Met de „Graf Zeppelin" over den Oceaan.
Het Belangrijkste.
50e Jaargang No. 15176
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 14 December 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE I.OURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdred.cteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMEN 1 EN pC1. WCck 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
f 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post f 0.72^$.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Fostgiro 38810
ADVERTENTIëN5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(icdcren dag) 1—3 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f 250.-, Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm-of Beenbreuk f 1 00.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 14 December.
De Schulden-comedie.
DE POGING TOT AANSLAG OP
DEN EX-KEIZER.
door HENRI KEGENER.
De „Graf Zeppelin" aan den mast te Recife (Pernambuco).
De Fransche Kamer heeft het kabinet-
Herriot laten vallen. Stevig laten vallen, met
een verschil van maar eventjes 215 stemmen.
Nu, hij had het ook wel bont gemaakt, mon
sieur Edouard Herriot. Hij wou, net als
Engeland,, de vervallende termijn van de
schuld aan Amerika betalen! Daar moet de
Kamer niets van hebben. Die wil heelemaal
niet betalen, en bracht monsieur Edouard
dus ten val, ofschoon hij aan de betaling
voorwaarden wou verbinden, net als Enge
land geprobeerd heeft. Amerika heeft de
Engelsche voorwaarden al verworpen, zoodat
het ongetwijfeld de Fransche ook verworpen
zou hebben. Maar zoover is het in Parijs niet
gekomen. Deze „blamage'' bleef Frankrijk be
spaard. Het zal nu weigeren te betalen, net
als België, waar de regeering-de Broqueville
is afgetreden en straks een nieuwe regeering
gevormd zal worden onder.de Broqueville.
U vraagt misschien waarom het geen bla
mage is als men in gebreke blijft zijn schul
den volgens een gesloten overeenkomst te
voldoen, en wel een blamage als men een
weigering krijgt op voorwaarden, gesteld met
ae bedoeling wèl te betalen. Maar u bent een
particulier, met een kleine p, en geen Staat,
met een groote S. Op u past deze zonderlinge
wereld de particuliere moraal toe, die voor de
Staten niet geldend is.
Het is niet onvermakèlijk, thans de hoofd
artikelen in de Engelsche pers te lezen. Die
beijveren zich om eiken dag het publiek dui
delijk te maken dat de schuldenregeling van
1923, de overeenkomst volgens dewelke Enge
land moet betalen, dood is. Morsdood. Het is
een beetje moeilijk dit duidelijk te maken,
als men pas verklaard heeft dat men betalen
zou zij het dan onder voorwaarden en
daarom tracht men het denkbeeld in de
harde koppen der Engelsche particulieren te
hameren door dagelijksche herhaling. Het
laatste betoog dat ik gelezen heb droeg als
titel, kort en krachtig, alleen het woord:
Dood!
In werkelijkheid is alleen de regeering-
Herriot dood, en aangezien die overleden is
tengevolge van besmetting met het Engel
sche standpunt ziet de heele zaak er niet zoo
erg best uit. Intusschen verkeert Amerika in
nood en kan moeilijk getroost worden door
de verzekeringen van den heer Neville Cham
berlain, dat Engeland zijn eigen schuldenaren
ook voor de volle gevolgen zal zetten. Pluk
eens veeren van den Duitschen kikker!
De schulden-janboel is nu weer in volle
verwarring, het aceoord van Lausanne lijkt
haast net zoo dood als de regeering-Herriot,
en ik kan niet nalaten er nog eens aan te
herinneren dat al die landen, die hun oor
logsschulden niet betalen kunnen, milliarden
per jaar besteden aan de voorbereiding van
den volgenden oorlog. Houden zij daarmee
op, dan wordt de wereld eindelijk veilig, komt
er vast en zeker een zeer krachtige en blij-
veixde opleving, en behoeft men zich over de
oorlogsschulden niet meer druk te maken. Ze
kunnen dan zonder bezwaar geregeld wor
den. De Europeanen kunnen betalen. Ame
rika kan concessies doen om de zaak makke
lijker te maken.
