Wacht niet te lang
Sint Nicolaas inkoopen
Spaansche schat
Het Belangrijkste.
50e Jaargang No. 15159
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 24 November 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3-55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0-72$4.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.Y.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTF.NTIëN: regels 1.73, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iedcren dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10. uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim 250Wijsvinger f 1 50—, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 1 00.-.
Idem voor Abonnés op liet Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—, Verlies Duim f75.-, Verlies Wijsvinger f75—, Verlies andere vinger f30.-.
met Uwe
De beste geschenken worden het eerst en het meest gevraagd.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN
BLADZIJDEN.
HAARLEM, 24 November.
De Raad begroot.
Het jaarlijksche toumooi ten Prinsenhove
is Woensdag weer begonnen. Natuurlijk in
crisis-stemming, maar het zij tot eer van
onzen gemeenteraad gezegd niet in de
sombere zwartgalligheid die de uitingen van
's lands hoogste bewindscollege, de regeering,
pleegt te kenmerken. .,Het is allerminst de
taak van een regeering, pessimisme aan te
kweeken", zegt mr. dr. J. H. van Zanten in
een zeer lezenswaard artikel in „De Op
bouw", dat wij vandaag citeeren. Laat ons
hopen dat B. en W. van Haarlem dat ook
beseffen zullen.
Natuurlijk „droop" het debat af en toe van
politiek, en maakten wij zeer verre reizen
buiten de gemeente Haarlem. Welsprekende
vroede vaderen voerden ons naar Rusland,
Duitschland, Frankrijk, België, Engeland en
Oostenrijk. Dit alles ligt niet precies in het
kader van algemeene beschouwingen over
een Haarlemsche gemeenitebegrooting, maar
het is zeer kenmerkend voor onzen tijd. Het
bewustzijn dat de crisis internationaal is en
alleen internationaal opgelost kan worden,
dat dus nationale maatregelen daartoe verre
te kort schieten, is algemeen geworden. Zelfs
onze Raadsnestor, de heer De Braai, toonde
zich min of meer internationalist. Hij moet,
na zijn betoog of misschien wel reeds er
vóór, toch wel even gepeinsd hebben over
vroegere begrootingsdebatten, toen zijn
vriendelijk woord strikt beperkt bleef binnen
de gemeentegrenzen. En beseft hebben dat
er zich in dezen tijd wel zeer groote veran
deringen in het denken der menschheid vol
trekken. Veel grooter en sneller verande
ringen, dan in de nuchtere feiten-van-den
dag tot directe uiting komen.
Een tweede punt, dat op den voorgrond
trad was natuurlijk de antithese S.D-A.P.
contra financiëele raadsmeerderheid. deze
meerderheid, zooals men weet, bestaande uit
de rechterzijde plus de vrijzinnig-democra
ten. Niet ten onrechte merkte de sociaal
democratische fractieleider de heer Reinalda,
die na de rechtsche voormannen aan het
woord kwam, op dat zoowel het beleid van de
SJD.A.P. als dat van B. en W. in debat wa
ren gebracht. Waarbij tusschen de heeren
Castricum (R.K.), Wolzak (A.R.) en Boes
(V.D) ter eene en de S.D.A.P.'ers ter andere
zijde gedisputeerd werd over de vraag, of de
SJ3A..P. de oppositie-rol bij voorkeur vervult
of in de oppositie gedrongen is. En natuur
lijk de bekende tegenstelling in de finan-
ciëel-politieke standpunten haar trouwe ver
schijning maakte. Jarenlang heeft de S. D.
A. P. hooger belastingen en het scheppen van
reserves voorgestaan, terwijl de Slingenberg-
sehe meerderheid de belastingen laag hield
maar daardoor ook geen reserves kon schep
pen. Nu zegt de S-D.A.P.: „Ziet gij wel dat
wij gelijk hebben gehad" en de meerderheid
antwoordt: „Wij hadden niet anders kunnen
handelen", waarbij het motief: vlucht van
belastingbetalers naar de randgemeenten,
zijn traditioneele rol speelt. Nog steeds hangt
de extra-schadeloosstelling aan Heemstede
als een schaduw boven alle Haarlemsche
gemeentebegrootingen, en de heer Wester-
veld (S.DA..P.) drong aan op inlichtingen
over de vraag, in hoeverre het speciale re
servefonds, daarvoor bestemd, Haarlem nu
eigenlijk dekt.
