Opcenten. DE OPLEVING. KeUer Macdon, ald Het Belangrijkste. Ons plan voor Werkloosheidsbestrijding. 50e Jaargang No. 15149 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Zaterdag 12 November 1932 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMEN I EN per week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0 65. franco per post .'0.72J4. Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN I5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 1—3 regels f030, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim v 250.-, Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 1 00.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies W ijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN. HAARLEM, 12 November. Roosevelt naar Europa? Een maand geleden werd in deze rubriek de hoop geuit dat Franklin Roosevelt, als hij tot president der Vereenigde Staten zou worden gekozen, het voorbeeld van zijn de- mocratischen voorganger president Woodrow Wilson zou volgen, en naar Europa komen. Nu deelt de Engelsche journalist A. J. Cum- mings mede. dat Roosevelt een dergelijk voornemen, in een interview met Cummings, reeds heeft geuit. Hij heeft zelfs gezegd dat hij ten spoedigste den Oceaan wil oversteken, nog vóór hij als president in functie treedt (dat gebeurt in Februari as.) en „Londen bezoeken, om er de Engelsche staatslieden te ontmoeten". Dit klinkt weer heel plezierig voor het Engelsche publiek, zoo in den trant van „wij alleen komen er op aan", maar iedereen begrijpt dat het Roosevelt niet al leen te doen zal zijn om de Britsche staats lieden. Met het oog op het ontwapenings- vraagstuk en op de as. Economische Wereld conferentie (te Londen) zou zijn bezoek in derdaad van de grootste beteekenis kun nen zijn. De menschen van de aloude theorie „of je nu door de kat of door den kater gebeten wordt, komt er niet op aan" zullen hierover wel weer de schouders ophalen, maar met zulke goedkoope algemeenheden komt men niet verder in de wereld. Het groote feit van Roosevelt's verkiezing is dat op het moment zelf, toen volgens zoovelen de wereld geheel de nationalistische richting insloeg en zich in tariefsvestingen ging barricadeeren, de si tuatie totaal veranderd is door de overwin ning van een democraat, voorstander van tariefsverlaging en algemeene internationale toenadering. Hij is uitverkoren voor de be langrijkste regeeringspost die de wereld kent, hij zal straks de machtigste aller staatshoof den zijn. En de „landslide" die zijn verkiezing heeft bewerkt is het onmiddellijke gevolg van de algemeene ontevredenheid over Hoover's protectionistische politiek, die de crisis in de Vereenigde Staten voortdurend had ver ergerd. Roosevelt's optreden kan het keerpunt in "de wereldpolitiek van dezen tijd beteekenen. Hoover's val, gevolgd door zijn optreden, is een van die snelle ehangements de décor waaraan de periode zoo rijk is. Maar het is meer dan een changement de décor. Het beteekent ten eerste een algeheele frontver andering in de politiek der Vereenigde Sta ten, ten tweede het optreden van een man, die den moed heeft de problemen van zijn volk als onderdeel van de problemen der menschheid te zien, en dus te begrijpen dat hij de oplossing alleen in samenwerking met anderen kan vinden. Van harte moeten wij hopen dat hij inder daad reeds zóo spoedig zijn voornemen, naar Europa te komen, zal uitvoeren. De geheele wereld beseft al dat deze nieuwe president van Amerika een man uit éen stuk is, met vaste plannen en een krachtigen wil, die bo vendien in de hoogste mate de eigenschap bezit, „met menschen te kunnen omgaan". Hij verschijnt op het politieke wereldtooneel als een nieuwe, frissche, domineerende fi guur. Het staat bij voorbaat vast dat zijn komst naar 'Europa als een geweldige ge beurtenis zal worden beschouwd, dat men het gevoel zal hebben: Hier komt een nieuwe man met frissche denkbeelden en bi-eeden blik, een krachtige leider die