In werkelijkheid draait alles om de ontwa-
pening. Het is vele malen in deze rubriek
betoogd, en het is nu duidelijker dan ooit.
Nu, de vijf groote mogendheden zijn het pas
eens geworden over pariteit, over verminde
ring, over gemeenschappelijk optreden ter
ontwapeningsconferentie om die verminde-
riixg „direct" ten uitvoer te brengen.
Welnu dan!
De gelegenheid voor daden is schooner
dan ooit.
R. P.
HET WRAK VAN DE
„P. C. HOOFT".
EN HET NAT. CRISIS COMITc.
Naar wij vernemen zal het wrak van de
P. C. Hooft, dat zooals de zaken thans staan,
heden, Woensdag, naar Pernis gesleept
wordt, niet onmiddellijk aan het sloopings-
werk van het personeel van Simons Scheeps-
slooperij worden prijsgegeven.
De heer Simons heeft n.l. besloten om het
wrak in de haven van de slooperij cenigen
tijd voor het publiek tegen eeix matigen en
treeprijs toegankelijk te stellen. Vijftig pro
cent van het binnenkomend geld zal dan
worden afgedragen aan het Nationaal Crisis
Comité, terwijl het overige deel bestemd is
voor de in verband met dit voornemen te
maken onkosten.
De Fransche regeering Herriot gevallen op
de oorlogsschuldenkioestie.
(2e blad. Ie pag.)
Hevige treinbotsing bij Luzern; dooden en
gewonden.
(2e blad, le pag.)
Tweede Kamer: Minister Verschuur ver
dedigt zijn landbouivbeleid.
(2e blad, 2e pag.)
Steunactie voor de H.O.V. Comitié van drie
personen opgericht
(2e blad, 3e pag.)
De begrooting van financiën, memorie van
antwoord.
(2e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De Schulden-comedie.
(le blad. le pag.)
Van onzer Londenschen correspondent:
Zang en reclame in Londen.
(2e blad, le pag.)
DE GEARRESTEERDE EEN GEVAARLIJK
MISDADIGER.
Nader wordt uit Berlijn gemeld, dat de uit
zetting uit Nederland van den Duitseher, op
verzoek van de Duitsche autoriteiten is ge
schied.
Dinsdagmorgen na zijn uitlevering aan de
Duitsche autoriteiten kon zijn identiteit de
finitief worden vastgesteld. Hij bleek te zijn
zekere Heiririch Fücker, wonende te Neuss.
Het Handelsblad verneemt uit Doorn:
De vraag rijst, hoe het den onbekenden
Duitseher mogelijk was tot in het Huis
Doorn, dat zoo zorgvuldig van de bui
tenwereld is afgesloten en onder bewaking
staat, door te dringen.
Aan de voorzijde van het niet groote. maar
fraai aangelegde park. is het poortgebouw
over een frontbreedte van 47 meter in een
nuchteren stijl opgetrokken; de spraakma
kende gemeente doopte het als „Branden
burger Tor". Het landhuis, met de twee voor
uitspringende vleugels, welke tot aan de dak
lijst met klimop begroeid zijn, heeft aan de
linkerzijde, waar de vertrekken van den ex-
keizer zijn, een toren, waarin de balling zijn
werkkamer had. De rechtervleugel is inge
richt voor de gemalin van den ex-keizer.
Bijzondere zorg is indertijd besteed aan
de afrastering van het park aan de achter
zijde. Een rij van zware ijzeren palen werd
daar in den grond geslagen om gekleed te
worden met een vlechtwerk van gegalva
niseerd ijzerdraad van bijzondere dikte en
waarin op drie plaatsen smalle uitloop
hekken worden aangebracht. Aan de zijde
van de gemeenteschool en de kom der ge
meente Doorn werd een muur van drie me
ter hoogte opgetrokken, met het doel het
park aan die zijde voor nieuwsgierige blik
ken te vrijwax-en.