Het gevoelen dat de annexatie voor Haar
lem niet voordeelig is geweest, spreekt thans
duidelijk uit den Raad. Ik kan niet nalaten
eraan te herinneren hoe in deze rubriek in
dertijd (1927) gewaarschuwd is tegen de ver
troebelde, beknotte annexatie, die door de
extra-schadeloosstelling volkomen topzwaar
werd gemaakt. Maar verder nakaarten daar
over geeft niets.
Kunnen R.K., S.D.A P. en V.D. op democra
tische basis samenwerking bereiken? Dit na
tionale probleem kwam natuurlijk ook weer
op de proppen, waarbij mr. van Dam (V.D.),
die evenals de heer Reinalda buitengewoon
op dreef was, een welsprekend betoog voor
het vrijzinnig-democratische standpunt, voor
solidarisme en speciaal voor toenadering tus
schen werkgevers en werknemers, dus tegen
den klassenstrijd hield.
De heer Reinalda, sprekend over het stre
ven van zijn partij 0111 langs evolutionairen
weg het socialisme te verwezenlijken, zijn
vertrouwen uitend in de nieuwe sociale
structuur die in wording is, pleitte voor
planmatige productie en waarschuwde erte
gen, dat de actie van „Burgerwachtelingen"
de massaas, die door de S.D.A.P. geleid wor
den, van den weg der evolutie zou kunnen
brengen. Hij vroeg of het niet- op den weg
van het Haarlemsche gemeentebestuur ligt
te bevorderen, dat de werkloozensteun rijks
zaak wordt en daarmee de ongelijkheid in de
lasten, die de gemeenten te torsen hebben,
wordt weggenomen. Vooral legde hij den
nadruk op de tegenstelling tusschen gemeen
ten als Haarlem eenerzijds en Bloemendaal,
Heemstede, Wassenaar, Doom anderzijds.
Belangrijk was zijn betoog omtrent de mo
gelijkheid van uitvoering van nieuwe wer
ken, waarvoor thans 1.700.C00 op den kapi-
taaldienst van de begrooting is uitgetrokken.
Hij besprak in dit verband de leeningspoli-
tiek der gemeente, vroeg in hoeverre Haar
lem thans los is van garanties, aan het Rijk
gegeven, wilde van „Rijkscurateele" bevrijd
zijn en beval aan, niet meer te wachten met
leenen tot de werken in uitvoering zijn ge
geven maar meteen in de open markt lee
ningen aan te gaan. Haarlem's solide finan
ciëele positie (wethouder Slingenberg boog
hier glimlachend en dankend) geeft daar de
gelegenheid toe.
Het zal interessant zijn te hooren wat het
debat op dit punt verder oplevert. Ik herin
ner tevens aan de verklaringen van den heer
Mever de Vries, die wij gepubliceerd hebben.
De'Raad bracht die verklaringen ook te ber
de en was lichtelijk schamper over het kost
bare rioleeringsplan en nog meer over 's hee
ren De Vries' uiting, dat hij als hij 14 dagen
in Haarlem was den weg zou kunnen aanga
ven om 500 werkloozen aan den ai'beid te
zetten. De vraag doet zich evenwel voor: ..Is
men in Den Haag inderdaad tot meer onder
nemingsgeest. tot sterker steun aan gemeen
telijk initiatief, geneigd? Speelt zich hier
hetzelfde proces af als in Engeland, waar
een aanvankelijke bezuinigingswoede, die
veel te ver ging, reeds tot haar reactie heeft
geleid?
Behalve aan het beleid van B. en W. en
aan dat van de S. D. A. P. werd ook zeer
groote aandacht aan dat- van Haarlem's Dag
blad gewijd. Speciaal wat het plan-van Til
burg tot bestrijding der werkloosheid betreft.
Maar ook onze interviews met den heer
Meyer de Vries en met den hoofdinspecteur
der belastingen, onze oplevings-berichten en
zelfs een artikel over den nieuwen Ameri-
kaanschen president speelden een rol in liet
debat.
Wij zijn dankbaar voor de groote belang
stelling.
Ten aanzien van het plan-Van Tilburg
kregen B. en W. eerst van den heer Castri
cum, en later van verscheidene andere spre
kers vrij scherpe critiek te slikken over de
wijze waarop zij zich daarvan in de Memorie
van Antwoord hebben afgemaakt. De heer
Castricum had „een woord van waardeering"
gewild, en meer aandadht. Er werd aange
drongen op meer studie van de zaak.
Het is zeker waar dat wij bij de leden van
den Raad heel wat meer belangstelling voor
deze poging tot het verrichten van opbou
wend werk gevonden hebben dan bij B. en
W., en het heeft ons verwonderd dat het col
lege er zicsh maar met een Jantje van Lei
den heeft afgemaakt, betoogend dat het voor
Haarlem alleen niet uitvoerbaar was terwijl
wij zelf dat feit steeds vooropgesteld hadden.
