PRIMA BELGISCHE ANTHRACIET
FRANS
PERQi 7N BRECHCOKES
IJS.
Het Belangrijkste.
50e Jaargang No. 15174
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 12 December 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
#-n RORF.RT PF.RRF.ROOM. COURANT-UITGAVEN FN ALGF.MF.ENF, DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOP.
COURANT-UITGATEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week /0.Ö5, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0-72Vz-
Bureaux: Groote Houtstraat 93 4 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 4 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNj5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. RccLnucs
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels 0 30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonués op het Geïll. ZondagsbladLevenslange ongesch
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim v 250.-. Wijsvinger f 1 50.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.-.
iklheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinge: f75.-, Verlies andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
HEERLIJKE WARMTE ALLEEN VAN ONZE
afm. 30/50 f2.70 per H.L.
afm. 20/30 f 2.60 per H.L.
TELEF. 10212
HAARLEM
VOOR CENTRALE VERWARMING
HAARLEM, 12 December.
Een succes in Genève.
Accoord der Vijf Grooten.
Het merkwaardige feit doet zich voor, dat
de vijf te Genève vergaderende ministers
der groote mogendheden - MacDonald
(Engeland', Paul-Boncour (Frankrijk), Aloisi
(Italië), Von Neurath (Duitschland) en Nor
man Davis (Amerika) het eens geworden
zijn.
Laat ons de glorie van het feit tenvolle
tot uitdrukking brengen: Hun conferentie is
een succes geworden. Zij heeft haar doel be
reikt. Zij heeft vastgesteld dat de pariteit,
door Duitschland geëischt, niet het doel
maar het beginsel der verdere ontwapenings
onderhandelingen zal zijn. Duitschland heeft
toegezegd dat het weer aan de Ontwape
ningsconferentie zal deelnemen. Alle vijf heb
ben weer eens plechtig verklaard dat zij on
der geen omstandigheden zullen trachten,
huidige of toekomstige geschillen met ge
weld te beslechten. Bovendien zullen ze er
alle vijf naar streven dat direct een con
ventie wordt opgesteld, die voorziet in een
werkelijke beperking en vermindering dei-
bewapening en gelijktijdig in een toekomsti
ge herziening, met het doel tot verdere ver
mindering te komen. Dit alles behoeft niet
aan de ratificatie der parlementen te wor
den onderworpen. Het is meteen ondertee
kend en treedt meteen in werking. Aparte
conferenties der vijf mogendheden zullen
niet meer belegd worden. De vijf groote hee-
ren, waarmee het zoo kwaad kersen eten is,
keeren om zoo te zeggen naar hun vijf stoe
len in de Ontwapeningsconferentiezaal terug,
blikken even met vergefelijken trots in den
ronde en „lossen zich op in de menigte". De
welke thans „direct" kan gaan ontwapenen.
U vergeve mij het tikje ironie. Dit pas ik
alleen toe omdat Herriot felicitatie-telegram
men aan Paul-Boncour en aan MacDonald
heeft gezonden, en er nog wel meer hoera
zal volgen. Er is nog geen reden genoeg om
elkaar te feliciteeren en hoera te roepen. Dit
is een succes, zeker, en de mooiste van alle
beginselverklaringen die Genève sinds het
begin van zijn spraakzaam leven heeft geuit.
Maar het is nog geen feit.
Eerst moeten wij de feiten zien. Eerst moet
ér definitief tot vermindering der bewape
ning besloten zijn. Dan zullen wij elkaar feli
citeeren en geweldige hoera's aanheffen.
Want het zal voor de Menschheid de eerste
stap zijn op den weg, die moet leiden naar
....laat ons zeggen naar het in handen ne
men van haar eigen lot, naar het niet langer
overgeleverd zijn aan ongecontroleerde mach
ten in haar eigen midden, die haar her- en
derwaarts en tenslotte in den ondergang zou
den slingeren. Het zou inderdaad de eerste
stap kunnen zijn op den weg naar zelf
bestuur.
Dien weg gaan wè op, omdat er geen an
dere is. Het vertrouwen, dat uit den huidigen
warwinkel een betere wereld moet voortko
men, die alleen op internationale toenade
ring gebaseerd kan zijn en dus niet op een
Russisch of Italiaansch systeem, heb ik in
deze rubriek al zoo vaak tot uiting gebracht
dat het onnoodig is er vandaag opnieuw over
te gaan uitweiden. Overigens constateer ik
dat de Ontwapeningsconferentie nu op een
veel beter basis is geplaatst dan ooit tevoren,
dat de mislukking die zoovelen in de laatste
weken als een vaststaand feit aankondigden
verméden is, en dat het zaak zal zijn de
strooming die naar het doel drijft opnieuw
te versterken.
