Strenge winters in vroeger tijd.
27JANUARI- 5FEBRUARI.
Rubriek voor Vragen1.
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAC 25 JANUARI 1933
„Die groote benauwtheyt veroorsaeckte
De felle koude in 1740.
Strenge winters bleven bij onze voorouders
lang in het geheugen, en altijd was er één als
„de koude winter'-' vermaard, tot een andere
verscheen, die den voorgaanden overtrof en
dan gold de oude regel: ..lest heugt best".
In 1149 moet er zulk een hevige koude ge
weest zijn, dat zelfs de zeeën bevroren, dat
de vogels dood op den grond vielen en eenige
menschen doodvroren,
Toen in 1568 Prins Willem na den overtocht
over de Maas de wijk nam naar Duitschland,
bevroren verscheidene ruiters van zijn ge
volg. De koude duurde tot in Grasmaand; op
den 2den van die maand liepen vier man,
hand aan hand, over één nacht ijs van de
Leeuwarder gracht.
Vijf jaar later werden vier veldstukken op
de affuiten over het ijs van Dordrecht naar
Papendrecht gesleept.
In 1607 begon het op 19 December te vrie
zen en duurde de winter, behalve enkele da
gen dooi, tot diep in Maart en in Engeland
tot in April. Van Texel ging men over zee
naar Wieringen. De grootste kou heerschte
van 1417 Januari. In Parijs werden vuren
op straat gestookt. Mlenschen en kinderen,
visschen, vogels en andere dieren vroren bij
menigte dood.
Na twee jaren had men al weer een lang
durige vorst. De kou begon op Nieuwjaars
dag en hield drie maanden aan. 't Vroor zoo
streng „dat den Hont en voor Rammekens
toegevroren waeren". De Theems lag ook al
dicht, even zoo alle rivieren in Frankrijk.
Een koude „die deur vel en vleesch pas
seerde", duurde in 1617 van 8 December tot
18 Maart, welke „langduurig groote be-
nauwheyt veroorsaeckte". Granen en garst,
hop en boekweit, 't was alles verdwenen.
Op schaatsen reed men in 1620 van Fries
land over Vlieland en Texel naar Wieringen.
Do Noordzee, was 38 vademen diep bevroren.
Men trof er geheele eilanden van ijs aan.
Een Engelsch schip dat op den Apt in het
ijs bekneld lag, werd met wagens en paarden
ontladen. Men sloeg op zee tenten op waar
wijn, bier en „soopjes" verkocht werden.
Graaf Ernst Casimier, de stadhouder van
Friesland, ondernam een groote sledevaart
van Leeuwarden naar Harlingen en vervol
gens over zee. -
Van den winter van 1667 dagteekent het
bekende versje;
Te sin te Matthijs
Zag men noch sneeuw noch ijs,
En in de maend Maert
Reed men over het Scheld met koets en
paard.
In 1674 reed men op 4 April nog schaatsen
en op den 7den dierzelfde maand werd
reeds gezwommen!
Over den korten doch harden winter van
1689 bestaat eveneens een gedicht.
In October trof men al ijs in het water
aan.
Den len November had de Oostenwind
weer gedaan.
Den 12en was dezelve weer helder aan ft
gaan.
Den 13en en 14en begon 't sterker te
waaijen en te vriesen.
Den 15en en 16en moesten de schippers
haar winst verliesen.
Den 17en bevroor een schip met koeijen in
het IJ.
Den 18en ging van voor de Laag de
schepen voorbij.
Den 19en liepen veel menschen van d'een
tot d'ander kant,
Alzoo veilig bijna als op het vaste land.
Dienzelfden dag reeden 5 mannen in slee
en paert.
Op 't ijs, over de Haarlemmer trekvaart.
Den 2Cen scheen 't of 't vriezen een weinig
was gedaan.
Den 21en liet men de koeij uit 't schip over
't IJ gaan.
Den 22en liepen de boeren over 't IJ met
melk.
Den 23en was het overloopen gedaan
voor elk.
Dit is gezet en op het papier gebracht,
Opdat men altoos moet denken aan Gods
Almacht.
Doch dit is nog niet«, vergeleken bij den
winter van het jaar 1709, waarvan wij de bij-
IH HIEV INVENTIE
DE ÏÏElCKt
LANDT SITIT
Een ijsschuit, omstreeks 1600. Reproductie van een prent van C. van Sickens.
zonderheden kennen uit een oud lied van
dien tijd dat gezongen werd op de „voys: van
de Spaense Ruijter".