Het betreft hier hoe vaak hebben wij het
al gezegd? een plan dat van Rijkswege
aanvaard zou moeten worden en door zooveel
mogelijk gemeenten met Rijkssteun in uit
voering gebracht. Belangrijk zijn daarbij het
grondige onderzoek door de gemeenten en
het advies dat zij aan de regeering zouden
kunnen geven. Maar de beslissing over de
practische uitvoerbaarheid ligt in Den Haag,
niet in Haarlem of in een andere gemeente.
Wat wij aan het Haarlemsche gemeente
bestuur hebben gevraagd is alleen een se
rieus onderzoek. De Memorie van Antwoord
heeft daarvan geen blijk gegeven. Eerder gaf
die den indruk van een zekere geprikkeld
heid.
Wij matigen ons niet aan ons met de uit
voerende bewindstaak van B. en W. te be
moeien, en zijn daar zelfs niet in het minst
toe geneigd, maar als één onzer redactieleden
met een voorstel komt dat naar ons oordeel
verstandige gedachten bevat, en wij hebben
daarover tevoren dezelfde opinie gekregen
van verscheidene tot oordeelen bevoegde lie
den. waaronder diverse raadsleden, dan ver
wachten wij een serieuze beoordeeling van de
zaak door B. en W. Het aantal menschen
dat in dezen tijd met constructieve plannen
komt om den nood te verlichten is waar
achtig niet groot! En wij hebben nimmer
triomf gekraaid over dit plan. wij hebben
zelf critiek gevraagd, zelf voorzien dat het.
door gedachtenwisseling, door het oordeel
van anderen verbeterd zou moeten worden.
Wij hebben steeds gezegd: het is een poging,
meer niet, laat men haar toetsen aan de mo
gelijkheden der werkelijkheid.
Wat de overige discussie over Haarlem's
Dagblad betreft moet ik eenige communisti
sche commentaar, die op onjuist en zelfs
kwaadaardig citeeren gebaseerd was, volko
men negeer en. Ten aanzien van de berichten
onder het hoofd „De Opleving" wil ik slechts
opmerken dat wij, aangezien het overdreven
pessimisme van zoovelen de crisis voortdu
rend in ernstige mate verergert, de gunstige
teekenen, die zich hier en daar voordoen, op
den voorgrond wenschen te stellen. Ik ben er
van overtuigd dat wij daarmee een goede
zaak dienen en een psychologisch tegenwicht
geven dat brood- en broodnoodig is.
1
R. P.
NOG ZIEKTE VAN WEIL.
In de afgeloopen week werd nog een geval
van ziekte van Weil aangegeven, wederom te
Rotterdam.
Er kwamen te Amsterdam negen gevallen
van dysenterie voor, waaronder driemaal
twee gevallen in één gezin.
Er werd een geval van encephalitis na in
enting ter kennis van het Staatstoezicht op
de Volksgezondheid gebracht, voorgekomen
bij een jongen van twee jaar, die zetir spoe
dig hei-stelde.
INGEZONDEN MFDEDEELINGEN
De regen is niet van de lucht.
Het vocht dringt door in huis.
Stookt brandstoffen van Hoenderdos
in kachel en fornuis!
(Er wordt yewaarschuiod, dat de
..Spaansche schatgraver" weder
op het oorlogspad is in ons
land.)
Ergens in een Spaanschen
Zucht een Spaansche ede':
Daar hij, door de sterke 1
Niet zijn schat bereiken kar..
Die ligt min of meer begraven.
Ergens op een Spaansch station.
En hij vraagt zijn vriend in Holland
Of die hem niet helpen kon.
Waarom juist zijn vriend in Holland?
Ach dat is niet wonderbaar.
Wij zijn vrienden sinds den vrede
Na den krijg van tachtig jaar.
Zijn verzoek is zeer bescheiden,
Hij vraagt maar een kieln bedrag.
Dat hij weer zijn schat bevrijden
En de zijne noemen mag.
Daarvoor biedt hij u de helft aan
Van een paar millioen of zoo,
Zelfs berekend in pesetas
Nog een niet gering cadeau.
't Is een edelmoedig aanbod,
Maar de zwakte er van blijft,
Dat hij op dezelfde wijze
Wel aan duizend vrienden schrijft.
Sinds de alleroudste tijden.
Heeft de allergrootste schat.
