Raddraaiers.
DE OPLEVING.
Het Belangrijkste.
P I R I T U S
50e Jaargang No. 15154
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Vrijdag 18 November 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
f325, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTF.NTIëNI5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(icdcren dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 10.10, uitsluitend a contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim v 250.-, Wijsvinger f 150—, Elke andere vinger f 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op bet Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vingci f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 18 November.
Een Huilende Generaal.
De Engelsche bladen vergasten hnn lezers
op het verslag van een rede die generaal
Seep- aan een diner van de Authors' Club
heeft gehouden. De generaal heeft bij deze
gelegenheid allerzonderlingste taal gesproken,
en is tenslotte van aandoening daarover gaan
huilen. U vindt dit misschien een beetje mal.
Wat hij vertelde was evenwel nog veel maller.
Volgens hem hadden de Duitschers den
oorlog „volledig, definitief en beslissend ge
wonnen op 30 Maart 1918". Maar zij wisten
het niet. Zij hadden het, om zoo te zeggen,
niet gemerkt. En toen ging de oorlog dus maar
door, want de gealliëerden hielden natuurlijk
zorgvuldig het feit geheim, dat zij hem ver
loren hadden. In de laatste maand van den
strijd (dat moet dus in October of November
pas geweest zijn) keerde de kans door toe
doen van een jongen luitenar-t, die den poëti-
schen familienaam Flowerdew droeg, en d?
zoon was van een Engelsehen dominé. Vol
gens generaal Seely had deze jonge luitenant
zóó dapper gevochten dat hierdoor de kans
keerde in „den grootsten veldslag' der his
torie". De jonge luitenant, die dolgraag het
Victoria Cross de hoogste Engelsche militai
re onderscheiding) wou behalen, sneuvelde in
den slag. De herinnering hieraan deed gene
raal Seely in tranen uitbarsten, veertien jaar
na dato. Het Victoria Cross werd posthuum
verleend, en Flowerdew's zuster kreeg het.
Aldus de hoofdinhoud van dit dwaze ver
haal. Generaal Seely is een der militaire des
kundigen in Genève, wier stoere arbeid de
ontwapening belet. Hier hebt u meteen een
roerend beeld van zijn deskundigheid. Ooit
gehoord van een land dat een oorlog won en
het niet merkte? Ik ook niet. Ooit gehoord
van een luitenant, commandant van een sec
tie, die door vooruit te galoppeeren, met zijn
sabel te zwaaien en in een handgemeen te
sneuvelen, de kans deed keeren in een mil-
lioenenoorlog? Nee hoor, ik ook niet. Laten
we het maar ronduit zeggen: zulke praatjes
zijn pure onzin. En dat wordt. Godbetert, in
een tijd als deze aan het publiek in Engeland
opgedischt in ae hoop, dat het zulke dingen
nog slikt!
Ik vind den dood van luitenant Flowerdew
niet minder betreurenswaard dan die van de
•overige tienmillioen jonge kerels,
■die in den krankzinnigen oorlog 1914-1918
werden opgeofferd aan valsche leuzen, aan
valsche ideeën van glorie en overwinning. Als
er één ding is dat nu wel volkomen vaststaat,
voor de geheele wereld, dan is het dat ieder
land in dien oorlog verloren heeft. De geheele
wereld is erdoor ontwricht en in diepe ellende
gebracht, niet het minst Engeland-
Daar komt me nu zoo'n generaal, die den
Onbekenden Soldaat blijkbaar een te vaag
begrip vindt, diept een jongen luitenant uit
zijn herinnering op, promoveert hem tot „the
boy who won the war", en probeert nota bene
nog enthousiasme bij de menigte te wekken
voor een ramp. die onnoemelijk leed over de
geheele wereld heeft gebracht. Het is om van
te walgen!te walgen van het valsche
gevoel, de grove onwaarheden, de domme na
tionalistische opzweeperij. Bah!
Het is om te lachen, te hoonlachen, als
men leest dat de Duitschers op 30 Maart 1918
„den oorlog gewonnen hadden, maar het niet
wisten", en bedenkt dat de huilende generaal,
die deze gloednieuwe onzin verkondigt, naar
Genève gestuurd is als „militair deskundige"
van een groote natie.
Een groote natie, die evenals alle ander?
volken den stommen, bruten oorlog ver
vloekt, en die niet bereid zal zijn den vol
gende te gaan vosren. Daarvan blijf ik
overtuigd, al komt er straks misschien een
Duitsche generaal die snikkend den dnïk-
bootcommandant bezingt die de Lusitania
torpedeerde en daarna een snotterende
Fransche generaal die den piot herdenkt
die het eerst in een gaswolk rende, na ver
zekerd te hebben dat hij het „heelijk"
vond.
