GRATIS
GOLD DOLLAR
VOOR SLECHTS
OU LEEGE PAKJES
BIOSCOOP.
AARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD.
ZATERDAC 18 FEBRUARI 1933
LETTEREN EN KUNST
(Zie ook elders ui dit nummer.)
MUZIEK
R. K. Oraforiumvereeniging
JUDAS MACCABAEUS.
Men is tegenwoordig het er vrijwel over
eens dat Handels oratoria nog de gewenschte
werking op een schare toehoorders kunnen
uitoefenen mits ze gegeven worden in een
vorm die eenerzijds de dramatische hande
ling tot een onafgebroken eenheid brengt en
dus sterke beknotting onderneemt door al
het overbodige weg te laten, anderzijds den
stijl en de orkestbezetting van de eerste uit
voeringen zooveel mogelijk in eere herstelt.
Hubert Cuypers volgde een uitgave, welker
redactie aan het eerste postulaat voldoet;
het tweede zou een orkest verlangen van een
samenstelling die hier ter stede wel niet te
verkrijgen zou zijn.
We hebben dus van „Judas Maccabaeus"
het oratorium dat als verheerlijking van den
vrijheidsoorlog in meerdere landen populari
teit verworven heeft. Vrijdagavond een uit
voering gehad, die het dramatisch gegeven
in beknopten hoewel nog voldoend langen
vorm bood. Men moet erkennen dat Handel
de verschillende momenten in dit werk:
klacht, vrees, smeeking, hoop, vreugde, dank
baarheid en fierheid op lapidaire wijze tot
muzikale uitdrukking heeft gebracht. Daar
tegenover staat dat we het primitieve in deze
lapidariteit met zijn vele gelijksoortige op
volgingen en toonvallen op den duur licht als
lengte gaan gevoelen.
Aan de uitvoering' vooraf ging een plechti
ge herdenking van den overleden zanger Jac.
Ph. Caro, die in „Judas Maccabaeus" de bas
partij vervuld zou hebben, indien niet zijn
tragische dood aan deze en nog vele andere
schoone verwachtingen voorgoed een einde
gemaakt had. De heer H E. Everard verzocht
de aanwezigen van hun zetels op te staan
en sprak toen het volgende:
Op verzoek van den voorzitter vervul ik
den treurigen plicht om als tolk, zoowel van
het bestuur der R.-K. Oratoriumvereeniging,
als van onzen directeur en van de werkende
leden, van deze plaats af in weinige woorden
uiting te geven aan onze diepe ontroering,
welke het plotseling verscheiden van onzen
sympathieken landgenoot, den heer Jac.
Caro, die hedenavond de rol van den Hooge-
priester Simon zoude vertolken, bij ons heeft
verwekt.
Het is voor ons allen een groote teleurstel
ling. dat wij zijn prachtig sonoor basgeluid
nooit meer zullen hooren. Bovendien stemt
het tragisch einde van zijn rijk leven ons tot
groote droefheid.
Gesneuveld op het veld van eer, op de plek,
waar hij vaak lauweren heeft mogen oogsten,
daar waar zijn stadgenooten hem menigmaal
geestdriftige en hartelijke ovaties hebben ge
bracht.
Voor die stadgenooten zong Caro Woens
dagavond den monoloog „Der Frist ist um",
uit Wagner's „Der fliegende Hollander" en
liet hij de bekende strophe weerklinken, waar
in de naar den dood verlangende Kapitein
van „Der fliegende Hollander" uitriep:
„Wie oft in Meeres tie fsten Schlund, stürzt
„ich volle Sehnsucht mich hinab, doch ach
„den Tod", ich fand ihn nicht. Da wo der
„Schiffe furchtbar Grab.' trieb mein Schiff
„bis zum Klippcngrund. Nirgend eind Grab.
„Niemals der Tod".
Nauwelijks had de groote Nederlander de
woorden „Niemals der Tod" doen weerklin
ken. of tegelijkertijd hief de dood zijn zeis
op en sneed wreed in één slag zijn levens
draad door.
