
er reeds: de Church Army in Engeland.
God heeft het Legér ten grooten zegen
gesteld. Het Leger hééft een boodschap kun
nen brengen aan de menschheid, deze: dat
er hoop is voor alleiu.
Spr. dankte voor de groote belangstelling
en sympathie voor het.Leger die dezen avond
was getoond.
Met slotzang en dankzegging werd de bij
eenkomst gesloten.
De spekers werden afgewisseld door mu
ziek van het muziekcorps en zang van het
Koor van het Leger alhier. O m. werd het
Jaarfeestlied door de Zangbrigade ten ge-
hoore gebracht.
GEZONDHEIDSCOMMISSIE.
In de vergadering van de Gezondheids
commissie is ter voorziening in de vacature,
ontstaan door het overlijden van den heer
G. Adrian, ae volgende aanbeveling opge
maakt: 1. M. Mauritz, arts, 2 F. A. v. d. Breg-
gen, med. öocls. arts.
De gemeenteraad zal over deze benoeming
in de eerstvolgende zitting beslissen.
DE IJS-VREDE
B. EN W. WILLEN DIE BESTENDIGEN
Naar aanleiding van het adres van I. S.
Groen, om te willen bevorderen, dat hij ten
behoeve der N.V. Kristalijsfabriek ..Groen
land" te IJmuiden. bij behoefte ijs kan be
trekken bij het slachthuis te Haarlem en wel
tegen redelijker, prijs, deelen B. en W. het
volgende aan den raad mede:
Het m deze gemeente benoodigde ijs
wordt betrokken van de ijsfabriek van het
Openbaar Slachthuis en van de in 1916 ge
stichte Coöperatieve Ijsfabriek te Vels?roorc.
Voorheen werd 's zomers herhaaldelijk last
ondervonden van personen die een ijswagen
kochten, ijs uit IJmuiden haalden en dit on
der den geidenden prijs verkochten.
Aan dezen ongewenschten en mogelijk de
exploitatie der ijsfabriek in gevaar brengen
den toestand, is een einde gemaakt door het
treffen eer.er regeling, waarbij is bepaald,
cat de ijsfabrieken te IJmuiden geen ijs zul
len leveren te Haarlem en het Openbaar
Siachthuïs en de CoÖDeratieve Ijsfabriek te
Velseroord dit niet zullen doen te IJmuiden.
tenzij op verzoek van een der partijen.
Deze regeling heeft tot. nu toe uitstekend
gewerkt: de laatste jaren zijn in de grootste
rust verloopen en een prijzenoorlog heeft
niet meer plaats gehad.
Met het oog op de getroffen regeling kan
dan ook aan adressant's verzoek niet worden
voldaan Immers de getroffen regeling zou
daardoor op minder juiste wijze worden te
niet gedaan, tengevolge waarvan de onge-
wenschte toestand, welke door de getroffen
regeling werd ondervangen, weder zou wor
den geschapen.
Op grond daarvan stellen B. en W. voor
op het verzoek afwijzend te beschikken.
DE HAARLEMSCHE FINANCIëN
KASGELD.
B. en W. stellen aan den raad voor hun
college te machtigen om in 1933. al naar ee-
lang de behoeften der gemeentekas zulks
vorderen, gelden tijdelijk op te nemen met
dien verstande, dat het terzelfder tiid op
aenomen bedrag nimmer de som van f5000000
zal overschrijden en tegen een rente van niet
hooaer dan 1 pet boven het promesse-dis
conto der Nederlandschc Bank.
COMMISSIE LICHAMELIJKE OPVOEDING.
Volgens rooster treden dit jaar periodiek
af als lid van de commissie inzake lichame-
liike opvoeding de heeren A. van der Aart,
J. Hop. Dr W. E. Merens. H. A van der Me ij
en J. F. H. Pruschen. vertegenwoordigende
respectievelijk den Haarlemschen Voetbal
bond. den Kennemer Turnkring, de Afdeel in g
Haarlem van den Nederiandschen Bond voor
Lichamelijke Opvoeding, de Haarlemsche
Athletiek Vereeniging „Haarlem" en den
Haarlemschen Korfbalbond.
