int Nicoiaas
komt ook in crisistijd
os*»
Radio Service?
Rijmrecept.
Met de „Graf Zeppelin" over den Oceaan,
Het Belangrijkste.
VERKRUYSEN
DE LANGE
N v keller
Een Philips Bliksembeveiliging
50e Jaargang No. 15164
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 30 November 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR „„„eer ,„„.nnU
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN AEGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdrednctenr: ROBERT tüUUM.
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN AEGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENpCr week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3-55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0.72j^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14S25 Postgiro 3SS10
ADVERTF.NTlëN15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement Vraag cn aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(icdcrcn dag) 13 regels 0.30. elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongesch
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Duim yc 250 -, Wijsvinger f 150—. Elke andere vinger f 50.-, Arm-of Beenbreuk f 100.-.
iktheid f2000-. Overlijden f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75-, Verlies andere vinger f30—
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 30 November.
Kunst-subsidie.
Door vijf raadsleden, de heeren Groenen-
daal, Westerveld ^beiden S. D. A. P.), Castri-
cum, nir. Bijvoet (beiden R.K-) en nu-, van
Dam <V.D.) is een motie ingediend om de
subsidie van de H. O. V. te handhaven op
27000. B. en W. stellen voor haar te ver
minderen tot 15000. Natuurlijk .zullen er
wel weer leden zijn die de zaak met een
„tusschenvoorstel'' willen trachten op te
lossen, en daartegen willen wij vandaag bij
voorbaat stelling nemen. Kans dat het
voorstel van B. en W. wordt aangenomen is
er m. i. vrijwel niet. Verleden jaar deed pre
cies hetzelfde zich voor, Toen wilden B. en
W. de subsidie van 30.000 tot. 24.000 ver
minderen. Er was geen meerderheid die daar
iets voor voelde, maar eenige twijfelende
leden deden de balans doorslaan ten gunste
van een tusschenvoorstel, dat de subsidie tot
27000 verminderde.
Dat compromissen-stelsel heeft het gevaar,
dat iemand die vermindering wil voorstellen
eenvoudig maar behoeft te beginnen met het
dubbele bedrag te vragen, dat hij zich voor
stelt van den Raad los te kunnen krijgen. Ik
zeg niet dat mr. Slingenberg op het moment
deze methode toepast, want ik weet het niet,
maar als de Raad zulke oplossingen bij her-
halirg toepast moet een wethouder er op den
duur wel toe in de verleiding komen. Het is,
om zoo te zeggen, niet meer dan mensche-
lijk, als men meent dat het algemeen be
lang vordert dat zulk een verlaging wordt
toegepast. En dit meent mr. Slingenberg on
getwijfeld, anders zou hij zijn voorstel niet
handhaven nadat zóó sterke aandrang is
uitgeoefend om het niet aangenomen te
krijgen. Gaat men nu door met op deze wijze
de H. O. V-inkomsten jaarlijks af te brok
kelen, dan zet men het bestuur voor een on
mogelijke taak, ontneemt de vereeniging alle
bestaanszekerheid en behandelt de musici,
die veel slechter betaald worden dan de
meeste arbeiders, onrechtvaaidig. Het is mij
ten eenenmale onduidelijk waarom een
hardwerkend kunstenaar blijkbaar zooveel
minder loon waard is als b.v. een plantsoen
arbeider, of een fitter aan de gasfabriek. Dit
zal wel weer een naïeve opmerking zijn. Nu
dan, best hoor. Naïveteit heeft vaak een hin
derlijke overeenkomst met waarheid, niet
waar?
De H. O. V. is een onmisbare instelling in
het Haarlemsche muziekleven, dat zij door
haar stijging in kunstprestaties op veel hoo-
ger peil gebraoht heeft dan waarop het
vroeger stond. In dezen crisistijd zijn orkest
en dirigent, in hun pogingen om de zaak te
redden, letterlijk tot alles bereid gebleken.