De Hamburgse post
De dood ook smaken most,
Is van zijn paerd gezegen,
Door dese felle kou
Bleef hij leggen onderwegen.
Maer, ziet, zijn paerd getrouw.
Die volgden 't regte spoor.
En quam so aen 't comtoir
Zonder zijn meester rijden,
Met postbrieven gelaen,
Dat vcrscheijde mensen zeijden:
Waèr komt dit paerd vandaen?
In Parijs en de omstreken dezer stad lieten
3500 menschen het leven.
Eveneens een zeer koude wintc- was die
van 1740. Reeds in den herfst van 1938 kon
men er vast op rekenen dat men een winter
van sta-vast zou krijgen.
Reeds met Allerheiligen,
de Vorst
De wateren alom bezette met een korst
Van ijs, en oude en jong', belust op
schaatsenrijen,
Uitnoode op zijnen vloer een wijl te
spelemijen.
'Maar lang duurde het niet; de winter
vorst bedacht zich spoedig en trok na Sint-
Maarten weer. af. Daar had men het klagen
opnieuw; „er zijn geen oudenvetsche win
ters meer!" Bij het smullen aan de kerst
gans voorspelden de profeten, dat men weer
een kwakkelwinter hebben zou, en toen de
nicuwpaarspret afgeloopen was, „kreeg men
de lente al in 't gesigt."
Maar neen! De Wintervorst kwam op den
5den Januari met een feilen Oostenwind
aangieren en 's anderen daags waren de
schaatsenrijders alweer op de baan. Eiken
morgen vond men het kouder dan den voor
gaanden en de oostenwind sneed zoo scherp
dat „yder besorgt was voor neus en ooren".
Den lOden Januari was het Zondag, maai
de kerken bleven leeg; en toch was de Maan
dag nog kouder; de thermometer stond cp
den llden, volgens de waarneming van Ni-
colaas Duyn te Haarlem, twee graden onder
nul (Fahrenheit).
Ja. men zag geen mensch op straat, want
de wind sneed „met zulk een scherpigheyt in
het aangesigt, dat het ondraaglijk was", en
niemand anders dacht, of Holland was naar
Spitsbergen verzeild, 't Vroor zoo fel, dat
steenen bruggen scheurden, regenbakken
sprongen en kelders barstten.
Den 22sten Januari was het ijs in den Am-
stel zoo dik, dat dc IJsbreker een zwaar
vaartuig, dat van voren met scherpe ijzers
beslagen was en door een eskadron paarden
getrokken werd er niet meer door kon en
de brouwers een vaart tot Weesp moesten
doen zagen, wat zij voor f 2858 aanbesteed-
a*Na 't midden van Februari verhief de vorst
zich met nieuwe woede, zoodat het op den
24stcn en 25sten dier maand weer bijna zoo
koud was als op den 9den, lOden en llden
Januari. Niet alleen lag de geheele Zuiderzee
dicht, zoodat zij met wagens en sleden be
reden werd, mar ook alle zeegaten; bij den
Briel had het ijs sedert 1688 zoo vast niet
gezeten en dc Noordzee zelve was bevroren
tot op een halve mijl; ja, voor Ostende strekte
"t ijs derhalve een mijl in zee, wat volgens,
de loodsen nog noit gebeurd was. Maar voor
de Hollandsche kust zag men een zonderling
schouwspel; langs 't geheele strand lagen
twee dammen van ijs, tien of twaalf voet
hoog met een breede straat tusschen beiden,
waarin tal van lieden zich met wandelen
vermaakten, voral bij Scheveningen, Kat
wijk en Zandvoort.
In Duisburg zwol de Rijn, door ijsdammen
verstopt en bevroor. De Oostzee leverde een
schouwspel op, als anders slechts in de IJs
zee te zien was; te Dantzig zag men niet dan
ijsbergen op de ree. Over de Sont reed men
met groote, geladen wagens, wat sedert 1659
niet gebeurd was. Het wild gedierte werd door
reislust bevangen. De Deensche hei'ten en
reeën maakten uitstapjes naar Schonen en
de Zweedsche beren naar Denemarken. Deze
laatste dieren en de wolven plaagden de
menschen verschrikkelijk; in Polen vielen
zij op de dorpen aan en in Zweden versterk
ten de landlieden hun huizen en schuren
met palissaden.