Luitenant Flowerdew had ook, voor hij
zijn gevaarlijke opdracht kreeg, gezegd dat
hij het ..heerlijk" vond. Hij is er niet meer
om het te bevestigen. Maar als het waar is,
was hij denkelijk net uit Engeland aange
komen, en besefte hij den afschuwelijken,
weerzinwekkenden poel van laagheid, ge
meenheid en menschenmoord, die de ooriog
is. nog niet. Evenals luitenant Raleigh in
Sheriffs „De Groote Reis".
Weet u nog wel?
R. P.
ZONDAGSSCHOOL-CONFERENTIE
Zaterdagmiddag 26 November a-s. wordt in
het wijkgebouw van de Oosterkerk (Zomer-
kade) alhier een Zondagsschool-Conferentie
gehouden onder leiding van den heer II. A.
De Boer Azn., secretaris der Ned. Zondags-
school-Vereeniging.
O.m. zal worden besproken de voorberei
ding voor het vertellen op de Zondagsschool.
R.K. BOEREN EN TUINDERS
De iaarlijksche vergadering van den R.K.
Diocesanen Land- en Tuinbouwbond in het
Bisdom Haarlem, wordt gehouden op 23 No
vember in het St. Bavo-gebouw te Haarlem.
Vóór de algemeene vergadering wordt een
Stille H. Mis ongedragen in de Kerk aan de
Jansstraat, door den geestelijk-adviseur, Rec
tor J. P. J. Kok.
De agenda bevat niet. minder dan de be
spreking van ruim honderd voorstellen.
Tientallen afdeelingen hebben de stoffe
lijke nooden van de bij hun aangesloten le
den aan het hoofdbestuur bekend gemaakt.
,P. C. HOOFT" BRANDT
STEEDS FELLER.
Gevaar voor het uitstroomen van
brandende olie.
MAATREGELEN DOOR DE VLAMMEN
ONMOGELIJK GEMAAKT
DRIE MAN VAN DE BRANDWEER LICHT
GEWOND.
Dichte rookwolken, afkomstig van de
brandende „P. C. Hooft", zijn Donderdag
over het Amsterdamsche havengebied ge
trokken. Geweldige vlammenzuilen, die tot
boven den schoorsteen uitreiken gaven een
gloed, die tot in de stad te zien was. Het
maakte een diepen indruk op de talloozen,
die met bootjes van allerlei ondernemingen
tot in den nacht door den kouden wind naar
ae plaats van den brand voeren.
Het achtergedeelte van het schip heeft zich
reeds een meter in den IJbodem geboord, en
achter de achterste mast staat het water in
wendig gelijk met de waterlijn. Hierdoor is
het gevaar ontstaan, dat de olie, die nu op
het water drijft door de patrijspoorten naar
buiten stroomt en zich brandende over het
IJ verspreidt. Het voorschip is ongeveer 1.20
M. gezakt, doch het kan nog 3 M. zinken,
voor het op den bodem een steunpunt zal
vinden.
Men kan wel aannemen, dat de explosies
tanks en pijpleiding vernield hebben en de
olie zich nu naai- alle kanten in het schip
kan verspreiden.
De dienstpoort, waardoor men Woensdag
nog naar binnen ging, was Donderdagmor
gen al niet meer te bereiken, vlammenton
gen van tien meter spoten naar buiten.
De Jan van der Heyden bleef steeds in de
buurt om de wacht te houden.
Wanneer, naar Donderdag gevreesd werd,
de waterdichte schotten in het voorschip,
die nog steeds intact zijn, het zouden opge
ven. zou het voorschip ook dieper zinken en
zouden de dienstingangen in de „breeks" op
de waterlijn komen te liggen, door welke dan
weer brandende olie op het water zou kunnen
komen. Daarom waren na overleg van ha
venmeester, brandweer autoriteiten en de
directie van de Amsterdamsche Droogdok-
Mij. Donderdag werklieden van deze maat
schappij begonnen water en vuurdichte
schotten te plaatsen op deze bedreigde gedeel
ten. Allereerst zou echter de brandweer voor
de opening 'n muurtje van vuurvaste steenen
optrekken, om krom trekken van de nieuwe
platen of bouten te voorkomen.
