Uitslaande brand in de Kleine Houtstraat.
Paskwil.
Het Belangrijkste.
IJSBERICHTEN.
50e Jaargang No. 15213
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 27 Januari 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directóe; P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOUR ENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM- COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper weck 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
i 323, franco per post 3ö5, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week 0.05, per maand f022, per 3 mnd. 0-65. franco per post f 0.72*A.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j5 regels 1.75, elke regel meer f035- Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels 0-30, elke regel tneer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongesch
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-. Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-, Arm-of Beenbreuk f 100.-.
iktheid f2000—. Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—, Verlies Duim f75.-, Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30—.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
Bovenwoning totaal uitgebrand.
Vorst bemoeilijkte het blusschmgswerk.
HAARLEM, 27 Januari
H<tre Majesteit.
Als zijnde een van haar dienaren moet ik
dezen eerbiedigen titel wel gebruiken als ik
over de Koningin der Aarde schrijf. Mijn
collega A. J. Lievegoed, die lector is aan de
Leidsche Universiteit en daar voordrachten
over het dagbladwezen houdt, heeft onlangs
treffend in het licht gesteld op hoe verschil
lende wijze deze grillige symbolische Vrouwe
bejegend wordt. Hoe verschillend men haar
betitelt: als Koningin der Aarde en courti
sane, als gangmaakster en meeloopster, als
fakkel en domper, meesteresse exx dienaresse,
apostel en leugenaarster. De tegenstellingen,
zegt hij, wijzen al op de bij uitstek mensche-
lijke organisatie van het dagbladwezen, waar
in potentiëel alle menschelijke deugden en
ondeugden aanwezig zijn. Inderdaad is het
gebonden aan de menschenmaatschappij of
aan de menschengroep, waaruit en waardoor
het zich heeft ontwikkeld.
Later zegt hij, in dezelfde rede: „Het dag
bladwezen blijkt dynamisch als het Leven zelf
en dit zegt reeds, waarom nimmer een defi
nitie bewegelijk genoeg kan zijn om er het
in te vatten. Naderen kan men zulk een defi
nitie wellicht, door als dagbladwezen te erken
nen elke organisatie tot bevrediging van het
verlangen van een grootere of kleinere men
schengroep naar in- en voorlichting omtrent
het dagelijksche wereldgebeuren, naar de
eischen en met de middelen van tijd en
plaats'".
Dit klinkt alles erg theoretisch. Maar om
dat mij meermalen de vraag is gesteld, waar
om „de machtige pers" toch niet eendrach
tig ageert voor de groote doeleinden, welker
verwezenlijking onze tijd boven alles eischt,
en die het kortst uit te drukken zou zijn in
de twee woorden: „internationale samenwer
king", moet ik in antwoord wel met zulke ci
taten komen. En zal pogen, ze toe te lichten
op mijn manier.
De dagbladen om ons daar nu maar toe
te bepalen zijn elk op zichzelf in de te
genwoordige samenleving factoren van groo-
ten invloed. Het dagbladwezen als geheel, dus
de verzameling; van die factoren, is een vat
vol tegenstrijdigheden, vol botsende mee
ningen en twistende belangen, zooals de men
schenmaatschappij zelf. Slechts een deel er
van is'onafhankelijk van de politieke partijen
of bepaalde belangengroepen, die de overige
dagbladen als hun werktuig gebruiken. En
voor alle dagbladschrijvers geldt tenslotte
hetzelfde: zij worden- dagelijks door de open
bare meening beïnvloed, terwijl zij zelf die
openbare meening beïnvloeden. Het is een
voortdurende wisselwerking. Sommigen noe
men de dagbladen „de organen der openbare
meening-', anderen noemen ze „de leiders dei-
openbare meening", en ze zijn zoowel het een
als het ander als collectiviteit beschouwd.