Ook in de oostelijke gewesten van ons land
had men van de wolven last en één heeft
er zich zelfs bij Amsterdam vertoond, die
echter geen menschen verslond, maar zich
met kippen en honden vergenoegde.
In Amsterdam had een plundering plaats
van bijzonderen aard, een plundering van een
waterschuit in den vroegen morgen. Vóór
dag en dauw vielen de plunderaars met em
mers gewapend er op aan, en vóór negenen
was de schuit al geheel leeggeschept door een
ontelbare menigte dorstlijdenden. Trouwens
nergens was 't gebrek aan drinkwater zoo
groot; de menschen behielpen zich met
brokken ijs uit de burgwal te halen en die
te smelten. In Zeeland betaalde men voor
een emmer water 7 stuivers en voor iedere
turf één.
Maar niettegenstaande kou en kommer, joel
de de vreugde op t' ijs. Wien 't klagen in huis
verveelde, ging daar zijn verkleumden geest
wat opvroolijken. Bij alle steden waar een
ruime ijsbaan was, had men de van ouds ver
maarde „Kermis op 't ijs". De Amsterdam-
sche patriciërs hadden „behagen, om zig met
een koets met twee paarden in de Keyzers-
gragt te vertoonen". De heeren, die hofsteden
aan den Amstel hadden, verzochten hun
vrienden buiten, alsof 't zomer ware en reden
er heen over de gladde ijsbaan.
Enkhuizen kreeg druk bezoek van Friezen,
die met paard on slee of op schaatsen over
zee kwamen, en ook van Hindelooper vrouwen
die op een mooi beschilderd priksleedje heen
on weer gingen; terwijl de Noord-Hollanders
wedèrkeerig uitstapjes naar Stavoren maak
ten. Op één dag. namelijk op den 26en Fe
bruari, kwamen te Enkhuizen wel 160 sleden
en 3000 schaatsenrijders uit Friesland.
En zoo als hier was 't overal. Alom werd
naar "s lands wijs de ijsvreugde gevierd: op
Teems en Tyne, op Rijn en Elve, op Seine
en Newa.
En waar in „den kouden winter' een brui
loft gevierd werd, moest ook op 't ijs ge
danst worden; hetgeen echter op den 24en
Februari, in een Fransch dorp bij Tours, een
zeer treurigen afloop had, daar de danse
ressen door het ijs zakten en verdronken.
Eindelijk, op den lOen Maart besloot de
wintervorst zijn afscheid te nemen en kwam
de dooi; maar de lieden vertrouwden hem
INGEZONDEN MEDEDEELÏNGEN
a 60 Cts. per regel.
c* M0TORRUWIEL
TENTOONSTELLING
AMSTERDAM
GEOPEND VAN 10v.M.-5».M. EN VAN 8n.M.-10n.M
SLUITING ZONDAG 5FEBR. 5u. N.M.
niet meer; hij had hen zevenmaal gefopt,
en „alle credit verloren". Evenwel meende
hij 't nu toch oprecht; 't was „een gewisse
dooij met regen". Toch reed men nog den
13den Maart met wagens en sleden over de
Zuiderzee en 't duurde eenige weken eer
alle ijs verdwenen was. Op den 18en Maart
was de Haarlemmerweg bij Amsterdam vol
kijkers: er werd een schuit, als ijsbreker ge
wapend en geharnast, door acht paarden
door de vaart getrokken, waarop den vol
genden dag de eerste trekschuit weer naar
Haarlem voer, vol volk en met groot gejuich.
En ten zelfden dage staken al de herbergen
in de Haringpakkerij de vlag uit, omdat de
eerste torenschuit van de Overzij kwam.
STADSNIEUWS
HERHALINGSOEFENINGEN.
10de REGIMENT INFANTERIE.
Regeling van de opkomst van de lichtingen
1927 en 1929. Plaats van opkomst Ede.
20 dienstplichtigen lichting 1929 van 28
Augustus9 September;
20 dienstplichtigen lichting 1929 van 21
September—3 October; (bij beide ploegen
geen Israëlieten).
De overigen: onderofficieren 423 Sep
tember, korporaals en soldaten 1123 Sep
tember.
De onderofficieren-administrateur 827
September.