Donderdagavond brak echter opnieuw
de brand in het middenschip met nog groo-
ter felheid uit, zoowel aan stuurboord als aan
bakboord, waardoor men dit werk moest sta
ken. De Jan van der Heyden trachtte met het
waterkanon tevergeefs de omi-ingende
gloeiende platen af te koelen.
Plotseling sloegen steekvlamen naar
buiten, waardoor de hoofdbrandmeester-in
genieur van de brandweer de heer Van Thiel
de brandmeester Haarsma en de brandwacht
Hagenaar licht in het gezicht gewond wer
den. De beide laatsten hebben daarna geen
dienst meer gedaan.
Het gevaar van het uitstroomen van de
brandende olie heeft men dus Donderdag
nog niet vermogen te keeren.
DE OPLEVING.
In onze mededeelingen over de teekenen
van opleving, die zich voordoen in den han
del konden wij de aandacht vestigen op een
goede zijde van de crisis, 11I. de dadendrang,
die er bij velen door ontstaan is. Wij noem
den toen als voorbeeld de verbeteringen,
aangebracht aan Dieselmotoren.
De N.V. Kromhout Motoren fabriek te Am
sterdam v.h. D. Goedkoop, deelt ons thans
mede, dat als resultaat van die voortgezette
inspanning haar aandacht gevestigd werd
op lichte, sneiloopende dieselmotoren, die zij
echter om de bezwaren van de ..kinderziek
ten" te ontgaan besloot niet zelf te. ontwer
pen. doch in licentie te vervaardigen. Zij
koos daartoe den besten motor op dit gebied,
die van L. Gardner Sons, Manchester, wel
ke firma reeds verscheidene jaren op dit ge
bied haar sporen heeft verdiend.
De voordeelen van den Diesel-motor voor
weg-transportdoeleinden tegenover den ben
zine-motor, hoewel nog slechts bekend aan
een kleine groep ingewijden, zijn zóó be
langrijk. dat als zeker mag worden aangeno
men, dat wij hiermede een nieuw arbeidsveld
openen, dat groote toekomstmogelijkheden
in zich draagt, aldus de firma N.V. Goedkoop.
Ook de bouw van complete wagens, wellicht
in samenwerking met bevriende onderne
mingen. wordt overwogen, waardoor Neder
land weder een eigen auto-industrie zou be
zitten, wel niet voor personen-wagens met
benzine-motoren. doch voor vrachtwagens
en bussen met Diesel-motoren.
SLECHTS 15 OPCENTEN OP
BIERACCIJNS?
AMENDEMENT KORTENHORST-FEBER.
Dr. L. G. Kort-enhorst en ir. L. J. M. Feber,
R.K. leden van de Tweede Kamer, hebben,
naar het Handelsblad meldt, twee amende
menten ingediend, waarvan de bedoeling is.
te bewerkstelligen, dat in plaats van dertig,
slechts vijftien opcenten op den accijns op
bier worden geheven.
Hoenderdos is ook voor
Brechcokes
hef voordeeligste adres.
Want U hebt van droge brechcokes
Steeds bezuinigings-succes
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Hedenavond vangt de zesdaag-
sche wielerwedstrijd te Am
sterdam aan-)
Wel, vandaag klink;, dus het startschot
Voor het wielersportfestijn.
Waardoor Nederland dan cindlijk
Ook volmaakt modern zal zijn.
Door de dagen en de nachten,
In den naakten morgenstond,
"t- Is om duizelig te worden.
Steeds door draaien ze maar rond.
Rondjes, rondjes, al maar rondjes,
Hoe een mensch 't verdragen kan,
Snap ik niet, bij de gedachte,
Word je er haast dronken van.
Zesmaal vierentwintig uren
En één extra in 't verschiet,
In een week zoo volgeladen
Telt een enkel urntje niet.
Het is de volwassen menschheid,
Die een kinderspel hervond,
't Spel: van klap 'ris in de handjes.
Draai het wieltje nog'ris rond.
Zij vertrekken van een streepje,
Dwars geteekend op de baan,
En ze komen na zes dagen
Bij hetzelfde streepje aan.
Eentje is een rondje achter.
D'ander is een rondje voor.
Maar er loopt bij ieder rondje
Weer datzelfde streepje door.
Buiten is er frissche koude
Binnen warmte, mistig blauw.
Waar ze raien, raien. raien
In het groote R. A. I. gebouw.
P. GASUS.
De veemeti vol.
Onze enquête naar teekenen van opleving
strekten wij ook uit tot het veembedrijf.