Hij stortte voorover van het podium in de
zaal. De vloer werd zijn doodsbed. Tragisch
aangrijpend oogenblik.
1-Iet orkest verstomdeen onder dood-
sche stilte werd het stoffelijk overschot van
een geliefden echtgenoot, dierbaren vader,
oprechten vriend en groot musicus de zaal
uitgedragen.
Ik ben overtuigd, dat u allen met diepe
ontroering en groote eerbied zult neerzien
op zijn conterfeitsel, dat in het programma
boek is opgenomen.
Ik zoude verder kunnen uitweiden over zijn
rijke karaktereigenschappen als paedagoog,
als zanger en als mensch. maar de tijd hier
toe ontbreekt mij. Ik wil gaarne bekennen,
dat het bericht van zijn droevig overlijden
mij zoodanig heeft aangegrepen, dat het mij
onmogelijk is om zijne groote persoonlijkheid
welke van algemeene bekendheid geacht kan
worden, in die belichting te plaatsen, die haar
ten volle toekomt. Wel kan hier verklaard
worden, dat de groote sympathieke Nederlan
der in ons aller dankbare herinnering zal
blijven voortleven.
Smeekt, hooggeachte toehoorders, den
barmhartigen God genade voor zijn onster
felijke ziel.
Requiescat in Pace.
Wat de kwaliteiten der uitvoering betreft,
kunnen we met genoegen constateeren dat
de koren, die in Handels werken als vertolkers
van de gevoelens der massa een belangrijke
rol vervullen, voor hun taak berekend bleken
cn de verschillende stemmingen goed tot
uiting brachten. De abruptheid van enkele
interjecties moge wel eens tot eenigc ruw
heid aanleiding gegeven hebben: over het
geheel was de dramatische expressie zeer te
prijzen en bereikte deze in sommige num
mers, als het slotkoor van het eerste deel
en het koor „Fall ward sein Loos', een aan-
zienlijkee hoogte, terwijl ook de technische
uitvoering dc ernstige voorbereiding be
wees.
De sopraan To van der Sluys bracht het
auditorium in verrukking met de aria „Dann
klinget Laut' und Harfenschall" waarin haar
rein en frisch geluid onberispelijke intonatie
en prachtige coloratuur om 't zeerst uitblon
ken, zoodat een spontaan applaus den ver
deren gang even onderbrak. Een zelfde eer
betuiging gewerd Annie Woud, die in de
aria's „Fromme Andacht"' en „Vater des Alls''
de enorme macht van haar stem en tem
perament deed gevoelen. Het bekende duet
„O holder Friede" voor sopraan en alt werd
een weelde van klank.
Jac. Urlus was onvergelijkelijk in zijn
Trompeten-aria; de geweldige klaroen zou
geen der jongeren zóó kunnen doen schallen
als deze nestor der tenoren het deed. Daaren-
1NGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN a 60 Cts. per regel.
VOORZIJDEN MET SLUITZEGEI.
DER
AMERICAN CIGARETTES
nleveringen van de benoodigde voorzijden
met sluitzegels kunnen geschieden bij alle
Batco-Toonzalen, t.w.i
Rotterdam, Schiekade 12-14
Amsterdam, Nieuwe Hoogstraat 4
Den Haag, Wagenstraat 58
Groningen, Guldenstraat 6
Den Bosch, Markt 42
Eindhoven, Demer 40
postzendingen uitsluitend aan Batco, Schie
kade 12-14, Rotterdam. Deze aanbieding
geldt slechts tot en met 31 Mei 1933.
De koker die AUTOMATISCH één voor
één sigaretten offreert
De laatste nouveauté
Deze hypermoderne sigarettenkoker van
prachtig gepolijst bakeïife, ca. 8 a 9 cM.,
met verchroomd montuur zonder eenige
reclame, gratis voor slechts 60 voorzijden
met sluitzegels van Gold Dollar sigaretten
ALLEN ÊaGINTER RICHMOND U.S.A.)
tegen bleef hij veelal te zeer de operazanger,
die het met de détails zijner partij zoo nauw
niet neemt en in de eerste plaats het dra
matische effect beoogt. Ik wijt hem niet
zijn vrijheden in de opsmukking zijner partij,
daar die in Handels tijd gebruikelijk wa
ren, maar kan de verwaarloozing van het
figurenwerk niet billijken. Met dat al is en
blijft het een wonder wat deze veteraan
nog met zijn stem weet te volbrengen.
