HET HAARLEMSCHE STADSBEELD.
Een Reisje van een Eeuw geleden.
De geschiedenis van hef geluid.
Van alles en nog wat.
Hoe het eens was.
Hoe het geworden is.
t—"V, i
De Raakstorens, afgebroken in 1866.
Reisbeschrijving: uit 1835.
De rest van den tocht van Weesp
naar „Cleve", en bet verblijf
aldaar.
De tocht van Haarlem naar den Haag
werd. zooals al afgesproken was. in Leiden
onderbroken, waar de schrijver aan zijn kin
deren „den Leydschen Burg" wil laten zien:
„Dit eerbiedwaardig gedenkteeken uit de
Grafelijke tijden, waar eens Jacoba van
Beieren zich ook zoo langen tijd wist te ver
dedigen, was hier en daar. waar de borstwe
ringen en muren eenigszins begonnen te ver
vallen, wat opgeknapt, en het kwam mij voor
in dien staat, waarin het nu gebragt was, nog
langen tijd tegen verdere verwoesting te zul
len bestand zijn". Van de vele bezienswaar
digheden in Leiden schijnt de heer Noorbergh
slechts deze ééne gezien te hebben. Zelfs van
het stadhuis, dat vlak bij die zoogenaamde
Burcht ligt, rept hij niet. en blijkbaar in de
meening. dat hij Leiden genoeg eer aan ge
daan heeft, stapt hij met zijn gezin weer op
de trekschuit naar den Haag. en vertelt uit
voerig een „koddige historie", die zijn vrouw
onderweg overkwam. „Mijne huisvrouw trof
voor haar een vrij goed gezelschap in de roef
aan, waar zij onder 't varen wat mee kon
praten. Behalve nog een paar andere bejaar
de juffrouwen was er een Joodsche familie
bij ons in de roef. die tot aan den Leydschen
dam zou meevaren. Met eene van deze viel
bij het onpassen van de stalen bril van mijne
huisvrouw eene koddige historie voor. die mij
en de kinderen hartelijk deed lagchen, daar
die bril in het kapsel van eene der Joodsche
dames zich zoodanig vastgezet had. dat de
zelve niet makkelijk daar uit los te krijgen
was. waardoor de eerste bang voor haar bril.
dc andere bang voor haar hairen werd, en
eindelijk hulp te pas kwam, om die verwik
keling te doen ophouden en die Haagsche
matrone te verlossen
In den Haag doet de sight-seer van een
eeuw geleden zijn werk beter, en waarschijn
lijk zou hij het nog beter gedaan hebben, als
hij niet. den volgenden dag alweer met de
Dclftsche schuit naar Rotterdam was ver
trokken. en na eerst den lof van Rijswijk's
„schoone dreven" te hebben gezongen, en er
de obelisk te hebben bezien, die daar ter eere
van den vrede van Rijswijk In 1772 ongericht
was. stapt hij voor een naar uur af in Delft,
na zijn koffers, maar niet zonder voorzorgs
maatregelen. bij den sehlnper te hebben ach
tergelaten. daar het de bedoeling is om met
de schuit van vijf uur pas verder naar Rot
terdam te gaan. ..Toen wij te Delft waren,
gaven wij ons korfcr en ander reisgoed aan
den schipper over, die het voor zijne reke
ning nam. dat wij hetzelve zouden vinden bij
den Commissaris van het Rotterdamsche
Veer. die hetzelve on een doorgesneden kaart,
waarvan ik de helft behield, en dus aan
niemand buiten mij zou mogen afgeven." Wie
niet sterk is moet slim zijn, en bij ontstente
nis van officieele ontvangbewijzen, maakt
men zelf officieuze! In Delft worden de belde
perken en het oude Prinsenhof, dat toenter
tijd als kazerne gebruikt werd. bezichtigd, en
de familie slaakt een zucht van verlichting,
als zij eindelijk Rotterdam bereikt: de vol
gende dag is. evenwel een Zondag, dus rust