Tot mijn oude vrienden, de Ziejenouwel-
lers, richt ik op dit moment weer eens met
genoegen mijn Ziejenouwel! Er is een
Fransch spreekwoord dat zegt: „La vérité est
en marche, rien ne l'arrêtera". Dat heb ik
steeds betoogd. Toen de Ontwapeningsconfe
rentie begon heb ik eindeloos onderhande
len, bijna-mislukkingen gevolgd door herstel,
hevige schokken in het verloop der onder
handelingen voorspeld. Welnu? Komt het
niet. aardig uit? De wereld wordt niet- ontwa
pend in één jaar tijds maai- ondanks alles
vorderen wij. Er zullen nog meer tegenslagen
komen, en daarna nieuwe vorderingen. Om
dat het móet, omdat steeds algemeener en
dieper het besef doordringt, dat we geen an
dere keuze hebben. Rien ne l'arrêtera.
R. P.
ORGANISATIE VAN DE
HUISHOUDING.
VROUWENBOND ER VOOR OPGERICHT.
Dezer dagen is opgericht, de „Nederland-
sche Vrouwenbond voor Huishoudingsorga
nisatie". Als doel is gesteld ..het streven naar
het zoo doelmatig (efficiënt) mogelijk voeren
van het huishoudelijk bedrijf in alle klassen
onzer samenleving".
Het dagelijksch bestuur is voorloopig al
dus samengesteld: E. J. van Waveren-Resink,
presidente. A. H, Loeff-Bokma. penningmees
teres, H. M. S. J. dc Holl. secretaresse.
De bond heeft het- tijdschrift „De Huis
houding" als officieel orgaan gekozen. Het
secretariaat is gevestigd Amersfoortsche-
straatweg 61a te Huis ter Heide.
BEKRONINGEN.
Op de internationale tentoonstelling van
.Jrnithophilia te Utrecht behaalde onze stad
genoot K. van Dijk met zijn inzending zilver
konijnen 4 eerste. 4 tweede. 3 eereprijzen be
nevens den Ornithophiliabeker voor de beste
inzending Zilverkonijnen.
c J&J
HET SPORTFONDSENBAD.
DE BRON-TUIN KOMT IN EXPLOITATIE
VOOR MEETINGS EN CONCERTEN.
Nu kan worden aangenomen, dat door de
Sportfondsen 750 spaarbrieven zijn geplaatst,
is. naar B. en W. aan den raad mededeelen.
het tijdstip aangebroken om definitief te be
sluiten tot uitgifte in erfpacht van den
grond van het Bronge'bouw voor het Sport
fondsenbad, alsmede tot garantstelling van
de gemeente voor een bedrag van ten hoog
ste f 260.000, dat het Sport fondsenbad wei1
gens rente en aflossing verschuldigd zal zijn
aan haar geld geven.
De erfpachtscanon is bepaald op f 5000 per
jaar. De N.V. het Sportfondsenbad heeft te
kennen gegeven, dat zij den tuin van het
vroegere Brongebouw gaarne bij de overdekte
bad- en zweminrichting in exploitatie zou
willen brengen, b.v. door het daarin doen
houden van meetings, tuinconcerten. e.d.
Bij B. en W. bestaat tegen uitgifte in voort
durende erfpacht ook van laatstbedoeltien
grond geen bezwaar. De jaarlijksche erf
pachtssom voor dien grond wenschen B. en
W. gelet op de door de N.V. te maken kosten
voor onderhoud van tuin en afscheiding, ge
steld te zien op f 1.
Met betrekking tot de voorwaarden merken
B. en W. op. dat daaronder bepalingen voor
komen welke overeenkomen met die. welke
destijds werden verbonden aan de uitgifte in
erfpacht van dezen grond aan de Maat
schappij tot exploitatie van Staalwaterbron-
nen.
Het Sportfondsenbad moet voor de leening
van f 260 000 ten hoogste 5 pet. rente betalen.
De leening moet in 40 jaar afgelost zijn.
In het vooraf aan de goedkeuring van B,
en W. te onderwerpen bestek voor den bouw
van de bad- en zweminrichting moeten wor
den opgenomen de volledige bij de ge
meente gebruikelijke besteksbepalingen
ten aanzien van de te werk te stellen arbei
ders en van de arbeidsvoorwaarden, Slechts
voor het uitvoeren van bepaaldelijk aan te
geven werkzaamheden zal door B. en W. wor
den toegestaan, dat niet te Haarlem woon
achtige personen te werk worden gesteld.