Nooit zooveel als duizend helften
En nooit meer dan twee gehad.
"k Zou u daarom willen raden:
Als die Spaansche edelman,
U soms ook aan boord mocht komen
Met zijn schattigen roman:
Blijf dan onbarmhartig nuchter,
Hoe verleidelijk gij 't vindt.
En bedenk, niet elke Spanjaard
Is een lieve goede Sint.
P. GASUS.
DE ZAAK VAN DEN AMSTERDAMS CHEN
NOTARIS.
Naar wij vernemen heeft de gearresteerde
notaris te Amsterdam, die onlangs terecht
heeft gestaan wegens valsc'hheid in geschrifte
in de zaak der Aufwertung van obligaties
van Duitsche steden, Mr. Muller Massis
verzocht de verdediging verder op zich te
nemen met Mr. C. J. dè Vries.
Zooals men weet heeft de rechtbank, na
het getuigenverhoor een onderzoek naar
verd.'s geestvermogen bevolen. Dit onaezoek
zal geschieden door ae doktoren Bakker en
Heydema,
DAMES, HOUDT DE TASCHJES
GOED VAST!
DE ROOVER WEER OP HET PAD.
We hebben reeds eerder medegedeeld dat
een man die per fiets rijdt, er zijn werk van
maakt om dames op sti-aat van haai- hand-
taschje te berooven.
Ook Woensdagavond heeft deze man als
het tenminste dezelfde is een paar maal
zijn slag geslagen. Een 58-jarige dame wan
delde in de Kenaustraat. Een man die haar
per rijwiel passeerde, ontrukte haar een
handtaschj'e, waarin o.a. een bril en een por-
temonnaie met f 1.Hij reed daarna hard
weg.
Drie kwartier later liep een dame in de
Dumoordstraat, die eveneens gepasseerd
werd door een man. die daar met een fiets
aan de hand liep. Hij ontrukte haar de hand-
tasch, sprong op zijn fiets en verdween. Het
is niet bekend geworden, wat er in die tasch
zat.
Bij een derde dame had de roover geen
succes. Zij liep te kwart voor twaalf over den
Kleverparkweg bij de Ambachtsschool, toen
een man. die haar per rijwiel passeerde,
poogde haar de handtasch-te ontrukken. Dit
lukte hem niet, want de dame had de tasch
met een riem om de hand goed vast. De man
sloeg natuurlijk dadelijk op de vlucht.
..HELDERZIENDE" VEROORDEELD.
Onlangs werd te Amsterdam gearresteerd
een Oostersche „helderziende". De man
logee I'd e in een der grootste hotels van Am
sterdam en hield spreekuur voor ieder, die
iets omtrent de toekomst wensclvte te weten.
Echter bereikten de politie klachten van min
derjarige bezoeksters. Vord. stond terecht
wegens overtreding van art. 347 W. v. S.
De rechtbank heeft den Oosterling ver
oordeeld tot een jaar gevangensistraf. Het
O.M. had anderhalf jaar geëischt.
Nieuwe Bridge-telling
Dezer dagen hebben wij een prac-
tisch kaartje vervaardigd met de
nieuicsle tellingen voor contractbridgc.
V/ij zonden dit kaartje in eenige
hoeveelheid aan bepaalde daarvoor ge
schikte adressen. De vele navragen die
wij ontvangenhebben ons aanleiding
gegeven, er nog een nieuwe oplaag van
te doen klaarmaken en ieder, die er
belang in stelt, kan een of desge-
wenscht een beperkt aantal dezer
kaarten gratis aan onze bureaux
Groote Houtstraat 93 halen, van Vrij
dagochtend acht uur af.
HAARLEM'S DAGBLAD.
Hitier wil geen kabinet op parlementairen
grondslag vormen. Hij doet een tegenvoor
stel.
(2c blad. Ie pag.)
Tweede Kamer: Ontwerp op de opeenten
aangenomen.
(3e blad. 2e nag.)
Uit Haarlem's Gemeenteraad: behandeling
der begrooting.
(2e blad. 2e Dag.)
De Zcsdaagsche te Amstcrdum. Vau Kempen
en Pijnenburg blijven aa:i den kop.
(2e blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De raad begroot.
(le blad. le pag.)
XV. T-Langs de Straat. Zoo gaat het.
(3e blad, 2e pag.)
OLIE WORDT UIT DE
P. C. HOOFT GESCHEPT.
GEEN VUUR MEER TE BEKENNEN.
Het laatste restje vuur is thans uit de P. C.
Hooft verdwenen. Woensdag heeft men nog
een klein plekje brandende olie gebluscht.