dag. en de familie splitst zich in tweeën en
gaat naar twee verschillende kerken, waarna
de heer des huizes het volgende verslag uit
brengt van de- kerkgang zijner echtgenoot»:
„Nipt weinig voldaan kwamen miine Huis
vrouw en Anna Keetje uit de Kerk terug
echter ontdekte ik naderhand, dat de ge
meente minder voldaan was geweest." En te
oordeplen naar den toon ontdekt hij het met
eenlce voldoening honderd jaar geleden in
allen rrovalle werd het. oordcel van vrouwen
blijkbaar nog niet al te zeer au sérieux geno
men! Den volgenden dag brengen zii „zepr
gpnoegpliik bulten Rotterdam door. Wij wan
delden eerst door een mooi gedeelte van de
stad naar den Schlrdnmschrn diik. den weg
on naar de zoogenaamde bonte paal. de ge
liefkoosde wandeling der Rotterdammers,
waar zij doorgaans Monnen koonen. zooals wij
dan ook deden, die evenwel mij m'nder be
vielen, dan zij mij dikwerf als kind gesmaakt
hadden, wanneer mijne ouders ze daar voor
mi' kogt.cn vandaar gingen wij door naar
het Ponteveer en lieten ons overzetten mat
d" stoomboot naar Katendrecht. waar wii bij
de boerenherberg, die nog zoo geheel in dep
ouden trant was lngerigt. het grootste ge
deelte van den dag zeer aangenaam ook met
wandelen doorbragten." En den dag daarop
wordt de tocht naar NUmeeen. ner stoom
boot ditmaal, ondernomen, die hen dicht bij
het doel hunner tocht. Kleef zal brengen.
„Het was een zeer schoone morgen, niet te
wlrdrlg en niet te drukkend warm. zoodat wij
verkozen boven op onder de tent te blijven;
en vermaakten ons. zoolang wij Rotterdam
konden zien met het schone gezigt. dat de
stad van de Maaszijdo gezien, oplevert. 'laar
al sooHlc verloor zich hetzelve uit ons oog.
Nu' trokken de vcrs»MPende domen die te
weder zijde van de Maaskant liggen, bij af
wisseling onze aandagt. Aan bet, timmeren
en bouwen, en de drukte vooral op de tim
merwerven tc Krimpen op dc IJssel, en vooral
ook te Alblasserdam, was het zigtbaar, dat op
die plaatsen welvaart heerschle, zooals mij
dan ook verhaald werd. dat die welvaart
sedert weinige jaren door de meerdere en
verlevendigde handel en het aanbouwen van
schepen zeer vermeerderd was. Bij Dordrecht
komende, merkte ik. dat dc stoomboot daar
even moest aanleggen, zoodat wij gelegenheid
hadden in het voorbij stoomen. die stad met
hare buitenwandelingen van zeer nabij te
zien. Toen wij vervolgens aan het Huis te
Merwe kwamen, verhaalde ik aan mijn kin
deren, dat deze oude ruine voor zes en dertig
jaren, toen ik dezelve, van Nijmegen af va
rende, voor de eerste maal zag, nog rondom
geheel in het water stond en genoegzaam var.
alle kanten door de golven werd omspoeld,
terwijl dezelve nu een eilandje formeerde, dat
gedeeltelijk groen was. en met den tijd be
plant zou kunnen worden. In de nabuurschap
van Sliedrecht, zoo ook verder op te Giessen-
dam en Hardingsveld zagen wij van tijd tot
tijd eenlge zalmvisschers. die bezig waren om
de netten uit te zetten. Tk had mij altiid ver
beeld. omdat men te Rotterdam de zalm het
meest van Krimpen en Sliedrecht ontvangt,
dat dezelve hooger op minder gevangen werd;
maar ik heb ontdekt, dat dezelve niet alleen
te Gorcum, maar ook op dc Waal wordt ge
vangen; evenwel, dat de Maaszalm de vetste
cn smakelijkste is. terwijl dezelve mij ook
schooner en hooger in kleur voorkwam." Een
aanwijzing voor lekkerbekken?