De baszanger Hendrik Koning had de zware
taak plotseling voor wijlen Jac. Caro als in
valler te moeten optreden. Het zou onbillijk
zijn jegens de nagedachtenis van den ont
slapene als ik zou zeggen dat de plaats
vervanging geen verlies met zich bracht;
onbillijk jegens Hendrik Koning als we de
wijze waarop hij zijn partij zong niet waar
deerden. Koning's stem heeft niet de gemak
kelijkheid en sonoriteit, welke die van Caro
bezat; zijn vertolking was meer impulsief en
minder gaaf dan zooals we van Caro gewend
waren en zijn wijze van zingen sloot zien
dus eenigermate bij die van Urlus aan. Zijn
uitspraak was in de aria „Auf, tapfre Schar"
niet steeds correct te noemen. Tot het beste
wat hij gaf mocht de aria „Frohlockt una
jauchzet" gerekend worden.
De beide zangers ontvingen, evenals To
v. d. Sluiys en Annie Woud, levendige toe
juichingen.
De begeleiding was toevertrouwd aan onze
H.O.V. en aan de heeren Jan Nieland (orgel)
en Ol. Koop (klavier). Ons orkest was in de
eerste helft van den avond beter op dreef
dan in de tweede, toen wel eens oneffen
heden te bemerken vielen.
Hubert Cuypers leidde het geheel een
voudig en weinig opzichtig, maar zijn in
tenties werden blijkbaar goed verwezenlijkt.
Een krans werd hem door een der dames
koorleden aangeboden.
De zaal was geheel bezet. Tot de aanwe
zigen behoorden o.m. de Bisschop van Haar
lem en de burgemeester onzer gemeente.
K. DE JONG.
HET TOONEEL
GEZELSCHAP VERKADE.
DE MARKIEZIN.
De Markiezin schonk ons het voorrecht
Rika Hopper, die in de laatste jaren maar
zelden in Haarlem is opgetreden, eindelijk
weer eens in haar volle kracht als „comé
dienne" te zien. Van het eerste oogenblik af,
dat zij als Eloïse de Kestournel in haar volle
breedte verscheen men bedenke, dat het
blijspel van Noël Coward speelt in het midden
der achttiende eeuw en de vrouwen toen veel
„ruimte" noodig hadden vulde zij in den
dubbelen zin van het woord het tooneel en zij
heeft het beheerscht tot aan het slot van
deze niet onvermakelijke comedie.
Achttien jaar lang mocht deze energieke
markiezin althans volgens haar eigen
verzekering aan alle verleidingen des le
vens weerstand hebben geboden, in haar
jeugd was zij minder deugdzaam geweest, wat
ons al spoedig bleek, nadat zij 's avonds laat
heel onverwachts in het kasteel van graaf
Raoul de Vriaac was komen binnen vallen.
Want deze graaf was toevallig een van haar
twee jeugdliefdes, zooals Estaban el Duco de
Santaguano, die op een kasteel in de buurt
woont, de andere was. En wanneer zij een
maal bij haar oude vrienden terug is. laat zij
zich onmiddellijk gelden, waar zij allen reden
toe heeft. Want Raoul is van plan zijn doch
ter Adrienne te laten trouwen met den zoon
van Estaban. een huwelijk, dat Eloïse a tout
prix wil verhinderen. En omdat zij kordater is
dan de twee mannen en den huiskapelaan
van den graaf de Vriaac gelukt haar dat ook
wonderwel. Zij deinst er zelfs niet voor terug
haar zin door te drijven met een ruiterpistool
in elke hand en wanneer zij eenmaal Adrien
ne voor eeuwig verbonden weet met den eeni-
gen jongen man, dien het meisje lief heeft,
gaat zij even kordaat verder om haar tweede
doel haar huwelijk met Raoul de Vriaac
te bereiken. Daardat zij de sterkste is, gelukt
haar ook dat en zien wij haar, als het doek
voor de laatste maal zakt, in de armen van
haar oude jeugdliefde, zoodat zij aan het slot
de overwinning over de geheele linie heeft
behaald.