Ik meen dat het ir. Heldring was, van het
Handelsblad, die bij de aanbieding van een
glas-in-lood raam ter gelegenheid van een
jubileum van zijn blad zich eens in ongeveer
deze bewoordingen heeft uitgedrukt: zoo'n
raam in ons gebouw is eigenlijk het beste
symbool van de journalistiek, 's Ochtends
straalt het licht van buiten erdoor naar bin
nen; 's avonds straalt het licht van binnen er
door naar buiten".
Dat is, naar mijn meening heel juist en
kernachtig gezegd. Als in dit blad een felle
campagne tegen den oorlog wordt gevoerd,
'en in een aantal andere bladen in de wereld
eveneens, dan wordt dat gemeenlijk opgevat
als een uiting van de opvatting van bepaalde
journalisten, achter wie in sommige geval
len niet in het mijne bepaalde partij
leiders staan. Het is meer dan dat. Het be
wijst dat er een zeker deel van de menschen
maatschappij is, door die felle anti-oorlogs-
gevoelens bezield. Komt dit alleen tot uiting
in partijbladen, dan beperkt het zich tot de
enkele partijen, die daarachter staan. Uit het
zich ook in niet-partijbladen, zooals het onze
dan blijkt daaruit dat dit felle verzet niet
meer door partijprograms en groepsbelangen
begrensd wordt. Vraagt men: waarom zijn er
niet meer bladen die zulk een actie voeren?
dan is het eenïge juiste antwoord: „Om
dat een groot deel van de menschenmaat
schappij er nog steeds onverschillig, ongeloo-
vig, sceptisch en een klein deel er zelfs ang
stig tegenover staat. Dit kleine deel is bang
voor groote gedachten omdat het bang is
voor groote hervormingen. Het weet niet wat
er van komen zal. Het vreest den huidigen
toestand, omdat er alles van komen kan, en
het vreest ingrijpen door zulke radicale mid
delen als internationale ontwapening-op-
groote-schaal en vorming van een Europee-
schen Statenbond, omdat het niet weet wat
daarvan komen kan en zich de dingen alleen
kan voorstellen zooals zij vroeger waren. En
toen, tot hun persoonlijke voldoening, zon
der groote schokken marcheerden.
H.M. de Koningin der Aarde kan niet terug.
Evenmin als de maatschappij, evenmin als
het Leven zelf. dat evolueert, zich ontwikkelt
in nieuwe richtingen. Het dagbladwezen
leeft in het Heden en kijkt naar de toekomst.
Dat is tevens zijn grootste kracht. De krant
van gisteren is dood, een archiefstuk, de
krant van vandaag leeft, de krant van mor
gen is al in voorbereiding. Zoo is de toestand
steeds. „De polsslag van den tijd" klopt ner
gens zoo voelbaar als op de redactiebureaux.
Het is een koortsige, snelle polsslag,
want dc wereld doorvliegt een snel verande
ringsproces in deze dagen. En vaak is het een
erg onregelmatige polsslag. Als Hare Majès-
teit de Koningin der Aarde leefde zou zij wel
een heel grillige, nerveuze, rustelooze vrouw
zijn in onzen tijd! Zij zou tal van dingen
tegelijk willen doen, en ze alle achterwege
laten. Dan zou zijn er één aanpakken, en het
half voltooid laten liggen. En een ander vol
brengen en merken dat het verkeerd was. En
piet ontembare activiteit onmiddellijk weer
iets nieuws ter hand nemen. Tenslotte, mis
schien
Ja, tenslotte zou het tot een vaste lijn in
haar daden komen. Als het morgenlicht van
buiten zoo sterk wordt, dat het alle redactie
bureaux tenvolle doorstraalt, tot de donkerste
toe, dan zal het avondlicht naar buiten ook
overal denzelfden glans geven. Eerder niet.
R. P.
HET WEER.
Een thermometer en een
barometer aan ons gebouw.
BEKENDMAKING DER WEERBERICHTEN.