In Gorcum arriveert men vervolgens een
uur te laat door laag water: daarna wordt
de aandacht getrokken door het slot Loeve-
Stein „dat wij voor ons zagen liggen, langs
welks oude wallen wii op een kleine afstand
voorbijstoomden, waardoor verschillende ge
beurtenissen. zooals de vadevlandsche ge
schiedenis dezelve vermeldt, hier voorgeval
len. bij ons verlevendigd werden, en vooral
ook aan Huig de Groot gedacht werd."
De maaltiid wordt op de boot gebruikt, tot
verontwaardiging van den heer Noorbergh
krijgt hij gebakken snoek met versche snij-
boonen. welke combinatie hij ten ecnen male
veroordeelt: men vaart voorbij Bommel, en
bereikt eindelijk via Lent Nijmegen, om ver
volgens van daar uit met een rijtuig, dat „be
stendig klepperde en kraakte" via Ubbergen
en Beek naar Kleef te gaan. Warempel geen
kleinigheid, en een respectable prestatie ver
geleken bij ons. die in een trein gaan zitten
en het van Amsterdam uit in een paar uur
bereiken!
„Cleve" bevalt den reizigers uitstekend.
„Verrukt waren wij allen, toen wij op het
balcon kwamen, waar zich een vergezicht
voor ons oog vertoonde, zoo heerlijk en uitge
strekt. dat ik mij niet herinneren kan ooit
schooner gezien te hebben behalve dien
is het beneden liggend landschap rijk gestof
feerd. De schoone beek. die om Cleef heen
vloeit, welke het Kermisdal genoemd
wordt, vloeide hier als in een afgrond voor
onze voeten, en dit alles frappeerde ons te
meer, daar wij. het logement inkomende,
geen gedachte daarop gehad hadden, dat dit
huis boven het Rijndal, dat achter het zelve
lag. zoo verheven was. Alle voorwerpen, die
men beneden zich zag, zoo als grazende run
deren, menschen die in het veld werkten, of
gezelschapjes, die in tent,schuitjes door het
Kermisdal voeren, vertoonden zich in mi
niatuur. Al spoedig werd dan ook van de hier
op liet balcon geplaatste Telescoop gebruik
gemaakt om naar de verschillende steden en
plaatsen tc turen, die hier rondom den ge
zichteinder liggen Mijne oogen waren even
wel niet geschikt om van dien Telescoop veel
genot te hebben, zoo min als ik wist om te
gaan met dat glas. dat voor de heeren, die
hunne sigaar of pijp wilden opsteken, moest
dienen om vuur of een vlammetje te maken.
Den eersten avond ten minste, dat ik daar
van gebruik maakte^ heb ik mij tot tweema
len toe de vingeren gebrand waarom ande
ren. zooals dat gaat. al weer moesten lachen".
En dewelke zuurzoete opmerking glashelder
bewijst, dat het arme slachtoffer van dat ge
heimzinnig martelinstrumcnt het minder
lachwekkend vond.
De diergaarde wordt, bezocht, en zeer be
wonderd. er volgen uitstapjes naar den Cleef-
schen Berg. den verder liggenden Sterreberg.
naar den Slangenberg en den Tafelberg, cn
ook het monument van „Prints Moritz van
Nassau" wordt bezocht met een bootje.
„Het was buitengewoon schoon weer. en
het lieve koeltje, dat er op het water was,
maakte dezen pleziertocht, weer alleraange
naamst. Aan de ééne zijde heeft men het
schoone geboomte en de bosschen van de
diergaarde, die hier en daar over het water
schijnen te hangen, onder welke wij gedeel
telijk doorvoeren, en die door derzelver bree-
de schaduw bij het warme weder ons hoogst
welkom waren, en aan de andere zijde een
open uitzicht naar een schoone landouwe,
waar het oog zich in een uitgestrektheid van
"on'ge m'ilen verliest.
Na omtrent een half uur gevaren te heb
ben. stapten wij uit onze boot en wandelden
langs een heuvelachtlgen grond, die rijk met
boomen was beplant, naar dc plaats in 't
DE RAAKSTORENS.