„ONDERLING GENOEGEN".
Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan
van „Onderling Genoegen" werden ook
feestelijkheden voor de jeugd gegeven.
- De heer J. F. Maas vertoonde met zijn
poppenkast Jan Klaassen en Katrijn en Hans
en Grietje. De kinderen kregen versnaperin
gen. Daarna trad de goochelaar Daverno op.
Een en ander werd afgewisseld met muziek
Des avond om 7 uur had wederom een
uitvoering plaats voor een andere groep
kinderen.
Het Kleine Koor onder leiding van den
heer J. Post, directeur der vereeniging gaf
eenige nummers ten beste o.a. Het feestlied,
speelliedjes en daarna de Kleppermarsch,
waarbij alle aanwezigen verzocht werden
mede te zingen. Dit Klein Koor oogstte veel
succes.
De heer Bos, humorist uit Heemstede,
kwam de kinderen vermaken. Hij had vooral
succes met het nummer „Het Pindamanne
tje", dat hij voor het eerst opvoerde. Verder
werd er muziek gemaakt en werden er films
vertoond. Ook deze kinderen werd natuurlijk
getracteerd.
Daarne nam de heer Van Maas afscheid
van de kinderen, welke hij nog aanspoorde
lid te worden van de afd. zang.
De heer E. Bogaart, eere-voorzitter der
vereeniging dankte de feest-commissie voor
al hetgeen zij tot stand gebracht had.
3HANDBLAD VAN „JACOB VAN LENNEP".
Het Maandblad der Kon. Erk. Tooneelver-
eeniging „Jacob van Lennep" vermeldt voor
Woensdag 1 Februari een gecostumeerd kin
derbal, met na afloop, een bal voor de leden
en invités.
De jury voor de beoordeeling der costuums
wordt gevormd door: mevr. Tilly Sylon, mej.
Fr. Busquet en den heer K. Visser.
Maandag 27 Februari is er bal-masqué in
alle zalen van het clubgebouw van den H.
K. B. Twee orkesten zullen medewerken; het
Huis-orkest van Jacob van Lennep en het
Accordéon-orkest „The Happy Band".
De heeren Jos. Josseaud kunstschilder; K.
Visser, regisseur van „Jacob van Lennep" en
H. J. Wesseling, kunstschilder, hebben zich
bereid verklaard, zitting te nemen in de jury
Er zijn mooie prijzen voor groepen, paren en
personen.
De menschen, die In den
regen loopen, vragen U
niet, om mee te mogei
rijden; zij zijn al tevreden,'
als U ze niet van boven tot
onder met modder bespatl
VEREENIGING VAN
HUISVROUWEN.
JAARVERGADERING.
Onder leiding van haar presidente, mevr.
C. J. Cohen TervaertKoch hield Maandag
middag in het gebouw van „Zang en Vriend
schap" de afd. Haarlem der Vereen, van
Huisvrouwen haar jaarvergadering.
De voorzitster constateerde in haar ope
ningswoord een voortdurenden groei der
vereeniging. Groeiende is ook de belangstel
ling der leden; groot was bij voorbeeld de
medewerking der leden toen kleed ingstukken
werden gevraagd voor het Crisis Comité. De
beide muziekclubs gaan vooruit in quantiteit
en quallteit.
Spr. bracht verder dank aan de verschil
lende dames, die in bestuur, commissies en
bureaux voor de vereeniging en de leden zoo'
veel doen.
Spr. eindigde met den wensch dat allen
zouden blijven medewerken ter bereiking van
het ideëele doel der vereeniging.
Aan het jaarverslag van de secretaresse,
mevr. M. A. de Bruin—van Scherpenberg, is
ontleend dat er eerlang een flatgebouw te
Heemstede zal verrijzen. Gegadigden voor
een zeer groot gedeelte van dit gebouw heb
ben zich reeds aangemeld. Het aantal leden
nam met 436 toe en bedraagt thans 3525.
Het gemis aan een goede zaal voor meer dan
500 personen doet zich steeds meer gevoelen.
Het jaarverslag van de penningmeesteresse,
mevr. M. LioniJunablut, toonde een batig
saldo aan van 106.36,
De begrooting voor 1933 werd goedgekeurd.
Zij sluit met een bedrag aan inkomsten en
uitgaven van 8270.
