BELASTING EN CRISIS.
Zeeuwsche mot.
Koude.
Het Belangrijkste.
DE OPLEVING.
BRANDWEER IN DE P. C. HOOFT
DOORGEDRONGEN.
50e Jaargang No. 15153
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Donderdag 17 November 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN AEGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hooldred.elrer: ROBERT
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMEN I ENp^f week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
f, 325, franco per post 3-55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 0-65. franco per post 0-72^4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTF.NTIëN: i_5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag cn aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(icdcrcn dag) I3 regels ƒ0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongesch
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim v 250
iktheid f 2000.-, Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400-, Verl
-, Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100—
es Duim f75-. Verlies Wijsvinger f 75—, Verlies andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
Belangrijke mededeelingen van den hoofdinspecteur
Eenige weken geleden publiceerden wij een
statistiek der belastingen te Haarlem. Daarin
werden gegevens opgenomen over het inko
men in de drie laatste belastingjaren.
Het aantal aanslagen was in het belasting
jaar 1929/1930 36.624 met een zuiver inkomen
van 90.859.572, tegen 38.205 aanslagen en
een inkomen van f 91.939.715 in het belas
tingjaar 1931/1932.
In het belastingjaar 1929/1930 werd belas
ting betaald berekend naar het inkomen m
1928, in het belastingjaar 1931/1932 naar het
inkomen in 1930.
Uit deze cijfers bleek dus, dat 1930, het
eerste jaar na de in October 1929 begonnen
crisis, het totaal der inkomens nog
1.070.000 hooger was dan in 1928, dat be
kend stond als een jaar van hoogcon
junctuur.
Dit feit behoeft evenwel zop zei het
hoofd van de inspectie der rijksbelastingen te
Haarlem ons geen verwondering te wek
ken. 1931/1932 was voor de belastingen nog
geen crisisjaar, want al viel 1930 al in de
periode van inzinking, er waren toen bijna
nog geen jaarwedden verlaagd. Dat is eerst
later gekomen. Bovendien werden in dat. jaai
de dividenden uitbetaald over de boekjaren
1929 der maatschappijen. Er werden toen ook
zelfs voor de cultuurmaatschappijen flinke
dividenden betaald. Ook voor den midden
stand was 1930 over het algemeen een heel
goed jaar. omdat geprofiteerd werd van de
sterke daling in den groothandel die niet tot
uiting kwam in de kleinhandelsprijzen. Voor
de meeste winkeliers was het inkomen over
1930 hooger dan in 1929.
De gevolgen van de crisis doen zich wel
zeer sterk gevoelen in het thans loopende
belastingjaar 1932 1933. Dat gaat dus over de
inkomens van 1931. De daling van bet- in
komen is door de inspectie voor Haarlem op
30?// geschat Voor deze schatting bestonden
goede 'grondenUit een onderzoek is o.a. ge
bleken. dat do dividenden van .750 bekende
maatschappijen 40minder zouden, opbren
gen dan het vorige jaar.
De'achteruitgang doet zich zeer sterk ge
voelen' in de belastingopbrengst nu groote
BELANGRIJKE ORDER VOOR
NEDERLANDSCHE INDUSTRIE.
„Werkspoor" bouwt vier
brugoverspanningen.
VOOR DE WAALBRUG TE NIJMEGEN.
Haar het Handelsblad verneemt, is onder
hands aan „Werkspoor" te Amsterdam op
gedragen de vier kleinste overspanningen te
leveren voor de nieuwe Waalbrug te Nijme
gen. Over de levering van de middelste over
spanning zal wellicht een aanbesteding ge
houden worden. De bouw zal eveneens indien
eenigszins mogelijk, door de Nederlandsche
nijverheid geschieden. Men rekent er thans
op. dat-de bouw van de Waalbrug tegen het
einde van 1935 voltooid zal zijn.
In de tweede helft van het volgende jaar
kan men met de montage van den boven
bouw beginnen. De vier kleine overspan
ningen hebben een lengte van 72 en 95 meter
en de vijfde zal 244,10 M. lang zijn.
MINISTERS WEER ALS
GETUIGEN OPGEROEPEN.
IN DE ZAAK VAN „DE TRIBUNE".
Naar wij reeds meldden wordt op 8 Decem
ber te Amsterdam in hooger beroep de straf
zaak behandeld tegen den directeur en twee
medewerkers van het dagblad De Tribune.