Men is thans bezig de olielagcn van het
bluschwater te scheppen.
Woensdag werd reeds de respectabele hoe
veelheid van 35 ton olie weggehaald. Wan
nier ae hoofdstedelijke brandweer Maandag
j.l. niet zoo krachtig was opgetreden, zou de
brand uiteraard nog geruimen tij .i voortgang
hebben kunnen vinden.
Naar wij voorts vernemer, bestaan er plan
nen om reeds heden de werktuigen te plaat
sen, wiüke noociig zijn voor het lichten van
het wrak.
Een boot van de havenpolitie blijft das en
nach: bij de ,.P. C. Hooft" waken, om te
voorkomen, dat, vóór eventueel de resten aan
sloopersarbeid werden prijgegeven, liefheb
bers zaken van hun gading, zooals koper of
and'-r materiaal van waarde, uit het wrak
stelen.
De drijvende stoombrandspuit „Jan van
der Heyde" is. na negen etmalen achtereen
bij de ,.P. C. Hooft" dienst te hebben ge
daan. naar haar standplaats aan óv Nieuwe
Achtergracht teruggekeerd.
INBRAAK.
Woensdagavond tusschen kwart- over acht
en kwart over twaalf heeft iemand kans ge
zien om door het openen van de buitendeur
in het perceel Kempstraat 4, bewoond dooi
den hoer v. Nes te komen. De indringer heeft
't huis doorzocht. Uit een gesloten muurkast
heeft hij een bedrag van f 20 en 800 Turmac-
bons ter waarde van f 9.60 weggenomen.
BOTER ONDER DE UITVOER REGELING
NAAR DUITSCHLAND.
Blijkens een koninklijk besluit is ook boter
e.ebracht onder de uitvoerregeling naar
Duitschland. Er zullen voor den uitvoer dus
certificaten noodig zijn.
AARDSCHOKKEN WEER IN
DE BILT GEREGISTREERD.
CONCLUSIES KLOPPEN MET
WERKELIJKHEID.
Over de herhaalde aardschokken van
Woensdag geeft het K.N.M.I. te De Bilt de
volgende mededeeling:
Het Meteorologisch Instituut in De Bilt
heeft berichten uit Uden, Oss en Venray ont
vangen over daar in den afgeloopen nacht
om half vier en om 4 uur 40 min. gevoelde
aardschokken. Beide schokken zijn gere
gistreerd in De Bilt om 3.08 en 4.30 (lijd van
Greenwich) of 3.28 en 4.40 Amsterdamscho
tijd geheel in" overeenstemming dus met
de waarnemingen. De aardschokken zijn ook
te Heerlen geregistreerd, de eerste sterker
dan do tweede.
Het zijn blijkbaar nabevingen van de aard
beving van Zondagavond 11 uur 5Q min.; zij
bevestigen do juistheid van de uit de waar
nemingen in De Bilt afgeleide plaats van den
oorsprong: Noordoostelijk Noord-Brabant.
Een uit Uccle bij Brussel ontvangen brief is
geheel in overeenstemming met deze plaats
bepaling, namelijk richting van Uccle uitge
rekend: N.O., afstand ongeveer 120 K.M. Als
begintijd der registreering geeft Uccle op: 23
uur 37 min., 13.8 sec.. De begintijd in De Bilt,
in het voorloopige bericht van Zondag
nacht opgegeven als 23 u. 37 min. 5 sec.,
bleek mij nauwkeurige uitmeting van de dia
grammen te zijn; 23 uur 37 min. -1 .sec. dus
ongeveer 10 sec. vroeger dan Uccle. over
eenkomende met een afstandsverschil van
ongeveer 60 KM.
Op het se ismogr a fisch-geologisch bureau
van het Nederl. Mijngebiec te Heerlen zijn
ook deze twee aardbevingen geregisteerd. De
haard van deze beving kan niet ver verwij
derd liggen. De eerste staat was volgens het
diagram sterker dan de tweede.
Woensdagnacht zijn ook in België tegen
3.08 uur en te 4.20 uur weer aardschokken
waargenomen in hetzeïfd? gebied, als in den
nacht van Zondag op Maandag j.l.
Ook ih het gebied tusschen Keul en Aken
bespeurde de bevolking dc aardschokken, die
echter mind'-r krachtig waren dan die van
21 November j.l.
Trotzki tc Marseille. Trolzki is te Kopen hagen aangekomen. Ook Le Marseille op dc
doorreis was hij omringd door rechercheurs, die er voor waken, dat hij zich niet met
politiek bemoeit.