De bestuursverkiezing leverde als resultaat
op, dat de secretaresse en de penningmeeste
resse en mevr. Robbers met algemeene stem
men werden herkozen; in plaats van mevr.
Stibbe—Dubois, die bedankt heeft, werd met
algemeene stemmen gekozen mevr. G. J. Van
der Vangstde Gilde.
De soresidente sprak woorden van dank en
hulde tot de dames De Bruin en Lioni en bood
haar elk een kleed aan, als bewijs van erken
telijkheid voor alles wat zij reeds voor de
vereenieing hebben gedaan.
Verschillende voorstellen voor de algemee
ne vergadering der vereeniging werden be
sproken.
Tot afgevaardigde naar die vergadering
werd aangewezen mevr. Cohen Tervaert
Koch en tot haar plaatsvervangster mevr.
M. R. Robbers—ten Oever.
BEGRAFENIS DR. G. D. BRETTKELAAR.
Dinsdagmiddag had op de Algemeene Be
graafplaats aan de Kleverlaan de teraarde
bestelling plaats van het stoffelijk overschot
van den heer G. D. Breukelaar in leven dia
ken van de Gereformeerde kerk te Haarlem,
voorzitter van het bestuur van het Oranje-
Nassauinstituut en de Gereformeerde School
vereniging Groen van Prinsterer, secretaris
van het locaal-comité voor de Vrije Univer
siteit en lid van het bestuur van den Armen
raad. Bovendien was de ontslapene een be
kend en algemeen geliefd arts te Haarlem.
Aan het graf werd op verzoek van den over
ledene alleen het woord gevoerd door den
wijkpredikant. Ds. J. W. Siertsema. Spr. zeide
dat dit wellicht voor velen een teleurstelling
mocht zijn, daar hij er van overtuigd was
dat menigeen uiting zou willen geven aan
zijn ontroering. De overledene nam een groote
plaats in de harten van velen in, en werd al
gemeen gewaardeerd. Geen moeite was hem
ooit te veel, altijd zag hij in moeilijkheden
den juisten weg, en immer was hij boreid te
steunen, daar waar men zijn hulp als arts
en als mensch van noode had. Hij was iemand
die steeds liefde gaf, en dankbaar was voor
de liefde die men hem gaf.
Een broer van den overledene dankte voor
de belangstelling, ook voor die tijdens de
ziekte van den ontslapene bewezen.
Onder de honderden aanwezigen waren
o.a. de leden van den kei'kraad der Geref.
kerk. het bestuur van het Oranje-Nassau-
instituut en het onderwijzend personeel, als
mede het oud-hoofd dezer instelling, de heer
J H. Leyden. Voorts vele bekende ingezetenen
van Haarlem, vooral uit medische kringen.
De Armenraad was vertegenwoordigd door
Mr. P. Barbas en den heer Van der Wal.
TWEE MOTIES VAN DE COMM.
PARTIJ HOLLAND.
De Zondag gehouden vergadering der C. P,
H„ ter gelegenheid van de herdenking van
Lenin, heeft twee moties aangenomen.
In de eerste motie wordt met kracht ge
protesteerd tegen de gevangenhouding van
den communist Reuderink te Rotterdam en
diens onmiddellijke in vrijheidsstelling ge-
ëischt
In de tweede motie wordt protest aange-
teekend tegen de gevangenhouding van den
communist van Bohemen, in het Huis van
Bewaring in Den Haag. Ook diens onmiddel
lijke invrijheidsstellïng wordt geëischt. In de
motie wordt nog opgemerkt, dat aan Van
Bohemen niets kan worden ten laste gelegd
en dat hij met het mishandelen van agent
Baars niets te maken heeft.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: r'De Wal, Kritzin-
gerstraat 12, teddy-beer; Lemmers, Zuid
polderstraat 129, bankbiljet; Helmink, Voor
zorgstraat 2e, broek met riem; Kos, Maerten
v. Heemskerkstxaat 67 dr.. handschoen; v. d.
Berg, Wagenweg 100, handschoenen; De
Korte, Tugelastraat 37, handschoen; Bureau
van politie, Smedestraat 9, handschoen en
rijwiel; Gerrits, Oost-Indiëstraat 82, hond;
Burck, Velserstraat 70, hond; Steennbergen,
Leidschest-raat 55, handschoentje; Deursen,
Floresstraat 55, handschoentje; Kennel Fau
na. Parklaan 119, 3 katten; Heering, Ged.