De Raakstorens, een schilderachtig onder
deel der vroegere vestingwerken om de stad,
zijn in 1866 afgebroken. Nu vinden wij op
die plek dc Raaks met het Cabaret La Gaité
aan den eenen en de Hoogere Burgerschool
aan den anderen kant.
bosch, waar men het grafmonument van den
Vorst van Nassau ziet, hetgeen deze 26 jaren
voor zijn dood in Nassau-Siegen had doen
vervaardigen en vervolgens hier laten op
richten. Van hier wandelden wij nog een
kwartier uurs verder voort naar den zooge-
naamden Papenberg. van waar men weder
een overschoon uitzicht heeft naar alle zijden
heen. Pas om negen uur 's avonds is het ge
zelschap weer in zijn „logement" terug, waar
reeds een aantal familiën bijeen waren, welke
dien avond aan het Casino, hetgeen men hier
gaf. deel namen Wij lieten ons de thee geven
buiten op het balcon, vanwaar wij het ge
zicht hadden in de zaal, zonder het onaan
gename te hebben van de groote warmte, die
daar binnen was, veroorzaakt door zoovele
menschen als hier bijeen waren, die of als
enkel toeschouwers daar waren, of van tijd
tot tijd deel namen aan de dansende bewe
ging, die hier plaats had. En deze dansende
beweging, met een weidscher naam blijkbaar
Casino betiteld, was meteen het slot van dat
Cleefsche verblijf, want den volgenden dag
aanvaarden de schrijver en zijn gezin den al
meer besproken terugtocht in den regen in
een lekkend rijtuig naar Nijmegen, waarbij
bovendien in Beek hetzelfde ongeluksrijtuig
nog omslaat, zoodat de inzittenden „zeer mor
sig en gehavend" in Nijmegen arriveeren.
De kronkeling van de Waal. met hare heer
lijke oevprs, gestoffeerd door groenende
beemden en bosschen, leveren hier inderdaad
één der schoonste gezichten op. die men zou
kunnen zien. Van hier deden wij een wande
ling over het plein, waar vroeger het Valken
hof stond. Hier zagen wij een zeer oude kapel,
zoo genoemde heidensche tempel, zestïenhoe-
kig gebouwd, binnen welke wij allerhande
namen, ook die van Napoleon met potlood op
den witten muur geschreven zagen. Velen be
weren, dat deze kapel nog van de Romeinen
zou afkomstig zijn, maar met meer zekerheid
schijnt dat van de andere Rotunde. die daar
dicht bij staat, te kunnen worden gezegd. In-
tusschen is het op het oogenblik genoeg be
kend, dat de genoemde kapel uit den Karo-
lingsehen tijd stamt, terwijl de andere ruïne
waarschijnlijk uit den tijd van Barbarossa,
dus de twaalfde eeuw is.
De terugtocht wordt tenslotte aanvaard
over Arnhem, vandaar met de diligence van
de „Onderneming van Gend en Loos" naar
Utrecht, en vandaar weer met de trekschuit
naar Amsterdam, waar de heer Noorbergh
nog eenige zaken heeft te beredderen. Zooals
de schrijver zelf zegt: „maar dit laatste ge
deelte van onze reis was in vergelijking met
het vorige al zeer prozaïsch, dat ook wel niet
anders zijn kon." Is er ooit iets zoo „pro
zaïsch" als de terugkeer van een reis? Ter
wijl wij. twintigste eeuwer, bovendien het ter
nauwemood meer in ons hoofd halen, om
dat te doen, wat de schrijver dezes deed na
„wel en behouden" te zijn teruggekeerd van
zijn Cleefsche onderneming..de Voorzienig
heid danken, dat zij ons zoo gelukkig en ge
zond weer in onze woning had terugge
voerd
Gij reizigers en sight-seers van honderd
jaar na dezen, die treinen en trams en auto's
en vliegmachines tot uw beschikking hebt.
en die het al vermakelijk vindt, als er in een
onwereldsch dorpje opeens een steeunende en
zuchtende stoomtram voor uw neus staat
ik zou u wel eens willen zien trekken van Am
sterdam naar „Cleve", per trekschuit, rijtuig
en diligence.
WILLY VAN DER TAK.
Eiken dag Zondag.