Zij hebben een onmogelijk groot aantal con
certen moeten geven, en zich niettemin
voortdurend afgesloofd om weer met nieuwe
werken het repertoire uit te breiden. Zij heb
ben een jaar lang voor de radio gespeeld,
hetgeen een gruwelijk ondankbare, taak is
doordat men in Den Haag niet verkiest een
behoorlijke lijn ter beschikking te stellen,
zoodat de uitzendingen grootendeels slecht
overkwamen. Zelfs is het orkest onder zijn
eersten dirigent Frits Schuurman in de bios
coop opgetreden.
Moet het nu, terwijl ettelijke vereenigingen
die ook moeilijke tijden beleven, er afhan
kelijk van zijn voor hun eigen concerten en
het 't middenpunt van ons muziekleven is
geworden, om hals worden gebracht? Moet
het grootste deel der musici, waarvoor het
schamele loon de hoofdinkomsten vormen
(sommigen moeten er geheel van leven)
naar het Burgerlijk Armbestuur worden ge
zonden om daar de subsidie te halen? Zegt
het niets dat andere gemeenten, die er
heusch niet beter voor staan dan Haarlem,
alle de subsidies van haar orkesten hand
haven? Terwijl Haarlem's financiëele belang
stelling voor de kunst toch al, in verhouding
tot die andere gemeenten, een treurig figuur
maakt!
Utrecht geeft 52000 voor zijn orkest, B.
en W. van Haarlem stellen voor 27000 tot
15000 te verminderen!
En waar moeten al die vereenigingen van
daan komen, aan welke mr. Slingenberg de
Concertzaal zoo voordeelig denkt té kun
nen verhuren als de H. O. V. er niet meer
zijn zal? Wij kennen ze niet. Integendeel, het
is waarschijnlijk, dat het aantal concerten
van andere vereenigingen ook zou verminde
ren omdat zij de dure orkesten, die van elders
zouden moeten komen om haar medewerking
te geven, niet zouden kunnen betalen!
Het voorstel, thans door de bovengenoem
de vijf raadsleden ingediend, is naar mijn
meening de eenige juiste oplossing'. Ik weet
niet of het een meerderheid zal halen. Wel
wordt het gesteund door meer dan twintig
duizend Haarlemsche kiezers, die in vier "da
gen tijds hun handteekening onder het
zelfde hebben gezet. Niet onder een tusschen
voorstel. maar onder handhaving van de sub
sidie. Was er acht dagen tijd geweest, dan
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
1 uur
Hebt U wel eens ondervonden hoe deze
bij onze firma is?
Laaf hem niet aan de Uwen voorbijgaan.
zou dat adres veertigduizend handteeke-
ningen hebben gedragen. Als de raadsmeer-
derheid een grondig-impcpulair besluit, wil
nemen, moet zij de H. O- V.-subsidie ver
lagen 1
Een „politieke stemming" wordt dit niet.
Bij uitzondering eens niet. Wel schijnen vele
leden vóór de motie van hun vijf collega's te
zijn, maar zekerheid omtrent een meerder
heid is er nog geenszins. Het zal vermoede
lijk op enkele stemmen hangen. Waarschijn
lijk valt de beslissing vóór het einde dezer
week.
R. P.
DE SUBSIDIE DER H. O. V.
EEN VOORSTEL OM DE SUBSIDIE WEER OP
27.000TE BEPALEN.
Door de heeron M. H. Groenendaal, Mr. L.
G. van Dam, Mr. Dr. F. A. Bijvoet, J. Ph. H.
Castricum en D. J. A. Westerveld is een
voorstel bij den gemeenteraad van Haarlem
ingediend om de subsidie van de H.O.V. vast
te stellen op f 27.000, uit de overweging, ''at
voor het voortbestaan noodig is dat de sub
sidie van het voorgaande jaar onveranderd
blijft.
ZONDERLING GEVAL.
WIELEN VAN AUTO'S WEGGENOMEN.
Hedenmorgen zeven uur kwam de heer F.
Filippo, aannemer, Spaamdammerweg 3. tot
de ontdekking dat in zijn garage, die naast
zijn woning staat, was ingebroken.