Bovendien moet worden voorzien in de va
cature ontstaan wegens het bedanken van
den heer T. Dekker die de afdeeling Haar
lem van den Nederiandschen Arbeiders Soort
bond in gemelde commissie vertegenwoordig
de.
Voor de nieuwe vertegenwoordiging hebben
B. en W. in overleg met de betrokken orga
nisaties een voordracht van twee personen
opgemaakt ter voorziening in elke opengeko-
men ulaats. luidende als-volgt:
A. Haarlemsche Voetbalbond (vacature A.
yan der Aart): 1. A. van der Aart, 2 A. Hei
mig.
B. Kennemer Turnkring (vacature J. Hop):
1. J. Hon. 2. R. Verwers.
C. Afdeeling Haarlem van den Nederiand
schen Bond voor Lichamelijke Oovoedlng
(vacature Dr. W. E. Merens) 1. Dr. W. E.
Mcrens. 2 M. Mauritz.
D. Haarlemsche Athletiek Vereen icing
„Haarlem' (vacature H. A. van der Mcij):
l. G. Hillebrand. 2 E. G. Gras.
E. Haarlemsche Korfbalbond (vacature J
F. H. Pruschen): 1 J. F H. Pruschen. 2 F. A.
siikkcr.
F. Afdeeling Haarlem van den Nederiand
schen Arbeiders Sportbond (vacature T.
Dekker): 1. J. Prins. 2 K. G. van der Haak.
INGEZONDEN
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukkengeplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
HET ROODE KRUIS.
Geachte Redactie,
Naar aanleiding van een opwekking tot
steun aan de collecte, die de afd. Haarlem
van de vereeniging „Het Nederl. Roode Kruis"
op Zaterdag 5 November a.s. zal houden,
meenen wij ernstig tegen deze collecte te
moeten waarschuwen.
Weliswaar wordt er in deze opwekking ge
zegd dat de opbrengst der collecte ten bate
van het Parkherstelilngsoord zal zijn. maar
ook juist daarom is het noodig dat men zich
realiseert, waarvoor en waarom het Roode
Kruis dezen arbeid verricht. Hiervoor is het
noodig dat we nagaan wat de vereeniging
Het Roode KruLs is en waaraan zij haar be
staan te danken heeft.
De vereeniging „Het Nederl. Roode Kruis"
is een van hoogerhand ingesteld instituut,
dat volgens haar reglement in vredestijd
officieus, in oorlogstijd officieel onderdeel Ls
van het Nederl. militairisme. In haar hoofd
bestuur, dat door onze Koningin gekozen
wordt, zitten thans 9 hooge militairen, ter
wijl de regeering het subsidieert onder voor
waarde, dat deze gelden alleen ten behoeve
van zijn oorlogstaak mogen worden besteed.
In punt 4 harer statuten staat het vol
gende:
Ten einde in staat te «ijlt haar oorlogstaak
te vervullen is het Roode Kruis verplicht in
tijd van vrede:
a. De nooclige voorbereidingen te treffen
om, bij het uitbreken van oorlog, te kunnen
beschikken over:
1. Doelmatige geneeskundige inrichtingen
met het daarbij noodigc personeel en de ver-
eischte bedrijfsmiddelen.
2. Vertrouwd en geoefend personeel tot ver
voer en geleide van verwonden:
d. Zoodanige middelen aan te wenden dat
de belangstelling in haar streven bij de natie
levendig gehouden, haar ledental vermeer
derd en het vormen van kapitaal en het ver
krijgen van de noodige hulpmiddelen bevor
derd worden en voorts door arbeid op maat
schappelijk gebied haar practische waarde te
verhoogen.
Uit het bovenstaande blijkt dus zeer dui
delijk dat het Roode Kruis geen instituut van
liefdadigheid en barmhartigheid is, doch dat
het wegens zijn oorlogsparaatheid verplicht
is dit zoogenaamde Liefdadigheidswerk te
verrichten.