In deze dagen van ijs en sneeuw bestaat
veel belangstelling voor thermometer en
barometer. Indertijd stond op de Groote.
Markt een weerhuisje, dat vooral op critieke
momenten, als het kwik om en nabij het
vriespunt schommelde en de schaatsenrijders
in spanning verkeerden, door velen werd ge
raadpleegd. Tientallen evrdrongen zich dan
tegelijk om de instrumenten.
Maar het oud model weerhuisje paste niet
meer in het modex-ne stadsbeeld. Daarom liet
het gemeentebestuur het verwijderen. Door
velen werd dit betreurd, want met het huisje
waren nu ook de instrumenten verdwenen.
Om in deze leemte te voorzien heeft Haar
lem's Dagblad aan de voorzijde van het ge
bouw, 'Groote Houtstraat 93, een groote dui
delijke thermometer laten ophangen. Binnen
enkele dagen komt er ook een barometer.
Bovendien worden eiken morgen omstreeks
11 uur de weerberichten uit den Bilt (het
binnenlandsche en het buitenlandsche) voor
ons raam bekend gemaakt. Men zal zich dus
voor ons gebouw steeds van de weersver
wachtingen op de hoogte kunnen stellen.
IJSCLUB VOOR HAARLEM EN
OMSTREKEN.
HET PROGRAMMA VAN DEZE WEEK.
We herinneren er xiog eens aan, dat de
banen van de IJsclub voor Haarlem en Om
streken aan de Kleverlaan heden met zons
ondergang gesloten zullen worden. Van
avond worden ze niet geopend, omdat ze in
orde gemaakt moeten worden voor de wed
strijden van Zaterdagmiddag. Er zullen, zoo
als men weet, stedenwedstrijden worden ge
houden om den Louis Bijvoet-beker. Hiervoor
komen te^ms uit Enschedé, Baarn. Den Haag
en Haarlem. Dienzelfden middag twee uur is
er schoonrijden voor paren, waarvoor tot nog
toe acht paren hebben ingeschreven.
Zondagmiddag heeft de finale van de
schoolwedstrijden om den Ant. Beynes-beker
plaats.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
KOLEN EN KOLEN
Wanneer Uw haard eens spreken kon,
Dan zei z' in Wintertijd:
Geef mij maar KOLEN HOENDERDOS!
Dat is pas Kwaliteit!
(In verband mei de nieuwe rege
ling, dat elke Rus een pas moet
hebben, ivordt bericht, dat
alleen in Centraal Rusland drie
millioen menschen geen pas
zullen krijgen en tiaar een af
gelegen district zullen worden
gezonden.)
Als j' in Rusland bent geboren,
Dan beteekent dat xxog niet,
Dat je, waar je wilt, moogt wonen
Op het Russisch grondgebied.
Elk, niet van het aardsch dorado
Van vriend Stalin overtuigd,
Iedereen, die niet deemoedig
Voor 't bewind de knieën buigt;
Wordt in naam van de gelijkheid
En de vrijheid, zöo vereerd.
Naar een afgelegen hoekje
Van het land gedirigeerd.
Voor hen gaat geen paspoort open,
Men beschouwt hen als een last,
Ongepaste Sovjetburgers,
Waar men schuw (dus niet) voor past.
Als men niet passief wil wezen
En geen pasklaar communist,
Heeft men niet den waren pasvorm
Daarmee is het lot beslist.
Wien de pas wordt afgesneden
Stuurt men ver weg, waar men wil,
En die mag onpasselijk blijven
Door dit nieuwste paspaskwil.