Men zal zich herinneren, dat in eerste
instantie de verdediging, gevoerd door mrs.
S. de Jong en P. van 't. Hoff Stolk in een
der zaken de buitenlandsche politiek der
regeering betreffende als getuigen gedag-
vaart had de ministers Beelaerts van Blok
land en S. de Graaf. Toen de ministers niet
waren verschenen weigerde de rechtbank
een nieuwen dag te bepalen voor behandeling
van de zaak ondanks het beroep van de ver
dediging op artikel 282 Wetboek van Straf
vordering. Deze beslissing trok sterk de aan
dacht in juridische kringen.
Bij de behandeling in hooger beroep zijn
beide minister thans opnieuw gedagvaard,
terwijl wij vernemen, dat de verdediging zich
ook nog per brief tot beide ministers heeft
gewend, waarin zij te kennen heeft gege
ven. dat zij de dagvaarding onmiddellijk
deed uitgaan, toen de datum van behande
ling bekend was. teneinde het den ministers
mogelijk te maken, hun ambtsbezigheden zóó
in te richten, dat het Hof geen anderen dag
behoeft aan te wijzen wegens hun niet ver
schijnen. Hieruit blijkt dat de verdediging on
der geen beding wenscht af te zien van het
hooren van deze beide getuigen.
vermogens en inkomens zijn getroffen, want
die betalen ook progressief meer. Vele men-
schen die vroeger veel belasting betaalden
hebben door klappen op de beurs veel gele
den. De personen die hun inkomen hadden
uit effecten kregen veel minder aan dividend,
terwijl er bovendien velen zijn die bij specu
laties belangrijk verloren hebben, en door de
banken voor de consequenties gesteld zijn.
In 1931 gingen de winkelzaken in het al
gemeen slecht, fabrieken werd geheel of ge
deeltelijk stilgelegd, waardoor personeel ont
slagen werd.
Het is nog niet bekend of de opbrengst
van het belastingjaar 1932 1933 mee of
tegen valt. Juist in de komende dagen zou
de hoofdinspecteur op verzoek an den Haar-
lemsche wethouder van financiën een onder
zoek instellen. Vermoedelijk zal dus binnen
kort daarvan iets naders bekend worden.
De gemeente Haarlem heeft, toen zij hoorde
dat de daling der inkomens voor 1932/1933 op
30 pCt. geraamd werd, het aantal opcenten,
dat 3060 voor de Gemeente fondsbei as ting
was, ongeveer tot 80, terwijl Haarlem boven
dien in de 2e klasse werd gebracht.
De vooruitzichten voor het belastingjaar
19331934 zijn zoo verklaarde de hoofd
inspecteur ons nog veel slechter dan voor
1932—1933. In laatstgenoemd belastingjaar
waren er nog maatschappijen die over het
boekjaar van 1930 een behoorlijk dividend
ui tkeerden, maar over 't boekjaar ever 1931 is
daaraan in het geheel geen denken. Boven
dien is de toestand in den handel en de in
dustrie nog verslechterd. Eenige duizenden
personen, die langen tijd werkloos zijn, moes
ten varl het kohier worden afgevoerd. Een
schatting over 19331934 kon de hoofd
inspecteur nog niet deen, maar hij achtte de
achteruitgang zeer belangrijk.
De hoofdinspecteur had inlichtingen ont
vangen di? wezen op een opleving die in den
laatsten tijd geconstateerd wordt.
Maar zoo voegde hij er aan toe als
die opleving zich dooreet, komt zy voor de
opbrengst der belastingen pas over eenige
jaren tot uiting.
OPLICHTING MET GEVEILDE
SCHILDERIJEN.
VALSCHELIJK VOOR MODERNE
MEESTERS VERKOCHT.
In de Telegraaf lezen wij, dat te Parijs ont
dekt is, dat schilderijen, die op een veiling te
Amsterdam verkocht waren, ten onrechte
zijn toegeschreven aan moderne Fransche
meesters. In de catalogus stond vermeld, dat
de schilderijen afkomstig waren uit de ver
zameling van een zekeren Chanterou, oud
secretaris van de Salon d'Automne. Deze zou
ze van de kunstenaars zelf ten geschenke
hebben ontvangen.
Een snel onderzoek bij verschillende kun
stenaars bracht aan het licht, dat daarvan
geen sprake was. Bovendien is een Chante
rou nimmer secretaris van den Salon
d'Automne geweest.