zelfs den durf heeft gehad, vlak vóór zijn presidentsver kiezing tegen het machtige Tammany Hall op te staan, het zijn wil op te leggen en het „enfant chéri" van New-York, burgemeester Walker, tot aftreden te" dwingen omdat hij zijn persoonlijk beleid afkeurde. Wie zóo durft handelen in zijn eigen partij is een kerel uit éen stuk. Aan de leiding en het voorbeeld' van zoo'n man bij hun internationale besprekingen hebben de mar chandee rende kool-en-geit sparende eeuwig-de-moeili jkheden-ontwij ken de onderhandelaars in Eui'opa bovenal be hoefte Roosevelt zal groote dingen tot stand kun nen brengen. De tijden zijn rijp voor het optreden van een man van zijn kaliber. "B- P. SCHTP GEZONKEN OP DE WESTERSCHELDE. SCHIPPER VERDRONKEN, ZIJN VROUW GERED. Vrijdagmiddag te ongeveer half twee is op de Wester-Schelde onder de gemeente Hoe- dekenskerke een aanvankelijk onbekende motorboot, geladen met sui kei-bieten, plotse ling gezonken. Vermoedelijk was het, schip te zwaar geladen en heeft het tengevolge van den sterken wind. die boven de Wester- Schelde woei, water geschept. I11 de nabijheid van de motorboot bevon den zich een vermoedelijk Groningsche klip per en een motorvisschersvaartuig uit. Brui- nisse. Deze schepen konden echter geen hulp verleenen, omdat de motorboot plotseling in de diepte verdween. Reeds 's middags zijn een vat olie en eenige luiken te Hoedekens- kerke aangespoeld. Het bleek nader, dat slechts één slacht offer is te betreuren, n.l. de 40-jarige schip per Griep, afkomstig uit Rotterdam. Zijn vrouw, met wie hij zich alleen aan boord be vond, is door de passeerende schoener „De Zwaluw" uit Groningen, welke op weg was INGEZONDEN MEDEDEELINGEN H.V. JANSWEG 42, TEL. 14049 Uit voorraad de nieuwste Philips' Radiotoestellen van Antwerpen naar Londen, opgepikt en in Vlissingen behouden aan wal gebracht. Het gezonken schip, dat geheel onder water is verdwenen is genaamd „Catherina". Het oefende de z.g. wilde vaart uit en was met een lading suikerbieten op weg van Hoofd plaat naar Breda. Van het gezonken schip is niets meer te zien; het is geheel onder water verdwenen. Het echtpaar Griep was kinder loos. De consternatie te Hoedekenskerke was groot. Men meende aanvankelijk dat drie of vier personen verdronken waren. TERWIJL ER ELDERS OVER VLOED IS BROODKAARTEN IN GRIEKENLAND. ATHENE, 11 Nov. (V. D.) De Grieksche re geering heeft wegens de schaarschte van den graanvoorraad besloten wederom broodkaar ten in te voeren en den beschikbaren graan voorraad te distribueeren, UNIFORMVERBOD WORDT VOORBEREID. Ook insignes verboden voor ambtenaren? MEDEDEELINGEN VAN MINISTER DONNER. In de Memorie van Antwoord op het voor- loopig verslag over de Justitiebegrooting deelt minister Donner mee, dat hij met be langstelling het voorloopig verslag tegemoet ziet over het opheffen van 4 rechtbanken en kantongerechten. Reorganisatie van de politie heeft de aan dacht van den minister, maar de "tijdsom standigheden zijn voor de ter hand neming niet gunstig. Voor wederinvoering van de doodstraf, hoezeer volgens hem een eisch van gerech tigheid, acht 'de minister geen in genoegzame mate veldwinnende overtuiging aanwezig. Tegen mishandeling van werkwilligen moet met kracht worden opgetreden. De minister kan niet instemmen, voor wat het wetboek van strafrecht betreft met de meening, dat straffen bedreigd tegen het veroorzaken van lichamelijk letsel door schuld bij de verkeersongevallen te laag zou den zijn. Wat sensatiejournalistiek betreft, meent de minister, dat verbetering uit den kring der journalisten zelf moet komen. Een alge meen verbod van bokswedstrijden ontbeert naar de minister meent, voldoenden grond. Hoewel de denkbeelden van de stichting tot wettelijke regeling van het Dierenrecht den minister van twijfelachtige waarde voor komen, behoeft het echter niet uitgesloten te worden geacht, dat de wettelijke bepa lingen in dit opzicht wijziging of. aanvul ling zouden