In BTitsch-Indië zijn ongeveer twintig ver
schillende kalenders in gebruik. De Zondag
van den een is de Zaterdag van een ander.
Wat in den eenen kalender April is, is in
den anderen Juli. Een menigte menschen
leeft in het jaar 1932, anderen in het jaar
6933. Oók een soort Babylonische verwar
ring!
Voor de zuigelingen
toch te veel
In Australië worden jaarlijks vijf en een
half milliard sigaretten gerookt, hetgeen uit
komt op 875 stuks per hoofd der bevolking.
De dure misdaad.
Amerika geeft thans jaarlijks een grootere
som uit voor het voorkomen en het ophelde
ren van misdaden dan zijn totale oorlogs
kosten bedragen hebben.
Het doorzenden van
radioprogramma's.
Het aantal landen dat met Duitschland
programma's ruilt, is met één vermeerderd.
De Duitsche gezant te Teheran (Perzië)
heeft bereikt, dat een rede van den vroege-
ren ambassadeur: Excellentie von Rosen naar
de Perzische hoofdstad zal worden doorge
zonden. De toespraak zal te Berlijn worden
gehouden. In Januari zal het experiment
waarschijnlijk plaats hebben: op het oogen
blik neemt men in Duitschland proeven met
het korte-golfstation DGU in Nauen. De
Theransche zenders vangen de programma's
uit Nauen op en verspreiden ze in den Per-
zischen aether.
Verder zal men opnieuw pogingen doen
met Argentinië en Uruguay in contact te
geraken: wegens slechte ontvangst moes
ten experimenten in die richting aanvan
kelijk worden gestaakt.
Dc gevaren van het
parelvisschen.
De parelvisschers der Zuidzee zijn niet al
leen blootgesteld aan het gevaar van haaien
en inktvisschen, maar worden bedreigd door
een reuzenmossel, de z.g.n. Pahua, die haar
schalen als een tang om handen en voeten
sluit en den duiker daarmee ketent, zoodat
hij verdrinkt.
Droge streken.
De landstreek van Mount Margaret in
Australië behoort tot de droogsten der we
reld, aangezien het daar slechts eens in de
zeven jaar regent. Dat beteekent 2500 dagen
zonder regen!
Zeg dwaasheden, men zal u verdragen. Zeg
waarheden, men zal u haten.
De eigenliefde is altijd vol zorg. altijd vol
vrees, om tc veel te doen en te veel tc geven.
Hoe wij nu deze plaats kennen.
Hoe wordt een sprekende film gemaakt?
„De ontwikkeling van de sprekende film
heeft thans het punt bereikt waar de mo
gelijkheden nog alleen afhaargen van den
grootsten afstand, waarop de artisten van de
microfoon verwijderd mogen zijn, en ver
betering aan het reeds bestaande .-.apparaat"
zegt Douglas Shearer, de hoofdingenieur
van de Metro Goldwyn Mayer geluids-af-
decling.
Bij de laatste politieke vergaderingen voor
de Presidentsverkiezing in de Vereenigde
Staten werd de „jas-revers-microfoon" voor
het eerst gebruikt. Deze is zóó klein, dat hij
in een knoopsgat bevestigd kan worden. Als
dit syisteem ook voor de film bruikbaar is. zou
het probleem van de bewegingsvrijheid der
^artisten opgelost zijn.
Wat opneming en weergave betreft is de
reproductie van de menschelijke stem uit
stekend. Deze is zelfs zuiverder dan de radio,
door het verband tusschen beeld en geluid.
De weergave in de theaters is nog niet
van dezelfde kwaliteit, als die door de op
name-apparaten in de studio's, maar uit is
een probleem, dat de theater-directeu." per
soonlijk aangaat en niet de filmmaatschap-
Pij.
Het is nog niet zoo lang geleden, hoog
stens vier jaar, dat de sprekende film veel
moeilijkheden met de letters „s" had en de
meeste artisten min of meer lispelend op het
doek verschenen.
In dien tijd gebeurde het ook, dat door een
kleinigheid het geluid niet zuiver synchroon
was en de woorden niet overeen kwamen met
de beweging van de lippen. Dit komt nu niet
meer voor.