Men spreekt van een oplichting op grooten
schaal en reeds zijn besprekingen gevoerd om
de zaak gerechtelijk te vervolgen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
De dief liet al het zilver liggen.
Hij nam slechts goud, die looze vos.
Hij kaapte namelijk uit het schuurtje
de brandstoffen van Hoenderdos.
(Iji de Staten van Zeeland icordt
een bégrooiingspost voorge
steld tot bestrijding van de
mot in ds Statenzaal).
Niets blijft vrij op deze aarde,
Alles treft een zelfde lot.
Er komt zelfs in Zeeuwsche Staten
Op den langen duur de mot.
't Is misschien ook wel verklaarbaar.
Als je het eens zoo beziet:
Van de moties naar de motjes
Is één stapje, meer ook niet,.
Viermaal duizend harde guldens
Moeten dienen voor den strijd,
In die statige omgeving.
Tegen 't spook der mottigheid.
Nou, men zal die wel voteeren,
Want liet Zeeuwsche Statenlid
Voelt een krieblig onbehagen
Als hij op zijn zetel zit.
Men heeft bovendien geen keuze,
Als men wil dat 't anders wordt
Met den zit der Zeeuwsche Staten,
"t Is een motje, in het kort.
Mochten wij nog eens beleven,
Dat men eerlang erin slaagt.
Dat uit 's lands vergaderealen
Alle mot wordt weggevaagd.
P. GASUS
Enkle „trouwe lezers" lazen
Mij een vlot berijmde les.
Met. mijn rijmpje over koude.
Als het offer onder 't mes.
In een korte samenvatting
Klinkt hun zang: Wat is dat nou,
Vraag jij, rijmelaar, om regen,
Vrees je voor een beetje kou?
Ik gevoel me altijd dankbaar
Als men mij wat hooren laat,
Door die interesse voel 'k me
Rijmer haast van Waterstaat.
Ook al wil men mij dan wijzen
Op mijn ongelijk, mijn fout.
Het bewijst, dat 'k word gelezen
En dat laat mij lang niet koud.
Waarlijk, ik kan best verdragen,
Vrienden, dat ge rv' eens laakt,
Ik ben blij dat 'k Li de koude
U hierdoor heb.... warm gemaakt.
DE 125.000ste INWONER.
We maakten gisteren melding van het
feit. dat door de firma Jac van Weert een
wieg beschikbaar gesteld is voor de 120.000ste
inwoner. Dit getal is. zoo men weet. niet
juist. Het moet zijn de 125.009ste inwoner.
MAATSCHAPPIJ TOT NUT VAN
'T ALGEMEEN.
Maandag 21 November a-s. wordt voor de
leden van het Departement Haarlem in den
foyer van de Gem. Concertzaal en vertoo
ning, gegeven van de natuurwetenschappe
lijke film „De wonderen van het Heelal", met
toelichting door den heer J. C. Mol, alhier.
G. h.
CRISISCOMITé
f 5.—
F. DOMELA NIEUWENHUIS.
A.s. Zondagmorgen zal in gebouw „Cae-
cilia" Jansstraat, evenals vorige jaren, een
herdenkingsvergadering worden gehouden
van den sterfdag van wijlen F. Domela
Nieuwenhuis. Spieker is de heer Jacques Rees
uit Arnhem, met als onderwerp de Domela
Nieuwenhuisherdenking en de hedendaag-
sche socialistische beweging.
r -
**3
-- ST". - -
Onder enorme belangstelling heeft te Moskou de teraardebestelling plaat.; gehad van mevr.
Stalin, de vrouw van den Russischen dictator. De stoet in de straten van Moskou begeleid
door, het „Roode Leger;',
VERKIEZINGSUITSLAG
DENEMARKEN.
IN
Linksche meerderheid
behouden.
VERDER WEINIG VERANDERING.
TWEE COMMUNISTEN IN I)E KAMER
GEKOMEN.
KOPENHAGEN. 17 Nov. (V. D.I Vo'.gcns
den voorloopigen eind-uitslag van de Deen-
sche verkiezingen zal het nieuwe Folketing
als volgt zijn samengesteld:
Venstre-partij (linksche conservatieven) 39
zetels (44)
Conservatieven 27 zetels (24)
Sociaal-democraten 62 zetels (61).
Burgerlijk radicalen (Democraten) 14 ze
tels (16)
Noord-Sleeswijksche partij 1 zetel (1)
Rechtspartij 4 zetels <3»
Communisten 2 zetels (0).