Het is lang geen voor-de-poespas
Met die nieuwe pas-passaat,
Zij doodt zeker wel de laatste
Passie voor den Sovjetstaat
P. GASUS.
De brandweer ondervond moeilijkheden door
boven de brandweermannen op het gladde
Gisteravond 20.10 uur werd de brandweer
telefonisch door den heer J. Broekhof, Kleine
Houtstraat 80, gewaarschuwd, dat in perceel
83 brand was uitgebroken. Hier is de slagers
winkel gevestigd van. den heer Israël, terwijl
de bovenverdiepingen sedert 14 dagen onbe
woond waren. Na dit eerste alarm zijn onop
houdelijk brandmeldingen vaxi andere om
wonenden binnengekomen, zoodat het wel
zeker was dat hier sprake was van een zeer
ernstigen brand. Er werd dan ook een felle,
uitstaande brand gemeld.
De brandweer, die zeer spoedig ter plaatse
was, tastte de vuurzee met zes stralen op
drie brandkranen aan en had de allergroot-
ste moeite, vooral in het begin, den brand tot
perceel 83 te beperken. Het is haar echter
gelukt, zij het dan met groote inspanning de
belendende perceelen voor het vuur te behoe
den.
Een groote vonkenregen daalde op de
straat en op de huizen neer en het blus-
schingswerk werd door de strenge vorst zeer
bemoeilijkt. Ladders en trappen, kortom alles
wat met het water in aanraking kwam, werd
direct met een ijslaagje bedekt, wat het werk
niet alleen verzwaarde maar ook gevaarlijk
maakte. De Kleine Houtstraat was in een
soort ijsbaan herschapen, om welke reden
men de Gemeentereiniging waarschuwde die
dit nieuwe gevaar bestreed door middel vaxi
een mengsel van zand exi zout. De politie had
voor een gedeeltelijke afzetting van de
Kleine Houtstraat zorg gedragen. Er waren
slangen gelegd door het perceel no. 85 en
over no. 81, zoodat de braxidweer het vuur
aan alle zijden kon aantasten. Het mocht
haar dan ook gelukken om het ergste gevaar
plus minus negen uur onder de knie te heb
ben. De vrijwilligers konden naar huis gaan
en langzamerhand bepaalde men zich ertoe
om die plaatsen waar nog gevaar dreigde
dat het vuur weer op zou laaien en in hevig
heid zou toenemen nat te houden.
Een tweede brandmelding.
Om 21.20 uur werd een tweede brand ge
meld. ditmaal op het Phoenixterrein. Brand
meester Weller met twee man assistentie, is
daar per fiets heen gegaan. Het bleek dat
hier een hoeveelheid asfaltpapier op een
binnenplaats vlam had gevat, die óf door
jongens is aangestoken, óf door den eigenaar,
die dit middel had gekozen om het op te
ruimen. Voor alle zekerheid heeft men het
vuur gedoofd, wat echter met eexxige moei
lijkheid gepaard ging. daar men een 200 me
ter lange slang moest uitleggen om bij het
vuur te kunnen komen.
Het relaas van den bewoner.
Hedenmorgen vroegen wij den bewoner van
het pei'ceel Kleine Houtstraat, den heer Is-
raël, om nadere bijzonderheden. De heer Is-
raël was op het moment dat de brand uitbrak
niet thuis. Hij ontving de tijding, toen hij bij
kênnissen was in de Fabric iusstraat en is
daar zoo van geschrokken dat hij in elkaar
zonk van den schrik. Hij is zoo gauw mogelijk
naar de Kleine Houtstraat gegaan, doch bij
aankomst was het ergst reeds achter den
rug en waren de bovenverdiepingen reeds ge
heel uitgebrand.
De vermoedelijke oorzaak.
Over de oorzaak van den brand kon de
heer Israël uiteraard weinig zeggen.
Des middags was een timmerman bezig
geweest op de bovenverdieping, daar deze
etage verbouwd wordt. De timmerman is om
5 uur weggegaan, waarna een schilder nog
tot kwart voor zes in het perceel werkzaam
is geweest. Om zeven uur heeft de heer Is
raël het huis verlaten en was dus niemand
thuis. <De heer Israël is weduwnaar en be
woont het huis alleen).