De studio's zijn niet meer afhankelijk van
groote firma's en uitvindingen van anderen.
Zij hebben hun eigen technici, en een over
zicht over de werkzaamheden, die de laatste
jaren in de Metro studio's verricht zijn toont
aan, dat in totaal 155 verbeteringen door
de technici van deze studio's zijn aangebracht
zonder hulp van buiten. Verschillende hier
van werden door de algemeene industrie
overgenomen.
De kogelvormige microfoon was een uitvin
ding van de M. G. M. studio's en werd voor
het eerst gebruikt, in de film „A Free Soul"
(Een vrije opvoeding). Ook de lange stalen
arm, waaraan de microfoon wordt opgehan
gen en waardoor deze de acteurs kan volgen
werd in deze studio's het eerst gebruikt.
Bij de eerste sprekende films waren er nog
geen bewegende microfoons. Allerlei trucjes
werden toegepast om de microfoon zoo op te
stellen dat deze niet door de camera gefoto
grafeerd werd. Spelers, die zich bewogen,
moesten hun dialoog telkens onderbreken,
tot zij weer in de buurt van een van de vele
verborgen microfoons gekomen waren, Tegen
woordig laat de microfoon den acteur geen
moment los. In „Menschen in "t Hotel", bijv.
is een voortdurend bewegen van medespelers
die door middel van microfoons aan stalen
armen, buiten het gezichtsveld van de ca
mera, overal gevolgd worden.
Bij vertooningen van de eerste sprekende
films werd veelal het systeem gevolgd, dat
in de zalen een volume-regelaar voor de ge
luidsterkte was aangebracht en gedurende de
voorstellingen het geluid geregeld werd, zoo
als dit in verband met het genre van de
scène noodig was. Nieuwe verbeteringen in
de opnemings-apparaten hebben dit systeem
overbodig gemaakt.
Het geluid voor de eerste sprekende films
werd opgenomen op wasplaten. Thomas
Edison gebruikte reeds twintig jaar vroeger
deze wasplaten bij zijn pogingen om zelf
sprekende films te maken. Volgens zijn
systeem werd evenwel het geluid en het beeld
niet gelijktijdig opgenomen. Hij liet de acteur
eerst hun dialoog zeggen en de platen spelen,
terwijl de scène werd opgenomen cn de
acteurs hun mondbewegingen in overeen
stemming brachten met de woorden, die reeds
waren vastgelegd.
Maar zelfs het verbeterde platen-systeem
had moeilijkheden. Bij beschadiging van een
stuk film in het theater moest een even
groot stuk zwart materiaal worden aange
bracht om de rest van de film synchroon te
houden. Daar dit echter niet steeds goed
gedaan werd. bleek een film, die eenigen tijd
in verschillende theaters vertoond was. niet
zuiver synchroon meer te zijn en moest voort
durend gecontroleerd en hersteld worden. Het
gefotografeerde geluid (Foto-geluid-systeem)
overwon deze bezwaren. Een tijd lang wer
den deze systemen beide gebruikt, doch
tegenwoordig ontmoet men het platensysteem
hoogst zelden.
Hoe worden sprekende films tegenwoordig
gemaakt?
Om te beginnen wordt de beweging van
de beeldcamera en van het geluids-opnemings
apparaat door dezelfde automatische con
trole-inlichting geregeld, waardoor hun snel
heid zuiver overeenkomt. Voor het opnemen
van een scène wordt, evenals bij de stille
films, de beeldcamera ingesteld op den acteur,
maar de stemmen worden, opgenomen door
den microofoon, electrisch overgebracht naar
een andere'ruimte, waarin de geluids-opne-
mingsinstallatie staat. Populair uitgedrukt
passeert het geluid op weg van microfoon
naar deze installatie een zoogenaamde „mi-
xing-room" („mengkamer") waarin het
„gerepareerd' en „gezuiverd" wordt.