Het bleek dat de daders van een vracht
auto de twee voorwielen en "drie van de vier
achterwielen hadden afgedraaid en meegeno
men. De schoeven lagen er naast op ien
grond. Hiervan is aangifte hij de politie
gedaan.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Wat brengt dat oorlogsschuldengeld
Een ruzie en een leed!
Aan brandstoffen van Hoenderdos
Zou 't beter zijn besteed!
(Wie wil geestige, toepasselijke
St. Nicolaasrijmpjes maken?
Niet te duur.
Adv. Dagblad).
Zal ik hierop reflecteeren?
Dacht ik, toen 'k die aanvraag las.
En ik vroeg de hoofdredactie.
Wat hierop haar antwoord was.
'k Zou het liever niet probeeren.
Zei de hoofdredactie zuur,
Zie je dan niet dat gevraagd wordt,
Geestig en ook niet te duur?
Zoo is nou zoo'n hoofdredactie,
Toch heeft ze gelijk misschien,
Dat ik, zij 't uit ander oogpunt,
Beter er van af kan zien.
Liever geef 'k, naar beste krachten,
Aan de heele leze'rschaar
Een recept voor 't Sinterklaasrijm,
Voor gebruik van ieder klaar.
Hierbij gaan we uit van 't standpunt,
Dat iets anders is gevraagd,
Dan de timmerman van rijmen
Jaar op jaar heeft afgezaagd.
't Struikelblok ligt in het rijmwoord,
Dus de rest vult elk wel in
Zijn we allemaal aanwezig?
Stil daar achter ik begin:
Humti-lumli-tum-gescheïiken.
Homti-tomti-tom-voor pa,
Hanvti-tamti-ta?n-beö,enken,
Himti-timti-tim-alóXcL.
Tiere-liere-lier-het Sintje,
Toere-loere-loer- cadeau,
Ture-lure-luur-mijn vrindje,
Teure-leure-levr-o zoo!
Tra-la-la-la-la-la- menschen,
T/'oe-Zoe-Zoe-loe-Zoe-geweest,
Tni-lu-lit-lu-lu-lu-wenschen,
Tri-li-li-li-li-dit feest.
Do-re-mi-fa-sol-ölt pak zie,
La-si-do-re-inhoud raadt,
Mi-fa-sol-(door hoofdredactie
Hier gestopt, hoew.el te laat).
P. GASUS.
door HENRIHEGENER.
Pernambuco (Recife).
27 October. Wij ontdekken
Amerika. Lancfingsscène te
Pernambuco.
Toen we vanochtend vroeg in onze sponde
overeind sprongen, was ons eerste werk een
zij 't nóg ietwat slaperigen blik te werpen
door de mica-ruitjes van ons hemelschip. om
te kijken of „de overkant" al bereikt was. Er
viel echter nog geen land te bespeuren. Toch
kon het gauw komen. Dies zijn we fluks op
gestaan, gingen in het salon ontbijten, en
toen op verkenning.
Toen kwam het. We hadden Amerika ont
dekt! Eerst groezelig vaag, dan zich losma
kend uit den lichten nevel, allengs scherper
wordend, kwam de kolos Zuid-Amerika op
ons toedrijven. Totdat we vlakbij waren en
evenwijdig aan de kust voeren.
„De waereld is wel schoon en waardig om
't aanschouwen", heeft Vader Vondel eens
uitgeroepen, toen hij gebukt lag over een at
las van Blaeu.
Dat was maar een atlas, was maar druk
werk! Maar wat wij zagen, was de schoone
globe aan onze voeten in haar onvolprezen
werkelijkheid.
Wondere belevenis! Zaterdag nog in de
oude AmsteLstad, Maandag nog in Friedrichs-
hafen. En nu, drie dagen later, trekken daar
langs ons de feeërieke stranden van Zuid-
Amerika, zoemt onze luchtreus tevreden
brommend langs elegant geboetseerde in
hammen. afgewisseld door rechtlijnig strand,
dat scherp contrasteert met de er nauw aan
sluitende groenende palmenbosschen die rei
ken zoo ver we kijken kunnen. Hier en daar,
vlak aan 't strand, wat schamele hutjes, een
agglomeratie van leem en stroo, waartussehen
fel domineerend een wit kerkje. Mystisch be
licht de jonge zon "t wondere land. Zwarte
kindertjes in knalroode jurkjes, komen te
voorschijn uit de palmenweelde. hollen het
strand op en turen het luchtverschijnsel na.