Algemeen neemt men echter aan dat een
dat het weggespoten water bevroor. Hier-
dak van het belendende perceel.
kachel op de bovenverdieping als de schul
dige moet worden aangewezen. De heer Is
raël is tegexx brand en waterschade verzekerd,
echter niet legen bedrijfsschade, welke 'niet
onaanzienlijk is. Het huis is het eigendom van
iemand uit Antwerpen; in hoeverre die ver
zekerd is, kon men ons niet zeggen.
Van de inboedel van dexr heer Israël is
niets verbrand, doch de schade is vooral door
het neervallende bluschwater veroorzaakt.
Het behang is letterlijk losgeweekt en de
vloeren zijn hier en daar kleine vijvertjes.
Van de vleeschvoorraden is weinig verlpren
gegaan, daar het meeste in de ijskast opge
slagen was.
Uit het Politierapport vernemen we over
dezen brand nog het volgende:
Donderdagavond acht uur werd een uit
slaande brand gemeld in het perceel Kleine
Houtstraat 83, waarin gevestigd is de slagerij
van den heer J. Israël, die alleen het bene
dengedeelte van het perceel gebruikt. Toen
hij Donderdagavond zeven uur zijn winkel
verliet, was er niets bij zondei's te bemerken.
De bovenverdieping is sinds veertien dagen
onbewoond. De eigenaar van het huis, die te
Antwerpen woont, had juist voor een bedrag
van ongeveer 500 aan herstellingen en ver
anderingen besteed. Thans was een schilders
knecht bezig om de bovenwoning te schilde
ren, Hij had daarbij sigaretten gerookt en de
eindjes daarvan achteloos weggeworpen,
zoodat aangenomen moet worden, dat dit de
oorzaak van den brand is. De bovenwoning
brandde geheel uit. Het vuur is door de
brandweer met zes stralen op de waterleiding
gebluscht. De Commissaris van Politie was
op het terrein aanwezig.
Door het vele water werd de straat glad.
zoodat eerst de politie en later de Gemeente
reiniging genoodzaakt was om zand te
strooien.
Te negen uur was de brand gebluscht.
Zooals wij gemeld hebben zullen er op ver
schillende plaatsen in de stad vuurpotten
worden geplaatst. Die op de Groote Markt
staat al, zooals uit bovenstaande afbeelding
blijkt.. Er komen ook nog potten op het
Plein, het Stationsplein en bij de
Amsterdamsche Poort.
Een waarschuwing van den Volkenbond aan
Peru.
(2e blad. Ie pag.)
Groot overwicht van De Valera bij de lersche
verkiezingen.
(2e blad, le pag.)
De Fransche financieelc plannen voor het
parlement.
(2e blad, le pag.)
Bij een ontploffing in óc Oranje Nassaumijn
is een opzichter gedood.
(3e blad, 2e pag.)
Brand in dc Kleine Houtstraat, een boven
woning uitgebrand.
(le blad. le pag.)
Het koppel PijnenburgSchön wint de Brus-
sclsche Zesdaagschc.
(3e blad, 3e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Hare Majesteit.
(le blad, le pag.)
Nieuws van de R.AJ.-tentoo7istelling.
(le blad, 3e pag.)
K. Pk.; Met de auto over den afsluitdijk.
(3e blad. 2e pag.)
J. B. Schuil: Het Tooneel. Nieuw Leven met
Kopper en Co.
(le blad. 3e pag.)
J. B. Schuil: Het ballet Kurt Jooss.
(le blad, 2e pag.)
K. Pk.: H. D. Vertelling. Als de tram gaat
verdivi)nc7i
(3e blad, 2e pag.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
ECHTE WALES-ANTHRACIET
o.a. a I 270
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A - TELEFOON 16100
TE HAARLEM.