De mixing-room is een door glas afge
sloten ruimte, waarin een geluïds-techniker
zit, omgeven door een aantal schakelaars
en volume-regelaars. Door middel van een
koptelefoon luistert hij mee en controleert
of de stemmen zuiver zijn, of het geluid
krachtig genoeg is en of de verschillende
tonen voldoende contrasteeren.
Op zijn schakelbord kan hij de tonen
hooger en lager maken en het volume regelen.
Er worden twee soorten mixing-rooms
gebruikt. In sommige studio's zijn het een
soort glazen badkoetsjes die overal meege
nomen worden. In andere zijn zij gebouwd
boven in den muur van de studio, zoodat
de mixer het geheel kan overzien. In dit geval
staat zoo'n afdeeling nooit in den weg en kan
dus grooter zijn. Om het nogmaals populair
uit te drukken, zoodra het geluid door den
mixer in orde bevonden is, gaat het verder
naar het opnemings-apparaat.
Toen de Metro studio's pas met het ge
luidssysteem gingen werken, was bij iedere
studio een eigen geluidsafdeeiing, doch later
is gebleken, dat het practischer was, deze te
centraliseeren in een groot gebouw, dat uit
sluitend voor geluidsopnemingen gebruikt
wordt. In geval van storing kan door over
schakeling oogenfolikkelijk een der reserve
machines in gebrluk genomen worden.
Voor de eerste photo-geluidsfilms werden
de opnemingen gemaakt op wasplaten en het
geluid later overgebracht op de film. Tegen
woordig wordt het geluid op de filmstrook
gefotografeerd evenals het beeld, maar de ge-
luidsstrook vormt nog steeds een afzonder
lijke opneming en wordt eerst later bij het
afdrukken aan het filmbeeld toegevoegd.
De geluids-reproductie volgens het foto-
geluidssysteem is gebaseerd op de werking
van de foto electrische cel. De electrische
stroom-stooten van den microfoon worden
versterkt en overgebracht naar de geluidscel.
Zij beïnvloeden de lichtsterkte van een lamp
waarvan het licht door een nauwe spleet
het filmnegatief belicht.
De afwisselende sterkte der stroomstootcn
wordt op den filmband zichtbaar als een
serie strepen, die in sterkte en breedte va-
rieeren. Het breedteverschil vormt het toon
verschil van de stem en de sterkte bepaalt
het volume.
Bij de projectie passeeren deze strepen een
lichtstraal, die gericht is op een foto-electri-
sche cel, waardoor weer electrische stooten
ontstaan, die door een geluids-verstèrker en
luidspreker den dialoog voor het publiek
hoorbaar maken.
Het samenvoegen van de geluidsstrook met
het beeld geschiedt in de studio's als volgt:
van de opneming wordt een positieven af
druk gemaakt, die gezamenlijk met de geluids
strook wederom afgedrukt wordt, waardoor
een gecombineerd negatief ontstaat, waarvan
een groot aantal positieve afdrukken ge
maakt kunnen worden.
DE ENGELSCHE
BRONCHOSCOOP.
De Röntgenstralen, hoezeer zij de mensch-
lieid ook van nut zijn, hebben toch het na
deel, dat zij in sommige gevallen geen vol
komen duidelijken kijk op het ziektegeval
geven. Vaak maakt de medicus daarom ge
bruik van spiegels, met behulp waarvan hij
in lichaamsholten kan zien. die anders voor
hem verborgen blijven. Wij kennen speciale
spiegels voor neus, ooren, maag enz. en voor
al ook een longenspiegel, die onlangs zoo
zeer verbeterd is, dat men met behulp daar
van in verschillende vertakkingen der lon
gen kan zien en door den mond operaties
kar verrichten, zonder dat de longen zelf
behoeven te worden geopend.
De bronchoscoop is een zeer gecompliceerd
apparaat van spiegels en buizen. In een me
talen buis wordt de eerste spiegel in den keel
van den patient gestoken. Door deze buis
wordt een tweede kleinere buis in de lucht
pijp geschoven en door die buis weder klei
nere in de vertakkingen der longen. In een
Londensch ziekenhuis is het op deze wijze
gelukt, een kankergezwel in de longen tc
verwijderen, waardoor de patient van den
dood werd gered.