Wat zal er omgaan in de zwarte kopjes?
Even wordt het sprookjesbeeld van dien
tropen rijkdom wreedelijk verstoord door 't
wrak van een kapitalen stoomer. die met z'n
boven zijn bloole ribben uitpuilende, zwaar
verroeste stoomketel vloekt in deze? gezegen
de natuur. Gesloopt hebben ze 'm, tot op zijn
ruggegraat. Geen lapje dekplaat zit er meer
op.
Kort voor zevenen komt het doel. komt
Pernambuco in zicht. ,Daar ligt Olinda", zegt
een hoffelijk iemand achter ons, ,,'n oud-Hol-
landsche nederzetting. Ook 'n oud-Hol-
landsch klooster is er. Moet u beslist gaan
zien".
We danken!
We schuiven langs een witten vuurtoren,
langs een radio-station en armoedige huis
jes, die staan pal aan het strand. Dan gaat
het over de haven en Pernambuco's rivieren,
en stoomen we dwars over de stad naar het
landingsterrein. En ineens staan we stil. In
de lucht.
Indrukwekkend, die plotselinge stilte, na
drie dagen en drie nachten. Ze zijn nu den
Zepp. aan 't afwegen, zijn bezig gas uit te
laten, om den kolos bijna net zooveel te la
ten wegen als het gewicht van de lucht die
hij verplaatst. Alleen de achterste motor
maalt dof zoemend door. 't Is een grootsch
oogenblik.
Opeensdaar golft weer 't sonore ge
ronk der vijf Maybachs over het Amerikaan-
sche land, beschrijven we een groote, royale
ronde. Om even later opnieuw boven het lan-
dingsterrein te hangen Beneden hollen men
schen, zwarte en donker-bruine menschen.
Grappig, dat gedoe! Vanuit onze volumi
neuze verhevenheid, ons schellinkje met no
minaal 1500-guldens-zitplaats. kijken we neer
op het tooneel daar beneden, vergenoegd,
genietend. Wat schreeuwen die zwarten. En
wat hollen zc" onzeker op cn neer. Maar
commandogroep van oen blanke, schept in
eens orde, brengt discipline. Behoedzaam ko
men nu de mannen op den kolos, die breed uit
den hemel komt gezakt. Loeloopen. Ze zijn vol
aandacht! Daar gulpt 300 kilo waterballast
tegen de vlakte Een der zwarten krijgt een
hecle scheut op zijn colbertje. Groot gelach
bij de collegar.egers. Ook uit 't hemelschip
klinkt gelach. Maar geen nood. want 't „coi-
bertje" is gelijk Gruyère kaas, meer gat dan
goed.
We zakken dieper en dieper, heel langzaam,
worden middels de bereids afgeworpen lan-
dingstouwen omlaag gehaald. Aan beide zij
den loopt een troepje Brazilianen op den
gondel toe, ze pakken de grijpstangen ?n
hebben beet. We kijken in 'n heele rij zwarte
en donkerbrune facies, die zich plooien in
vriendelijken ïach en na ons „Goeie morgen
jongens" nóg vriendelijker plooien.
Nu boegseeren zc den klos in de richting
van den landingsmast, waar de reus wordt
vastgeknoopt als een koe. Alleen wat solieder
natuurlijk.
Toen waren we gemeerd, lagen voor anker;
76 uren 5 minuten bleek de reis te hebben
geduurd, waarbij 7769 kilometer non-stop
waren afgelegd. Nog nooit hebben we ons na
een lange reis zóó fit gevoeld. Dat is het ge
heim der luchtscheepvaart, het geheim der
Zeppelin-vaart.