verdienen. De instelling der ambtenarengerechten kan binnenkort tegemoet worden gezien. Een voorontwerp over een uniformverbod is in gereedheid gebracht. De minister stelt zich voor in een wijziging van het algemeen rijksambtenarenregle ment die op eenige punten in overweging is, mede de aangelegenheid van het dragen van een insigne (zooals het „gebroken ge weer") te betrekken. De vrees van sommige leden, dat door op heffing en samenvoeging van Voogdijraden het werk groote schade zou lijden, deelt de minister niet. (De regeering stelt bij nota van wijziging Ac opcenten op de invoertarieven opnieuw aan de orde.) Ach, welk droevig opgecenten Wordt ons nu toch weer bereid, Gok al oppert men die centen Slechts voor een beperkten tijd. 'k Weet niet. zoo ie is pleegte worden Tot een slsepend soori van kwaal. 't Zegt wei wat. dat het woord neercent Niet bestaat in onze taal. 'k Hoef u zeker niet te vragen, Hoe g' er tegenover bent. Nederland is zeer eendrachtig Althans in opsentiment. Zelfs het smeuïg hapje suiker. Dat ons 't leven neg- verzoet. Krijgt een zure bijsmaak, als het Het, en ons ontgelden moet. 't Geld. zegt men, moe! er toch komen, Dus die opsentenlie maar. F,11 men laadt op onze ruggen Nog eens een opcentenaar. Ais dit lang zoo voort moet duren, Staat de wereld op haar kop, Met haar opcenten en alles, Want dat wordt dan: centen op. P. GASUS. De goede zijde van de crisis. Gp een merkwaardige goede zijde wel licht de eenige van de crisis, vestigden de leiders van het oudste hinnenbeurtvaart- bedriji' le Amsterdam onze aandacht. Zooals in den oorlog de noodtoestand oor zaak werd van een geforceerde krachts inspanning, een uitbuiten van alle mogelijk heden, die in menig opzicht een geweldigen vooruitgang der techniek en der wetenschap tot gevolg had, zoo is in vele bedrijven ook de malaise op deze wijze een stuwende kracht geworden. Iedere óndernemer zocht naar nieuwe wegen, iedere ondergeschikte op zijn beurt trachtte zich verdienstelijk te maken, spande zich tot het uiterste in, alleen al om zijn positie in het bedrijf zooveel mogelijk te handhaven. Dit bracht goede resultaten met zich. Een voorbeeld met betrekking tot de binnenscheepvaart levert de fabricage van Dieselmotoren. Men kan zeggen, dat zij met sprongen is vooruit gegaan. Me is huiverig op het oogenblik, om nieuwe vindingen toe "te passen, kapitaal in veranderingen te steken, zeker, maar zoodra het vertrouwen wat meer hersteld zal zijn, zal blijken, dat men zelfs in dezen tijd van oogenschijnlijk algemeenen stilstand belangrijk vooruit ge komen is in economische bedrijfs-exploitatie en efficiency. Dat is een verschijnsel, waarover men zich verheugen kan in deze dagen. Er doet zich in de binnenvaart in het na jaar immer een tijdelijke opleving voor, die ook nu valt waar te nemen. De oogst is bin nen en wordt vervoerd, er is bietenvervoer, het loopt tegen Sint Nicolaas. Mocht deze opleving" doorzetten, dan is het wel zeker, dat de binnenvaart op zijn beurt veel werk zal geven aan andere industrieën. Want reparaties en vernieuwingen stelt men op het oogenblik alle, als het weer even kan, nog uit. PERSONALIA. Voor het- doctoraal-examen rechtsgeleerdheid is te Leiden geslaagd mej. C. van Mourik Broekman re Haarlem. Hongarije kan er prat op gaan den oudsten spoortrein van Europa te bezitten. Locomotief en wagens zijn zeventig jaar oud, verheugen zich in een uitnemende gezondheid en ver richten nog iederen dag hur. arbeid ten behoeve van het stadje Misko. INGEZONDEN AlF.DEDEF-I.INGEN N.V. JANSWEG 42, TEL 14049 Antenneaanleg door Vakkundigen NEDERLANDSCHE BOND. BRIDGE- OPRICIITING VAN EEN AFDF.ELING HAARLEM. Een 70-tal belangstellenden had Vrijdag avond gehoor gegeven aan de oproeping van het bestuur van den Ned. Bridgebond voor een vergadering in café-restaurant Brink- mann. om te komen tot de oprichting van een afdeeiing Haarlem en omstreken van boven- genoemden Bond. De vergadering