Het Persbureau Vaz Dias verneemt uit
Dusseldorf:
Heinrich Fuecker, die Dinsdagmorgen vroeg
door de Nederlandschc autoriteiten is uitge
leverd, is opgesloten in de gevangenis van
het grenscommissariaat te Emmerich.
Fuecker is 33 jaar oud. ongehuwd en de
zoon van eerzame ouders. In zijn joxxgensja-
ren was hij hulpbeambte bij de Duitsche
spoorwegen. Wegens het stelen van spoor
wegmateriaal op het traject tusschen Keu
len en Neuss werd hij veroordeeld tot 15 jaar-
tuchthuisstraf. Eenige maanden geleden,
toen hij ruim de helft van zijn straftijd had
geboet, werd hij voorwaardelijk in vrijheid
gesteld. Voor zijn laatste veroordeeling heeft
hij anderhalf jaar in het krankzinnigenge
sticht Duelken doorgebracht, waar hij ter
observatie was. Bij arrestaties is hij herhaal
delijk ontsnapt, hij was altijd zwaar gewa
pend.
Uit "het eei'ste vex-hoor, dat de politie- en
grensautoriteiten te Emmerik Fuckner heb
ben afgenomen, is gebleken, dat men hier
met een gevaarlijk misdadiger te doen heeft.
Ook bij dit vex-hoor simuleerde hij aanvan
kelijk zwakzinnigheid, maar, nadat men hem
zijn lange lijst veroordeelingen had voorge
houden, veranderde hij van houding. Men
heeft den indruk gekregen, dat hij inderdaad
een aanslag op het leven van den ex-keizer
in den zin had.
Fuecker zal ter beschikking worden ge
steld van de justitie te Dusseldorf. Woens
dagmorgen zal hem het eerste gerechtelijk
verhoor worden afgenomen door een specia-
len ambtenaar van het parket te Diissel-
dorf.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Het woord Meneer de President
Voor een persoonlijk feit!
De anthraciet van HOENDERDOS
Geeft warmtezekex-heid!
Het is dus alweer bekeken
Met- de schaatsenrijderspret.
't Is weer tijdelijk van de (ijs)baan,
Schaatsen gaan weer in het vet.
O. er kan nog veel meer komen
Van het vorstelijke spel.
Want één dooi maakt xxog geen zomei',
Later krijgen wij 't nog wel.
Er is gauw een schaats geslagen.
Hier wat vreemd en daar weer fraai.
Maar eerst aarzelend onwennig.
Nog op zoek naar draai en zwaai.
Morgen zou 't wel beter lukken
Met den eens zoo forschen slag.
Maar er was niet eens een morgen,
Anders dan een dooien-dag.
Er zijn vele winterteenen.
Massa's handen zijn wat rauw
En op kiesch verzwegen plaatsen
Zijn wat plekken pijnlijk blauw
Enthousiaste ijslaveerders
Voelen 't weer weer als een strop.
Maar het helpt niet, voor een tijdje
Is de portie ijs weer op.
P. GASUS.
De landing te Rio. Terug naar
Recife. Op bezoek in een mo
torgondel.
Dat was weer een matineus begin. Toen we
om 5 uur in 't salon verschenen, was het
warempel al stevig bezet, hadden zelfs de
meeste x-eizigex-s al ontbeten. Toch viel er nog
geen Rio te ontdekkexx, zelfs geen kust. Bui
ten was het nog groezelig donker, terwijl een
vieze mist langs de ruiten van den Zepp trok.
die, monotoon ronkend, nu en dan wiegelend
op de remous, die steady voortspoedde bovexx
dc bax-en.
De passagiex-s deden ingetogen. Vanwege 't
vroege uur natuurhjk. Er waren cr. die gaap
ten, en meer nog die weer vredig sliepen op
huix stoeltje. Alleen een der Sarassani-hee.-
ren vertelde een grapje. Tegen zes uur weid
het lichter, maar wolken en nevel bleven.