Vervolgens vragen wij ons af: waarom toch
is het Roode Kruis zoo sterk met- het militai
risme verbonden en is d:'. noodig?
Juist door de militaire waarde die het werk
van het Roode Kruis heeft is het zoo sterk
aan het militairisme verbonden. Heeft het
Roode Kruis niet bewezen te zijn het appa
raat, dat de menschelljke gevechtsmachines
bij een eventueel defect weer gevechtsklaar
moet maken? Is het niet de militaire waarde
die. bij het verplegen en verzorgen der ge
wonden. van overwegenden invloed is boven
de zuiver menscheiijke en barmhartige mo
tieven? Is het niet daarom dat eerst zij ge
holpen worden die het minst gewond zijn en
pas daarna de zwaargevonden. die niet meer,
door het verlies van ledematen, het gezicht
enz. in aanmerking kunnen komen om naar
het front gezonden te worden en zijn het niet
juist dezen die het eerste hulp behoeven?
De oorzaak van dit alles ligt. Juist hierin
dat het Roode Kruis een voor ..het militai
risme" onmisbaar onderdeel is geworden. Ons
inziens is het niet noodig aan het militalris-
me verbonden te zijn wanneer men uit mo-
reele overwegingen op zich genomen heelt
om de directe slachtoffers van het satanisch
oorlogsbedrijf bij te staan en te verplegen.
Gewonden verzorgen met het doel ze op
nieuw naar de slagvelden te zenden heeft met
barmhartigheid niets, maar dan ook niets
te maken.
Een buitengewoon grof staaltje van dc dub
belhartige moraal van het Roode Kruis heb
ben wij eenlgen tyd geleden in den Helder
kunnen aanschouwen, ter gelegenheid van
het 25-jarig bestaan van den onderzeedienst,
terwijl tegelijkertijd en in dezelfde plaats de
Vereen. Het Nederl. Roode Kruis zijn jaar
vergadering hield. Het Roode Kruis moest n.l.
zijn medewerking verleenen bij de demon
stratie die ter gelegenheid van de „zilveren
bruiloft der gemechaniseerde sluipmoord"
gegeven werd, terwijl het Roode Kruis tevens
in de gelegenheid was mede te jubelen over
een dergelijke uiting van menscheiijke im
moraliteit.
Zoo doet men het dus voorkomen alsof
men voor den gewonde het meest heilzame
betracht en met dat zelfde voorkomen van
barmhartigheid en liefdadigheid jubelt men
mee over het zooveel jarig bestaan van een
instituut, dat zeer zeker een belangrijke fac
tor is in het. veroorzaken van de gruwelijke
ellende die zij zeggen te willen bestrijden.
Een dergelijk milltairlstlsch streven onder
hot masker der „Nationale barmhartigheid"
als het Roode Kruis doet, bestrijden wij met
de meeste stelligheid".
Alle inwoners van Haarlem en omstreken
die ernst maken met hun streven tegen oor
log en oorlogsvoorbereiding en die hiervan
de consequenties op zich durven nemen, wei
geren lederen steun aan het milit airisme, ook
aan het militairisme in verpleegstersoostuum.
Haarlem, 2 November 1932.
JONGEREN VREDES ACTIE
Afd. HAARLEM.
Allereerst mijn dank voor de mij geboden
gelegenheid het bovenstaande tc mogen weer
leggen.
Wanneer ik het van ccti onderschrift zal
voorzien, dan moge ik allereerst consta'ee-
ren, dat het betoog geheel gaat naast mijn
artikel: „Waarom tegen het Roode Kruis?"
„Zijn eenige, maar uitgebreide taak: „Lijden
en nood verzachten!"