Voldersgracht 1, zak met kool; Verberne, Tet-
tterodestraat 6, portemonnaie; De Wolf, Z.B.
Spaarne 31, plakmeel; Derksen, Van 't Hoof-
straat 90, portemonnaie; Bijster, Scheep-
makersdijk 45, rij wiel be 1 as t, i ngpl aat j eDe
Gier, Benkoelenstraat 36, schoen; Schippers,
Schalkwijkerweg 49, sierspeld; Paap, Kogel
straat 10, slinger van auto; Ringers, Thor-
beckestraat 39, toegangsbewijs ijsclub; Ten
Dam, Adr. Loosjesstraat 61, taschje.
ZENDINGSFILM.
Evenals verleden jaar hoopt de „Zendings-
federatie-Haarlem' weer een filmavond te
nrganiseeren op Woensdagavond 15 Februari
a.s. zal in de groote zaal van 't gebouw van
den Protestantenbond, Jacobstraat, vertoond
worden de Mentaweifilm een van de mooiste,
waarover 't Zendingsbureau te Oegst-geest be
schikt-
De film laat zien: 't land en volk der Men-
tawei-eilanden, ten westen van Sumatra.
En verder beelden van het Zendingswerk,
DUIDELIJK GESTELDE VRAGEN
van alle Abonné's van Haarlem's Dagblad,
worden door een specialen Redacteur en
z\}n talrijke medewerkers zoo mogelijk en
ten spoedigste beantwoord.
De vragen moeten worden geadresseerd
aan de Redactie, Groote Houtstraat 93, met
duidelijke vermelding van naam en woon
plaats. Vragen, waaraan naam en adres
ontbreken, worden terzijde gelegd.
De antwoorden worden per auto GEHEEL
KOSTELOOS thuis bezorgd.
De namen der vragers blijven redactie-
geheim.
RECEPTEN.
VRAAG: Hoe moet men een peau de pêché
japon waaschen?
ANTWOORD: Aangezien gij de kleur der ja
pon niet opgeeft lijkt het oms het beste om een
lauw ammoniakzeepsopje te nemen en wel zoo
veel dat de japon cr ruim in kan staan. Laat,
dichtgedekt, een uur staan en zie of er nog vuile
plekken in zijn, die gij dan voorzichtig uit-
wascht. Spoel goed met ruim schoon water na,
zoodat er beslist geen zeepsop inblijft en hang.
zonder wringen, op een kleerhanger in de
schaduw te drogen.
VRAAG: Hoe verwijdert men een soepvlek uit
een bouclé vloerkleed?
ANTWOORD: Doop een sukje galzeep in lauw
water en wrijf de geheele vlek hier goed mee in.
Na 10 minuten met schoonen borstel of stevige
spons en heet water goed uitboenen. Bet zoolang
met schoon warm warm uit, tot alle zeep er be
slist uit is. Wrijf zoowel aan onder- als boven
kant wat droog en vooral ook den vloer er onder.
Laat verder stil drogen, zonder er over te loopen.
VRAAG: Hoe verwijdert men een levertraan-
vlek uit een cocoslooper? Heet sodawater helpt
niet.
ANTWOORD: Levertraanvlekken zijn zeer
moeilijk te verwijderen. Maak van gemalen
pijpaarde met koud water een dikke pap zonder
kluitjes. Leg een dikke laag op de vlek en laat
dit 24 uur stil drogen. Is de pijpaarde dan goed
droog en hard, haal ze er dan af en schuier na.
Zoo noodig eenige keeren herhalen.
VRAAG: In een wit linnen kampeertent Ja bet
weer gekomen. Is daar iets tegen te doen?
ANTWOORD: Doop een schoon doekje In
bleekwater en wrijf hiermede de weervlekken in.
Laat een poosje inwerken en spool dan met
ruim koud water uit, zoodat er geen bleekwater
in blijft. Zoo noodig nog eens herhalen.
VRAAG: Hoe kan men de verf van een ge-
schllderd tafeltje, die er al lang op zit, verwij
deren?
ANTWOORD: Roer losse bleekpoeder met
koud water tot een dikke pap en smeer de vorf
hier mee in. Laat dit er een poos op zitten en
spoel het er dan met water af. De verf laat zich
dan gemakkelijk verwijderen.
VRAAG: Hoe krijgt men glcé handschoenen,
die zwart geworden zijn, weer schoon?