Aan stuurboord doemden bergen op, donkere
bergen, aan welks voetexi geel-wit strand zich
scherp afteekende.
Van de bx-ug kwam de boodschap, dat er
geschoten zou worden. Geschoten met een
Mauser-geweer voor de acoustieke hoogte
bepaling. kortaf liet echolot genoemd. Mét
knaldexi er kort achter elkaar vier vexiijnige
schoten. En xxiemand schrok.
Toen kwam Rio nader, de schoone vrouwe
Rio, maar, helaas, niet „opgemaakt", gehuld
nog in het groezelige kleed van den miezori-
gen morgen. Aan bakboord passeerden we 't
beroemde „suikerbrood", dat alleen en face
gezien op een suikerbrood lijkt. Rechts de
vesting Santa Cruz. Ja, nu het lichter werd
was het toch wel mooi, al die door moeder
Natuur vrijgevig rondgestrooide, onder een
dikken mantel van gx*oen bedekte bergpar-
tijen, die samen, met de machtige baai. Rio
dc Janeiro tot een der mooiste havens der
wereld maken. In de verte troonde op den
spitsen Cox-covado het xxiachtige Christus-
beeld.
't Is xxu 6 uur 20. We hangen met ons
heele hoofd uit een der stuurboordraampjes
van het salon, gexiieten van den frisschen
morgenwind. En van het uitzicht vooral. Op
de heerlijke baai kerft een juist startende
imposante multi-motorige vliegboot diepe
schuimgroeven in het water, 't Is een kist
van de Pan - American Airways, die naar
Recife gaat en daar morgenmiddag zal aan
komen. We varen nu over buitenwijken met
zanderige wegen en groote huizencomplexen
van alleen maar muren, stomme getuigen
van diep huisbazenleed, van beklagenswaar
dige lieden, die niet meer bij machte zijn
den steeds grooter wordenden geldhonger
van Moloch Fiscus te stillen.
Nu hangen we boven het veld, het militaire
kamp van Affonsos. Keurig opgesteld, gelijk
een stelletje revue-girls, staan er de lan-
dingsmanschappen. In het midden vaxx het
veld ligt een vlag, die de windrichting aan
wijst, waarnaast in Romeïnsche cijfers staan
aangegeven de sterkte van den wind en de
temperatuur op het veld.
De beide landingstoxxwen, van elk 140 M.
lengte, vallen uit. Een paar soldaten hollen
toe, pakken de touwen beet. Meex-derexi vol
gen. Maar er komen er niet genoeg, het schip
stijgt en de mannen aan de touwen laten los,
eerst een paar. dan meer, totdat er ten slotte
voor de overblijvenden nog taai vasthou-
dende jongens geen houden meer aan is. Ge
lukkig laten nu ook die los. Snel stijgen we,
drijven weer op 'n kleine 200 meter hoogte,
met onder den neus van het schip alle
touwen uit. twee landingskabels en
de spinnen. Met al die franje varen we over
dc buitenwijken van Rio, want we zijn af
gedreven en moeten opnieuw een ronde ma
ken en weer x-echt voor de haven komen te
liggen. De uiteinden der beide landingstou-
wen kwispelstaarten uitgelaten door de lucht
en beschrijven, provoceerend. elegante kron
keltjes boven een valsch lonkenden tros
hoogspanningkabels.
Na 'n tien minuten zijn we rond. drijven
weer vóór de haven. Weer zakt dc landings-
vlag onder den stuux-gondcl uit en weer
hengelen we vier. vijf minuten. Maar de Bra-
ziliaxxexi willen niet bijten, kunnexi eigenlijk
xxïet bijten, want we zweven nog tc hoog. Ook
drijven we weer af. En opnieuw rinkelen de
machinc-telegrafen, barst het Muybach
quintet weer op „vol gas" los in donderend
geronk. En weer maken we een trip over Rio's
buitenwijken. De nog altijd uitbundig kwis
pelende landingstouwen. wuiven opnieuw
„dag-dag" tegen de deixioniscii lonkende
varnpyr hoogspanning. Maar de va!erstof-
druiven hangen dezen modernen Gliaribriis
gelukkig te hoog. En de kabels, die het 'm
doen moeten, zijn gelukkig droog.