Wanneer wij dit blijspel erg critisch uit
elkaar gingen pluizen, dan zou er nog wel
het een en ander op aan te merken zijn. De
wijze bijvoorbeeld waarop, de markiezin het
huwelijk van Adriënne met Jacques Reyard
forceert, is wel heel lachwekkend, maar niet
bepaald fijn. Wij zitten met dat sloteffect
van het tweede bedrijf midden in de klucht.
Ook met het duel tusschen Raoul en Esta
ban nadert de schrijver bedenkelijk dicht de
„farce". Maar daartegenover staan toch
ook deugden, die ons deze misstappen van
Noël Coward doen vergeven, zooals wij het
ook de misstappen van Eloïse de Kestournel
doei), als wij haar zoo energiek aan het werk
zien om haar fouten van vroeger weer goed
te maken. Noël Coward heeft zijn wat fri
vool gegeven op vlotte en onderhoudende
wijze uitgewerkt en hij amuseert ons van het
begin van zijn blijspel tot het slot, wat ten
slotte het eenige doel was, waarom hij hel
geschreven heeft.
En laten wij ook erkennen, dat de Mar
kiezin een zeer speelbaar stuk is, met dank
bare rollen. Allereerst wel de rol van Eloïse
de Kestournel. die een actrice de gelegen
heid biedt tot breed komisch spel. Rika Hop
per heeft die gelegenheid niet voorbij laten
gaan. Wij zagen haar gisteren in haar volle
fleur, levendig, frisch, krachtig en kordaat,
zonder een oogenblik van inzinking. Zij vul
de met haar spel het tooneel en speelde heel
den avond met een fougue en entrain, dat de
vonken er afspatten.
Maar ook haar omgeving was uitstekend,
zoodat er van een ster-opvoering wat bij
een stuk met een zoo domineerende rol al
spoedig het geval had kunnen zijn geen
sprake was. Paul Huf gaf haar als Raoul
de Vriace voortreffelijk tegenspel. Hij was
vooral in het derde bedrijf, toen hij zich uit
baloorigheid een „Schwips" dronk, prachtig
cp dreef. Dat werd. dank zij het hoog-komi-
sche spel van Huf wel een der amusantste
tooneelen van den avond.
Ank van der Moer was een aller charmant
ste Adrienne, die haar costuums met elegance
wist te dragen wij zagen aan Rika Hopper,
dat dit niet altijd even gemakkelijk was en
aan alle jongeren een voorbeeld van vol
maakt dictie gaf. Wanneer al onze acteurs en
actrices eens zoo spraken als Ank van dér
Moer, dan zou er nooit meer over „onver
staanbaarheid" in den schouwburg worden
geklaagd. Frits van Dijk was een jonge min
naar met een pathos, welke in dit stuk vol
komen op zijn plaats was, en Ben Arden een
jeugdige edelman, aan wiens blauwe bloed
men kon gelooven. Hans van Meerten char
geerde den kapelaan nogal, maar de auteur
dreef hem dien weg wel op door de slot
scène van II. De eenige, die mij maar matig
kon voldoen, was Cor Hermus in de rol van
Estaban. In het begin was hij wel heel erg
mat en sprak hij ook zeer onduidelijk. Wan
neer deze edelman met den mooien Spaan-
schen naam ooit een Don Juan was geweest,
dan moest het toch wel heel lang geleden
zijn.
Toch. als geheel, een zeer vlotte, amusante
voorstelling, die bij het abonnementspubliek
zeer in den smaak viel. Er is veel cn harte
lijk gelachen cn het doek moest na elk be
drijf verscheidene malen omhoog. Een succes
dus zoowel voor het gezelschap Verkade
als voor den directeur van onzen Schouw
burg, die dit stuk voor een abonnements-
voorstelling had uitgekozen.