Voorts is in verband met door leden van
den-Raad in de vergadering van !6 Decem
ber 1931 kenbaar gemaakte wenschen in het
ontwerp-besluit bepaald, dat ..de vennoot
schap" op een daartoe vanwege B. en W. ge
daan verzoek, de gelegenheid moet openen,
om in de gemeente Haarlem schoolgaande
kinderen, tegen gereduceerden prijs, op door
B. en W. na overleg met ,.de vennootschap"
te bepalen tijdstippen, gebruik te doen ma
ken van de bad- en zweminrichting.
NIEUWE LOONSVERLAGING
VOOR SPOORPERSONEEL.
5% MET 1 JANUARI.
In de Memorie van Antwoord op de be
grooting van Waterstaat deelt minister Rey-
mer mede, dat het spoorwegpersoneel met 1
Januari een nieuwe loonsverlaging van 5 pet.
zal worden opgelegd.
VLUGGE POST.
Een lezer schrijft ons. dat de St. Nicolaas-
luchtpost uit Indië op 5 December vroeg uit
Marseille vertrok en om 10 min. voor 5 's mid
dags op Schiphol arriveerde. Precies twee uur
later was het voor hem bestemde epistel thuis
bezorgd en afgeleverd, voor welker vlugge
bestelling hij hulde brengt aan de betrokkenen.
VREDESACTIE.
IIAARLEMSCIIE KERKEN.
Men schrijft ons:
Naar men zich herinneren zal hebben bijna
alle Prot.-Christ. en de Oud-Kath. kerken
van Haarlem en omstreken zich te vorigen
jare vereenigd in een adres, dat verzonden
is aan de Ned. Afgevaardigden iter Ontwape
ningsconferentie ie Genève. Deze kerken
verzochten daarin met aandrang toch den
meest mogelijken steun te verleenen aan die
voorstellen die tot een daadwerkelijke ver
mindering van bewapening zouden kunnen
voeren.
Wij vernemen nu dat er thans onder de
kerken die deze resolutie onderteekenden een
tweede adres circuleert, wecLrom tot de Ned.
afgevaardigden te richten waarin deze oproep
tot doortastenden vredesarbeid wordt her
haald.
De kerk die hiertoe het initiatief nam. is
uitgegaan van de gedachte, dat des te
minder de ontwapening vordert, des te luider
de Christelijke vreaesroep dient te weerklin
ken.
We! verre van de zaak nu maar blauw-
blauw te laten alsof wij er nu va naf zijnd
zoo ongeveer wordt in net begeleidend sohrij-
ven aan de verschillende kerkeraden gezegd,
dient onze actie juist te worden herhaald.
Verwacht wordt dat zooveel mogelijk alle
kerken,, die de eerste resolutie hebben on
derteekend. ook aan de tweede hun fiat zul
len geven.
Den inhoud dezer tweede resolutie wilde
men liever eerst dan bekend maken, wanneer
zij de Nederl. afvaardiging heeft bereikt.
W ijkomen hierop dius wel nader terug;.
CURSUSSEN VOOR WERK-
LOOZEN.
OPKOMST BEVREDIGEND.
Hedenmorgen zijn de cursussen in Engelsch,
Duitsch en Esperanto door wethouder W. J.
B. va nLiemt geopend. De opkomst was be
vredigend.
RIJWIELDIEFSTALLEN.
Bij de politie is aangifte gedaan van de
vermissing van twee rijwielen, waarvan er een
voor een perceel in de Marnixstraat en een
op een open plaats uitkomende op de Twijn-
derslaan stond.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
EEN STRENGE WINTER IS VOORSPELD!
En 't gaat er heusch op lijken.
Met brandstoffen van HOENDERDOS
kunt g'm het best ontwijken.
De natuur heeft dezer dagen
Weer haar IJscozaak hervat.
Met alom haar filialen,
Van gehucht tot grootste stad.
Haar bedrijfsorganisatie
Is ten hoogste efficiënt,
En ze levert ons haar waren
Kostis, grateloos, present,
Ze vraagt zelfs niet naar de wenschen
Van het hooggeëerd publiek,
Maar maakt tijdelijk eenvoudig
Van ons land één ijsfabriek,
Allen zijn wij aandeelhouders
En ons dividend is ijs,
Deze ijscoöperatie
Stellen velen hoog op prijs.
Anderen zijn minder dankbaar
En ontvangen het maar koel,
Hopend dat het gauw verwatert
In een echten dooien-boel.