Want van de vermeerderde drukte in de
haven zijn de veemen wel in de eerste plaats
aangewezen om den gunstigen invloed te
ondexwinden. De inkomsten van een veem
zijn vooral afhankelijk van het vlottende ka
rakter van de inventaris. Wanneer voor een
partij goederen een maand huur betaald
wordt, en deze partij verdwijnt na een week,
waarna volgens gebruik bij de veemen
voor een nieuwe partij opnieuw een maand
huur betaald wordt, en ook deze verdwijnt
na veertien dagen, om plaats te maken voor
een nieuwe, dan doet het veem goede zaken.
Het heeft er dus niet alleen belang bij
om de pakhuizen vol te laden, maar ook om
ze zoo spoedig mogelijk weer leeg te zien. Een
veem is een doorgangshuis, en hoe meer er
door gaat hoe beter.
Welnu, er is voldoende ingeklaard, de laat
ste maanden, bijvoorbeeld in graan en thee;
de pakhuizen van het veem liggen vol. Dit
deelde ons een veemdirecteur mede. Hoe snel
zij leeg zullen raken, dat hangt slechts af
van den lust tot koopen van het publiek, en
wanneer het inderdaad juist is. dat de toe
stand zich wat consolideert en er meer ver
trouwen komt, dan staan de veemen er niet
slecht vooi-.
DE NIEUWE WETHOUDER VAN
BL0EMENDAAL
Zooals in ons verslag van den Raad der ge
meente Blocmendaal te lezen is. is de heer
A. J. Prinsenberg verkozen tot wethouder dier
gemeente.
De heer Prinsenberg. die behoort tot. de
R.-K. Staatspartij, oefent sedert 1916 te Bloe-
mendaal en Overveen het beroep van archi
tect uit. Sedert 1916 heeft hij zitting in den
Bloemendaalschen Raad.
In het particuliere leven oefent hij de
functies uit van: penningmeester der Wo-
ningbouwveree'niging „Bloemendaal" (sedert
1915) en secretaris van de R.-K. Architecten-
vereen iging.
Wanneer de heer Prinsenberg in den Raad
het woord voert, wordt steeds met aandacht
geluisterd naar zijn betoog, dat altijd blijk
geeft van groote belangstelling in de gemeen
te zijner inwoning.
TEGEN HET VERVOER PER
VRACHTAUTO.
VERLAAGD TARIEF DER SPOORWEGEN.
Het Handelsblad verneemt dat er een
nieuw verlaagd tarief is ingevoerd voor het
vervoer van goederen van Parijs naar Roo-
zcndaal en omgekeerd per spoor.
Voor toepassing' van dit tarief, dat voor alle
goederen geldt komen ingevolge overeen
komst van de Fransche. Belgische en Neder
landsche spoorwegen slechts die zendingen
in aanmerking, waarvan het vervoer van
en naar Nederlandsche stations van en naar
Roozendaal per spoor geschiedt, daar de be
doeling is door middel van dit tarief het
vervoer per vrachtauto tegen te gaan.
EEN SCHOOL-OPERETTE VAN
JEANNE BACILEK.
Jeanne Bacilek, coloratuur-zangeres, com-
poniste-dirigente, heeft een nieuwe kinder
operette geschreven en gecomponeerd ge
naamd „Win tersprookje".
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
La Gaïté Raaks Y~3
Haarlem
ZATERDAG PRIJSDANSEN
FRAAIE PRIJZEN
lederen avond Dansen van 8 tot 12 uur
PRIMA DANS-ORKEST 5 Wills
o. d. leiding TOM v. d. SPEK
Gerhard Hauptmann de beroemde Duitsche auteur heeft de gouden medaille van de
Pruisische Staatsre(jeering ontvangen. Dr. Bracht 'links, overhandigt de onder.suici
ding aan den grijzen kunstenaar. Op de foto ziet men non verder naar rechts mevrouw
Hauptmann en minister Von Gayl.
VOOR HERMAN HEUFF.
Wij vragen uw sympathie voor den schilder
Herman iieuff. Hij heeft- er recht op, en hij
heeft haar bovendien hard noodig. Wij vragen
u. die sympathie in daden te toonen. de ten
toonstelling van zijn werk te bezoeken en
dam* iets te koopen. De tijd - vlak voor St.
Nicolaas - is er zoo gunstig voor als maar
kan. En u zult op die tentoonstelling van bijna
honderd werken 'in de Kunstzaal Reekcr,
Wagenweg) zeker iets vinden dat. u bijzonder
treft, dut. in u den wensch doet. ontwaken het
dagelijks te zien, het bij u ie hebben als een
vriend in huis. Want Heuff heeft altijd het
leven liefgehad, en zijn arbeid niet minder.