J. B. SCHUIL.
LUXOR THEATER
Atlantidc met Brigitte Hein
In Haarlem's Dag
blad van Vrijdag
avond vinden onze
lezers een uitvoe-'
rige bespreking van
de film Atlantide,
zoodat we ons hier
tot het bij pro
gramma kunnen
bepalen, dat o. a.
bestaat uit een
paar truc-films,
„Luxor Nieuws",
waarvan vooral 't
Orion heel goed Is
en een twee acter.
We gelooven wel,
dat een deel van
het publiek zich bij die twee-acter bijzonder
amuseerde, maar toch lijkt het ons. verwend
als het Haarlemsche publiek nu eenmaal op
Brigitte Helm.
het punt van films is. dat we aan dergelijke
grappige films wel een beetje ontgroeid zijn.
Een vijf. zes jaren geleden, zouden we er
nog tevreden mee geweest zijn, maar nu
verlangen en krijgen we over liet algemeen,
meer en beter.
Atlantide. dat ons in een geheel andere
sfeer brengt, doet ons evenwel het voorpro
gramma geheel vergeten cn voor Atlantide Is
het, dat we naar Luxor gaan deze weck
KE.MBKANDT-THEATEK.
Dc firma Adam cn Eva.
De hoofdfilm. De Firma
Adam en Eva (Trouble in
Paradise» onder regie van
Ernst Lubitsch hebben we
in ons nummer van Don
derdag al uitvoerig bespro
ken. zoodat. we daarnaar
kunnen verwijzen. Deze
amusante rolprent waarin
Herbert Marshall, Miriam
Hopkins en Kay Francis de
hooldrollen spelen, zal zeer
veel bezoekers trekken en
terecht
In het voorprogramma
treffen we de gebruikelijke
journaals aan. waarin we Kay Francis.
willen wijzen op het Poly-
goonnieuws. o.a. Jack Payne en zijn band op
het doek brengt .Het variéténummer Is uit
stekend verzorgd. Madiah en Chandry Kaly
zorgen voor elegante dansen in fraaie, ka
rakteristieke Indische costuums. Een be
schaafd nummer!
Tenslotte en dit is niet het minste van
het filmische bijwerk een Betty Boop. die
met haar kameraden ditmaal in Afrika bij
de negers terechtkomt en daar de grieze
ligste avonturen beleeft. Louis Armstrong cn
zijn band illustreeren dit teekenfilmpje op
passende wijze.
CINEMA PALACE.
Hoe vertel ik het mijn man?
Rcnate Muller.
Na „Het sclioonc avon
tuur", dat wij onlangs
hier te zien hebben gekre
gen, is deze nieuwe film
van Rcinholcl Schiinzel
een teleurstelling. Geen
oogenblik veronderstelt dc
toeschouwer, dat hier de
zelfde regisseur aan hot
werk is geweest. Was er in
zijn vorig product heel
veel aardigs en boeiends,
dit nieuwe gewrocht is er
eentje van dertien ln het
dozijn, echt fabriekswerk.
Bovendien maakt het zelfs
louter fotografisch be
schouwd een slordigen In
druk.
Zooals de meeste films van dit genre Is ook
„Hoe vertel ik het mijn man?" wel in staat
het uitgaand publiek een genoeglijken avond
te bezorgen, maar meer dan een ietwat goed
koop amusement brengt ze toch niet. Een
operette-film kan men haar nauwelijks noe
men: de enkele Schlager wordt meer gede
clameerd dan gezongen; het is eer een too-
neelfilm. Het eenige stukje muziek is nog ont
leend aan „Het schoone avontuur": we hoo
ren hier een naklank van „Ins blaue Leben"
op de gramofoon.