De natuur heeft dezer dagen
Weer haar IJscozaak hervat,
Maar als crisisliquidatie
Hadden velen 't liever nat.
Er wordt bitter kou geleden
In zoo menig arme buurt,
Waar slechts vuur is, als men vurig
Hoopt dat deze kou niet duurt.
't IJs wordt kosteloos geleverd,
Gratis gift van de natuur,
Maar helaas, voor al te velen
Is het ijselijk en duur.
P. GASUS.
MET EEN KAARS BIJ BENZINE.
Zondagavond 8 uur wilde een 22-jarige
koopman in een pakhuis aan de Zomervaart
de benzinetank van een vrachtauto bijvul
len onder verlichting door een kaars. Er
onistand een brandje dat het zand gebluscht
werd door den koopman. Eenige ruiter, van
zijn auto die niet verzekerd waren, sprongen.
De bran::weer was ter plaatse, doch hoefde
niet op te treden.
BRANDJE IN SIGARENMAGAZIJN.
Omstreeks 12 uur Zondagavond wilde de
sigarenwinkelier G. in de Amsterdamstraat
43 zijn waterleiding afsluiten in verband
met de vorst. De kraan zit (naast den gas
meter! onder de étalage, waarom de winke
lier zijn werk met een lucifer bijlichtte. Ver
meld dient te worden dat de gasmeter ver
moedelijk een lekje had, en dat het sigaren
magazijn P. C. Hooft heet. Er ontstond brand.
De eigenaar die niets gemerkt had, had zich
ter ruste begeven (hij werd pas iets van het
gebeurde gewaar, nadat, de brandweer al ter
plaatse was, die trouwens niet behoefte op
te treden). Een voorbijganger had het vuur
gezien en den broer van den winklier, eenige
huizen verder wonende, gewaarschuwd.
Deze trapte een ruitje in en bluschte het
brandje met. «en emmer water. De schade
is gering.
HET BEGINT WEER.
Een 19-jarige scholier uit Amsterdam, ge
logeerd bij familie in do Heussensstraat. zakte
door het ijs van den vijver, vóór die straat
gelegen. Een agent trok hem op het droge
door middel van zijn reddingsüjn en bracht
hem bij zijn familie thuis.
Dr. WILLEM MENGELBERG ONGESTELD
AMSTERDAM, 12 Dec. (V.D.) Als gevolg
van een plotselingen aanval van influenza
heeft Dr. Willem Mengelberg op dringend
advies van zijn gcncesheeren zich genood
zaakt gezien om zijn eerstvolgende concerten
af te zeggen.
Deze concerten zullen thans worden geleid
door Eduard van Beinum, die tevens is uit-
genoodïgd de jaarlijksche Toonkunst-uitvoe
ring te dirigeeren.
HET BALLON-ONGELUK BIJ WATERINGEN
(Zie ook elders in dit nummer.)
In de Crt. lezen wij nog over het ongeluk,
dat de bestuurder van de ballon was Haupt-
mann Erwin PfcTfer, een zeer bekend Duitsch
oorlogsvlieger uit Dü.sseldori'. die sinds de
oorlogsjaren geen incident gelijk dit had bij
gewoond. De zwaar gewonde had een sche
delbreuk. Doordat hij zich niet goed heeft
vastgehouden is hij uit de mand gevallen. De
mand reikt tot borsthoogte en eerst als zij
scheef gaat sleepen is het mogelijk dat men
er uit valt.
REEDS ZONDAG IJSBANEN OPEN.
Tal van ijsbanen in Nederland zullen he
den geopend worden. Zoo die te Sloten (N.H.)
die te Gorcum, en te Baarn.
Zondag waren al geopend de banen te Delft
en te Bussum, welke laatste kunstijsbaan ook
Uit Gcncte: Dtiitschlatul zal naar dc ont
wapeningsconferentie terugkccrcn.
(2e blad. Ie pag.)
In Noord-Spanje is in tal van plaatsen algc-
ineene 'staking uitgebroken.
(2e blad, lc pag.)
Ongelukkige landing van een ballon bij Wa
teringen. Een inzittenden ernstig gewond.
(2e blad, 3c pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een succes in Genève. Accoord der
vijf grooten.
(lc blad. lc pag.)
Van onzen Londcnschen Correspondent. Het
petroleumconflicl in Pcrzic.
(2e blad, le pag.)
Lettinga: Fnancicele Kroniek.
12e blad, 3e pag.)
Ton Ruygrok: Langs dc Straat. Acrobatiek-
(2e blad, 3e pag.)