We hebben onze rondvaart weer volbx-acht.
zijn weer beland boven die twee straten, die
daar samenkomen aan den zoom van hei
veld. Die iilustre zwarte matrone daar in het
tuintje van het derde huisje van den hoek af
en 'haar dierbaar kroost, worden onderhand
al „goede kennissen". Ook weten we al heel
goed, dat dc buren magere kippen hebben.
Bijna staan we nu stil, dalen héél lang
zaam. héél behoedzaam. De kabels zijn in
tusschen al heel wat korter geworden. Want
daar in den neus van het hemelschip zwoe
gen, voor ons passagiers onzichtbaar, zes,
zeven stoere mannen. Zij hijschen er en
trekken.
Maar nog wil de landing niet komen. Boos
brommen weer de motoren en trekt de Zepp
nogmaals een magistrale haal over het heu
velachtige land van Rio. Als we weer „om"
zijn, knalt nog eens de mauser van het echo-
lot en komt onder den gondel de landings-
vlag voor de zooveelste maal eens kijken. En
weer zakken vve langzaam, behoedzaam. In
de deuropening van het portaal van den
gondel, voor de geopende „straatdeur" zon
den wc kunnen zeggen, staat de martiale,
breed geschouderde Kurt Schönhcrr. onze
pootige roerganger, dokter, apotheker, werk-
ster en postmaster, kortom het factotum,
het „Madchen für Alles" van dc „Graf Zep
pelin". Nu fungeert hij weer als portier!....
Hij staat daar met opgestroopte hemdsmou
wen, steekt zijn zwaar gespierde armen naar
buiten en balt zijn vuisten. Doch niet als
uiting van 'n vertoornd gemoed. Want wat
Schönherr met dat gebaar tot de schuchter
naderende Braziliaansche soldaten wil zeg
gen, is: „Vasthouden jongens;.... Vasthou
den!....
Even nog.... en ze hebben 'm vast, hou
den 'm vast. Als gesoldeerd! Aan de beide
hoofdtouwen klemt zich fanatiek 't halve
vlieggarnizoen van Rio. Er zijn cr. die met
handen en voeten aan den kabel bengelen.
We voelen 't: het gaat om de eer van het
Brazilaansche leger. Ze geven geen krimp.
Venijnig bijten al die jongens toe. Voor den
Zepp. is er geen loskomen meer aan. Gedwee
geeft de reus zich gewonnen. En komt om
laag.
Dan springen ook de gondelmanschappcn
toe. en pakken de schuit. We zijn er. Liggen
„voor anker". Precies tien over half acht
is 't.
Toen verscheen kapitein Lchmann in het
salon. Vergenoegd, fijntjes lachend, zooals
kapitein Lehmann lacht. We hoorden nu,
waarom het zoo lang moest duren om aan
den grond te komen, vernamen, dat door
een thermisch cl'fect, hoofdzakelijk als ge
volg van de in de nabijheid van het vlieg
veld liggende bergen, de Zepp. te veel „Auf-
trieb". te veel stijgkracht had. Overigens: als
de soldaten bij de eerste landingspoging in
eens eensgezind aan dc touwen waren gaan
hangen, zou het direct goed zijn gegaan.
We namen afscheid van onze medepassa
giers, die goede hartelijke menschen. met
wie we vier etmalen lang in de lucht waren
geweest. Een wereld-zakenreiziger, die even
voor zijn firma in Rio moest zijn. zeide mis
troostig: „Ik benijd u. U gaat met den Zepp.
terug, maar ik moet straks drie weken rond
hangen op een boot. vóór ik weer thuis ben".