Daar kwamen al douane en politie aan
boord om de papieren te inspecteerenvan
bagage visitatie hebben wc niets bespeurd,
Dc politieke toestand in Duitschland. Von
Papen of Von Schleicher kabinetsforma
teur?
(2e blad. Ie pag.)
Het bericht, dat Zinowjcf, de bekende Rus
sische leider gestorven zou zijn, blijkt on
juist te zijn.
(2e blad. Ie pag.)
Oude en nieuwe epidemische plantenziekten.
Lezing van mcj. prof. dr. Johanna Wcstcr-
dijk te Haarlem.
(2e blad, 3e pag.)
Dc subsidie der H.O.V. Een voorstel ori deze
weer op 27 000.te brengen.
(lc blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Kunst-Subsidie.
(le blad. lc pag.)
Henri Hegcner: Met dc Graf Zeppelin" over
den Oceaan,
(le blad. le pag.)
J. B. Schuil: Bekroonde jongensboeken.
(4e blad, le pag.)
Nieuioc tiitgavcn.
(4e blad, Ie pag.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Wijnhandelaren Distillateurs
Sint Nicoiaas kent heel goed haar
telefoonnummers van het kantoor
BAKENESSERCRACHT 25
tel. 10396 en van haar depots:
Gr. Houtstraat 146, tel. 11145
Zijlstraat 32, tel. 10418
Voor zijn meest gewaardeerde
aangename geschenken.
wel een bewijs, hoo beminnelijk men 't Zep
pelin-reizend publick weet te behandelen.
Alleen naar de paspoorten werd gevraagd-
Wij toonden het onze.
Of we geen andere papieren hadden mee
gebracht? Met een fotootje beplakt?
Andere papieren?.... Als een flits schoot
het door ons brein. Ons „certificado negativo
de antecedentes penaes". ons bewijs van goed
gedrag. En met triomfantelijk gebaar trok
ken we 't kostbare papier, dat wettig en over
tuigend bewijs voor o?is ongekroukeld. lelie
blank staatsburgerlijk strafregister, om welks
bezit we Zaterdagmorgen een strijd op leven
en dood hadden gestreden, uit onzen zak.
Een tevreden knik, een klap op ons pas
poort en wc mochten aan wal. We daalden
den valreep af en stonden op Braziliaanschen
bodem.
In Pernambuco
Men verwachte van ons, Zuid-Amerika-in-
2-dagen-toerist, geen verhandeling over Bra-
zlliaansche of ook maar Pcrnambucaansche
toestanden, geen gedegen beschrijving van
land en volk sedert den scheppingsdag tot
Donderdag van 'n week of vier geleden.
Hoogstens wat luchtige, vluchtige indrukken
zullen we weergeven.
Instede met de overige passagiers direct
stadswaarts te tijgen, zijn wij eerst nog wat
op Pernambuco's luchthaven blijven rond
kijken. Daar hing nu onze luchtreus, zoo echt
goeiig en tevreden, met het puntje van zijn
neus aan den mast. uit te rusten van den
langen, verren tocht. Hij bleek geblesseerd,
het brave beest, want boven in zijn stuur-
boordflank gaapte een wonde, 'n flinke
scheur in het doek. Doch tien minuten later
reeds waren ze doende de wonde te heelen.
Oder in den bulk van het schip waren ze
aan het laden en lossen. Ingeladen werden
o-m. groote staven ijs, die met een touwtje
naar binnen werden gehesohen. En gelost
werden, met ernstige gezichten, de beide
bakken van de toiletten.
Heel afdoende is de „verankering" van de
Zeppelin. Zit het voorschip scharnierend be
vestigd aan den top van den mast op het veld,
het achterschip rust, extra gestut door vier
lange vakwerkstijlen, met den achtersten
motorgondel op een soort spoorwagen, die op
een cirkelbaan loopt van circa 420 meter
doorsnee met den mast als vast middelpunt,
zoodat de Zeppelin iedere beweging van den
wind kan volgen; 't luchtschip is verankerd,
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
'4049
1 Uur
09 Uw antenne is een dankbaar geschenk.