ANTWOORD: Indien de oorspronkelijke kleur,
niet wit is. doet gij als volgt: leg de handschoe
nen op een diep bord met benzine, zoo, dat ze
goed onderstaan. Laat, dichtgedekt, een kwartier
stil staan. Sla ze dan even door de benzine en
druk ze uit (niet wringen). Laat ze tusschen
doeken drogen. Deze behandeling moet buiten in
de schaduw geschieden en vooral geen vuur of
licht in dc nabijheid.
VRAAG: Hoe beroidt men poffertjes?
ANTWOORD: Benoodigd: 1 ons bloem, 1 eier-
dooier. 1 zeer fijn gemaakte beschuit en iets
zout. Maak hiervan een deeg van de gewenschte
dikte door toevoeging van 2 deelen water en 1
deel melk. Klop dan een eiwit stijf en roer dit
luchtig er het laatst door, maar zorg, dat het
deeg mooi dun is. Bak de poffertjes in de pof-
ferpan met boter of reuzel lichtbruin en gaar.
VR.AAG: 1. Hoe moet men een witte wagen
vacht wasschen?
ANTWOORD: Zet do yacht een nacht In kou
den pekel van 1 ons zout per liter water. Sla
ze den volgenden dag er door en spoel in ruim
koud water uit. Hang, zonder te wringen, in de
schaduw te drogen
BELASTINGZAKEN.
VRAAG: Hoeveel belasting moet men betalen
voor een auto met een waarde van 200.
ANTWOORD: Hoofdsom" en opcenten S.
PLANTEN.
VRAAG: In mijn tuin staan rozen en jonge
appelboomen, waarvan de bast rondom of ge
deeltelijk door konijnen afgevreten is. Kan ik
daar nog wat aan doen?
ANTWOORD: Indien de planten niet geheel
rondom zijn afgeschorst, is het mogelijk door
de wonden goed met bruine teer te besmeren en
dit eenige keeren te herhalen, de planten voor
doodgaan te behoeden
VRAAG: Hoe moet men een Hortensia behan
delen? Ik heb een stekje in een pot staan in een
verwarmde kamer voor het raam.
ANTWOORD: De plaats voor het raam is goed
maar wij vreezen dat het In de kamer te warm.
Ls voor dc plant. Gij zult daardoor een lang ge
rekt en stengel krijgen en een bloem van weinig
beteekenis. Het is beter haan. in een onverwarm
de kamer in het volle licht te zetten. Tegen
vorst beschermen.
VRAAG: Hoe zou het komen dat een bloem
van een Camelia slap wordt en niet tot haar
recht komt? Zij staat in een onverwarmd ver
trek. Hoe moet ik haar behandelen en hoe kan
ik haar overhouden?
ANTWOORD: Dat is zoo uit de verte moei
lijk te beoordeelen. Wij vermoeden dat de plant
het te droog heeft gehad. Zet haar heel voor
zichtig met de geheele pot in een even lauw bad
en laat zoo 5 minuten staan. Herhaal dit zoo nu
en dan nog eens als de aarde droog wordt.
Veel schudden of het zetten op een andere
plaats met ander licht heeft meestal knopafval
ten gevolge. In een vorstvrije oranjerie of niet te
warme kamer in het volle licht ls de beste
standplaats.
VRAAG: 1. Van mijn Hortensia's zijn de dorre
bladeren afgevallen, maar de verdorde bloemen
zijn er nog aan. Moeten deze worden verwij
derd en hoe?
2. Een ervan is, als zij in bloei staat zoo
zwaar, dat de bloemen op don grond liggen. Op
welke manier moet ik de plant opbinden?
3. Hoe en wanneer moet Ik ze verstekkon en
scheuren?
ANTWOORD: 1. Ja. zij putten de plant uit.
Zoover afsnijden, dat er 3 of 4 oogen aan blij
ven.
2. Als gij deze afsnijdt, behoeft gij haar ook
niet op te binden.
3. Wachten tot April. Gij kunt dan topsoheu-
ten afsnijden en die stekken. Gij kunt de plant
ook met een flink mes of spade doorsteken, zoo
dat leder deel wortels behoudt.
DIVERSEN.
VRAAG: Hoeveel inwoners telt China?
ANTWOORD: Vermoedelijk ongeveer 13S
millioen inwoners,