Hoewel de conservatieven een belangrijke
overwinning hebben behaald, wordt de regee-
r in gsm eerderheid, die bestaat uit .sociaal-de
mocraten en burgerlijke democraten, hier
door niet aangetast. De regeer in gspa r t ij e n
s.-d. en radicalen beschikken over 76 van de
149 zetels.
De communisten, die voor het eerst zelf
standig aan de verkiezingen deelnemen, heb
ben een behoorlijk succes te boeken en kor
men met twee leden in het parlement. De
nation aal-socialisten kregen in totaal slechts
756 stemmen.
Minister-President S fanning beschouwt
den verkiezingsuitslag als een votum van
vertrouwen van het land in het tegenwoor
dige kabinet. De Minister van Buitenlandsche
Zaken Munch verklaarde, dat dit de eerste
verkiezing is. waarbij een regeering tijdens
.een crisis een overwinning heeft behaald.
OPBRENGST DER RIJKSMIDDELEN"
In October j.l. hebben, naar het Handels
blad meldt, de Rijksmiddelen bijna vijf mil-
lioen meer oogebracht dan in dezelfde maan?
van het vorige jaar. Gedurende de afgeloo-
pen tien maanden bleef de opbrengst eva
wel 33 millioen lager dan gedurende diezelfd
periode van 1931.
Moeilijke situatie voor den Duitschen Rijks
kanselier Von Papen. Onderhandelingen,
met Centrum 'mislukt.
(2e blad, le pag.)
Zal Amerika dc Europecschc betalingen per
15 December eischen?
(2e blad, lc pag.)
Ons plan voor werkverschaffing. Het Haag-
sche standpunt.
(4e blad, le pag.)
Een nieuwe explosie op dc P. C. Hooft.
(le blad, le pag.)
Dc bekende schrijfster Carry van Bruggen
overleden.
(le blad, 3e pag.)
ARTIKELENENZ.
Jhr. mr. B. cie Jong van Beek en Donk: Dt
ontwapeningsconferentie.
(2e blad. le pag.)
Jhr. dr. J. C. Mollcrus: Engeland—Denemar
kenDuitschland.
(2e blad. 2e pag.)
Kapok moet er allereerst van
profiteeren.
Gelijk met de cacao, zoo is het met de
kapok.
Amsterdam is een groote markt voor kapok
En de voornaamste afnemer van kapok is
Duitschland. Geen wonder dus dat de de-
viezenverordening een zeer ongunstlgen in
vloed heeft op den ka pokhar.d t l. Maar in
dien er in dit opzicht ook maar eenige ver
betering valt waar te nemen, dan moet de
kapok een der eerst? artikelen zijn. dat er
van profiteert Want het artikel Is goedkoop,
zoo goedkoop, dat de van ouds bekende sur
rogaten. zooals zeegras en wolvlokken, er
nauwelijks meer mee concurrceren kunnen.
Iedere vermeerdering van kooplust moet
kus den kapokhandel ten goede komen. Blijft
lus de kooplust afnemen of nihil.' dan heeft
et kapok niet veel te verwachten.
Maar tot nu toe was de handel niet slecht.
Beeld van ontzettende verwoesting.
Nieuwe explosie in het
achterschip.
Nu brandslangen naar binnen gebracht
Woensdagmiddag te ongeveer half vier
sloeg het vuur even achter het middenge
deelte van de „P. C. Hooft" weer fel uit. Dc
drijvende stoombrandspuit „Jan van der
Heyde" lag nog steeds aan den stuurboord
kant. over welke zijde het schip slagzij maakt,
gemeerd. Voor het werk in het inwendige van
het schip heeft dit schip rook maskers, zuur
stofmaskers, snij-aparaten en ander mate
riaal aan boord. Behalve hoofdbrandmee.ster
M. Brunei de Rochebrune, de hoofdingenieur
L. J. van Thiel en de scheikundige der"brand
weer, de heer H. R. Mol heeft ook de com
mandant de heer C. Gordijn Jr.. een inspec
tietocht door het schip gemaakt. Er werd nog
steeds op plaatsen, waar succes van dit werk
verwacht ken worden, met drie stralen water
gegeven. Ook de „Jason" wordt voor even
tueel noodzakelijke assistentie gereed gehou
den-
In de lagere regionen van het midden- en
achtergedeelte van de ..P. C. Hooft" zet het
vuur zijn verwoestingswerk nog voortdurend
voort.