Het verhaaltje is de zooveelste variatie op
een gewaande echtbreuk Twee echtgenooten
en dan nog een verloofd stelletje, allemaal
hoogst eerbare en fatsoenlijke lieden metter
daad. blijken toch met hun gedachten graag
in de sfeer van ontrouw te vcrkecrcn, on
trouw dan natuurlijk bij dc andere partij,
welke ze uit innige lierde met de achterdocht
van de jalocrschlield vervolgen. Het misver
stand in het kwadraat, wordt natuurlijk tc
juister tijd opgelost en dc wittebroodsweken
beginnen opnieuw.
Alles is netjes gebleven, maar de toeschou
wers hebben dan toch hun dosis pikantheden
te pakken gehad.
Renatc Miiller is het jonge vrouwtje, dat
tijdens dc zakenreis van haar man. een wan
hopig precies heerschap, van de gelegenheid
gebruik heeft gemaakt om in alle eer en
deugd met haar vriendin een bezoek aan oen
badplaats te brengen. Maar op den terugweg
rolt. haar koffertje van de auto. zonder dat
ze het merkt.cn in die koffer zit haar pyjama.
Zij vindt de zaak niet van belang, maar dc
wereldwijze vriendin waarschuwt, haar, dit
verlies niet aan haar man te vertellen, want
dit. zou bij hem argwaan wekken. En zoo. een
maal aan het verzwijgen, werkt het vrouwtje
zich steeds vaster in den strik, dien ze daar
mee zichzelf heeft gespannen.
Rcnate Miiller is allerliefst en heeft, het
voorrecht, dat ze niet zoo nadrukkelijk en op
dringerig op het „sex-appeal" werkt als som
mige harer mede-filmsterren. Zij blijft de
cent, waarmee lk niet zoozeer doel op dc Wee
ding als op den goeden smaak.
Haar tegenspeler is Georg Alexander, in
dergelijke ge.sohiedcnisjos ook als acteur wel
bekend. Vlot en vriendelijk, maar evenals alle
mannelijke en vrouwelijke filmacteurs zich
zelf steeds gelijk blijvend. Meer type dan fi
guur. een der vele cliché-spelers, van wlc men
tevoren al weet hoe ze achteraf zullen ge
weest zijn.
Otto Wallburg heeft als komiek voor. dat
hij zich nog eens oen anderen kop mag ma
ken. Nu heeft hij zich gegrimeerd als een pas-
kwillerlg treinpassagicr, die, druk doend en
druk sprekend, de komische noot aanbrengt.
Voorts treedt Ida Wüst op in de hoedanig
heid van de bovenvermelde wereldwijze vrien
din.
Vooraf gaat een. eveneens door de U.F.A.
vervaardigde burleske „Een zending ananas",
waarin de Amerikaansche smokkeldrama's
gecarlcaturiseerd worden. Een Duitschc
film met Engelschen tekst.
Polygoon brengt een herinnering aan het
derde lustrum van den Nederlandschen Bios
coopbond. de verwelkoming van de Koningin
door minister Ruys de Beerenbrouck na haar
terugkomst en een uitvoering van Jack Paync
met, zijn strijkje in het Carlton Hotel. Bij het
buitenlandsche filmnieuws o.a. een tandheel
kundige operatie bij een leeuw mitsgaders de
onvermijdelijke overstroomingen, zweefvllc-
gerUen en ski-wedstrijden.
Op het tooneel een charmant acrobaten-
trio tegen een flonkerend sterrcndock, les
trois Ma la's.
H. G. CANNEGIETER.
Brigitte Helm als Antinea hecrscheres der Atlantis.
MOTORDIENST.
Van 27 Februari tot 8 April as. zullen bij
dc Schoolcompagnic van den Motordlenst
worden gedetacheerd, van het Wapen dor
Koninklijke Maréchaussee de Opperwacht
meesters J. Mengerink, C. Ouwerkerk. H.
Boogaard, en K. v. d. Cingel en dc wacht
meesters L. Kort. P. Ceton, J. Huijsmans, J.
v. d. Maas. J. Boesveld, J. Noordhock. L. P.
Bolijn en T. Rijpkema tot het volgen van
een cursus motortechnick en automobielrij
den. Als instructeur zal optreden de .scrgcanU
majoor P. J. dc Ruijter van den Motorckenst,