stond onder leiding van den ondervoorzitter van den Ned. Bridge bond. den heer Croese. die het doel van den Bond uiteenzette en verschillende vragen beantwoordde. Staande de vergadering trad een 30-tal leden toe. Een commissie werd gevormd, bestaande uit mevr. Kooperberg en de heeren W. J. P. Schalken, Van Gooi en D. Stoutjesdijk. die zullen trachten nog meer loden te winnen en verdere regelingen zullen treffen. Op 18 November is er weer een vergadering om te komen tot een definitieve oprichting. Er zal dan ook een bestuur gekozen worden. Een proteststaking van 24 uur te Geneve. (3e blad. le pag.) Ons plan van werkloosheidsbestrijding. Wat men er in Den Haag van denkt. (le blad, le pag.) Tweede Kamer: Het einde der algcmceJic be schouwingen. (3e blad. le pag.) Dc herdenking van den Wapenstilstandsdag te Haarlem. (3e blad, 2e pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Roosevelt naar Europa? (lc blad. le pag.) C. Sipkcs: Reisbrieven uit Rusland. Op de Zwarte Zee. (5e blad. le pag.) Dr. W. G. N. van der Sleen: Over den Atlan- tischen Oceaan. Bonaire. (5e blad. le pag.) Willy van der Tak: Historische Vrouwen figuren Florence Nightingale. (5e blad. 2e pag.) Emmy J. Belinfante: De vrouw in de twintigste eeuw. (2e blad, 3e pag.) De groote uitvindingen. Het gas. (2e blad. le pag.) Karei dc Jong: Radiomuzick der Weck. Een voorbespreking. (5e blad, 3e pag.) J. II. dc Bois: Kanttcekeningen. (5e blad, 3e pag.) Uit de wereld van de film. (5e blad, 2e pag.) Het Haarlemsche Stadsbeeld: Dc Zijl weg. (5e blad, 2e pag.) Wat men er in Den Haag van denkt. Alle steun mag gebruikt voor werk. Zouden te Haarlem onmiddellijk 500 man aan het werk kunnen? Wij hebben eenige weken geleden mede gedeeld, dal de minister van Binnenlandsche Zaken. Jhr. Mr. Ch. M. Ruys de Boerenbrouck, ons plan tot werkloosheidsbestrijding in stu die gegeven had aan zijn referendaris den heer Meijer de Vries, hoofdinspecteur voor de werkverschaffingen. Onze redacteur de heer C. J. van Tilburg ontving daarna een uitnoodiging van den heer Meijer de Vries om over het plan een nadere bespreking te houden op het departe ment. De heer Meijer de Vries deelde het volgen de mede: Het is u bekend, dat de minister van Bin nenlandsche Zaken uw plan in mijn handen gesteld heeft 0111 hem daarover te rappor teeren. Wat ik u daarover zeg is een combi natie van mijn ambtelijke en persoonlijke meening, want in mijn bijzonderen werk kring is het heel moeilijk beide te scheiden. Intusschen mag men in geen geval uit het geen ik u vertel, afleiden dat dit het regee- ringsstandpunt is. De minister staat buiten hetgeen ik zeg. Allereerst kan ik u namens den minister de verzekering geven, dat de regeering niets liever doen zou, dan medewerken om het geld, dat thans door de overheid (rijk en gemeen ten) aan werkloozensteun wordt uitgegeven, te gebruiken om de werkloozen aan den ar beid te zetten. Wij zijn er allen van overtuigd, dat de gedwongen ledigheid een zeer ongun- stigen invloed heeft op het moreel der arbei ders. Alles wat ondernomen wordt om werk- loozeh aan den arbeid te zetten, kan op de sympathie der regeering rekening. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor de Haarlemsche werkloozen. maar voor allen. Wat de regee ring aan Haarlem toestaat, geldt zooals Haar lem's Dagblad terecht heeft ongemerkt voor alle 1100 gemeenten in ons land. De regeering doet i-eeds zooveel als moge lijk is. Bij de gesubsidieerde rijkswerkver schaffingen zijn thans 25.000 man werkzaam. Dat is op een totaal van 300.000 werkloozen een nog te klein percentage, maar het is heel moeilijk geschikte objecten lc vinden. Wat wij vinden kunnen of wat ons door gemeen tebesturen wordt aanbevolen, aanvaarden wij als dit eenieszins mogelijk is. Nu kom ik meteen op het belangrijkste punt var. uw plan. U bent van de veronder stelling uitgegaan, dat de werkloozensteun omgezet kan worden in normale werkobjec- ten. Wij zijn