Zeer wellicht was het zelfs reeds geschre
ven vóór mijn artikel gepubliceerd werd. an
ders had ik toch minstens mogen verwach
ten dat men, in stede van te gencraliseercn,
wat ernstiger en overtuigender op de zaken
was ingegaan n' en déplaise de oppervlak
kigheid, welke aan de jeugd, de jongeren,
nog immer dikwerf eigen is. Men heeft er
zich thans toe bepaald zoo ongeveer over te
schrijven, wat door den anti-militairist Dirk
Boer in het Orgaan „Oorlog of Vrede", van
19 Sept. 1931 gepubliceerd ls. Serieus en ori
gineel werk ls dit dus allerminst!
Oók zal de Jongeren Vredcs-Actie, Afd.
Haarlem, dan moeten kunnen logenstraffen
de door mij geciteerde verklaring van den so
ciaal democraat Jan van Zutphen in „Zon
nestraal" van 15 October 1.1. die zeer perti
nent zich aan het slot als volgt uitliet: „Het
Roode Kruis ls tegen den oorlog!"
Inderdaad, dat onderschrijven wij allen
zonder uitzondering.'of wij zouden wel duive
len moeten zijn in menschcngedaante!
Dat hebben wij dus met do actie der jonge
ren gemeen, dat wij hebben hetzelfde ideaal:
„Tegen den oorlog! En alles aanwenden om
het oorlogsgevaar van ons af tc wenden!
Doch. helaas, meer dan een ideaal ls dat
vooralsnog niet!
Wij hebben ons nog altijd op den bodem
der werkelijkheid te stellen en dan is oorlogsge
vaar in onzen droeven lijd lang niet denk
beeldig.
En daarom moet er een Roode Kruis
zijn, welks leden liefdelijk de gewonden ver
zorgen. verbinden en verplegen onze kinde
ren. die op de slagvelden liggen tc kermen cn
om hulp snakken.
Hen te helpen en bij tc staan, dat willen
wij alleen, en niet met de satanische bedoe
ling hen weer spoedig naar het front te zen
den.
Daar heeft het Roode Kruis niets mee te
maken, niets over te beslissen en wanneer
op het slagveld céns geen Roode Kruis zich
over de gewonden ontfermde, zou de toe
stand dan nog niet veel erbarmelijker zijn?
Jan van Zutphen zei het zoo juist: „H-t
Roode Kruis tracht nog tc redden, wat mo
gelijk is!"
Trouwens is de Jongeren Vredesactle dan
heelemaal niet bekend omtrent het. doel. dat
door den stichter Henri Dunant. die er zijn
gansche vermogen voor opofferde, in 1862 be
oogd werd met de oprichting van het Roode
Kruis, een doel, dat deze organisatie altijd is
blijven nastreven: „bij te dragen niet alleen
tot de leniging van de oorlogsellende, maar
ook tot de algemeenc evolutie der mensbh-
heid".
Nog nimmer heeft ons Roode Kruis geluk
kig dienst behoeven te doen ln een verdedi
gingsoorlog van ons land en van een aan
valsoorlog droomt. Goddank, geen enkel Ne
derlander. Maar bulten onze grenzen heeft
ons Ned. Roode Kruis ontzaglijk voel leed ge
lenigd op de vreemde slagvelden door de uit
zending van ambulances, enz. Bewarend
haar jeugdig Idealisme behoort de Jongeren
Vredesactle tevens een weinig plaats te laten
'voor de droeve realiteit van "het leven.
Wij steunen het Roode Kruis in zijn chari
tatief vredeswerk.
En speciaal bevelen wij den collectedag van
a.s. Zaterdag een i->der warm aan voor het
Parkherstellingsoord, waar herstellende zieke
stadgenoóten door liefderijke verpl - i -n
verzorging herstel van krachten en volledige
genezing vinden, om daarna de wachtende
taak in het gezin weer frisch en krachtig te
kunnen gaan vervullen.
En tenslotte is oorlogvoeren inderdaad in
humaan. onmenschelijk. maar ook zou inhu
maan zijn dit mooie en zoo noodzakelijke
werk van het Parkherstelilngsoord ook maar
op eenigerlei wijze te benadeeien.
P. J. M. VAN TETERING