Op de banen vaxi de IJsclub voor Haar
lem en omstreken aan de Klcverlaan wer
den Donderdagmiddag de schoolwedstrijden
om den Ant. Beynes-beker voortgezet. Ook
nu weer was de belangstelling heel groot. Fel
werd er.gestreden.
De uitslagen waren als volgt:
GymnasiumKennemer Lyceum 0—2
M. T. S.—R.-K. Lyceum 4—0
A.s. Zondagmiddag twee uur wordt daar de
finale gespeeld tusschen het Kennemer Ly
ceum en de M. T. S.
TE IIILLEGOM.
Het comité uit het personeel van „Leeü-
wenstein" te Hillegom heeft met den twee
den georganiseerden avond onder het motto
„Weg met den wind" zeer veel succes gehad.
De verlichting, aangelegd door den heer
Langeler, was nog uitgebreid en voldeed uit
stekend. zoodat een gi'oot aantal schaatsen
rijders een genoeglijken avond heeft gehad.
De wedstrijden werden snel afgewerkt. De
Uitslagen waren als volgt:
Houtjes rapen voor jongens: 1 van Berkel;
2 Verkerk.
Hardrijden dames: 1 mej. Kruyff, 2 mej.
Iilbbinga. 3 mej. G. v. d. Vooren.
Hardrijden heeren: 1 J. Meskers, 2 A.
Topper.
Hedenavond is de baan wederom verlicht
en voor iedereen toegankelijk.
De voetbalvereexxiging „Hillinen" heeft voor
Zondag a.s., nu er geen voetbalwedstrijden
gespeeld worden voor haar leden ijswedstrïj-
den uitgeschreven, waarvoor de Oude Beek
welwillend beschikbaar is gesteld. Des mor
gens te half elf zijn dc wedstrijden voor de
juniores en adspirantcn: des middags te 2
uur voor dc hoogere elftallen.
TE HOOFDDORP.
De IJsclub Hoofddorp hield Donderdag
avond op haar electrisch verlichte ijsbaan
een goed geslaagd ijsfecst, opgeluisterd met
muziek.
Er was een wedstrijd uitgeschreven voor
gecostumccrden waarvoor zich bijna 50 lief
hebbers hadden aangemeld. Ondanks den
sterken, kouden Oostenwind was ook heb
aantal toeschouwers bevredigend.
De groote variatie van dc vele fraaie en
frisch gekleurde costuums bracht een groote
gezelligheid teweeg.
Door de zeer verschillende costuums van
de mededingende dames en heeren kwam het
geheel px-achtig tot z'n recht. Omdat 't in
hoofdzaak ging om de originaliteit bij de ge
geven voorstellingen, had de jury bij het
beoordeelen daarvan geen gemakkelijke taak.
De uitslag is als volgt:
Fraaie heeren: 1 Julius Caesar, de heer P.
T. Vleuten: 2 Edelman, de heer P. Oldenburg,
3 Piraat, de heer W. Meijer. 4 en 5 Pierrot
en Pierrette, de heer v. Rccuwijk cn mej.
Schotsten: 6 Ridder, de heer Zuijdam. 7 Vo-
lendammer de heer P. Nijssen, 8. idem, de
heer W. Jeuring.
Fraaie dame: 1 Vredesengel, de 10-jarige
L. Koningsman te Sloten; 2 Jannie de Nijs,
3 Trijnie Krabbendam.
Komische heer: 1 De Crisisboer. de heer
H. Koning, 2 W, Bakker, als Michelin-man, 3
Buziau. de heer Krielen. 4 Harlekijn de heer
H. Pleij; 5 Kaartspel, de heer Jansonius, 6
Nachtmerrie, de heer de Heer.
Komische dame: 1 Bijgeloof, mej. Stoel;
2 Pierrette, mej. Jansonius, 3 Tante Juta,
mei. Stoel, 4 Pierrette, mej. Stoei.
Fraaie paren: l Spaansche damespaar, de
heer W. Spaans en mevr. dc Boo; 2 Staphor*