Woensdagmiddag 3 uur havenmeester
v. d. Poll was toen juist eens poolshoogte
gaan nemen sloegen de vlammen, die hun
voedsel vinden in de door dc machinekamer
stroomendc olie hoog uit dc achter den
schoorsteen gelegen open kappen boven deze
ruimte Omstreeks dit tijdstip had in het
achterruim, ter zijde waarvan tunnels loo-
pen, een lievige explosie plaats, gepaard
gaande met hoog opschietende vuurtongen.
De brandweer heeft deze plaats met groote
hoeveelheden water bestookt, evenwel zon
der succes. Eerst stegen roodzwarte rook-
massa's omhoog, doch weldra kreeg de don-
kerroode gloed van het vuur weer de over
hand. en deed zich het doffe gedreun van
cxp'.odeerende gassen hooren. Dc bakboord
kant van het schip is gloeiend heet en de
huid is op verschillende plaatsen eenigszins
uitgezet. De vrees, dat een of meer scheeps-
piaten waartegen aan den buitenkant nu
en dan ter afkoeling eenige stralen gericht
worden zich zullen begeven, met als mo
gelijk gevolg, dat de brandende olie zich over
het IJ-water verspreidt, is dan ook niet ge
heel ongegrond. De mot een speciale instal
latie voor het wegscheppen van brandende
olie uitgeruste boot van den reinigingsdienst
bleef dan ook des avonds en des nachts in
de onmiddellijke nabijheid van de P C. Hooft
op haar post. evenals de drijvende stoom
brandspuit „Jan van der Heyde" en een mo
torboot van de politie. Het is nu wel duidelijk
gebleken dat tegen de brande oliemassa
weinig valt uit te richten: niettemin zullen
de brandweerautoriteiten, als dc gelegenheid
tot krachtig ingrijpen zich onverhoopt mocht
voordoen, daarvan zonder aarzelen gebruik
maken.
Het schip heeft nog steeds ernstige slag
zij naar stuurboord, doch een sleepboot van
de firma Goedkoop houdt met een stalen
tros het achterschip voortdurend legen den
grond van het talud van het IJ gedrukt, zoo
dat er weinig gevaar bestaat dat de slagzij
grooter zal worden.
Te ongeveer 11 uur 's avonds is de ge
noemde ploeg van de brandweer door een der
ongeveer midscheeps liggende werkpoorten
aan stuurboord kant naar binnen gedrongen,
waarna zij een inspectietocht door het schip
heeft gemaakt. Men heeft daarbij geconsta
teerd. dat midscheeps de huid aan bakboord
zijde nog gloeiend is; die aan stuurboord
zijde bleek veel minder heet te zijn-
Een ontstellende gewaarwording krijgt
men als men door de patrijspoorten terzijde
van de ingangspoort een blik naar binnen
werpt; de volkomen uitgebrande eetzaal le
klasse, waar het nog steeels rookt en smeult,
geeft met haar resten van stoelen en haar
krom getrokken pilaren, die eens het prach
tige plafond gesteund hebben, een beeld van
ontzettende verwoesting te zien.
De bedoeling van de brandweer is te on
derzoeken waar zich precies de vuurhaarden
bevinden, om dan naar bevinding haar ver
dere houding te bepalen. Waar dc rook een
verder doordringen zou kunnen beletten, zal
van gasmaskers gebruik worden gemaakt.
Zoo zijn reeds door de patrijspoorten ver
schillende slangen naar binnen gebracht cn
op plaatsen, waar men open vuur aantrof, in
werking gesteld. In het bencdcnruim aan
bakboord kant was het nog één brullende
vlammenzee; enkele persvertegenwoordigers,
die vanmorgen door dc .stuurboordspoort het
Inwendige van het schip betraden, moesten
vanwege dc groote hitte, die hen tegemoet
straalde, cn ook door het niet zeer vriende
lijk reageeren van de brandweer-autoriteiten
op deze demonstratie van beroepsijver en
moed. haastig den aftocht blazen.
Aangenomen kan worden dat het voorna
melijk de olie in een of meer van de groote
olietanks is. welke thans opbrandt, doch
vooralsnog is het niet mogelijk, vast te stel
ler.. hoe precies de situatie dier tanks is,
aangezien dieper doordringen naar dit ge
deelte onmogelijk is.