Alle retourrcizigers betreuren, dat er niet
elke week een Zeppelin „loopt". Merkwaar
dig, zooveel vertrouwen als al die menschen
al in het luchtschip-verkeer hebben.
Gedurende 20 minuten was nu het salon
vervuld van veel rumoer. Er werd gejaagd,
gehold, geschreeuwd in vier. vijf verschillen
de talen, en geduwd met groote koffers, kof
fers. die naar buiten moesten tegen koffers,
die naar binnen wilden. We dachten heel
even den wal op te gaan. Maar eerlijk gezegd
durfden we niet. Want heusch: 't is ons eens
gebeurd, den Zepp voor onzen neus te zien
wegvliegen en te moeten achterblijven. Dat
was in Juni bij het bezoek van den „Graf"
aan Rotterdam, toen wc zouden zijn mecgo-
varen naar Friedrichshafen, doch wegens
het plotselinge, een uur te vroege vertrek,
het luchtschip mochten nakijken met een
koffertje in ouie hand en een zielige» trek
op ons gelaat. Sindsdien zijn we vrceselijk
voorzichtig geworden en hebben geleerd re
kening te houden met de ondoorgrondelijke
raadsbesluiten, die des Zeppelin-comman
dants zijn:
En we hadden goed gedaan. Daar riep ka
pitein Flcmmlng al: ..Voortmaken!'t
Wordt buiig!We moeten weg"! Want
het groote luchtbecst werd onrustig, begon
al lichtelijk tc rukken, zoodat de kleine
menschjcs aan den gondel dribbelden over
den grond. Men repte, men haastte zich.
Door een der ramen werden nog koffers naar
binnen gegooid. Gauw nog een groote mand
met schitterende orchideeën aangereikt,
toen floepte het deurtje dicht. Knippen er
opbuilen snerpte een fluitje. een,
twee, drie. hoep!,... daar gooiden clo Brazi
lianen even over acht dc 105.000 kubieke
meter als een bal omhoog.
Rangdaar roffel-donderden weer do
Maybachs, voluit, richtte liet. imposante
luchtbeest den kop trotsch omhoog, opzwem-
mend naar den luchtoceaan. Onder zijn buik
gleed Rio weg. liet schitterende Rio met zijn
tropische plantsoenen, zijn palmen-alleecn,
statige boulevards, hooge huizen en sprook
jesachtige baai. Ergens beneden schreeuw
den kinderen blij.-uitbundig.
Toen draaide het hemelschip bij. voer
weer langs het fort van Santa Cruz en zette
koers naar zee. Er werd ver buiten dc kust
gevaren nu.
Vanmiddag, toen dc „Graf" boven den
wijden plas voer, zijn wc op bezoek geweest
bij een verren kennis. Men weet. dat daar
heelemaal onderaan onder den Zepp stief
moederlijk bedacht en bijkans vergeten zou
je kunnen zeggen, ook nog een motorgondel
hangt. In dien gondel zijn we op visite ge
weest. Dc hoofdmachinist, Herr Beuerle. was
onze gids. Boven, dicht bij het „Rote Zelf'
(dc „Roode Tent" is dc benaming die de
Zeppelin-bemanning sedert het Noordpool-
drama van dc „Italia" vaix Nobilc, aan het
manschappenverblijf van den „Graf" heeft
gegeven), trok onze gids zich een flinke com-
binaison aan en zette een vliegkap en een
groote vliegbril op. Wij. in oen simpel col
bertje en met bloote hoofden er naast. Toen
zei Herr Beuerle: „Als u losse dingen in uw
jaszakken hebt, stopt ze dan goed weg, want
het waait buiten".
En wc stopten een cn ander weg: een pas
poort. ceh blocnote en een propje vieze mü-
reisbiljetten. Toen liepen we het gangpad af,