Dat straalt uit. zijn kunst,die eenvoudig is en
eerlijk, en direct, tot. u spreekt. Schrijver dezes
bezit sinds vele jaren een aquarel van hem,
een zonnig straatje in Hoorn, met ren mooi
oud huis op den straathoek, dat hij nooit
meer zou willen missen, dat is als een zonne
straal in huis
Het diep-tragische feit, dat tot dit. beroep
op onze lezers aanleiding geeft, is dat Heuff.
de onvermoeide en levenslustige, de zon niet
meer zien kan. Een oogziekte beroofde hem
anderhalf jaar geleden van het licht in een
zijner oogen. Een paar weken geleden, toen
hij midden in de voorbereiding voor deze
tentoonstelling was. en er ons al met zijn be
kende blijde optimisme van was komen ver
tellen, trof hem die ontzettende slag: ook
het andere oog weigerde dienst.
Toen wij het vernamen heeft "net ons met
ontzetting vervuld. Al zijn vrienden, allen ook
die hem in zijn levenslust, en rusteloozen ar
beid maar eens of meermalen ontmoet heb
ben. zijn diep met hem begaan. Hij moet ge
holpen worden. Er is een actie daartoe in
voorbereiding, on wij komen er eerstdaags op
terug. Maar een groote voldoening zou het
zeker cok voor hem wezen als deze tentoon
stelling een volledig succes bleek. Moreel en
materieel zou hem dat helpen. Wal kan die
per ontroeren dan de gedachte aan den schil
der, die van liet gezichtsvermogen beroofd
wordt?
U zult u Heuff's vele knappe teekenlngen
In Haarlem's Dagblad herinneren. Onlangs
verscheen er nog één: ..Storm op de kust.
vlak voordat de stormen des levens hom-
zelf zoo hevig troffen. De Zuiderzeewerken
hebben hem verleden jaar uitstekend werk
doen produceeren. waarvan ook het een en
ander in dit blad verscheen. Eu op een mor
gen kwam hij ons enthousiast zijn nieuwste
litho brengen: "t werk aan den afsluitdijk,
met de machtige kranen op den voorgrond.
Mot een opdracht, die dezen opbouwonden
vredesarbeid bejubelde. Zoo is Heuff: spon
tane kerel, die van het leven en van de men-
schen houdt.
Hij heeft, zooals schier al zijn kunstbroe
ders. altijd een harden strijd om het bestaan
moeten voeren. Nu is hij 57, en overvalt hom
deze ramp. Ik ben er zeker van dat hem blij
ken zal, dat zijn medrmenschen niet- ondank
baar zijn, en dat hij in die lange jaren van
dapperen, blijmocdigcn strijd zich Lallooze
vrienden heelt gemaakt.
Heufl' woont in dat oude huis aan de Koe-
diefslaan, dat in oude tijden de herberg „De
Dorstige Kuil" is geweest. In dat. oude huis
zit- hij nu st.il, werkeloos, te wachten op wat
het leven hem nog brengen kan. Als het de
zon, de natuur, de arbeid niet meer zijn mo
gen. laten het dan zijn medemenschen zijn.
Wij hebben schier allen, in dezen tijd. groo
te zorgen.
Maar niet zooals de zijne
BLOEMENDAAL
DE GRONDEN AAN DEN ZEEWEG VOOR
KAAD1IUISBOI W
Zooals uit ons verslag van den Raad der
gemeente Bloemendaal in dit nummer blijkt,
is Donderdagmiddag punt 11: „Uitvoering
van het besluit tot overneming van grond
aan den Zeeweg voor Raadhuisbouw" van dc
agenda afgevoerd.
Naar wij vernemen staat dit In verband met
een formaliteit.
Het Raadsbesluit in quaeslie zal worden
uitgevoerd.
Hel Duitsche kabinet Von Papen afgetreden.
Ontslag door Hindenburg aanvaard.
(2e blad, lc pag.)
Nadere bijzonderheden over Sir John Simon's
ontwapeningsvoorstellen. Gunstige ont
vangst in Berlijn.
(2e blad, le pag.)
Tweede Kamer: De algemeene beschouwin
gen geëindigd.
(2e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een huilende generaal.
(le blad, lc pag.)
Voor Herman Heuff.
(le blad, lc pag.)
Dc P. C. Hooft brandt steeds feller. Gevaar
voor het uitstroomen van brandende olie.
(le blad. le pag.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