HEEMSTEDE
OVER DE GEMEENTE-
BEGROOTING VOOR 1933.
HET RAPPORT DER FINANCIEELE
COMMISSIE.
De financieele commissie uit den raad
heeft dc door B. en W. ingediende ontwerp-
begrooting voor 1933 bestudeerd.
De commissie wijst er op, dat dit jaar op de
burgerij f 175.000 nieuwe lasten gelegd zou
den worden. Dat is een te sterke belasting-
verhooging in eens. Daarom moet, zoo meent
de commissie, getracht worden een belang
rijk gedeelte van die f 175.000 op een andere
wijze te vinden. De commissie adviseert ver
schillende posten der begrooting te verlagen.
De commissie is niet eenstemmig over de
door B. en W. voorgestelde korting op looncn
en salarissen van het gemeentepersoneel.
Twee leden willen een uniforme korting van
6%, een derde lid is tegen korting, terwijl
weer een ander lid een andere progressieve
verdeeling voorstond.
Een lid gaf in overweging de presentigel-
den der raadsleden van 5 op 3 tc brengen.
Gevraagd werd of niet volstaan kan wor
den met uitbreiding van het politiccorps met
één agent. B. en W. hebben er twee aange
vraagd.
De commissie adviseert den post openbare
verlichting 49.504) met f 2500 tc verlagen.
De meerderheid der commissie verzocht
aan B. en W. om de quaestie der boventallige
onderwijzers aan een ernstige beschouwing
te willen onderwerpen en daarbij dan aan te
geven of bezuiniging te verkrijgen is.
Twee leden der commissie willen het sub
sidie aan de bijzondere bewaarscholen met
20'/,', verminderen.
De meerderheid der commissie wil aan de
3 Heemsteedschc muziekcorpsen 150 sub
sidie geven en aan de H.O.V. in liet geheel
geen subsidie toekennen. (B. en W. stelden
voor aan de H.O.V. in 1933 250 te geven).
Een lid wil het subsidie aan dc fondsen
voor ziekenverpleging van 22.000 vermin
deren met 20
De commissie wil de gereserveerde winst
uit het bedrijf van openbare werken over 1932
tot een bedrag van 41.098 niet in het bedrijf
laten, maar in de gewone middelen voor
1933 storten.
Verder Is er nog 10.000 over te boeken uit
de reserve voor onderhoud van overgenomen
wegen.
De door de commissie voorgestelde veran
deringen in dc begrooting bcloopen 76,769.
Er was evenwel geen eenstemmigheid over dc
vraag hoe die aangewend moeten worden tot
verlaging der belastingdruk. Alleen meende
de gjeheele commissie, dat de straatbelasting
niet moet ingevoerd worden. Daarvoor had
den B. en W. 17.000 geraamd.
Twee leden stellen verder voor dc opcenten
op de personeele belasting niet van 65 op 100
te brengen, maar op 75 en het aantal opcen
ten op de fondsbelasting niet op 30 maar op
25 tc stellen.
Een ander lid wil 49.000 besteden om
minder opcenten op de persoenele belasting
te heffen.
Weer een ander lid wil het gehcolc bedrag
aanwenden om de opcenten op de fondsbe
lasting te verlagen.
Het atmvoord van B. cn W.
B. en W. achten het. niet het aangewezen
middel om in belangrijke mate te beschikken
over dc aanwezige reserve, om de belastingen
laag te houden. Het college wil dan ook niet
verder gaan dan zij reeds gegaan is bij het
opmaken der begrooting. B. on W. gaan mee
met verschillende voorstellen der commissie
om uitgaafposten te verlagen.
Inzake de korting op looncn en salarissen
handhaven B. en W. hun voorstel.
De burgemeester blijft aanstelling van
twee agenten noodig vinden.
Verlaging van den post voor openbare ver
lichting achten B. en W. niet gewenscht.
B. en W. meenen. dat niet bezuinigd zal
kunnen worden op de boventallige leerkrach
ten bij het ondervijs.
B. en W. adviseeren om het subsidie aan de
H.O.V. op 250 vast te stellen en aar de drie
Hecmsteedsche elk op f 175.
Door B en W. wordt medegedeeld, dat zij
het voorstel tot invoering van een straatbe
lasting intrekken.
Honderd jaar geleden werd de groote Noorsche dichter en dramaturg Bjoernstcrnc
Bjoernson geboren. Ter gelegenheid van dit feit had o.m. een kranslegging plaats op het
graf van den kunstenaar. Op de foto ziet men op den voorgrond zijn 72-jarigen zoon
Bjoern Bjoernson.