overtuigd, dat dit niet mogelijk is. omdat daaraan nadeelen en gevaren verbon den zijn. Tk heb de volgende berekening opgezet- Wij hebber, op het departement wel eens uitgerekend. dat als wij een arbeider in nor maal werk in een fabriek zetten en een gril den laten verdienen, daarbij een gulden en 50 cents komen voor materialen en ander* koster.. Veronderstel nu eens, dat wij 75.000 man (1'4 van het totaal aantal werkloozen 1 aan normaal werk zetten. Over het te betalen loon wil ik het niet hebben, ik wil aannemen, dat rijk en gemeenten dit geld op de looncn- de diensten weten te vinden, maar daarnaast houden wij de uitgaven voor materialen en andere kosten, die dus ten laste van de kapi taal diensten zouden komen. In uw plan zouden de arbeiders het normale loon krijgen met een maximum van f 30 per week. Als wij het gemiddelde loon dus op f 27.50 per week stellen, komt er voor eiken arbeider dus f 41.25 bij. For jaar wil dat voor 75.000 arbeiders zeggen f 161.625.000. Voor die f 101.625,000. die ten laste van den kapitaaldienst van rijk en gemeenten komen, zou dus geleend moeten worden. De minister van financiën zal het niet gewenscht achten om zulke groote bedragen te ieenen, en daar door wellicht gevaar zou kunnen ontstaan voor de veiligheid van onzen gulden. Zal kun nen worden toegestaan, dat de gemeenten hun kapitaaldiensten nog meer verzwaren en zullen deze dat zelf willen? Gaat men groote werken uitvoeren, dan is soms voor één gulden loon f 10 of f 20 noodig voor andere doeleinden. Ik kom weer met een voorbeeld uit uw plan. Onder de objecten die u opsomt voor de gemeente Haarlem, is ook de Brandweer kazerne. Stel dat die f 100.000 kost. dan is daaronder hoogstens f 40.000 aan arbcidsloo- nen in Haarlem. Die f 40.000 laat ik weer buiten beschouwing, want daarvoor kan wel licht de werkloozensteun gebruikt worden. Maar die f 60.000 voor materialen en andere kosten moet de gemeente Haarlem leenen. Die leening van f 60.000 ✓zou voor de Haar lemsche gemeentebeerootlng een jaarlijksche Jast aan rente en aflossing van ongeveer f 4000 beteekenen. Ik kan mij indenken, dat de Haarlemsche wethouder van financiën daartegen bezwaren zou aanvoeren. Zooals de zaken thans staan (zoo vervolg de de heer Meijer de Vries) zal het slechts mogelijk zijn om als objecten voor werkver schaffing te zoeker, naar werken, waaraan geen of althans weinig materialen gaan. Dat juist maakt het zoc ontzettend moeilijk. Maar met algemeene samenwerking is toch wel iets te bereiken. Met een sprekend voor beeld kan ik dit illustreeren. De provincie Noord-Holland wil haar kanalenplan uitvoe ren. Als dit op de normale wljZ/C gedaan zou worden, dat wil nvt ma^'tie1; kun nen daaraan wellicht ten hoogste 500 man werken. Als de machines daar entegen uitgeschakeld worden kunnen minstens 2000 man langen tijd werk bekomen. Maar elk zal beg rit oen. dat hel werk dan niet ecopomisch wordt aange pakt. De arbeiders, die bij machinale uit voering het normale loon zouden krijgen, moeten bij de uitschakeling van de machine genoegen nemen met een loon. dat wat lager is. Om die 2000 man aan arbeid te helpen, brengen rijk en provincie belangrijke flnan- cleele offers (het werk wordt immers met handkracht veel duurder!) en nu Ls het bil lijk. dat ook do arbeiders wat laten vallen. Het rijk stelt dezen eisch niet om de loonen te a nukken. maar om de uitvoering van het werk mogelijk te maken. De arbeid in de werkv^rsehaffin<?en onder scheidt zich nu eenmaal sterk van het nor male werk. Eenigen tijd geleden heeft mi nister Ruvs de werkverschaffing aan het Twente-Rijnkanaal in Overijsel bezocht. Wij stonden op een vernooeing, waar wij het ge heele terrein konden overzien. Links werd een normaal stuk uitgevoerd, daar zagen wij veel machines en bijna geen arbeiders. Rechts was het gebied der werkverschaffing, daar waren geen machines maar krioelde het van

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 1